Bulaklak: hiyas ng tahanan

Item

Title: Bulaklak: hiyas ng tahanan
Issue Date: Taon IX (Blg. 28) Oktubre 8, 1952
Publisher: Bulaklak Publications
Language: Tagalog
Subject: Philippine literature.; Philippine literature -- Periodicals.; Tagalog literature.; Tagalog literature -- Periodicals.
Rights
Place of publication: Manila
extracted text: 5 TEOFILO E. SAUCO patnugot EMILIO MAR. ANTONIO Katulong na Patnugot Mga Kagawad: ((•NRADO S. ACUNA AMELIA M. ARCEGA EMMA MARIA CRISTINA CORAZON Y. ROSARIO Tagapaglathala: BULARLAS PUBLICATIONS P.O. Box 1382, Maynila Tel. 3-39-71 Nakatalang Pangalawang un sa Kawanihan ng Koreo sanil noong Abril 14, 1947. FRANCISCO G. GUBALLA Tagapamáhalang Patnugot BEATRIZ M. (le. GUBALLA Tagapangaslwa ALFREDO DE LARA Tagapamahala sa Anunsiyo JAVIER GUBALLA Dlrektor ng Anunsiyo Sa Sirkulasyon: RAMON P. IGNACIO Halaga ng Suskrisyon iusung taon ................ F13.00 Anlm na buwan .... 7.00 (Doble sa ibang bansa) TAON IX MIYERKOLES, OKTUBRE 8. 1952 BLG. 28 ahian Sa darating naman ruing oras na yaon Aug isang kung sinong patakang nagtanong: —Bakit pa ba ninyo ginagawa, Ingkong, Ang bahaging iyan ay gabi na ngayon?— Isang dapit-hapon, may isang matando Na -dumaan ditong ni tungkod ma'y wala; Nang makabawid na’y bumalik na bigla At ang kasiraang nakita’y ginawa. May isang luma na at kahoy na tulay Na may mapapansing Hang kasiraan; Dito <ay maraming nagsisipagdaan Na w&ngagbubuhat sa kung saan-saan. —Dakilang tuntunin ng isang nilalang Na kung nauuna’y ayusin ang daan; Gawin ang may sira at lulugsong tulay Upang makataivid ang nasa hulihan!— Kaya’t ang nagtanong ay hindi umlmik At nagkasiya na sa. mga narinig; > Binuksan ang diwang pintungan ng bait At may gintong butil doong isinilid: ANG TUL AY Sa mga pagitan ng masinsing pukpok Ay buong hinahong nagsingit ng sagot'. —Ginawa ko itong ang pila ng loob Ay sa kagalingan ng nagsisisunod. Ayokong gumaya sa imbing ang hangad Lagyan ng patibong ang naiwang bakas; Ibig ko’y wala na/ng iba pang masilat Na. kaparis nitong ptia kong nag asgas. Kinakawaya/n na ang buhay kong amgkin Ng nag-wanyayang walarig hang gang dilim; Gayón ma’y ibig kong kahi’t na katiting Na gawang mabuti’y magampanan pa rin.— 4 BULAKLAK Oktubre 8, 1952 a. AKO’Y alabok. Kinapal na ala bóle at binigyan ng kaluluwa, ng buhay. Ang puso ko’y maramdamin; ang isip ko’y may pakpak, umaabot sa himpapawid. sa kabila ng mga Langit; ang guniguni ko’y mahayap at mab'lis, nakapamumugad sa pusod ng mga Hiwaga. Ang mga pangarap ko’y makukulay, at ako’y may dakilang layon. Binigyan ako ng lakas upang makakilos; tulad sa ibo’y bi nigyan ng bagwis upang makaimbulog sa itaas, sa alapaap. Ako’y matapang, at sinabi ng Panginoong ako ang Hari ng ibang mga nilikha. At, ako’y LALAKI. b. IKAW, gaya ko ring buhat sa alabok. Tulad ko’y taglay rin ang lahat ng aking mga tangian. Gayunman, naiiba sa akin, pagka’t ibinihis sa ang <ariktan ng langit. Mangyari’y ikaw, BABAE. mo kaka iyo c. AKO’Y nilikha hindi upang maging tao at sukat. Ginamit ko ang aking isip: ako’y kumilos, umisip at gumawa. Naparilag ko ang Daigdig, napaganda ko ang Sa Dalampasigart Nitong Buhay Natin May Katotohanang Mahirap Dayain. buhay ng mga tao. At habang patuloy ang panahon sa landasing walang Kanluran, sinusundan ng isip * ko ang kanyang mga bakas. Wala rin akong hinto sa pagbabalak, paglikha, paggawa at pagbuo. Ang kaisipan ko’y hindi nauubos, ang mga bisig ko’y hin di nangangalay. Pagka’t tulad ng panahon, wala tin akong ku tayan. Dulo ng landasin ko’y walang hangga. d. IKAW man ay gayón, din. A , dahil sa may buhay, may isip ka rin, may lakas ka rin at may sikap. Pumapantay ka rin, kung Naj. ngur. minsan, sa aking mga gawain; na susundan mo rin ako, kung m * 1, san, sa aking naaabot. pagod ka. nagpapahinga, dumarating din. e. ka naNARITO ako. Nariyan man. NAGAWA ko nang lahat, sa aking pag-iisa, ang sukat kong gawin na nagbibigay dahilan sa ' pagkalikha sa akin. Marahil, ikaw man ay nakatupad na rin sa iyong tungkulin. Mangyari pa..! Hindi ako nagaalinlangahr^ SUBALI, kung nabigyan kcr~ man ng lugod ang Daigdig dahil sa aking mga lialikha, nagawa at, nabuo, wala pa akong nagagawa_ ¡ naman para sa aking buhay. Ako’y nagiging pabaya. Ako’y nagiging malupit sa aking buhay. Nalilimot ko ang sarili..! —SIYA nga. lilimot na rin Ako ma’y nak. sa sarili —tugor. < mo —kung sa aking paglalakb na hindi ko maihinto, nag-iisa landas’n ng buhay at ako’y na¡><?. panganib, hinahanap ko ang iyo3 tajpang, ang iyong lakas. Kun\ ako’y napapagod hinahanap kc ang lilim ng iyong mayabong n kalinga. Kung ako’y nalulungp hinahanap ko ang iyong pag-al' Oktubro 8, 1952. BULAKLAK 5 s * Í r kay limit kong hangaring magisnan sa aking piling.. kung nag-uumapaw narnan aking kagalakan, hinahanap ko’y isang pusong mapag-aamutan ng biyayang iyan sa akin. —Ganyan din ang nangyayari sa akin —tugon ko sa iyo. —Kung gayo’y, kailangan mo ako —nakatitig ka sa akin. Mangyari pa —patunay ko — DAIGDIq ang mga busog ng sakit ay naglampasan sa aking puso. Sinu_,gatan pati ang kaluluwa ko. Humahanap ako ng gamot, ng lunas sa aking mahahapding sugat. Nasalubong kita sa landas. Taglay mo ang langit. Hindi ka magmamaramot... Kaya, kailangan ki ta..! Kakulangan ka ng aking < buhay.. I —pagmamaka-awa ko sa 1 iyo. , —Ako’y iyo kung gayón —humilig ka sa aking dibdib. —Salamat. Ikaw ang buhay ng 1 buhay ko..! ^Jeo^i/o »Sauco I SANG munting tahanan sa itaas ng gulod ang pugad ng aming pag-ibig. Doo’y sarili ng aming mga paningin ang kalangitan, ang kalawakan. Sarili namin ang nalalanghap na hangin; sarili na min ang lahat ng sandali, ang lahat ng panahon. Aming ganap ang Kalikasan.. I NAGBUNGKAL ako ng lupa at iko’y nagkaingin. Nag-alaga ako ng maaamong mga hayop at ang mga ito’y nagsidami. Nagsipamunga ang aking mga tanim. Sa'ina kami sa biyaya ng Maykag. sa akin, at kung ako’y nangangarap. may At. ang —f. Mula noo’y nagkahinang ang aming mga puso. Dalawang buhay na pinag-isa. lisa na kami nga yon. K v yam ikaw at ang anak..! sa buhay. pal. ISA, dal» ' tatlo, apat at limang taon. i.atlong buhay ang naragdag sa amin. Malulusog na buhay, sariwang mga buhay. Magsisilaki at babakasin ang aming mga pinagdaanan. Mangabubuhay hindi lamang ukol sa kanilang sarili, kundi para rin sa iba. Magsisipaglingkod na malaya, hindi alipin. Ang paglilingkod la mang ang nagbibigay ng halaga h. I SANG umaga, kaming mag-anak ay nagtungo sa tangos ng pampangin ng isang malapit na dagat, at mula rito’y pinagmamasdan namin ang pagsikat ng Araw; sumusunod ang aming tanaw sa kanyang mga silahis na lumalaganap sa boong kalawakan. —Ngayon, Mahal ko, magsabi ka kung hindi pa atin ang Daigdig —nadiin ang pagkakayakap niya sa aking bisig. —Oo, akin ang Daigdig na iating mga WAKAS g BULAKLAK Oktubre 8, 1952 na iyan, ay giRomero, ng mga ■?< r PRANH? i'A At' 4'4».«», f ¿VámB F.iS'A^iA V» .«’ZF. • A'JÍQ AK »«‘Kt. W i iwnt. e rantM : F, ÍA W «'A W »’ «a w'aíí . IV «W A'4 74 i|‘T[ TO’Y kii/wento ng dr aking klase sa naJL karaang tag-araw. i I ‘Nagbalik na alaala ng isang pajnahong lumiv pas, nguni’t sariwa. Pagslsimula na ng aking klase, si Miss Romero ay nakatawag agad ng aking i pansin. Ang ganito’y hin1 di dahil sa ano pa mang bagay. Si Miss Romero ay nakatawag ng aking pansin sapagka’t siya’y aking kinaaawaan. Biruin ninyo, si Miss Romero ay isinilang sa isang bayang malapit sa Lawa ng Bay, sakop ng lalawigan ng Ri zal, pangalan ito ng bayaning sa panahon ng kaneim yang kabataan ay nagsabing “Ang magmahal sa kany'tng salita, rnahigit sa hayop at makmsang isda”; lumaki siya rito sa Maynila, na siyang sangandaan ng lahat ng mga Pilipinong nanggagaling sa iba’t ibang sulók ng Kapuluan, upang dito’y magsalita ng Taga log, at mabuhay na kasalamuha ng mga mambabasa ng Bagong Buhay, Bulaklak, Liwayway, at iba pang pahayagang kinagigiliwan ng bayan; saka si Miss Ro mero ay siya kong kinaringgan, minsang di pa ako nagsisimula ng klase, ng mga papuri kina Efren Reyes at Virginia Montes nang ang mga ito’y maging kambal na bituin sa huli nilang pelikula, mga pangyayari ito na dapat magbigay kay Miss Romero ng malaking kaalaman sa Tagalog. At ngayong nag-aaral si Miss Ro mero ng Wikang Pambansa Big. 2, ay lagi kong napapansing wala akin ang pandinig, mailap na lagi ang mga mata at nagbabasa pa kung minsan ng mga pahayagan. Ewan ko ba kung ako’y walang bisa sa aking pamamaraan sa pagtuturo, nguni’t siya lamang naman ang gayón sa dinami-dami ng aking mga tinuturuan. Hindi pa ito ang lalong nakapagngingitngit ng aking loob, kundi ang Romero. —Totool —ang sabi ko. —Marahil ay wala ka pang labinsiyam na Abril. (Sa katotohanan. ang sinabi kong ito’y lumikha i.j alingasngas at kaunting tawanan ng mga binata sa aking klase, pagka’t may pangungutya mara^ hil ang aking binigkas na pangu ngusap, at saka talaga namang nalalaman ng buong kla * :¿ na si Miss Romero ay nasa karurukan ng buhay at di kukulangin sa dalawampu’t limang Abril kung ang pagbabatayan ay ang mainit na buwan ng Abril). —Nguni’t ang hinihiling ko sa iyo ay gamitin sa pangungusap ang salitang “bata” hindi ang “batang-bata”; saka ang “bata” ay kailangang gamitin bilang pangalan —ang paíiwanag ko. —Si Neneng ay bata kaysa kay Tenteng —wika ni Miss na ipinagtawanang muli binata sa aking klase. —Sa pangungusap Miss Romero, ang “bata” namit bilang pang-uring pahambing. Nakita kong nagtaas ng kamay pangyayaring sa tuwi ko siyang tatanungin ng kahi’t pinakamagaang tanong ay wala siyang nalalamang isagot kundi ang mga salita at pangungusap na malayo sa paksa. Kung ano naman siyang tukso, si Miss Romero ay lagi kong unang tinatanong sa tuwing maiisip kong subukin ang aking kla- - se sa mga kaalaman sa wika, laIo’t wala naman akong tinitiyak na ibig tanungin. At gaya ng aking inaasahan, si Miss Romero ay walang nalalamang tumpak na sagot sa aking mga tanong. Paano, kung mapalaran niyang masagot ang una kong katanungan ay tiyak na tatanungin ko siya ng ibang lalong mahirap kaysa una, na tila baga sinasadya ko siyang pahirapan sa nais na di niya masagot ang aking tanong. Upang mapagkunan ng halimbawa ang kamangmangan ni Miss Romero ay tinawag ko siya, isang hapon. —Gamitin sa pangungusap ang pangalang “bata”, Miss Rome ro —sabi ko. Si Miss Romero ay hindi agad nakapansin sa aking tawag. Kinailangan pang siya’y pagpaalalahan ng kanyang katabi sa upuan at ulitin ko ang aking sinabi bago siya tumindig. —Ako ay batang-bata pa —ang biglang kasagutan sa akin ni Miss (S?AM1TIN SA PANGU NGUSAP ANG PANGALANG" BATA? MtSS ROMERO...SABI KO Oktubro 8, 1952 BULAKLAK Y PANGAN IBAN -II; si Mr. Cristobal at siya’y aking tinawag. Si Mr. Cristobal ay isa sa pitong lalaki sa aking klase. Sa pito ay siya ang pinakamabikas. Tumayo si Mr. Cristobal nang may pagtitiwala sa sarili at mar tapos sumulyap kay Miss Romero ay nakangiting sumagot. —Ang bata ay nakikipaglaro sa matanda. Bagaman ang pangungusap ni Mr. Cristobal ay tinanggap ng buong klase bilang isang tumpak na kasagutan sa aking hinihiling kay Miss Romero, ay ibig kong tutulan. Nguni’t ang pangungu sap ay walang mali, ano ang aking sasabihin? Ewan ko kung bakit ako’y nakiliti sa kasagutan ni Mr. Cris tóbal. At kung di may kagulangan ang pagiging kayumanggi ng aking mukha, marahil ay nahalata ng ilan, sa aking mga tinuturuan ang bahagyang pamumula ng aking balat sa mukha, likha ng pagiinit ng dugong kumalat sa aking katawan. Gaya ng aking kinaugalian, talaan ng mga nag-aaral ay ganang akin, na 2000 lagyan ko ang tapat ng pangalan ni Miss Romero ng kaukulang tan da, isang “5”, at ito’y ikaapat na ganitong bilang, kasama ng dalawang “4”. Sa tapat naman ng pangalan ni Mr. Cristobal ay dapat akong maglagay ng isang mabuting tanda, halimbawa’y isang “2” o isang “3”, nguni’t si Mr. Cristobal ay tinandaan ko ng isang “krus”, gaya ng ibinibigay kong masamang tanda sa isang mag-aarál na gumagawa ng di mabuti. Tumugtog na ang kampanang tagapaghudyat ng pagtatapos ng aking unang klase sa hapong yaon, ay hindi pa rin natatahimik ang aking budhi. Naisip ko sa aking sarili kung bakit si Mr. Cristobal ay nangahás mangutya sa akin. Totoo, na sa gulang kong taglay ngayon, kabila sa limampu, ay dapat akong tawaging matan da na. At ang katandaan ko’y dapat kong ipagmalaki, sapagka’t hindi nasayang, sa Sa Puso Ng Gurong Lubhang Matimpiin, May Tibok Ng Pusong Nanatiling Lihim. ang mga panahong lumipas ng aking kabataan. Ngayon ay may hinahawakan akong isang mataas na tungkulin. Nagtuturo pa ako, at ang tog o o pagtuturo sa isang banunibersidad, gaya ng king pinagtuturuan, ay isang malaking karangalan. Ano nga ang aking ipaghihinanakit, t a w a g i n man akong isang ma tanda? Nguni’t ang tao ay maraming kahinaan. Marupok ang damda min ng tao, at ang kanyang mga laman ay nabubulok, gaya ng kanyang asal. Ang ugali ko ay ganito, marahil. “Ang bata ay naki(Sundan sa pha. 59) $ BULAKLAK Oktubre 8, 1952 ILLUSTRATED by PRANKSE SANDS HINDI ‘nangimi amg martilyo mi Mauro ma, durugin ang mga kuivadnong masa look ng kamyamg istudyo. Mga kuwadrong may damda min at bmhay ma, kimagiliumn mg kam yamg viga, tagahamgang via bigin sa ‘‘arte”. At ¡along himdi mabalimo amg kamyamg malalakas ma daliri ma bakliin .ang “pimscr ma naging gabay mlya sa. pag-akyat sa. mataas ma, lip-uman. Naging pamumbat sa gamamg kamga ang mga larawang iyomg himamgaan mg maramimg kaluluwang may pagkagiliir sa sining \ng pagguhit. Oktubre 8, 1952 BULAKLAK Q Ang mga yao’y winalang-halaga ng binata, tulad ng isang halimaw sa harap ng mga kaaway. Ngunot noong piñalibot sa loob ng is tudyo ang mga matang may kislap ng pagngingitngit upang walang makitang anumang likha ng kanyang pinsel. Makaraan ang ilang sandali ay ipinasiyang lisa-' nin ang lunsod ng Maynilang na ging kabaong- ng kanyang kapalaran. Nagtungo siya sa isang bayan ng (Z) sa lalawigang na sa gitnang Luson. Sa dampang t'nigilan ng bina tang pintor ay nasumpungan ang katahimikan ng kanyang kaluluwa. Maminsan-minsan na Jamang magunita ang masaklap na kahapong laging ipinagdurugo ng kanyang puso! Si Edna’y nakilala ni Mauro sa isang pagtitipong dinaluhan niya. Si Edna’y anak sa bagong panahon at kilala sa mataas na li punan. Magandang tulad ng isang birhen; may mga matang maiitim at mabibilog na nahihiyasan ng malalant:k na pilik. big- na makipot na nabagay sa lugang mukha na nag-aangkin mala-rosas na kulay; buhok animo’y tinina sa kadiliman hating-gabi at wari’y inalon katalagahan. Humigit sa pagkikilala ang pagtitinginan ng da lawa pagkaraan ng ilang buwan. Hindi makain ng sinuman sa kanila ang isang bagay na di sila naghahati. Laging magkasama ang dalawa sa pagpapalipas ng mga sandali sa iba’t ibang mga “NITE CLUB”. Maging sa panonood ng Sine ay sila rin ang mag kasama. Ilang araw ang napigt^l sa tangkay ng panahon. Ang pamahalaan ay nagtalaga ng isang Lupon upang magdaos ng Pambansang paligsahan para sa;mga “pintor”. Humanda si Mauro sa paligsaMAURICIO GAQRIElf) han. Nais niyang makarating sa balitang bansa pg mga puti; sa bansa ng talino at kaunlaran. Sa loob ng kanyang istudyo’y la ging hawak ang kanyang pinsel, nguni’t hindi naman siya makapagsimula. Lumilipad ang kan yang alaala at hind! makabuo ng kanyang gagawin. Walang anuano’y malalakas na katok sa dahon-ng pinto ang kanyang narinig. nguni’t hindi niya pinansin ang katok na iyon. Nais niya ang ka tahimikan. Subali’t ang panauhing naiinip ay yamot na pumasok bagama’t walang pahintulot ang ating pin tor. —Abala yata ang aking pintor, a!... —may himig hinanakit ng bagong dat’ng. —Ikaw pala Edna! Nagagalit ka ba sa hindi ko... —Matuwa kaya ako matapos na hindi mo pansinin!... Bi bi ng na ng ng na sumasamo sa kasintahang napupootNaglubag din ang kalooban ni Edna sa pintor na may matayog na hangarin. Nais din niya ang tagumpay ng binata, at kung sakali nga nama’t yukuran ng daigd’g ang kanyang mahal, ay mawiwika ng kanilang mga kaibigan kung sila ay kasal na: “Si Ed na ang magandang maybahay ng dakilang Pintor”, —usal pi sa guni-guni ni Ednang nangangarap din ng mga sandaling iyon. —Mayroon ka na bang Modelo? —tanong pagkatapos. —Kung hindi ako pagkakaitan ng magandang paralun.ang aking napipili, ay mayroon ra... —na sinundan ng malakas na halakhak. Itanong mo sa akin na, kung sino siya? —Sino nga ba... ha?... —Ikaw, Edna... —Ako!... EdAng Magulang Na Humadlang Sa Pag-ibig Nitong Anak, Ay Sariling Budhi Niya Ang Parating Nanunumbat —Edna!... —Hindi ko kailangan ang iyong tagumpay! Marahil ay lalo akong mawawalan ng halaga kapag ikaw ay niyukuran ng daigdig!... wikang panunumbat ng anak ni Don Lino. —Mahal ko... nagkakamali ka, Edna. Kung nalaiaman mo lamang ang Kadalisayan ng akmg pag-ibig, Kaypala ang akmg pagKUKulang ay íyo ring maipagpapaumanmn. Ang .akmg pagsisiKap na ito ay hmdi para sa akin Iamang. Hinahangad ko ang ta gumpay na ito, sapagka’t ang ta gumpay na iyan ang ihahandog ko sa iyong paanan. Ikaw ang sasaiubong sa akin sa “piyer” na saxay ng higantmg sasakyang dagat buhat sa malayong lupalop sakalmg palarin akong magtagumpay sa paligsahan, —badyang nangangarap ng binatang pintci, —S’yanga... Biglang-bigla ang naging bo ng mga pangyayari. Ilang araw na Iamang at matatapos ang kuwadrong ilalahok ng pintor sa paligsahan ay namagitan sa magkasintahn lungkutan. Umabot Lino ang anak sa isang pintor Iamang na kailan ma’y hindi niya maiibigang maging manugang. Ayaw na ayaw siya sa mga nagb bilang ng bituin sa katanghaliang tapat at nangangarap sa tuwi-tuwi na. Mula na noo’y hindi na pumasok si Edna sa istudyo ng kasintahan na pinagtakhang labis ng binataSa halip na si Edna ang makarating sa istudyo ay sulat na lamang ang dumating sa binatang naghihintay. Anang liham: ang malupit na sa kaalaman - ni pakikipag-ibigan takkadon ng "Mauro, Isang pagkakamali ang namagitan sa ating dalawa. Ang akala ko’y ikaw na ana lalAking nasumpungan ko sa aking tandas. Ngu rí’t ang gayón pala’y kahibanga/n Iamang ng bata kong puso. Sa huli’y nakilala ko ring Hindi ikaw ang aking iniibig. Ipalagay mo na Iamang na ang ating nagdaa’y isang ganap na pangamp. Pakakasal na rin ako sa lalaking talagang iniibig ko na higit sa kanginumang nilnlang. Edna” —Ganyan ang anak na marunong sumunod sa magulang. Ngayon mo pa Iamang mauunawaan ang namamalas mong aguwat ng lupa at langit. Karanasan ko Edna, at sa aking nakikita ib’nabatay ang dapat mong panuntan sa buhay na ito —páalalang payo isang araw ng ama ni Edna. —Nguni’t... Itay... —Siya na Edna. Alam kong kayong mga kabataan ay may mapupusok na puso, —a n a n g nagpapayong don. Matapos mabasa ng binatang pintor ang liham na tumatapos sa kanilang magandang unawaan ay nagpasiyang lisanin ang lunsod ng Maynilang naging kabaong ng kanyang kasawiang palad. Lunfsan hga si Mauro na wasák ang dibdib at nagpakalayu-layo upang huwag marinig ang alingawngaw ng magdarayang lipunan. Sa Nayong kinapun(Sundan sa pahina 70) A IQ BULAKLAK Oktubre 8, 1952 1LANG SANDALI lamang tumigil si Luring sa tarangkah&n ng kanilang ba,hay ay nagmaniadali na siyang nanhik. Ang mga mata niyang pilit inilalayo sa. kinaronoonan ng bus&n ay panakaw ring napasulyap, sa kan yang pagdaan dito, at sa anyong pagkabukas ng mtinting bintana nito’y biglang sumibat sa kanyang dibdib ang isang kirot na mahanga’y kaakibat ng nialakmg pagdaramdam. Naraanan niya ang kanyang impo sa balkon na kasalukuyang abala sa kanyang palangangaan. Sandali nitong itinaas ang kanyng magatlang mukha upang tingnan si Luring, saka sa kanyang paglayo’y narinig niya ang mubagal na tinig ng matanda. —Ang sulat mo, Leonora, inilagay ko sa ibabaw ng iyong kama. Aayaw sanang pumasok-si Lu ring sa kanyang silid; ang balin tataw niya’y napupuno ng salat na kababanggit, na ang alaala’y tila mandin dumadarang sa kan yang buong katauha’t nagdudulot x ng mapait na panlulumo. Natitiyak niyang ang sulat ay nanggaling kay Mario. Si Mario ay ka salukuyang nasa isang lalawigan sa Timog, at sa pamamagitan la mang ng paglilihaman nila napapanatiling maapoy ang kanilang sinumpaang pagmamahalan. Dati-rati’y pinananabikan ni Luring ang pag-uwi sa hapon at anhin na lamang niyang makarating sa kanilang tahanan upang mabasa ang naghihintay na liham ni Mario. Sa tuwing Lunes at Sabado ng hapon, ang lahat ng kanyang lakad ay ipinagpapaliban niya upang makarating nang maaga, at busugin ang nangungulila niyang puso sa matatamis na alo ng pagsintang dulot ng isang nagmamahal. Subali’t sa loob ng ilang mahahayap na sandali ay biglang nayanig ang matibay niyang paniwala kay Mario at nahalinhan ng alinlangan, ng lumalaking alinlangan, na kung baga sa tubig sa isang batis ay di-maampat ang pagdaloy. Hindi niya mapaniwalaan; lalong hindi niya nais paniwalaan, ang kanyang narinig kay Donna. Malapit nang ihudyat ang a la una ng hapong iyon, na siyang oras ng kanilang pag-uwi buhat sa tanggapan tuwing Sabado, nang tumünog ang telepono. Ang tumawag ay si Donna, na nakiusap na daanan siya sa pagamutang pinaglilingkuran niya bilang isang nars. Unang nakilala ni Lu ring si Donna sa pamamagitan ni Mario (Siya ang tumingin sa Nanay nito), at ang mabuti nilang pagkikilala’y nagbabadyang patungo sa isang magandang pagkakaibigan. Kaya nang tumawag si Donna ay walang atubiling napahinuhod si Luring at doon na nga siya nagtuloy paglabas ni ya ng tanggapan. Halos matulig siya sa pagtatapat ni Donna. Sa pakiwari ng dalaga’y una-unahang nagsipanaw sa kanya ang lahat ng pagasang maaaring mithiin ng isang nilalang, at dahilan na lamang sa mahigpit na pagpipigil kung bakit hindi nalaglag ang mga luhang mainit na nangilid sa kanyang mga mata. —Masakit, Luring.. .nguni’t iyan ang katotohanan. Iniibig ko si Mario, sasabihin kong pinakaiibig. Alam kong mahal niya ako, pagka’t ipinahayag niya sa akin. Ang naghuhumiyaw na pagtanggi ng damdamin ni Luring ay bahagya nang nagkatinig. —Hin di... hindi kaya nagkakamali ka lamang? Siya’y nag-iimpok na upang kami ay makasal, iya’y ba tid mo... —Luring, ikaw ay kaibigan ko at ninanais ko ang iyong kaligayahan. Nguni’t sa kasamaang palad ay kapangagaw kita sa kaligayahan ng aking buhay. Minamahal ko siya, tiyak na higit sa iyong pagmamahal; hihintayin ko ang kanyang pagdating. At hin di magiging sagabal ang anumang balak ninyo upang di ko makamit ang kanyang pagmamahal. — Matigas, at nagbabala ang kan yang tinig. At sa pagkabigla ng dalaga’y ni kaputok na salita ay walang namulas sa kanyang mga labi. Ano nga ba pa... ? Nguni’t yang biglang isang kilabot sa tawan nang idantay ni Donna sa kanyang bisig ang palad nito at siya’y tinitigan nang maluwat. Nagmamakaawa ang titig ni Don•Ipaubaya mo na siya s Ikaw ay bata pa; pang pagkakataon. kanya.. .mabuti pa na. akin, Luring, marami ka Higit pa sa 6a kanya. ang masasambit naramdaman nigumapang ang buo niyang kaBumaba ang dalaga sa pagamutan na patakbo halos. Higit pa kay Mario ang kanyang matatagpuan? Gayong si Mario ang kabuuan ng lahat ng pinapangarap niya sa isang kapilas-puso.. .ga yong si Mario ang kahulugan sa kanya ng buhay...? Maharot na pasayaw-sayaw sa kanyang guniguni ang huling sulat sa kanya ni Mario. Nasa kan ya pang “bag” na dala-dala ngayon at hangga nang nakaraang gabi’y isa-isang dinadalit at wari’y ninanamnam pa ng kanyang mga Iabi ang bawa’t titik na nasusulat doon: “... sa lahnt ng sandali’y panaligan mong ikaw ay akmg minamahal, ikaw ay aking pinakamamahal, Luring. Sa aking mga gawain dito, na sa aking pakiwwri’y sadyang napakabigat tupdin sapagka’t SULAT MO LEONORA, INILA GAY KO SA iBABAW NG IYONG KAMA. c haw ay malayo sa aking pani ngin, sapat nang ilcaw ay maalala ko na nakangiti, dini sa aking balintataw, at dulliin sa aking mga labi ang sinsing na sangla mo sa akin, upang mu ling mag-ibayo ang sigla ng aking kaluluwa at makadama ako ng panibagong pag-asang sa lalong madaling panahon ay maihatid kita sa dambana ng Diyos... Inip na inip na ako sa mga araw...kung magagav.>a ko lam amg ay hinatak ko na ang^ftga sandali upang makapiling na kita, at.. .ibilanggo dini, sa aking nauuhaw na bisig.. .” Biglang namuo sa mga mata ng dalaga ang luhang kanina pa’y pinakapigilan niyang malaglag nang dámputin niya ang sulat na 1 nakasalalay sa kanyang unan. Parang tinutukso ang kanyang pag-iisa ng pagtatagpo nila ni Donna... ang nakatitiyak na himig ng pangungusap nito... ang 'tila baliw niyang pagnanasang sumigaw at itanggi ang katotohaI 'Mu ng lahat. . . Oktubre «, J.S52 BULAKLAK ] ] At ang luhang binayaan m Lu ring na hnnandas sa kanyang inga pisngi at ang paimpit na div ing na nagmula sa kanyang dib dib, sa pagkasubsob niya sk kan yang unan, bahagya sa ay nagpatighaw nang kirot na ngumangatkanyang nagdurusang ngat puse. Bawa’t Pusong Maykaugna’y Sa. Malinis Na Layunin, Ay Madaling Magkabuhol Sa Ma tapa t Na Paggiliw. xxx “Nasabi ko na dito sa aking tinutuluyan ang napipinto noting pag-iisang dibdib. Sila man ay naliligayahan sa kapalaramg dimaglatao’y kopwa natin kaka/mtin ...Bago dumating ang lamig ng Disyembre, bago mamulaklak ang suhang nakayunyong sa iyong si ted at lihim kong inatasang wa ging tagabantay mo, bago'mapilas sa tangkay ng panahon ang ■mga hiding araiv ng taong ito, giliw ko, tako’y uuwi upang tubu sin ang pangako kong kita’y paliligayahin... 0 mahal ko, kailan ko pa kaya muling malalasap ang tamis ng iyong mga labi...’” XXX Maingat na tiniklop ni Luring ang liham ni Mario at tinunghan niya ang kasunod nito. Dalawang sulat ng kasuyo ang hindi sinasagot. “Hindi ako makapaniwalang sinasadya mo ang hindi. pagtugon sa aking mga liham, at matiis mong ako’y mamahay sa matinding alalahanin- Bakit, aking mahal?... May nagaiDa ba akong pagkukulang sa iyo’t ako ay iyong pinapagdMvusa? Kung ano man ang aking kasalanan, nagpapakumbaba akong humihingi ng kapatawaron, nguni’t sagutin mo sana ako. Sa lalong madaling pandhon...” Ang bawa’t sulat ni Mario ay tinangka niyang lapatan ng kasagutan, nguni’t hindi niya maapuhap ang tumpak na katagang itititik niya. “Ayaw ko nang asahang ako’y minamahal mo pa; iniwawaksi ko sa isip ang maliligayang sanda ling magkaulayaw kita’t ating binabalangkas ang isang magandang kinabukasan. Pilit kong sinasaliksik ang dahilan... ang dahilan, kung mayroon nga, ng iyong pagwawalang-bahala sa akin... Bakit?... bakit...? Sa wakas ay natutuhan ni Lu ring na kathain ang kanyang katugunan. Mga tagni-tagni at pi ping hinaing ng isang pusong nananaghoy sa pangungulila... ng isang pangarap na biglang nilambungan ng maiitim na ulap ng pag-aalinlangan... ng isang ina ping pag-ibig na humihingi ng katarun gan... sa isang paraan ay nailarawan ni Luring ang nilalaman ng kanyang kalooban. Saka noon, siya naman ang sinagilahan ng pangambang siya’y hindi lubos na maunawaan. ng kanyang katipan. Ano nga kaya at totoong lahat ang pinangangambahan niyartg mauwi sa katotohanan... ? Ano nga kaya at hindi siya ang tunay na minama hal? XXX Binati ni Luring ang bagong umaga ng isang malungkot na ngiti. Malapit nang matapos ang hiniling niyang dalawang linggong bakasyon sa kanyang tanggapan ay wala pang sulat na dumarating para sa kanya. Unti-unti nang nabubuo sa kanya ang paniwala na- tulad ng nangakaraang araw, walang iiwan ang aráw na yaon kundi isang mahabang kuwintas ng buntunghininga at pi ping dalangin. Kaya’t siya’y nagulantang sa malakas na tawag ng kartero sá kányang ngalan. Celga, Leonora Celga... Sulat! Padaluhong ang kanyang paglapit at nangitian niya nang matamis ang kartero- Saka kinusa niya ang sumandal sumandali sa kanilang bakod upang tila man din pigilin sa paglukso ang kan yang puso sa lakas tig pagsasal nito. Naglaro sa kanyang mga labi ang isang ngiti samantalang pinipilas niya ang isang dulo ng so bre, nguni’t muling nanlumo ang kalooban niya nang makitang ang liham ay galing sa isang hindipa-niya-nakikilalang tao. Malungkot na ipinagpatuloy ni Luring ang pagtunghay niyanguni’t habang dumadako sa ibaba ng papel ang kanyang pani ngin. unti-unting nahihiyasan ang dating hapis na mukhá ng isang kagalakang manapa’y nagmumula sa katotohanang sa kanyang buhay ay muling nagbabalik ang pangako ng isang naglahong kagandahan hanggang makintal sa liwanag ng kányang nagniningning na mga mata ang lalong matulai’t mapangaraping katuwaáng maáaring tamuhin ng isang mapalad na nilalang. —Salamat po, Diyos ko! Mina mahal ako niya ako, ako lama ng. Salamat po... —Mahigpit na napadaop ang kanyang mga palad sa tapat ng dibdib, kalakip ng pag-usal ng dalangin-pasasalamat na sa kányang pakiwari’y ibig mag-umapaw sa kanyang puso, saka sa pag-aagám-agam ná si ya’y nangangarap lamang, ay muli niyang tinunghayan ang ilang {Sifwí'in «a 70) 1 O BULA KLAK Oktubre 8, 1952 i * M f bu wan daliil *a kabutihaug - na 7/i k ... Pinalalaya ka pagkaraan asal.., ASIGLANG it'Midak latan n,(j “Ward&n” katabing babae. —Magtuloy ka. ngayon pala ang Jabas rao. WJ at Bahagya nang nag-angat ng ulo ang babae at marahane nagpatuioy sa paghakbang. S; kan yang maamo at hawas na mukh'v ay nakabadha ang kaputlaan ng kulay bilangguan. Tumigil siya sa harap ng malaki at makintab na hapag na kinapapatungan ng t’nteruhan, isang aklat na malaki at ilang kasula^an. umünog po rito katanos suPabuLTmingit ang s’lvang at ang lalaking nakauay tiningala siya, pagay s’nuri ang larawang nakadikit sa kartolinang may lat na. Bilanggo Blg. 0013. nga’an: Margarita Gabriel. Napakislot ang babae nang masag ang tinig ng Tagapamahala. —Mangarito, Gabriel, —malakas na pagbasa sa tinutunghayan. —Galang 22, napasok sa unang pagkakataon nooong 1946 dahil sa paglabag sa kautusang pagbmli ng aliw. Pinalaya pagkaraan ng anim na buwan dahil sa kabutihang-asul. . . Yumanig ang balangkas ng nakayuknng babae at ang impit na hikbing ibig tumakas sa mga labi ay maagap na pinutol ng nriligargas na palad na tumukop difo. Siya ang babaing tinubikoy ng tiiiiy na iyon. Siya ^ng ba baing nagbili pg aliw, ng ligaya sa hindi isa, kundi sa maraming CL. n, Z//O/ lili tanocl cmu pintón'/ kinasusun a ka ng i t huj b in a Un g a n d\ n </ lalaki. Ngnni’t, amr naligaw na Mar garita Gabriel na yaon ay hand" nang magbagong-buhay noon pa man at bago siya dakpin ng inga alagad ng batas. Ijrina^ya ni ya iyon matapos na makakila’a si Robert, ang G.I. Joe- na may bughaw na mga mata at matu ngos na ilong, sapagka’t nakilala niyang siya pala ay may pu so ring marunong tumugon sa tawag ng kapwa pag-ibig. Ayaw sana niyang panaigin ang kapangyarihan ng pag-ibig. Talos niyang hindi siya karapat-dapat sa mapusok na si Robert. Subnli’t mapili ang kawal na puti, h’ndi raw ang kahapon. niya ang mahalaga rito kundi ang kanyang katauhan ng sandaling iyon. —Bukas ng hapon nakatakda ang lakad ng aming bapor, —an i Robert nang magkaharap sda no on sa bahay-aliwan na kanyang pinaHilingkuran. — Bago ako imial’s Margarita, ay m’nsan ko pang uulitirg sabihin na iniibig kira. At sa sandaling magkaro on ng bapor na masasakyan ay lumulan ka’t aabutan mo akong naghihintay sa iyong pagdating sa ¿Humn ng aming hayan. Ang ang giiguliiu ay ipahahalid iyo. Ipangako mo... ipa sa aking susundin mo ang iniluluhog. . . 