Magasin ng Bagong Buhay

Media

Part of Magasin ng Bagong Buhay

Title: Magasin ng Bagong Buhay
Issue Date: April 21, 1957
Year: 1957
Language: Tagalog
Rights
extracted text: ISANG HUWARANG NAYON N.,." mat•MP •111 m•l1ldtt1 tuno9 11 "K1f1l•loo1n, S•m•r, '"' m91 t•P· D-m1Mlit •Y par1nt ilMnt taont kumllos •. Gum1w1 1111 ng INnt 1bulu0 yen (11l1pi, Umlt, p:.flcal") at ipin1· d•I• H "'"' blktim1 ,. tunoo. S• lu1w1n •Y m1klki'- •nt" IMftl · taea· D•m1Mlit n1 n':.11bk1loob "' kanY•nt n11by1n11t1 h&lonv p1r• 11 mp i:a11unug1n, 11d)'1nt sl1ldl1n ,. · t1bi nt l1n11n91n .•• ftlnuture ~ito ng i11n1 t191.01!Tip1llt 1n1 n1kltitlk u l11n1 P1dl•I n1 tumu.t11lloy ... na,1n1p -n• tl'1hedy1 u K•tbll091n. An1nt1 mt• titile "H_.11 n.w1ng m1r19y•rl ito 11 1tin . . . Tumulont H lnt'I nuunu11n. 91ya nito." ANG DAMPAllT AY MALllT ATKARANIWANG AT PAGTUTULUNGAN NG MAGKAKANAYON AY ISANG malüt na nayon ang oaksa ri~o: ang Dampalit, M3labon, Rizal. Kiitulad ng ibang karaniwang nayon, ang Dampalit ay hindi naiii.Ja - kung sa !anawin at ~alaw ng pamumuhay. Subali't isang bagay ang ikinatatangi ng nayong ito: ang diwa ng pagtutulungan, pagkakais:;i at kagandahang-loob ng mga namamayan.· Sa Dampa.Ut. halos lahal ay nagkakaisa sa mga ~imulain at paninindigan. Ang ano mang panukala ng isa, kailanpama't makabubuti sa nayon, o sa kapn· kanan ng mga mamamayan. ay . pinapangalawahan at itinataguyod ng Jahal. Hindi l:?mang iyan. Sa nayong ito ay di nakikila1a ang karamutan. Ang lahat ay may bukas na puso sa pagtulong at pagdamay sa kapuwa, knng s1yang kinakailangan. Nagkakabuklod din sila sa ano mang kilu· :;ang may m.1hahalagang layunin. . · · Sa kabuuan. ang nayon ng Dampalit ay -isa ngang huwarang nayon. Ang mga larawang kalakip nito ¡¡y isang katunayan. Lwnaiob'u 111,.in! Limfll<I 111 wnAI!• 1>.:1 kal.Wp 1111" p.b1"''"f aAGONG JIUHAY. TU1D•P&a •• p:uul~''""' 209 Sampaloc Ann11~. Lu....od Quaoo1. . ..,,,_.....,¡, GIU.COaJO R, FLOUKCJO 2.-MAGASIN NO BAGONG IUHAY - A.MIL 21, 1957 .....w,. .......-.irap .... br.,.lhan N ....- , ... D1"'9Nllt. N9vftt't M 1ttn. .,. lkalllrepan ay nak1d1r1m1 •il• 119 b1iy1h•n. A"9 P"l:hrtuluntan "" matkl· kapl~y ay bnniw•"I taMwln u '""°"' lto. tto •"I hnnvnlo"" NetM u 0.W.P11lit, Dlto 1n11d1lu .,...._ katipuftofipon •"'I m~ nayon upen9 talakayin •nt lalo"' m•h.att.l.,•nt ldlusan h lkauunl•d "9 kanil•lll n .. yon. A"9 i•• "' m ... alitun. tUnin9 itin.tafUV)lld .,. ne.,... •Y: "Balr.•hin •"I Kahir•p.nt" .................. .,, ...... llt CJvlc Club/' "' k.,._ne ... ''HlyH n9 N•Y*'I" at Pft ilaa ~ P8"9 umahH s.a Da(lttN11t, , Mtli"I ma9l9la •nt abul"YM pu• u m., natu""l-8n u S. mu. Dlto'y maklklt• •nt plHr•nt piMflill•t•'h•n "' "'911 •buloy Hm .. nHUIWllfto __ .,.... MliHNY.ll'lf nlft11patirt11ln "'I lllftf tl~·Dampalit H kumuha n1 lar•••l'lt ~ lto. Ang klrltala u: oJ1kong klnan ay , klnalululanan ng iun9 11kon1 bigu na hloob ng ilMtg t•garo«t pin 11 m911 bw1w1n111 n19in9 biktima ne suno,, N•n1 m11"1t•y ª"" Pan9ulon1 M1guiy. HY, 1n9 mt• t191.01mpalit •Y p.1r1ng Uung taong n111ip.1gluku. Ang simb~ l han (n1kllar1w1n) at m91 b1hay~)l1y ' ay n19k1bit ng '"1111 luon9 Hging n1 JN1d1d1l1mluitl at paft1ufttulil1, An1 balNlnt na u ININ ay k1bil1n1· u mga ni• nsalap nt 1buluyu111 tMintHMinta · na siy.ng ibinili nt m11 luong ikin1bit u kwa't b1h1r n . 01mp.lit. Nuisiyah1"9 pin11m1m1IH niya 1111 luon9 n1ik.blt n.. H ipn9 blhoy, TIRE & RUHER COMPANY Of THl PHILIPPIN!S u ''"=• ~-<§>··· • w ..... ,., · . . ... _.,._:: •. ~. -SI Gílda, gall<I ng nahabanggit sa ibaba, ay malimit na si11ang gumaganap ng mga gawa• ing pantahanan. Dito'11 makikita. siyang namimili ng mga bolot·~ateros na ayon sa kanytJ.'y mamstansiya at pampalusog ng katawan. Si Gilda ang nqgluluto ng balot para sa 1umi· lanar mag-anak. . . pagka't ayon. sa kanya'il higit na malinamnam ang luto sa bahay. 4--MAGASIN NO IAQONG IUHAY Sa pag.uwi ni Gilda na dala na ang isang =~sn:a~io~~:~:~wJ" not! wan. lto'y sa pagpapamalak lamang naman niya sa kaprif-fo ng aming po(Ogr'apo . (Ren Santos) 114 nais ¡ifl'IJ'lll kunon sa iba-ibonq anggulo ••• Si Bb Gilda SaQIQ)n Smtoe DC P1terw.. 8kll Q b.ul panDMeUlik• 1W DJl'•pos ga UDi~ q Sao.to To. 11111. s. l1111Juk111•n. 11,a'y IWDatD• 1ukan sa l&alli mabJdn& hottt.a A Kaynila. K.apaa Unggo o 1ng3 araw na 'trab g p k s Gil4a 1y mahrrul oa sivaqg tu utupad sa k nila nt; tnga ca•I pambaba Mq ~ ug m,ca 1nn · J m aa buba)" tara a.aman ma n tqWnp. - AllllL 21, 1957 Hindi na maalis-alis ang masamang gawi ng mara· ming konduktor sa bw. Pag nagbigay ka ng buo, hindi kaagad ibiníbigay ang sukli. At .k.adalasang nangyayari, nalihmutan na tuloy ng pasahero, laluna kung nagmamadali. Ang nakapaghihinala sa mg3 konduktor na ito, may ha· wak namang mga baryan~ f¡f¡~~~~gi:J m~:gsa b~~~ pasahero, at kung hind.1 mo pa tawagin upang hingin ang iyong suk.li ay bindj ka susuklian. At may tila pagulat pang: ''Ba, siyanga pala!" Paano, kung makalimot nga na· man ang isang pasahero. ay di "kuwaJta na". At makalimang ulit sa mag. hapon na makalimot ng . sukli ang pasahero ay ma· laki-laki rin nga namang karagdagang kita sa isang · buwan. Ang ganyang gawl ng maraming .konduktor ay dapat. maputol sa kapaka· nan ng mga pasahero. At ang .dapat magpaalaala at magbigay ng babala ~y an~ mga pinuno ng pmagh· lingkurang kompanya. Demetria SaDtos, Sta. Cruz, Maynila. Tiyak na hlandidato sa reelelcsiyon __ Jmg Pangu· long Carlos Garcia. N(U· ni't ngayon pa larnang ay may mga tanda nang tila "walang gusto" sa kan~a ang bayan. Maraming ma· babanggit na pangyayari, at ang isa'y ang larawang 11alathala kamakailan lia :xnga pahayagan, nang magtungo ang Pan~long García sa Kab~ayaan at dalawin ang pook ng mga nasunugan sa Samar. Sa Iarawang iyon, mali· wanag I!ª makiki~ng ülang tao lamang ang sumalubong sa ating Pangulo, hindi gaya ng maraming taong nagkakagulo at ha 1 os magsalyahan úpang makalapit lamang sa Pangulong Magsays~y saan mang pook magtunso ang yumaong Idolo ng Ba· yan. Hindi ba ito'y isang malinaw na tandang m<"i· Jap sa kasalukuyang pu. nong tagapagpaganap ang damdamin ng mga mamamayan? At hindi rin ba üo'y isang tarrdang "mahihirapan" siyang manato sa darating na halalan? Kaya, sa ganang .amln. tila dapat nang "umurong•· ang' Pangulong Carci3 upang hindi siya "mag· kain .Tlg alikabok" sa da· rating na hatalan. - C. B. Reyes, San Jual], Rizal. Ang komunismo ay JTl.ahigpit na binabaka natut sa iba't ibang kaparaanan. Nguni't isang bagay, na siyang pinakamalak~s na panglaban . sa kom.umsmo, ang tila s1yang hindi ga· nap na nahaharap ~g mga pinuno ng ating bay:m. Jto'y ang suliranin sa ka· walang hanapbuhay. Hang. gang ngayon, di mabilang ang mga walang banapbu· hay, nguni't wala ~amang maiblgay na· gawam para sa mga ito ang ating gobyerno. At ang mga tao,,g nagugutom, katulad ng mga walang hanapbuhay na ito, ay slyang madaling madala ng kamandag ng komunlsmo. Kung lubusang hahara.· pin ng pamabalaan ang tungkol sa suliranin ng mga walang hi.napbuhay at mabibigy~ ng gawain ant Jaba~ nang walaq trababo, Jyan ang. higlt na malakas at siyang pinaka· mattWng hatba.ng na ma· gagawa upang -bakabin ang komunismo rito. sa ating bansa. _,etrorilla Fe, Mitl'ikina, Rizal. Hanggang ngayon ay oaglipana ailg maraming pulubi sa iba't ibang dako ng lunsod. Nguni't Jrung hinW kami nagkakamali, ilang uUt nang gumawa ng kilusan ang mga altensiy3 ng pardahalaan up:mg tangkili.kin ang mga pulubing iyan, o dili kaya'y ilagay sa mga dapat nilang kalagyan. B a kit n g a hanggang ngayon ay hin· di nababawasan ang mga pulubing naglipana sa siyudad? Rindi kaya muli na namang nalilimut.an at napababayaan ng ating mga pinuno. ang tungkol sa bagay na ito? -Alipto de Guia, Azcarraga, May. nila. Marami nang Huk ang sumuko at nahubulog . h. kamay ·Dg batas. llang araw lamang ang nakara .. r:!