Sa Malayong Kabukiran.pdf

Media

Part of Bulaklak

extracted text: 0 BULARLA T< Dis. 3. 1952 ing pamamasyal ko sa bukid at ang, pagdalaw kay Delia ay Hindi ko nakakalimutan. Talaffanff Sa Kabukira’y May Kaibang Pagtangkilik, May Magahdang Pasunura’t Katutubo Ang Pag-ibig. (KlWSNTO AbEdANDRO (K FERNANDO I I BAKASYON na naman noon. Inasam-asam ko nang buong pananabik na isang taon na lamang ang gagawing kong pagpasok at paglabas sa pin to ng anting paaralan at isa na akong abugado. Matuling sumagi sa isip ho ang gayón sapagka’t ang mga marka ko nama’y maipagpaparangalan kahit kangvno. Nguni’t sa ayos. —Wala po. — At ipinaliwanag ko ang dahilan. Iyan ngá, Daniel, ang matagal ko nang sasabihin sa iyo, e. Kailangang pag-uku’an. mo - ang iyong katawan. Kung magkakatitulo ka man at mawawalá ña man ang iyong kalusugan, wala pagkakaharap ko sa salamin upang magsuklay ng buhok ay napansin kong tila bumaba ang aking katawan. Pag-aaliniangan pa rin sa aking híñala ay minabuti kong isukat ang aking mga lumang amérikana — sapagka’t kung mga polo lamang at kamlsadentro ay mahirap mapansin. —Aba, mayroon yatang lákad Si na ring gaanong halaga. t>aniel? — pansin ng aking ama ^ayo’y pinagkaisahan nanang akó’y mapasukan sa gayong m mag-amá na ako’y magbalalawigan—sa aking r t dusa ho, —at iniabot ma mak f I r r [ I .!U!T r®. PRANKS S XXX aking k na ululanan dumating sa himDIB. 3, 1952 BULAKLAK 7 bakasyon sa mga pinsán. x Ang treng ay malapit nang p»lan ng bayang aking patutunguhan. Dumungaw ako sa bentanilyá upang tapunan ng tingin ang pook na aking sadyá — sa pagka’t hindi pa ako napupunta doon. Sa may bandang bukid ang kiná Kuya Pedro. Mabuting pagkakataon naman, nataunan kong inilabas ng aking pinsan ang kan yang kare ela, kaya dito na ako nasabay. —Tataba nga ako rito... —aniko sa aking pinsan nang sabihin niyáng malapit na kaming sumapit sa bahay. Tuwang tuwá ang aking ama in at gayundin 'ang akirg mga pinsáng dalaga nang kami’y mating. Muli kong binanggit ang dali kong paglusog roon nang langap ang kakaibang simoy ng hanging dumadampi sa aking mukhá. Ang nakatu uwang ugoy ng hitik na mga uhay ng palay ay tila la ong nagpasiglá aking hapong katawan. Lalo "akong nasiyahan nang du mating ang gabi: masasayang tugtugan a; awitan ang pumukaw sa akin. Hindi gaya sa Mayn la na nagsasalimbayang tunog ng radyo, ugong ng mga sasakyan at kung mlnsan pa’y nasasabayan ng sirena ng bumbero. Niyayá akong makinig ng aking Ku ya Pedro, at labis akong naligayahan sa aking mga nasaksL han. Mga katuiubong sayaw ng ^ ating mga kada agahan sa nayon; mga awit na kundiman at tugtugan ng masasayáng kabinataan. Galak akong galak. s —Gabi-gabi ba’y ganito rito sa Í inyo, Kuya? —naitanong ko. —Hindi naman lagi na; kung i s’la’y nakatataposi na maaga -sa paggapas at maliwanag ang nag-aawitan Iyan ang amin. K nabukasa’y kinailangan kong bumili ng s;gari yong “Camel’", pagka’t ako’y naubusan. Nagtungo ako sa isang tindahan at dito’y nakitá ang tindera na siyang umawit noong sinundang gabi. Malambing ang kanyang t:nig at ako’y naakit niyáng lubha. —Kung wala kayong “Camel” kah t na hu anong sigarilyo mayroon kayo riyan ay pagbilan ninyo ako. Napansin kong naijgiti ang aking binibilhan. May kahulugan iyon para sa ak:n. —Alin hu ba rito?