1 ikct, ko sa ngako aking Pinaglabanan pa rin niya no on ang’ udyok ng damdaming sumang-ayon, inaalaala pa rin niya ang kinabukasan ni Robert. —Huwag kan.g mangako, Ro bert, —natatandaán niyang isinagot. —Sa sarili mong lupain, sa piling ng iyong mga magulang at kapatid.. .at marahil sa isang malaon nang naghihin.tay sa iyo, ay malilimot mong ako’y iyong nakakilala. Siyanga, Robert, ang silangan at kanluran ay magkalayo at hindi magkakasama. —Nagkakamali ka, Margarita, kung mangako kami ay tumutupad. Ang pagiging silanganin mo’y hindi hadlang upang supi1 in ang iyong pag-ibig i to-’y umiv usbong kahit na saang Jupain, xvalang itinatangi at hindi namimili. Ipangako nio na sa akin. —Matagal pa naman, Robert. bago magkaroon ng bapor na magyayao’t dito sa pagitan ng ating mga pasigan. Bago dumating ang araw na iyon ay matututuhan. ko na kung ano ang isusagot sa iyo... kung ako’y h nd i mo pa nalilimot. —Binigyan mo ako ng kasiy.v han sa araw ng aking pag-alK Margarita, —at mahigpit na hinawakan ang kamay ng babae. — liuwag ka sanang magkukulang bukas sa pagpunta sa piyer. I) >on ka lumagay sa malap’t sa pin to nang madali kitang mabita. Ang magdamag ay tinapos ni Margarita sa likmuang nakatabi sa durungawan. Sa bagong daigdig na nasumpungan ng kanyang buhay, ay masikip ang hihigan upang kanyang panatilihan. Idako man niya ang isip sa ibang bag ly ibinabalik sa inaawit-awit ng puso: . Tn’ibig Robert! mabilis Iniibig ako ni Robert!., ako ni Masava ang daigdig na bumati kay Margarita kinabukasan. Masaya ang umaga, masaya ang kalikasan, masaya áng lahat at lahat na. At la long hindi magkantayaw na kasayahan ang nasaksihan niya pagsapit sa piyer. Sinikap niyang mapatapit sa haliging pinagkasunduan nila ni Robert. Ang pinamili niyang niga “souvenirs” ay pinagbuti niya ang pagkakaayos. Pihong maiibigang lahat ito ni Robert, nasabi pa irva sa sarili. Pagtingala n'ya ay natanaw na siya ni Robert. Ang gara nito’y itinaas at iwinasiwas. Minsang mawala at minsang lumitaw ang ulo niya sa pagitan ng nagkukulumot na mga kawal. r Ikinaway rm ni Margarita ang panyolitong puti. Naisigaw pa ni ya noon sa siinbuvo ng damdamin : —Robert! Robert! Nakita niyang pinag-ibayo ng ialaki ang tulin ng pnglakad. Hin di na inalintana ang nabubundol na mga kawal. Hindi iniwawalav nito ang paningin sa kanyang nakatayo sa tabi ng haligi, may Ivvwik na panyolito at marabouikinakampay. Tandan.g-tanda ni Margarita na nang iilang dipa na lamang am; layo sa kanya ni Robert, ay da lawang matitipunong Ialaki ang walang abug-abog na nagtig-isa sa kanyang bisig at mntapos ang maikling pag-uusap ay inakay na siyang palabas. Hinabol siya ng nababaghang pananaw ni Robert at nang isinasakay na siya sa d:\epney ay narinig niyang isiirgaw nito: —Margarita ! Margarita! San—Celso. ik;>\v ni;a bn? Diyata’t ikjiu ;i.v bnhay? kUW&NTO Ml' fitFONGO Zweco clali lang. . . Ang tanging naiwan sa alala ni Margarita sa mahapding babaging ivon ng kan yang buhay ay ang tila nalulunod na kaanyuan ni Ro bert na nanlalaki ang mga mata sa pagkakatitig sa titik na UM.P.” ng sasakyan at ang ikinakanta ng mga bata: —Hanggang Pier! Nahub ang kalapating pula!... NANG PAUIRTN niya ang bihang namalisbis sa pisngi ay saka pa lamang muli si yang natauhan sa kinaroroonan. Saglit na tumigil sa pugsasalita ang kaharap, sinulyapan siya at matapos pakaluskusin ang’ bawak na papel ay nagpatuloy sa pagbasa. —Ang pangalawa mong pagkakabnlik dito ay noong tag-araw ng 1948. Kasalanan: Kusang pag-amin sa pagkakalason kay Pag Ang Tao Ay Nagsikap Mai inis Ang Kasalanan, Nagtatamo Ng Ginhawa Na Mahirap Panaligan. Celso Liv.anag. Nabatulang mabilanggo ng bindi kukulangin sa . . . Si Cels-) lawa-mg! Hindi, bin di niya malilimot si Celso...si Celso na may balakhak na tulad sa malayang agos ng tubig sa pa rang, niasipag na kagaya ng ibong nagliliparan sa maghapon a<¿ may pusong kasinlinis ng tahimik at maliit niyang nayon ng Minakopa. Doon nga sa munting nayon ng Mbmkopa napupadpad si Marga rita nang makalaya sa piitan pagkaraan ng an ini na buwan. Sa liblib na pool; na ito ay malalayo na siya sa nananaliksik at nanlilibak na mala ng lipunan. Anghangad niya ay makapamubay si ya nang tahimik at payapa. At higit sa labat ay ibig niyang magbagong-buhay. . .magpakarangal. Sapul naman nang mapadpad si ya sa bahay ng mag-asawang Ka Selo at Ka Munda ay tila nagkaioon ng panibagong sigla ang bu bay ng dalawang matanda. Ang malaki nilang bakuran ay nahitik sa iba’t ibang halaman. Dumami ang kanilang manok at bibi. Sila ang pinagdarayo ng mga kanayon kung bibili ng gatas. Bukod pa sa palaging masinop ngayon ang kanilang bahay. makintab ang sahig, may kurtina sa b‘nta na at alaga ang mga rosas at malbarosa sa paso. —Akalain mong na kay Mar•'rita paia a.rg anrng kaligayahan. —madalas na maipamarali n: Ka Selo sa mga kapalagayang-loob. —Linsiok, daig pa narnin ang nakapulot ng isang tunay na anak sj ba tang iyan! Palibhasa’y maganda. ang liwa Oktubre 8, 1952 BUJLAKLAK nag- »i Margarita Rung baga sa i la wan, ay umakit ng paghanga sa maraming gamugamo, isa na rito’y si Celso Liwanag. Ang ulilang bínala na may sariling sakabin na minana sa mga magu ía ng, ay bindi nagkulang sa nalalaman niyang pamimintakasi, sang-ayon sa kaugalian ng mga faga-bukid. Ttinulong niya ang b'sig at kasipagan. Pinaparagus niya ang bakuran ng mag-asawang matanda kung maghahalili ng tanim. Palaging may laman ang balding ginagamit ni Marga rita sa pagpapalabol ng manok. At tuwing um^ga ay siya ang gumagatas sa dalawang inahin ni Ka Scio. Ang ganitong panunuyo ni Cel so, na walang lakip na salita, ay bindi nal ingid ang kahulugan sa matunog na babae. Sa kanyang taglay na karanasan, kilos la mang ng Ialaki ay alam na ni ya ang hangarin. Madalas din namang inagpasaring ang magasawa kung gabing nagpapahinga na sila. —Mabuting bata si Celso, Mar garita. Hindi malalagay-hamak ang lagay mo sa anak ni iyan ng rasirang kumpare ko...batang maliit pa’v kilala ko na si ya. Sa ganyang mga payo ay nagpaking-pakingan din si Margari ta. Napakalinis ng puso ni Cel so upang kanyang sugatan. Min(Sundan sa pahina 63) BULAKLAK Oktubre 8, 1962 O O > iyo’y g isl et 0 0O o o PA W KAVYA matulog e magpatulog ka! Huwag kang bastos! sabi ko sa UU'ANú FAT DO ANO m WAI ANO KA9ILbl~5W^ NINPI FAKINABANOAN NA FA K AT AM Ay A -PUIYAW KAW ALO na ng umaga. Naramdaman'na naman ni ffi -x 11 r i n. "l'l' idl o f J Karyang nasisikatan, ng Araw ang mukha niya, kaya siya magising. pagkamulat ng mga mata ang pagkagalit kapagdaka sa asawa niyang si Purok ang sumiksik sa kanyang isip sapagka’t nalümutan na naman nitong gisingin siya sa madaling-araw. Kailangang In gina magising siya nang maagang-maaga upang makapamakyaiv ng isdang maititinda. S\uyang-suya si Kama. Nalinaunan niva si Pwok na mahimbing pa sa mantika, naghihilik, nakabaluktot ang mga paang halos umabot ang mga tuhod sa baba, at \nakahalukipkip. Kaya nang magbangon siya ay hinawakan kapagdaka ang kanyang unan at inunatan si, Purok ng walang lubay na hampas. Hu, ang batugang two. Walang kasilbi-silbi. Hin di pakinabangan. Napakatamad!—bulyaw ni Karya. —Nguni’t bumaling lamang si, Purok, kasabay ng pabulong na wikang—kung ayaw mo\ng Pero Kindi —Hindi ko pinakikialaman ang pagtulog mo. ngin mo ako sa madaling-araw; Ngayon ano pa ang mabibili kong isda? Wala na naman akong ilalako. Wala, tiyak na gutom na naman tayo! Hindi na kumibo si Purok. Masarap pa sa kanya ang matulog kaysa sumagot sa mga pagal ¡mu ra ni Karya. —-Kung ayaw daw matulog e magpa tulog! Ang ganda ng sa-1*' got ng batugang ito. Kung ako lang ang masusunod, ang gusto ko nga, matulog ka na lang nang ma tulog. e. Pero ang hirap sa iyo, pag oras ng pagkain, kahit Tun dí ka gisingin, nagigising ka, e. —A, natural iyon, —sagot ni Purok. —Pagwalang kain walang tulog, —at nakita pa ni Karyang napangiti ito. r' —Ano, ayaw ka pang buma; ngon? Bubusan kita ng isang baldeng tubig diyan? Saka lamang pupungas-pungas na bumangon si Purok. Umupo sa harap ng kalan at nangalumbaba. —Tingnan mo, tingnan mo ang ayos ng buwisit na ito. Sa ha rap pa ng kalan nangalumbaba. Naku, Purok... hindi ka ba nahihiya niyan, ikaw ang lalaki, ikaw ang pinalalamon? Mula nang mag-asawa tayo hindi mo . na ako nabibigyan kahit isang kusing! —Sino ang hindi nahihiya? Ang Ang Mahtrap Makasamo Sa Sarill Mong Tahanan Ay Ang Asawang Lalaking Sadyang Tamad 0 Batugan. li tayo ng tandang, para matapos na ang kagalitan natin. Nang huwag mong maistorbo ang pagtulog ko’ ' ot ni Purok. —HUT'KtTfi'g Wihgsalita ito... bibili ng tandang para lang huwag maistorbo ang pagtulog niya. Ang lakas ng loob na bumili ng tan dang. .. akala mo may ibibili ka kung magsalita! Hoy. Purok... —at umismid pa si Katya. Nguni’t, bagaman tanghali na ay lumakad din si Karya. Nagtungo sa paradahan ng isda at namakyaw ng maititinda. Sa loobloob niya’y ititinda niya kahit ano, kahit na mga isdang bilasa... kahit na anong maaaring pagtubuan. At, pagkapanaog na pagkapanaog ni Karya ay sinabayan na naman ng higa ni Purok. Isang minuto pa lamang ang nakalilipas ay naghihilik na naman siya at mahimbing na mahimbing. Ganyan nang ganyan ang nangyayari sa mag-asawang Purok at Karya araw-araw. Kaya lamang makapagtinda nang maaga si Karya ay kung marinig sa madaling-araw ang tilaok ng tandang asawa. May ibig siyang ipagtapat na hindi malaman. Kaya pinakiramdaman muna kung malamig ang ulo ni Karya. —Karya... Karya... —mahinang-mahinang bungad ni Purok. Narinig ito ni Karya nguni’t dahil sa pagkayamot ay sinadyang huwag tugunin. —Karya... —pukaw na muli ni Purok. Nguni’t isang matalim na tingin ang itinugon ni Karya. Ang naisipan tuloy ni Purok ay ipagpatuloy na ang ibig niyang sabihin na parang hindi siya pinapansin ni Karya. Ang ha ngarin niya’y marinig lamang ni Karya ang sasabihin niya. Baka kung sakaling marinig ay lumamig ang ulo nito. —Alam mo, Karya, matagal na akong hihingal-hingal. Napaghihilo. Tila hinahabol ko ang hininga ko. Kaya pala ang putlaputla ko ngayon, Karya! —ang simula ni Purok. - —Alam mo, kaya ka nagkakaganyan, napakatamad mol Nagagalit sa iyo ang Diyos, —ang pakli ni Karya. Oktubre a, i052 bulaJKLAK 15 Mula nuon ay hindi na naglubay ng kauungot si Purok na masalinan siya ng dugo. Tuwing darating si Karya buhat sa pagtitinda ay ito ang isinasalubong ni ya. —Pasalinan mo na ako, Karya. Ano’ang malay mo, baka kung masalinan ako e magbago na ang isip ko’t damdamin. Baka magising na ako sa madaling-araw. Pakiramdam ko ba, kaya ako matakaw sa tulog e dahil sa kakulangan ng dugo ko, e. —pabiro pang turing ni Purok. —Manong magtigil ka na ni yan, Purok. Mula nang magsa ma tayo, hindi ka pa malay magkulang sa dugo, e alas otso ang pinakamaagang gising mo, hindi ba? Hang sandaling natigil ang pag-uusap nila. Ipinagpatuloy ni Karya ang gawain niya. Pamamaya ay... —Nguni’t pero nakapagtataka kang lalaki. Wala ka namang ginagawa, bakit nagkulang ang du go mo? Saan na punta ang du go mo? —ang tanong ni Karya. —Ba, ba, nagtataka pa si Kar ya. Para namang hindi pa alam. Alam mo, nagkulang ako sa du go dahil sa kunsumisiyong inaabot ko sa iyo. s ' lagav e tinitiis ko na lang. Wa la tayong magagawa e! —ang ‘ sukli ni Purok. —At saka sino ■ ang dapat sisihin ngayon? Hin£di ba akong niligawan mo? Su; sumpa-sumpa ka pang palil’gayau hin mo ako. At ngayo’y e iistorrbuhin mo lang ang pagtulog ko! —Magtigil ka na nga niyan, , Purok, utang na loob. Baka ma-hampas ko ng bilao ang ulo mo. Kumporme na akong palamunin kita habang buhay, basta gisingin 1 mo lang ako sa madaling-araw para makapagtinda ako ng isda. ‘ Para makapaghanapbuhay ang a> lila mo. Iyan lang ang gawaing ■pinagagawa ko sa iyo. Ke gaanfgaan, subali’t hindi mo matupad4upad. Kailan man, ni minsan, rhindi ka nagising nang madaling?araw. Mabuti pa sa iyo ang tan“dang ni Mang Sebyong arbular¡ yo, tumitilaok sa madaling araw. ; Kung hindi dahil sa tandang na riyon, marahil patay na tayo sa jgutom. I _Teka, mabuti yata e makabi! ni Mang Sebyo. Kaya labis-labis ang pagsisi ni Karya sa sarili. Ang nasira ni yang mga magulang ay ayaw na ayaw kay Purok dahil nga sa katamaran nito. Nguni’t aywan kung bakit naibigan ito ni Kar ya. Ang parang nagugunita na lamang niya ngayon ay tila nahipo yata ni -Purok ang kuko ng kanyang kalingkingan, kaya ka hit na wala siyang pag-ibig di to ay napilitang pakasalan. Malapit na ang ika-1 ng hapon nang dumating si Karya. At, muntik nang abutan sa banig si Purok. Kababangon lamang ni to nuon, namamaga pa ang mga mata at tila may muta pa ya ta. Nakita pa ni Karya ang nakabalatay na bakas ng pañis na laway sa isang sulok ng bibig ni Purok. Hindi kumikibo si Karya. Nagtungo sa kusinaan at sinimulang ihanda ang tanghalian- Umisod sa may pintuan ng kusinaan si Purok at titingin-t.ingin sa —Itong si Karya, dinadaan sa biro. Alam mo, me sakit pala ako! —A, me sakit. Gamot ang kaingan, ano? —ang patuyang ta nong pa ni Karya. —Alam mo, napadaan kanina si Mang Sebyo at nasabi ko sa kan ya ito. Sabi niya e kulang na kulang daw ako sa dugo. Kailangan daw masalinan ako ng du go! —Masalinan ng dugo? Hindi ka na natakot sa sinabi mo? Alam mo ba kung magkano ang gagastusin mo para masalinan ka ng dugo? Magtigil ka na nga niyan, Purok! —ang galit na gant i ni Karya nang matiyak na pagkakagastusan na naman ang sinas?,bi ni Purok. —Mahal ba naman ang apat na piso! Sabi ni Mang Sebyo e apat na piso lang daw, siya na ang bahala sa lahat. Siya’ng kukuha ng'dugong isasalin sa akin! Ma hal ha iyon? —tanong pa ni Purok. —Hayup... ako pa pala nga yon ang kumukunsumi sa iyo? Mahiya ka sa hitsura ng mukha mo, Purok! Dahil sa kauungot ni Purok ay napi litan ding sumang-ayon si Karya, isang araw na malaki-laki ang kanyang napakinabang sa pagtitinda. —Siya, para matapos na lang iyartg pagngungutngot mo, tawagin mo na si Mang Sebyo’t nang masalinan ka ng dugo! —ang sa wakas ay pasiya ni Karya. Nuon din ay madaling lumipat si Purok kina Mang Sebyo. —Umuwi ka na’t susunod na ako sa iyo. Ihahanda ko lang sandali ang dugong isasalin sa iyo! —ang nakangiting wika naman ni Mang Sebyo. Nang makaalis si Purok ay nilapitan ni Mang Sebyo ang asawa niyang si Allng Binay. —Binay, sa wakas e makakapag-ulam din tayo nang manok nang walang gastos! Matagal (Sundan sa Pahlna 65 > ](} BULAKLAK Oktubic 8, 1952 Pekto’y magi ng na siya na kapito Magtigil ka ng* knululan mo, ng binata. magaling a ng nagAt kinaang ang na si katingin, —pintas pa - WaLa raw gawang simula mamayang gabi. mo ba ako? Hindi na sumagot ang bínala. kaya’t ngayón naay susunod ka sa II indi maaari Tila ni agsusumggu bam. a n g nag-uusap im mag-ama. U maagtimg na ang tinig \ni mang Kiyel at naririnig eu malayo ang yagmamatuu'id mi Pekto. Mabuti m lamang at aing tahana n niya'y nasa bu kid na- ba hagya- mang maabot mg sigau' ang pinakamalapit bahay. —Hulu tun gin po si ya ayukong lumigaw —malakas na sahi ni Pekto. —Nguni’t siya ang gusto * kong mag’ng manugang, —lalong ma lakas na sagot ni Mang Kiyel. Nagtawa ng maiutong si Pekto na parang pinagagalit ang matan da. —Tatay, bakit ninyo napili si Felipa gayong siya’y tila kamoteng pinagsawaan ng mabagsik na ulalo? —Sinalibad na bata, ire, Hindi mo pa ba nahuhulaan ang dabilan? —búlalas na ni mang Kiyel. —Napisil ko si Felipang asawa mo pagka’t h’ndi bubulutungin. Sa halip na matawa si nagkasaga ang mga pisngi. - - Ang mata hu niya’y kung saan naPekto, —sabad ng ma Lin da. —Hindi nr> pala ba tid na malapit ang kuwarta sa mga nilikhang may gayong paningin. -At. . pagtatakips lim - Hindi mo na makikita si Felipa kung tinghoy lamang ang nas’ndihang ilaw, —banat pa ni Pekto. Nagalit na nang totohannn si mang Kiyel. — Kabit na siya ang pinakamaitim na babae sa ibabaw ng lupa ay gusto kong siya ang maging manugang. Tandaan mo, Pekto. Ako’y ip nakasal ng ama ko o ng nuno mo sa isang babaing higit na pangit kay Felipa. Sinunod ko bilang mabait na anak, man akin. iyang lalaki pa ang gatang sa salop. At magsikang pumanhik ng ligaw Naiintindihan Kinalamay na lamang pupuyos na kalooban. g.ibihan nga’y pinilif na magb'h’s si Pekto ni Mang Kiyel at inihatid banggang sa pununghagdan nina Felipa. At hinintay n’ya ang anak sa landas na tatahakin pag-uwi. —Kumusta ? —u na ng tanon g rang sumalubong na matanda. — Pm.ahitso ka ba ni Felipa? —Makalawa po, —nagmamagaling r.a sagot. —-E, Hindi ka pa ba — Hindi pa hu, —sabad ni Peklo. —Malamlam ang ilaw nila, Hindi ko hu napagsiya kung kaharap o kung nakatalikod be’ipa. Kun g m a 1 i w a 11 a g 1 a m a n g gabi’y nakita san i ng binata matal’m na kislap na kumintal sa mata ng matanda. Nagulat na l.imang siya nang lumagapak sa kanyang batok ang isang mariing tampal. Likas na magaan ang kamay ni mang Kiyel. —Matigas ang ulo mo, Pekto, —nagngangalit niyang wika. — Pintas ka nang pintas sa babaing eusto Long mag;ng manugang. Ang hinahangad ko’y ang kinalnia m ? n vdpil. At binata Okl libre 8, 1952 BULA KLAK k:i mask ,1.' Ki ng Any Naurong Na •Ku, ang bating ire, sinayang pa ang pagkakataon, —nanggigipuspos na sabi ni mang Kiyel. - -Hindi po, tatang, —wika ng innata, tayong inga Pilipino na, hindi man magsabi’t maybadya, sa kilos ay nagba ng tupairiniitanan may kasab han iyan at may iyo, —bungad (Sundan sa pahina 67/ la bubiduiunc’in z¡ anudan gin Namula na ni Pekto dah'l dabis ni mang Paglipas ng hatid na naman si Pekto. Si Pekto ay niaJlksing sa lupa at high, hi; inatulin^ takbo. kail angan ako sa ni mang Kiyel. — Rasan mo. Makapal ang maminahin ni Felipa. Alamin mon? ma king sa’isda’y hindi kaliskis ang pinipirito. Kinasabaduha’v kinuinbuyan na naman ni mang Kiyel ang anak a' muling hinintay sa pag uwi. —Ano nngkaint’nd han na ba kayo? —nananabik n’vang ta; onz sa nan ligaw na anak. —E, hindi hu nakalaba * sa sihuli ang kanyang nakatungkcd ng ; inusisa rin ang nang manaog pagtugtog ng ikawilo sa malaking o/asan nina Feli; e - -Nasabi mo anak. ang iyong sadya ? usisa ng motando. - Hindi pa, . at mg. sagot ng binata. ?Tang Upang Huwag Ng Mulubos Yaong Gal it Ng Magulang Dinaan Sa Panaginip Kasalan l:d ang prinscsa. Nilalagnat law, ang sabi ng kanyang ama. --Marahang nagtawa si Pekto siagpatuloy. —-Baku hu kaya na naman ang ma ní n y o ? naman ang batok sa pasiliwang alKiyel. limang a raw, iniNasa yaii hu’y katakut-takot. ang pulbos ni Felipa. Ti la siya nadapa sa bundok ng apog. Nang makita ko’y sumakit na ang aking tiyan sa pagpigil ng halakhak. na hilábala ara. Nasiyahan ng labis si mang yel sa magandang paliwanag anak. Kinabukasam maagang gumayak si mang K’yel. May bitbit pang nakabalot sa papel nang pumanaog sa hagdan. —Oy, -malnnang tawag nang r.asalubong na asawa —saan ka ba niyan? Pabulong ang naging sagot ni mang Kiyel. —Mamamanhik ako sa ama ni Felipa at nang mjgkadalian na. —Nagtawa ng marahaiu ang matanda. —Kung baga sa itak ay napakapurol niyang anak mo. --Baka naman mab.’gla ang gat-n<? —paalaala ng asawa. —Ku, hamo’t ako ang bah am. —at siya’y lumakad na. Nagsasdgsag ng rnais s Baste nang datnan n: ma yel. Magkaibigan sila sa hon ng kabataan. Sila’y gasero sa isang kabyawan bo at nagkabarkada sa ngalang-pugad. At vang ni mang Baste ang kanyang na ming asawang si aling ingga, ay si mang Kiyel pa ang naghawan ng landas na pinagdaanan. —Kalagan mo ang kalabaw na NAHAHZWI Bl’LAKLAK. ÜKtubre b, 1962 e----------------------- -------J E45TOK M. • • « • • • • a • • •• • a • • [¡GANG puntop na waLANG ANUMANG TA NPA. ANG LAGING TINUTUNGO AT PlNAGYAyAMAN NI AUR’ING. • • • •j^-rANG turnabas si Au/%/ ring ay minsan pang ± > nakaramdarn ng panlalambot si Leandro. Minsan pang sumurot sa isipan ng lalaki ang nuilaking kahangatang nagawa. Hindi niya akalaing darating sa kanya ang sandaling it\o; ang panunumbat ng sariling budhi. —Tila may lakad ka, Auring, —malamig na turing ni Leandro nang mapunang bagong bihis ang asawa. —Aba, nalimot mo na ba, An dró, na Linggo ngayon? —masig¿ang tugon ng babae at lumapit nagbabasang lalaki. Masuyong hinagod nito ang gulong buhok ni Leandro. —Sa sementeryo na naman ang I ungo mo, kung gayón... ...Hindi pa ako nagkukulang sa aking panata... —Panata!... —agaw ng tila nagugulumihanang lalaki. —Bakit, Andró? Nag-aalinlangan ka na ba ngayon sa akin? Matagal na tayong kasal, at ang bagay na ito’y batid mong akin nang ginagawa noong hindi mo pa man ako nakikilala... —Nguni’t, Auring, hanggang ngayon ay hindi ko pa nalalaman kung sino ang... —Andró! —Nangako ka sa akin, mahal ko, na hindi mo ako pipigilin sa aking gawaing ito at ialong hindi mo tatangkaing makilala kung sino pa man siya. Marahang tumungo ang lalaki. -Dinaramdam ko, Auring... — ang wika. Matagal nang nakaaalis ang asawa ay hindi pa rin kumikilos si Leandro. Waring pinagtatakhan ang sarili kung bakit anumang pilit ang gawin ay hindi niya masumbatan si Auring. Kahit na gaano katagal niyang balangkasin ang balak upang ganap nang nialutas ang isang bagay na nitong mga huling araw ay laging lumiligalig sa isipan ay wala ring nangyayari. Araw-araw ay nag-iibayo ang init na nararamdaman ni Leandrong unti-unting tumutupok sa itinindig niyang pagtitiwala sa kny Auring. Nang sumunod na mga Linggo ay lihim na sinundan niya ang asawa; subali’t wala siyang nakita na sukat ikabawas ng kanyang Di Nag humpay Aug halaki Hanggang Hindi Natuklas.au Yaong Lihim Na Panata Ng Asawang Minamahal pagtitiwala sa kabyak ng dibdib. Ni anino ng kanyang haka-liaka noong una na maaaring may kinakatagpo ang asawa sa pagtungu-tungo nito sa libing», ay Hindi niya nasaksihan. Isang puntod na walang anumang pananda ang tanging nakikita niyang laging tinutungo ni Anting. Saglit na tatayo ito nang matahimik na waring nag-uukol ng dalangin, pagkatapos ay uupo na at magsisimulang bunutin ang ilang mga damong ligaw na nagsisimulang sumulpot sa ibabaw at mga paligid ng ulilang puntod. Pagkaraan ng mga ilan pang sandali ay uuwi na ito. Sa gayón, ay natiyak na ni Leandro na sadyang tapat sa kanya si Auring. Subali’t ang pananatiling isang lihim ng puntod na laging dinadalaw ng asawa ay Hindi nasupil ng marupok na dam damin ni Leandro; patuloy ito sa pagsira sa dating pagtitiwala ni ya sa asawa. Noon niya naramdaman ang panunumbat ng sariling budhi; noon niya nasisi ang sarili kung bakit sumang-ayon siya sa kay Auring na hindi niya ito sasawatain sa pagdalaw linggu-linggo sa libingan at kailanman ay hindi niya tatangkaing mabatid pa kung sino ang digp dalaw nito. Ngavon ay nadarama niyang nangingimbulo ang kanyang sari li sa isang puntod na labis ni yang ipinagwalang-bahala nang mga nagdaang araw. At laging nagtitiim ang mga bagang ni Leandro sa tuwing magugunitang may kahati siya sa pagmamahal ng asawa. —Magulang kaya niya ito? Kapatid. kamag-anak. kaya? —ti la may kausap na wika ni Lean dro minsang magpaiwan sa libi ngan. —Nguni’t bakit naman ka ya ipinagkakaila pa ni Auring? Maaaring ito ay... —Lalong nag-ulol noon ang alapaap nang isipan ng lalaki. At sa hangad na mapunit ang dilim na laging nakalambong sa ulunan. isang araw ay hindi nagtuloy si Leandro sa pinapasukang bahay-kalakal. Sa halip ay nagtungo siya sa libingan at hinanap ang bantay na madali namang natagpuan. —Ito po, mang ano, ang hukay, —ani Leandro nang malapit na sila sa puntod na laging dinada law ng asawa. —Wai a pon g katanda-tanda, kaya gusto ko pong malaman kung sino ang nalilibing diyan... —A, iyan ba, teka... —anang bantay na waring inaaninaw sa mga damong nakabalot sa puntod ang katugunan. —Iyan po ang puntod na la ging dinadalaw ng isang babae tuwing Linggo, —pagunita pa ni Leandro. —Dinadalaw tuwing Linggo ng isang babae... —tatangu-tangong ulit naman ng matanda. — A, tama na! Nagunita ko na!... —ang dugtong pa pagkalipas ng ilang saglit na pag-iisip. —Sino po? Babae po ba? Ma tanda po? —Nananabik ang tinig ni Leandro. —Naku, hindi! Lalaki ang nakalibing dito. At magandang la laki... —masiglang wika pg se pulturero. Nakaramdam ng biglang pagsulak ng dugo ang nagtatanong na lalaki. —Magandang lalaki... E, ano po ang ngalan? —Hindi ko na magunita. Nguni, sa palagay ko ay mahal na mahal iyan sa babaing laging nagtutungo rito; kundi ba naman ay biruin mong sa loob ,ng kulangkulang na limang taong pagkakal'bing nito ay wala na yatang araw ng Linggo na hindi ko nakitang dumalaw dito. Kung minsan ay naiisip ko tuloy na baka asawa ito ng babae... —Po? Wika ko’y naiisip ko kung magkaminsan na baka asawa ito ng babaing laging dumadalaw di to» —ulit ng matanda. —Iyon naman ay sa palagay ko lamang. Kung nabubuhay pa ang nalibing dito ay baka bata-bata pa sa iyo ng kaunti kaya hindi magiging alangan kung maging asawa ng baba'ng aking sinasabi. At talaga sabing magandang lalaki, may mahabang pilat nga lamang sa kaliwang pisngi, pero, kahit na, talagang maganda... Napuna ng sepulturero na tila nag-iisip ang kaharap. —Kung talagang gusto mong malaman ang ngalan ay sumama ka sa akin at ating tuntunin sa talaan... —pagkuwa’y sabi na man ng matanda. —A, e huwag na po... Maraming salamat po, naabala pa ka yo... —at nalilitong nilisan ng lalaki ang libingan. MAGDAMAG na di man lang dinalaw ng antok si Leandro nang gabing yaon. Hindi niya akalaing sa paghahanap ng liwanag ay ibayong dilim lamang ang kan- Oktubre 8, 11)52 BULAKLAK J9 yang nasumpungan. Sa pag- ------------------------------------------ 9 kakatuon ng mga mata sa bubong langkas ang kanyang nahahabi, ng tahanan ay iba’t ibang ba- (Sundín sa pahiva fil) KUWENTO 20 BULAKLAK Oktubre 8, 1952 (/KA-16 na Labas) ano ang ibig . ? —tanong . ? Anong lihim Bakit hindi ninyo . ? Dan. Aug ng kaliarap ng sigla sa mga Adriatiko. . ? ma. . . —Utang na loob, n’nyong sabihin. . ni Danilo. - Nahahaláta niyang big. . . ? ang may halong pa- rnay kahulugang lahat ang bawa’t TUMALIKOD si Danilo sa matandang Don upang maitago ang kwintas na hawak-haivak. Nagsisikip ang ikanyang dibdib sa biglang pagkagulat, nguni’t pinigil niya ang sarili... Hindi niya akalaing sa gitna ng kasayahang yalon ay naroroon pala ang lalaking itong pinagmulan ng lahat niyang paghihirap sa buhay. —Ang kausap ko ba ay ang dakilang Danilo Adriat’ko na tagapagmana ng milyonariong namatav? —ang wari’y paaglahing ta nong ng Don. —Ano no ang inyong kailangan. . . ? —mahina niyang tu gon na sinusubok kung ano ang layon ng matandang ito. Inaakala kong hindi ako’nakagagambala sa bagong dating-na heredero ng pamilya. . . —Hindi po naman... —Kaya ako lumapit ay upang batiin kayo sa inyong pagdating. Ginoong Danilo Adriatiko . . . —Salamat po. . . —ang bahagva niyang naitugon. —Nguni’t tila ako’y nakapagdulot sa inyo ng malaking pagka gulat. Don Danilo. . . Nalaglag ang inyong sigarilyo sa bikutyang wika na hinarap pa ang kausap. —Nabigla lamang ako dahil sa bigla ninyong pagsasalita. . . sa aking likuran. —Ah. . . gayón po pala. . . —ang tila nakatutuyang wika na tumangu-tango pa. —Akala ko’y dahil sa paniniwalang nagkita na tayong minsan. Hindi kumibo si Danilo nguni’t nagtitiim ang bagang. —Kung hindi ako inilibgaw ng alaala ay hindi lang tayo nag kita ng minsan, Don Danilo. fAUSTO J —panuya pang dugtong. —Kung sa bagay ay kaibigan kong matalik ang inyong amaing si Don Adolpo at maaari ko ring ibuhay sa kanilang lahat ang. . . ang... alam na ninyo ang ibig kong sa bihin, nguni’t hindi ko gagawin ... —Ano ang ibig ninyong sabihin, Don Federico. . . ? —Búlalas ni Danilo na hindi na nakapagpigil. —Aba. kilala ninyo akp. . . ? Kailan man ay hindi ko sinasabi pa ang aking pangalan sa inyo, Don Danilo. —Opo, sapagka’t binanggit ka yo sa akin ng aking pinsan. —Pinsan? —kunwari’y pamaang na ulit. —Pinsan pala ninyo ang pinagpalang dilag ng Hindi masasabihin ng kausap. —Wala. . . wala naman, Don Danilo. . . Maaaring pagtulungan natin ang pag-iingat sa isang magandang lihim. . . Huminga nang malalim si Da nilo at minasdan ang kausap ng tinging matalim at mapanuri . . . —Lihim. iyon?. . . ako tapatin. . —Kung gayón ay sasabihin ko sa iyo nang tapatan, Virgilio. . . —ang matigas at tila naghahamong tugon ni Don Federico. . . Nanglamig si, Dan nang marinig niva ang tunay niyang panga ban. Para siyang nauupos na kandila sa haranang iyon. Walang iniwan ang binata sa isang kriminal na nadakip sa p'aggawa ng kasalanan. Ang pawis sa kanyang noo ay ibig sumipot. —Virgilio, —ang pabulong na wika ni Don Federico na lumin^on Pa sa pintuang patungo sa kabahayan. —Nalalaman ko ang hat. May ilang panahon akong natira sa tahanang ito mantalang ikaw ay wala at tanto ko ang iyong pagpapanggap. Huwag ka nang magka’la sapagka’t masasayang lamang. Ako ang susi na magbubukas s;T iyo ng kapalaran at magpiniird naman sa iyo sa silid ng bilang guan kung iyan ang iyong ibig. Nasa akin ang mga katibayan at kasulatan na ikaw ay isang ta kas na bilanggo at isang kilabot na kriminal. . . Hindi ba’t ako ang sumaksi laban sa iyo?. . . Nguni’t ngayon ay tutulungan kita. . . dadamayan kita. Tayo’y magkaibigan ngayon. Hindi nakaimik si tapatang pagsasalita ay siyang nagpawala binata. —Kung sa bagay ay maaari kitang isuplong ngayon din. ibigay sa maykapangyarihan dito sa Maynila, at sa harap ng maraming taong nagpupuri sa iyo, at sa harap ng ibig mong Oktubre 8, 1952 BULAKLAK £1 paralunianin ay nuikitang kaladkad kang- naka posas bilang isang nadakip na takas na kriminal... nguni’t nasabi ko na nga sa iyo na Hindi ko gagawin iyon. . . Igagalang natin ang nialaking pagtitiwala sa iyo ng inga Ad riatiko at mabubuhay kang katulad nang dati. . . mahinusay at matahimik sa piling nilang lahat. . . —Samakatuwid po ba’y. . . —Oo, ako ang bahala, —agaw ni Don Federico. —Ako lamang ang nakaaalam ng iyong lihim di to at hindi kita pababayaan. . . Parang luniakas ang loob ng binata. Pinahid ang pawis sa noo at sumandal sa haliging bato ng balkonahe at pinaraan ang pagsisikip ng dibdib. —At sa inyong gagawing iyan, ay ano naman ang aking igaganti? —ang kanyang tanong sa matanda. —Maliit lainang. . . Nasa kaPag Aug Puso’t Kalooba’y May Matinding Pagkabakla, Kahit Hindi Kinukusa’y Napapabun tong-hininga! pangyarihan 1110 ang nialaking kayanianang nakatago ng mga Adriatiko at sa kagustuhan mo ay sunod sumirán silang lahat. Kaya’t kung ibig mo’y ipagbibili ko sa iyo ang mga katibayang laban sa iyo sa maliit na halaga la mang na sampung libong piso. —Sampung libong piso?... — pahingal na ulit ni Danilo na napatingin ng tinging pagkamuhi sa kausap. —Oo, doon ay naroroon ang mga liham mo kay Puring, ang iyong larawan sa pulisya, sa lo ob ng bilangguan, at iba pang kasulatang nagpapakilala na ikaw ay hindi si Danilo Adriatiko kung di isang takas na kriminal na malaon nang pinaghahanap ng pulis ya at Pg hukbong Filipino. —At kung wala akong maibigay na salapi? —Daramdamin ko, Danilo, na mabigo ka sa iyong zmga pagpapanggap. . . Halatang-halata ang pagngiligitngit ng kalooban ng binata. Kung ilang ulit magngalit ang kanyang ligipin sa pagpipigil. . . Damdam ba niya, kung di lang sa alang-alang sa maraming makakikita, ay mangani-ngani na niyang sunggaban ang lalaking kaharap at lurayin sa kanyang palad. . . —Don Federico, —ang nasabi na lamang na ngatal-ngatal sa pagtitimpi. —Napakahamak ninyo. . . Kay liit ng pagkakilala ninyo sa aking pagkatao na sapagka’t ako’y ipinasok ninyo sa bilangguan sa isang kasalanáng hindi ko ginawa ay magagawa na ninyo ang ibig ninyong gawin sa akin? Nagkakamali kayo. . . —Virgilio, iyan ay isang mali it na bagay lamang. . . <—Kailan man ay hindi ko maaaring ululin ang mga taong nagpapala sa akin. Wala. . . naiintindihan ninyo. . .? Wala akong maibibigay sa inyo ni isang kusing. Ito’y tapatan. Kung inaakala ninyo na nararapat akong madakip, kayo ang bahala. . . Nguni’t hindi natutulog ang Diyos, Don Federico. Darating din ang inyong araw. . . . —Hinahamon mo ba ako Vir gilio? —matigas na tanong ng Don. ^-Umalis na kayo hanggang (Sundau sa pajiina 38) * MAGDAAN SA ^JQlNAYAAN NI DANILON6 KANYANG NAGSlSIKIP NA DIBDIB ANO ISANG MAL.AL.iM NA B’JNTQNO-HININGA. 