~~::::gª P~fa~~k ~: !~:."t~ª~b:~gn;ªt~~.31 ~~ kompanya ng PC.. Jto•y maünam na landang ang tilusan ng hukbe at pa. mabalaan upang mapasu. ko ang mga "taong labas" 1y nagiging mabisa. (Su,.n 111 pah. ai¡ Sa 2-6 na saglit ang manlalarong basketbal ay nakalulusot al naibubuslo ang bola .... Ngunit wala pang-;!t DALAWANG SAGLIT GAWIN ITONG PAGSUBOK ! Kuns lcagyat na a:tnhawa aa akit n1 uJo, ..... lacnat o tn.ng:kuo MI" lnyong kailli· npn Nmunok 111 CORT.AL! Wala pana da· Jawanc uallt ay na¡kakabiu. an1~0llT.AL! Hindi lamang kagyat na gtnhawa ang nal· duduJot ne CORTAt. Malulu.nok nlnyo lto ne buof'll pagUUwaJa. Ang CORTAL ay 111· ta at mablaa kaya ans: mp mangga.gamot AIAH. 21. Jflr - ay palagiang Lnihahatol upan¡ pawtlnana ldn)t. Huwag m.gbaka.sakall SI lbanr parnawt ng klrot. Upanr pawiln an¡ ldrot . at mp bap.bq'. sa li¡tas na kape.raanan l•stnl lu· munok ng CORTAL. Ang COl:TAL ay na· pape.saJnyo na nakas.llid sa kllatanr dllaw at asuJ na "Cellophane" na m1y lan.wan na: 1ano yag na si KapltanCORTAL. MAGASIN 1!11 UaoHe IUMAY-S Ang w111k n1 "Mt. Pin1h1bo", m1t1p01 M1b190k 1t b1,1m19Hk u Bundok ne M1nun91I. Hitit p1 11 kinu1pih1n ng H fopl1non1 ito 1ni t in1pit ng k1n• y1n9 m'" uk1y n1 kin1bibil1n91n nt tn91 t1onsi 9111 hm1t1y1n •Y ma.J1kin1 hw1l1n nt . IMinNfti Pilipin11. ' An9 k1un1.~m1h1n9 l1r1w1n n9 m91 t11k11i¡tH u p19knuno9 n9 MV Don Enriqul u m1l1pit u Mindoro. M1kikil1 1n9 d1l1w1 u mu1min9 n191 ... mon9·piM&l1 M 1ktid.n11n1 ito. t-MAOASIN ... a.MONO 8UHAY - A .. IL U, 1"7 -D.,1w1ne buh1y '"' nu1wl H 11kun1n9 ito M '"''"'P u Guiginto, 8ul1bn. 1,.,., !rol· Mnt p1-Meynil1 1t IHnt a.. liu19 Tr1n1lt 1n1 neghb1n,. tHn sa p1mb1n11n1 l1t1u. npn. 'Ano mee N1m1l1'f' ay si Trist1n R". Cru1 at •fll k1ny1n1 kaptitld '" li Myrne. MARSO '57: A11 "Kalupitan" Ng Meno '57 At Mos1S1bt Natío S. Mal S.•unang Nagonap Na Dita'y Kahilang Ang PinabmalaW.1 S. Kaseyseyan Ng Pilipinas SA BAWA'T .SIGLO ay DUIJ taonc sinasabi nating malupit dahil sa karamiban at kalubbaan ng mga satunang na¡;aoap sa kanyans panahon. At u bawa't taon ay may malu¡lit ding buwan sa gayon ding i,.,. t:Jya.n. Sa taong 1957, bagamao marami pang buwan ang la• Jakaran bago magtapos ito, ay walang pasubaliri¡ masasabi na ang Marso na ang pinaka· malupit! Unang.una n:in¡;- mababan,_. t:it sa ··masas.iklap n:i dagok·' ng Marsong n<1.gdaan ang pag. kahagok ng aeroplanong ••fltt. }'inatubo"' ns yumaong Pa· ngulons Ramon Magsaysay sa Bundok ng Manung:iJ na SI yan¡; naging sanhi ng pagk a· sawi ng isang dakilang lidt"t lit ng dalawampu•t lima p~r:~ m;:a kilalans tao .sa bansang l'ilipinas. Matulurol din an;: p:i;;sahog ng isang punlonQ finawang tungko ng kalan na ~umawi ng anim na buhay ·:.t lumikh;i ng maraming sugatan sa isang kasalan sa San Fi'r· n;mdo, La Uniun; a.n¡;- pogk;i lason ng dilis sa isa ng mae· anak sa Kabite; ang m;i;k;i. panunod n;i m;i!Übhang s:.l:u na sa 1rapikc. sa Bul:akan n.> 1mminsala sa lab i n~siya m htilo na tiito'y dalawang bu. hay ang nasawi: ang pattkD· pinsafa rin ng dala11.·amµu·1 apat nang 3ft! iuni: bus 11:1 pampasabero ay mabW.o¡: :;a Kuh• 1ng lenwen neng iniHhon H ketihen 1n1 m111 biktime n11 iu pen11 melubhe119 ukune H H· ukyang-deget ne negenep H KebiuyHn. Sekune pe rln H tnpiko, Dlto'y t11 ent na111ef1y et epel eng n11u91ten dehil se pe11t• ng jeep n1 pinet1t1kbo ng in 11 mge n.p1hemek. BUWAN NG SAKUNA l11ng bangin sa Kamarlnu Norte; iing pagbtupot ng dalf1wang mllyong plso •t 111.· binpiy1m na tabanen nang magkuunocl n1 m111nap anB sunog sa lunsod n¡ Oaamis at Naga, al ang pagkapln11la rMI. ng dalawampu't isa pang par:ihero nang bumaligtad ang isang sasakyan sa Silang, K¡¡. lawag, Quezon noong ika-20 ng nasabiog buwan. Anopa't ang "kalupitan" ng Marsong yaon ay buon~ linaw na napagkil,da sa mg-a ulo nliE mga balita sa pahayagan: 27 'Melubha Se Mga Kepehemaken, N111wing 6 Sa Mge Bent11Hn, Ma1-en1k Na Nel11on ng l1d1ng "Bolinaw''. 2 Benggean: 2 P1tey At 11 An11 ·N11u91t1n, 19 1<1~10 P1ng N1otpit1I, 2 P1t1y Sa Puluton1 N1 N1119H1 N1 Bu1, Me .. nw1tt111 Sinlleb..n $1 Behay Nila, N1llhon Se Sunog Ne T1tlon9 B1t1, Ker .. le Ng JHp; 1 Pat1y Se 17, 21 8eh11 Na Gin..ipo Ng lpo. lpo, Apet Ne N1m1tey 51 Ali· t1n 11 S,ebon11 at maramin~ iba pa. Ang Marso. 1957 :iy ta]:i. gang malupit. Sa buwang ita nau\ila :rng isang bans:i sa irnng dakilang pangulo al s:i buwan din¡: ita "nawalan" ni,: isang mahala~ang lidcr :mi: n~a!;ipng- daigdi¡.: nang yurnao an¡! isao¡! nilikhan¡; nagngang;,iJang fü1muu :'llai;say~ay! ANONG LAKING GINHAWA ! ................. _ .. ....,._.. .. _ •••-••",._ .... . oo • .-. Mal•poi m1~1inom, p19d1lin9 n9 bah1y, An9 buon9 p•li9id •Y 9i9iray·9i<.-y. H11w•9 mab1kal1, 11 ~lalo'y dumalal Up•n9 lulun91n 1• •b1n9\1l19•y•n. lumu no~ p19da~1 n9 t.blet•n9 Pkilipt. M1himbin9 p19Nla9 inyon9 ma~a\ima. l+o'y di panaginip! Ang bago, may 1asang kanaisnais na TABLETANG PHILLIPS' MILK OF MAGNESIA ay nagdudulot ng pinakaligtas, pir:akatiyak at pinakamabilis na ginhawa ukol sa masamang sikmura sanhi sa nialabis na pagkain o paginom. Sa pag-ulit na magdusa sa di pagkatunaw o masamang sikmura subuk<1n ""9 TABLETANG PHILLIPS' ~t diimhin ""9 ginhaw4. Ang TABLETANG PHILLIPS' MILK OF MAGNESIA na nasa paketeng "cellophane" ay napakagaan at napakatipid. Maisisilid sa inyong lukbuhn o hanbag.Lumunok ng isa anomangorasJahit saan,ukol Sd mga bagabag o sakit ng sikmur.i.· lto'y bdsta nalulusaw sa inyong bibig. PHILLIPS' TABLETANG MILK of MAGNESIA A,8RIL 21, l'S7- MAGASIN NG llAC.ONG 9UHAY-7 BABA E At TAHANAN &'ISALADANG AMPALAYA - Upang mabawasan ang pait ng gula y, lamasln sa kauntiog asin at 1111aig. Pagkatapos ay ibabad nang bahagya sa suka, asin -at _ paminta. Da~ay sa pinggan at gayakan ng hipon, · hinlwang kamatis at kinls2y. katulad og aa sa larawan. Masarap na pang·ulam sa pritong isda at pampagana rin sa pagkain ang ensaladang ito. ALM.USAL - Ang papaya, dilis at kA· matis, kanin al isang tasang tsokolate ay isang mabuting huwaran ng pinagtam· ba\.tambal na masustansiyang· pagkain. Ang pagsunod sa ganitong halimbawn ay magdudulot sa lnyong katawan ng kinak"aUangang kalusugan. MGA PAGKAIN 1-MAGASIN NO IAOONG IUHAY - AlltlL 21, 19$7 NA JI N KAYO Al ANC INYONG SANGCOL rii Dr. Fe del Mundo lsinalin sa Tilgalog ni Panluman S. Aspillera Kaalamang Pangkalusugan Nala1an11n ba ninyo ang mga hulin.: karunungan al mga b1lit:i cuogkol sa wastong pag-ulaga at paa:tuturo sa in)'Ong mga anak? Mativaga b.:1 ninyong sinusundan· sund:in ang mga ll:abaguh:i.n at rr.ga bagong tuklH na b"'· f ay par:i sa k:ilusugan ng lnYon;; s:ing:gol? O kayo kay<1 ay 11.'.l>isiyahan na lamang H mga karanasan ni: inyom;: mga kam:ig-an;ik at mga ka· pilbaha~· na maluwag na nag· papayo s1 inyo? M;irahil ay n111pupuna rin ninyo na maraming mga ku·rukuro, p:ant:lunas, mga parnamaraan al mga gamot a~g n;agbabago u loob ng ilang uon l3mang. N;1balita na mti· rahil ninyo o nakikita na lh!'