—ang tanong ng tindera. Nagkatamang mata gal ang aming mga paningin. Napukaw ang aking damdamin. —Kung alin hu ang nais n:nyo ay S'iyá ko ring gusto! —para nang pagbibiro ko. —Aba, mahirap hu iyon. —na kikimi niyáng tanggi. —E, dale hu, kung ayaw kayo ay sabihm na lamang ninyo ang pangalan ng mga sigarilyo ninyo diyan; sa pangalan na lamang hu ako mamim’li. —Eto ho, —at inisa-isá ng da laga — K API SANAN, LA IN SULAR, BATAAN, LA DICHA at PAGKAKAISA. At saka ngá hu pala ULIRAN. Anupa’t pawang gawá lang hu dito sa atin... Napansin kong nakatitig sa akin ang aking kausap. Titig na kung aking warii’y panunumbat dahil sa katagalan kaipala nang di ko pagtugon. Sa paano’y kahit alin duon ang aking hingin ay natitiyak kong sasakit na naman ang aking lalamunan. Sa gayo’y sumagot ako ng ganito: —Iyon hu bang may larawan ng dalagang iyun... —A, ULIRAN tulad ngayo’y huwan, sila’y at nagsasayawan. kaligayahan dito sa •6a akin ang isang kaha. , Sa loob-loob ko’y mahabang ubuhan kápag iyo’y naubosi ko. At dahil sa ayaw kong maha’iata, iyo’y binayaran ko agad. —Marahil uliran sa pag-ibig ang may tinda nito... —may ngiti kong pakli nang iniaabot na sa ak n ang sukli. Muling nangiti ang dalaga, nguni’t biglang lumingon nang mapansing hindi ko iniaal s ang t;tig ko sa kanya. Sa gayo’y natambad sa aki. ang kanyang maputi at mabilog na batok. “Gandang tagalog, aniko sa saril;. At... —Alin kuwan, ako po’y magpapaalam na, ngu ni’t... —at saka kunwa ay binibilang ko ang kanyang isinukli sa akin. luauaii s yang humarap na napalapit pa. —Kuiang hu ba ang sukli ko sa inyo.? NaKararamdam na nn ako sa kanya kaya a ko y lumugon ng: Oho, kuiang hu... —Hayan hu at hustu, a... —Hindi iyon ang ibig kong sabihin, —nakangit. nguni t paiyias na tugon ko —ang inyo nung pangalanKaiuiuoo na marahil sa mga dalagang mala yo sa pusod ng kabihasnan, matagal muña bago sly a tumugon: —A.. deia, ho. —nakikimi niyang pakilala. —Kay gandang pangaian... Aling Dely 0 Al ng Adelmg... —marnpos akong makapagpa sa^amat. —Hindi ho gayón, —maagap niyang hadlang —Déla lam'ang hu kung ako y palayawan. —biguni’t kung Dely ho ay lalong bagay na bagay sa inyong kagandahan... —Hindi ho uso rito sa amin iyon. Z Sa gayong pagtanggi ay naunawaan ko r ang kanyang ib g sabihin kaya hindi ko na iginiit ang aking mungkahi. At hindi man mya itinanong ang ak ng pangalan ay ako na ang nagbansag. Nakilala ko siya, makilala na man niya ako. —Daniel Sulit ho, ang aking pangalan. Bahagya ko nang naulinigan ang kanyang tugong; salamat hoH ndi ko man gusto pa ay napilitan na rin akong magpaalam nang tuluyan sapagka’t tanghali na. baka, baka sabihm sa kanila na bagung-bago akong kakilala ay masiyado naman ako. Ngu ni’t kinusa kong magdahandahan; p nagingatan ko ang aking paghakbang. Nang ako y malayu-layo na ay mabilis ko siyang (Sundan sa pahina 62) g9 BVLAKLAK Dis. 3, 1952 •”--------------------------------------------Sa Malavonq Kahukiran (Buhat sa pahina 7) nilingon. Nakita kong mabilis d n siyang nagtago. Sinundan pala niya ako ng tanaw. Nang dumating ako sa bahay ay tatawa-tawa ang aking Kuya Pedro. Naunuwaan ko naman agad ang kanyang ibig sabihin sapagka’t abot ng tanaw buhat doon ang tindahan nila Dela. Nang sumunod pang mga araw. kung papaanong di ko nakakalimutan ang pamamasyal sa gltna ng bukid ay gayón din ang pagdalaw ko kina Dela. At kung hin di man namumutawi sa kanyang labi ang salitang Oo, ay nararamdaman ko namang nagkakauna-, waan na ang aming mga puso. Isang araw, magkaharap kami ni Kuya Pedro. Nakaupo kami sa dalawang tumba-tumbang kawayarT sa kanilang balkon. Siya ang unang nagsalita: —May napapansin ako sa iyo, Daniel. Tangi sa mabilis mong pagtaba kahit madalas kang mapuyat ay tila wiling-wili ka na rito! Nguni’t... ang gusto ko ay ikaw nga naman ang magsabi sa akin ng napapansin mo rito! Ang akala ko ay binibiro la mang ako ng aking pinsan sapag ka’t gayón ang madalas niyang gawin sa akin: —Anu pa, e di... masarap ang bigas dito, masarap ang itiog at lalong masarap ang gatas na sariwa kung umaga... —Hindi iyan ang dapat mong pag-ukulan, Daniel karaniwan iyan sa lahat ng pook na katulad nito. o May ibang ibig sabihin ang aking Kuya