22 DULAKLAK Oktubre 8, 1952 labas ? (//vff-23 Laban) ANG maihatid ni Dr. Musngi si Lima sa taJianang maharlifoa ng ■mga “de Luna’’ sa San Mi guel ay niasayang umuwi at nakatulog nang pay apa ang ating marangal ma Manggagamot noong di maliliinot ma gabing iyong maisusulat ng miga titik ma ginto sa aklat ng kanyang buhay, sapagka’t pagkatapos niyang magdaan sa mahigpit na pakifoibaka, laban sa mapanglamuyot na tufoso mg satirikang dalagang yaong wala yatang makakatulad ma ibang babae sa kasalukuyan, ay nagtagumpay rim ang tibay ng kan yang loob; at himdi siya tuluyang nakagawa ng mabigat na pagkakasalang dapat maging utang na pananagutan ng kanyang budhi. Nagtagumpay siyang tulad sa isang tunay na bayani ng kag’tingan at kalinisan ng kaluluwa. Sa kabilang dako naman.... Nang magising kinabukasan si Lina ay tinawag sa loob ng kan yang silid si Coring, at hindi pa rin bumabangon sa pagkahiga ay malubay na nag-usisang: —Sino ang nag-uwi sa akin dito kagabi? —Si Dr. Musngi, —sagot naman ng dalagitang kapatid. —Ano ang sabi sa inyo ni Doktor? * —Ewan ko. Ang Manong An tonio ang nakausap, at siya ring tumanggap sa iyo nang pangko kang ipasok ni Dr. Musngi rito sa iyong silid. —Anong oras nang idating ako rito sa bahay? —Hindi naman gaanong kalaliman ng gabi,. . .pasado alasonse lamang. Maaga pa nang kaunti kaysa pangkaraniwang uwi mo kung nanggagaling ka sa inyong Klub. —E, saan naroon ngayon ang Manong Antonio, nariyam ba sa —Wala na. Maagang umalis, at mayroon daw tao siyang kakausapin tungkol sa isang negosyo. Siya ang tanungin mo mamaya pagdating. Nakalabing umiling muna ang I magandang alaga ni satanas ba- akong kailangang itanong pa sa go sumagot na: —Ba kit pa ako mag-uusisa?... —Hindi loko si Dr. Mu^nging magtatapat sa Manong Antonio ng laban sa kanyang sarili... Paron na sa labas, at wala na iyo. Ikinibit lamang ng bunso ang isang balikat at wa!a nftng imik na iniwan ang bulisik na nagaasal Reynang sa boong akala’y tunay niyang kapatid. Nang makaalis si Coring ay bumangon si Lina, naupong yapos ng mga bisig ang dalawang tuhod sa gitna ng hihigan, at dahilan marahll sa pag-akalang may nangyari sa kanya noong nakaraang gabi ay parang yamot: nguni’t nakangiting bumulong: —Ang pilyong Doktor na iyan ay hindi na ako ginising!... Sinamantala ang kalasingan ko. —Hindi bali. . . —Dugtong na payo sa sariling loob. —Totoo mang may nangyari nga ay ipagwawalang-bahala ko na muna ngayon, at kung sakaling tumubo ang binhing ipinunla niya sa aking kandungan ay saka ko na siya uusigin. Kung hindi na man ay babayaan ko muna si yang makalaya, at saka na;. . . may araw na kakatagpuin ko siyang muli. Pagkasabi niyo’y nahigang mu li at saka pumikit na alangang natatawa at alangang namumuhing ginugunita ang kabiguang nakalipas. Samantala’y patuloy na lumipas ang mga araw, at parang Nang Pulungin Ni Antonio Ang Tatlong Magkakapatid, Ay Nag-anyong Maginoo’t Wari’y Walang Kasing-bait. tugon sa gayong banta ng makabagong Magdalena ay sadyang iniwasan naman pala muna ang pakikipagkita sa kanya ng matal inong Manggagamot. Sa madaling sabi ay ilang buwan pa ang payapang nakaraan, at noong tatlong araw na lamang ang kulang bago sumapit ang hustong isang taon sa pagkalibing ni Donya Pilar; si ya ring bilang ng araw na hinihintay matapos ng magkasabwat na kriminal, ay pinulong ni Antonio ang tatlo niyang kapa tid, at parang pasinayang pagbibigay-lugod sa bunsong naulila sa ina ay nagmungkahing: —Alam ninyo, —anya —sa ikatlong araw buhat ngayon ay maglalaglag na tayo ng luksa, at ang balak ko’y isang maringai na misa-kantada ang ating idaraos na patungkol sa kaluluwa ng Tiya Pilar. . .Ano ang inyong sagot,. . . sang-ayon ba Oktubre 8, 1952 BULAKLAK 23 -------------- ----------- 0 kayo. . .? —Mangyari pa! Tala gang kailangan iyon. —Kunwa’y maluwag sa loob na katig ng sukab na binibini. —Sang-ayon din ako, at iyon nga sana ang talagang ibig kong hilingin sa inyong lahat! —boong lugod namang susog ni Co ring. —Ikaw, Alice. . . ? —baling na Sntig ng nagkukunuwang magiliw na taong-dimonyo sa ma- - timtimang dalaginding. —Kayo ang masusunod.... —malumanay na sang-ayong nakangiti ni Alicia. —Labis akong nagpapasalamat kung masusunod nga ang magandang balak ninyong iyon, bilang pahimakas ng pagluluksa natin sa nanay. —Kung gayo’y yari na ang ba lak sa pagdiriwang na ating ga gawin . . . —dugtong na pahayag ng bagong Don. . —Kinasundo ko na ang banda ng Orkesta at ang balitang pangkat ng mga Mang-aawit sa Tundo.... At saka isa pang bagay. . . Anong bagay iyon? —habol na sunggab ni Lina nang inaakalang pumapasok na ang Usapan sa yugto ng kinasasabikan • niyang mangyari. —Ang bagay na hindi ko ibig ipagwalang-bahala, at siyang higit na mahalaga sa atin, ay tungkol din dito sa ating kapatid na bunso. . . —kunwa’y pagmamalasakit na patuloy ni Anto nio. Ang labis niyang dinidibdib na lungkot ng pagka-ulila ay- nakikita kong lumilikha ng mapanganib na pinsala sa kanyang sarili, at tila nawawaIan ng bisa ang lahat ng pagsisikap kong mapanumbalik ang dating kasariwaan ng buhay ni ya. —Iyon din nga ang napapansm ko sa batang iyan, kaya’t ako ma’y nababalisa rin. _ Mu ling susog na pakli ng kasapa. kat na si Lina. Bakit, malakas naman ako, • . .masigla ang aking kata wan at may gana naman akong kumam ah! —parang tawad na sambot ng ating maliit na Bi nibini. Ganoon lamang ang pakiramdam mo, nguni’t kaming iyong m^a kapatid ang nakakapuna sa unti-unti mong pagkalanta, matamilmil ang iyong mga kilos, at nanghngamba akong baka balang araw ay sapian ka. ng- sakit na anemiya, o pagkatuyong kilala sa karaniwang tawag na Tisis. . .Da. (Sundan sa palfna 34) 24 BULARLAS Oktubre 8, 1052 -g-jr ABANO r~g kanya palapit ang kanyang sasakyatfi xa Maynila, ang ting in ni Dando ay parang kumakaivay ang lunsod at buong pang-aakit na ibinubuka ang dalawang bisig upang tanggapin ang kanyang patfbabalik sa. mabango at makalalasing na kandungan nito. Nguni’t hindi pa rin mapapawi sa isipan ni- Danilo ang sapin-saping pangyayaring • halos dum\urog sa kanyang puso. Para pang umaalingaimgaw sa kanyang pandin1'g ang masasakit na pangttngusap na ibinalatay sa kanyang katauhan mi dan Conrado. Ang pagkakayapos ni. Cezar kay Neneng ay naglalaro pa rin sa kanyang.balintata/w. Sampu nang pagalis dinmano ' nina Lolita nang gabi ring siya’y mala ngo sa dami ng <alak na ipinainom sa kanya ng mapanghalinang dalagang ito. Biglang ipinihit ni Danilo ang kanyang tangang manibela nang sumabat sa landas ng kanyang sasakyan ang isang trak pampasaherong nakikipagkarera sa isa na mang diypney. Naüngon pa nang buong kagalitan ng binata ang dalawang sasakyan nang malayu-layo na rin siya at saka pa lang nakahinga-hinga nang maluwag sa muntik nang pagkakabangga ng kanyang kotse. Kinagabihan nang araw ding iyon ay nagtungo sa isang bar si Danilo. At dito ay tatlong magagandang babae ang magkakapanabay na tumabi sa kanya. —Mag-inuman tayo, —alok ni Danilo sa tatlo na nagngitian la mang bilang pagsang-ayon sa kanyang sinabi. Ilang oras na nagpakalasing ang binata sa gitna ng kabanguhan ng mga babaing nakikipagtagayan sa kanya. _ Beer pa! Waiter, rtere beer! —sigaw ni Danilo nang maibay na sa kinauupan, habang naghahalakhakan ang tatlong babae. Nang lumaon ay tumindig na si Danilo- Patukod ang mga kamay sa lamesa ay dinukwang ang pisngi ng pinakamalapit sa kanyang hahap. Tsang matunog na halik i NO8ELA M LU/S SALVADO# // ™ N EN ENG O ■¡ 1 i i / 11 1 > < K._ tSi "L ','LM 1) ang iginawad dito ng binata. Dumukot ng kuwalta si Danilo sa kanyang bulsa. Said »na ang kanyang kaunting baong salapi sa bulsa. Inilapag niya ang kabayaran at ang labis ay pinaubaya na sa tatlong babaing halos mag-agawan sa pagdampot ng mga sala ping papel. Kinabukasan ay dinala ni Dani- beach-resort humantong si Danilo, lo ang kanyang kotse sa isang "Car exchange”. At hindi naman nagluwat ay kabilang na ang kot se ng binata sa iba pang mga sasakyang , ipinagbibili. Napabuntung-hininga si Danilo samanta-; lang pinagmamalas ang kanyang kotse... Ngunit nagkibit-baükat na rin siya. Dinukot sa bulsa ang ng mga salaping isang balumbon papel at sinimulan ang pagbibilang. ‘ At, nang gabi ring iyon ay pinilit na namang limutin ni Da nilo sa pámamagitan ng bula ng alak ang kanyang alalahanin sa buhay. Kinabukasan naman ay sa isang Dito ay nakipaghabulan siya sa tubig sa ilang naggagandahang di lag. Hanggang sa magdilim. At, lumipas ang mga buwan, na walang ginawa si Danilo kundi ang maglimayon lamang. Subaii’t hindi pa rin makatkat sa isipan ng binata ang mga salaghating laging nagpapasariwa sa suimVag inuman tayo, ALOK NI DANILO SA tatlong babaing NAGNGINGITIAN LA MANG BILANG PAG SANG-AYON... gat ng kanyang gunita. Sa kabilang dako, sa Sta. Bar bara ay namarating malungkot. si Neneng. Naghihintay pa rin si ya sa pagbabalik ni Danilo. Nananalig pa rin sa pangako ng binata na inaasahan niyang tutuparin nito. May kailangang panagutan si Danilo sa kanya. May malaking pananagutan si Dani lo... At, isang’ araw ay nakatungong lumuluha nang tahimik si Neneng sa papag nang mapansin siya ni Aling Banang. Si Cezar man na nagpapanhik noon ng tubig pa pa ra sa inuminan ay napatigil at napatanaw din kay Neneng. Nagkatinginan sino Aling Banang 'Tai í Oktubre 8, 1952 BULAKLAK 25 Cezar. —Bakit hindi mo sabihin sa akin kung sino ang lalaking lumapastangan sa iyo? —pagalit na turing ni Aling Banang nang lapitan ang anak. —Marahil, ang nangyari sa iyong iyan ay .kagustuhan mo na rin kaya ayaw kang magtapat, ano? Alibugha! Hindi marunong mahiya! Nahihiyang napalihgon si Aling Banang kay Cezar na nakasandal noon sa tabi ng brntana. — Batid kong ako’y hindi dapat magsal ita nang ganito sa harap ng tao, kaya ikaw na ang baTialang magpapaumanhin sa akin, Cezar! Muling binalingan ni Aling Ba nang si Neneng, bago niyugyog ito sa magkabilang balikat. ...Nagiging ugaling bastos na z tuloy ako dahil sa kagagawan mo! —at napaluha sa gal it ang matandang babae. Wala namang kibong tinatanggap ng dalaga ang mahahayap na pangungusap ni Aling Banang. Ngayón. . . ngayong nagbunga na ang lihim nilang pagtatalik ni Danilo ay dapat siyang magtiis sa anumang kasapitan ng kan yang palad. —Kung ibang magulang ang natutuwa sa pagkakaruon ng apo, ako nama’y namumuhi, —pagpapatuloy pa ni Aling Banang. — Sapagka’t ang sanggol na isisilang mo’y bunga ng iyong pagka kasala! —Wala po akong kasalanan! — umiiyak na tugon ni Neneng sa kauna-unahang pagkakataon. —E, bakit ayaw mong sabihin kung sino’ng nagsamantala sa ’yo! Kabanalan bang ihagkaruon ka ng anak na. walang kikilalaning ama? Sino siya? —patuloy na tanong ng matandang babae. Napatitig ang luhaang mata ng dalaga kay Aling Banang at bu ong pagsamong sumagot: —IpinaAt Sa BulaNg Serbesa’y Pinipilit Na Lunurin Ni Danilo Áng Pighating Namamahay Sa Damdamin. kikiusap kong huwag na ninyong piliting malaman pa! —Kailanman ay hindi ko mapapayagang tayo’y tawanan at kutyain ng buong bayan, —at pairap na lumayo si Aling Banang kay Neneng. —Dudurugin ko ang bungang iyan ng iyong pagkakasala’t kapabayaan! Sumunod sa ina si Neneng at tatanganan sana sa isang bisig ito, nguni’t napigil ng kanya ring sarili. —Ang buhay na itong taglay ko sa aking sinapupunan ay tungku lin kong mahalin. Maging tawa gin mang bunga, ito ng gadaigdig na pagkakasala. Napapihit ang mga paa ni Aling Banang at pagharap na pagharap sa anak ay isang mariing tampal ang ibinigay dito. —Lapastangan! Walang dangal!— Nguni’t namagitan sa mag-ina si Cezar upang huwag nang mapagbuhatang muli ni Aling Ba nang si Neneng. Kinuha naman ng matandang babae ang kanyang alampay. —Kundi ako magpipigil ay mapapatay kita! —patuloy pa ng matandang babae. —II u w a g mong limuting ang Diyos ay hin di natutulog. Ipagdarasal kita sa ating bisita at idadalangin kong riawa y mamatay kang kasama ntr sanggol na iyang hindi dapat makakita ng liwanag. At tuluy-tuloy na nanaog ang galit na ina. Buong panlalabo ang paningin dahil sa luhang namamalisb's sa mga mata ay binalingan ni Ne neng si Cezar. Hindi ka ba makikiisa kay Inay? tanong ni Neneng d to na siya niyang ibig pagbuntunan ng sama ng loob. —Idalangin mo na rin. ang aking kamatayan, sapagka’t nais kong matapos na sa akin ang lahat! Hindi pinansin ni Cezar ang pangungutya ng dalagang nilalangit. Baiba lamang sinabi ng bi nata ang ganito: —Ang lalaking pmagtatakpan mo ay si. .. Dani lo, hindi ba? —Hindi! Hindi si Danilo! Hin^11’ ‘ nguni t sa napabiglang pagkakaila ni Neneng ay halatanghalata ang kanyang pagsisinungaling sa kaharap. Tinanganan ni Cezar sa magtabilang-balikat si Neneng at pilit na itinaas ang mukha nito-hanggang sá magkatama ang kanilang mga paningin. Huwag ka nang magkail a. Nuong huli ninyong pagkikita ay nabakas ko sa kanyang pangu ngusap at sa kuwintas na sagisag ng iyong pag-ibig ang buong katotohanan! —pangungusap ni Ce zar. Hindi tutuo iyan, —waksi ni Neneng sa mga kamay na pumipig-il sa kanya. —Hindi! Tiim-bagang na tumalikod si Cezar. Saan man siya naruruon ay hahanapin ko siya! Kailangang panindigan niya ang iyong kasawian! —pangungusap ng binata na ang kataimtiman ng pagpapasya ay nasa diin ng pagsasalita! —Huwag, utang na loob, —pigil ni Neneng kay Cezar. —Ayaw kong pilitin mo siya. Kung ako’y sadyang may halaga sa kanya ay matututuhan. din niyang bumalik! —Nguni’t. . . —tutol ng bi nata. Ililiim mo ang tungkol sa amin ni Danilo, —nagsusumamong putol sa iba pang sasabihin ni Cezar ay nasabi ni Neneng. _ Ipangako mo sa akin. Para mo nang awa... Cezar.. —Ip;nangangako ko. Nguni’t paano ang iyong kalagayan? — (Sumdan sa. pahina di’) BULAKLAK Oktubre 8, 1952 (Ika-18 labas) PABAL1K pa lamang si Rene sa kanyang tanggapan ay niyari na sa isip ang hindi, mababaling pagbibi tiw. Natitiyak niyang ang pagkawala ng mga ampolyas at ang pagkalipat ng etiketa ng ganwt na nihanda niya para kay Linda sa ibang botelyang ang laman ay lasan ay kagag.awan n.g isang tauhan din ng ospital. Hin di- siya naniniwalang taga-labas ang gagawa noon. Sa kutob ng kanyang lo<ob, pagkatapos mapagtugma-tugma ang mgy pangyayari, ay walang ibang may ikagagawan kn'ndi si Linda. Hindi Ungid sa kanya. ang pagkahilig nito kay Bert at nalalaman din niyang sa ginawa nilang sabuwatan ng binata ay sumasakit ang laob ng nars. Kaya ng a upang siya’y malayo sa lalaking ito ay kailangang maalis siya sa vspital. Noong hapong iyon ay walang ginawa si Rene kuridi mag-ayos ng kanyang mga butabot sa tanggapan. Isinilid ito sa isang malaking kahon at pagkatapos ay nagmakinilya ng isang liham ng pagbibitiw. Pagtugtog ng ika-lima ay nagtungc siya sa tanggapan ni Bert at ini-abot dito ang sulat na gi nawa. Matapos basahin ng binata ang pagbibitiw ng parmasiyotika ay. matigas niyang tinanggihan ito. —Rene, baka nabibigla ka la mang? Isipin mong mabuti ang ginagawa mo. —Hindi ako nabibigla, Bert. Kung ako ay Hindi aalis ay higit pa sa nangyayari ngayon ang maaaring mangyari dito. Sa loob ng ospital ay may namumuhi sa akin at walang iniisip kundi ako’y pasamain. Nalalaman ng Diyos, Bert, na wala akong bahid mang kasalanan sa mga katiwaliang nangyayari. Kaya, upang mawala ako rito at huwag nang maging sagabal sa iba ay aalis na ako. —Rene, ipinaaalam ko lamafig sa iyong hindi kita pinaaalis at tandaan mong ayokong tanggapin ang iyong pagbibitiw. —Bayaan mo na, Bert. Paalisin mo na ako. Kung sa iyo la mang ay nakalaan akong maglingkod habang araw, pagka’t malaki ang utang na loob ko sa iyo, nguni’t sa ikaaayos ng lahat ay payagan mo na akong urna!is. Nang dumating si Rene ng bahay noong gabing iyon ay nagka'oone- naroon ang kanyang ina at ang tininti Lino na kausap ng kanyang tiya Lulu. Nagulat na lamang ang tatlo nang makitang uwi na niya ang kanyang mga butabot sa ospital. —Bakit, Rene; ano ang nangyari? —tanong ng kanyang ti ya. —Nagbitiw na po ako ng tungkulin sa pagamutan. —Bakit? —Hindi ko po makasundo sina Linda, —at ibinalita niya ang lahat ng nangyari. —Kung gayón, —wika ni Lulu, —ay sa [along madaling panahon ay magbukas ka ng sariling botika dito sa atin. Nang mahiga si aling Neneng nang gabing iyon ay pipihit-pihit at hindi makatulog. —Kung malalaman lamang ni Bert at ni Lin da kung sino sila sa akin ay hin di gaganoonin ang aking anak, — ang naibulong niya sa sarili. Nang sumunod na araw ay wa la nang lagnat si Linda at magaan na ang katawan. Maaga siyang gumising upang isagawa ang niyari sa isip nang sinundang gabi. Kinuha sa tokador ang kanyang “vanity” at matuling nagtungo sa parmasiya ng ospital. Iginala ang mga pani ngin at nang matiyak na walang tao sa paligid-1 igid ay binuksan ang kahon ng mesa ni Rene at' inilagay ang mga ampolyas na kinuha niya. Matacos gawin ito ay matuling nagbalik sa kanyang Pag Sa Puso’yNaghahari Ang Ma tapa t Na Pag-ibig Ang Lahat Ay Nagagawa’t Di Kilala Ang Panganib tgnggapan. Pagpasok ni Bert nang umagang iyon ay dinalaw niya si Lin da. Masayang-masaya ito at sa anyo ay siyang-siya sa pagkaalis ni Rene. —Linda, —ano ang iniisip mo sa nangyari sa inyo ni Rene? —Wala na, Bert. Ang nakaraan sa akin ay nakaraan na. Alang-alang sa matagal din naman naming pagsasama ay pinatatawad ko siya sa kanyang gi nawa. —Kay buti mo, Linda; nguni’t hindi ka ba nalulungkot na tayo na lamang ang natitira rito? Wa la na si Rik at si Rene. —B a k i t ako malulungkot? Ewan ko ikaw? Kung ibig mo’y paroonan mo si Rene at kunin mo uli. Masakit yatang lubha sa iyong loob ang pagkaalis niya. eh? —Hindi, Linda. Ikaw naman, kung saan-saan mo dinadala any pag-uusap. Maalala ko pala’j halika na nga sa parmasiya al tayo ang maghanap ng nawawala sa atin. —Tayo na. At naparoon ang dalawa upang halughugin ang lahat ng sulok. Nang buksan ni Bert ang kahon ng mesa ni Rene ay nakita niya roon ang nangawawalang ampol yas. —Linda, halika. Ano ito? —Naku, ayan pala. Tingnan mo nga iyan. Kay sama ng gina wa ni Rene, —wika ni Linda. —Siya kaya ang naglagay nito rito? —tanong ni Bert. —Sino pa? Marahil ay binalak niyang iuwi ito upang ipagbili, — tugon ng dalaga. —Kung hindi ba naman ay naghahanap na ta yo ay hindi pa niya inilitaw. —Ikaw naman. Kung siya ang nagtago nito rito ay bakit na man iiwan pa? Dapat na ito ay dinala na niya. . Hindi ko maintindihan ang nangyaring ito. —Iyan ang hiwagang hindi ko rin maisip. —Ang mabuti’y isauli nat.in sa dating lalagyan at magsawalang kibo na tayo. « —Ikaw ang bahala, Bert. At ganoon nga ang ginawa ng dalawa bago sila nagbalik sa kanilang tanggapan. 2(5 BULAKLAK Oktubre 8, .1952 (Ika-18 labas) PABAL1K pa lamang si Rane sa kanyang tanggapan ay niyari na, sa isip ang hindi mababaling pagbibi tiw. Natitiyak niyang ang pagka/wala ng mga ampolyas at ang pagkalipat ng etiketa ng gamot na mibanda niya pam kay Linda sa ibang botelyang ang laman ay lason ay kagagawan ng isang tauhan din ng ospital. Hin di siya naniniwalang taga-labas ang gagaiva noon. Sa kutob ng kanyang hob, pagkatapos mapagtiigma-tugma ang mgg pangyayari, ay walang ibang may kagagawan kundi si Linda. Hindi Ungid sa kanya ang pagkahilig \nito kay Bert at nalalaman din niyang sa ginawa nilang sabwwatan ng binata tay sumasakit ang hob ng nars. Kaya nga upang siya-y malayo sa lalaking ito ay kailangang maalis siya sa ospital. Noong hapong iyon ay walang ginawa si Rene kundi mag-ayos ng kanyang mga butabot sa tanggapan. Isinilid ito sa isang malaking kahon at pagkatapos ay nagmakinilya ng isang liham ng pag bibitiw. Pagtugtog ng ika-lima ay nagtungc siya sa tanggapan ni Bert at ini-abot dito ang sulat na gi nawa. Matapos basahin ng binata ang pagbibitiw ng parmasiyotika ay. matigas niyang tinanggihan ito. —Rene, baka nabibigla ka lamang? Isipin mong mabuti ang ginagawa mo. —Hindi ako nabibigla, Bert. Kung ako ay Hindi aalis ay higit pa sa nangyayari ngayon ang maaaring mangyari dito. Sa loob ng ospital ay may namumuhi sa akin at walang iniisip kundi ako’y pasamain. Nalalaman ng Diyos. Bert, na wala akong bahid mang kasalanan sa mga katiwaliang nangyayari. Kaya, upang mawala ako rito at huwag nang maging sagabal sa iba ay aalis na ako. —Rene, ipinaaalam ko lamang sa iyong hindi kita pinaaalis, at tandaan mong ayokong tanggapin ang iyong pagbibitiw. —Bayaan mo na, Bert. Paalisin mo na ako. Kung sa iyo la mang ay nakalaan akong maglingkod habang araw, pagka’t malaki ang utang na loob ko sa iyo, nguni’t sa ikaaayos ng lahat ay payagan mo na akong umalisNang dumating si Rene ng bahay noong gabing iyon ay nagkatoong naroon ang kanyang ina at &ng tininti Lino na kausap ng kanyang tiya Lulu. Nagulat na lamang ang tatlo nang makitang uwi na niya ang kanyang mga butabot sa ospital. —Bakit, Rene; ano ang nangyari? —tanong ng kanyang ti ya. —Nagbitiw na po ako ng tungkulin sa pagamutan. —Bakit? —Hindi ko po makasundo sina Linda, —at ibinalita niya ang lahat ng nangyari. —Kung gayón, —wika ni Lulu, —ay sa lalong madaling panahon ay magbukas ka ng sariling botika dito sa atin. Nang mahiga si aling Neneng nang gabing iyon ay pipihit-pihit at hindi makatulog. —Kung malalaman lamang ni Bert at ni Lin da kung sino sila sa akin ay hin di gaganoonin ang aking anak, — ang naibulong niya sa sarili. Nang sumunod na araw ay wa la nang lagnat si Linda at magaan na ang katawan. Maaga siyang gumising upang isagawa ang niyari sa isip nang sinundang gabi. Kinuha sa tokador ang kanyang “vanity” at matuling nagtungo sa parmasiya ng ospital. Iginala ang mga paningin at nang matiyak na walang tao sa paligid-ligid ay binuksan ang kahon ng mesa ni Rene at’ inilagay ang mga ampolyas na kinuha niya. Matacos gawin ito ay matuling nagbalik sa kanyang Pag Sa Puso’y Naghahari Ang Matapat Na Pag-ibig Ang Lahat Ay Nagagawa’t Di Kitala Ang Panganib tgnggapan. Pagpasok ni Bert nang umagang iyon ay dinalaw niya si Lin da. Masayang-masaya ito at sa anyo ay siyang-siya sa pagkaalis ni Rene. —Linda, —ano ang iniisip mo sa nangyari sa inyo ni Rene? —Wala na, Bert. Ang nakaraan sa akin ay nakaraan na. Alang-alang sa matagal din naman naming pagsasama ay pinatatawad ko siya sa kanyang gi nawa. —Kay buti mo, Linda; nguni’t hindi ka ba nalulungkot na tayo na lamang ang natitira rito? Wa la na si Rik at si Rene. —B a k i t ako malulungkot? Ewan ko ikaw? Kung ibig mo’y paroonan mo si Rene at kunin mo uli. Masakit yatang lubha sa iyong loob ang pagkaalis niya. eh? —Hindi, Linda. Ikaw naman, kung saan-saan mo dinadala ang pag-uusap. Maalala ko palah halika na nga sa parmasiya al tayo ang maghanap ng nawawala sa atin. —Tayo na. At naparoon ang dalawa upang halughugin ang lahat ng sulok. Nang buksan ni Bert ang kahon ng mesa ni Rene ay nakita niya roon ang nangawawalang ampolyas. —Linda, halika. Ano ito? —Naku, ayan pala. Tingnan mo nga iyan. Kay sama ng gina wa ni Rene, —wika ni Linda. —Siya kaya ang naglagay nito rito? —tanong ni Bert. —Sino pa? Marahil ay binalak niyang iuwi ito upang ipagbili, — tugon ng dalaga. —Kung hindi ba naman ay naghahanap na ta yo ay hindi pa niya inilitaw. —Ikaw namap. Kung siya ang nagtago nito rito ay bakit na man iiwan pa? Dapat na ito ay dinala na niya. Hindi ko maintindihan ang nangyaring ito. —Iyan ang hiwagang hindi ko rin maisip. —Ang mabuti’y isauli naf.in sa dating lalagyan at magsawalang kibo na tayo. „ —Ikaw ang bahala, Bert. At ganoon nga ang ginawa ng dalawa bago sila nagbalik sa kanilang tanggapan. — ~ ‘ ] Oktubre 8, 1952 BULAKLAK 27 Isinulat ni Bert sa tatlong mangangalakal ang pagkakapagbitiw ni Rene, kaya’t nang sumunod na linggo ay sama-sama itong nakipagkita kay aling Neneng. Hiniling nilang makausap si Rene at inamuking magbalik sa ospi tal. nguni’t kasing-tigas ng bato ang pasiya nitong hindi na papasok na muli. Ang tatlong panauhin ay kay aling Neneng nananghali noon, at bago sila umalis ay inanyayahan ang mag-asawa saka si Lulu’t si Rene na makasalo nila sa pananghalian kinabukasan Sa Manila Ho tel. Sa isang tanging silid ng nasabing otel kinabukasan ay magkakasalo ang tatlong mangangalakal, si Bert, si Linda, si Lulu, si Rene at ang mag-asawang Ne neng. Palibhasd’y isang salu-salo iyong pampalubag-loob kaya wa lang ginawa ang tatlong nag-anyaya kundi magpatawa at pasayahin ang lahat. * Bago sila naghiwa-hiwalay ma tapos mananghalian ay magiliw na nagpaalaman sina Rene, Bert at Linda na lubos namang ikinatuwa ng matatanda. Nagsipagaral sila, palibhasa, kaya lumuluha inan ang damdamin ay ngumingiti rin ang labi. Datapwa’t kahi’t ano ang sabihin, ang sugat ng kanilang puso ay mahirap nang maghilom. Mula nang umalis si Rene ay lagi nang masaya si Linda. Palagi niyang dinadalaw si Bert at ito man ay gayón din. Pagka umaga na ay wala siyang unang ginagawa kundi pumitas ng mga sariwang bulaklak sa halamanan ng ospital upang ilagay sa mesa ni Bert. Yao’y hindi lingid sa kaalaman ng binata at lalung nagpapatibay sa paniwala nitong si Linda’y may pagtingin sa kanya. Sampung buwan ang matuling lumipas sa matamis na pagsasama at pag-aalalahanan ng dalawa. Isang umaga ay nadatnan ni Bert ang paglalagay ni Linda ng bulaklak sa kanyang mesa. Maaga pa noon. Ang karaniwang gawain sa pagamutan ay matagal pa bago magsimula kaya nagkaroon sila ng mahabang oras upang magkausap. —Hindi ka ba nagsasawang maglagay ng bulaklak sa mesa ko, Linda? —Bakit ako magsasawa? Ikaw ba; nagsasawa ka bang makita mo kong madalas dito? —Hindi. Hindi kita pagsasawaang makita, Linda. Kaligayahan ko ang parating nakikita ki ta. —Hindi pala, eh..................Hin di rin ako magsasawang gawin ito. Naging bahagi na ng tungkulin ko yata ang handugan ka ng bulaklak. —Eh, ano naman kaya ang maigaganti ko sa kabutihan mo sa akin? —Hindi ako naghihintay ng ganti, Bert. Ang ibig ko’y huwag mo lang pagsawaan ang la gi kong pag-aala-ala sa iyo. Nagtama ang kanilang tingin na parang nagbabadha ng isang damdaming nagkakaunawaan. Matagal din silang natilihan at nang muling magsalita ang bina ta ay natawag ang kanilang pan sin ng dalawang mayang nakadapo sa isang punong kahoy sa hardin ng ospital. —Linda, nakikita mo ba ang dalawang ibong iyon? —Oo, Bert. —Masdan mo at hindi ibig ma layo ng isa sa isa. Ang malambing nilang huni ay awit ng pagibig na kainggit-inggit. Naririnig mo ba? —Naririnig ko, Bert; nguni’t ayoko nang makita sila. Ayokong matutong umibig pagka’t ang pag-ibig ang pinagmumulan ng walang hanggang kalungkutan ng tao. Dahil sa pag-ibig ay isang libo’t isang puso ang nawasak, lumuha at nawalan ng buhay. —Iyon ang dakong madilim, Linda, sa kaharian ng pag-ibig. Ang dakong maliwanag ay punung-puno ng kaligayahan. May awit ang bawa’t tinig, may dilag ang bawa’t kulay at may buhay ang bawa’t pangarap. Kung pinagtatamasahan ng mga ibong walang malay ang katamisan ng pag-ibig, mahirap na ilarawan ang timyas ng kaligayahang naidudulot nito sa puso ng isang tao na pinagkalooban ng Diyos ng pandamdam at pagkukuro. —Datapwa’t ang pag-ibig ng mga ibon ay higit ang kawagasan kayaa pag-ibig ng mga tao Hin28 BULAKLAK Oktubre 8, 1952 l bakit lalo yatang ko kung Rudy) (Aug tun&y na si Si Rudy Concepcion, nang panahong umaani ng tagumpay sa pagiging bituin sa pinilakang-tabing. s S 0 s I sandali ang tala-arawan ni Rudy Con___, .......... naniam ang magpapatuloy... Kaakibat ng pagkakatanyag ni Rudy bilang isang makislap na bituin sa puting tabing ang pagkalat ng bulungbulungan tungkol sa kanyang buhay sa loob at labas ng es tudyo. Ang pagsamasama niya sa mga artista kung gabi ay nagkaroon ng mahiwagang kahulugan sa mata at bibtg ng tao. Ang totoo, maging akong tufiay niyang kabiyak ng dibdib na nagtitiis na puma-isang tabi upang hindi makahadlang sa matulin niyang pag-akyat sa tugatog ng ta gumpay ay inaabot din ng balita. Naong una’y inaari kong ang mga bulung-bulungang yaon ay likha lamang ng makakating dila at pahatid-sabi lamang ng mga walang magawa sa buhay na ito, subali’t habang lumalaon, napapansin ko rin na unti-unting Inmilipos sa aming tahanan ang ulap ng di pagkakasumdo 1TTIKL0P nating J cepcion, at ako Jauóto (jataaran (Ika-10 Labas) ang ibang taong kapitbahafy lamang namin ay nakapapansin sa kadalangan ng pag-uwi sa aming tahanan ni Rudy- ako pa kayang wála nang nasa puso at pag-iisip kung di siya? Noong una’y hindi ko gaanong pinapansin, wala nang laging nasa aking isip kung di ang gayón niyang pagpapabaya ay likha ng kanyang gawain sa loob ng estudyo dahil sa sunud-sunod na paglabas niya sa pelikula, nguni’t habang nagdaraan ang mga araw at buwan, unti-unti ring nalalasap ko ang pait ng pangungulila sa kan yang pagmamahal. Samantalang siya’y wala, nagiging illiwan ko na lamang ang kalikutan ng aking anak na si Tony na unti-unting lumalaki at nagkakaisip. Ibig ko sanang huwag kong maramdaman ang pagdaraan ng mga oras sa gitna ng pangungulila, nguni’t aywan tumatalab sa akin ang mga buiung-bulungang yaon upang ako’y hindi patahimikin . . . Isa pang nakatulong sa aking pagdaramdam at pag-iisa ay ang bagor.g ‘ damdaming tumutubo sa aking sinapupunan. Tila may isang bagong buhay na nagsisimula nang sumilang upang maging dagdag na kawil ng tanikala ng aming pag-ibigGabi noon, ikalawa ng Disyembre. nang ako’y abutin ni Rudy na matahimik na gumagawa ng mga damit ng sanggol sa liwanag ng isang munting ilawang nakapatong sa aming munting mesang bi log. Malayo pa’y narinig ko na ang kanyang mga yabag. Ako’y hindi kumibo ni kumilos kayá sa aking pananahi. Hindi katulad noong araw na sa bahagyang damdam ko lamang na siya’y darating, halos lundagin ko ang pintuan upang siya’y salubungin at hintayin ang kanyang matamis na halik na tila tanging pasalubong niya sa akin. Nguni’t ngayon, aywan ko kung ba kit ako’y nanglata at Jinamad na tumindig. —Bakit hangga ngayon ay gising ka pa? —ang kanyang usisa sa akin nang matagpuan ako sa harap ng makinang singer na panahi. —Tinatapos ko lamang ang aking mga tinatahi. . . —walang kangiti-ngiting tugon ko na hin di ko man lamang inangat ang aking mukha upang siya’y masdan. 1 Oktubre 8, 1952 BULAKLAK ang lungkot ng kanyang mukha ay hindi na ako nakapagpigil, pahagulgol akong sumubsob sa kan yang dibdib at nayakap ko siyang mahigpit. Gng. Priscila de Con cepcion, ang butihing maybaiiay ni Budy, na may mataking naitulong sa tinamong mga tagumpay ng kanyang kapilas ng puso. Si sa akin na binnksan ang kanyang vanity akin, niyakap ng halik sa . . sa gitna ng aking pag. . —at upang mailihim namumuong luha sa aking mata ay malungkot kong iniang makina at ako’y tuma—Hu wag mo sanang kalilimutan. . .ha? ease a* kornnha ng isang plsong papel. ka sa akin, pinahid ng —Ang ba- ling pa niya ■Ito’y para a a iyo, tandaan mo tam«»u sng bit In ko. bumibigat ang pagtitimpi. — ang aking sari kang hanapin . . Sanay na —Hindi ka dapat magpuyat, — ang kanyang payo na hinaltak ang aking tinatahi. —Ibigay mong lahat ito sa ibang mananahi. Baka magkasakit ka pa. . . —Wala akong libangan, Joa quin, iisa. ang mga wan likod sa kanya. Napansin kong hindi siya nakakibo at tila natigilan sa aking sinabi. Nagtungo ako sa aming hihigan at aking inayos ang kumotSiya naman ay nagsimula nang maghubad ng damit upang palitan ng suot pambahay lamang. —Presing, —ang kanyang lapit sa akin. —Bakit ka tila lumuluha. . .? —Wala. . . —Sa simula pa’y. . . ipinagpauna ko ná sa iyo ang lahat, — Ang aking gawain sa pelikula’y hindi gumagalang sa oras, maging araw at maging gabi. . . —Hindi, Joaquin, hindi naman ako dumadaing ah. . . —At nag tungo ako sa aming durungawan upang ihakahinga ng maluwag. Napansin kong aking dibdib sa Nasanay ko na ling. . . huwag kung wala ka. ako sa aking pag-iisa. . . Lumapit siya sa ako at nilagdaan noo. . . —Nagdaramdam Presing. . . —at kanyang mga daliri ang landas ng luha sa aking mukha. —May.. . . may katwiran ba ako upang magkagayon?. . . —Presing, masdan mo ako. . . Sabihin mo iyan, ipukol mo ang pangungusap na iyan sa aking mukha. Pinilit niya akong humarap sa kanya, nguni’t nang makita ko (Ang tunay na si Prising} Pag Ang Lalaking Asawa Ag Mag Mating Kagagawan Sa Kapilas Nitong Puso’y Mapaggawa Ng Dahilan. —Alam ko, 'Presing, na ako’y nagkukulang sa iyo at sa aking anak, nguni’t sa panahon ngayon, AKO’Y NABUBUHAY (Sundan sa pahina 42) BULAKLAK Oktubre 8, 1952 RIGA TULONG SA MGA GURO AT NAG-AARAL ng buhay ni FRANCISCO BALAGTAS ----------I i. Sino ang k um at ha ng "florante at LAURA'? .Si FRANCISCO 0ALT ATAR PO... SAGOT NI EMER.. 3 Sino ang nabantog na maraTANG KATULAD NI BALAGTAS .? ..SI HUSENG BATUFE PO.. SAGOT NI MILA . t> MAGALING ... TAUAGANG NAG AARAL YATA KAYONG LAHAT NG LEASYON 2 Tama, emer. saan ipinanganak. SI FRANCISCO BALTAZAR O SI BA LAGTAS ’....ST» PANGINAV. 016AA, BULARAN PO.. SAGOT MANIAN NI DORA 4 .NGUNl'T ANO ANG TUNAY NA PANGA LAN NI HUSENG batute ? ..JOSE CORAZON OE JESUS POTUGON Nl RICARDO ..MAGALING ... Ang Ating Taynga AUREA JIMENEZ SANTIAGO (Guro Sa Dr. A. Albert Elementary School Nang pumasok si Aling Maria sa silfd ni Lusito ay nakita ni yá na ang anák ay nakakiling. Tagláy sa kanang kamáy ang isáng tinting at kinikikig na mabuti. “Anó ang iyóng ginagawá, Lu sito?” ang maBgap na tanóng ni Aling Maria. “Makatí, Nanáy, ang aking tay nga,” ang tugón ni Lusito, “marahil po ay punó na ng dumi.” “E, anó ba iyáng isinúsundot mo, anák?” Hindi na hinintáy ni Aling Ma ria na sumagót pa si Lusito. Lu mapit siyá sa anák na nakakiling pa noon. Nakita niyáng hináhaplit ni Lusito nang kákikikig ang taynga. Mayamayá ay napa “aráy” si Lusito. “Hoy, ihintó mo iyáng pagkikig na iyán,” ang utos ng iná sa anák. “E, makatí po, Nanáy e,” ang giít ng batá. Dali-daling lumabás si Aling Mariá. Pagpasok ay tagláy na ang kapirásong basahan na basá ng tubig. Ipinasok ang isáng daliri sa basáng basahan, at siyáng ikinikig sa taynga ni Lusito. Naalís ngá namán niyá ang dumíng nakapásak sa taynga ng anák. “Uliuli ay huwág mong papasukan ng bagay na matulis ang iyóng taynga,” ang bilin ng iná/’ tandaán mong may sala/min ang loób niyan at kapág iyón ang nabasag ay tiyák na ikáw ay mabibingí. Sa Inglés, ang tawag doón. ay “eardrum.” Kapag marumí ang iyóng taynga ay basta’t gawin mo ang aking ginawá. Kumuha ka ng basáng basahan at sa pamamagitan ng Abangan Sa Bulaklak Ang Kasaysayan Ng Pilipinas Na Isinalarawan iyóng dalirl ay siyá mong ikikig sa iyóng taynga.” “E, kung pasukin po, Nanay, ng kulisáp ang aking taynga, anó pó ang aking gagawín?” ang ta nóng ni Lusito,” masakít po ang kulisáp sa loób ng taynga.” “Kapág pinasok ng kulisáp ang iyóng taynga ay kumuha ka ng langís at iyóng ipaták sa loób upang mamatáy ang kulisáp.” Ang bilin ni Aling Maria,” Ka pág patáy na ang hayop ay hindi na iyón makagágalaw.” “Tátandaan ko po, Nanay,” ang wiká ni Lusito. Kinágabihan ay isáng langgám ang bigláng nakapások sa loób ng taynga ni Lusito. Habang gumágalaw ang langgám ay umúugong ang pandiníg ng batá. Nagunitá niyá ang paalaala ng kanyáng iná. Noon ay may binilí si Aling Mariá kayá hindi nadamáyan ang anák. Ang ginawá ni Lusito ay kinuha ang bote ng langís at isinawsáw ang dalirl rito. Ipinaták sa loób ng. kanyáng taynga ang langís. Hindi nagtagál at humintó na ang paggaláw ng ku lisáp. Saká lamang napaáyos ang nakangiwíng mukhá ni Lusito. “Mabuti at naturúan akó ni .< w Nanay,” ang bulóng niyá. TALASALITAAN — VOCABULARY < kulisáp — insect kinikikig — cleaning by tur ning something round and round. langis — oil tagubilin — advice makatí — itchy ¡ umuugong — hearing a deaf- ; ening sound Oktubre 8, 1952 EULaKLAIC KAWIKAANG TAGALOG (TAGALOG IDIOMS) Inihanda ni VITO C. SANTOS (Mananaliksik-wika, Surián ng Wikang Pambansá) Sa kasalukuyang pag-aural ng Wikang Pambansa ay kailangang ukulan ng * kaunting panahon ang pagtunghay sa mahalagang lathalang ito, pagka’t Hindi lama ng kaaliwan ang inyong matatamo, kundi niatutulungan din kayo sa pag-unawa at paggamit ng bahaging ito ng wika, na ang inga kahuluga’y pawang talinghaga. Sa ikadadali ng pag-unawa, lalo ng mga liindi taal na Tagalog, ay inaayos narnin itong parang isang talatinigan, na ang mga kahuluga’y nasusulat sa Wikang Ingles. Bawa’t kahulugan ay may halimbawang pangungusap sa Tagalog, na may katumbas namang salin sa Ingles. A ABAKA, abaca plant or its fi ber) 1. maguió pa sa isáng kuwal táng abaká, {more disorder ly than five-eighths of a centavo's of abaca.) (a) in great disorder. Ma guió pa sa isáng kui waltáng abaká ang mga aklát niyá sa mesa. His books on the table are in great disorder. Cb) troublesome. Maguió pa siyá sa isáng kuwaltáng abaká. He is very trou blesome. (Cf. manliligalig, trouble maker.) Ang babasahing BUIAKLAK «-.y—-•» „—„------ , e - — Bagnio Central School. Makikita sa larawan ang mga naffsisipag-aral na piling ng kanilang gurosa Wikang Pambansa. Gng^ Ju r ... nong gnro < _ ay siyang ginagamit na sanggunian sa pagtuturo ng Wikang Pambansa sa —--------- 1 —k may tangan-tangang BÜLAKLAK, ka_ _ . Billo (nasa unang hanay); gaynn din ang pu(Principal) ™Gng. "Epifanía* «““'Encarnación "(nakabarong itim na panloob sa liknrang hanay.) (k) said of an individual whose personal affairs \ are ill-managed. Ang buhay niyá’y maguió pa sa isáng kuwaltáng aba ká. His life is one of confusing entangle ments. 2. may sunong nang abaká, (al ready carrying abaca fibers on the head.) (a) having white hairs al ready. Baiang-bata pa siyá» nguni’t may su nong nang abaká. He is still very young, but he has white hairs al ready. (b) already old. May su nong na siyáng abaká nang mag-asawa. He was already old when he married. (Cf. úbanin na, maputi na ang buhók, already gray-haired; ma tanda na, already old.) 3. malapad na ang ábakahán, (has already a wide abaca plantation. (a) already old. (See 2-b) (b) already rich. Ang napangasawa ni Maria ay malapad na ang ábaka hán. The man Maria married is already rich. ABALA, (delay, disturbance.) 1. punong-abala, (the main cause of the delay; chief cause of disturbance.) (a) host or hostess. Silá ang punong-abala ng handaang k a h a p o n. They are the hosts of the party yesterday. ABÓ, (ash> dust.) 1. abó ang utak, (ashen brain.) (a) lades intelligence; dull headed. Pinahinto siyá ng pag-aaral, pagká’t abó ang kanyáng utak. He was told to quit stu dying because he was dull-headed. (Cf. mapuról ang ulo, dull-headed; mahina ang isip, men tally slow.) (b) stupid. Hindi ka niyá máuunawaan, pagká’t abó ang kanyáng utak. He will not understand you because he is stu pid. 2. náuwi sa abó, (reduced to ashes.) (a) totally burned. Ang bahay na kaniláng tinitirahán ay nauwi sa abó. The house where they lived was totally burned to ashes. (Cf. natupok, razed by fire.) (b) absolute failure. Ang kanyáng hángaring makabili ng bagong sapatos ay nauwi sa abó nang matalong lahát ang kanyáng kuwaltá. His desire to buy a new pair of shoes did not materialize when he lost all his money in gam bling. 