.: Medisin;i ay totoong maunlad. M1;a m;in¡.:~agamot na r !n ang nai,:>.l~abin¡;: mahirap n:i makisunod sa mabilis n1 kaunlaran sa karununi:ang ito, hhit nasa kanilan¡:: 33· trling e~¡iC'~iyal idad. Kaya't d.ilul dil<J, kinakailangan ni· yans: clumalo sa mga kapulung:.in. m;;a pulong-siyentipi)rn n¡; mga samahan sa pang;~a ~•mOI. ma¡!pasariwa ng mi,:a oa..:hnuro at i<ana)'an clito sa P1lip1na.; ª' l!;.i 1bans bansa man. Xaihngan din ni•·ang: ma¡tba9'a n;; mga aklal al su1;.itiltg 11auukol sa panggaga. mot. KasinJ:hah~a ang kayo'y n111ka111la111 n~ lahat ni: nl&l suhranin ng 1nt?disin3 at n1ga bahtan;.: nauukol sa kalusu· r1.1n. Mo1~ii;in;: mahalaga ito s~ inyon:: tah:inan at sa inyo . tinl! timtirhani: bayan. Man· min¡; ~ubl pagmulan :ing llaalam:m tun"kol 5a kalusu· ~an, an; kailangan lamang ay ani inyong kagustuhan at )(a. h1ndaang lumanggap nito. Una. mayroon tayong mga a'k!at.tunckol sa Pag-aalaga ni: San¡;gol na n1ay iba-ibimg a&ulan~ n:i napagkukunan nin· ~o n; 1n<1hahalagang kaalin1an at mga d::.hilan ng kahalagah:rn ni: bJtwa't isa nitn. M;iyruon clinx mga lingruh;,,n ;it l.iuwinang magasin na nagu:•kol ni:: mga dahon tunt:kol sa mga ki1<1laman sa p;inggaga"mut d1to sa atin at buhat sa iban¡: l.iansa. Nagpapala· bas din ~a tuwi-luwina. ang arin¡: Kagawaran ng K~lusu gan ng inga balita tungkol sa n1~a s;ikit na umiiral ::.t m)!.a kagamutan .:r.t pag-iingat nito. Ang mga <1garang pagbabillhh tun.i.:kOl sa rnga' sv.li· r:ining pantblusugan, at m.,,_ talaan n¡; mga sakil n:i. umii· ral 3( mt:.:r. namamatar d:thil c1ito. ay inilalathal.:r. ni,: ating m~.1 pahayagan. Huwa1t kali· liJ:laang basahin ang mga b;i\i· tang ganito. Makapupulol ka· yo ng mg;i nar.uapat malaman tungkol sa mga pag-iingat upang maiwann ang pa¡::ka· karoon ng mga salr.il na ito. Laging dum:llaw o sumar\.!i!:· guni sa inyong doktor sapa;· ka't siya lamang ang maka· pagbibigay sa inyo ng mita bala.man at mg.a balitan& nauukol sa kalusugan ng in· yon~ anak o sa ano man;: s. kit na kanyang dlnaramdam. Sa mga paaulan, kadalasan. ay may mga palatuntunan al mga g:iwaing nauukol sa mg::a tata at sa mga magulang din aaman. Ruwag ninyong paar.· hihin.ayangan ang pagdalo sa mga ganito sapagka't mayrooo kayong laging mr.pupulot na kaa13mang magiging mahala· ga para sa inyong mga anak :.t para sa inyo rin. Ang in· yoni:: kasiclahan sa p:;gtulom: al pakikiisa ay sirang nais ng mga pinuno al guro a¡ pa:iralan, at ito rin ay maki· pagtuturo sa ín)·ong m~:i an:ik ng paepapahalaga se h· lusu¡:::.n habano: sila'y malilill •.. An¡: mea ''Uealth Ccn~C'r" at mga klinika ay pawang lU· mutulong din ~a mga gaw::.1ut: nauukol sa pagpapalusog ng mga mamamayan. Kailangan1 k:iro'y makib::.hagi sa -ar.o m&ng mga gawaing ginaiJar.i panan sa inyon¡ pook tunge sa kalusugan at 7alr.agin anr inyong mea karnag-anak ·:rt kapitbahay sa sanilong n1g.1 kilus:in. Sa ibang pook ay ma, msa panayam na panrmadla· r.a pinamamahalaan ns R!!f• nngay ng Kasawaran ng Ka lusugan o ~g mga samah110 ng mga mangsagamot. Kun.~ sa inyong lugar ay wala ng ms.:i ito, maaari byong ma· nguna sa pagballalak ng mi{ll ganitong panayam o klasc s::a tulong ng ilang liPl»J ng mi;a mamamayang marunong m;ig. ¡..ahalaga sa kalusugan. A'ng mga nan na dumada. law sa babay ay maaari ring magbigay sa im·o ng mah.\· halagan¡ kaalaman tungkal (Sundcm sa pañ. 11; SA PAGTITIPON Ang in.ca ¡¡wnusunod ay mga payo ta msa nagbabalalr. magdiwang fil i.(ang salu.-salo. l{jnakall1ngan ang m~a ito upang raagiag masaya ang pagt.i.U. ,. .. s:unc magluat- aria nata btlapbubay, ang 1aluulo ay macI&ins 11• HP na muaya. magising paran¡ na sa sariling tahanan ang mga paDauhin. i. ÑJ.ing mabuti aas mga taong aanyitl· yaban lt.atulad as ginagu.,.118 pagpili ng mga dird:t.or Dg ::rtistang g111aHP H isang pelikula. Anc salu-uto ay maaering m.aging masa)'a o ma· Jungkot sa pasbabalak pa lamang. Hu· wag aanyayahan sa isang gabi ang labat ~g mapagbiro at mausap oa m1a llaJbis an. Magkakaroor1 DI k• galltao at pagtatalo. Huwa¡ dlq mag-aaDyaya sa pulos aa tahimik o mga taoag iisa ang hanapbuhay o hilic Hpagka't ang paba ay pawzo.ng mauukol sa lisans bln1ig. HaHmbawa, kuDg m&:a dt atisll. ay h:in¡koJ sa -nsipia taiuns aag pa¡-uusapau. 2. Ang bahay ay ld1111kailaDP110" rn11ln3 mllinil suball't iwuaD 1ns p'ag-aayot na m•but'i •t DaDS 1ng panauhiD ay n1:ipalagay at di mahiya DI m1¡ ulo o marumihan . ang mga kag.:imi· taD. Sa madalin¡ salita, ang·d"aHr.,; .. ayw:•a ay tam• na. Aq kailangan ay kaunling linis DI lam1ng ag s.1hig. :i. Huwag paaebot sa mga paDluhtn na kayo'y ndaupo at na,chilúntay sa llanila. Paabot byo Dang may 4in:i· gawa. Sila ay maltararamdam DI !lila ay na sa suili at hlDdJ ungakaupy ~::~¡~ rmgbthiDtay pa sa Jbang 4. MarUDla¡ tao anr anyayaban at nan¡ llloas ma¡la¡ mUQa aq pattitipoo.. 5 . IUndi sa slla Ja.mang dlipat mamal~\i 'ª' mea tao. Kwq 2 o 1 1ilid ang lpac.Pmlt at patl na aa¡ kusioa, 8. Sa "'buffet style", o ang paghahaln na: lahat ng pagtain sa hapag, h,.. yaang sila na ang pumili at kumulla ag kanilans ibi¡ . Naiiwasan ·ang pagkatapon ng labis na pagkain. '1. hnaan ans m¡a pak1kinig sa J":tdyo, teleblsyon at pa¡pap& labas ng sine o ka)'a ay ang pa¡tineía sa album. Hindi manariahimik ang labat al sa ga. yon •)' magiging kapaki-pakinaban¡ ang pasbabalitaan at pagpapalitan ng kuru·kuro. SA MGA llN~TA Mabal;ly bang pansinin r1j¡ tal¡ki :inc lumalabas na kamison ng kaibigan? Nararapat na pansinin na: lalaki an .. gayolll" kaayJsan kung may pook na m; pagkukuhlihan, :;ubali't kung wala l-io Masdan ... ANG DAIGDIG SA PAMAMAGITAN NG MALINAW AT MAGAGANDANG MGA MATA ANG ARAW Afl.AW NA PAGGAMIT NG ILANG PATAK NG EYE·MO AY NAGDUDULOT NG KABABALAG· HAN SA INYONG MGA MATA , 11 •••• c.. .. ; .. ,(~ ............ , ... , ..... /l.,;,4, ..... ......... s.i,.i.. ••• ~ ... z.;..-..-.1, ... U-t l mdbulu1 :-.d -~l \ " 1'11 \ (Sundan sa pah. 17) AllM&.2J.1f57- MAGA.SIN NG IAGOHG IUHAY-' Ang ikiOagaganda ng damit ay wala sa halaga kundi na l:ia \¡Ibas o pagkakayari. A.ng paglalagay ng kombinasyoo, butones o laso ay makatutulong ·sa pag~apaganda ng mga tabas ng inyong mga damit. · Bago kayo magpagawa o sumunod sa ano mang makaba· gong moda ay dapat isaiSip kung babagay sa inyo ang gayong tabas sapagka't may nakapagpapa'taba at nakapagpapapayat f(aya, walang lalong mabuti kundi itafl9ng muna sa sarill ang ganito: "Bagay kay~ sa akin ang tabas na ilo?" 10--MAGASIN NO IAGONG IUHAY K araniwan lamang ang pagkakayari ng damit na ito, subali't napakaginhawa namang isuoC lo.lo na so panohong itong tag-init. Ang bulaklakang damit na ito ay l.along naging• koakit...akit nang malagyan ng .. ruffles" ang pang-. itaas. Mapapansin ninyo na nilagyan. ng makitid na "Tic-rock" an9 gilid ng "ruff!es", at f.allo naman on9 ginawa'ltg .rinturon. ga Kasuotang Pambata ~i5C011 ~ \ Ji, K L 1ro NO PO Jt 8 ANG fo!GA GIJHIT SA fi'AAS AY MADALI NIN· YONG lllAPAPARISAN. ANGKOP ANG MGA YARING ITO NG DAMIT PARA SA MGA BATANG MAY APAT NA TAON HANGGANG SAMPUNG TAONG GULANG. ANG ALPONSA, "LACE" O PUNTAS, AT WA'T WANG BURDA AY NAKAPAGPATINGKAD SA KA• GANDAHAN NG MGA TABAS. ANG MGA TITIK AllÁKADA A Y MAAARING l!U· WARAN SA PAGBUBURDA NCi PANGALAN SA MGA DAMIT NA ITO. AUIL 21. 