Pedro. Nabasa ko sa kanyang anyo ang malalim na palaisipan. Hiniling ko sa kanya na sabihin sa akin iyon. Ngun’t kailangan daw malaman ko iyon nang hindi magbubuhat sa kan yang bibig. Nag-isdp ako ng ma la, im bagaman natitiyak kong walang masama iyon ukol sa akin. Buhat noo’y pinalawak ko ang aking pakiramdam. Pinag-ukulan ko ng pansin ang pamumuhay at kabuhayan ng mga taga roon: ang kanilang pagsasamahan at ang kanilang laging ginagamit na sangkap sa buhay. Noon ko napagwari ang lahat. Pagkar^an ng ilang araw ay humarap na ako sa aking pinsan at sinabi ko ang lahat na aking papansin, r —Iyan!... —nasisiyahang tu ning agad ng aking Kuya Pedro. —Nguni’t bakit naman kayo ganoon? Parang nilalabanan ninyo ang sa iba? —-tila panunumbat ko. - —Hindi naman gayón, Daniel. Alam mo, hindi lamang kami ang nakapapansin sa takbo ng ating kabuhayan ngayon... Kinikilala iyan ng ating pamahalaan! Kaya napagkaisahan naming mga tagarito na hangga’t maáari ay... atin muña bago ang sa iba. Ma áari nga bang hindi tayo aangkat? WaJa naman tayo ng lahat ng ating kailangan. Kahit na ako labis na nasiyahan sa paliwanag ng aking pinsan ay hindi ako nagpahalata sapag ka’t higit sa lahat ay ako ang kauna-unahang dapat mapahiya. Ako pa namang malapit nang tanghaling isang abugado. Kahit na ang aking alaala. ay nakatuon kay Dela, sa dilag na siyang nagpatibok sa kong puso, ang mga bagay na pinag-usapan namin ng aking Kuya Pedro ay di ko nakalimutang ibalita sa aking ama. Nguni’t sa si mula ay nagkaroon siya ng tumbalik na palagay: —Karaniwan na iyan sa mga taga nayon, Daniel... —at saka sinabayan ng tila nag-uuyam na halakhak ng yaking Papa. Nabigla ako ng titig sa aking ama. Titig na larawan ng panu numbat at pagdaramdam. Mabuti na lamang at hindi sa akin nakaharap. —Nguni’t, papa, —nakuha ko pa ring malumanay na sagot — kung ang mga taga nayon ay nakagagawa ng gayón, inaakala kong* lalong makabubuti sa ating bayan kung marami pa ang makakatulad ni;a... Hindi agad tumugon ang aking ama. Naunawaan kong pjnagukulan niya ng pansin ang aking huling kataga. Nag-alaala naman ako. Baka siya magalit sa akin. Hindi ko nais madulutan ng sama ng loob ang aking ama. Ilang sandali ring namagitan sa amin ang katahimikan. Nguni’t sa huli’y nakita kong mahinahon siyang tumangu-tango at may ngiting larawan ng kasiyahan. Dumating ang pinakamaligayang sandali sa aking pag-aaral. Ako’y nakatapos ng pag-aaral ng Bata9. Ako ang nagkamit ng pinakamataas na karangalang ipinagkaloob ng aming paaraian. Bumigkas ako ng talumpati ngu ni’t di ko nakalimutang banggitin ang kapuri-puring napansin ko sa nayon ng Magsimpan —sa kina Kuya Pedro. Hindi malagut-lagot na palakpakan ang isinukli sa akin ng madia; maraming papuri ang aking inani. At... Ilang araw Lamang ang lumipas ay nasa kina Dela na aka na kasama ang aking ama: —Naririto na ako, Dela upang tuparin ang... —Nguni’t maging marapat pa kaya sa isang abugado ang isang dalagang... —Dela aking mahal, marami pa ang magiging abugado hanggang mayroong mga dalagang... At naramdaman ni Dela ang pihikan aking pananabik na magkaroon na ng katapusan ang aming sumpaan. ' WAKAS = ORA. CELESTINA G. TlM-ESPiniTiiSakit ng Babae at Bata, Panganganak na walang saklt, (by trilene) La ging nakukunan at Hindi Maganak, Pigilin ang pag-aanak, Slrang re gia, Masakit na pag-ihi, Ahnurar.as, Tonsil na gagallng ng walang tlstls, Nerblyos, Manhid, Rayuma, Tagyawat, at nag-aalaga ng Bata DR. DOROTEO C. ESPIRITU Nagtitistis ng iba’t Ibang sakit sa Bibig, Pilas, Pyorrhea, Dentatura, Maaaring bumunot ng nglpin sa bahay ESPIRITU MATERNITY & GENERAL CLINIC 3G4 Paz, Paco, Mga taga Hilaga! Sakyan ang “Pandacan” o "Sta. Ana” Bus sa Qulapo at bumaba sa Calle Paz.
Date: 1952
Rights