32 BULAKLAK Oktubre 8, 1952 ABÓT, (reach; extent a hand, can reach.) 1. hindi nakaáabót, (not. able to reach.) (a) lacks the ability to com prehend. Hindi dapat pumatol sa mga taong hindi nakaáabót. It is unnecessary to argue with people who don’t understand. 2. may maáabót, (may come to something.) (a) something will surely happen. May maáabót kapág labis na ang pagkaapf ng bayan. Some thing will surely hap pen when the people is oppressed more than they can endure. Same meaning is expressed in the idioms, may marárating and may mangyayari. Waláng maáabót expresses' the negative meaning of thé phrase. 3. waláng naabót, (had. reach ed nothing.) (a) had not finished any course. Tumanda siyá nang waláng naabót. He grew old without learning anything. (b) also used in referring to undertakings that re sulted in failure. NJaláng naabót ang paghaAno mang uri ng mga lutuin ay Labis ninyong kasisiyahan kung may Washington Food Seasoning. -IIHA CELESTINA G. LIM-ESPIRITU— gla Alasakit na pag-ihi, Almuranas, Tonsil na gagaling ng walang tis ti’s Nerbiyos, Manhld, Rayuma, Tagyawat, at nag-aalaga ng Bata. DR. DDRDTED E. ESPIRITE mustia DC“' ESPIRITU MATERNITY S. GENERAL CLINIC « PaT Hliga! Saky.n ang Wl-." o "Sta. 364 Paz. Paco, Mga “6“Qu(a¡)6 ftt bumaba aa Caiie Paz.__________ __ habol niyá Ba húkuman. His appeal to the court did not amount to any thing. (Cf. waláng nangyari, nothing re sulted.) ABOT, (overtake, catch up.) 1. abot na abot, (did not have difficulty in catching up.) (a) caught on the spot. Abot na abot niyá ang magnanakaw nang tumatalón itó sa bintana. He easily caught the robber while jumping out of the window. (b) exactly on time. J^bot na abot lamang siyá sa tren nang dumatíng si yá sa himpilan. He was just on time for the de parture of the train when he arrived at the station. 2. nag-abot, (overtook each other.) (a) exchanged blows; fought each, other. Malaon na siláng magkagalit, nguni’t kahapon lamang s'lá nag-abot. They have been ene mies for a long time, but it was only yester day that they game to blows. (b) met each other, usually said of enemies, or of two persons avoiding each other. Ang magkaaway ay nagabot sa tindahan. The two ene mies met in the .store. ABUGADO, (lawyer; attorney.) I. abugadong de-kampanilya, (a lawyer with a bell.) (a) a famous or well-known lawyer. Ang kinuha niláng mánananggól ( ay isáng abugadong dekampanilya? They hired a well-known lawyer. AKLAT, (book.) 1. aklát ng buhay, (book of life.) (a) the story of one’s life. Ang aklát ng buhay niyá’y punúng-puno ng pag-ibig. The story of his life is full of ro mance. 2. bukás na aklát, (open book.) Ang nakalarawan ay si Bb. Zenaida Estrella, isang magandang mutya na magdiriwang sa kanyang kaarawan. Siya’y malugod na binabati ng kanyi»n<r mntatnlik na kaib’gan. Ininagkakaptiri sija ng kanyang mababait at mapagmahal na magulang. P.B.F. This is a literal translation of the English idiom “open book’ which means “not hidden.” Ang buhay-buhay ng mga kandidato’y dapat magíng bukás na aklát sa bayan. The lives of candi dates should be as open books to the people. 3. hindi mábabasa sa mga ak lát, (cannot be read in books.) (a) original, e.g., knowl edge. Ang kanyáng karunungan ay hindi má babasa sa mga aklát. His knowledge is origin al, not learned from books. (ITUTULOY) IJMAGA NA NENENG (Buhat sa pahina 25) tugon ni Cezar kay Neneng. —Ang lahat ay may lunas, — makahulugang sagot naman ng dalaga, na sa isip ay binubuo ang isang maitim na balak. —Ano mang tulong ang iyong kakailanganin ay magsabi ka sa akin. Umasa kang hamakin ka Ang Socialite Fashion Institute ay magdaraosi ng ika 7th Anibersaryo sa Es coda Hall sa Balara sa ika-19 nitong Okt. — 1952 at magkakaroon ng sayawan at sari-saring palaro at magkakamit ng gantimpala ang sino mang mananalo. Class Officer’s of the year. Mrs. Miss Miss Miss President Vice .... Sec.......... . Treasurer man ng buong daigdig ay nasa panig mo pa rin ako! —wari’y sumusumpang pangungusap ng binata at tuluyan nang umalis. Napadapa si Neneng sa papag nang wala na ang binata. Bago unti-unti siyang bumangon at malungkot na pinahid ang luha sa kanyang mga mata. Sanda ling nag-isip si Neneng. . .ngu ni’t tukso namang natanawan ang isang nangingintab na kutsilyo sa ibabaw ng mesang di-kalayuan. Nanginginig na lumapit dito ang dalaga at pagkadampot sa patalim ay tinungo ang harap ng altar. Lumuhod at tiningala ang maamong mukha ng Mahal na Birhen ng Laging Saklolo. Matapos ang ilang saglit na paghingi ng tawad sa kanyang gagawin ay itinaas ni Neneng ang patalim sa tapat ng sariliijg dibdib niya. Nguni’t nang akma na niyang itatarak ang matalas na dulo nito sa kanyang dibdib na pinalambot ng mapait na karanasan ay nakarinig ng biglang kaluskos sa gawing hagdanan si Ne neng. Natigilan ang dalaga. Pinaglipat-lipat ang kanyang pani ngin sa! Mukha ng Mahal na Birheng nakatungo sa kanya at sa patalim na tangka niya sanang gawing susi upang malabasan ang suliraning kaakibat ng sarili. Napatindig si Neneng. Hindi niya malaman kung ano ang da pat niyang gawin. Parang nagsusumamo sa gawing ulunan ni ya ang Mahal na Birheng mula sa kanyang kamusmusan ay tinawag-tawagan na niya’t hindi na man nagkait ng Biyayang-tulong. Samantala’y tila naman nanggaganyak ang kintab ng patal m. Waring nagsasabing: ibaon mo ako sa iyong dibdib at matitikman mo ang tamis ng kamatayan! Muling itinaas ni Neneng ang patalim at. . .dalawang kamay na ibabagsak na lamang ito sa kanyang dibdib, nang parang nakikipagunahan sa isang katunggaling lakas ay rumaragasang narinig ng dalaga ang mabib’gat na yabag na nagmula sa hagdanan. ITUTULOY Lourdes G. Esteban Remedios Amoranto Adelaida Cruz Anita Calderon FREE— ENROLL NOW! MACHINE EMBROIDERY or PLEATING to all Students who Enroll in Dressmaking. socialite rasmoN institute Authorized by the Government 430 Evangelista, Qulapo________ Pedro Cruz Bldg., 2nd. Floor I Ok t ubre 8, 1952 BULAKLAK 33 Hlí.IMi l’AlíTATAI'AT (Buhat sa pahina- 27) di sila salawahan at hindi mapanlinlanpf, Hindi umiibig upang magsamantala at magpaluha. l£aVa ibis ko pa ang ako’y naging isang ibón upang magmahal at mahalin nang tapat. —Huwag mong hamakin. Linda, ang pag-ibig sa kaharian natin. Mataas ang ating lipi sa lahat ng nilalang kaya matingkad ang uri ng ating pagmamahal. —Hindi ako naniniwala, Bert. Mahirap bilangin sa ala-ala ang kalansay ng inga nasawing pagibig na walang ibang dahilan kundi ang pagka-salawahan ng mga puso. Sa sinabing yaon ng dalaga ay , nakaramdam ang binata ng biglang pag-jjnit ng boong katawan at parang may nag-udyok na patunayan Sa kausap na siya’y hin di salawahan- Hinawakan nito ang kamay ng dalaga at boong giliw na ipinagtapat ang kanyang pag-ibig. —Linda, nais kong patunayan sa iyong ako’y hindi salawahan sa pag-ibig. Iniibig kita ng , isang pag-ibig na walang kapantay. —Bert, nagkakamali ka. Nabubulagan ka. Hindi ako ang karapat-dapat sa iyong pagtatangi. Lalo mo pang pinatutunayang ang tao nga’y talagang sinungaling. —Bakit ka nagsalita ng ganoon, Linda? Ano ang ibig mong sabihin? —Sapaglm’t ikaw na may sinumpaan nang iba, ikaw na pu so na ng ibang puso ay narito na nama’t lumuluhog at sumusumpa sa akin. Huwag kang mabigla. May magagalit sa iyo. Nalalaman kong ang katauhan mo ay hindi na iyo—Nagkakamali ka, Linda. Hu wag mo akong pagbintangan ng ganyan. Walang may-ari ng aking puso kundi ikaw lamang. Manalig * ka, Linda. —Bert, kasalanan ang magsinungaling. Huwag kang magkasala. Daramdamin kong makitang ikaw ay malagay sa isang kagipitan. —Liwanagin mo nga. Linda, ang ibig mong sabihin. —Baka ka magalit sa akin? —Hindi. —Kung gayo’y, makinig ka. Huwag kang mangibig sa akin. Huwag kang magtaksil kay Re ne. Daramdamin kong siya’y lumuha dahil sa akin pagka’t kaibigan ko siya. —Linda, kung malalaman mo lamang ang katotohanan ay boong tiwalang ipagkakaloob mo sa akin ang iyong pagsang-ayon. —Anong katotohanan? Isin\,walat ni Bert na buung buo kay Linda ang ginawa nilang sabuwatan. ni Rene upang maputol ang pangingibig dito ni Rik, at pagkatapos ay muling nagtanong. —Ngayon, naniniwala ka na ba. Linda, sa katapatan ng aking pag-ibig? Hindi nakasagot ang dalaga, nguni’t sa isang tinging magiliw ay parang sinabi sa binatang na niniwala na siya. Sa nakitang yaon ni Bert ay ^INCREASE 100 200 300 400 500 600 700' 800 900 1000 1100 1200 1300 1400 I50Ó 1600 1709 1800 1900 2000 2100 2200 1941 1942 1943 1944 1945 1946 1947 1948 1949 1950 1951, Makiisa sa Dumaraming mga May-ari ng Massey-Harris Naito ang grapikong pagpapatunay ng paglaki at pag-unlad ng Massey Harris sa buong Daigdig. Naito ang isang kasaysayan ng taguinpay na ilan lamang kung mayroon, ang makapapantay sa industriyia ng pagsasaka. Ito ay dahilan sa ang nasisiyahang nagmamay-ari ng Massey-Harris ay nagsa sabi na ito’y liigit na mabuti ang pagkakagavva at pagkakayari. . ukol sa higit na pakinabang sa pagsasaka. Nabili ninyo ang mapagtitiwalaan kung bibilhin ninyo ang Massey-Harris, ang malaganap sa datgdig na “full line” farm ma chinery Company. Rng bMasns”Harrte Tagapamcihagi sa Pilipinas NATIONAL MERCHANDISING CORPORATION 201 Rosario St., Manila P. O. Box 134, Tels. 2-64-57 __2-64-58 Bacolod branch: Conzaga & San Juan Sts., Bacolod City hindi napigilang yapusin ang da laga nang boong higpit at lagdaan ng isa, dalawa, tatlo at maraming halik bilang patutoo sa isang pag-iibigang nasaksihan no on. Parang naakyat si Linda sa langit. Ang pangarap ng kanyang buhay ay naging isang katotoha nan. Matagal siyang hindi nakakibo, at matapos lunurin ang pu so sa di-matingkalang kasiyahan ay saka lamang nakapangusap. —Bert, yamang nagkaganito na rin lamang tayo ay ibig kong sa lalong madaling panahon, tayo’y pakasal. —Iyon nga ang ibig ko rin, nguni’t kailangang isangguni ko muna ¡to sa papa upang pakipagusapan ang papa mo. Magkaibigan sila, kaya_ dapat na magkaalam sa bagay na ito. —Kung gayo’y ayusin mo ito sa lalong madaling panahon. —Oo, Linda; asahan mong wala akong aaksayahing panahon.^ (ITUTULOY) 34 BULAKLAK Oktubre 8, 1952 •----------------- - -----------------------ALICIA (Buhat sa pahina 23) pat mong maalaalang ako ang pinagkatiwalaan ng iyong nanay na kumupkop at mangalaga sa iyong buhay hanggang sa ikaw ay lumaki. Magiging sagutin ko sa Diyos at sa yumaong ina mo kung pababayaan kitang mapahamak. —Kung gayo’y ano ang iyong binabalak upang mailayo sa ipinangangamba mong panganib ang batang iyan? —Tanong ña man uli ng babaing gañid, na parang hindi alam ang tunay na binabalak ng kapatid na ulupong. —Alam ninyo’y aking iniisip na ilayo muña siya dito sa siyudad upang malimot niya nang tuluyan ang malulungkot na gunitain; at ipinasiya ko nang sa kinahapunan din ng araw na paglalaglag natin ng luksa ay maglalakbay na kaming dalaYou Learn by Doing I send you 10 big kits of Radio parts with which you perform hundreds of tests, ouild scores of circuits, b^^d Ír?U I * 3171 HOLLYWOOD RADIO & TELEVISION INSTITUTE 7078 Hollywood Boulevard, Hollywood 28, Calif., U. S. A. free BOOK The future can be YOURS, if you prepare for it NOW. Take the first step toward a better future. Send Coupon for my big Fret book today. NOTE. NEW ADDRESS t C. H. MANSFIELD, Pratt, Dept. BL-58 Hollywood Radio and Television Institute 7078 Hollywood Boulevard, Hollywood 28, Calif., U. S. A. Send mo your FREE book, "Your Opportunities In Radio, Television and Electronics," which explains your 2-woy homo study training method. I I I I I I Please print or write plainly your nime iná address J Address. [ch* .Ceunlry. wang patungo sa Bagyo upang doon ko siya ipagbakasyon ng mga dalawa, o tatlong buwan man lamang. —Mabuti nga, —agap na sangayon ni Lina. Ang gayong magkatiyap na sagutan ng dalawang sukab ay dili ang hindi nakalikha ng masidhing agam-agam kay Coring. Kanina pang nagsisimula ang usapan tungkol kay Alicia ay lihim na itong sinasalagimsiman ng panghihilakbot. Mangyari’y hindi kaila sa kanyang ang inisip na pagbabakasyong iyon sa Bagyo ay isang lalang na pakana lamang, nguni’t ang totoo’y alam niyang ang kaarawan ng paglalaglag-luksa kay Donya Pilar ay siyang araw na itinakda ng dalawang magkasabuwat upang isakatuparan ang laon nang binalangkas na pagliligpit kay Alicia; hindi nga lamang niya natatalos kung paanong makahayop na paraan ang gagawing pagliligpit sa kaPrepare for YOUR Future NOW, by Learning RADIO Television & Electronics at Home in your spare time Find out about the many money-making opportunities Radio offers you. Learn how you can qualify for a good-pay job or start a business of your own without capital. Send coupon be low for my big free book. “Your Opportunities in Radio and Tele vision. ** which tells of radio’s vast opportunities and how Hollywood radio a television institute has been training men for success in Radio through home study since 1927 in •ver 40 countries. You build the big shop test panel snown at left and scores of clrcu 118 like those shown right You Also Construct This Four-Bond SixTub* Receiver I I I -I I -I I 'J habag-habag na batang Mártir. Dahil doon................ Sa hangad niyang madamayan at maipagtanggol pa rin kung maaari aa kakilakilabot na ban tang katampalasanan ang minamahal na bunso nilang kapatid ay napilitan na siyang sumangkot sa salitaan, at pahabol itong nagtanong na: —Hindi na ba maliliban ang binalak ninyong bakasyon? —Hindi na. . . —dagling sambot ni Antonio. —Walang dahilan upang iliban pa ang aming pagbabakasyon. Bakit ba. . .? —Sasama ako. —At bakit ka sasama? —pasinghal na tanong ni Lina. —Sasamahan ko sa pagbaba kasyon si Alice. —Hindi maaari!! Kapritsosa!!. . .Masyadong kargante itong malditang babaing ito...! —Huwag ka na nga namang sumama, Coring... —parang ayaw magpahalata ay banayad na payo ng nagkukunuwang mabait na tampalasan. —Walang kasama ang manang Lina mo, at kailangang may mag-asikaso rito sa bahay kung siya’y urnaalis. —Nguni’t kung totoong maysakit nga si Alice ay dapat akong sumama para siya maalagaang mabuti. —giit na sa mo rin ng dalagita. —Alagaang-mabuti!. . . —salag na may kahalong poot ni Lina. —At masama pa bang mag-alaga diyan ang manong Antonio. % • —Hindi ko sinasabing masa ma, nguni’t iba na ang. . . . —Basta! Huwag kang maulit,!!. . .Dito ka sa bahay, pagkat kailangan kita! Narinig mo. . .? Igigiit pa rin sana ni Coring ang kanyang pakiusap na makasama, nguni’t napilitan nang itikom ang kanyang bibig nang makitang nanlilisik na walang iniwan sa mata ng mabangis na buwitre ang pagkakatingin, sg kan yang tila may pagbabanta ng kan yang manang Lina. Si Alicia’y walang kaimikimik samantalang nagaganap | LUNG DISEASES | DR. TOMAS G. ESTRADA Asthma and Tuberculosis Chronic Cold and Other Respiratory Diseases X-Ray—Fluoroscopy Home Clinic. Down Town Clinic 666 Sta. Mesa Boulevard 102 Villalobos corner Echague 7:30—10:00 A.M. 10:30—12:00 A.M. 2:00 — 4:00 P.M. 4:30 — 7:00 P.M. Res.: Tel. 6-61-81 Office: Tel. 3-83-75 ang gayong mainit na usapan. Kung sa bagay ay ikinalungkot niya ang nangyari, at talagang gustung-gusto nga sana niyang makasama sa pagbabakasyon si Coring, nguni’t nakimi siyang sumalansang sa napagtibay na pasiya ng kanyang ittnuturing na matatandang kapatid. —Pumayapa kayo, mga mahal kong kapatid... —Patapos na saway sa makapangyarihang tinig ng panganay na ulupong. — Itigil na ninyo ang pagbabangay, at dapat ninyong maunawang dito sa bahay ay walang masusunod kundi ang kapasiyahan ko. Naging sapat ang mga huling katagang iyon ng bagong Don upang ang lahat ay tumahimik; at doon nagwakas ang ginanap na pulong ng apat na tauhan nitong kasaysayang sinusubaybayan natin. Sa dikawasa’y dumating din ang pinakahihintay na kaara wan ng paglalaglag-luksa. Isang di pangkaraniwang piging na may Rosario Cantada ang idinaos sa maharlikang gusaling matagal ding nasapot ng maitim na lambong.ng hapis at kalungkutan; at sa katangi-tanging piging na iyo’y kalabisan nang ibalitang nangaroon din ang mga dating matatalik na kaibigan ng “Familia de Lima”. Mangyari pa.............. Kabilang sa mga tanyag na panauhing nagsidalo neon sina Atomy Vito Cruz, ang binatang Reporter na si Fredy, ang matikas na tanging Mediko ni Dohya Pilar na si Dr. Musngi, si Padre Aguirre; gayón din ang mga Madre at Kolehiyalang kai bigan ni Alicia sa kolehiyo ng La Consolación. Ano pa’t........ Natapos ang banal na huling alaalang iyong sa ika isang taong pagkalibing ni Donya Pilar, sa kasiyahan at pagpupuri ng lahat. At sa kinahapunan ng araw ding yaon.... Pagkaalis ng lahat ng panauhin ay makikita nating yumao nang patungo sa tinahing pag babakasyon si Alicia at ang kanOktubre 8, 1952 BULAKLAK 35 yang Manong Antonio. Sa. Paglalakbay na iyo’y buung-buo sa pag-asa ng kahabag-habag na dalagitang Mártir na pagkatapos ng maraming taon ay muli niyang makikita ang magandang tanawin sa Siyudad ng Bagyo. at gayón na lamang ang kanyang pananabik na makapaglibang nang pamimitas ng maririkit na bulaklakin doon; datapu-, wa’t ang totoo'y wala siyang kamalay-malay na ang pagdadalhan sa kanya’y isang poók ng lagirn na magiging bibitayan niya. Hindi rin niya talos na ang inaasahang mapag-arug^a niyang kapatid na kasama noon ay siya palang berdugong l^lagot sa kanyang marupok na buhay. Sa katunaya’y sadyang kinusa ng buhong na huwag gumamit ng tsuper, at siya na ring magisa ang nagmaneho sa sinakyan niláng kotse upang’ walang makasaksi sa gagawin niyang katampalasanan. Mabilis ang takbo ng kanilang kotse, at noong kasalukuyan na silang bumabagtas sa daang Avenida Rizal ay nakatawa pang nagwika ang balakyot, na: —Alanr mo, Alice,... mayroon akong binabalak na pihong magugustuhan mo...! —Oho, ano iyon? —pamaang na tanong ng niunting Binibini. —Iniisip kong bago tayo tumuloy sa ating paroroonan ay magdaan muna tayo sa pantyon upang dalawin ang bangkay ng nanay mo, yamang ngayo’y kaarawan ng ika-isang taong pagkalibing niya. —Siyenga?. . .Naku, gustunggusto ko nga ang naisipan mong iyon!!. . . —boong galak na sambot ng walang malay na dalaginding. —Nguni't baka ta yo masyadong gabihin sa daan... —Hindi baling gabihin na tayo nang kaunti. Ang totoo’y sa Damortis tayo matutulog ngayong gabi, at bukas na nang umaga ang akyat natin sa Bagyo. —O, sigi; mabuti nga! Halina!. . .Ang buti-buti mo sa akin, Manong Antonio. Idiniin ng ulupong ang pedal ng gasulina, at sabay sa angil ng motor ay boong bilis na sumibad ang kotseng patungo sa libangan. ANONG MALUPIT NA KATAMPALASANAN KAYA ANG INIISIP NA GAWIN NI AN TONIO KAY ALICIA? ABANGAN ANG NAKAPANGINGILABOT NA KARUGTONG NITO. (I T U T U L O Y) < Ang STAR Margarine ay matitivak ninyong laging dalisay sapagkat ang linamnam na taglay ng kasariwaan ay napananatili ng malinis at maingat na pagkahinang sa lata. Dahil dito ... ang STAR Margarine ay kinasasabikan sa lahat ng pagkain! WagpapaLuAc Opo, ang STAR Margarine ay nagdudulot ng bitaminang A at D ... mga sangkap sa pagkain na lubhang kailangan sa kalusugan .. • sapat upang lumakas ang kata wan! Opo. ang STAR Margarine ay tunay na malasa .. . nagtataglay ng kaibig-ibig na linamnam na kagigiliwan ninyo sa pagkain ng tinapay, puto, o bibingka! Ihain lag! ang STAR Margarine ... higit na nakasisiya! sd nopag Mar8tan7^'’arn' iing^8 36 BULAKLAK Oktubre 8, 1952 1 si ang bituing * ■r.'.v .S’ * Abalang-abala Evelyn Villar ng LVN Pictures sanhi sa tinatapos nila ang pelikulang “Ang Tungkod Ni Moises” nang makausap ko ang artistang ito. Sa kabila ng kanyang kapaguran ay malugod pa rin siyang nakipanayam sa akin. Nalarawan agad sa kanyang mga labi ang matatamis na ngiti. Kung sa bagay ay minarapat kong ipagpaibang araw na ang aking pakikipag-usap kay Evelyn nguni’t ako’y kanyang tinawag at sinabing handa siyang magbigay ng ilang ulat tungkol sa kanyang buhay. Ako’y lubos na nagpasalamat at sinabi kong Hindi ko na maliliniot ang ginawa niyang pakikiharap sa * « Oktubre 8, 1952 BULAKLAK 37 akin habang ako’y nabubuhay. Si Evelyn Villar (Revelina Vil lar) ay sumilang sa lungsod ng Maynila nuong ika-2 ng Pebrero ng taong 1931. Anak siya nina G. Catalino Villar at Gng. Vi centa Montalban na kapuwa tubong Iloilo. Sila’y kapuwa na yumao sa magulong daigdig na ito. Si Evelyn kung natatandaan pa ninyo ay naging kandidata namin sa Pagka Binibining Bulaklak ng taong 1949. Nuon pa ay marami nang humahanga sa kan ya. Marami ang nag-udyok sa kanya upang maging artista subali’t palibhasa-’y may pagkamaAug; kasuotnng ¡to ni Evelyn Villar ay malcikita sa pelikulnng “Anu Tiln^kod Ni Moises.” Ito’y larawany kulia ni Placido Nallas. Sa pelikulang ito ng ÍLVN Tictures ay ipinanialas ni Evelyn ang kanyang kakayahan sa pagiging artista. At pagmasdan naman ninyo ang nakaliahalinang larawan ni Evelyn. Hindi man siya lubhang nakaayos dahil sa hiniliingi ng papel ay mama malas din ang katutubong kagandahan ng bituing hiyain si Evelyn ay tinanggihan niya ang pag-amuki sa kanya ng mga kaibigan. Ang pagsali ni ya sa timpalak sa simula ay kan yang pinakatutulan nguni’t dahil sa pakiusap ng mga kaibigan ay napahinuhod na rin siya. Kumilos ang mga nagtataguyod sa kanya. Hindi nagpabaya ang kanyang mga kaibigan palibhasa’y mabait naman si Evelyn at maganda pa. Ginawa ang kanilang makakaya sa ikapagtatagumpay ng magandang dilag na ito ng Singalong. At sa wakas hindi man siya ang naging Bb. Bulaklak ay siya naipan ang na ging Bb. Inang Wika nuong 1949. Yaon ang naging simula ng pagkakatanyag ni Evelyn Villar sa lahat. Iba’t ibang Prodyusei’ ang lumapit sa kanya at inalok siyang mag-artista. Tinanggi han niyang lahat. Ipinagtapat niyang ayaw niyang mag-artista. At hindi siya maaaring mag-ar tista kailan man. Isang araw ang bituing si Leo poldo Salcedo ay nagsadya sa kan yang tahanan at siyang masugid na nag-amuki sa kanya upang mag-artista. Sa pagkakataong ito ay hindi na nakatanggi pa si Evelyn Villar. Sumangayon na rin siya sa kabila ng pagtutol ng kanyang sarili. At siya’y isinama sa istudyo ng LVN Pictures at agad naman siyang binigyan ng pagkakataon. Second lead agad ang pinagampanan sa kan yang papel sa pelikulang Canda ba. At hindi man talagang bukal sa kanyang puso ang pagaartista ay kung bakit nagampanan niyang mahusay ang ipinagkatiwala sa kanyang papel. Ma rami ang nag-ukol sa kanya ng pagbati. Anupa’t d^hil sa kan yang pagtatagumpay ay naligayahan din siya. Simula nuon ay hinangaan si yang lalo ng kanyang mga tagahanga. Nagkasunud-sunod na ang kanyang mga pelilfdla na tulad ng Nagsaulian ng Kandila, na katambal si Teody Belarmino, Sohrab At Rustum, Tapis Mo In day, Bathaluman at marami pang iba3S BULAKLAK Oktubre 8, 1952 Sa pelikulang Anjy Tungkod Ni Moises ay ipinamalas ni Evelyn ang kanyang’ kakayahan kaya lubos kayong’ masisiyahan sa pelikulang ito ng LVN. Ang nagdirihe sa nasabing pelikula ay si direktor Manuel Silos. Ang pelikulang Luba At Musika ay kasalukuyan »a ring ginagawa ni Evelyn. Ang kanyang katambal ay ang hinahangaan din ninyong si Mario Montenegro at ang di rektor naman ay si Tony Arnal do. Maligayang-maligaya na sana ang bituing si Evelyn Villar kung hindi lamang sumakabilang buhay ang kanyang inga magulang. Ipinagtapat pa niyang hindi raw niya pinagsisisihan ang pagtahak niya sa landas ng pagiging bituin at lubos siyang nagpapasalamat sa butihing si donya Sisang na siyang nagbigay sa kanya ng magandang pagkakataon upang tahakin niya ang landas ng isang bituin sa puting tabing. Si Eve lyn Villar kung hindi man kinabuhayan ng ama ay nagkapalad din namang nakapag-aral. Natapos niya ang Secretarial Course sa tanyag na paaralang Gregg Business College at napasimulan rin niya ang pag-aaral ukol sa pangangalakal sa Pamantasan ng Far Eastern nang siya’y maging bituin sa puting tabing. Isa na lamang ang pangarap ni-Evelyn Villar. Ang siya’y makarating sa Estados Unidos sa darating na mga araw. Huwag kang mainip Evelyn at makapaglalakbay ka rin.............. AGING INA (Bzdiat sa pahijbtt 21) ako’y nakapagpipigil. . . Matandang gañid! At ito’y tandaan ninyo, tinawag ninyo akong kriminal. . . Huwag sana nin yo akong ibuyo sa kasalanan sapagka’t pag hindi ako nakapagpigil sa inyo, matutuluyan na nga akong maging tunay na kriminal... Lumayas kayo. . . At nanginginig ang buong katawang itinuro sa matandang Don ang pintuan. Datapuwa’t para siyang ipinako sa pagkakatayo na nakaturo ang kamay. Napadilat ang kayang mata at lalo siyang namutla nang matanaw na nakatayo pala sa pintuan at walang imik na nakikinig ang kanyang pinsang si Mercedes. Nagkatinginan lang sila ni Don Federico —Mercedes. . . —ang naibigkas na lamang ni Dan. Nakangiti si Mercedes na luma pit sa tumawag na tila walang narinig na anuman. —Ipagpatawad ninyo. . . Ngayon lang ako dumating. . . — nakijngiting wika ng dalaga. — Hindi ko akalaing may kausap ka, Dan. —Nakapag-usap na kami, Mer cedes. . . —sabad ni Don Fe derico na anyong aalis na. . . —Saan kayo tutungo?. . . — magiliw na pigil ng dalaga. — Hindi ba’t naipangako ko sa in yo ang isang sayaw? Hindi na man tatanggi si Dan, ano?. . . —at saka tumawa ang dalaga. — Tayo na sa loob at tayo’y magsayaw, —at pagkasabi nito’y masuyong kumawit sa b’sig ng ma tandang Don hanggang sa maihatid siya sa gitna ng bulwagan. Walang imik si Dan na sinusundan ng tanaw ang dalawang umalis. Sari-saring guniguni ang nagdaraan sa kanyang isip. Hin di niya akalain na gayong iilang araw pa lamang siya sa Pilipi nas ay marami nang bagay ang nakahadlang sa kanyang landas. Ang mga guniguning takot na hindi miminsang hindi niya ikatulog ay unti-unting napakikita ngayon. At doon sa tabi ng durungawang bato ng balkonahe na pinaglalagusan ng hanging malamig ay marahan siyang humilig. Ibig niyang labanan ang panginginig ng kanyang mga laman at pangangatal ng kanyang tinig at kailan man ay hindi siya nagdamdam ng pagkabalisa na di gaya ngayon... Anong gandang pasimula ng kanyang buhay na matatapos yata sa isang napakasakit na pagkabigo. Ang magandang panga rap na kanyang inaasam, isang buhay na malaya at tahimik sa piling ng kanyang kinikilalang magulang, at ang nais na matulungan ang isang kinikilalang ina, ngayon ay unti-unting naglalaho sa kanyang paningin. . . Hin di niya akalaing nang natatanaw na niya ang tagumpay ay saka pa dumating ang ganitong balakid na hjndi yata niya maiiwasan. Nahilam ang mata ni Dan sa malaking pagdaramdam. Napaupo siya sa palababahang bato ng balkonahe at binayaang magdaan sa kanyang nagsisikip na dibdib ang isang malalim na buntong hininga. Buhat sa kanyang kinatatayuan ay inihahatid sa kanya ng hangin ang malambing na tugtog ng orkesta. . . Natatanaw din niya ang pagtatalik sa sayawan ng kanilang mga panauhin. . . Naroroon si Mercedes, kahalubilo ng lahat, nakangiti sa lahat, at tiwalang tiwala samantalang si ya’y ginigiyagis ngayon ng malabis na pagkabalisa. . . Pinahid ang luhang humilam sa kanyang mga mata. . . Ito pa la ang magiging dulo ng kanyang Isang Panghabang Buhay na Karilagan Perfume Talcum Powder Lotion may hahmuyak ng kabataan Solid Brillantina Ang mga lalaki ay nahahalina sa isang sariwa . . . kaibig-ibig . . . mabangong dilag. Maging kayo ang dilag na yaon. Gumamit ng mga kosmetikong Parami at laging magi ging ganap ang inyong kariktan. . . isang xkahalihalinang kagandahan na dulot ng Parami. Ukol sa pang habang buhay na pag-ibig at kari lagan . . . Oktubre 8, 1952 BULAKLAK gQ lamias matapos ang pagpapakasakit na kanyang sinumpaan sa ikaliligtas ng mata ng matandang kinikilala niyang ina. Ito pala ang magiging wakas ng kanyang pagpapakahirap at pagpapakabait upang maging karapatdapat sa mabubuting taóng nag-andukha sa kanya. Sa kanyang paligid pala’y naroroon at nakaabang ang inga taong * mag-guguho at magwawasak ng kanyang maganda at banal na layon. Napatingala sa langit ang binata na noon naman ay tila sinabugan ng nagkislap-kislap na bituin. —Diyos ko. —ang kanyang marahang dasal. —Huwag Mo po akong pabayaan! Alam Mo po ang aking banal na hangad na walang pag-iimbot, walang pagdaraya... At. . . kung ako’y talagang mu ling magdurusa sa piitan ay mahandugan ko po sana muña ng kaligayahan ang aking tinatawag na ina. Sa kanya ko utang ang maikling panahong ito ng kalayawan at pananagana. Kaya’t wala akong idinadalangin kundi ang madulutan muña siya ng kasiyahan sa kanyang mga pagpapagod sa akin. . . Tinakpan ng palad ang mukhang nag-uulap at saka napahikbi. Salamat na lamang at siya’y nasa isang pook na hindi namamataan ng karamihan. kaya’t naibunto ni Dan ang pagdadalamhati. Nasa ganitong anyo nang siya’y makarinig ng palakpakan. Tapus na ang sayawan. . . Masasaya nang nagsisipagpaalam ang karamihan at ilang saglit pa’t nahinto na rin ang orkestang tumugtog. Inayos ni Dan ang kanyang damit na suot. Hinahanap na siya marahil. . . Pinahid ang namumulang mata at saka marahang nagbalik sa bulwagan. Nakita niya si Mercedes na nasa tabi ng pintuan at isa-isang kinakamayan at pinasasalamatan ang mga panauhing nagpaunlak sa kaniíang kasayahang idinaos. —Saan ka naroon kangma, Dan t , _nakatawang tanong ni Mercedes nang siya’y tumabi sa dalaga at tulungan ito sa pagpapasalamat sa mga panauhin. _ Nagpahinga ako sa. . • sa aking silid. . • -ang kanyang pagkakaila. 1 Pinilit din niyang ngumiti at maging masigla. . . Bawa’t bumati ay pinasalamatan. —Aalis na rin ba kayo, Don Fe derico? —magiliw na tanong ni Mercedes sa matandang Don na kumukuha ng bastón at sumbrero. —Oo, Mercedes. —Ang ating pinag-usapan? — nakangiting paalala ni Mercedes sa Don. —Hindi ko malilimot. . . —Salamat sa inyong pagdalo... —Nasaan ang iyong ama? — usisa ng matandang Don. —Nasa kanyang silid na mara hil. . . —Magandang gabi sa inyo at gayón din sa iyo Don Danilo Adriatiko, —ang makahulugang pagpapaalam pa ng matandang Don sa binata. —Salamat po. . . —bahagya nang naitugon ni Dan nang abutin ang kamay ng matanda. —Ituring ninyo, Don Danilo, na hindi na tayo nagkausap. — pahabol pang wika. —Nabigla la mang ako kangina at maaasahan ninyong hindi na mangyayari ang gaya ng inyong inaakala. . . —Don Federico. . . —at napabaling tuloy ang tingin ng bi nata kay Mercedes na katabi. Nakita niya itong abalang-abala sa pagpapaalam ng ilang kadalagahan. —Pumanatag na kayo, —at ma tapos siyang tapunan ng isang makahulugang kindat ay nagpatuloy na ang matanda sa pag-alis. Ganap na ikalawang oras na ng madaling araw nang lubusang matahimik ang tahanang yaon na ka ngina’y naging pugad ng kasayahan at kaligayahang walang pangalawa. —Dan, —ang malambing na tawag ni Mercedes na napalugmok sa isang sopa at tila nawalan ng lakas. —Pagud na pagod ka, ano? — nakangiting tanong ni Dan. —Oo, sa Ica^eestima sa bisit^t... Ikaw kasi eh. . . —pahinampong wika ng dalaga na sinabayan pa ng isang matamis na irap. —Anong ako?. . . —Kung saan ka nagtago. . . Hinapo tuloy ako sa pagaasikaso sa kanila. Ang tatay ay wala din, matapos uminom nang uminom ay nagtungo na sa kanyang silid. Si” Dr. Hill ay. . . —Siya nga pala. . . —Hindi naman naghanap ang matandang manggagamot. Nawili siya sa paglelektura sa mga mediko. . . —Tumihaya pa ang dalaga at nag-inat. —Utang sa iyo, Mercy ang kasiyahan ng lahat. . . Napangiti lamang ang dalaga at saka nilingon ang binatang nakaupo sa kaharap na likmuan. —Sayang. . . —ang naibigkas ng dalaga. —Wala rito ang Ti ya Salud. —Mabuti na ang siya’y nasa ospital, Mercy, —ang tugon ng bi nata. —Inihahanda siya sa mahabang pagsusuri at pag-aaral ba go siya tistisin. —Makakita sana upang. . . —Upang matatap niya ang katotohanan. . . —dugtong ni Dan na wala sa loob ang sinabi. —Ano ang sinabi mo, Dan? — tanong ni Mercedes. —lia? aywan ko. . . nabuka iyan sa aking mga labi ng hindi ko sinasadya. —May binabanggit kang katotohanan. . . Anong katotohanan iyon? —usisa ng dalaga. —Limutin mo, Mercedes. . . — At siya’y napilitang tumayo. Nag tungo sa durungawan at marahang ipininid ang durungawang salamin. —Madaling araw na Mercedes, puyat na puyat ka. . . *—Halika Dan, akayin mo ako sa aking silid. . . Masuyong inakbayan ng binata ang dalaga hanggang sa makarating sa silid. ENRLLMENT IS OPEN EVE RD AY LIFE VOCETIOKEL SCBOOL (Special Vocational Courses) Inquire at 2nd Floor, 144 Bustillos, Sampaloc, Manila MRS. ESTELITA A. GONZALES Directress Kayo ba’y malungkot at nag-iisa! Ang mga lalaking di nag-aahit ng madalas, waiang ingat o nag-aahit ng ibang “blade” ay kadalasang nag-iisa sa kaiungkutan. NABIBIGONG LAGI? Masdan ang kaibahan ng making na pisngi! Upang viapang alagaoM ng makinis ang inyong mukha—mag-ah.it arawaraw sa pamamagitan ng pinakamatalim na “blade”—ang Gillette Blue Blades, na nasa pang-ahit na Gillette. GILLETTE ANG ITANGI! OPO, ANG GILLETTE BLUE BLADES! —Mercedes, —ang mahinang tawag ni Dan na nakakapit sa bisig ng dalaga, ito naman ay malatang-malata sa pagod at pu yat na halos nakahilig sa dibdib ng binata. —Ha? —ang baling sa binata na naghikab pa muña. . . —Ano iyong pinag-usapan nin yo ni Don Federico?. . . —Pinag-usapan?. . . —Oo, ang sabi niya’y hindi raw siya nakalilimot. . . —Ow. . . —at nagtawa si Mercedes. —Limutin, mo iyon... walang anuman iyon. . . —at matapos tapunan si Dan ng isang matamis na titig ay binuksan na ang kanyang pintuan. —Good ■night, Dan. . . —Good night. . . (ITUTULOY) TALATANG GINTO Ang nagpapakataas ay siyang nabababa, ang nagpapakababa ay siyang natataas. llUillAli i\A iJlIIDiX NG MliA BALITA Nímamahala: CONRADO ACUÑA TALATANG GINTO Ang lahat sa buhay ay isang pagkukunwari, ang katotohanan ay kung mamatay jia ang tao. MAYNILA, MIYER ROLES, OKTUBFE 8, 1952 Maipagtagumpay haya ang suliranin ng kapayapaan sa Korea? Maaaring “oo” at maaari naniang “Hindi.” Ang mga bagong tungkulin bilang puno ng delegasyon ng UN sa pakikipag-unawaan ukol sa kapayapaang pang-hukbo sa Korea, ay ginampanan na kamakailan ni Komandante Ileneral Wil liam K. Harrison, Jr. Halos ang nakaraang anim na taon ay ginugol ni Hen. Harrison sa pamamalagi sa Hapon at Korea kaya’t ang kabatirán niya sa kalagayan ng inga bansa sa panahon ng digma ay totoong nialawak. May Kinatawan Tayo Sa Pagpupulong Ng UN Pinagtibay ng Pangulong Quirino ang pagkakahirang sa apat na kagawad ng Kongreso na dadalo sa Kapülungang Panlahat ng mga Bansang Magkakaanib na idaraos sa Nuweba York sapol sa ika-14 nitong Oktubre. Ang mga nahirang ay sina Se nador Jose C. Zulueta (N), tagapangulo ng lupon sa pakikipagugnayang panlabas, at Vicente Madrigal (L); sa Kapulungan ng mga Kinatawan, Diosdado Maca(Sundan sa pahina 41) Batingaw Ng Kalayaan Dadalhin Sa Maynila Ang pahayagang Times ay katig sa panukala na ang Batingaw ng Kalayaan ay dalhin sa pandaigdig na eksposisyon sa May nila sa taong darating muía sa kinalalagyan nito sa kasalukuyan, sa Independence Hall sa Philadelphia. “Ang Pilipinas,” anang pahayagan, “ay siyang buhay na bantayog ng mga pata learan at hakbang ng Estados Unidos sa Asya. Ang mga Pilipino ay magigiting na tagapagtanggol ng kalayaan, at kasama ng mga Amerikano sa pagtatamo nito.” Malapit Pumutok Uli Ang Hibok-Hibok ISANG ILANGGUAN ANG RUSYA Nakilamj Giunuquho Anrj Lupa Sa Bullían Dahil sa natitibag na mga lu pa at sa pangambang ang HibokHibok ay maaaring pumutok uli, ang mga taong nagsisipanirahan sa paligid-ligid ng bulkan ay tinagubilinan kamakailan ng komisyon sa bulkanolohiya ng Ka_ wanihan ng Panahon na magpaka-ingat. Sa mga ulat na walang patibay na tinanggap sa (Sundan sa pahina 41) Mga Amerikana Na Dadala wSa Maynila WASHINGTON, (USIS).