1ts7 - MAGAStN NG llAOON4 IUHAV-1t Pakikipanayam ( Daw l ni Jlario Nieves ANG TINDERONG PILIPINO, .KAY AKONG AY NATATALO SA TINDAHAN ni Aling A11ggc, higit panc in:ara· ming Jan~aw ang nagsisipasok kaysa mga mamimi?i. Kaya ang kaunti niyang mga panil\da ay lalong umuunli sa pagdaraan ng mga araw. Nap.eini:it· n¡;it siya kay Akong na, kailan lamang ay na¡lalaku n~ taho. n¡ayon ay siya nang may·ari ne tindahitn;¡ umaa¡¡aw ng kanyang mga suki. Hindi m.akakumpileosiya si Aling Angge k;ihit b;atid niya ang mga taktika ni Akong : T. Bólkit po. ikan'~·o, mahirap hilaran si Akong? :i. Sapq ka't hindi ko m•ga91wan9 ngumiti se l1h1t n9 orn. T. ,\no po ang ibig ninyong sabihin? S. Si Akong ay nglti n1n9 ngiti. P•g may bumili u hnya •! nagalit, n1ktn1iti siy•. Kahit n1lala· mmg dinldaya 1ly1, nakangltl rin. Pa1 9\ftu9ulo 1n1 ayos n1 kenyan9 esliu1p•n ... n•klntiti ;. r in. Ab•, hindi ko rn19•91w1 'Y"'' T. \\'ala naman po m;irahil nawaWaia sa bnya pag . mu111invi1i ~i~·a ; bagkus nakal\ukuha pa ne m"aran1ing suki'! S. A1nhin leo b1 •nt m1nm0 int sukl kunt 11i1 ekong gu9uluhin? T. Kung sa pamamag_ itan noon ay dadami ang bibili s'a tindahan ninyo, sana'y gumaya kayo kay AJcon~. ,, S. Huw19 mo 1kon9 pilitin, iho. luked M ""' ngiti 1y rn1yroon p1 siy1ng und1t1: 1n1 pt9bi· big1y ng d1gd19. ~g •ng bumlling ito'y huminti ng d• td•g n1 P•· mini•, suk1, b1w1ng •t kapirasong luy•, woilent h1tul·tulol. m•gllibit•Y si Akong. T. l'3minsan·mins:in l;imang Po marahil .. , S. Mu1ri. . nguni't kunt m1wili 1il1? Ayokong maging kunsintidor u rn1• 1uki ko. T. Sa p~lagay ko po n:ima'y hindi siya nalulugi? S. Hindi n91. l1lo p1't ii1iping noont enw •Y ftl• kikit• ko l•m1ng n1 n1gl1l1k11t \yin ng flho. T . B:~ldl1JlO hindi kayo makipagsapalaran? S. M1hirtp 1ng n•akip1gsap•l•r•n H ntgosyo, 'I'. E, ::ino po an;: kailangan, sa palagay ninyo? S. P.ir• $11 1kin 1y •ng tam.ng p1gbibili 1t t1m1n9 pegsingit, Ant ibig kone nbihi'y w1ltng pegd1° u1y1 H rng1 81g1y n<i ipin1gbibili, T. Nandaraya po ba si Akong~ S. A.1, oo, T. :>a paano pone pua:in? ~- Ang suk1'y hin1htlu1n niy1 ng tubig; 1n9 bigas n1 w19w19 1y din1r•td•91n no elo11•lon, 1n9 m1rn1h1ling 1l1k 1y hln1h1lu1n ng 1yok·tong k1p.19 ipin1gbiblli n1n9 tingi. T. Siguro'y itci po ang pan an ni}'a ng pagbawi sa kanyang 111ga idinaugdag sa binibili ng mga suki niya? S. Nguni't •Y•W llon9 mtnd1y1, T. Datapwa't kasama po iyan sa pakikipagsapa\aran ' sa negosyo . . S. Oo nn1, n1uni1 ..• T. Maiba po layo ng usapan: tila po hi1:it na muk· hang 1naliob ani,: tii;idahiln ninyo, a? :;. Al•rn llo 1n9 jb19 mong Hbttl1n; n• 11n1'y hl11t 12-MAGASIN NG IAGONG IUHAY - AllUL 21, t957 lkont nelret1t1w1¡ na pensin d1hil ñ .fc•\lnism. A.,Wett ko "I• b1 kun11 b1kit eulto P•nt .ltvMlll na rnp teo se hindi rN1pe1katiw1l.an1 tindlro. T. Paano pong nagkagayon? S. Aywtn ko . .. •yw•n ko. T. & farahil po•y allim ko na. May isanc maruming lugar ang tindahan na nakabubuti sa m1a ma· mimill, at ito'y hindi i'linyo taglay. S. Hindi kite rNIUftlWHfl. T. May.roon po slyang maruming dinding. Ang nag. paparumi rito'y 1ng mga lista n~ pautang ni Akong. Kaya marami siyang suki, hindi po ba? S. Hindi mo 1ko rn11as1h1ng nMIP"Jtant Mftl ,.. )'0"911 lrel1ki. T. Bakil p::i iyon 1y na¡¡:agawa ni Akoog? S. Paska't may tlw1l1 _ 1iy1 •• keny1n9 "'I• "41. T. Kung si Akong po'y nakapagtitlwala, bakit k~· yo'y hindi? S. W1l1 akong tiw•I• sa m91 Pilipino. T. Sa atin pon& mga kabalat? Bakit po? S. HÍndi ko m1ip1liw1n10 kung 81kit. 'f. Kaya po marahil Mndi rin ninyo maipaliwan:i:: kun&? b:ikit dinidaic kayo ni Akong? S. Hindi ko siy• mHisisi. Sobre 1nf k1ny1r19 kebli· ''"· T. Sa anong p~raan pa po 'Siya mabait? S. 51 m1r1rnin1 p1r11n: bPl9 mt y bumili n1 mi· rtrn'lng ulop na bigu, siy1 n1 1ng bumubuh11 niyon; _ k1p•11 m1y k1u m1n9 bit• 1n9 m1rnirnili, binibi9y1n niy1 ·n9 iu o d•ltw.ng k.tndi •nt musmos; klp1g m1y kab1tHnt ¡a,¡, Orninom ni alak. i~n ay pin1gbibílh1n niy• klhit l•b.t H: btllS. T. r.tabail n'i:a po. Nguni't hindi po ba siya hinuhuli s:i paglah:ig niya sa batas.;' S. Mi_ndi ko n1• p•l1 nH1bi; bukod ta rn11 nt1iti niy1 H klny1n9 rn11 suki, n•k.ukuht rin niye H n9iti •nt mt• insptktor n1 ktny1n1 mp PI· nindt 11 tagtm•nm1n ng k1ny1n9 m91 p1;01;. yen o. T. Sana'y nagpap:ikabait din p~ .kayo n,:i tulaci r,¡ Akong. Bakit di kayo tumulad sa k;mvJ' S. 'Yin eng l1indi ko. g1gawin, E, di ,,·.wili •n~ mg1 t1ong iyon. H1limb1w•'y magbigty 1ko "9 hndi ' " b1w1't bat1ng lurn1pit. . . di lugi 1ko. T. S:i p:ilagay po kaya ninyo'y hindi ito nab.aba\fi s:i makukuha nillyor.g mga suki? S. Hindi ;iko um1111 sa g•yon. Af, siv1nt1 p1!1, may in p1ng ikin1l•l1m1ng n1 punto si Akong. T. Ang alin po? S. Ang klnyan9 kltiplnn. Abl1ln monf st din .. mi·derni ng kit1 · niy•'y wtl•nt kintk.1in ,.. Akong ni iyon kundi lugaw •t per\4-•1. T. Napakatipid nga, ano po? S. Hindi ko rin rn•1191w1 iyen. Ano n• l•rn•nt •ns uubihin ng rnga m1klkikit1 u •llin7 T. Ngayon po'y alam ko na ang dahilan ng pana· n~g:um~;i}· ni Akong. Alarrl ko rin pong hi:,:it nmyo 1tong nalalaman. S. Ano'ng jbjg mong nbihin? T. Kung matutularan po ninyo ang Pll'P•PP:•Mlt nr AKong a)' matutularan din ninyo aog b11yan¡¡: panilnagumpay, hindi po ka)'a? S. T •m1. Altm ko n• 1n1 1u1to mon9 imuntk.tlf Ngtyo'y sisikl,Un ko"!I ltumiloi. . . katvlad ni Aktnt• I~'iGpJ~~~~ .. ªº'1~~::1 :i: ;·ng binabasa 1nong ·paha)·a~an al tiningnan kung sino 3ng iyong panauhin. W:irinG nagilla li:a pa n:ln;; makita m<>· siya. M:itagal na sancfali rin3 pinagmasdan mo ang kaJlyang mukha at itinatanong mo sa i~·ong sarili kung sino anp: hahaing irong kaharap. -Kumusl:i, Danj1;?J, -ang hali ni}·a, - hindi 1110 na h:i .ako nakikil:i.l.a? Saka mo l:imang .siya n;iki· 12..la nang nrnrinii:: ang kar.r 1 mg th1i{:". -Ema. ikaw nga ba? - an;::: wika mon::: tila ay:iw pan¡¡ 1111niwala. -Ako ng:i, Daniel. Si Em:a. Hindi mo nga makikilala ~: l•:ma. , Mal:iki ang iplnagba!lo n;:: bny:mg mUkha. Nasira a~ dating matangos nh·am? ilong, al may ilam:t.mah:iht•· bang pibit sa inagkahilan;¡: pisngi. Matapós mo si)·:in::: k:mu1~·<111 ay _pinatuloy mo s::i i}·r¡n,: klinika al pinaupo. - D;in. -aug simula nir:i n:iug kayo ay magkahanp na, --kailangan ko ang ¡~-""~ Tulr¡ng'. - :\nong tulong, Ema? -Alisin mO ang mga pilat na ito sa aking mukha, D:tn. lbalik mr¡ ang dati kong k:1· ;;andahan~ Alam kong m:igJ· t'2'''ª mo iy2n sapagk:i't ikaw <1y d.:dubhas:i sa hagay na it.n. '.\laaw:i ka sa akin, Dan. Ako')' ikakaSll na! At ang lalaking m:i.kak:tiSJ:ng-puso ko ::iy SU· mo.J:mba sa :tkini: kagandah2n'. Hindi niya nalalamang ako)· nagkagaoito. Wala sty;, rito at na sa Dabaw. - Nguni"t ano aog nangyari !<:> i)·o~ Bakit nagkaganyan :mg mukha mo? -naitarwng mo sa kanya. -Sinamang-palad na ma hr.nna sa isang poste ang t:ik· •ia.t sinasakyan ko. Hindi nq.; "°ko oam1l11y, nguni"t ito 11;iman ang n2ngyari sa akin. llatagat na pinu ¡:masdan mo sir2 al r a:;:kat2vas :iy na1?tln· puson¡ umibi¡ at Dv¡mahal sakany:in:in.i::t:ipat Al naalaala mu ;m_.: 1h. pan~ lagpo m: lumip:is ... -Habang buhay ay ikaw lamang ang akin!! mamahalin• --.ang wika pa niya sa i•.-,) nang minsa11j.! ka)'() a~· m:i!;kaulayaw. Kaniwala k:i naman sa kan· 1·a. Jubos na nanalig s:t k11t3· Patan ng k:•nrr.ng isinumpa.n:: 1 mJ!·ihig s:io iro. Al 11pang ipa· kilala mo nan1:111 kung ¡¡:21111'.l ~iya kahala¡::a sa iro 11~· ipin.1· siya mon:,i paka~alan siya. -- Siyan¡::a ba'? Totoo? - · 1.n!I" m:ilambin:: ¡1a niyang ~,,. s:on na lato pam: gum:inda an.I! nmkha sa irong paningin. -Oo. mahal ko, .-nasal:ii m-0. -Al iklw ang ma¡::i,l!ini.! r<'rna ng 11ting tahannn! Kar·sa)'a mo nang-dumatin) an¡; araw ng inyong pag-iisan!!' pu.~o. na matag2l mo ring ina- • nm-2sant al hinintar-hlntay Nang n:t si: loob ka ita no: simbahan na kasama ng iyon~ "best man" ay lagln¡ ma.,. nglting nakap1milaylay s;1 iyong labi. Paano'y par:no; umaawil 11ng i~·on( puso ~n malahis M kagal:rkan. Sgunrt sa iyon;:: paghih;o. la~·. sa halip na si t~ma anc dumating, ay isang bab'<' ;,ng Jumapit sa iyo at nag-ahot nl!'. is2n.e:: $ulat. i'.:ar:imdam:m mong paran;:: m;1y dumagok s~ iyoi'lg dibdib. Nangingini¡.. an!:'. iyong mga kam::i~· n:in,,: huksan JM ar hasahin an~ li· ham. .... lkfooh1/1otflkor J:-01111 ipo(¡· tapot ira h i!l!li matul1doy ang ati110 ko~al. Ang p1111-ibig l;o sa iUo oy isong pogkuk11nu:ari /omong, 11po:ng posakitan (IH!1 akin9 ka.•iuWhan{I /u moyo no sa oki11, Ngo!IOn "!! nagbalik no siya. Koya, pllfn warin mo sano ako .. " Akala mo"y sum:tbog na ;.n~ irong kinalatayu:in nan1: mga undaling iyon. Malala· mig n:i bulil ng p2wis 1ng n.t1 · ramd~m1n mon~ ii:umiti ~a tNUSIG SIYA NO SARILING BUDHI, AT PINALAMPAS NIYA ANG PAGKAKATAONG MAKAPAGHIGANTI SA 15ANG BABAE clic ka al Jumapit s:. may hi:1tana. lpinukol mo ang iyon~ paninctn sa malayo. -Maawa ka sa akin. Dan, -- ang narinig mong pagsusum2mo niya. - Kung ako'y makikila ni}'OI sa ganiton;: a~·os a~· tiyak na iiwan nly1 ako? :\laaw:t! Humihingi siya •V. ~w:t sa iyo, Dan! At di kinukusa. nagunita mr¡ t>ng >raw na i}·on na naganap .rng pinakamap11it na pangyayari s:t iyong buhay. Noong pabayaan kJ: ni)'ang naghihin· tay sa simbahan nnng kayo n.v pakakau l! Naisip mong hindi rin siy::i nahabag sa iyo nang durugin ni~·a noon ;:ing iy.:ni; iyonc uoo. At kun~ u;ikah:.. rap ka lamang sa salamin "'' maJcikita mo ang pamumul:! ng iyong mukha sa m::ilind;n; kahihiyan SJ: m¡a taong naroroQn. Tumat2kbo kang 111· mabas n.it simbahan at nagma madaling sumakay sa isau~ taksinc oali:ahlmpil. lniutos mo sa tsuper na dalhin k~. kahit saan. malayo ka lamrmg~a pook n2 iyon. :'-lul:t noon a)· lsinump:i "~" na ang mga babae; isin11mp:1 mong hindi ka na mulin;! titingin pa kahit kaninn11r anak ni Eba! At ang iyon'-' panahon ay ginugol mo n:i lamang sa pa11g¡i:ag:amo1. Sa r:amamagltan ng karunun~nn - , - - A~o ... -\ '.\.· mo sa siruhi} a a~- pina¡:a¡:~ r. tia mo ang isang pangit 1 •. , tao. lnaalis mo sa k:anilau¡? mukha ang m¡;:a bagay n:t n:i· katalak1p sa kanilan¡: ka¡andahan. ,\t nga)·on ay ipinatutupad .~a iyo ane: lungkuling iyari ng lmbaing isinumpa mo pa,1!;1k"t siyang dumurog ng iyong pu-;o at nagwasak n¡¡: iyon.;:: k~· Jigarahan. - Dan, - muling samo niy:i ~a i~·o. - -lutulungan mo ba :tko? ~avat:..ngo ka nang hinc:li ~inasadya. SJka mo 1)a hunan~ naipasiya kung :.no, :in" rh pat mong gawin. -Gagawin ko, F.ma. ---:mg wik<'I mo sa kanya. -Aa~·usiri ko lln.11 irong mukba. Jbah:ilik ko :tn,¡¡: iyoo, kagar¡d.::ih11:; S:1 malaking katuwa, im r.i~·a a,1 · m1hawakan ka ~2 h - 1 11ay. ili~~a~:n=~~ ~~:i·g~~~-m kQO'.I Ki1 iabukasan ar pinahanda 1110 si E1na. ~:i i.!a;::awin tllC'n,'! r¡perasyon sa kanya. Gai·OJn din ang iyon~ katulong n~ ~¡ Or. Alberto' ~lontrl. Nang maayos na ang Jah;!t :1y pumasok ka na sa sal.i-dl'· r·prr:is)-on, Sa g;lna nit sala ar kasalukuy:in nang pinaluto:o~ <i I:ma. ls:mg m:i¡111in.• n<1 llunt1>n;,:· !:inin¡::t ang pmalaya mo sa i:·on:: dibdib. Pin:igmJ:Sdan nton;i: matagal ang mukha n~ r.akahi~a. pagkatapos ay ihina· lint: ang iyong paningin sa nakahanay na l'l'oga instrume\I· <.nu-:ino")· iníhakbang mo \nr, i;-ong mga paa it halos patak· bong lum11bas ~a silid n2 iyon. ll:iban' tum:itakbo k:i'y 1,a. 1 ·inig m~ pa ang hum:ihabol na t2wag ng nars. - Himii ko rna"agawa! Hil'· di ko n1a::ag::iwa .. . -,an~ ,u. mulas sa i~·on:: Jabi, at p:itnto~· kii ri11 sa pa¡::takbo han;: tun;,; gagamitin mo. Dinampt.I !•an~ ~a makarating sa iyonl" mo ang isa. silid. ~iadali kang nagbihis a ~ -- !\,gayon, - ang bulong ir.o llliur -t11lnr rn1 umuwi ni:: b:•· s:t i::ong sarili na nagtiliim 1•:1~·. an:: i.yon;:: mga bagang, - - Nguni't P.1!lkarnn na~-: sa paty1amagitan nito ay si~l n;dlin kita s1 kupihang ipi· na!a~aii 1110 sa aking pag-1bi~' lk;iw na rin an:: nagbiK2Y f:l 11kin n,g paj!:kakataon np. 111.! :nakapaghiganti! Suhali't nan~ ~L~imul an l'!hl 11:1 an¡: iyon~ pa,!ltislis ª·" hi\! J:.n'! na-:;:baso ang pakir<o~~l · d:im mn sn i.-·onc sarili. Xa 1:1111daman m~n;( nan\:uni.~ 1>n~ buo mong kala"'ª n .•1 par:ing may pumipigil u i.•:ong mga k;imar. Nabalisa ka. Hindi mo mawari kunl! ano ang nang)'a)•ari sa iyo l\t ang hawak mong bisturl ay biglang nala;?la~. Wal~M ilan~ ora~ ay tunrnnggap b ~~5 b~l~llla~~u\a ~;(';:~'.~~!. ~~.: Ema. Si Dr. Alberto Mon~el, n:t iyon~ k:ilulong. anf siyan.~ na¡!patulo~· sa ria11tlsti5 ~a mukha ni Ema. - :\lapaJa¡I pa rin siya, -nasabi mo si i~·ong n rili ~' upa.~untok ka ~a iyon111 pa!a<i DU~JATING an¡'.! araw n;~ cl:ip~l :ilisin ¡,n~ henda i..1 mukh3 ni Em::a. Ito ,ang araw n:¡ piMnanabikan niya, aM :iraw na magtJ:t2n1?hal e (Stu1da11. sa pah. 15) H~~~~·::? ;;;:f¡.(~~~i~1~1\;1~1~~ba ang ISllJll'r niyon. ;>;;ihihi•.· dik ha timtn¡¡w ang: was;ik 11;1 kol~ uina Luis s;i ibaha, ~a oukid m1 nal¡1[;ig:;111;ipan n:! lil'lana¡;:nglmwan. Bago 11akala1lil ;ing lsu11··~ sa lumaob na awlu·y na~·.it:i 1-iya ang ilang faJ;1king tum:• takbo sa kabukiran mula ~:i l:ulupon)!" ng msa IJ:ah:ay s:a U1· k3l3yu11n At nasind11k ;111,,: 1-.uper n:in~ mam:alas an;:: nakaluhrnos n;i kal:i¡;::iran 11i· n:a Luis al Ginoong Uucnaflor na walan.;;: m:ilay na n:ikalil?l· b11w:ang sa m¡;a labj ng awto. Kapagkuwau :i~· bsruna n.1 ng tsupcr na nakapaligitl ~:; wasak na awto :mi: il•rn,,; lalaking gumibik. -Karo na m11113 ;.mg bah;i 111 u kanil:i, -anang !super malapos damhin ang pulsd r1ifla Luis 3\ Ginoon¡;: Duc!l<1· flor. -Tal:tw:t~ akn ng amhulansiya. l'aalis 11a <ing t ~ upc1· nan¡; 1.uhatin 11;: nwa lal:iki sin:i Luis al Ginoong Uucnaflor lnihiga sa d;unuhan. Doon da· h.an·dahan.;;: pinanumhalik<l<l ut,t ulirat sin:• Luis;¡\ Giuoon;; l;u~naíl or. llindi ~a:mun¡,:: nasakl:ln si (;inoong Bmmaílor. Nagtamo J;im;mg si>"a. ng mga galos s:> 1nukh;i al napilay ang kanan;: h?.•ii.: Nguni't malubha an,I.( "m¡:::;i sucal ni Luis. Duguan •:i J.uis. N;ikaupo 11:1 si Ginoonq l\ucn:iílor sa t:ahi ni Luis nan.;e: l11ma11il ~ina Karyas at Tin,oy. - lluwag na nin}'O akonn ;,l;ilahanin, Mistcr Bucnaflor, --sahi ni Luis. - Magpatuloy n:' kayo. - Ns11nn hindi ka namin maiiw;m sa g;:myang kalaga.l"•Ht, -(lasubali ni Ginoong Buen;iflor. -Kailangang nu1dal ~ ka muna sa pngamutan. -Gahol na ta~·o sa pannhun. - giit ni l.uis. -Magha? :alini:-gabi na marahil. - 1 \la)· ~umundo na hu O!: amb11lansira, .....:sallad ng isang Jalaki. - Dara.ting na sii;:ur.> iynn -Si_;c 11:1 Míster Ducn:if!or. - ulit na pakiusap ni Luis. Al inihimalong ni Luis .in.; h~h~y na ti".trmgo nina Etle1i.,. ut Aida. Sa i:aynn ay napahl· nnhod si <;inonnl! llf1C'naflt1r. Na~patuloy sila nina Kan· .. ~ :11 Tinor. Malalim na ang gabi nan;;. w n1api1 sina Ginoong Buena· flor sa Pnnasahan, sa nayoni::: inlhimatong ni Luis. Pinahinlo ni Ginoong Bue· n:a!lor ang kotse sa lap:it ·ng isang maliit na tindahan. ~la ga'l:mg siyang naglllnong ~a mntandang lalaking narMn lrnng sano matatagpuan an:; pinakamagand:ang · bahay º" n1ay mnhalamang hardin. llinuro ng matanda ang b~ hay na hinah:rnap nina Gi· noong Duenaílor. Mulin;( pina~ihad ni Ginoong Bul'naflor :lng kotse SAMANTALA, na pansi n ni Don Servando ang "tumaob na awtong pinagkakalipump11nan ng mga tao. Nahinuha ni· rang may nac:anap na ~;i knna roon. At sira'y kinahn· hnn. lpinati¡;i? ni Don Servand'l :ing kolse. Nagdudumali sl· yan11 lumapit sa kulupong n~ mga lalaki. Cayon na laman:: ;;1ng pagkabigla nin¡. nang .11~ kilang nakahiga pa rin sa da· muhan an:i, dug111og si I.ui~. - T.11is Dll.MBA~ ~ '>1-~ta,, MAR:TIN P'4 PANTALeoM ~ GR'!l;~OA:IO R .. FLOR2NCIO " ~ ¡ .. ' , ~ ... 