—Ang Maynila at tatlo pang punonglungsod sa Silangan ay dadalawin sa mga unang buwan sa susunod na taon ng 15 Amerikana na kumakatawan sa Pangkalahatang Pederasyon ng mga Kapisanang Pambabae sa Estados Uni dos. Ang pagdalaw ay bahagi ng isang paglalakbay na itinataguyod sa pagtutulungan ng mga bansa at isinasagawa ng mga Amerikana upang pag-aralan ang bisa ng palatuntunan sa Pakikipagtulungang Tekniko ng Amerika (lalong kilala sa katawagang “Point Four’’) at Pakikipagtulungan sa Ikatitiwasay, ang katayuan ng mga babae, kalusugan, dadalawin edukasyon, paggawa, agrikultuIBA’T IBANG “LUTO” NI KB BEBE Mahigpit na binatikos ng pa ngulong Quirino sa kanyang ika47 buwanang kalatas sa radyo ang mga kritiko sa pamahalaan. Sinabi ng punong tagapagpaganap na ang mga kritiko ay walang iniwan sa mga “matatandang inaheng manok na putak ng putak nguni’t hindi makapangitlog”. Ano kaya ang xpasasabi ng Ang Linggo ng Kalakal sa Daigdig na pinangangasiwaan ng isang samahan ng mga komersiyante sa Amerika, ay id inaraos taun-taon upang makita at masuri ng madia ang malawak na kilusan sa pangangalakal na may kaugnayan sa kaunlarang ekonomiko. Si Gng. Carmen Horton ng MayniLa, kalihim ng I£mbaliador ng Pilipinas sa Estados Unidos, ay makikita nang kanyang ipinagpaparangalan sa mga batang Norwego ang mga manyikang ga*wa sa Pilipinas. ra, siyensiya. at kultura. Ang mga punong-lungsod na sa Silangan ay ang (Sundan sa pahina 41) “manok Batangas”? May palagay kaming ang “sex gang” ay umabot na sa sukdulan. Akalain nating hanggang sa Colombo, Ceylon ay sinasabing laganap din ang “hanap-buhay” na ito. Hanggang saan kaya hahan(Sundan sa pahina 41) Binubusabos Amj Anqaw - /Inqaw Na Mija Batanq Ruso NUWEBA ' YORK (USIS)— Isang naging pinuno ng hukbong Sobyet ang nagpahayag na ang “buong Unyon Sobyet ay isang malagim na bilangguan at ang lahat ng mamamayan sa bayang yaon ay mga alipin.” Si Vasily Ershov, na ngayo’y kagawad ng isang malayang kapisanang binubuo ng mga Rusong takas sa Rusya nitong ikalawang digmaang pandaigdig, ay gumawa ng gayong pahayag sa isang talumpating binigkas sa kapulungan dito ng Pederasyon (Sundan sa pahina 41) Nauubusan Ng Bala Ang Kabig Ni Kamlon Susuko o magpapakamatay na sa ¡aban ang mga natitira pang tauhan ni Kamlon sapagka’t na uubusan na sila ng punió at dahil dito ay iniiwasan nilang makasagupa ang mga kawal ng pamahalaan, ayon sa mga ulat na tinanggap buhat kay Komandante Heneral Calixto Duque, puno ng estado mayor ng hukbo. Ang mga kaaway na umuunti (Sundan sa pahina 41) Humanga Sa Mga Guhit Ni Tabuena KINGSTON, N. Y. (USIS) — Sa dalawang araw na pagtatanghal dito ng mga guhit sa akuwarela ni Romeo Tabuena, batangbatang mamamahayag at pintor, ay labis na humanga ang mga pintor na tagarito kung kaya nga nilakad nila ngayong magkaroon ng isang pagtatanghal nito sa Siyudad ng Nuweba York. Si Tabuena, na naririto sa bisa ng isang iskolarsip na ipinagkaloob nS Liga ng mga Nagpipinbor sa Siyudad Nuweba York, ay dating dibuhista ng The Evening News at katulong na patnugot ng Phil ippine Art Gallery. Oktubre 8, 1852 BULAKLAK 41 >> j TU MATAML AY NA NGAYONANG “SEX GANG ‘Mataas Na Pinunonq’ Hinahanap Nq NBI Inuusig ng sariling budhi at natatakot magdusa sa kanilang mga kasalanan, ang gawain ng mga nabibilang sa “sex gang’’ ay unti-unti nang nanlalamig at nagsisilayo sa harap ng tahasang^ pagbaka sa kasamaan ng mga maykapangyarihn. Bukod sa mga naunang dinakip ay lima katao pa ang ipinagsakdal sa kahalayan kamakailan. Isang mataas na pinuno ng lalawigan na di umano ay “nagkakaloob ng salapi” kat ng “sex gang sa mga purok na kalapit, higpit na pinaghahanap pagkatapos na maibigay hintulot ni Gobernador lao Pascual ng Rizal. BINIIBUSABBS... ng Paggawa- sa Amerika. Sa pahayag ni Ershov na binigkas matapos ang pagkalathala ng Kagawaran ng Estado ng Amerika ng isang malawak at napapatibayang mga pangyayari ay sinabing ang patakaran sa sapilitang paggawa sa Unyon Sobyet “ang pinakawalang habas na pagtalimuwang sa mga karapatan ng tao sa buong daigdig ngayon.” Ang kalagayan sa mga sapili tang paggawa sa likod ng “kurtinang bakal” ay inilarawan din ni Doktor G. M. Dimitrov, isang Gitnang Silangan at Europa, takas na taga-Bulgarya. Sinabi niyang ang sangkatauhan ay nanganganib sa “pinakamalagim na panliligalig sa lah.at ng panahon— ang KOMUNISMO.” MKITANG... Maynila ay sinasabing ang Hibok-Hibok ay “nagigising” uli at natitibag ang mga lupa sa may gawing hilagang-silangan ng bulkan. Ang Hibok-Hibok na ayon sa balita ay nasa kalagayan na namang mapanganib, ay maaaring. f pumutok sa anumang sandali bu hat ngayon o hanggang sa dara. ting na Enero ng taong papasok. Si Arturo Alcaraz ng komisyon sa bulkan, ay karakarakang nagpahatid-sabi sa tagamasid sa Camiguin upang alamin kung may katotohanan nga ang mga ulat tungkol sa gumugu^iong lupa na ipinanganganib ng buhay ng mga nakatira sa malapit sa bulkan. - Ibinabalita ring bumubuga ng balubalumbong usok ang bunganga ng bulkan. sa isang pangig” na kumikilo’s ang mang NBI ang paWencesPINARANGALAN SI GNG. PURITA PARSAIHO LARAWANG kuha nang parangalan si Gng. Purita Parsario, halal na taga-ingat-yaman ng Makiling Productions na ginanap sa kanilang tahanan sa daang Clavel kamakailan. Kabilang sa mga dumalo sina G. at Ginang Juan Peíais, pangulo ng sainahan, G. at Gng. Cayetano A. Cabral, direktor Ricar do Martelino, Eduardo Rivera, Ladislao Bella Subang, Bb. Vicenta Ayala, Inhenyero at Gng. Clemente Lejarde, Emilio Reyes, Constancio C. de Guzman, Lito Malimban, Engracio Ibarra, Teddy Benavidez, Bert Santos, Carlos Daza at marami pang iba. Makikita sa gitna, nakaputi, si Donya Neneng Cas tro na siyang pangalawang pangulo ng samahan. (Larawang kuha ng PhilArt Studio.) MBA AMEBIKANA... Maynila, Tokyo, Hong Kong, at Bangkok. Ang paglalakbay sa pamamagitan ng aeroplano ay sisimulan sa San Francisco sa Ene ro 9 at matatapos sa Nuweba York sa mga bandang Marso 4. Matapos ang pagdalaw sa mga punong-lungsod sa Malayong Silangan, ang mga manlalakbay na mga Amerikana ay daraan sa NAUUBUSAN... na bunga ng walang lubay na kilusan ng hukbo at sa paghiwalay ng ibang mga kasama sa pangkat ni Kamlon, ay nagkakasabog-sabog ngayon sa maliliit na bilang at nagpapaiba-iba ng pook upang huwag mapalaban sa mga patrulya ng pamahalaan, idinugtong ng Ang pangkat ay pamumunuan ni Gng. Oscar A. Ahlgren, bagong kahahalal na puno ng Inulat. ternational General Federation of Women’s Club na kumakatg,wan sa mahigit na kasapi buhat sa 40 11 angaw na, bansa. mpa bumubuo ng lupong panlaltat sa uistang ng Oktubre. Mula Makikita sa ............. . ■■ ■ - .. idaraos sa bayan ng Orani^ Bnta^n sa jka-12 sa kaliwa ay !•■«• soy, tagasuri; G (astro, Pangulo; pez, kagawad. ------ . - sikap na pariringalin ng nasabing lupon. larawan ang; makikita si G. Pedro Sisón, tagapagbalita, G. Felisisimo BunG. Aniano Mercado, Pangalawang Pangulo; G. Eduardo de ; G. Dionisio Salonga, Kalihim-Ingat-yaman at Germ in LoÁng laliat ay inaanyayalian sa pagdiriwang na ito na buong Sisón Pararangalang Mga Naging Kandidata 4 Ng ‘Sagrada Familia9 Ang Samahang “Sagrada Fa milia” sa pook ng Maria Clara, Sampalok, ay magdaros ng sayawan at pagtanggap sa karanghlan ng mga naging kandida- ■ ta sa timpalak kagandahan na I ginanap ng kapisanang ito, sa Samson Recreation Center sa da- j ang Kanlaon, panulukan ng La- ■ ong-Laan, Quezon City, sa ika- 1 11 ng Oktubre, sa ganap na ika- I 7:30 ng gabi. Ang salaping malilikom sa sayawang ito ay gugu- n lin sa itinatayong kapilya ng Ma hal na ' Ang mga naging kandidatangjt pararangalan ay sina Bbg. Lolita (• Abrilla, Leticia Macarenas, Cari-, dad Festejo, Socorro Barrientos, j. Loreto (Baby Pamintuan), Wilhelmina Españo, Elena Geronimo, Alicia Osorio, Lydia Francisco, Estrella de. Leon, Alice Carlos Agfly at Elena Manansala. IBA’T IBANG... tong ang tunggalian nina at Juan? Wala tayong dapat kundi ang maghintay na —hindi po ba? f ______ Kamakailan lamang lubos na ■ naniwala si Miguel, ang tsuper/ na kaibigan namin, na kamingi mga ialaki ay nahihigtan naj ngayon ng mga babai. Kung hindi pa sumipot ang, “sex gang’’, “kidnaper na may-j saya”, “manggagansong babaP’j at ang bantog na “reyna bandi-■ da” ay ayaw nitong isuko angí kanyang paniniwala. < Ano, Miguel naniwala ka na sa ■ iyong Ka Aide? “BIBIG NG KALAKAL” ANG i MGA PAHAYAGAN SA AMERI-J KA—TRUMAN—ulo ng isang ba- j lita. o j “PAKAKAK NG BAYANG , API” SA PAENG—iyanangpa-J lagay ng isang mambabasa ngl pitak na ito. MAY KINATAWAN... pagal (L-Pampanga), tagapangulo ng lupon sa mga suliraning panlabas, at Marcos Calo (LAgusan). Ang paghirang ay inihayag na opisyal ng Kalihim Tagapagpaga-! nap Marciano Roque. Ang tanggapan ng mga suliraning panla bas ay pinatalastasan na rinj hinggil sa pagkakahirang na ito. :matayong xapiiya ng Ma- ¡ Patrong Sagrada Familia, P Lacson i »>x gawin f laman© ; V ÉULAKLAK Oktubre 8, 1952 CLINICA sa MATA, ILONG, TAYNGA atJALAMUNAN sa sa LUCENA, QUEZON. Sa pangangasiwa'ni DR. F. IV. VILERNUEVa Nagpakadalubhasa nang apat na taon sa AMERICA VILLANUEVA PHARMACY Gardiner St. Lucena, Quezon DR. BENJAMIN O. ROMERO MEDICAL. PHYSIO & ELECTROTHERAPIIY & DRUGLESS CLINIC Rayuma, Manhid, Parálisis, Pilay, Hika, Tisis, Hilo Kaba, Nerbiyos, Balat, Bato at sakit ng Bata. PARAAN NG PAGGAMOT SINUSURI: Dugo, Ihi. Lura, Dumi at iba pa. GAMIT SA PANGGAGAMOT: Gamot Pharmacopeia, Conduction Anesthesia, Dahon at Ugat ng Kahoy. GUMAGAM1T: Short Wave Diathermy, Invisible Infra-Red, Vital Ultra-violet, Smooth Sinosoidal, Faradi-Galvanic, Aerosol at iba pa. 69 Gen. Luna St., Malabon Rizal Tel. Dial 20-Call 415 ASTHMA — TUBERCULOSIS DR. NEMESIO R. CALDERON Nag-espesyialista sa TB sa inga Sanatoria sa Amerika Silid Big. 305-06 __________________________ Gusaling Garcia I Pneumoperitoneum, Aero- | Tel. 3-88-11 624 Rizal Avenue | sol & X-Ray Service. | Local 18 —DR. L. E. FLORES Espesyalista: SAKIT na LIHlM, PAG-IHI, PANTOG at BATO, SAKIT sa DIBD1B, TUBERCULOSIS at HIKA. Karamdaman ng mga BABAE. May Rayos-X at LABORATORY!) KLINIKO (Pangsuri ng DUMI, LURA, IHI, DUGO at iba pa). R-301-302 Mercedes Bldg., Plaza Miranda, Malapit sa Simbahan ng Quiapo ORAS: 9:00 A.M. — 7:00 P.M. — Tel. 3-84-64 MARY CHILES HOSPITAL & MATERNITY Lahat ng uri ng karamdaman—Operasyon, Panggagamot at panganganak MAY RAYOS-X AT HUSTONG KAGAMITAN SA KLINIKA AT LABORATORY!) Dr. M. FLORENDO, Direktor 135 Gastambide, Sampaloc, Maynila — Tel. 2-38-44 HILL VIEW SANATORIUM MAKABAGONG PARAAN NG PAG-GAMOT NG TUBERCULOSIS MAY MGA SILID PRIBADO SA MABABANG HALAGA DR. J. M. PUNZALAN Dating Espesyalista sa Quezon Inst, at sa San Lazaro Hospital. Rizal Ave., Extension 500 Metro makalagpas ng Monumento Tel. — Dial 20 Ask for 652 dr. v. t. Cantos— Espesyalista I TIYAN AT SIKMURA * RAYOS-X • Ineksiyon para sa ALMURANAS. R-210 Palomo Bldg., Azcarraga, Maynila Oras: 9:00-12:00 n.u.; 3:00-6:00 n.h. Tel. 2-60-59 RUDY CONCEPCION (Buhat sa pahina 29) HINDI PARA SA AKING SARI TA KUNG DI PARA SA BAYANG IIUMAHANGA AT NAGHIHINTAY NG AKING MGA PELIKULA. . . Sa oras na sila’y biguin ko, Presing, iyan ang sundali ng aking paglagpak. . . ' Hinahagod niya ang aking bu hóle samantalang malumanay siyang nagsasalita. * — Bayaan mo, —ang kanyang / pang-aliw na dugtong. —Hihingi ako ng isang linggong pamamahinga. . . Babawiin ko ang aking mga pagkukulang sa iyo at sa aking mga anak. —Inangat niya ang aking luhaang mukha at saka nakangiting nagpatuloy. — Sa linggo ay magsasalu-salo tayong mag-aanak. . . Tayo’y magpipiknik na muli. . .katulad nang dati. . . At pipilitin korig maalis ang ulap na iyan ng pagaalaala sa iyong mukha. —Joaquin, —ang aking naibigkas na lamang sa laki ng pagmámahal. Sino kaya ang maaaring magdamdam at magalit sa isang minamahal na kung magsalita ay matamis at puno ng paggalang? —Oo, Presing, iluto mo ang paborito kong pagkain. . . —magiliw pa niyang wika. —At. . . isuot mong muli ang iyong baro at sayang kulay bughaw. . . Tutungo tayo sa isang pook na dati nating pinagtatagpuan noong ta yo’y halos mga bata pang nagsisimula sa pagmamahalan, ibig mo ba? —At tinapos niya sa isang matamis na halik sa aking pisngi. —Joaquin,’ ikaw ang aking panginóon. . . —ang nasabi ko na lamang na nakayakap sa kanya. —Susundin kita habang panahon. At sumapit ang araw ng ling gong aking inaasam. Iyon ang araw na kanyang ipinangako na kami’y magsasalu-salong mag-aanak. Maaga pa’y namili na ako ng mga kailangang pagkaing alam na alam kong kanyang ibig- Mu li kong ipakikita kay Joaquin na an# kanyang * asawa ay maaaring magluto ng pagkaing higit kay sa kanyang natitikman sa mga restauran at kainang bayan. Ga yón na lamang ang aking kasiglahan noon. Pali ang nana Andeng ay nauutusan ko upang maghanda ng mga kailangan. At nang handa na sa kusiña ang lahat, ay sinunejan ko naman ng pagpapaligo kay Tony. Sa kabila ng pagtutol ng aming panganay sa pagpaligo ng araw na yaon ay pinilit ko rin siyang mailubog sa aming banyera at guguan ang ulo. . . —Huwag kang malikot., —saway ko pa sa bata. —Mapupuno ng sabon ang mata mo. . . —Mahapdi naman mama, eh... —Kaya nga huwag kang malikot at nang madali. Baka dumating ang papa mo’y hindi pa ako nakapagbibihis. . . Dito siya kakain ngayong tanghali at ibig kong humarap tayo sa kanya ffg ayus na ayos. . . Nana An deng, —ang baling ko sa matándang nasa harap ng kalan. — Ayos na po ba riyan? —Oo, ineng, hindi tayo mahuhuli sa pananghalian. —Siya nga ho. . . Maaga raw darating si Joaquin. .' . Ngayon ang simula ng kanyang bakasyon. —Hamo’t ako ang bahala. . . Matapos kong banlawan ang katawan ng bata ay sinimulan ko (Sundan sa pahina 57) ?------Raspa, Apéhdicitis, Luslos, Bukol TIYAK NA WALANG SAKIT! DPERASYON o Tumor, Matris, Al mu ran as ----Sumusuri sa Dugo at Rayos-X DR. E. AUSTRIA 734 Ongpin, Manila 9:00-12:00 A.M.; 6:00-7:00 P.M. LIBRE Konsulta sa mahirap, Miyerkoles at Biyernes ----- Tonsil, Pistula, Pilas, Apdo, Bato, Sikmura, Bituka, Buto Atbp.___ X —DR F. A. FIDELINO Dr. PILAR V. CRUZ-FIDELINO Mga dalubhasa sa PAGPAPAANAK na walang sakit, BOCIO. I LONG LALAMUNAN, TONSIL, APENDISITIS, MATRIS, DAANAN NG IHI LUSLOS, BALI NG BUTO, SAKIT NA LIHIM, BALAT, HIKA TUBERCULOSIS, (May Pneumothorax at Rayos-X) at mga BATA.’ Klinika: R-318 Mercedes Bldg. Oras: 9-12 N.U. — 3:30-6:30 NH Plaza Miranda, Quiapo, Tel. 3-33-26 Tahanan: Tel. 6-80-46 =ANTHWCT[R (Panlunas sa Sakit sa Balat)- — Mabisang panlunas sa Tagihawat, Anan, Buni, Anghit (B.O.), Sugat, Galis at Balakubak. Ipadala ang kupon na may lakip na “Money Order * ’ na halagang Pl.50 kay DR. G. Y. LOTUACO, Sto. Cristo Clinic. 101 Seventh Avenue West Side, Grace Paik, Caloocan, Rizal, o sa (P. O. Box 3336-Manila) at tatanggap kayo ng isang boteng ANTIBACTER^ Pinananagutan: Ibabalik sa inyo ang halaga ng gamot kapag ito’y hindi nagkabisa. Pangalan ................................................................................................ k Tinitirahan .............................................................. * *********** i ’ * G. at Gng. »- Ang nina C Setyembre. ang batang si Rolando Godofredo Cometa sa Simbahan ng Kivano mga naging ninong ay sina G. Roberto Men“ííXn‘~r ’ v* An* G. Bienvendo Manalang at Dr. Jose Pnmidn nt > ’ } e,ieran^° Guevarra, Bb. Erlinda Miranda at Bb. Remedios Chavez. 1 lR mRa ultuwttn5 sinn Cortieta, anak nuong ika-7 ng Si. «.”'1 ., .,,K Oktubre S, 1952 BIJLAKLAK 5 J harap ng naglulubhang si aling Rosamadalang na binabasa ni Abogado Guang habiling nakatala sa testamento. Sa harap ng nagliilubhang si Aliug Rosario ay madalany na binabasa ni abogado Gutierrez ang natala sa tes tamento. A GITNA ng isamg matawak 'na bakuran ay nakatirik ang isang ba ling na bato. Sa pagkakatayo nito ay tearing nagnianialaki, at naghahamon! Dahil sa karamgyaam mg pagkakayari ay Hindi. iisipin kaylanman na maaaring mag ing panauJiin nito ang kapanglatvam 0 ang pang anguilla. Subali't dito’y dumalaw ang painimighati \nang yuniao ang ama ng tahanan, si Ginoong Vicente Zamora. At Hindi pa naglilipat-taon ay maghubha manham ang kanyang maybahay ma si alimg Rosario, kaya, ang dating masayang tahanan ay maging tahimik at luksa. Sa rio ay tierrez Taimtim na nakikinig ang anak na dalagang si Delia; ang kanyang pamangking si Pastor; ang anak-anakang si Lilia; si Erning, na kasintahan ni Delia; si Ingga ang mabait na utusan, at si mang Pascual na katiwala ng mga lupain ng mag-anak. "—at ang lahat ng mana ko sa nabanggit ay ipinamana si Delia, maliban sa akins anak dalawampung libong piso na nais kong mapunta kay Pastor ang sampu, lima kay Lilia, at ang natitirang lima’y paghahatian nina Ingga at mang Pascual. Nguni’t hindi magkakabisa ang kasulatang ito ukol sa pagmamana ni Delia hanggang hindi siya sumasapit sa ika21 taong gulang, at habang hinihintay niya ang takdang panahem ay ipinauubaya ko ang pangangasiwa kay Abogado Gutierrez. Kung sakaling hindi abutin ng aking anak ang sapat na gulang at siya’y mamatay ay malilipat na lahat ang iiwan ko sa kanya, sa aking pamangking si Pastor.” Isang pilit na ngiti ang namilaylay sa mga mamad na latí ni aling Rosario, pinagmasdang mabuti ang humihikbing anak. At... sumugat sa katahimikang naghaha. - ri ang hagulhol ni Delia na halos pumuno sa bulwagan ng bahay na bato. BULAKLAK Oktubre 8, 1952 tayo, ha? Naulila ang inga labi ni Delia sa masasayang ngiti. Nawalan ng saysay ang mga pagsamo ni Erning; ang pagpapatawa ni Pas tor; ang mga panlilibang ni Li lia. —Bakit ka nagkukulong sa lyong silid, Delia? Bakit di ka magsaya?—Hindi na nakatiis ay naitanong ni Erning sa dalaga. —Sapagka’t sa ganitong paraan ay maipadarama ko sa aking mga magulang na ipinangungulila ko ang kanilang pagkamatay. •—Nagkakamali ka Delia. Hangad ng sinumang magulang na lumigaya ang kanilang anak. Magsaya ka. Ibalik mo ang dati mong sigla. Sa gayo’y liligaya ang kanilang mga kaluluwa. —Hayaan mo, Erning at pipilitin ko. Pipilitin ko. —Ngayon naman ay ibabalita ko sa iyo, Delia na ipadadala ako ng aming kompanya sa Amerika sa papasok na buwan upang tumuklas ng makabagong kaalaman sa pangangalakal. Hindi ka ba natutuwa? —Aba, bakit ako matutuwa sa iyong pag-alis. —Anim na buwan lamang na man. Pagbabalik ko’y pakasal na Ipinaninimdim ni Delia ang pagka-alis ni Erning, subali’t naaaliw naman siya ng mga liham niyon na walang patid ang pagdating. Isang araw ay lihim na nagniniig sina Pastor at Lilia sa loob ng halamanan. —Bakit ka laging matamlay, Lilia?—tanong ni Pastor. —Ewan ko nga ba kung bakit lagi ko na lamang nagugunita si Erning. Tulungan mó ako, Pas tor upang maging akin siya. —Di gumawa ka ng paraan upang masarili mo siya. Gawin mo ang balak na nasabi ko sa iyo. —Natatakot ako, Pastor. —Bakit ka matatakot? Ang isipin mo’y ang naghihintay sa iyong kapalaran. Mauuwi sa iyo ang kalahati ng malaking kayamanan ni Tiya Rosario. Nalimutan mo na bang halos alipinin nila ang iyong ina bago namatay. Hindi ba’t ikaw din ang madalas na nagpupuyat sa pag-aalaga sa kanya? Huwag ka sanang tanga. —Kung mangusap ka Pastor, ay tila ka ibang tao. Hindi nila inalipin ang aking ina. Talaga lamang sawimpalad siya nang pumasok na utusan dito. Saka, bakit ba wala kang malasakit kay Delia? —Sa halaga bang sampung libong piso’y hahanapan pa nila ako ng malasakit? Sa aming Lolo nagmulang lahat ang kayamanang ito, datapuwa ang sarili kong ina’y halos namulubi. Dapat maging akin ang lahat ng kayamanan ni Tiya Rosario. —Bakit naman ako rtiagkakaroon ng kalahati sa kayamanan? —Di Manggagaling sa akin. Pag naisalin na sa aking pangalan ang lahat ng iyon ay tatanggapin mo, bilang pabuya. —Naliwanagan ko na. Iisipin kong mabuti ang iyong balak.— Sa mga labi ni Lilia’y nakintal ang isang mahiwagang ngiti. Pagkaraan ng ilang buwan ay nanumbalik na ang kasiglahan ni Delia. Nagbalik na siya sa lipunang talagang daigdig niya. At tulad nang dati’y walang patlang ang pagdating ng mga liham ni Erning. Isang gabi’y nagising si Delia sa sidhi ng kaalinsanganan ng panahon. Tumayo siya’t ibinukas ang nakapinid na durungawan. Mula sa labas ay pumasok ang maamong liwanag ng buwan. Naupo ang dalaga sa kanyang kama. Hindi siya dalawin ng antok. Maraming gunitang pumupukaw sa kanya. Maya-maya’y narinig niyang lumangitngit ang pinto ng kanyang silid. Gaydh na lamang ang kanyang pagkasindak nang unti-unting itinutulak ang pintong nakapinid. Nais niyang tumayo at sindihan ang ilaw nguni’t katal ang kanyang mga tuhod. Madilim sa may pin to subali’t sa liwanag ng malabong anag-ag ng buwan ay nakita niya ang pagkislap ng isang patalim. Napasigaw ang dalaga, at sinundan ng pagkakahandusay ng kanyang katawang pinanawan ng ulirat. Nang imulat ni Delia ang kan yang mga mata’y nakapaligid sa kanya sina Pastor, Lilia, at Inggá. —Bakit ka sumigaw, Delia?— uslsa ni Pastor. —Mangyari’y may nagbubukas ng aking pinto... may dalang patalim. —Siyanga ba? Naku, baka narito pa ang magnanakaw. Pas tor, tumawag ka ng pulis!—may pagkabagabag ang' tinig ni Lilia. —Wala na siguro,—sabad ni Ingga.—Nakita kong bukas ang pinto. Umalis na marahil áng magnanakaw. —Salamat na lang!—at napabuntong-hininga si Lilia. —Ano ba ang hitsura ng lalaking nagbukas ng pinto?—ta nong ni Pastor. —Ewan ko. Madilim kasi e. Hindi ko naman mabuksan ang ilaw sa matinding takot. —Nais mo bang tawagan ang may kapangyarihan ? —Huwag na. Wala naman yatang nawala. Buti na iyong wa lang eskandalo.—Nagpilit ngumiti si Delia upang mapawi sa mga mukha rig kaharap ang uiap ng pangamba at nag-aalaala. Napangiti na rin sina Pastor.— Siya limutin na natin ang nangyari. Nalalapit na ang pagbabalik ni Erning. Laging masaya si De lia. Wala na sa kanyang gunita ang maiungkot na pangyayaring naganap sa kanilang tahanan. —Hoy, Delia,—bungad isang umaga ni Lilia.—Inaanyayahan tayo ni Dick sa isang swimming party. Ipinahahanda ko na kay Pastor ang kotse nang makalakad na tayo. —Good!—at napalundag si De lia sa kasiyahan.—Matagal na nga akong hindi nakakalangoy. Baka kaya hindi na ako maruREPORTER!.... REPORTER!.... REPORTER!.... Lingguhang tagapagbalita ng lahat ng pangyayari!... Abangan ang simula ng paglabas sa ika-8 ng Oktubre, 1952. Magpabilin na agad—P0.30 bawa’t sipi. May bawas sa mga ahente. Makipag-alam sa VETERANS PRINTING PRESS, o kay Gng. Maria L. de Lorenzo, Tagapamahalang Pangkalahatan, sa 2728 Abenida Rizal, o tumawag sa telepono 2-66-26, Sta. Cruz, Maynila. nong. > —Ako rin. Pero maganda ang pook. Masarap maligo doon, tsika. At napakarami daw panauhin. Natatakot na yata akong lu mangoy ngayon, a. —Magtigil ka nga diyan. Pa rang Hindi ko alani na ikaw ang nagkamit ng niedalya sa pagiging pinakamahusay lumangoy sa inyong paaralan. —Aba, daliin ninyo. Baka tayo mahuli sa party,—hiyaw ni Pastor inula sa lupa na pinatunog ang busina ng kumikislap na kumbertible. Masayang-masaya ang salusalong handog- dahil sa katatapos na pagsusulit sa bar ni Dick. Kilalang-kilala ang binatang pinsan ni Erning sa niataas na lipunan sa pagiging isang bohemyo. Nang makitang dumarating sina Delia agad sumalubong at masayang bumati. —Akala ko’y hindi na kayo darating, At ikaw, Delia, bakit ba bihira na kitang makita? Buhat nang umalis si pinsan ay tila Si lib. AMPARING HERNANDEZ ng 1G30 Juan Luna Int. Tundo at magandang kaliliim ng FRANKIE SANDS FANS CLUB (Tundo Unit) ay isang masugid na tagatangkilik ng babasahing Bulaklak. hindi ka man lamang nanunungaw, a. —Iyan ba, parang mongha. Lagi na lamang sa kanyang silid.—Nanunudyo ang tinig ni Li lia. —Mangyari nafnan e marami akong gawain.—Nakangiti si De lia at pinikitan si Lilia. —Ano bang gawain. Lagi mo kamong iniisip ang boy friiend mo.—Humalakhak si Pastor. Marami nang naliligo nang lu musong ang tatlo sa tubig. Ga yón na lamang ang naghaharing katuwaan. Hindi magkamayaw ang isa’t isa sa matinding kaguluhan. Nang mapansin ni. Deliang ti la nagpapaumat-umat pa si Lilia’y sinabuyan niya iyon ng tu big, —Huwag, Delia... nagiginaw ako,—sabi ni Lilia. —Aba, e bakit ka lumusong kung nagiginaw ka?—At ipinagpatuloy ni Delia ang pagsasaboy ng tubig sa dalaga. Dumagsa áng mga tao sa paligid ng tatlo. Nagsimula na si lang lumangoy at pumailalim sa tubig. Hindi na halos sila magOktubre 8, 1952 BULAKLAK 53 ----------------------------------------------• kita sa kakapalan ng mga nagsisipaligong pulos panauhin ni Dick. Maraming pumalaot sa pagla-. ngoy. Isa na si Delia. Sinusubok niya kung kaya pa niyang lumangoy na tulad nang dati. Hindi niya napapansing malayo na siya. Tinatawag siya ni Dick na noo’y lumusong na rin subali’t hindi niya naririnig. Maya-maya ay naramdaman niyang may humihila sa kanyang kánang paa. Napasigaw si Delia. Nagpilit siyang humulagpos nguni’t mahigpit ang pagkakahawak sa kan yang paa. Nabigla si Dick sa nakitang matagai na paglubog ni Delia. Simbilis ng palasong sumibad ng pasisid ang binata. Inubos ang kanyang lakas at kakayahan. Walang nakapupuna sa napipintong panganib. Nang maapuhap ni Dick ang katawan ni Delia’y mabilis ni yang ibinalik sa pampang. Saka w 1 » XI BAK/T 77A/AWAG A/A^^:\ ofáklT A ASG ¿APL/LL/AMGfíFLIP7/OS A/UOA/G ¿/A/AA/G PAGO? AA/O'T A/AP/WALAY AA/G M A-I SA GAA/YAA/G GAPAT/G BAA/SA P A/VOA/G L/MM A A/G T/A/ATAGLAY A/G MGA PAA/GALAA/G LISSOM BISKZJL AT MINDANAW? S/A/O AA/G //A/AA/G TAO SA &/L/ AA/G AYOS A//LA AT PA/ \S/LA A/ABUBÜ//AY ? IYAH AY MALALA MAA/ A//A/YO SA IWAWI-PAtflNA&ANe NA TIPUNIN. KAHINAHINAYANS NA MAGKULANG ANG IN YONG WOLEWSIYON. HUWAG HAUIGTAAN ANG 0AWAT LA8A6 NG... A BULAKLAK/2 (HIYAS NGTAHANAN) 54 BtJLAKLAK Oktubre 8, 1952 pa lamang nabatid ng mga panauhin ang nangyaring kapahamakan. Patakbong dumating si ■Pastor. Humihingal ding lumapit si Li’ia. Mabilis ang paglalapat ng lunas nina Dr. Santos at Dr. Aquino na kapuwa panauhin ni Mga Payo Ni MAX FACTOR Jr. Buhat Sa Hollywood Nagtataka kayo kung bakit ang bantog na kagandahangi anyu ng kaibig-ibig na si Laraine Day ng Hollywood ay gumaganvi; ng “Dry rouge’' at Cream rouge” make-up ni Max Factov Jr. Tuguain ito sa pamamagitan ng paggamit ng dalawang uri ng kolareteng ito na siyang ginagamit ng mga babaing matatalino sa pagpapaganda, MAÍIALAGANG PAVO UKOL SA PACPAPACANDA Kung ang inyong lipistik ay maikli na. subukin ninyong painitan o dili kaya itubug sa mainit na tubig. Sa ganitong paraan ang lipistik ay lalambot at matutunaw na magiging isang maliit na piraso na madaling kunin. Ang inyong lipistik ay kailangang hindi kumukupas ang kulay. Nguni’t kailangan ding bumagay sa inyong mga labi. Hanapin ang lipistik na magdudulot sa inyo ng ganitong mga katangian, at huwag tanggapin kung mawawala ang isa man sa katangiang nabanggit. Kung ang inyong ngipin ay tila mamula-mula ang kulay at ibig ninyong maging ganap na maputi, subuking gumamit ng mangasul-ngasul at pulang lipistik. Ang bahagyang asul ng lipistik ay nagpapaputi ng ngipin sa tingin. Huwag kayong manghihiram o magpapahiram ng 1 pistik, ang mikrobiyo sa bibig ng bawa’t isa ay hindi mabuti kanino man. At ang manghiram ay hindi mainam at nakakasuklam na paguugali. Huwag kayong mamali ng paniniwala, na magpapahid muna ng krema sa inyong kilay bago guhitan ng lapis na pang-kilay. Ang paglalangis-langis ng inyong kilay ay hin di ninyo maguguhitan ng maayos. Maraming mga babae ang nakaaalam na ang mga kulubot sa kanilang mukha ay nagbabadya ng kanilang katandaan, ngu ni’t, nakakaligtaan nila . na ang kanilang mga kamay ay nagpapakilala din ng.kanilang gulang. Kaya’t kung ibig ninyong maging lalong bata sa tingin gumamit kayo ng losyon sa inyong balat.Gumamit ng panayan sa wastong paraan. Huwag kayong magaalinglangan sa inyong dapat gawin, sa paggamit ng “cream rouge o dry rouge.” Pasiyahan ninyo ang mga paraang ito sa paggamit ng dalawang rouge, katulad ng mga artistang profesyonal sa make-up at mga ginagawa ng mga tanyag na magagandang babae at matalino sa pagpaganda. Dick. —Ano ang nangyari sa iyo, Delia?—tanong nl Lilia sa namumutlang dalaga, na noo’y nahimasmasan na. —May humila sa aking paa. Tila ba dalawang kamay. —Baka hindi kamay. Hindi kaya isang malaking isda?—usisa ni Pastor. —Tiyak na hindi. Di sana’y nagkasugat ang paa ni Delia? — nagkapanabay sina Dr. Santos at Dr. Aquino. —Sino kayapg walang puso ang nagbirong iyon?—Nag-iisip na usal ni Dick. —Walang kaluluwa ang gumawa noon,—wika ni Gloria ña katog ang boong katawan gayóng hindi naman siya ang muntik nang mapahamak. —Hindi ko malaman pagka’t nanggaling sa ilalim ng tubig ang mga kamay. Hindi mo ba napansin, Lilia ? —Kundi ka sana lumayo sa amin, di tiyak na nakita ko. At pihong hindi ka niya mahihilang pailalim. Sayang na lang ang galing ko sa languyan,—sagot naman ni Lilia. Marahil, dahilan sa malaking sindak ay hindi nakabangon si Delia kinagabihan. Gayón din nang sumunod na araw. Ayon kay Dr. Santos ay inatake daw ng nerbiyos ang dalaga at kailangan munang mamahinga habang ginagamot upang manauii ang katiwasayan ng katawan Hindi nagawang lumiham ri Delia kay Erning kaya’t si Lilia na ang kanyang pinasulat. At habang itinititik ni Lilia ang mga katagang binibigkas ni Delia’y nagla * latang naman sa kanyang dibdib ang matinding panibugho. Nguni, hindi siya nagpahalata sa maysakit. Kinuyom sa» kanyang sarili ang »poot at paghihiganting nabubuo sa kanyang isipan. Ibig niyang magiging kanya si Er ning. .. kanyang-kanya lamang. Hindi pa umiigi si Delia kaya’t nag-iwan ng gamot si Dr. San tos. Ipinagbilin kay Lilia at Ingga kung paano ang pagpapainom ng gamot sa botelya at ng pulbos na nasa mumunting sobre na kung ihalo sa tubig ay nagmimistulang gatas. * -----------Nagalak si Delia nang duma ting ang isang sulat ni Erning na nagbabalitang malapit na siyang umuwi. Masaya niyang sinabi iyon kina Lilia at Pastor.— At, saka- isasabay ko na sa aking kasal ang paglilipat sa aking pangalan ng mga ari-riang naiwan ng mga mama at papa,—pátuloy pa ni Delia. —Malapit na nga pala ang ika21 taong gulang mo, ano, Delia? —sabi ni Pastor. —Oo, sa papasok na buwan. Nang tahimik nang naiidlip si Delia’y magkasamang nanaog sa halamanan ang dalawa. —Nakita mo na. Makupad ka. Malapit na silang ikasal. Isasabay ang pagsasalin ng mana. Apurahin mo. Huwag ka nang magkamali.—Sa mga mata nl Pastor ay naroon ang liwanag ng kasakiman at paghihiganti. •—Natatakot ako. Ikaw na,— anas ni Lilia. -—Hindi maaari. Paghihinalaan ako. Hayaan mo’t tutulungan kita. Pero kailangang magmadali. Baka tayo gahulin sa panahon. Nang sumunod na mga araw, ay dumami ang mga gawain ni Ingga kaya si Lilia na ang nagmungkahi kay Delia na siya na ang magpapainom ng gamot dito. Siya na rin ang nag aalaga si maysakit. —Hayaan mo na at si Ingga ang magpapainom sa akin ng ga mot, Lilia. Napupuyat kang masyado. Baka ka pa magkasakit,— minsa’y nasabi ni Delia sa dalaga. Nagtaka si Dr. Santos nang mapunang hindi bumubuti si De lia gayong may ilang araw nang iniinom nito ang gamot na ibinigay niya. At matay niyang wariin ay tila ba namumutlang lalo at nanghihina ang dalaga.— Iniinom mo ba, Delia, ang ga mot?—naitanong niya sa dalaga. —Oo, Dok. Tingnan mu t k— titing na lamang. —Totoo nga. Kami pa ni Pas tor ang madalas na magpainom sa kanya,—patotoo ni Lilia. —A, marahil ay reaction la mang iyan ng gamot. Huwag kang mabahala, Delia, Ipagpatuloy mo ang pag-inom ng gamot. Ika labing-isa ng gabi. GlAng Kinasasabikan ng Inyong Asawa MEIWEIFEN “Long Crystal 99-plus% Pure” Mo nosodium Glutamate ay ginagawaiig masarap ang ksMiit na tirang- ulam at dahil dito’y tatamuliin ninyo ang * mga papuri sa inyong pagluluto! Ang kalapit na groceTya ay mayroong Mei-WeiFen para sa inyo ... kaya, kayo man ay malulugod sa inyong asa wa dahil sa kinasasabikan niya ang inyong pagluluto! Sole Distributors: GETZ II1IIIS. S. CD. MANILA * CEBU ♦ ILOILO DAVAO ♦ BACOLOD sing pa si Ingga. Hindi slya makatulog. Ibig niyang siya na ang magpainom. ng gamot Kay Delia. Naghihinala siya sa mga kilos ni Pastor at Lilia. Madalas niyang masubukan ang mga iyon sa lihim na pagniniig sa halamanan. Marahan siyang nagbangon. Maingat na tinungo ang silid ni De lia. Pinid ang pinto. Nakiramdam siya. Mula sa loob ay narinig niya ang kalansing ng isang kutsara at baso. Sumilip sa susian ang utusan. Nakita niyang may inihulog na munting tableta sa baso ng tubig si Lilia. Matapos ay ibinuhos ang pulbos na nasa munting sobreng galing kay Dr. Santos. Hinalo iyon ng dalaga at naging tila gatas ang kulay. Lumapit sa natutulog na maysakit. —Delia, oras nang pag-inom ng iyong gamot,—gising ni Lilia. Dumilat si Delia at hinintay si Liliang kinuha ang baso ng.ga niot sa babaw ng mesita. Palapit na si Lilia kay Delia nang humahangos at pupungaspungas na pumasok si Ingga. Nabunggo niya ang basong hawak ni Lilia. Lumagpak ito at nabasag sa tabla. —Hindi ko kayo sinasadya aling Lilia. Isip ko’y tinatawag ninyo ako. Baka nanaginip ako, a.