14--MAGASIN NG 8AGONG &UMAY - ABRIL 21, 1957 · -t'ap~ .. , - :lfga kaumu. -baling • . 1i IJon Servando sa mga lalakin~~ nakapaligid sa kanila, -paki tulungan ninyo akong humu-· l}at .~a kany:i hanggang .in J,otsc. -Huwa~ na, Papa, -pigil ni Luis. -Daraling na l n$! ambulansira. Mabuti pa'y sundan na lang ninro sina Misfer B11enanor. Napakunot-noo si Don Ser· n;ndo. -Ano an{l" ¡::inawa ~:i iro ni Buenaflor? - Wala, Papa, - ani Luis. - Nagpatuloy na siya -'"l aming patutunguhan. . sa P:nasahan. Naroon sina Aida Sandaling natilihan si Don Servando. Waring iniisip kun; pauunlakan niya ang kahili· 11gan ni Luis, o dadalhin iyon ~a pagamutan. --Tulungan mo sina Mislct Buenaflor na maa¡:;aw si Aida, Pap:i,. -mahinang sabi ni Lui.s. -Kail;t,nganG: maili&:tll~ n¡¡:in sa kahihiyan anir atin~: pancalan .. At napahin11hoc\ si r>on S<'r· \·ando. SA KABILASG dako, lini;id ·;a k:ialaman nina Ginool'I::; 1\ucnaílor ay nalanaw sila ni .-\i1la nang huminto ang kotsr. a tapal ng magandang taba· l'<mg mily mah.1lamang hardin. :\fadaling nakapagpasiya si Eddic. Tumakas sila ni Aid:a ,-¡¡ pan1amagitan ng pintuar. ~-~ likod·hahay na ilinuro n~ kan~·ung ale. lpinagbilin ¡>¡) •iiyon na sa M:isili sila maglu· loy. isang nayong napalili;.~iran ng ma\awak na pahlb· i!¡¡an. Sa lulay daw ng Ath1 :i ay mar masasakyan slfan• ¡ 1,:ingka. Nagpaliwa·liwa sina Eddit 6a pagitan ng mga bah:ly hañggang sa makarating sila sa tulay Atlag. Nabuhayan sil~ ng loob nang makita ang mg:? hangkang nabhanay sa ibah:i nf tulay. Gaya na: dap:it asahan, na:;· kaíla <ing ale ni Eddii? naug 1nagtanong si Ginoong Bue· naflor. Sinabiog hindi nagt11· ngo roon sina Eddie. Al ~a· gaman nag.aalinlangan aY w:.i· lang nagawa si Ginoong Bul'naf\or kundi matamlay na lu· misan. Suhali't n:igbaka·sakali sina Ginoong Buenaflor. Tinuwicl nila ang isang eskinita. P¡)Ji"d:atingsa puno ng tula.•• Mlag ay pinahlnto ni Gil'loon: Buenaflor ang aYJtü nang matanaw ang isan; b:angk<ing may motor na pa palaot ¡;¡i ilog. Ipinagtapat ng bangke1·or.q u:.pagtanungan ni Ginoong nucnaflor na isang babae at isang l:ilaking nagmamadali ~ ng 11malkila ni: banika. Si· n:ipantaha ni)·ang sina t:dd::: al Aida ang dalawang iyon. K:isama sina K::iryas at Ti noy, umalkil:i rin ng bangk" sina Ginoong Buenafior al h:· nabol sina Eddie. Gunmguhil sa katahimikan ;mg ugong r>C: moto1· ng dalnwang bangkin.; pmna'paJaol sa ilog. Malayo n::i sina Ginoon~ Buenaflor nang tu01igil sa pUno ng tul:i~· :ing kotse niM :>on Serv:mdo. Nakilala agad ni Don Servando ang :iwlt1 nina Ginoong Buenaflor. Al nan: sabihin ng isan<.: l•anckero na pumalaot sin~ C:inoonc Buen::i!lor ay sumu· nod si Don Servando. Kaip;i. 1a·y kinukutuban siyang hina· bol nina Ginoong Buenaflor sina Aida. Lumilikha ng malalim 11<1 sugat sa dibtlib ng paJi.isdaDn i-ng tatlong bangkang panr:¡: ibinibinit habana lumulura~· sa katahimikan ng ugong n~ r1ga motor. Sa unahan, ~i Aida'y mahigpit na nakahawak sa bisig ni Eddic. Nalat1kof Jilan:;: dipa na lamang an;t ~swat nina Ginoong Buenaffor nang Jumunsad sa pasigan si· na Eddie. Magkahawak-kama)·. mabilis silaog tumakbong pa· palayo - w::ilang tiyak na plltutunguhan. Nguni't mabilis din ang mx;1 ~·abag na sumusunod sa kar.i· lo. Aabutan na nina Ginoor,_,; Duenaflor nang pumasok s!· na Eddie ~a bisita ng nayor. l)•on n3 laman: ang pinaka.· mahuting kuhlihang nai~ifl nil:i. Ngunl'I sa harap ng alt¡,r :?Y nawalan .ng malay si Ai<h dahil sa matinding hapn. Aalalayan sana siya ni Edd:e .-.ungdi rum"aragasang puma:wk sina Ginoong Buenaflor. Biglang binunot ni Eddw ang nangingintab na kutsilyong ipinamulsa niya bag1> tn· makas. At parang ilinulrn; "ª tlagkakat:iyo si Ginoorig ·JtueriaClor, maging sina Karras :al Tino)'. • -Bago k a y o· nakapasok tlito, bago nawalail og m1la~· si Aida, ay ipinangako ko t a kanya na mamamatay kaming hindi papayag ma¡kalayo, - mariing wika ni Eddic so m ~· tatag na pagkakatayo. Sa·darating si Don Serv::i1:do, bumihingal. Katulad nina Ginoong Buena!lor, tila lpinako sa may pintuan ng bislt:i st Don Servando nang makit11ng hawak ni Eddie ang n;, r:ginginlab na kutsilyo. -Kung manlalaban · t1kn llpang lpa: tanggol ang amin¡:: lfar;ipatan ay tiyak na mabib;. go ako, -patuloy ni Eddie. At sinambitla ang wala pa ring m~lay na si Aida. - i\laaaring 1nagtagumpay ang inyong h! · ngad na maagaw siya ~ akin. SA BAWA'T PAG·IBIG AY MAY HAOLANG AT PAGSUBOK. ITO ANG MGA SUKATAN NG LIGAYA NG MGA NAGMAMA.HALAN -Huw3¡ mu siyan¡ us.ikun:. . . -Gumagaolgal ang linig ni Ginoon¡:- Bucnaflor. -Uindi ko siya sasaktan ha· bang may pa.gkakataon kamlng mabuhay, -ani Eddic. - Ncunn kapag Iumapit k:i)O'y mapipilitan akong pmna· tay al magpakamatay. Pagl;.a·: a1aru kong nasusuklam siya sa inyong lahat... alam kon·~ .kamatayan din ang katumbas sa amin ng inyong tagumpay. Sa pagtataas ng tingin ay natiligan · ni Don Servando :ing patron:i sa altar. Napatitig din doon si Ginoong Bue· naílor. Ma&ing sina Kilryas al Tinoy, bagaman waring nag· hihin.tay pa ng utos ni Gi· noona: Buenaflor, ay mahin:.hon na. -Tayoua, Pepc,-ang r«~·a 11i Don Servando. Walang kibong su1m.m.;d J,;ay Don Sen•ando sina Gi· noong Buenallor. Si Ti11oy Jamang o.ng lu1nin¡on hago 111· mabas sa bisita. pinikjl¡1n si Eddic. M:1w ilang s;;glit nang oa1:.aaalis slna Don ScM'anr!I) naag dahan·dahang pan1lmlla· likan ng ulirat si Aida sa mga llisig ni Eddie. Unang pumukaw sa kanyang kmnalayan :ing: masu)'ong tinig ni Eddic. -Atin na ang daigdig, Aida. -Paro.ng dalangin~ inuusal ni Eddie. -Atin na ~ng daigdig ... Kay.ganda ng gabing f111m:it1 kini Eddie· at Aida nan¡:: Jumabas sila i a bisita. -nina Mwtln D. PHtalHn 1t Gr• torio lit. Flor•ntio CWAKAS) ---oOo-Ako ••. (Bultat sa pah. 13) daigdig ng bagong kagand;1· han ng kanyang mukha. -.-\no. Erua, ao.Jisin ko u:i ba ang i}·ong benda? -n:ik;1· ngiti pang noitanonJ: mo ~;1 kanya. ' -Oo. Dan, oO! -tugon niyang hindi mapalagay sa tu· wa. Gugupitin mo na Jamar.g Jn~ bcnda sa mukha !liya n¡ng may kmnatok s¡ pintua11. Sandali mong ibinaba ;•ng gunting at binuksan :in1 pinto. lniabot sa iyo n.: isang utusan sa oSpital an~ i.sang sobre. ·-lyan po ay ipinabibiea.o; ~a inro ni Dr. Alberto Montel. Pagkaalis 11¡:: utusan ay bi· •tasa mo an~ sulat. At ga)'ún na latn;ing an¡:: panlalaki ng i~·oni: mga mata nang malaman an¡:¡: isinasaad. Hindi mo nialaman kung paano mo .5asabihin kay Ema ang nilab1? 1an n;: sula!. Nguni't kaila· r.sang s~bihin mo sa kany:i, ka~::=~~;:¡ ~:a:~~1:n ai~!Y~:i~katigagal mo. - Bakit. Dan, bakit ka na· li.~ibn? Ano :m11 nanurari' f.;;ll/.U' Ui\' ay i1ci/iOiu11 a•·¡; ism1r1 a11ok ni Ali11g Barou11. !if(l/10/ no nmlial 11i Alilig lh!· ra11g a11g anak nilf011g iyOH. Ngrrnft ang ipiuogtolaka uu lllho•. baslo'r /u111ulu1 f(lllW!lf/ ~·i Afoig Ba nrn¡¡. lli•idi d4tittg ¡¡0110'11 si Alíug 1J<Jl"M•9· Sa ongkan nila'y re1~· lo 11a a11g 1io111om.oyczpa. A111 t •rna'll ang anal; 11iyanu OuH)"f.I nt 0119 po11114fa1rn'y at1g O$awa uiyczup si Mang Seuon. llal.J.< mabh¡.gi l'(IU' rrny moa 110/1!· ¡;oglibi11g no11g i!lakan ni Alileg Borong mtg b1.rnso 111yo11g onok. At sa libiug dC111J ng ka11J(011g usmi•a'v nobinpi MIU!} 1nfu11Gn a11g i!au sa mgo uukipag/ibiug. f\'fjnyo·y walcztig iua/;apuy.~a ¡,¡ kurtU bold1 nnng ili.Oi110 11¡¡0 0110 pangallo 11g 11omolo11 l.:/IZ(l Aling Botcmg av OlUl•1 loldmik 110 hrnuduho la111on9 si¡1cz. Kung 111luusin daw, hi· git 11a 111ahal. ni Aling Barm!!} a ng i11ilibiug kohapon k(ly sa auok niyang lno1.;-o. Dapot sa· UCI, k ll1lf1 di ll!Cll! ltabiugi 011'/ mga 11akipa11/ibing dalii! sa pan(lngis 11i11cz ay kim1li/i mc~t lomm111 attg rnqcz tainga. Ma/a/im no mis!Cq10 1·u1~ 011g 11011gyari luhma so n1w1 lifodi 11okipogli0in11 l.:411 MuuiJ Se11011. Ng1mi't 011g mga 1t0IW· sama .~a pakildpoglibillg kay Mano Seno11 O!I ma11 11aiis1p na dahi/011 so motakirig ipüm¡¡ bogo 11i A linu Bara11fl. Balrn ll!Jll row ilo 111¡g clal1i/1111 . a¡¡g i$loryauq ito . "SASAMA AKO, SENON" ,'\"tw-m 1t;iw a~· ¡wts;;ug hindi ,,., 111aland;i.:in ni 83 K•J~a~ !fa~!a ! llW may l!tlo!!g ·~o!! u;i ans nak<1rara¡¡n nang IJj. hini:! si :i1<1ng Senon. Tag·araw tfaw noon al ang p:igk:ikatar.· d:i ng:i ni Ba K.ulas ay da¡i:"saan an~ mangga Sil tiyanggc lb.los lah:.it daw n:: bata Sl llary(l noon a}' m ll)' bungan;;ar:iw. füla raw (si Ba Kul:i~ :it nn!! kanyan;: mga kapana· '10 11) ar tínatamad lumusong ~a tumnna pagka't talaga raw umu11sok a11g kanilang mga tuktok sa init ng araw. Siya· nga pala raw, noon ay pana· hon ng Kuwn sma. Kaya n¡:a raw nasabi pa nilang hintli na nakapagpinitemi}·a si l\lang Senon. N;gbab¡,lak Pa naman <law magpinitensira si l\lang Scno11. llan;: araw daw bago magpinitcnsiyahan nan.i;: m:i· putukan n~ dinamita si l\lan!t Senon. Ang libing daw r,' Mang Se· non ang pinakaruasayaQJ!malungkot na nangyari sa barro namin. Al marahil daw ay ayaw nang magunita iyt-n ni Aling Bar:ing. A YON KA Y Da Kulas, ito ;;ng parten: malungkot ..• Oras na ng libing, Lahat nq niga makikipaglibing ay nati· tipon na kina Mang Sc11or. l\t¡¡y na .sa lab:is ng tarangka· han. l\fay na sa silong. !'.la\" 11a sa baba~·. Cllalos mahali nw noon ªº" mga balagba,:f ng bahay nina Mang SenOn.) May Dit $a kusina. Lahat da\11 ng paligid ay may tao o may mga kamag·anak ni l\lang Se· non. bn pa, lalagang sa barrn'y marami ang nakikipagli1 ,in¡.::. Is¡¡ na ito sa mas;.isa· :vang sandali para sa mga hindi n::m1ata}·an o hindi ka•11ag·anak ng namatay. Paaao, mula sa baha)' ng yumao hanggang sa sementcryo, e, may musiko. Hiudi raw m11gk;11nayaw ;in¡; mea !a<' At !a!o:~;; hir!di m1~kamaraw :ing malalapil na lo:J· mag-anak ni Mang Senon sa itaas ng bahay. Wala raw mg~ malamang gawin d;ihil sa p:it::· iyak ni Aling Bar;in;:: at ni: mr;a anak nito. Ta\;ig¡¡ raw 11akalul•.ml'~ ang m¡:11 p;inaghoy ng m¡,:;i anak ni Man:,: Scnon. Magin:: SI Da K11\3s daw ay naiiyak din. Labis daw nan11ot sa k:m· yang k¡¡\uluwa ang mga p-i· naghoy na yílon: T1t1y, bakH n'ya k•mi ginanifo? Tat•y, sino pa ngayon ang t1t1w1gin namin ng Tat1y? T1tay, ng¡. yon •Y wala n1ng Senon an!J N•nayl Tatay, b•kit mo n•i· sipang gawin H amin ang , ,. nito? (kung bakil daw nai~i pang mamat~y.) T1tay, u gu· ro'y naguuwa k1 na ng p1g· h1h1na1P·buhay kay1 mo kar,ti iniwanl Tat1y, m1pap1litan pa n1man ~ta sa paghahanapbuhay ay saka ka n1mat11y! Tatay, wala nang· mag·UUIN 11 aking ngayong bumili ng tabako. Salil·sali• daw sa µa· 11ana11gis ang mga anak ni Mang Senon Tat1y, h1.1wa\J mo kaming · ulilahinl Tatny, w•I• nang magsusuh1y ng ba· hay natin pag bun11gyol T•· l1y, '•la n• an a1nus'yo u 'lin panadinip pua 1t1taya •Y• a wetenl (Ang pilnan.;is d:iw ng pinakamaliil na ana~;; noon ni Mang Senon. anp, si· nundan ng bunsu. Nilinaw pa ni Da Kulas kum: ano <':l.;:' ibig sabihin: Tala)'. wah: nang kukuha n.:: anunsiyo 1~;: aking panaginip para lt11nap taro sa huwctcng:1 T1tay, hya pal• pin11la mo 1ko ka· hapon •Y mamam1lay k• ngll· yonl T11tay, k11ya p11la 11ko ang pinagsisindi ng tab1ko ay. . (pananf!i~ !law 11ng ;e ; m1gtong ng pang·ap;i.t na am~k ni ~lilng Scnon.) Tatay, hindi ~" aka 11ng namatay, hindi rin lang ako mak.ikita ng trabaho! (lto"y sa· pang;i.nny daw nam;in ni illang Seno11 na hang· 'J;ílng n;:ayon il}' wala pa rini; tr:ih;,ho.) P:1n~ni;is11 n daw na kata. ltut.takot sa itaas ng bahay noon. Al ;mg mga nasa Jupa ¡¡y m1p;ipai:ara na lam¡¡n:;:. :\ng ib,. 1 ·aw namang ma~· m:i· liga~ na kalooban ay minsar; p;1 r;iw mapa1,giti, lalo na ra'A an.~ mga binatilyo. Si Aling Raran:: dilw a~· hi~it pa ro'n kung makapanangis. :ilay ila11g natandaar. pa raw si Ba Kulas: S.non, Diyos ko! s,nan, b11kit ka 1u· mawa ng g11ny11n? Senon, hu-9 mo k1mln11 iw11n. Senonl K1y1 pala hindi ka na n ... fllrnuu l, Senon ay 11111'is k1 n1/ <Pan;1ghoy"daw.) Kaya pa· 1 11 ni hindi ko na nakitanp 1119atit k¡¡ nang mg11 nak• ra· til11ng ar;iw, Senon! . Biikit mo kami iniwan, Senon? Sen.n, l• .ay;i pala siya n11 11119 nagkukusang umigib gayong nlflishmbay lang ang m911 11Mk 11y m1mam1tay n¡¡I Sanon, si· no pa ngayon 1ng tal11w19·li· w1gin ko kung 1ko'y m11y sakit? Senon. wala akong 911lit i 1 iyo! Naglal11nbln9 J11n1 ako k11p11g n11i1i91w1n kita So· 11on! Senon, sino ngayon •nt l.1katulungin ko sa pagp.1palaki ng marami mong ar.ak? Senon . . . ! :'i[akaihmg ulit < taw m1 lli· nim;1t;i;.· ~¡ Aling Ba1 ·an¡;:. NJ!U ni'C ma<l;1li na111ar.g pi na~bo: balikan ng malay. Pagkala~<; ar m;1g¡:¡;1p~tu loy 11;1 nanwn .~1 (Sundan sa v alr.17) .6.Blllt 71, !º"! ·- M,Cl,GASIN 1\10 9AGONG 9UHAY-lS L A~,IS n~n:o i:~~~ll:in~a~k~~~~ 1• ;111¡: ¡:;ohi'y higla na (¡¡m¡¡ni,: ni~·ilng marính: :1n~ mag¡¡l:m·~ 1;a 1 m)!111<1m¡¡ga1'dang.gabi 11!! i;¡¡ng tiuig·lalaki. llintli nip r.a!)aglabanan ;111;:: ma1iatiti<: ,., kanra n~ asaw;i mmi( tu· 111imh<: nn.!! k;1 11ih1ng anak •m \>¡¡h;iin¡: 1uai:lalabim¡1ito!I~ 1nons, gul;mg al 111ags;1bi; ••1tny. lnay, kii,;k'wela ko Jm sir:•. P;1t11h1,\·i:1 ho natin." Sa ;1a;::k :1kau:!'na~· ni: mga paní· n¡:ín ng m1qas¡m·:1 ar na· h:11lha an~ p:111;:an1banJ: hin;!i mnitat;ituwa 11·; kanil;rn,; m'{ll mata. W;u-in~ lumal;iy s:i Jr:. 11ihirig kaluluw.1 ;in ~ ha\!11,it n:.! k;i\olohnnan:!' 111:1lao11 •rn u'\;ing h:.tid 11:'.tmi'l kinatnt,1· hitan nilan:; tlmnati11g. I.~nn_ : iiagny nn.'! Sil soimlaling iyu'r n:1;:1lmlumiin sa kanilan" k"· ;•laman: dal:;¡:a 1u aug kais:iisan;:: bunga n; kanilan;:: ()l.'!· ibig, lumatahak na u. isanit h'agoni: landas ne bnhay na W .ll;in¡; ib3ng kahulugan kundi palaro na s:i kani1ang maka~ariling pag·:mn,zkin. llin<.li 1 1a ni!:i m:iipar.rangakong :;¡¡. ríli nila ang p;.g.ibi¡:: sa kanil:rng su plin~. l.along hindi l'i la mallas; h;ing k;inil;i laman¡ :ir1~ pagmamahal ng k:inilan ~ anak. "Bakit icailangan p,1 ni· yang \umaki?'" Tumutulol ani: kalnoban ni? ina. '·Bakit kaí· langan p;mi,: maiba ang pa¡ilrnk.lu~nar niy<1 sa 11min n:: /(.luyan;: ina U;ihil l aman~ sa pa¡¡kakara~da~ n:;! kanp.n¡: n1~a taon~" Lihi111 na 1 1:.ghihi· mutok ng :ima. Uigit p;i sa uanrang p3f.· hihimutok ang kinimkim ng mnami noing kamakailan l:t19ang ay sumakabi lan.e:·buha~· an!( is.lnl! idolo n_ :! hay;11; llaha;:i n~ hav.·11't bagar ~.:i \\'illa sa hp1n11h1un1 iy:.1•1 daigdi;,: s;ipagka't ang ¡1:t.:· ~ap3gka't una·una')· namata~ IJabaga ito ang nac:t1ta~i·.1· an: sumulat ni-! aklal na i\'O!l ~·od Sil bawa't lmhay ,;a dai: nang hindi Uo nakab110.' 11;: dig, at sa1iagka't m:.;:,:in~ au,.: n1ga buton;( kaklltawan sa n•· dai¡dig ay patuloy na nag· W•w•l•ntr t•9•P•tr-Y9n•Y ~J bubago. Bukod ~3 .patulor n , pagitan ng kahuli-huJih-"nC: r;1glalakbay n,: dai;:dig sa pa ur~ ng taong-bakulaw at sa ::¡~~ 1~g :·~~:~ 11:a~~~~g~ng ,:;,. ~~~Íti~:~a~~~a~~b:~~ akn~n~~~: init, tagla.':(as. l3glamig, nl ~·an;: pagkakimi sa harap n;: tagsillol. ang daijidit: 3)' flJ dal:tria. kahit sa harap ng pi· tuloy pa ring un1iino1.t na n::i nakama,r¡:andan·: d;olagang m~:.:i~inw- dahilan ni; Jiwanai: ·•~ aarini; isipin. Sap::igka·l n 11¡; dilim, ng umag;i at 1,,.: mga :ayong pa¡ikak;itaon ;1)· wbi. Kung :111g daigdig :<Y nagdudumiin sa kanyang i~ip hindi mniinoµ, kun;: hindi 11:1· n3 ang k;rnyar.i! Otaharap ª'. tuloy n;t naiib;~ ang baha~.i i~u !