—At madaling lumabas ang utu san. —Gaga! Torpe!—bulyaw ni Li liang nagngingitngit. —Huwag ka nang magalit, Li lia. Bigyan mo na lamang ako ng iba,—wika ni Delia. Pagbabalik ni Ingga’y may dala na siyang isang baso’t siya na ang nagpainom ng gamot sa dalaga. Lumabas na namumuhi si Lilia. —Matutulog lang ako, Delia. Hindi na iniwan ni Ingga ang maysakit. Nais niyang ipagtapat sa dalaga ang kanyang naki ta nguni’t natatakot naman siya kina Pastor at Lilia. Isa pa’y hindi niya tiyak kung anong ta bleta ang inihalo ni Lilia sa ga mot ni Delia. Umaga na nang marinig ni Ingga ang tawag ni Lilia. Binuksan niya ang pinto ng silid. Pumasok ang dalagang may dalang dalawang baso ng gatas. —Kay agx nito, Lilia. Hindi pa si Ingga ilng pinagtimpla mo nito. Aba at naiwan ko pa ang kut Inaanyayahan Ang Lahat Tanging naghahandog ng malaking bawas sa matrikula para sa pagbubukas ng klase sa CMR FñSHIGN RCHDEMY 38 Sta. Mesa Blvd, malapit sa daang Legarda at Rotonda sara sa labas.—Lumabas si Lilia matapos mailapag ang dalawang baso sa ibabaw ng mesita. Pagkalabas ni Lilia ay lumapit si Ingga sa may sakit at anya: —Aling Delia, huwag ninyong iinumin iyan. Baka ho may lason,—lakas-loob na salingit ni Ingga. -—Huwag kang magbibiro ng ganoon. Masama — nakangiting sabi ni Delia. v —Totoo ho. Kaya ko ho binunggo ang baso kagabi, e nasilip kong may inihalong table ta si aling Lilia, e. —Huwag kang loka, Ingga. Para kong kapatid si Lilia. Mula sa labas ay narinig ang mga yabag ni Lilia. Dagling ipinalit ni Ingga ang basong ukol kay Lilia sa basong para kay De lia. Iinumin na sana ni Delia ang gatas nang pumasok si Lilia. —Hindi iyan ang baso mo!— Napalakas ang tinig ni Lilia. —Pareho din iyon,—at nagsimulang tumungga ang maysakit. Napatingin si Lilia sa basong kaharap. Hindi niya mahawakan. —Inumin mo na iyan, JLilia. Ikaw man ay nagugutom na marahil. Baka pa lumamig ang ga tas.—Ayaw ipahaiata ni Delia ang nababasag niyang tinig. —Maiinom ko ba iyan. Hin di ko nilagyan ng asukal pagka’t baka kontra daw áa gamot mo, ayon kay Dr. Santos. Buti pa’y lagyan ko mima sa labas.—Nagdudumaling umalis si Lilia na dala ang baso ng gatas. —Nakita na ninyo ?—Nagmamalaki ang tinig ng utusan. Siya namang pagtawag ni Dr. Santos sa labas ng silid.—Napaaga ako; Delia pagka’t sasaglit ako sa laboratoryo ni Dr. Lopez. May susuriin kamii doon_ —Buti’t dumating ka, Dok,— putlang-putlang wika ni Delia.— Sabihin mo, Ingga ang iyong na kita, Sige na sabihin mcng lahat Ipinagiapat naman ni Ingga arg kanyang nakita, pati na ang mga lihim na pagniniig nina Pas tor at Lilia. ' —Kung gayo’y nanganganib ang buhay mo rito,—wika ni Dr. Santos.—Nasaan ang basahang ipihahid mo sa tumapong gamot kagabi ?, —Kinuha ni Ingga ang basahan at ipinakita sa manggagamot. —Balutin mo at dadalhin ko sa laboratoryo ngayon. Aalis na ako, Delia. Tandaan mo, huwag kang tatanggap ng anuman mu la sa kanila. Ingga huwag mong iiwan ang senyorita mo. At kung Oktubre 8, 1952 BULAKLAK fj5 ------------------------------------------ -• ano man ang mangyari’y turnawag kaya sa pulisya. At, Delia, huwag kang magpapahalata. Ba ka lalong manganib ang buhay Mayroong ICO Wax ukol ( paglilinis! sa bawa’t I «l.lént YCO Floor Wax / Suliraninba ang paglilinis ng sahig? Hindi . . .kung gagamit ng YCO Floor Wax. Lumilinis at. nagpapakintab sa madaling oras . . . sinusugpo ang anay sa bahay. Napakatipid na sa minsang pahid lamang ay kikintab ang inyong sahig na tulad • salamin! 1 ELIZALDE PAINT & OIL FACTORY ,INC-’,,T“Í7>^ 50 BULAKLAK Oktubre 8, 1952 mo. Sa labas ay nasalubong- ni Dr. Santos si Lilia.—Ipinahinto ko muna ang gamot, Lilia. Bukas ng gabi ang balik ko. —Siyanga ba, Dok?—Nakangiting wika ng dalaga. Hindi ínaunawáan ni Delia kung bakit hangad ng dalawa ang kanyang kamatayan. Walang dahilan siyang maapuhap. Muía nang maulila si Pastor ay kinupkop na ito ng kanyang mga magulang at itinuring na parang isang tunay na anak. Gayón din si Lilia. Nang mamatay ang ina nitong utusan nila’y inampon rin ng kanyang mama. Kahit nang minsang dukutin ito ng kanyang amang pinaghahanap ng may kapangyarihan ay ina din ni De lia ang tumubos. Nagunita ni Delia ang tulisang ama ni Lilia. Nagmana kaya siya sa kan yang ama ? At.. . tulad sa silahis ng Araw sa balumbon ng ulap ay biglang gumitaw sa kanyang isipan ang liwanag ng mga pangyayari. Ang taong nag tangkang pumatay sa kanya. Ang patalim na kumikinang sa anag-ag ng buwan. Kung sa la bas nagbuhat ang taong iyon, bakit hindi kumahol ang mga aso. At ang mga kamay na humila sa kanya sa ilalim ng tubig. Maliliit ang mga palad na yaon. Maninipis, Tulad ng sa isang babaing walang gawain. DR. LUIS Z. GONZALES Espesyalista sa Puso at Baga. Rayos-X, Flouroscopia, at Electrocardiograpia (aparatong pangsuri sa tibok ng Puso) Oras ng konsulta: 9:00-12:00 N.U. — 3:00-6:00 N.H. R-209 Palomo Bldg., 815 O’Donnell, Maynila. Tel. Klinika — 2-81-15; Tahanan — 2-95-09 DRA. PATRICIA B. NAVARRO Naging Doctora-Residente sa U. S.T. Hospital ** Sa hindi nagaanak, panganganak, sakit sa matris, laging nakukunan, sakit sa obariyo, Klinika: Silid 228 Gusaling De Leon, Ave. Rizal, malapit sa Cine Dalisay Oras: 4:30-6:30 N.G. — Umaga: U. S. T. Hospital Guro sa Kolegio ng Medicina sa pamantasang Sto. Tomas Dr. Perfecto G. Mendoza ESPESYALISTA SA MATA, TAINGA, ILONG at LALAMUNAN Nagsanay sa mga Ospital at Unibersidad ng Alemania. Maingat at walang sakit na operasyon ng CATARATA (Pilak) GLAUCOMA at NASUGATANG MATA. Oras: 10-12 n.u. at 5-6 n.h. R-201 Laperal Bldg. 851 Rizal Avenue, Manila HR. S. R. GUTIERREZ X-Ray sa mga nag-aanak (bata sa loob ng tiyan), Sakit sa Baga, Tisis, Sikmura, Apdo, Balat; at iba pa. Libre ang kon sulta; at Patingin sa X-Ray. 420 Avenida Rizal, Gusaling York Town Tapat ng Cine Ideal.. DR. ISRGRNI G. SRYG TUBERCULOSIS X-RAY, FLUOROSCOPY 9:00-12:00 A.M. — Room 204, ALCAZAR BLDG., Carriedo DR. G. LIMKñKO Naging Punong manggagamot sa Culion Leper Colony. Sakit sa Balat Iba pang Karamdaman. May kasanayan sa LEPRA at TUBERCULOSIS. May 45 taong karanasan sa panggagamot. 949 Bilbao, Tundo Manila Tulad ng kay Lilia.—Diyos ko! —Hindi napigilang sambit ng naghihiiakbot na dalaga. Mataas na ang Araw nang magbigay galang si Erning mula sa ibaba. Patakbong sumalubong si Ingga at tinulungan ang binata sa bitbit nitong pasalubong. Lumuluha si Delia.—Salamat at dumating ka. —Bakit ka umiiyak ? Kaya pala hindi mo ako sinalubong ay may sakit ka pa.—mairog na wika ni Erning. —Kung isinulat mo bang darating ka, di kahit na sana si Ingga ay sumalubong sa iyo. —Aba, nagpadala ako ng kablegrama sa iyo. Dapat na natanggap na ninyo kahapon pa. —Nagkatinginan si Delia at si Ingga. —Ang sabihin mo’y napaaga pa nga ako ng isang araw. Inilagay ko roon na baka bukas pa ang da ting ko. Alam mo na ang panahon. Baka naman sina Lilia ang nakatanggap. Nalimutan lang sabihin sa iyo. Sa maliwanag na pangungusap ay ipinagtapat na lahat ni De lia ang mga nangyari. —Hindi ko alam kung bakit nila ako ginaganito, —humihikbing wika ni Delia. Nakuyom ng binata ang kan yang mga palad. Habag na habag siya sa kasintahan. —Ibig marahil maangkin ni Pastor ang iyong kayamanan. At baka dahil din sa akin kaya ga lloon si Lilia. Malaki ang pagibig sa akin ng iyong leapatid» —Siguro nga. Siguro nga. Huwag mo akong iiwan. Natatakot ako. —Alam ba nilang bukas ang iyong kaarawan at maaari nang maisalin ang mga ari-arian sa iyong pangalan? •—Oo. —Kung natanggap ni Lilia ang 'kablegrama ay tiyak niyang bu kas ang dating ko. Ingga, mama yang gabi’y ilipat mo ang mga asong nasa pintuang bakal. Ibukas mong lahat ang mga pinto, pati nang sa itaas. Patayin mong lahat ang ilaw. Darating akong may mga kasama. Pahangos na pumasok si Dr. Santos. —Nilalason ka nga, De lia ! Narito ang lumabas sa aming pagsusuri, —at ibinulong ng manggagamot sa kaibigang bagong dating ang kanilang natuklasan. —Siyanga! —Naibulalas ni Erning. —E. . . wala ba namang panganib? —Sa ngayon ay wala pa na man. Kundi makabubuti ang ineksiyon kong ibibigay ay ipapasok natin siya sa ospital. ----- o----Hatinggabi nang magbalik sina Lilia at Pastor buhat sa dati ni lang pamamasyal. Tahimik na tahimik sa poong paligid. Malamig at sumisigid ang simoy ng hangin. Luksa ang balumbon ng nakayunyong na ulap. Pagbaba ng dalawa sa sasakyan ay may kasunod pa silang dalawang kasa ma. —Doon kayo magkanlong. Iyon ang kanyang silid. May punong maaakyatan sa tabi ng bintana. Ilang libo kamo? —mahinang tanong ni Pastor. —Apat, —sagot ng isa. —Pag nagtagumpay kayo ay huhustuhin kong anim, —anas ni Lilia. Umakyat na ang dalawa. Di lim at katahimikan ang naghahari sa boong kabahayan. Dalawang anino ang naglalamay sa tapat ng silid ni Delia. Paukyabit na <, umakyat sa puno ang isa. Naiwan ang ikalawa sa lupa. Ilan sandali pa’y umalingawngaw sa dilim ng gabi ang ilang sunud-sunod na putok. Nakatutulig ang tili ni Liliang humihingi ng saklolo. Pupungaspungas si Pastor na nagtungo sa telepono at tumawag sa himpilan ng pulisya. —Dali kayo.. Nabari! ang pinsan kong si Delia. Dali! Magkasabay sila ni Liliang pu masok sa silid ng maysaki. Sinindihan ni Pastor ang ilaw. Nagliwanag ang boong paligid. Sa harap nila’y bumulaga ang mga nabusagsag na unang tinamaan ng mga pungió. Napaudlot si Pastor. Napasigaw sa kabiglaanan si Lilia. Magkasunod silang lumabas nguni’t biglang nagliwanag ang boong kabahayan. At saka lamang nila napansing napaliligiran sila ng mga may kapang yarihan. Naroon din si Erning. Sa isang silyang hindi kalayuan ay nakaupo si Delia na kapiling ni Ingga. Sunud-sunod na silbato ang umalingawngaw. Hindi magkamayaw ang pagtutugisan sa malawak na looban. Ilang saglit pa’y humupa ang kaguluhan. Pumanhik ang ilang alagad ng batas na dala ang dalawang kasapakat ni na Pastor at Lilia. Hindi makatingin si Lilia kay Delia, na noo’y nakatitig sa kan ya,. Para siyang natutupok. Nakayuko si Pastor habang nilalagyan ng isang tiktik ng pos^s ang kanyang mga kamay. Patiluhod na nagmakaawa si Lilia sa dalaga. —Patawarin mo ako, Delia. Patawarin mo ako! Napasunod si Pastor. — A langalang man lamang sa tiya Rosario ay patawarin mo na kami, Delia. Hindi umiimik si Delia. Hindi man niya mabigkas, ay naroon na man sa namamarak niyang pisngi ang mga luhang nagsasaad ng patawad. Nguni’t ang batas ay hindi marunong magpatawad sa mga salarin. Inakay na lamang sina Lilia at Pastor na kasama ang dalawang kasabuwat nila sa pagpatay kay Delia. WAKAS CORK DEPT. Oktubre 8, 1952 BULAKLAK 57 RUDY CONCEPCION (Buh'it sa paJtina 42) nang pahiran ng isang malaking tuwalyang tuyo. Dahil sa aking pagkukumahog. ay nagkangbabasa ang aking damit, nagulo ang aking buhok na tila may sabog pa ng bula ng sabon dahil sa kalikutan ng batang aking pinapaliguan. Hindi pa halos ako nakatatapos na mapatuyo ang katawan ni To ny ay siyang pagkarinig ko ng malakas na busina ng auto sa tapat ng anting bahay. —Naku, narito na yata ang pa pa mo. . . —ang naiblgkas ko samanta lang pinupunasan ang ba ta. —Hayan ang tuwalya, mag punas kang mabuti. Tony at huwag kang lalakad ng basa ang paa mo. . . Saka na kita babaruan... At dalidali kong tinungo ang pintuan upang buksan. . . .Hin di ko na nakuhang mag-ayos at magbihis pa, bahala nang sabi hin kay Rudy na kami’y kasalukuvang nag-aayos pa lamang at di akalaing siya’y uuwi nang gayong kaaga. Subali’t nang buksan ko ang pintuan. sa halip na'si Rudy ang aking makita ay isa palang magandang artistang may pinta ang mukha at may kulay ang labi na tila inip na inip na nakatigil sa bungad ng aming hagdanan, may sigarilyong hinihitit at gayak na gayak. . . —Saan siya naroon? —ang big lang tanong sa akin na hindi ko na tuloy nakuhang tanungin ang kanyang sadya? —Sino po ang hinahanap nila? —magalang kong tanong. —Ang senyorito mo?. . . — biglang tugon. —Sino pong senyorito. . .? — pataka kong usisa. —Si Rudy. . . sino pa? —ti la payamot pang tugon sa aking pag-uusisa. —Hindi ba ito ang kanyang bahay? —Ito hga po. . . nguni’t wala po siya rito? —Buweno. hindi ko na siya mahihintay. . . —at umakma nang aalis. —Kung dumating siya, ang iyong senyorito. sabihin mong. . . naparito ako. si Lily del Mar. Sabihin mong hinihintay ko siya sa bahay ngayon sa pananghalian gaya ng kanyang pangako. Matatandaan mo ba ang ipinagbilin ko para sa senyorito mo?. . . Hindi na ako nakatugon, napatungo na' lamang ako. . . Senyorito ko. . . ano ang kanyang pagkakilala sa akin? Ako’y isang alila lamang? Ang nagbunsod marafcil sa kanya na ako’y ipalaT S3 Cooking Oil para sa ¡along masa rap na pinirito at ginisang pagkain! Sa katamtamang tig-isang “piqtang” lata! Eaging sariwa! Ang Mayon Cooking Oil ay dalisay, 100% repinadong panglutong langis mula hang kaya ming kaya ang mga pagkain ay laging kasabik-sabik. sa una patak! kayo’y uri ng na nanatiling sariwa hanggang sa kahuli-huliIyan ang dahilan kung makapagluluto ng maralutuin sa Mayon Oil... 11 £ a ✓ ' ■■ % 'Ap/piv I ft' H* T CONTENTS I p,NT'4? FOR frying hJAKlNG^ feu '''AÓÉ S&T IHf MANUFACTlif J Sf/n It y Maginhawang gamitin! Butasan ng dalawa sa ibabaw ng lata at ang loy! lata kan tatago sa inyong paminggalan! Mayon ay handa nang dumaAt ang tig-isang “pintang” nito ay maginhawang hawaat gamitin... madaling maiMagprito ng bola-bolang isda o kaya’y buong isdang sariwa sa Mayon... at tikman ang kakaibang linamnam na dulot ng Mayon! Bwnili ng Mayon ngayon... lagi ninyong gagamitin ang sariwang Mayon Cooking Oil araw-araw! Nanana tiling sariwa habang tnmatagal! fjg BULAKLAK Oktubye 8, 1952 • --------------------------------gay na isang utusan sa sarili kong pamamahay ay ang aking ayos nang ako’y humarap kay Li ly del Mar. Mapagkakamalan nga ako dahil sa guio kong buhok na may mga bula ng sabon, damit kong basang basa na tila galing sa paglalaba ng damit. . . Matagal akong Hindi nakakilos sa pagkakahilig sa dahon ng pintuan at ako’y natitigilan. —Huwag mo sanang kalilimutan. . . ha? —Ang baling pa niya sa akin na binuksan ang kanyang vanity case at kumuha ng isang pisong papel. —Ito’y para sa iyo, tandaan mo lamang ang Mga Kamay na Gumagalaw ay Narurumhan... at kung iyon ay maiumi iyon ay nanganganib sa MAGHUGAS sa pamamagitan ng ■ LIFEBUOYS? Ipinagsasanggalang kayo nito sa mga mikrobyong nasa dumi! bilin ko. . . At nang ayaw kong kunin ay ipinagduldulan sa aking kamay, at saka umalis. . . Ang pisong papel na yaong kabayaran sa isang alipin ay unti-unting nalaglag sa aking tinutuntungan. . . Nahilam ang akihg mata sa luha at pagtitimpi at minasdan ko ang dalagang yaong sumakay sa kanyang magarang awto ay tiwalang tiwala sa pagpapatakbo. —Ang papa, saan naroon? — usisa ni Tony na nababalot lang ng malaking tuwalya ang hubad na katawan. Hindi ko siya tinugon, malungkot ko siyang inakay sa si lid at binihisan. Litung-lito ang aking isip. . . Tila biglang nawala ang laliat kong sigla sa araw na yaon. . . May kalahating- oras lamang ang nagdaan nang marinig ko ang sipol ni Rudy na umaakyat sa mababang hagdang bato. . . Pagkabukas ng pinto ay namataan niya ang pisong nakahalang sa daan. —Aba, bakit may piso dito, Presing? —ang usisa niya sa akin. —Nalaglag marahil sa mama... —ang tugon ni Tony na tinakbo ang ama. —Akina iyan, papa, ibibili ko ng. . . —Huwag, Tony. . . —ang aking saway. ’. . —Kung gayón ay kumain na tayo, nagugutom na ako. Narito na rin lamang ang papa. . . —Hindi maaari, anak . . . May lakad ang papa ngayon. . . — At siya’y lumapit sa akin. — Mukhang malungkot ang aking magandang asawa. .? —ang kan yang biro sa akin. —Hindi, Joaquin, masakit lang ang ulo ko. . . —Iyan ay gawa ng iyong paglilihi marahil. . . —Buweno, mag-ayos ka na at nang tayo’y makakain. . . —Este, Presing, siya nga pa la. . .’ Kinukumbida ako nga yon ni Direktor Silos na doon mananghalian sa kanila. May sakit ang aking direktor at siya’y aking pagbibigyan. Ibig mo bang sumama? —Hindi na, Joaquin. . . — ang mahina kong tugon na kumabang bigla ang aking dibdib. — May sakit?. . . may sakit ba?... —Oo, at doon na raw ako mananghali dahil sa may pag-uusapan pa kami. . . Inaakala kong hindi ka magdaramdam, ano? Alam mo na ang gawaing ito’y... —Alam ko, Joaquin. . . —Kung gayón ay pakanin mo na ang mga bata. . . aalis na ako, Presing. —At hinagkan ni ya ako sa noo. . . Tuluyan nang napalis ang kasiglahan sa akin. . . Nasayang na lahat ang aking mga paghahanda, at nabigo ang aking pagasa na makakasalo ko siya sa isang pananghaliang ako ang nagluto. . . Ikalabing dalawa ng tanghali. . . hindi na ako makatiis. . . kinuha ko ang aming telepono at tulak ng paghihinalang unti-un ting sumisilang sa aking dibdib, ay tinawagan ko ang tahanan ni Direktor Silos. —Helloo. . . ito po ba ang ta hanan ni Direktor Silos? —Opo, —ang tugon sa akin sa dulo ng kawad. —Nariyan po ba sila?. . . —Aba. umalis po ang mag-asawa at nagtun'go sa bahay ng kanilang kapatid. —Hindi po ba sila kakain diyan. . . ? este. . . may sakit po ba ang direktor?. . . —Wala po. . . Sino po ang may sabing may sakit?. . . —Salamat po. . . Kauntik na akong mabuwal sa sama ng loob. Natutop ko na la mang ang nagsisikip kong dibdib at ako’y napaupo sa kalapit na likmuan. . . Ngayon ko nalaman na si-Rudy, ang aking asa wa, ay nagsisinungaling na sa akin. . . (ITUTULOY) * Oktubre 8, 1952 BULAKLAK ^9 Aug Alaala Ng Corn (Bu licit s«. pahvna 7) kipaglaro sa matanda.” Oo, ako ang matandang tinutukoy, at nilalaro ako ni Miss Romero. Ito ang nagtutumibay sa aking isip. Kaya ang isang “krusf’ na tanda sa tapat ng pangalan ni Mr. Cristo bal ay siyang karapatdapat. Ngunit gayón nga kaya ang ibig sabihin ni Mr. Cristobal? Sa ganang akin, si Miss Romero ay hindi naglalaro sa kanyang pagsagot, sapagka’t matagal Ito nang natatarok ang kahinaan ni Miss Romero sa Wikang Pambansa. Samakatuwid, kung gayón ang palagay ni Mr. Cristobal, at sa akala niya si Miss Romero ay nagbibiro lamang, siya ay nagkakamali. At naluluwagan ang aking dibdib kung iniisip kong baka walang kinaalaman ang sinabi ni Mr. Cristobal, ni sa akin, ni kay Miss Romero. Kay laking luwalhati para sa akin kung ganito nga! Nang sumapit ang mgaopagsusulit sa kalahatian ng pag-aaral sa tag-araw, ang lahat ng mga nag-aaral sa akin ng Wikang Pambansa big. 2, matangi ang tatlo, ay pawang nangakakuha ng kinakailangang grade. Sa tatlong hindi nakasulit ay kabilang sina Miss Romero at Mr. Cristo bal. Si Miss Romero ay sadyang walang karapatang makalagpas dahil sa kanyang maraming “5”. Si Mr. Cristobal ay dahil sa kan yang “krus”, at ito’y nagbigay sa akin ng matuwid upang siya’y bigyan ng “pasubali.” Isang hapon, bago magklase ay ipinakita ko sa mga nag-aaral ang kanikanilang grade. Si Miss Romero ay nangiti pa mandin nang makita ang kanyang “65”. Nguni’t si Mr. Cristobal ay napamangha nang mabasa niya ang kanyang “70”, at bagaman hindi nagsalita ay para kong naririnig na ipinagtatanong ng kanyang mga paningin na kung bakit siya’y binigyan ko ng “pa subali”. Si Mr. Cristobal ay nakayukong tumungo sa kanyang upuan at mapayapang tumingin sa akin. Noon ay mga mata niya ang tila nagtatanong sa akin ng dahilan ng kanyang kasawian, pagtatanong na di nakayang sagutin ng aking mga mata. Muía noon ay dalawa na sila, si Miss Romero at si Mr. Cris tobal, ang lagi kong napagpapakuan ng tingin sa tuwing may ibig akong itanong sa klase. Hin di ko naman sinasadya ang pagbibigay ng mabibigat na tanong ay kung bakit pati na si Mr. Cris tobal ay lagi kong nahuhuling hindi marunong ng mga pinagaaralan namin. Sumasaisip kong baka pati si Mr. Cristobal ay nawawalan ng pag-asa, gaya ni Miss Romero. Isang hapon ay nagkasabay kami ni Mr. Cristobal sa pagsampa sa tatlong baitang ng malaking pintuan sa “Gusali ng -Kababaihan” na kinaroroonan ng aming silid-aralan. —Nagagalit ba kayo sa akin, at kay Miss Romero, Prop? —ang tanong niya. —Bakit? May sukat ba akong ikagalit sa.inyong dalawa? —ang ganti kong tanong. —Dati, Prop, si Miss Romero lamang ang lagi ninyong napagsasabihang mag-aral na mabuti, ngayon, pati na ako — sabi ni Mr. Cristobal. —Masama bang hatol ang ka yo ay mag-aral na mabuti? Ito ang inihahatol ko sa lahat, —ang naitugon ko. —Hindi sa gayón, Prop, —ang wika ni Mr. Cristobal —Alam ninyo, kapag sinasabi ninyong si ya’y mag-aral na mabuti, ang paUEDVIOSlUft I Ofax&Aawp (fAttuffaa NERVIOS. HILO. M AHIRAP na PAGHJN6A. 01 MAPAGKATULOG. MALILIMUTiN, PA18AIBA NG PAGHSlP, PANINIKIP NG DlBDlB, KABA. SINOAK a# TAKOT. PamlalAMIG ÑG PAA AT KAMAY ¿uf */f/NAG6l&IU LfiHAT NG WTIKA LIRAS (OmiliahMtn, 174 l Aloe BE, 5TA ANA maynila • • • < T0RMUL4: !Mti fodlaM 4 * «or. Brwv, fart * I Cfcier>| Mj4r~ Bantug sa pinakamakatas na pagkabiao! kumakabiao ng 2-4 na toneladang tubo araw-araw! Kabiawang pinalalakad ng hayup ...CHATTANOOGA, ay may sapat na bigat at lakas upang gilingin ang inyong tubo ng lubusan! Katamtamang halaga! Magtanong, sumulat sa inyong tagapamahagi ng International Harvester. Higit na 40 taon sa Pilipinas INTERNATIONAL^ IMTMMATIOHM HAMVUTU COMPANY of PHILWINtsJb MAIlNll AR» IÍAVIRI VNRO HARVESTED MAIN OFFKti MANILA FN I L I M I H I I BULAKLAK Oktubre 8, 1952 lagay ni Miss Romero ay para ninyonr; sinabi sa boong klase na siya’y Hindi nga nag-aaral. —Bakit mo nalaman? —Sinabi po niya sa akin. —Tila may pagkakaunawaan kayong dalawa. Masasabi mo ba sa akin kung nag-aaral ng ak’ng itinuturo si Miss Romero? Hindi muña sumagot si Mr. Cristobal. —Marahil po’y mag-aaral na siya, —ang nasabi niya pagkaraan ng isang saglit. Muía noon si Mr. Cristobal at si Miss Romero ay laging magkatabi ng upuan sa aking klase ng Wikang Pambansa blg. 2. Hind' na sila lumiban minsan man. Mabait at hindi ko nakikitang nakikipag-usap sa ibang katabi sa upuan si Mr. Cristobal. Saka la ging nakasasagot sa aking mga tanong. Ang nakapagtataka ay nagbago ng kilos pati si Miss Ro mero. Laging nasa akin ang kanyang pandinig at di na mailap ang kanyang mga mata. Sa pangkatapusáng pagsusulit na aniing isínagawa, si Miss Ro mero ay nakakuha ng “70” sa kanyang sinulat at si Mr. Cristó bal ay “89”. Ang hindi ko jnaubos maisip ay ang lagda ni Miss Romero sa kanyang papel ng pag susulit —“Linda Romero Cristó bal.” Wala nang klase noon, at ni isa man sa aking mga tinuturuan ng Wikang Pambansa blg. 2 ay wala akong nakikita. Ipinalagay kong nagkaibigan si Miss Romero at si Mr. Cristobal sa panahon ng aming klase. At sila’y nag-isang dibdib pagkatapos. Sa talaan ng aking ulat ng pag susulit ay “70” rin ang ibinigay kong grade kay Miss Romero at “85” kay Mr. Cristobal. Ito ang inaakala kong matuwid. Ibini gay ko kay Cesar ang ukol kay Cesar, at pati ng sa Diyos ay ibinigay ko pa sa kanila. At sangayon dito ang aking budhi. —Kung bagong kasal sina Mr. Cristobal at Miss Romero, kasama na rito ang aking “alaala” sa kanila, —nasabi ko pa sa aking sariü. Patungo ako sa tanggapan ng aming Institute nang masalubong ko si Mr. Cristobal. Nakakawit sa kanyang bisig na kanan si Miss Romero at sila’y nakatawa sa akin. —Prop, ang aking maybahay, —pakilala ni Mr. Cristobal sa kanyang ginang. —Ako’y bumabati sa inyo at hiPurico’s recipe .of the week ... Meat balls w/sweet-sour sauce: Mix % kilo ground lean pork; 2 tablespoons minced wansoy; % cup fine corn meal or bread crumbs; % cup tomato juice; 1 tablespoon minced onion; 1 teaspoon salt and % teaspoon black pepper. Form into balls and fry in hot Purico until golden brown and done. Serve with agrio-dulce sauce. Cost: Pl.50; serves 6-8. Purico meals for tho day: Breakfast .. Calamansi-ade Oatmeal w/Star Margarine Spanish omelette Lunch . Tulia (small clam), soup Bola-bola w/sweet sour sauce Radish & tomato salad Enriched rice Fruit in season nahangad ko ang inyong kaliga yahan. Napatunayang ang nagaaral ng Wikang Pambansa ay natututo ng matamis na salitang “pag-ibig”, —ang biro ko pa sa kanila. Muti ko silang kinamayan bago lisanin. Sinabi nila sa aking nanggaling sila sa tanggapan ng aming Institute upang alamin ang SENOMAN FOOD SEASONING Merienda .. Boiled mongo with coconut milk & sugat Supper Sautéd squash w/soup (recipe below) Stuffed eggplant (recipe below) Enriched1* rice Chicos Sautéd squash: Guisadong calabasa is a nutritious, old favorite that is al ways popular. Select ripe, hard squash. Peel lightly and cut into cubes or strips. Don’t wash.: In 1 teaspoon hot Purico sauté 1 clove crushed garlic; Ismail onion and 2 medium sized tomatoes sliced fine; 2 tablespoons ground pork, 2 tablespoons shelled shrimps. Season with patis and % cup shrimp liquid. Add 2-^ cups squash strips:. When almost cooked add 1-3/4 cups rice water or stock. Bring to a quick boil and sprinkle with a little black pepper. Serve hot. Cost Pl.15; serves 6-8. (Before serving garnish with chopped wansoy if desired)..: Stuffed eggplant: Broil 6 medium sized eggplants. Peel off skin and slit them lengthwise. Set aside. Sauté in hot Purico % kilo ground meat or flaked fish; 1 tablespoon minced onion; 1 tablespoon chopped tomatoes; % cup mashed potato. Season with salt and pepper to taste. When cooked,’ let cool and blend in 1 egg.: Stuff this mixture into the slit eggplants and fry in hot Purico until slightly browned. Serve with catsup. Cost: Pl.10; Serves 6. A new taste for left-over fish... Escabeche: In a carajay heat 1/3 cup na tive vinegar with equal amount of water. Add 1 teaspoon brown su¿ar; % teaspoon each ginger and garlic in fine strips; I teaspoon sweet red pepper strips and y2 cup shredded green papaya. When it starts to boil, add fried fish and cover. Simmer for 5 minutes. Serve right away. Oktubre 8, 1952 BULAKLAK kanilang mga grades. Nadikit mandin sa balintataw ng aking mga mata ang malaking “70” na ibinigay ko kay Miss Ro mero. Hanggang sa oras na yaon ang aking budhi ay hindi tumututol. Bago ako pumasok sa pintuan ng aming tanggapan ay muli kong tinanong ang aking budhi. Wa la rin siyang tutol. Iniabot ko sa kawaning tagatanggap ng mga ulat. sa pagsusulit ang mga papel na noo’y hawak ko sa kanang kamay. Tila mabibigat ang mga papel na na sa aking kamay. Tahimik din ang aking budhi, nguni’t walang kapanatagan ang aking puso. Kinuha ko ang panulat na na sa harapan ng kawani. Ang “70” sa tapat ng pangalan ni Miss Ro mero ay madali kong pinaibabawan ng “75” saka nilagyan ko ito ng lagdang titik sa dakong ilalim. At sapagka’t naglalaban pa ang puso at ang aking budhi, ang ginawa ko’y binago ko rin ang “85” ni Mr. Cristobal at ginawa kong “80” na lamang. Ang kawikaan ko’y lalong ma tarais ang “alaala” ng lalaki sa asawang babae —ang “5%” ni Mr. Cristobal na ibinigay ko sa kanyang ginang. Madali akong lumisan sa tang gapan ng aming Institute. Pagkatapos ay isang malamig na Root Beer ang nakapagpaalis ng mga butil ng pawis sa aking noo.— Wakas Nahawi Aihj Ulap ‘ (Buhat sa pahina 19) naroroong tatalampakin na niya ang asawa nang mabilad na niya ang katotohanang iniingatan nito. —Nguni’t, kung tunay mang may naging kaugnayan sa kay Auring ang lalaking iyon ay may karapatan kaya akong mangimbulo? —alinlangan pa ring usig sa sarili. —May karapatan kaya akong manibugho sa taong hindi ko man lamang nakikilala at matagal nang namayapa? -^-Kung ako’y talagang mahal mo. Andró, ay ipangangako mo sa aking hindi mo ako pipigilin sa aking pagdalaw sa libingan tuwing Linggo sakali mang makasal na tayo, at lalong hindi mo pipiliting makilala pa kung sino ang aking dinadalaw doon... — ang biglang nagunita ni Leandro na sinabi sa kanya ni Auring noong bago sila pagtaliin, na mada li naman niyang tinugon ng: — Manalig ka, mahal ko! Aking i3inusumpa sa lyong sa sandaling makasal na tayo ay pinid nang aklat ang ano mo mang kahapon!... Lalong nalito ang lalaki nang sumagi sa alaala ayig matatamis na sandaling namagitan sa kanila ni Auring, ang mga sandaling Ba pakiwari niya ay hindi na matatapos, ang mga sandaling para sa kanya ay sariling-sarili nilang dalawa. —Subali’t hindi ako makapapayag na may mamagitan sa am’ng pagmamahalan. Hindi ako makatatagal sa ganito: na may kahati ako sa puso ni Auring. Sa gitna ng mga pagtatalo ng mga katuwiran ay minsan pang naging matimpi si Leandro. Pilit nitong kinuyom sa dibdib ang naghihimagsik na damdamin. Sadyang mahal sa kanya si Auring kung kaya hindi niya maatim na biglain ito. At isa pa ay batid niyang hindi pa sapat ang kan yang natutuklasan upang siyang isáksing katibayan sa lihim ng asawa. Subali’tj dahilan sa labis na pag-aalala sa sarili "ay kinapansinan na ni Auring ng pagbabago ang asawa. Laging matamlay ito kung nasa bahay. Malamig na malamig kung kanyang salubungin sa pagdating. Hindi na tulad ng dating laging nagkukuwento kapag sila’y nagkakasarilinan. GATAS KONDENSADA MARKA SEÑORITA! Lahat ng mga bitamina at mineral ng ganap mi makremang gatas na sariwa na nasa Milkmaid ay lubhang mahalaga para sa malusog na paglaki ng inyong sanggol! sa malusog na paglaki ng isama ang sa bawa’t masustansiya at pinatamis na Milkmaid pagkain ukol sa: A matigas at tuwld na mga buto ganap na malusog na ngipin! MILKMAID SWEETENED CONDENSED MILK Beat fa baby! Beat fa a!%! V • J PRODUCT —Bakit ka ba ganyan, Andró? —isang umaga ay hindi na napigilang usisa ng babae. —Tila may suliranin ka. Ilang araw na kitang napupunang wari’y nagugulo ang isipan. Nguni’t patuloy din si Leandro sa pagbibihis na wari’y hindi naririnig ang asawa. —Bakit ka nga ba ganyan ngayon, ha, Andró? —ulit ni Auring. —May nangyayari bang guio 6a inyong opisina? Nagbabawasan na rin ba sa inyo? —Hindi pa naman... —matabang na tugon ni Leandro na hin di man lamang nilingon ang naguusisang asawa. —Baka naman may' dinaramdam ka kaya ka tila matamlay ngayon, —ang sabi pa ng mapagalaalang babae. —Bakit di ka pa tingin? —Walang anuman ito, —pagkakaila ni Leandro at tuluy-tuloy nang nanaog. Maging sa pinapasukan ay ga yón din si Leandro. Walang kibo. Tila laging naglalakbay ang guniguni- Ang mga kasamahan ay napupuna na rin ang tila pagkaligalig ng lalaki. Malimit ni lang makitang natitigilan ito, ti la laging nag-iisip nang malalim. At di iilang ulit na namamali nga yon sa loob ng maghapon ang la laking dati’y bihasang-bihasa na sa mga gawain. Nang sumapit na muli ang araw ng Linggo ay naging sukdol na ang kinukuyom na hinanakit ni Leandro. Nadama niyang humihingi na ng pakikipagtuos ang alanganin niyang katayuan. Nagagahaman na sa liwanag ang nadirimlan niyang isipan. Ang pu so niyang umiibig ng wagas at buong katapatan ay sumisigaw na ng pafchihiganti, kung paghihiganti ang kinakailangan. At... ang pagtitimpi ng lala ki ay buklod na nabugnos. Nang makapanaog na ang asa wa ay dali-dali siyang pumasok sa kanilang silid. Isang malakas na ingay ang gumuhit nang buksan niya ang kanilang aparador. —Ngayon ko malalaman kung sino ang lagi niyang dinadalaw na iyon. Walang pagsalang may iniingatan siyang mga alaala ng lalaking iyon, —anya pa habang patuloy na hinahalughog ang mga damit. at kasangkapan ng asawa. Binulatlat na lahat pati ang mga kaliit-liitang kahetilya. Ang mga damit ay isa-isang ikinadkad. At kagyat na sumungaw ang isang makamandag na ngiti sa mga labi ng lalaki nang sa loob ng isang lumang damit ng asawa ay makakita ng larawan ng isang 62 BULAKLAK Oktubre 8, 1952 makisig na lalaki at isang putol ng pahayagan na kapuwa na namumula. Nang tingnan ni Lean dro ang larawang na sa pilas na pahayagan ay malakas itong napaungol. Magkamukha ang dalawang larawan, ang tanging pagk aka iba ay mayroong mahabang I'ilat sa kaliwang pisngi ang larawang taglay ng pahayagan. —Maganda nga palang lalaki... —alangang paghanga at al&ngang pakutyang wika pa ng lalaki. Subali’t nang tungahayan ni Leandro ang taglay na balita ay nauwi sa mapanlibak na halakGREGORIO ARABIA. I\C. 343 Echague — Tel. 3-29-41 hak ang ngiting nakaguhit sa mga labi. —Isang pusakal na tulisang napatayl —ang ulit pa ni Lean dro sa nabasa. —Kung gayón ay tulisan pala ang dinadalaw ni Au ring. Magaling, kaya pala ni ayaw na mauungkat ang tungkol sa dinadalaw ay isang pusakal na tu lisan. .. Hindi na nakuhang tapusin ni Leandro ang pagbasa sapagka’t nakarinig siya ng mga yabag sa may pintuan. —rAuring 1 —Ako nga, Andró. Salamat na lamang at nalimutan ko ang aking bandana, kundi ay di ko nabatid na inay pag-aalinlangan ká pala sa akin... —At may dapat namang ipagalinlangan, ano? —matigas ang tinig na sambot ni Leandro. —Andró? —Mabuti nga at nagbalik ka, —patuloy ng lalaki na tila hin di pansin ang pagtutol ng asawa. —Ngayon ko sasabihin sa iyo, Aurora, na kung nais mo pang manatili tayo sa ating pagsasama ay tigilan mo na ang pagtungutungo sa sementeryo naiintindihan mo? —Nguni’t, Andró... —Di ko na kailangan ang paliwanag pal —malakas na hadlang ni Leandro. —At ano pa na man ang ipaliliwanag mo, hindi pa ba sapat na katibayan ang mga ito? —ang dugtong kasabay nang paglalahad ng mga larawang hawak. —Tama ang sabi ng sepul turero, mahal na mahal mo ang lalaking ito, kundi ba naman ay itatago mo pa pati ang diyaryong ito? Ano, ipagkakaila mo pa bang ang libingan ng lalalfing ito ang siya mong dinadalaw? —Hindi, Andró... —Di nakita mo nal Sabi ko na nga ba! —Nguni’t nagkakamali ka sa iyong híñala, Andró, —lumuluhang wika ng asawa. —Nagkakamali pala! Bakit, hindi ba totoong may kaugnayan ka sa lalaking ito kaya hindi mo malimut-limot, na ang lalaking ito ay isa mong dating kasintahan o asawa kayang naligaw ng lau das at naging isang pusakal na... —Tama na, Andró! Humalakhak pa muna ang lala ki bago muling nagsalita. —Nasasaktan ka, ano? Hindi mo akalaing matuklasan ko ang iyong lihim, ano? —Sinabi ko nang nagkakamali ka sa iyong hinala, Andró... —At alin ang tama? —nanguuyam na usig ni Leandro. —Nabasa mo na ba ang ba lita diyan sa hawak mo? Noon nagunita ni Leandro na hindi pa nga niya natutunghayab ang taglay na balita maliban sa pangulong tudling. Kaya, mabilis na ibinaling ang nagbabagang paningin sa n^ninilaw na paha yagan. ISANG PUSAKAL NA TULISANG NAPATAY “Ang nasa larawan ay isa sa pangkat ng mga tulisan na nakasagupa kahapon ng mga PC, na nalagutan din ng hininga matapos malapatan ng kaukulang lu nas sa Ospital Heneral. “Ayon sa balitang natanggap, ang tulisang ito ay nagpamalas ng isang uri ng kabayanihang ngayon pa lamang nakitang gihawa ng isang tulisan. Ayon na rin sa ibang luían ng sasakyang hinarang ng pangkat, isang magandang dalaga ang iniligtas nito sa maruming tangka ng kanyang puno, kaya nang dumating ang mga PC mu la sa kabayanan ng M, ay patay na ang puno ng pangkat. “Limang sugat sa iba’t ibang panig ng katawan ang tinamo ni Gabriel Garote.” —Gabriel Garote... —mahinang ulit ni Leandro. —Garo te... —Auring... —bahagyang nangangatal ang tinig na baling sa asawa. —Oo, Andró, siya’y aking kapatid... —lumuluhang pagtatapat ng babae. —Siya ang kaisaisa kong kapatid na hindi namin malaman kung bakit sumama. At dahil sa pagsama niyang iyan kung bakit yumao ang aming mga magulang na isinusumpa siya. At ako man ay sumumpa na rin sa kanya. Itinakwil ko siya... —Kung itinakwil mo na siya at isinumpa ay bakit mula nang ikaw ay aking makilala ay lagi mo nang dinadalaw ang kanyang libingan? —Sapagka’t tila sinadya ng Lumikha na ibalile ko sa kanya FORMULA: MENTHOL 0/40 GM., SALICYLIC ACID I 5OGM RMnfrriuru Mawawata ana TAGHIYAWAT? HINDIMATATAGALAN NG TAGHIYAWAT ANG KAHANGA -HAN GANG BISA NG KATIALIS. IPINAGBIBILI SA MGA BOTIKA O SA LABOPATORYO LOCRE. HALAGA- MALI IT NA SlSIDLAN PÓ.65, KATAMTAMANG LAKI Pl.65, MALAKI P2.90 ang aking dating pagtingin at pagtitiwala. Nagkataong ako ang dalagang tinutukoy diyan sa ba lita. .. —0!... —ang tanging nasambit ng lalaki. —At iyan ang dahilan kung bakit ipinanata ko nang dalawin siya tuwing Linggo, sapagka’t sa gayón lamang maaaring magbalik at manatili ang dati kong pagmamahal sa aking kapatid. —Nguni’t bakit hindi mo ipinagtapat sa akin kaagad na siya ay kapatid mo? —Sapagka’t ayaw kong maungkat pang muli ang madilim na ka hapon ni Gabriel, na siyang maa aring maging daan ng panghihinawa mo sa akin. Batid kong wa lang lalaking matutuwa kung ma laman niyang ang kanyang asawa ay kapatid ng isang... —Huwag mo nang ituloy, Au ring! —mabilis na putol ni Lean dro. • —Auring, patawarin mo sa na ako sa muling pagkakabukas ng isang kahapong nais mo nang limutinl... —Nagsusumamo na ang tinig ni Leandro. —Wala kang sukat alalahanin, Andró. Batid ko kung bakit ka nagkakaganyan... —Oo, mahal ko, iyan ay dahil sa kalakhan ng aking pag-ibig sa iyo... —Ang inaalala ko lamang ay kung magiging karapat-dapat pa ako sa iyo ngayong mabatid mo na ang katotohanan... —Lalo kang namahal sa akin, giliw ko! —at sa kasiyahan ng lalaki’y hinagkan ang lumuluhang asawa. Masigla na ang tinig ni Leandro. May kislap na ng kaliwanagan ang mga mata nito. At... Nang manaog na si Auring upang minsan pang sadyaiñ ang puntod ng kapatid ay hindi na siya nag-iisa. Kasama na niya si Leandro. WAKAS Oktubre 8, 1952 BULAKLAK (J3 MARGARITA (Buhat set pahina 13) sang- mabatid nito ang kanyang maitim na kahapon ay walang pagsalang pakasusumpain siya at kailanman ay hindi na marahil magtitiwala sa babae. Kaya, iwas at iwas ang ginawa niya, ayaw niyang bigyan ng puwang si Cel so na masar ili siya .. .mabigyan ng pagkakataong maihinga ang kinukuyom sa dibdib, hanggang sa isang umaga sa batis. nakapaglaba na siya at handa nang umu-. wi minsang matapos ang saglit na paliligo. Nguni’t, pagtayo niya sa mababaw na tubig upang kunin ang balabal sa sanga ng kamatsili ay muntik na siyang mapasigaw pagkakita sa kanina pa pala nanunubok na si Celso. Bigla si yang napalubog na muli sa tu big. —Celso, bakit mo ginawa ang ganyan? Umalis ka na, utang na loob! —halos maluha niyang samo. Hindi ba’t ang mataimtim niyang hangad ay magpakarangal? —Patawarin mo ako, Margari ta, nguni’t... —naudlot at tila pinangangapusan ng hininga si Celso, —... .kailan ko pa masasabi ang matagal nang laman ng aking puso, e sa parati mo akong iniiwasan? —Hindi mahuhuli iyan, Celso. ISINABOTELYA ng royal soft drinks plant arj at PINAMAMAHALAAN NG SAN MIGUEL BREWERY Buhat sa Dalisay na Frutas hanggang sa Pinakaganap na Pampalamig bata pa itaman tayo... —Sa Minakopa, Margarita, ay bata kung mag-asawa ang binata at dalaga, pinaghahandaan nila ang mga isusupling nila, —pagtatapat ng buong kapakumbabaan ni Celso. Umaligid ang luha ni Marga rita at halos madurog ang kan yang puso. Kay ganda pala ng pangarap sa kanya ni Celso! Nguni’t. siya bang galing sa lusak ng pagkakasala ay may karapatang magkaroon ng anak? —Celso, samakatuwid ay... —tumulo na ang kanyang luha at wala na siyang naidugtong pa. —Mamayang gabi ay mamamanhik ako sa kina Ka Selo at Ka Munda.. .hihilingin ko ang iyong kamay nang makasal tayo agad. Subali’t, sa kabila ng sunud-sunod na tatlong gabing pagsasadya sa kanila ni Celso, ay pawang pagkabigo lamang ang tinatamo niya. Walang isinasagot si Mar garita kundi pulos na luha. Kahit na anong pakiusap at pagluhog ng dalawang matanda ay hin di matinag si Margarita sa kan yang pagtanggi at pagluha. Halatang-halata nila na waring may kinatatakutan ang dalaga. Kung usisain naman nila ang dahilan ng gayong pagkatakot ay wala si lang matamong liwanag pagka’t iiyak na siya agad—Hindi man siya kumibo ay ha los napipiho nating may kinata takutan siya sa kanyang nakaraan, —matiim na badya ni Celso nang pumasok na naman sa silid ang lumuluhang dalaga. —Luluwas ako pagkaumaga at magsisiyasat ako tungkol sa kanyang lumipas. Naniniwala akong hindi siya matatahimik habang nakapananaig sa kanyang sarili ang katatakutang iyon. Ang nasa silid na si Margari ta ay sinakmal ng takot sa narinig. ¿ung makatutuloy si Cel so sa Maynila ay tiyak na malalaman ang kanyang lumipas... TIMPI ang hikbi ni Margarita nang ibaba ng kaharap na Tagapamahala ang hawak na papel. matutuklasan ang lihim na ayaw na niyang mabilad sa mata ng mga taga-Minakopa. Kailangang mapigil niya si Celso! At sa pag^ didilim ng kanyang isip ay naipasyang lasunin ang binata. Kinuha niya sa tataguan ang latang kinasisidlan ng lason sa daga, lumabas sa kusina at sa kapeng iniluto ay inilahok ito. Nang siya’y humarap kay Celso ay dala na niya ang basong may taglay na kamatayan... pagkatapos ay tila wala sa sariling bait na tumakas siya, tumatawa, umiiyak, hanggang sa makarating siya sa kabayanan at sa kamay ng mga maykapangyarihan. (54 BULAKLAK Oktubre 8, 1952 p —Margarita, ang nakaraan .ong iyon ay inaasahan kong Hin di in mauulit, —anya sa malamig na t nig. —Sa pamamalagi mo rito ay paging huwaran ka nang lahat sa kabutihan, kaya, ang ka layaan mong ipinagkakaloob ko ngayon ay karapat-dapat na tanggapin mo. Kalayaan! Anupa ang halaga sa kanya ng kalayaan? Siya ay ¡sang yagit na wala nang karapatang manatili sa daigdig na ito! Siyanga, walang nalalabi siyang dapat gawin kundi magpnkamatay. Sa unang botika ay bibili siya ng lason... —At, Margarita.... —palabas na siya sa pinto nang bumasag na muli ang tinig ng Tagapamahala. —May naghihintay nga pala sa iyo riyan sa labas. siya ang makalawa mong tinanggihang paki harapan noong nakaraang linggo. Ang matinding sikat ng Araw at ang kalituhan ng isip tungkol sa kung sinong naghihintay sa kanya, ang saglit na sumilaw sa mga mata ni Margarita pagyapak sa makalabas ng pintuang bakal ng bilangguan. Nguni’t, kasabay sa paghawak ng dalawang matitigas na kamay sa kanyang balikat ay narinig niya ang tinig ng ¡sang lalaki...ang tinig ni Cel so Liwanag. —Margarita, maha I ko! Nahabol ng dalaga ang hininga. —Celso...ikaw nga ba? Diyata’t ikaw ay..ay buhay? —Ako nga, mahal, si Celso ay Hindi karakarakang napapatay... nalalaman na namin ang lahat ng iyong nakaraan at ikaw ay ipinasasama sa akin ni Ka Selo at Ka Mun da, bagama’t ayaw mo akong pakiharapan matapos na maihingi namin ng indulto ang iyong pagkakabilanggo, —at nakangiting inaninaw ni Celso ang mga matang punung-puno sa lu ll a ni Margarita. —Pinatatawad ba nila ako? —Sila pa ngang dalawa ang kasama ko sa paglakad ng iyong kapatawaran.. .ah, tama na ang tungkol diyan, hinihintay tayo ng buopg Minakopa at nakagayak na ang kanilang handa sa ating kasal! —kasabay nito ay pinangko ang dalaga at buong pagmamahal na isinakay sa naghihintay na kotse. OFFICIAL LIST OF WINNING NUMBERS September 21, 1952 P.A.A.F. Sweepstakes Draw) ONE (1) FIRST PRIZE P60,000.00 TICKET NO. 225542—HORSE: MY PRIDE ONE (1) SECOND PRIZE OF P30,000.00 TICKET NO. 105601—HORSE: ROCKET ONE (1) THIRD PRIZE OF P15,000.00 TICKET NO. 071265—HORSE. BABY ULTRA SIX (6) FOURTH PRIZES AT P4,000.00 EACH (Arranged in Numerical Order) 074317 131727 175840 090 * 405 165447 288641 TWENTY (20) FIFTH PRIZES AT F2,000.00EACH' (Arranged in Numerical Order) 261382 046123 152695 157543 233261 261547 047509 154255 161717 24244O 272627 052150 155863 230700 252644 326277 003900 020554 039584 039896 FORTY (40) SIXTH PRIZES AT Pl,000.00 EACH (Arranged in Numerical Order) 051684 066075 077488 084853 095170 096310 111331 130559 135604 155148 159647 164167 175625 179576 202659 219162 221361 223597 235380 235771 245999 249830 252039' 256709 259071 273696 274397 297712 299446 310655 314249 320578 334272 WAKAS BAYANI INSTITUTE OF FASHION See or write the directress — DR. BELEN C. BAYANI 1878 Juan Luna. 3 Raxabago (few blocks from Pritil Bridge) Enrollment going on. Day and Night classes DRESSMAKING — EMBROIDERY « 000226 016965 020976 037974 039567 040672 047758 ONE HUNDRED (100) SEVENTH PRIZES AT P500.00 EACH (Arranged in Numerical Order) 064767 065274 068548 068677 084094 08 6440 088534 093011 093159 096454 097692 100348-164553 101476 107512 108647 119154 120579 FIRST PRIZE SELLER _ PHIIVWW CHARlTY * SWUPSTAKej STAR AGÍNT NO. OFFKt» VI RAY * 5 STORE 438 R»2Al A.Q * SHE SOLD AGAIN FOURTH PRIZE - P4,000.00 131727 — Horse TRUBADDR FIFTH PRIZES at p2,000.00 each 003900 047509 242440 252644 272627 SIXTH PRIZE - Mo. 334272 - Pl,000.00 TWO APPROXIMATION PRIZES No. 131726 131720 won P20D.00 each Partial List of other Major Prizes 272544 120579 333233 206749 2749 wins 542 wins 01 wins 5 wins 002507 007895 • 008894 010235 018100 027119 029231 029956 034360 034533 038081 038878 041469 042471 048298 059605 063009 120757 121982 127583 128674 128726 137894 147535 148970 151109 156288 159954 165468 172328 173011 176485 177848 179726 182379 183121 185893 191684 191887 206749 207329 213838 215497 216664 222085 222900 230667 231103 239670 240968 241324 24I8I9 244911 246484 251619 254329 257210 260764 263279 269996 272544 272904 276363 279386 280523 286314 287866 289505 2'90969 292449 296419 297593 299097 303779 305437 306199 307149 311086 318501 325142 332516 333435 ROSAR FASHION SCHOOL 507-513 Ave. Rizal, Manila (Sa tapat ng State Theatre) Agapan ang mabuting pagkakataon. Mag-aral kayo sa ROSAR FASHION SCHOOL. Nagtuturo kami hanggang sa gabi, lalo na sa may mga gawain sa araw. Ang mga ibinibigay na Curso: 1. PAGTATAHI NG ANUMANG URI NG DAMIT PANG-LALAKE. 2. PAGTATAHt NG DAMIT PANG-BABAE. 3. PAGBOBURDA. 4. PAGKUKULOT. 5. P AGP AP AG AND A. Sino mang ibig na mag-aral ay pumunta dito sa amin, anumang oras at bibigyan namin ng bawas 25% sa ibabayad, o di kaya’y gupitin ito at ipadala sa amin at padadalhan namin kayo ng prospectus. 272904 120865 118758 206749 120757 192242 ... 327517 1 beginning ! ending .... ; ending .... 1 ending .... WANTED SUB-AGENTS P33 36 per booklet including mail expenses. 60/50 in case you sell Hie winning numbers CASH YOUR PRIZES! , The easiest way to save your time in collecting your prizes In cash. Drop at PELAGIA VIRAY’S Office at 438 Rizal Ave., near State Theatre or 433,Estero Cegado, Manila, Tel. 3-88-55 088534 100348 013297 195702 ..• All All All All tickets tickets tickets tickets P100.00 40.00 20 00 4.00 in Agents prize • Ang mg» pangalan ng pook o tao, buhay man o patay sa mga kuwentong napapalathala sa babasahing ito ay pawang likhang isip lamang ng- mga kumatha. Ang anumang pagkakatulad sa mga pa ngalan ng sino mang tao o pook ay hindi sinasadya. At pagkaka taon lamang-. • Ang lahat ng nilalaman ng bilang na ito ay pag-aari ng Bulaklak Publications. Ang. sinumang may nais na gumamit ng mga kuwentong nakalathala rito sa anumang paraan ay kailangang may pahintulot ng Bulaklak Publications. . _ ’ . Oktubre 8, 1952 BULAKLAK TWO HUNDRED (200) EIGHTH PRIZES AT F250.00 EACH (Arranged in Numerical Order) 000055 053043 102114’167267 214366 001553 058191 109967 170365 216513 003641 058233 111531 171233 218522 007115 063620 112628 172065 218978 007947 066153 113297 173380 221546 010031 066385 113748 175260 221903 013297 067086 114799 175823 223333 015572 074172 117246 178281 “223497 017875 074274 117851 181172 225537 018045 074919 118758 182056 225790 018307 075568 120865 182570 230370 021191 075806 122737 183009 230998 024121 077011 124446. 185153 234242 025069 078624 124669 185189 234627 025633 078625 125395 185512 235116 029915 079428 126642 185682 236856 031980 079461 127876 185890 238540 038879 O8O848 134810 186924 238756 039264 081224 138791 187149 239585 040734 081470 138912 187843 24OOO8 042959 083257 145178 189722 241.370 043201 086220 145318 191426 241790 044090 086817 151570 192242 245545 045195 088135 152076 193674 258809 046696 088411 153943 193924 258998 047310 089373 154800 194180 260829 047782 089639 155465 195702 261413 050166 090886 157466 198137 261889 051558 091490 158486 198888 263219 052026 091607 160860 202341 263421 052064 092923 161758 202534 263429 055686 095364 162241 202562 265211 056644 098737 165568 206456 267623 057931 101313 165958 207959 268050 270128 274322 277044 277172 278646 282662 282850 284257 287628 288289 292436 294393 297744 298875 299827 303901 310646 313230 314722 314795 316650 317957 317996 319901 320870 324231 326732 327517 333233 334635 NINETY-NINE (99) NINTH (CENTENA) PRIZES AT P100.00 EACH (Arranged in Numerical Order) 274900 274917 274934 274951 274968 274985 274901 274918 274935 274952 274969 274986 274902 274919 274936 274953 274970 274987 274903 274920 Wl&Tl 274954 274971 274988 274904 274921 274938 274955 274972 274989 274905 274922 274939 274956 274973 274990 274906 274923 274940 274957 274974 274991 274907 274924 274941 274958 274975 274993 274908 274925 274942 274959 274976 274994 274909 274926 274943 274960 274977 274995 274910 274927 274944 274961 274978 274996 274911 274928 274945 274962 274979 274997 274912 274929 274946 274963 274980 274998 274913 274930 274947 274964 274981 274999 274914 274931 274948 274965 274982 -oOo274915 274932 274949 274966 274983 274916 274933 274950 274967 274984 334 TENTH PRIZES for tickets ending in 542 at P40.00 EACH 3349 ELEVENTH PRIZES for tickets ending in 01 at P20.00 EACH 3499 TWELFTH PRIZES for tickets ending in 5 at P4.00 EACH ONE (1) SPECIAL P.A.A.F. PRIZE OF P10,000.00 TICKET NO. 274992 TWO (2) APPROXIMATION (FIRST) PRIZES AT P2,000.00 EACH 225541 225543 TWO (2) APPROXIMATION (SECOND) PRIZES AT Pl,000.00 EACH 105600 105602 Napakinahanqan Din (Bu/uat su pahina 15) nang ibig kong makatikim ng ma nóle, e. Hindi ko lang mapatay ang tandang ko’t nanghihinayang ako! Pero ngayon, kuwarta na! Kuwarta na, Binay! —sabi ni Mang Sebyo. Hindi nakuhang kumibo ni Aling Binay, at takang-taka sa inaasal ng kabiyak. —Papatayin ko ang tandang ko. Pag-alis ko e lutuin mo na’t pa ra makakain kaagad tayo pagdating ko, ha? —bilin pa ni Mang Sebyo. Pagkatapos patayin ang tan dang, ay maingat na isinalin ni Mang Sebyo ang dugo nito sa isang bote. Nguni’t nasulyapan siya ni Aling Binay. —At, bakit? Saan mo dadalhin ang dugo ng manok? —ang usisa nito. —Wala diyan lang kina Purok. Ito ang dugong isasalin ko sa kanya. Ku I ang na kulang siya sa dugo, e. Waring wala sa loob na tuning ni Mang Sebyo. —Aba, bakit mo pangangahasang isalin sa kanya ang dugo ng manok, e hindi ka naman marunong? At saka maaari ba iyang to mo, apat na piso ang ibabayad niya sa kakatiting na du gong ito? —at in liabas pa ni Mang Sebyo ang dugo ng manok iia nasa bote. Data ni Mang Sebyo ang dugo ng manok nang manaog siya ng bahay. Hang sandali lamang at dumating na siya kina Purok. —Siya, sasalinan na kita ng du go. Karya, duon ka na muna sa I abas at baka nerbiyusin ka kung makita mo ang pagsasalin! —ang payo ni Mang Sebyo. Dali-daling turnabas sa silid si Karya. Pagkaraan ng kulang-kulang na kalahating oras ay natapos din ang ginawang ‘operasiyon’ ni Mang Sebyo kay Purok. Nalsalin ang dugo. Magkasabay s:lang lumabas sa silid. —Ayan, Karya, tapos na. Tingnan mo ngayon ang kulay ng asawa mo. Ang ganda ano? Mamula-mula. Parang sariwang-sariwa, hindi ba? —nakangiting tanong pa ni Mang Sebyo. —Siya nga ho. Pero naalis din kaya ang katamaran niya, Mang Sebyo? —pabirong usisa ni Kardugo ng manok? Totoong maurirat ka, Binay. Iyan ang pinagkakagalitan natin, e. Para isasalin lang e hindi ko pa magagawa? At saka, bakit mo iintindihin kung maaari o hindi ang dugo ng manok sa tao. Total hindi naman niya malalaman. Walang makakaalam nito kundi tayo lang! Alam mo, kaya ibig kong masalinan ng dugong ito si Purok ay ibig ko lang makuha ang apat na pisong bayad. BiMENTHOBIS COUCH CANDY Madaling nilulunasan ang iritasyon TWO (2) APPROXIMATION (THIRD) PRIZES AT P500.00 EACH 071264 071266 TWELVE (12) APPROXIMATION (FOURTH) PRIZES AT P200.00 EACH (Arranged in Numerical Order) 074316 131726 175839 074318 131728 175841 090404 165446 288640 090406 165448 288642 ONE (1) RESIDUAL PRIZE OF P2.887.39 TICKET NO. 053655 60 BULAKLAK Oktubre 8, 1952 ya—A. ibang gamot naman ang kailangan natin diyan. Alam mo, ang bawa’t sakit ay may kanlkanyang gamot. Napakaraming sakit ng asawa mo, e. Hamo’t pag-aaralan ko! —at pagkasabi nito’y hindi na gaanong nagtagal si Mang Sebyo at nagpaalam na. Naaalaala niya ang nilulutong manok ni Aling Binay. Alam ni ya ang ugali ni Aling Binay. Kapag masarap ang ulam ay hin di na siya hinihintay at pinapaspasan nang lahat. Ang totoo ay ang nilulutong manok ang nasa isip ni Mang Sebyo kahit na nuong isinasagawa niya ang pagsasalin ng dugo kay Purok. Yaon ang nilalasap-lasap niya sa gunam-gunam. Pagkaalis ni Mang Sebyo ay sa ka napansin ni Karya ang nakataling panyong puti sa kaliwang pulso ni Purok, kasi’y tila may dugo ang panyo. —Diyan ka ba hiniwaan, Pu rok? Diyan ba isinalin ni Mang Sebyo ang dugo? —wala sa loob na tanong ni Karya. Nguni’t napagulantang siya nang sumagot si Purok. —Kkkiiiyyoookkk... kkkiiiyyyoookkk..! —ang tugon ni Purok —Aba, susmariyosep! Ano ang nangyari sa iyo, Purok? Nanlamig ang buong katawan ni Karya. Nabatid niyang nadis★ ★★★★★★★★★★★ MARCELA MEER MILLAR Lady Star & Lucky Agent No. 2 The only lady sweepstakes agent who 6old two first prizes in two consecutive draws (March 30 and April 27, 1952)’ WE BUY WINNING TICKETS FIFTH PRIZES -P2.000 each 157543 161717 SEVENTH PRIZES — P500.00 each SIXTH PRIZES — Pl,000.00 each 219162 314249 007895 101476 246484 280523 063009 177848 257210 296419 299097 EIGHTH PRIZES —■P250.00 each 007947 113297 206456 277172 044090 124446 223338 278646 047782 151570 223497 282662 063620 161758 270128 282850 101313 202341 277041 294393 313230 WE BUY WINNING TICKETS All tickets beginning All tickets ending All tickets ending All tickets ending 2749 win MOO.00 542 win 40.00 01 win 20.00 5 win... .4.00 WANTED: Snb-Agents P3S.30 per booklet including re gistered mail. Price per booklet may change without notioe. grasiya si Purok. Kahit na ano ang itanong niya ay walang maitugon ito kundi ang paghuni ng manok. Galit na galit si Karya kay Mang Sebyo. Nagkahinala siyang baka dugo ng manok ang isina lin nito sa kanyang asawa, kaya nagkagayon si Purok. Nguni’t wala nang mangyayari. —Hoy, Purok, bakit? Ano ang nangyari? —muling tanong ni Karya, at inuga pa ang balikat ng kabiyak. —Kkkiiiyyyoookkk... kkkiiyyyoookkk... —ang muling tugon ni Purok. —Ku, talagang malaking siste ang nangyayari sa lalaking ito. Wala ka nang pakinabang e eto pa ang nangyari. Naging ma nok pa yata! Nang malingat si Karya ay big lang nakanaog si Purok at nagtungo sa silong. Nang silipin ni ya ay nakita niyang si Purok ay nagkakahig sa isang sulok ng silong, parang may hinahanap, at walang anu-ano’y may tila pinupulot at isa-isang isinusubo. Mistulang ayos ng manok si Purok. Ang kutob ng loob ni Karya ay nanginginain ng mga babuy-ba#an si Purok. Lalong nawalan ng pag-asa sa buhay si Karya. Nguni’t wala na siyang magagawa kundi pagtiisan ang lahat. Naniniwala siyang hindi na maibabalik sa pagka-tao si Purok. Send all your winning tickets in exchange of new tickets. 329 P. Gomez Opposite Illusion Theater, Manila. Natitiyak ni Karya na nauunawaan ni Purok ang lahat nang kanyang sinasabi. Nguni’t hindi lamang ito makapagsalita. Hanggang sa kumagat ang di lim ay hindi nakausap nang mahusay ni Karya si Purok. At, nang nakalatag na ang banig ay napansin niyang ayaw humiga si Purok. Dati-rati, kapag naglalatag na siya ay nakaabang na si Purok. Pagkalatag ng banig ay hihiga na ito. Nailagay na ni Karya ang mga unan at kumot ay ayaw pang hu miga si Purok. Tila may iniisip na hindi mawari. —Ano, higa na, Purok! —ang anyaya ni Karya. —Iyan ang mapapala ng mga lalaking tamad... ang maging manok! —Kiyuk, kiyuk, kiyuk, kiyuk, —ang parang tumututol na tugon ni Purok. —Mahiga ka na sabi, e. Anong ‘kiyok’ pa ang sinasabi mo? wala nang lunas. Kiyok ka pa nang kiyok diyan. Hanggang sa ma.matay ka e talagang manok ka na! Hala, matulog ka na’t baka sakaling kinabukasan e magbalili ka sa pagka-tao! —pagalit na wika ni Karya. —Kkkiiyyyoookkk... kkkiiiyykiyuk... kiyuk... —Ano? Ano ang sinabi mo? /pagamot na naman. kita? Hindi Aa. Mabuti na iyang manok ka’r mababawas-bawasan ang kunsumisiyon ko! —Kkkiiiyyyoookkk... kiyuk... yuuukkk! —Naku, itong si Purok, oo. Ta lagang itong lalaking ito na ya ta ang hampas ng langit sa akin! Tumalikod na sandali si Karya upang ikabit ang kulambo. Ngu ni’t pagkatapos maikabit ay hin di na niya nalingunan si Purok. Hindi niya malaman kung saan nagtungo. —Purok... Purok... halika na sabi, e. Saan ka ba naman nagsuot, lalaki ka! —Kkkiiiyyyoookkk... kkkiiiyy yoookkk... kkkiiiyyyoookkk! Nang tingalain ni Karya ang puno ng bayabas ay nakita niya si Purok duon, nakatuntong sa isang malaking sanga at katulad ST. JUDE’S CLINIC & MATERNITY 302 Maria Clara, Sampaloc, Manila Tel. 3-34-98 DR. RAMON ATIENZA, JR. Nag-espesyalista sa Unibersidad ng Harvard, Cook County Hospital, Michael Reese at St. Catherine Hospital, Amerita Sa sakit sa puso, alta presiyon at mga bata. DRA. FELICIDAD EALIP-ATIENZA Nag-espesyalista sa, Johns Hopkin’s Hospital, Cook County Hospital, Women & Children’s Hospital at St. Catherine Hospital, Amerika. Sa hindi magka-anak, panganganak. sakit sa matrix at sakit sa obario. ng isang tunay na manok na nakahapon. —Naku, itong taong ito, oo. Ano ba ang ginagawa mo riyan? Hin di ka ba mananaog? Talaga bang ibig mo nang magsa-manok? — ang naiinis nang wika ni Kar ya sabay yugyog sa puno ng ba yabas. —Kkkiiiyyyoookkk... kkkiiiy yyuuukkkk... kiyuk... kiyuk... Kahit na anong pagtawag at paghimok ni Karya ay ayaw manaog si Purok. Kaya nang mainip siya ay nanhik na ng bahay at nag-iisang nahiga. Matagal bago dinalaw ng antok si Karya nang gabing yaon. Dinidili-dili ang napagsapit ni Purok. Nguni’t wala rin siyang masisi kundi si Purok. Hindi si ya naniniwalang kulang nga sa dugo si Purok. Idinahilan lamang iyon ni Purok upang jnasunod ang katamaran. Malapit nang humatinggabi nang makatulog si Karya. At nakatulog siyang ang taglay sa pu so ay kawalang pag-asa sa kina bukasan. Sapagka’t nakatulugan ang malubhang suliranin, kaya nang ga bing iyon ay hindi nahimbing si Karya. Kaya nahagip ng kan yang pandinig ang sa wari niya’y tilaok ng manok. — Kok - kok - kok-ko-rok-kok! Kok-ko-rok-kok! Nakilala ni Karya ang tinig. Si Purok iyon! Si Purok ang tumitilaok! Nagbubuhat ang pagtilaok sa puno ng bayabas. Mu ling nadama ni Karya ang pagkahabag sa napagsapit ni Purok. Hindi niya akalaing dahil sa ka tamaran ay maging manok ito. Nguni’t sa kabilang dako’y lihim siyang nasiyahan. Mula nang umagang yaon ay nakakapagtinda na siya ng isda. Lagi siyang nagigising sa pagtilaok ni Purok sa madaling-araw. Ang pagkahabag na namamahay sa puso ni Karya ay lihim at unti-unting nahahalinhan ng kaligayahan, hanggang sa mawika niya sa sariling, sa wakas, ang kanyang kabiyak ay NAPAKINABANGAN DIN! WAKAS IF YOU HAVE WON ONCE, YOU MAY WIN AGAIN IF YOU HAVE NOT, TBY AND TBY AGAIN Oktubre 8, 1952 BULAKLAK MAKINIS NA... (Bidia t sa pah iva 17) Tayo’y may pag-uusapang mahalaga. —Nagkalag naman si mang Bas te at nang sila’y nakaupo na sa lilim ng kalyos ay nagtanong ang inabala sa pag-aararo. —Ano ang sadya mo sa akin? Tinanaw ni mang Kiyel ang bundok silangan bago nagtapat. —Ang ipinarito ko’y dahil sa aking binata, gusto ko nang ilagay sa tahimik. —Hindi masama! —sagot ng kausap. —Hamo’t padadalhan kita ng tatlong dusenang manok bi lang ambag ko. Nag-atubiling sandali si mang Kiyel. —Baste, hindi mo ako.naiintindihan. Ang gusto kong maging manugang ay si Felipa, ang anak mo. Nanlaki ang mga mata ng ama ni Felipa. Tiyak na nabigla siya sa narinig. Hindi nakahagilap agad nang isasagot. Inilabas sa supot na papel ang baon ni mang Kiyel. At kumislap sa liwanag ng Araw ang anim na boteng Markang Demonyo. —.Uminom nga muña kita, Bas te, at saka kita mag-usap. Mahirap na intindihin ang sadya ko ng mga nauuhaw na tao. Magustuhin sa alak si mang Baste kaya’t nagtunggaan sila ng walang imikan oras na lum pad ang mga tapón ng bote. Si mang Baste ang napabalitang nagalit nang minsang sa pabayani’y magpaminandal ng kape ang may palusong. Ang kape raw’y bagay lamang sa mga minor de edad. Masasaid na ang laman ng anim na bote at para nang makopa kapula ang mukha ng dalawang matanda, nang muling magtanong si mang Kiyel. —Na... i.... intin... dihan mo na ba ang sad...ya ko, Bas... te? Hik! Hik! Umarnis muña ang tinanong ba go sumagot." —A.. no ... ang ... pa..la..gay mo sa akin? Pa..Ia .. kang .. wa.. lang sikmu... ra. Hik! Hik! Pumadyak naman si mang Ki yel bago pumakli. —E, paño nga..yon? —Ba! para ka pang na..na... na . .kot. * Pa. . .ka. .sal na..tin ...Pekto.. at .. Fe... li.. .pa. Hik! Sa u.. .nang. .ling.. .ling ...go ng Ma..yo. Hik! —Reg.. ,1a... .dong ki...lay, a.. .no? —Oo. Nang tumalikod si mang Kiyel upang umuwi, napansin niyang hindi na patag ang lupa. Kung makailan niyang mayakap ang mataas na pilapil. At si mang Baste’y hindi nakauwi kung hin di isinakay ni Felipa sa isang sirang kareta. Kinabukasan, nang mapawi ang pagkalasing ni mang Kiyel, ay sa ka lamang naibalita kay Pekto ang naging karayagan ng kanyang lakad: Ikakasal sila ni Fe lipa sa unatng ling go ng Mayo. Walavg pagkalibanl Pahalang ang naging sagot ng binata. —Pabigla-bigla naman kayo, tatang, —pagunita niya. —Hindi pa kami nagkakaayos ni Felipa. Kung ang ipangyari hu’y ayuko sa kanya at siya nama’y ayaw sa akin ay di nasira lamang ang pag-uusap ninyo. Paminsanang kumulo ang dugo ni mang Kiyel. Biro mo nga ba namang hindi matupad ang salitaang maginoong isinigaw nila nang may panunumpa sa bula ng alak. Parang kulog ang tinig niya nang magsalita. —Kami ni Baste ang masusunod, hindi kayo ni Felipa. §iya ang bahala sa kanyang anak at ako naman ang bahala sa iyo. Kahiya-hiya namang lumaki pa ang gatang kaysa salop. Bah! Tiyak na magdidilubyo unibersal pag nagkataon. Kung ako’y ipinakasal ng nuno mo sa isang babaing hangga ngayo’y hindi gumaganda’y ikaw. pa ang hindi ko maipakasal kahit pilipitin ko ang leeg mo at bakliin ang iyong matigas na lulod? Simula nuon, sa araw at gabi ay wala nang inatupag si' mang Kiyel kung hindi ang kumpunihin si Pekto. Kung minsa’y dinadaan sa pangungusap na matitigas na sapat makatakot sa lalumang suwail na anak, at kung minsan nama’y sa malalambot, matatamis at mapangakong mga katagang sapat makaagnas ng lalong matigas na puso. Sa bahay sinukatkn ng damitpangkasal, pinalagda sa kahilingan sa pag-aasawa at pinagupitan si Pekto ni mang Kiyel. Ayon sa pamahiin niya’y masamang magpanaog ng bahay ang isang taong malapit nang ikasal. At sumapit ang tanging araw nang pagluhod sa altar ni Pekto at ni Felipa. Isang kalakian, tat long baboy at sandaang manok ang sabay-sabay na pinutlan ng ulo. At tinangay agad ng hangin ang halimuyak ng nakatatakam na putahe. Nang pumanaog ang mga iisahingpalad, napansin ng mga panauhing tila madedesmaya si Pek to samantalang si Felipa ay masiglang-masigla. Ang babae ay nakangiti nguni’t ang lalaki ay nagpapahid ng luha. Kung hin di inalalayan ng tatlong abay ang nobyo ay hindi makasasampa sa sasakyan. Nang ang sampung karetela ay gumugulong na sa mahabáng sa bana ay biglang nasaksihan ang isang nakahihindik na pangyayari. Si Pekto ay maliksing nagtalon sa lupa at biglang kumaskas ng matuling takbo. Umalingawngaw ang malakas na sigawan nguni’t namaibabaw ang lalong malakas na tinig ni mang Kiyel. Hulihin siya ngayon din! Sabay-sabay na naghinto ang sampung karetela. Lahat ng kasamang lalaki, matangi ang ama ni Felipa’y palundag na tumalon at sumunod kay Pektong nakalayo na ng apat na pitak. At nagsimula ang'isang mainit na tugisang nuon • lamang nakita sa bayang Giginto. Unang sumakit ang paa ni mang Kiyel da hil sa suot niyang sapatos ng Ka no. Galit na galit na hinubad ang sapatos saka... muling tumakbo. Nakadaan ng kalakíang nakasuga, kinuha ang^hayop at sinakyan. Mapagbasa si mang Kiyel ng korido at napulot niya ang taktikang yaon sa mga bida ng mga aklat niyang natunghan. Nguni’t nagtuwad-baboy ang hayop at saglit pa’y inihulog na si mang Kiyel. Nakangiwi ang matanda nang magbangon. Hampas-tikin na ang Araw nang mahuli nila ang humihingal na si Pekto sa palaisdaan sa Kabay. Nakumunoy lamang kaya nasunggaban nang nagsipagtiyagang humabol. Putikan, punit ang kasuotan at iisa na ang sapatos sa paa. Nang ilapit siya sa galit na ga lit na si mang Kiyel ay pinasalubungan agad ng hindi mabilang na sampal. —Walang modong anak! —pa rang kulog sa Mayo ang sigaw ni mang Kiyel. —Ano ang sumilid sa ulo mo at ikaw’y nagtakbo? Matatag ang sagot ni Pekto. —Nagtakbo po ako pagka’t wala pa sa loob ko ang pag-aasawa. —Ano? Magsabi ka ng totoo? —Totoo na hu ang sinasabi ko, —tugon ng binata. Isang sikwat sa tagiliran ang ikinaigik niya. Ang saklap ng dagok ang siyang nagbinhi sa kan yang utak ng isang makinis na pagsisinungaling. Magsisinungaling siya upang huwag nang maFOR INTESTINAL DISORDERS BOIES i DI ARROL D1ARRQL is FIRST AID in attacksof Diarrhea W1W?© or Dysentery. Its early use as directed maY Prevent serious intestinal complications. FORMULA: Subsal. 5.0; Bism. Subgal. . .. 5.0; Bism. Subáifr. 10.0; Calc. Carb. 10.0; Benionaphtol 2.0; Fl. Ext. Kram. 18.0; Exeip. & Arom. q.s. Ad 320.0 Ale. 3.45%. (5g BULAKLAK Oktubre 8, 1952 Í Magpaganda sa Pamamagitan ng Lux — Gumamit ng Lux Toilet Soap saktan. Yaon Jamang ang maka pagliligtas sa kanya sa gipit na katayuan. At yaon .din ang magtatakip sa kahihiyan ng dalawang panig. Matapos siyang mahuli sa pa la isdaan sa Kabay ay dinala agad sa ha rapan ni mang Baste upang pahatulan at magpaliwanag (sa loob ng dalawampu’t apat na oras.) Marami pang panauhin sa tahanan ni mang Baste. Kung nagtakbo man si Pekto at nabalik ng bahay si Felipang hindi naaarasan, yao’y hindi ikinagalit ng kan yang ama pagka’t hindi pa niya naririnig ang tunay na dahilan. Ganap pa rin ang pananalig ni mang Basteng matutuloy ang nabalam na kasal kahit sa kinabukasan. Maginoo ang salifaan nila ni mang Kiyel. Kamatayan lamang ng isa sa kakasalin ang ikauurong ng panaog. Katunaya’y nagpabuwal pa si mang Baste ng isang kalabaw upang maidugtong sa nalulupad nang handa. Nakayuko ang putikang si Pek to nang iharap ng mga nakahuli kay mang Baste. Hawak sa da lawang bisig ng mga abay aj na tatalibaan sa likod ng napapahiyang si mang Kiyel. Nasiksik agad sa maraming tao ang bahay ni mang Baste upang marinig ang paglilitis. —Bakit ka nagtakbo, anak? — malamig, sa halip na mainit ang pagtatanong ng ama ni Felipa. — Ayaw mo bang makasal sa pangit kong anak? Ayaw mo ba? Naawa naman si Pekto kay mang Baste. Sa buong buhay nñ ya’y nuon lamang siya nakatagpo ng isang taong labis ang kabaitan. Nuon di’y naagnas na pa rang asin ang kanyang matigas na puso. —Hindi po! —ang kanyang mahinang sagot. —Maaaring yaon ang inyong akalain habang hindi naririnig ang aking paliwanag. Sumaya ang mukha nang nagtanong na matanda. Nakindatan niya si mang Kiyel. —Ipaliwanag mo, Pekto, kung bakit mo inasal ang ikinabalám ng inyong kasal ni Felipa. Ipa liwanag mo! —mungkahi ni mang Kiyel. Nagpaliwanag naman si Pekto. —Maaaring ang ipagtatapat ko ngayo’y maging mahiwaga sa pan din ig ng mga tao, nguni’t ito ang wagas na katotohanan. Kagabi, sa aking pagtulog, ginising ako ng isang pangarap. Waring nakarinig ako ng tinig na ang sinasabi’y Mag-ingat ka, Pekto, hin di mntutvloy ang kasal ninyo ni Felipa. Aagawin aiya- ng isang maitim na ESPIRITU. , Sa nari mg. nabangon ako sa pagkahiga. Kinapa ko ang aking balisong sa ilalim ng unaw at nuon di’y naibulong ang isang matatag na sumpang: Shiutwng aagatv kay F'eh'pa'y laJaguti-n ko ang lecg at bubiitasan sa tagilhvw. Dapat mabatid na natutuhan ko nang mahalin si Felipa simula pa ng unang gabing manhik ako ng ligaw. Siya ang napiling maging manugang ng aking ama, at bi lang mabait na anak ay katungkulan kong sumunod. Sa gayón ko lamang maipadadamang mahal ko siya at ka'lanma’y Hindi masusuway ang kanyang gusto. Saglit na natigil ang paliwanag ni Pekto. Pinahid ng kanyang palad ang pawis sa mukha at saka nagpatuloy. —Hangad ninyong marinig kung bakit ako biglang-biglang tumalon sa lupa at kumarimot ng mabjlis na takbo. Ito po ang katotohanan. Dahil sa pagkapuyat nang nagdaang gabi, naidlip ako c nakalimot sa sarili nang kasalukuyang gumugulong ang sampung karetela sa mahabang saba na. Nang ako’y madilat dahil sa pagkalubak ng gulong ng sasakyan, ang nadilatan ko sa hinxli malayo sa pitak ng bukid ay wa ri bang si Felipa’y pangkong itinatakbo ng maitim na ESPIRITUNG narinig ko sa panaginip ng nagdaang gabi. Alam na ninyong nagtalon ako sa karetela, hinabol ang lumalajrong aninong taglay ang babaing aking dadalhin sa altar. Nakita rin ninyong hindi ko nilubayan ng habol na siyang dapat mahintay sa isang lalaking sa puso’y naglalagablah ang sidhi nang pagmamahal. Kung hindi ako nakumunoy sa palaisdaan sa Kabay ay inuusig ko pa hangga ngayon ang maitim na espiritung sa palagay ko’y maluwat nang lumiligaw sa napiling maging manugang ng aking ama. Iyan po ang paliwanag ko. —Marahil nga’y nililigawan ng kapr? si Felipa, —bulong ng marami. Nasiyahan ang lahat sa paliwa nag ni Pekto. Kinabukasan na nang matuloy ang ngbalam na kasal. Mahigit ra isang oras na sinabon ng apat katao si Pekto bago naalis ang kalawang at Iumot na kumapit sa balat. At sa halip na anim ay naging tatlong dusena ang abay ng nobyo. Pulos na matutuling magtakbo ang pinili ni mang Kivel. Kinakabahan siyang baka makatugis na naman ng maitim na espíritu si Pekto. Alam niyang ang paliwanag ng kanyang binata ay makinis na kasinungalingan Oktubre 8, .1952 BULARLA K £0 --------------- -------------------e i I BARBARA itinatampok sa ’•CLASH BY NIGHT” ng R.K.O.-Radio Pictures STANWYCk “Ang pangkagandahang paghihilamos sa pamamagitan ng «makremá’t dalisay na puting Lux Toilet Soap ay.nagdudulot ng mala-sutlang kapinuhan, kasariwaan at kahanga-hangang karilagan sa aking kutis,” ani Barbara Stanwyck. 9 sa Ba wat 10 Artista ay Gumagamit ng Lux Toilet Soap lamang. WAKAS 7BULAKLAK Oktubre 8, 1952 DR. F. T. CASTANEDA PAGKA1I1LO. PANGHIHINA, HAPO, Sakit ng DIBDIB at LIKOD. Sira ang REGLA, RAYUMA. ALTA PRESYON, Sakit na LIHIM, BALAT, Daanan ng IHI. OKAS: Umaga—9:00-12:00; Hapon—4:00-6:00 Silid 308 Borja Bldg. (Pagitan ng Sine Dallaay at Avenue) Tel. 3-34-81 — Ask for 50-47 Aparato—X-Ray, Ultra-violet, Infra-red, Aerosol, Diahtermy, Flouroscopy Dr. Fernando B. Duran X-Ray, Fluoroscopy, Pneumothorax Espesyalista sa TISIS at iba pang sakit sa dibdib. Oras ng Konsulta: 5:00 N.H. hanggang 7:00 N.G. 617 Quezon Blvd, malapit sa Daang Raon, Kiyapo, Maynila Quezon Institute sa pamamagitan ng kahilingan. DR. ZACARIAS R. MARTIN Tuberkulosis, Asma at mga sakit na Lihim, Karamdaman ng mga Babae at Bata, Rayos-X—Diathermia. Oras: 9:00 A.M. — 3:00 P.M. Tanggapan—Alcazar Bldg., Carriedo, Quiapo Rayos-X ng Baga at Puso sa Malaking Plaka P10.00 DR. V. G. LOPEZ Tuberculosis—sakit na lihim—sa balat at ano mang karamdaman sa loob ng katawan Libre ang Pagsilip sa X-Ray tuwing Lu nes, Sabado at Linggo ng Umaga:. Rm-208 Margarita David Bldg. Rizal Ave. Kanto ng Azcarraga. Tel. 3-83-57 SARAT na ILONG 6 titistisln. Sumangguni kay DR. ADIANDO V. SANTOS Klinika—Kuarto 213 PALOMO BLDG.:, Azcarraga kanto ng O’Donnell Espesyalista sa mga sakit sa MATA, TAYNGA, ILONG at LALAMUNAN. Konsulta: 9-12 N.U. — 3-6 N.H. ORA. GLORIA G. RAMIREZ Pagbubuntis, laging nakukunan, sira ang regia, hindi magkaanak, pigilin ang pag-aanak, at ibang SAKIT NG BABAE, panghihina, Rayuma, Alta presyon, at sakit nang bata. R-313, Gusaling Borja, 3rd floor, 641 Avenida Rizal. Pagitan ng Cine Avenue at Dalisay. • DR. JESUS A. ERISOLOGO Buhat sa mga Pangunahing Klinika sa BERLIN, PARIS, VIENNA, LONDRES at NUEVA YORK Espesyalista sfc. MATA, TAINGA, ILONG at LALAMUNAN. Medisina Heneral at Siruhiya. Oras: 8-12 a.m.; 2-5 p.m. Araw:araw—Tel. 3-33-60—1058 R. Hidalgo Qpo. IIH. RERNARRR A. LIMLINGAN POST-GRADUATE SA CORNELL UNIVERSITY Nagsanay sa Bellevue at N. Y. Hospital Espesyalista sa Puso, Baga, Sikmura, Atay, Bato, Mataas na Presyon, Dugo, Sakit na Lihim. DON EUSEBIO BLDG. Silid 207 Kanto ng Carriedo at P. Gomez DR. M. S. PURISIMA Sakit sa BAGA—Sakit na LIHIM—sa BALAT, BATO, PANTOG at daa nan ng Ihi. Pagtistis, paggamot ng APENDICITIS, LUSLOS, BUKOL, ALMURANAS, VISTULA, TONSIL, ADENOID, PIDAS ang LABI atbp. RAYOS-X. Klinika: R-201 Central Hotel Bldg., Ave. Rizal-Azcarraga. Oras: 9:00-12:00 A.M. — 3:00-6:00 P.M. HR. MANUEL C. FERNANDEZ Espesyalista sa Sakit sa Balat at Paggamot sa RAYOS-X Oras: 10-12 n.u. — 4-6 n.h. R-211 Palomo Bldg., Azcarraga Cor. O’Doiineli — Office Tel. 3-20-35 DR. MAHIAND L. MEREAHO 8-Taon nagpakadalubhasa sa Berlin, Vienna, Paris at Nueva York Espesyalista sa Pagpapaanak, Sakit ng Babae, Balat, Sakit na Lihim at Operasiyon sa sakit ng Tiyan. Oras: 9-12 n.u. — 2-6 n.h:. Silid 310-311 Alcazar Bldg. Carriedo, Quiapo, Manila Res. Tel. 6-78-75 — Off. Tel. $-28-41 DR. B. S. BEailCB TUBERCULOSIS, HIKA, at MGA SAKIT SA DIBDIB, RAYOS-X. PNEUMOTHORAX—AEROSOL CLINICA SA QUIAPO: R-219 Doña Mercedes Bldg., Plaza Miranda 4-6 P.M. — Martes, Huwebes, Sabado — Tel. 3-84-14 CLINICA SA PASAY CITY — BOTICA ANGELES 238 Libertad, Tel. 5-16-45 — 4-7 P.M.: ARAW-ARAW. SA UMAGA: Quezon Institute - SANTAMARIA’S CLINIC - DR. P. A. SANTAMARIA Konsulta: Jl:00 n.u. — 1:00 n.h.; 4:00-6:00 n.h. Nag-oopera: Tonsil, Mata, Adenoid, Lamad, Trachoma, Tumor sa Lalamunan, Luga ng Tainga at Malabo ang rnata. Sinusuri ang Sinusitis at sakit sa ulo sa Rayos-X. 755 Avenida Rizal Tel. 3-39-92 (Malapit sa Central Hotel) Mannawain Anq Paq-ibiq (Buhat, sa pahina 11) bahuffi ng hawak niyanff liham: . .hinihingi kong paniwalaan mo ako... sapagka't nasasalalay sa iyong pagtitiwala sa. dicing sasabihin ang kaligayahan ng isang buhay... ” — "... Sapul nang hanydng pagkabatd, wain siydng malaking dalahing hindi naihinga. sa akin, bilang katapatang-loob, hindi bilang kapatid. na mofando .. .kaya’t nababatid ko', lubos na lubos kong nababatid, ang malinis niyang pagtatangi sa iyo ,sa iyo lamang, Luring... Bayaan mong ipaliwanag kg si Donna. Siya’y matalik na kaibigan ng buong pamilya at siya. rin ang tumingin sa Nanay sa kanyang pagkakasalcit. Kaya’t kaming lahát. na magkakapatid ay tumatanaw sa kanya ng utang na loob. Ngu ni’t kung paanong pumasok sa kanya ang paniwalang may inilaladng pagtingin si Mario sa kan ya na gaya.ng pagmamahal niya sa IYO ay hindt loo kailanman pinagkaabalahang itanong kay Ma rio. . .. Subali’t natitiyak ko na nang bigkasin ni Mario ang Hang pangungusap na manapa’y nahihiyasan ng ilang kataga ng pagmdmáhal ay dala, ng kanyang malaking utang na loob sa pagmamalasakit. na ginagawa ni Donna pa ra kay Nanay. Ganito ang nángyari: Madaling-araw nang pukawin ng pagkaalinsangan si Mario, at yayamang, wika niya, hindi na rin siya. 'makatulag, papalitan si Donna sa pagbabantay kay Nanay. Nguni’t ayaw pumayag na magpahinga, si Donna, ka ya’t nag-usap na lamang sila. Matagal rin' ang kanilang pag-uusáp: noon, wari nahantad kay Ma,rio ang pagpapagal ni Donna, at sa. laid ng bugso ng pasasalamat ay naitanong niya, —Sapal kayd ang pagmamahal upang masuklidn ang hnbutihan ng iyong loob? ...—Alam mo ba, Luring, na si Donna ay walang kapatid, kaya’t nang bigkasin ni Manio ang pa ngungusap na iyon ay nasa isip niya ang pagmamahal na madaring ihandog ng isang kapatid?... Nguni’t iba ang pakahulugan ni Donna. .. Kaya, kung ipinagkakait man ng iyong puso ang pagunawa sa iniluluhog sa iyo ni Ma rio, panaligan mo ang aking mga salita... Sapagka’t sa ngalan ng lalong dakila’t iginagalang niya sa buhay na ito, sa ibabaw ng karangalan ng aming ina’t ama, isi-.numpa niya, isinusumpa niyang ikaw lamang ang kanyang iniiibig, pinakaiibig. .. Maunawadn mo kaya ang kawagasan ng ga~ yong sumpa... Mauna.waan mo kaya kung bakit ako’y. lumiham sa iyo... Maunawadn mo kaya...? At ang may lagda ng lihaifT na yaon ay ang pinakamatandang ka patid ni Mario, ang kanyang Kuya Jose. (WAKAS) Liqaliq At Pananahimik (Buhat sa pahina 9) tahan ng pintor ay nasumpungan naman niya ang katahimikang hinahanap. Ang dibdib na nilahang ng panahon ay unti-unting pinaghilom ng limot, nang makilala si Pacita. Si Pacita’y mayuming tulad sa dahong anahaw, bagama’t anak lamang sa kabukiran. Ang magdarayang pag-ibig na kinatatakutan ni Mauro’y nakalimutang HANAPIN SA INYONG SUKING BOTIKA O KAYÁY SA TAT LONG GAM0T SAISANG PREPA RACION LABAN SAHINA-MATIPID GAMITIN AT HINDI NAKAPIPINSALA SA PUSO. MABISANG LUNAS SAHIKA UBO HAPO SYRUP MELOL SUPREME LABORATORIES 5OO QUEZON TIL. 3-B9-51 ganap sa harap ng dinadakilang mutya ng kabukiran. Ang nakikita ng binata’y ang landas na nabubudburan ng sariwang bulaklak sakaling maging dapat siya sa pagmamahal ng dalaga. —Iniibig kita Pacita —lakas loob na wika ng binata fihinsan sila’y magkaniig sa ilalim ng ma laking punong mangga na mala pit lamang sa dampa ni Pacita. —Mauro bihira ang nagtototoo sa mga bagay na s nasabi ng mga sumusuyo. Karaniwa’y hubad sa katotohanan, — salong maagap at walang pangiming sagot ni Paci ta. —Paniwalaan mo ako, Pacita. lisa ang aking puso at lalong iisa ang aking kaluluwa at kailan man ang puso at kaluluwang iyan ay mananatiling tapat sa iyo. —Kung totoong lahat ang sinasabi ng mga lalaki, sana’y wala tayong kababaihang lumuluoktubre 8, 1952 BULAKLAK CORAZON D. CRUZ Ang batan g si Corazon D. Cruz, ay Jcaisa-isang supling nina G. at Ginang Jose G. Cruz ng 830 Palíate, Balut Is.. Tundo, Maynila. Dahil sa pagsap; ng ika-8 taong gulang noong Agoste 22, taong kasalukuyan, ang niag-nnaL ay naghandog ng “ICE CREAMSANDWICH PARTY’’ sa kanilanj mga kakilala at kaibigan. Si Cora, ay maipagmamalaki ng kan yang mga magulang dahil sa pagkabihasang bumasa ng tagalog. At ang nakakagiliwan niyang basahin ay ang RUEAKEAK.—¿LORISI C/$//%// Bagaman ang dibdib ng don ay sing-tibay ng dsang moog, halos mawalat din ng mga sandaling yaon. Noon niya nakilala ang kanyang kamalian; ang kapaitang naidulot sa anak. 9. —Anak ko... matutupad ang iyong habilin. . . —ang huling namutawi sa labi ni don Lino sa matinding pagdaramdam. Muía noo’y kumilos si don Li no, matapos mapagyaman ang malamig na bangkay ng anak at maiuwi sa sariling tahanan. Salamat at may nakapághimaton kung saan matatagpuan si Mauro. Sa masigasig na paghahanap ng1 don sa binatang pintor ay nai 'X NGAYON, ang kalubhaan ng aking sipón ay wala na, salamat sa tuwlrang dalawahang bisa ng Vicks VapoRub! Talagang KAGABI, ay hinaplusan ako ni Inay ng Vicks VapoRub sa dibdib, lalamunan at likod. Agad akong nakaramdam ng han! SAMANTALANG AKO’Y TULOG, nalalanghap ko ang nakapagpapaginhawang singaw may gamot VapoRub. Pinaluwag ang aking ilong aP pinahupa ang aking ubo. AT ang VapoRub ay tuwiran ding nagkabisa sa aking dibdib— lnalis ang paninikip at kirot tulad ng isang nagpapaginhawa a t nagpapainit na plasto. kaginhawaformula: Camphor 6%; Menthol 3%; OH» of: Turpentine 3%, Eucolyptu» 2%, Ceder leaf 1%, Nutmea 1%; Thymol 0.23%; fetrolatucn 81.73%. tugpuan sa Nayuiig inihhiiatun im kaibigan nito. —Mauro, —ang wika ng don matapos humingi ng paunianhin sa binata, —naparito ako dihil sa huling habilin ni Edna. —Ang. ibig po ba ninyong sa bliin ay patay na. siya? —nialungkot na tanong ng binata. —Oo. .. —at sinabi ng don ang pakay sa binatang pintor. —Nguni, don Lino, ikakasal na ako sa isang tagarito, sa makala wa na lamang. —Mauro, kahit na gawin mu akong ninong sa kasal ay payag na ako, nguni’t matupad lamang ang huling habilin ng aking ana ng aM¡ sa sakit pumaPapar:q tba^ ^ot Tulad ng angaw-angaw na lbang mga ina, makíklta ninyong ang Vicks VapoRub ay isa sa pinakamahalagang gamot na inyong naitinggal sa tahanan, hindi lamang para sa sipón, kundi nak. Mahal ni Mauro si Edna, ka ya’t lihim sa kaalaman ni Pacita ay pinagbigyan niya ang kahilingan ni don Lino, hanggang sa maihatid sa huling hantungan ang bangkay ng babaing dinakila ng kanyang pinsel. Muía noon namuhay si Mauro nang buong tahimik sa piling ni Pacita na naging kahingahan ng kanyang' mga salaghati sa buhay. Samantala, si don Lino ay nahuhay na laging sinusumbatan ng kanyang budhi. WAKAS i tahanan, hindi lamang para sa sipón, para din sa maginhawang lunas sa: SAKIT NG ULO, KIROT NG NEURALHIA, MASAKIT NA LAMAN, PAGOD AT MAKIROT NA PAA, KARANIWANG HIWA AT PASO, PILAY AT GASGAS, KAGAT NG MGA INSERTO, ATBP. - em- madaling sumugpo ng sipón! Basahin ang paraan ng paggamit sa bawat pakete ha’t sawing palad. —Pacita. kung ang Jcatotoh-ina’y kabula.anan pa rin sa iyo ay wala akong magagawa. Kung magkakagayon, marahil ay wak na ring katotohanang mak’k t tayo sa balat ng lupang ito. —Huwag kang malunod s? isang tabong tubig, —nakangiting pakli naman ng dalaga. —Kailan ma’y hindi, Pacita. Nalalaman kung nalalaman mo na ang ginto ay lantay ding ginto ka hit mapasama sa makinang na" tanso. hindi ba Pacita? —Paano mo mapapatunayan ang iyong sinasabi? —Pakakasal tayo sa madaling panahon, Pacita... —Tunay? —Wala kang dapat ipag-alinlangan. * * * ♦ Samantala... Muía nang hadlangan ni don Lino ang anak sa pakikipag-ibigan kay Mauro’y naratay naman si Edna sa pagamutan. Ang yayat na katawan ni Edna’y wa lang itagal sa bayo ng salaghati. —Itay, hindi ko kayo sinísisi. Nalalaman kong may maganda kayong hangarin sa aking kinabukasan. Subali’t... —Edna. .. —Hindi na ako magtatagal, Itay. . . Sakali mang ako’y hindi napakasal ng buhay kay Mauro, ay ipakasal ninyo ako sa kanya kahit malamig na akong bangkay... —at ipinikit ni Edna ang kanyang mga mata upang huwag nang idilat na mulL yo BULAKLAK. Oktubre 8, 1952 J KUKA DAN/CL... MA* MANOR NA lABUYO WKA? no NAKAKAAN /a PAG-AAGAHA'Y Slk NABI NI DANILO SA MA6-ANAK NA IBIG NI YA N 6 MULING MAKADALAW SA ASYENDA AT MAKAPAMARIL PAG KA RINIG Nl DELIANG HIN. DI MASAS A MAHAN NG V AMA’Y NAGPRISINTANG SI YA ANG SASAMA TUMUTOL S| DANILO AT SINA&ING SIYA'Y MANGANGABAYO. NGU * NI’T PUMAYAG DIN NAHG SABININ NG DONG IANGKAS SI DELIA. PAGKAKITA NI ERMINIO SA PATUNGO NILA SA ASYENDA’Y IPINASIYA Nl' TONG SILA’Y SUSUNDAN. IKA-17-LAfcA^ /nL VICTOR. TOLEDO MARCOS KUN ANG /5AW6 /NAKITA KO NA^ I HUWA6 KANO MAINOM AT &AKA LUMIPAD < ‘•iktuh-e 8. '952 BULAKLAK 73 .PlNAOTAWANAN TULOY SIYA HI DELIA AT... TA TAYO ULI DA/6 PA PALA KITANO BUM ARIL, E... TIYAK AIA TAMA 'YON KUNG AKO ANG BUMARIL^ ANO MABUTI'Y /KAw\ NAMAN ANO BUMA' RIL KAPAúr NAKAKI- BAK IT, UMIIBICr ALAM MO, KUYA DANIEL, KAYA PINILIT KITANO MA6PAHINÚA TAYO RITO, IBIO KONG MALAMAN KUNG ANO ANO NARARAMDAMAN MO KUN6 KAPI" LIN6 KA NCr lYONCr IN IIP, 16. NaúMANAP SILANCr MULI Nú MANOK NA L ABO YO. NANO HINDI NA MAK AKITA AT PAOOD NA SILA'Y MINARAPAT NILANO MAOPAHIN0A IK AW BAY (NAPAHAMAK KAYA SI DANILO? SINO T'ril'TIlf sw KAYA ANO BUMARIL SA KAHYA ? JlUlULUl NAKU PO A1ADALINO LUMINOON SI DANILO AT HINANAP ANO BUMARIL. NANO MAKITA'Y NA6PADAU5DO5 5IYAHO PABABA- NOUNI’T NANO NASA KALAHATIAN NA SWA NO NIYOO AY MULINO BIN ARIL ... DnO? KO' 74 BULAKLAK Üktubre tí, 1952 f NAKATAKA5 5/YA.... TONG PLNUNO NG TUU5AN. TUMAKA5 5/YA, TANGAYANG /5ANG MAY5AK/T i, HWü IZANÜIVIATVARI ( ^NA DALAGANG ALAGA NAMIN/ PANLOLOOB NA lYANGMGA NAKAGAP05 NA - IYANANGNANLOOB DITO 5A KUMBENTO. IYAN ANGMGA TUU5AN' U/ SINULAT NI NGUNt'T MAY PANGKAT NA 5UMAKLOlO 5A AM/N/6/NAP05 ANG MGA/YAN BAGO KAYO DUMAT/NG. INIWAN NO UPANGIPAKITA RA W 3A KJakatakas 51 DIANONG NA DALA 51 SINANG AT DIÑALA NI YA ITO 5A I5ANG ILANG NA BAUAY 5A BUKID. SA KABILANG DAKO. ANG MGA TAUWAN NI DIANONG AY IGINAPO5 NG MGA TAUHAN NI EFREN UPANG MADATNAN NG MGA MAYKAPANGYARIMAN: ANG 5AGI5AG NA TABAK NG PANGKAT NI VIBORA ANG KANILANG INIWAN. NGUNIT PA NONO NAPA - GAPOS ANGMGA ‘YAN? TABAK N! VIBORA! NAL A RITO ANG ÍNYONG KAPAT/D 5¡ DIANONG. NAL A NGA. NGUNL T AL AM KONG 5/YA ANG PA5LMUNO 3A KKiHbic b. i!>oz líUUivkLAk 75 Rt NAKA5ALUBONG NA NIEFREN ANG KANiANG PANGKAFNA GAL I NG 5A KUM6ENTCU HINDI KO NATUb TULAN 5! DIAN0N6. HINDI KO MAL AMAN KUNG 5A'N l 7 S Y * MAHUHULOG DIN 5'YA GA1 TING KAMAYAN6M6A TAUHANMYA'Y IGINAPO5 NAMIN UPANGMADATNANNGMGA MAYKAPANGYARIH AN! * KUMAIN! 5!NANG, KU MAIN KA! MAGUGUTOM KA N'YANG D! KAKUMAAYOKO!AYOKONG KJaTUNTON KAYA Nl EFRE N ANG PINAG - TATA6UAN6 IYÚN NI DIANONG ?M APA AMO KAYA NIYA ANG MAY5AKIF NA OALAGA? ^ÍTUTULOYI5INA5APELIKULA NG ROYAL PRODUCTIONS 7(5 BVLAKLAK Oktubre S, 1952 RABELO JUAN PS SAMAMEOS EPP/S YUZ&hY TING NAMAN 6INA ERAMO AT PAGAS TAY&NSPAPAT IBAS EASALAMATÍ. TIN A WAG Nl HARING RASELO ffAGKARAANNG I6ANG ARAW# SA PAGSISIKAP NG MANGGAGAAAOT •S4ZAAMJ; PAPPE ñtLCON.., LfTANS KO SA /YOANS AKINS BL/HAYf. WINASIYA Nl PRINSIRE SA PMOS9MAHAL. NA HAKbUTANS NATIN ANS LAHAT. NSUN/TSA TNLONS ALANO NA MAGPAOS NG TORNEO SA MGA MAGHAHANGAPSA KAMAY Nl PRINSESA IRISA♦ PAGKAT SIXA'y NAWTITiyAK . KAGALINGAN NG KANYANG SA SARILI SA PAGHAWAK NG SANPATA, SA KABILANG PAKO, ANG HARING RASE LO? ÑAPALA NI ROPOU SA KUMBENTO AT NILARATAN NG LUNAS. PUMAKATHANS !9fP N! MYA SA MATATAPANS W&L NA SINA7ANS (TO NA TUMALAOAN& MANSANATAYSA IKAUIIOTAS/HO, AY NAY KOON o&nir Nf NAKATALASA PA KM /NYO.KANANAYAN ANG PALAWANG Bl NATA AKOYNA&PAPASANTIMPAYAAN' NAKAYAYAMOT (TONS WAtANS s S/NAOAWA, MAY'KON' ANONS SAKIUNS NANSAKIN SA BUHAY NA PAPAT KONO SAW/N.J SALAMATSAtNYO, MSAB/NATA PASPATYNONS AKAWAYP/ KO MAKAKAliMUTA NS KMO7 ANS SPNAY KO JM PAOLU.INSK&P SA (jlitubre K, 1952 BULAKLaK 77 SAPALARAN* fni BAN&LUMA&t NAA/& WAÍ.AN& &/NA&AWA? HWP/MO AMRARAMPAMAR Nl PAPPE FALCON 61 ERAMO PAO-* KA'T LUMAKAP ,T<1 AXa« 1 aNANAP I** S461 PAOAS... P/UAN&TAWAG AcZWSSAAH KAAIAROP&N. PAN&WOMAY HAPOONAH& ¿AS/yAPAM MPA&AS» \ Nl PAPPE FALCON SI EKfiMOSA S ISANO KAPILYA * ANS HWAHANAP MOERAMO,AV MSA KAN/ANS LA HAT».» WHPKTTA MAtMAWAM. PAPPS? 1 MAPIOIL KAYA ANO PAO-4LI6 NI BRAMO? 78 BULAKL^K Oklub’t I I 0 KUPA^ VAN ANO MA AAW/ IftANO MAM6OA6A' WA 5A AYYBN7A ■ 6A KAMAW6 Yl A PAOTAKA * NO AY 7UMATINO R% KIW, PINAHANAY NIYA ANO MO4 WkANO60 AT KINIPAPAHO 1 * AIftA/ WAKITA NIXA 6\ VO, NA * 4 ¿IMUPA’Y INA' KAPA NIYANO TIIMAKA& ITi NAN0N6 NIYA KVN6 ANO ANO PA NO A PAN NlTO AT NANO eUMAOOT ¿A KAN YA <9\ * AIVO NANO WAPANO KA$A MANO ‘^NYOK", AY TiNAMPAV NIYA ITO„, fl> MH6 NtóFUYO^ ANO 6AHT ]S $K HINPI PA02A60T Nl KÁIPANOANO MA' TUKllAN KA NO HIJATO * HA kA, TAWAOlN MO ’KONO *£NYOK NlOOkA^/AYAW KANO ^UMAOO’ AY4W KA? UMATAY ANO tATlOO 2AMUKHA NI HM. KA BH kA NO S>4KIT NA 7UPOT NO HAMPAS AY 71 WA NAKA^INO MAN MMAN6 »t» lka—20 Labas Guhit ni NIEVERA Oktubre 8, 1952 BULAKLAK 7Q PAPATAyiN KIM NO KAYA ANO NANGYAKI my melo^ # A1AG" £APAK KA* yA E’lYA NG PAGHI* HIGANTI $ ») INAGMAWAN NI MEPO ANG KANYAN0 r KAMAy NA INAGUEAN NG FU6O<r * > NUNFAYAN NANG WN6 PAWMANGGANG HAGUPIT HI RON WKUOt\W HINPI MAN PAMANG UMIPAG/ * NO MANGGAGAWANG AH FIN AY PI FOG NG FAGKAfCOT NA NAGMAMAMS NGUNIT IVAPANG NAKAPANGAHAG NA GUMAPANGANG/// MATUTO KA NANG MAGIA NPA NGAYON/ MA KI KI PAPA MO NA KUNG e»iNO AKO/> PUGG, ANG AKING 71/60/0A IWNG A RAW, IWNG WO NAMAN ANG 7APAP0Y/ AHO/ Pl NAG' fawntaan mo *KO £ AKAHAMmAy NA 0 MEPO'Y HIN7I VA TINI TIG I MN NI 0OH KUPA * NG PAGHAGUPIT ** * TINGNAN KO ANG TAPANG MO 1 TINGNAN KOZ X 13ULAKLAK Uktubl'c 8, 1952 y \\ ' nakaraan TANCHI MENPCZA Mí \A0UV<9 SI MA2iC? SA KAGAN(7AUAN Ni DIVI NA UlNPI NA UAV MOUNIT V MINPI /VAA^PATAwiMIK SA <ANYA NAOPAKALUNOP NA uAMAN^ SI VA SA AlAK > SA PALLALAS I NO / WUIL <5A PA&PAU& NI ¿DIVINA &A 0AS6> ÑO» I ALAK NA HAWAU, AY DI í MA KA PAO Pl OIL <S>\ ] /MAGl<2 ^4 t MABUYA NA 1 naMAN NANO NAMAN SIYA UAAUVVI NO 0AANO SUMSAT NO OAfflLINO JOSE U SANTOS Jr. ¿'U' Oklubre 8, .1052 BULARLAK 81 ( r LUM AYAS ETO plYAH KA NA / WAlA NA AXON’S MUKMANS \4hf POS-I.4XAS NA ITINULAL MACk? -i PiviNA / KA, PATAY C3UTC’M / 'Y1M AN<& iy<p/' oo, lauaYAS AK0/ lUMAYAd KA H/ALAN6 TU - «IN©/ LUMAYA^ KA,HlNPl NA KHA KAI LA" N04N/ WAMIL SA KAHiUiyAM KAY SONYA, LHNPi SiyA NA<30ALIK 'PITO . NA<3PALA0UY-LA0Oy SiyA naslalasins.-. PA<5KA<S>A0i,tAtAPAT-TAPAt NA LAMANS SIYA SA KAMI LANs 0AMAV MAlPAKIKlHAfZAP PA XAY SONYA/ AAagtuloy IWkaya si MAPlO UPANS HUMIN<2»I N«S TAIMAP KAY S¿WA¿ HlNPl NA KA YA SILA MASKA&UNPO Nl PIVlNA - 4NS susuN<PP NA LA0AS / 82 BULAKLAK Oktubre 8, 1952 IMA FIDEL AT LUCIO NA TANG AV SI CARMEN AY NAKATAKAe KINA AL0ERTO AT ALAGAP NG SATAS NA TÜMUTUGAYGAY. KINAMATINGGAB1WAN.GA MATINOING PAGKAMAPO(SlNA FIPEL at CAR MEN AY NAMAMINGA SA ILALIM NG V5ANG PUNONG KAHoy SA ILANG. I4ININTAY Nl CARMEN NAMAiQLIP ANG PALAWA AT SIYA'Y tumakas» * ® 08363862 S/AHMAT A// aESUS (2JWA§AW • g>ES PASCUAL LUC/O, TtWATA¿TAS S/ CA&A/t&V^ k £>ALf ArA'T HA8U¿./A/ AM77A/... V 7ALA&AA/& MA/-//8AP f^AA ~ A/1UMA 'YAA/ A ••• INQI MAKALAYC SI CAPMGM SA PAG TAKAS. , NAPAPAPA SIYA AT INASOT NINA F»OEL AT LOClO • • • • i _ __ _ _ _ *** ■ Oktiihr.- •< 1952 P»l 'I .AKLAK gv C&^A KABIUANG PAKO.HINOI NAMAN MAGUÜ’®\ue>Ay NANO PAOHAHANA«> Bl MA AU06KTO AT AU AG AO NG BATAS» •• ♦ POCW. 7~/U /YGA/ A/G ¿SA/VG BA - BAS S ayaw KA BA '? O £T¿) A/V<3 • /Y& 'YAA/ ms m__ £>/YA/V /=&&A MAPA¿-A< sueuMAr, TAYA/A S $4 BULAKLAK Oktubre 8, 1952 I fe 1 SA ITAAG NG BAHAY AY INABOT NILA SI MANG PORONG. KAYA NAKARAAN’ KaSALUKUXANG NAe-LlUSAP SlNA ANTONIO AT SARGENTO ALONZO NANG PU MAT I NG SI KARYO NA MAY IWNABALITA TUNG KO L KAY MANG PORONG... ANG I YONG AMAIN M NAKATAGPO NG «ANG BABAING MAPAKA6ANCMowGHitA-GULANIT ANG PAM IT AT HAPONG NAPO ANG M.Ayoez.. napakaGANRANG BABAE? SINO KAYANG BABAB I YON'? SAMANTALA» * SA TANANAN Nl MANG PORONG NAGKATIÑGIÑAN ANG TATLO AT. ShAXOG BA NG BA BAI NG lyON AY MINPI TAGA-RlTQ karyo l-l IMP I PO TAGA-RiTO ANG BA0AING lyONZ SIYA'Y I SANG /(AISTIGA/?Z MI5TigA¿ ANG SABI Nl MANG PORONG AY BO MAT PAW SA LUMU BOG NA BAPOR ANG BABAING lyONXAT SiyA LAMANG MAEAUIL ANG NAKALI6TAS... AT PITO NGA NAKARATING SA ATINO POOK ■ * ^ //// NARAKA6ANPA NIYA 1 MGA KALAMA.... PARANG GANTA ANG KANYANG MUKUA !^7777PZ'//^!i x\x \ 22 '4 oayamg/uinpi pa AKO ANG NAKATAGPO..... A^^MAY RALAGAY aj WH ^/AKONG ANG BABAING 'PUMATING NAIYAN AY SUGO ’W NG VIWS! SARAS KA'T BATIP t Jflc'K. ' ’y rt ¿9C NATIN NA MAR AMI NAW6 NASA- /1 L. 5AIMI PITO $AATING NA>ONZ7/ ’ ____ ^y// A0A.WALA NG MGA NANG RUMAT1NG SA TAMANAN Nl MANG PORONG SlNA SARMENTO AT SI ANTONIO NA KASAMASIKARYO.... TAO SA BAM AY Nl MANG PORONG, KANINA E. ANG PAMI-PAMI HA? SKSURO'Y UMALIS NA». NGUNl'T HINPl NAMAN SILA ANG SAPYA NATINZ KUNPI ANG BAEAlNG SINASABl MOo.TAYO NA SA 1TAAS NG BA MAY..» • • • TATA.PORONG TOTOO PORA, ANG IBINABALITA Ni KARYO NA MAYROON KAYONG NATAGPUANG BABAING MASAN PA ■? 00.4NT0NI0o..5iyAs> PARANG SAN TANG NlLIKHA.o.NASA LOOB NA 5lYA NG SlLlP AT NAMAMAHINGA»,.. Okt ubre K, 1952 BULAKLAK '.íi./fífí/iiilíi AY... TU LUNG AN NINYO yo NA PO ANG NALALABAK IT KA NARlRlPANGA U an? (SAN ITO ANG 5US.rMABUTI'T MINPI E.PAANO Po NINyo NAKITA ANG BABAING 'YAN TATA PORONG?... AT T^AGUUA-GLILANIT PAW ANG KASUOTAN NANG IUWI NINyo RITO?... N ANGYARTANAK. MAKINIG KAYO.... UlNPI NAGTAGAL AY NAKITA KO ANG PÜMARATING I5ANG BABAE,,, SIYA'X HAPONG-MAPO SAAYOS.lilMAPIT AKO 5A KANYA AT SiyA'Y AKING TINANONG».. TO SAGANITONG ORAS T...TAGA-6AAN KA AT ANO ANO IYONG AKO GINOO «/A kap Ko,,,, Ayyy NI AH I NG A.., MAU I RAP NA ANG MAPAHAMAK KA fru L AK B a? KO ANG L UFANGlTO HANGGANG SA AKO'y ABUTIN NG GABI POOK NA ITO.... AT SALAM AT NA LAMANG AY NA KITA N'yo 'KO.«' KA NATAGPUAN NG tMPAKTONG PUMAPATAY NG TAO.«< TAYO SA AM I NG BAHAY AT POON KA MA NAGHARI GA PAM PAM IN KO ANG PAGKAMABA& SA KÁNVANG ANYO,..KAYA SIYA'Y AKING INALALAyAN....AT«. -AT. GUUA-GULANIT ANG NA ITO ?... Ayyy.... ang pangalan IYONG KASOOTAÑ1 MAGTAPAT KA SA’KIN... GINO KO PO'y ROMANA KA AT BAK IT NARATING MO ANG POOK AKO PO'y BÜHAT SA I PANG 1 «5ASAKYAN-PAG AT .«NGUNI'TX UUMUBOG PO ITO„. ; ANG GINAWA KO'y INIUIGTAG ANG AKING SAPlLIv. AWJV KU MAPI T GA IGANG BAUSA... AT PITO AKO PINAPPAP. 86 BULAKLAK Oktubre 8, 1952 HINPI fl AMA LI ANS KUTOg SABI KAMALI E ITO 61 6EGMUNPAANO PA KAYA ITO NABUMAY?, • ffabpla fli VIPAL Ay PUMUKOT ITO SA I .. ■■ TV? AKARAAN ANS ILANS SAN PALI SA BAHAY NG TININTI. AA MATAPO6 MAKAPAS-U5ISA SI VIPAL TUNGKOL SA BINATANG KAT LI LONG NS KAN YANG TASA PA Ml LI.. ATALIM PON MOISB5, MB INIlSlP 'ATA KAYO NG MALALlM» » « ||||l 1 f ■ f/llr id ANS I GANG HIM MO TULOY SA NANA TINANG MONG MAGHAN - PA NG KAPE AT NI TATA TIBO- • .'YON NA SIGURQ ANO PON MOISES NA SINAPON NG MATAN ~ PA. MALABO NA KAYA PO. gUTI NA N6A HU LANG PON MOISE 6 AT NAOKAROON AKO NG KATULONG. KUNG HINPI 6 WALA NANG KAWAWA KITO, Z KUNPI KAMI, PAGKAT MAMINA NA HIT AKO . T^ANG UMAHON SA BITING-KAMPAN A Si VlPALAY KIN AU - ¿K1 6AF NIYA ASAP ANO MATAN PANG ITA . . . - ------------------ - * ■■■-■■ —— --------------/ GUPA. MAGTAPAT KA ('KIN. .. NALALAMAN BA NI SBGMUNPO ANO AKlNG PAGKATAO? ANS AKINS PA&IGING TULISAN NO NG AKAW? HINPLViPAL . . .WALA SIYANG NA LAL AM AN TUNGKOL PITAN. . ANS KATANPAAN KO'y 'Pl MAAAc RING MAGGILgl SA KAPAHAMAKAN NG AKINS KAFWA. (Jktubre 8, 1952 BULAKLAK g7 1 r /kakit.vipal? . ME RON BANG BUMABALI SA SA 'YO ?. . NANG-^ zSlAKA PA te») LAMANS l^NAKAHINGA H& MALUWAG 51 VIPAL NAN& AAARI - NIG ANG SAGOT NG KAU6AP- . . ¿BUHAYPANG AKA' LA KO £?A'Y SABI MO'Y PATAY NA OO GUPA. - - SI V SEGMUNPO AY BU - MAY AT NAKATIKA NGAYON SA TININTI NG y ‘ NAYON. -^IYON \ ANG AKING \ PALAGAYi PERO HINPI PALA... T UMALI5 61 VIPAL NA 6AKBIBI H& A&AMA&AM. SIMULA NO ON» ANG BAWA'T HAKBANG Nl SEGMUNPO AY TlNU<-A/GA " YAN NIYA . NAGING MAlLAP NAMAN 51 SEGMUNPO SA TUWl ITONG MAKAKATAGPO. 1SANG HAPON SA FAMAY NG TININTI.., r --------------- ------------------------* - ATE, KAILANGANG LUMAKAP TAYO NGAYON PIN. MALLIBUA PALA ANG SAKIT NG INA Nl VIRGINIA. . YAH BA ANG NASA 5ULAT NA BIGAY NG KUTGEKO SA'YO ? • • • • • KAPATlPSA KAN|• « -1 ABA «*. E.. KUH& KA&AMOT NA NG MGA PUKTOK PCTO AT WALANG IBINUBUTI B KAI" LANGANG SA KAglóíKfi HAMAN KUMA0NNG puktor ¿TPUMANGO NA JL LAMANG ANG •^TININTI AT ragKATAPOG AYPÍNAPAGHANPA ANG LANG PÁG-ÁLISc IPINASYA NILANG IWAN SA BAKAY 51 SEGMUNPO AT SILA NA LA1 MANG ANG NAG1 TUN GO SA SAN - CRISTOBAL, MAKARAAN ANG MARAMING SAN" ; PALI, SA BAHAY ~ ; NINA PON ENGRACIO., . HINPI NGA NAMIN M ALAMAN JKAMAKALAWA LANG HU NILAGNAT AT KE BUT I NAMAN NG PAKIRAMPAM KA" HAPON.. KUYA, KUNG AMONG SAKIT 'YANG PUMAPO KE MARtA E.. BASTANTE NAMAN SA GAMOT NG POKTOR,. NA TUMAWAG NGMANG§ GAGAMOT SA KABISE- 4/ I PA, NGUNI'T.TULAP NG (l MGA MAUNANG TUMI- /( [ NGIN AY NABIGO. PATI ft f SI SEGMUNPO AY NA- '/■X ! gAIJ-ÓA KAYA l<5AN¿ * l'\l\ PUPUNTAHAN KO SI NANA GUPA.. BAKA SAKALING MAPAGALING NIYA ANG SAKIT INA NI VIRPEROL KAGABI E PI NAGPATULOG AT IPINARAIMG HU ANG PANINIKIP NG PlBPlB AT PANANAKITNG LALAMUNAN NANG BIOLA NA LAMANS HO1HOOO: GINO KA" AKINP NG BUMARIL KAY SEGMUN' IRATIN6 KAYA SlYA My - »ITUTUL&y * B ftWF- ...J gg BULAKLAK Oktubrc 8, 1952 &LG.9 nakaraan: 51 PONYA MARTITA AT 51 PON ANTONIO AY NA65APYA 5A TAHANAN NI AUNG» SIPRA... AN6 NAGINS 6AVYA Nl PONYA MARTITA AY PUTUI-INANG PA6-U0I6AN NINA MEtPA AT RUBEN. MINPI NAKUMAN6 TUMÜTOL Nl AUING £1 PR A.,.KAYA.... ---- o —--BAWALAN KO ANO AKINO ANAK.NA MAKIPAGHPI6AN KAYO AN6 MA5U5UN0P V PONYA MARTITA,,. PA6BA- S NAGING MA6ÜL0 GATAMANAN NINA ALIM (5 <31 PR A ANG PANGYAYARING PAGUBIGAN NINA RUBEN AT MELBA. KAYA NAN<3 PUMALAW I TONG BIN ATA 5ATAHANAN NG PA LAG A RUBEN... TINATAPOS KO NA ANG UAHAT.C. MAKAAAU^ KA NA/ZZ NGUNI'T MELBA... PAHINTÜLUTAN MO < MÜNA AKONG MA- , KAPAGPAU WANAGZ y 5UKAT NA ffUBEN....ANG lyONG INA AY LAB * ^ ANO PAG-AGLAHI SA AKING MAG LI LANG AT GA AKING PAGKATAO/ KAYA IWAN MO NA KAMI.' UMALI^ KA NA.' MELBA.... AKO ’ii<® AT WINPI ANG AKING INA, ANG MAKAKA^AMA MO 6AB0MAYZ.. 5°^O O' ,O anr l<r I ÍI 1T> J L "wW*1 ^sgggjjgag Oktubre 8, 1952 BULAKLAK MA6MANAP ANG HALAWA NG MUTYA NG GAGING. HANGGAN6 GA MAKARAT ING GA. maku/nakakatakot PITO KIRING....PAKA ME MULTO.... r OW/lNiiNriNPI MO ANG MULTO—..BAYUN Mt FU NG PAGING .'UAL IK A APANGAN NAT IN AN6 PAÚLUWA NG MUTYA... ABA, 61 PINO VAN KITARITG MA...0A' PAPA AN PITO? MAP,... E,NAGKAGALIT 61 RUBEN AT ANG ATE KO E...NAA/WA AKO KE RUBEN MUKHAN6 BA6ANG-5I6IW TEKA?...ME NAI6IP AKO.... A....'YONG MUTYAN6WIN0 MAG PAPAN TAY ANG PALAWA NANG PUMAAN 61 BINO.... HUWAG KAN6 MA1N6AY. KIT KAYA GIYA NAr MUKMAN6 ME HINAHA; OO NG»A A r 61 TERRY NA WALANG MALAY 6A BABALANG RAKATING GA KANYA AY PAPAUWI NA.MATAPO6 MAKIfAGBABAG KAY RUBEN,KAYA.— J»NAHM .KlftlNG .W p-tMARlL «I T&RRy. 7 13^ «A i <v ^>ITAK ÑTemMzCmARIA CRISTINA J wnffnt» mu ( SI Bb. Susan B. Cruz ng Pamantasan ng Pilipinas na lpinagdlwang ang kanyang kaarawan noong ika 11 ng Agosto. Binabati siya ng kanyang mga kaibigan lalung-lalo na si Leda. Chloridin Cough Syiup Ang nagdudulot ng ginhawa sa ubong Jikha ng Sipón, Brongkitis, Pulmonya at Tuberkulosis sa pul món. Subok at pinagtibay ng Board of Pharmaceutical Exam iners and Chloridin Cough Sy- ~ rup ay bago, ligtas at mabisa. ! Sa mga sanggol at mga bata, 2 hingin ang Baby Chloridin. LET THE REST OF THE WORLD GO BY This song is sincerly and lovingly dedicated to my pals, Miss Nena Le gaspi of Atimonan, Quezon and Miss Beatriz Ceniza of the Cebuano Bár rales Institute of Zamboanga. To Ro salinda Tan on her birthday last Aug. 29, 1952. To my far away friends Josefina Balucos of the C.I.C. of Ce bu, to Concepcion Lim of the C.B.I. of Zamboanga. To Violeta Ceniza, Patria Alcantara, Prospy Lumayag, Trinidad Rivera and lastly to my cou sins Lamberto Carungay, and Vick Zambrano of the same school A.C. Dalaguete, Cebu, FROM CECILIA LEGASPI OF DALAGUETE, CEBU. Especially dedicated to charming friend Miss Placida Javier of P.C.C. on the occasion on her natal day by Freddy Far Valezuela of Sto. Tomas University college of Law. With someone like you A pal good and true I’d like to leave it all behind And go and find A place that’s known To God alone just a spot to call our own. Ang ¿iking panainbitan At iyong lunasan Ang puso kong nagmamahal. Koro Pag-ibig at pag-asa Ang siyang tanging ligaya Ng puso kong may dusa’t Wala ng umaga Sakali mang lumimot ka Tayo’y di na makita Pag-ibig ko’t pag-asa Tanging ikaw sinta. KUNG IYONG DIRINGGIN (Buóng pusong inihahandog kay Bb. NORMA de GUZMAN, iig Teresa, Sta. Mesa, Maynila; dahil sa pagsapit ng kanyang ika-18 kaarawan.) (Inihahandog pa rin ng Kap. DINSULAN AT PANITIK kay MERCE DES AQUINO ng Almacén, Navotas, Rizal. Kay Bb. AIDA CASTRO ng makatang C.C. MARQUEZ Jr. Gayón din kay LEONY ni ENRIE B. JIME NEZ. Handog pa rin ng TERVALAC CLUB sa bagong plnag-lsáng dibdib na sina LUIS PINACATE at' PROS PERIDAD CRUZ.) NEVER LEAVE ME This song Is heartily and lovb dedicated to Concordia Martin on occasion of her birthday on Octo 16 and to my darling Flor de Jei and Fortunata Marcos the requerí from Lourdes G. Mateo of U.E. , Never leave me cl For my heart would leave me bo™ With your lips away from mine What do Never For a I’d be Who could I turn, to where would! T 8°' There’s such comfort when you hold me ■' Those within your sweet embracé Life’s so warmth when you enfoj me. No other can take your place Never leave me Always take my heart away Always love me as today My darling never leave me. would I say what wouldjp leave me last time coinés along lost without you near /j 4. -< THE LOVELIEST NIGHT THE YEAR This song is lovingly dedicated to, beloved friend Miss Carmen Santos/ Miss Carmen School Teacher Miss Leonila Matio of San Gabriel ? Sta. Maria Bulacan. dedication com-; ing from Lauro déla Cruz. OF Bernabe, of Parada . and also dedicated Xo i When you are in love It’s the loveliest night of the year 4 Star twinkle above And you almost can touch them from here, - i Words fall in to rhyme for ->• Anytime you are holding me • r I2GJ?. 7G8 1 G» 2 «?. 5% BRJIG COMPAN Í NARRA J : MANILA^ FORMULA EACH FLUID OUNCE CONTAINS: AMMONIUM CHLORIDE THIOCOL COOE.NE PHOSPHATE CHLOPOFOPM ALCOHOL CONTENT WITH LICORICE 6 MENTHOL Will find perfect peace Where joy never cease Out there beneath a kindly sky Will build a sweet little nest Somewhere in the west And let the rest of the world go . by. PAG-IBIG AT PAG-ASA Thia song is heartily dedicated to all personnel of the NBP Employees Club and the Bureau of Prisons es pecially to MÍS3 Petronila Vivar and Sgt. Artemio Tensuan and to Mr. Fe derico Madarang. Sa aking pagdurusa , Lagi kang alaala Ng puso ko sa tuwina Mula nang mawalay ka Dinggin mo aking hirang Kung di mo diringgin, yaring pagdaing; Puso kong tapát sa paggiliw Ay lalo nang mahihilahil At kung mabibigo, yaring pagsinta Ay tuluyan ng magdurusa At mawawalan ng pag-asa Oh! irog, ilawit mo ang paglingap Sa pusong dagi na sa paghihirap. Kung iyong diringgin ay liligaya At ang lagi kong madarama, Aliw ng pagsinta. near When you are in love It’s the loveliest night of the year ' Waltzing along in the blue Like a breeze drifting over the sand Thrill find the wonder of you And the wonderful touch of your hand My heart starts to beat Like a child when a birthday is near So please be my sweet " It’s the loveliest night of the year/ H CJ *T * U lUT A Espesyalista sa Hika n O X JLl JtX Dr. A. V. MAURICIO Gumagamot ng Hika na pagagalingin. Garantiya: Kung umulit sa loob ng 6 hanggang 12 buwan ang sakit, ay gagamuting muli na walang bayad. .. ' R-207 Wm. LI Yao Bldg., Republic Slipper Market Oras ng Konsulta: 8:00—12:00 N.U. — 4:00—6:00 NG. ATTENTION INDUSTRIOUS MEN & WOMEN who want to learn professions that require short time! HERE IS YOUR CHANCE — NOW! — TO MAKE USE OF YOUR J INTELLIGENCE by learning well-paid PROFESSIONS. ENROLL IN Dressmaking Ext. Course in Dressmaking Pre-Master Men's Tailoring Master Men's Tailoring Advanced Men's Tailoring Ladies' Tailoring Embroidery Ext. Course in Embroidery Prepare yourself for a part time job and learn the Kollerman’s method of cutting and designing. ENROLL NOW BEFORE IT’S TOO LATE KOLLERMAN SCHOOL OF FASHION 317 P. GOMEZ, QUIAPO, MANILA

Item sets: Bulaklak: hiyas ng tahanan

Media: Bulaklak: hiyas ng tahanan