~man;: ma¡;amlang bak•~· ne dai¡:di:.: na nalalant<ul F..i law. o kay;1, para m11ging la·' ilrnt. ni: ar::iw, an~ kabiyJ!: Ion~ tiynk, nn;: k;olrnrap ni~·a·y n:: dai~!11ig n3 laging nakatam i~:1 Jaman:.: ka;1ptt·:1puhan n1 ; pok sa matindíng init 11~· m;i~· · m!!;i lmkulaw. h;ihaga upan;: hindi m::panJ· Hindi matan~~av ng isane hanan n-:: i:ahi! anonit uri 11;1: mai;ahmrn ang 111:11.Jilis n::i µ::i::huhay! al <"tn!; bbi)·ak na IJ3. lmhagong nag:ig;in;ip s"" k31• ha)!i niton."1: patuloy na piRoa!l· \'tml! paligill: f'atulo:-c na n;11~liaharian n:: dilim ay lalami~. hall;1go ang nap:i~k'akagawi;1n na m.llamig pa kar sa a!l.o 11g i,¡¡,n:katauhan - sa pa11.1 man:!' uri ng kamatayan. namit, sa pa111s1ni.h.:1~·. sa pa;Nais ng 1nra tumatah:in "ª uliw at magin;: ~" pakikitu. d3igdi¡;¡: ang m3buhay. Al tiM· , 11:;0 sa kanyang kapuwa. Al lang11ap ng nani:iabubuhay s;i s:tpa¡::ka't .~iya'y makalum;;, daigdi:::: ang i::-anyang pagba· lalong hindi 11iya matang¡;sp bago. ang pagbaha:,:o n\: isang am11k ~!:1~· isang binatang hinU i na b;ib3ing rnaglill3him11itoni:? mapaglabanan ang labis n~ taonl:' ;:ulang. Jla'!kakimi klln~ kah;ira11 w; Ang pagbabago ng pakikiugisani: dalaga. Jalo na kung nar sa ama't ina ng anak na isanu maCandang dalaga. r."au- b a ba in g m¡igJalabimpito11s umid ang kanyang mg3 tabi taong gulang 3y patun~o sa sa pagsasalila. N3hlaraw¡111 isang bagong landas ng buh::'.'. sa k3nrang mga mal3 ang sa isang bagong uri ng pa~ isang pangambang k•1ng pi· illig n11 magiging d:ian n:! n3g-uukulan naman niya n.: pagkatupad sa sinasabíni,: 1 >agkukuro $3 ~andali ng k311· " Huma)'O kayo ot magpakar3 yang pa¡:·iisa 3y pangambl'ln¡: mi at kalat3n ninyo 3ng b11on-;: wnlan¡: pin;gbabatayan. Sini· lupa." kap niyang blguhin ani,:: ka11 Tanggapin :iatin sa atim: yang sarili, nguni't baban2 buhay ang pagbabago ng isani? !inutotoo nir:t nng pag~isikan :tnak sn pakiki11gna~· sa loln MAGKAROON NG PAGBABAGO AT DITO'Y WALANG MAKALALABAG SA BATAS NG KALIKASAN, ANG LAHAT AY KINAKAILANGANG !\agÍuksa 11us samllayan¡m;t l'ilipino, namighali; nguni'l ¡iagluluksa at pamimighatim: may k3lakip na pagtutol ~.1 naging pasip. ng ladhan:1 "W¡¡la sa panahon ang ka~ ~·ang kamatayan!" Nasasabi 11g mga mamam3yang ang ua ~;¡ isi¡> ay ang nag;inap na ,¡¡ in;iasahang s:ikuna. ..B3kil l:ailangan pa niyang m:ima· ta.y~" Naihihimulok ng man~i· lan·ni::ilanR nilikhang dahil s:· m::ilabis na pagduramdam a1· 1•3ka11ag~:is<1Hta n.1 ng 111,p ha,i:ay nn hindi uila bibiglw· ~fn sa sandaling t iwasa~· '.Ir.~ kanilang da1ndamin :\ng pagyaone: tun¡:o sa k,:. bilung buhay. tutad din r.3man ne: pagkakaragdag 111.!! :~ulanr, ng is3n!: nilikha, :•·• isa l.itmang pa~babagn - ang 11na'r (la¡,;-iiba ng kaJagar<1.1 TJ!: kaukulan; ans ikalaw:1·1 · 11:1palit ng pogbuna1\·a. ;1i.: n ~ pngpapahalaga •1ak3hihi r it. ¡ ng kab•tlihan Sil kasam ~ an¡ kalakip n11: mi:a pagbaha to~¡¡ i;;au up11ng ma¡:ba¡:u ay :in¡ pa!:· babago laman; :ing hindi na· '\i~ing totoo sa kany3ng pal(s1s1kap. Subali't anu ha'l mins3'>' nilkatunghay si}•a ng isa1:,. m•p•ntr•hH na aklat. Jsan:; ,oklal na ang k3p:ingahMa') :kinukubli sa p:tmag:at na The Ori9in Of $p•eies, at ang nag. kubli ay isang n:igngangalan¡! Darwin - Rohcrl Daru:in. S;11 akl;it na iron ni}•a un3ni !'!:i· t un.,:hayan na ;11n; t3o'y him!i nilikhang tao sa simula kund: ~a p;imaina;:itan ng mahika lllan;:ka, na lalong kilala 53 lawag n:i •volution. ~a pi.111\3· 1 ::agitan nito, dillmano. ang pinukapayak nn hayop na unan;: nilgkabuhay sn d::iigdig ay ~a¡;;· p;:bagu-bago ng 3nyo h:in:;· gang sa naging t.ano-Nkul1w, 11aging heidelb' ''' naging p\lt. down, naging nHnduth•I, na,e-in,i: rhodHian, naging ero· m19non, 11agins 111. hanggan;; ~a nag!!lg tao. Hi11dl rm r.alí •.ipl.: ~¡ b!nzung !'!1bangg:t lc'J!'!f ;!!'!':• !:i.~~S !1? U!':!!!li· ;:ang mea magulang sapagka'I sa ganyang pagballa;o Iamang makapangang:ihas na mai.:· t.atag ang is¡¡ng an3k ni:: k.io· yang sarilil'lg sam .baha~·an na pamamahalaan niya a~·on sa kanyang nalib¡¡ng panini"·ak1 at pagkakilala. Ang 1nnagang kaniatay,111 ng isang lider na dinadaki:.1 ay isang makapangyarihan'( tabing na 110.gbibigay·1~akas ~·1 tlul3 ng kanyang k3saysayan. !sang hanggan¡¡ng ka¡;)'at 11" ~umunod sn kasukdut3n¡:: pina· ningning n;: madudulan¡; tati· pong klln)'ang cinanipanan bi \ang pan¡:unnhing lauhan. Al sap11-¡zka't uakapiníd na an:: labing kara wala nan;: mai ~¡¡~ag3wani:: pagkukamali. s~ ;::ayon ay map:kakaroon p3 llf: pagkak3t:toll ;ing iba upan.e magpamalas naman ng kom r ang sariling kahusaran sa pagganap ng kanyang papl'I s:c } 11S UOOrl n:. ih;•nl! r>ni;\:. tanghal CRECORIO HERNANDEZ, JR :l::L 1-'ltOGKE!>O DE FILIPI· NAS na hin::ingaan sa Espan· ya. Ang Kalihim Hernandez ;·y pamangkin ni Don Epiía· nio de Jos Santos at anak n!. d::ilubhasang CregJrio Hernandez Sancianc:o na kilal1ng manun11lat sa wik:mg Kastila al Tagalo;. panahon ng Pangulong S<>r· gio Osn1eña. Naging punoni:· kasangguni sa batas ng Uci· bcrsidad ng Santo Tomas. 11¡,: l'aghah11bol, nguni'I 1;. nanKgihan niya. Jn;ilok din sl~·ang m:1ging Kalihim ng K11tarun~:1u bago nahiran¡i 11.ng 'kasalt~kuyani; Kalihim Tuazor., nguni'l tin:anggihan din niya. Bago hinirang ang naging K<i· lihiin !'astur Endencia ng p•!· tuturo :ir sira muna angina lek na humaw:ik n¡¡ gayong 1tmgkuli11. 11g1mi'I tinangSi· han din niya. Ang Kalihim Gregorio Her· nandcz. 1ul<1d ng kanyang t.~t· nong si Don Gregorio G. San l'ianc:o · al 11~ kanyang ti)'nn~ si Don J>anyong. ay ipinant:&· m1k s;1 isang makasaysaya~~ tabanan (na siya rjng kinaki· 1aan ng unang liwanag ni Don Gresorio G. Sancianco) ~1 Tonsu~·:., Malabon, Rizal. noon;,:: ika·20 ng Abril n~ -1913. Anopa't ang apat r.a anak na maipagrnamalaki ng bayang Malabon at nabibilan;:: ~·a is:ing angkan ay pa1Yan~ isinll:lng sa is11ng pook. Jkina.sal kay Maxima Heml'<les, istni;: dilag ng Kabuyaw, Lagun11, noong 1937 at dilo'~· n~ging anak ni)'a sina Rober· to, Gregorio 111. Josc, Jesus, Maria Lorcto al Maria Socor· 'º· Isa sa mahillagang balak ~l· na ng Kalihim Hernandez. 3\" ¡¡ng 11agpaiJalaki sa Surian n~ Wikang ramba!lsa. Maramio;:¡ n1ahahalagang pa;,::babago n!'.lg ,¡.:agawin niy::i sa Kaga.w:ir;in ng Pagtuturo al sa ating mga aklatang pambayan na n:iiwang nakabitin. Ang Kalihim Hcrnandez ay mayaman sa mahabalagang balak. Bala pa, malusog at. masigla, kaya taglay niya ans sinabi oi Dr. Josc Rizal '31 ·•na sa aling kabataan ang pag-asa ng ating bayan". ANG KGG. GREGORIO suhali"I nani; ipati.wag alys n;,: l'anguloni;: J\tagsaysa~· nuo11J..( ika-30 ng Hunyo ng 1954 upan::: muling ialok sa k:my11 an\: pagi1iog Kalihim 1•;: Paglult1ro ay hindi na siy.i nak:itangi;i. Bagaman warin!! ¡¡tubili pa ·siya, kinabukasan, unang ar:aw 11g Hulyo, ay n1uli siyang ipinatawas sa Ma!a· kanyang at pinapanumpa na sa pagigin;t: Kalihim n~ Par:· tul uro. Allg Kalihim Hcrnandez ay nakatapos ng primarya s&. Naliom:il Uni\·ersil}', ng int'!f·· medya sa kolehi)'O ng S:m Juan de Letran át ns high school sa Ateneo de 11.tanil:i nvong J!)2!), Nat¡¡pos niya ang "Associate in Arls" nn taglll~" ang pinakamataas na kar ~ ngalang Summa Cum Lau~c sa Ateneo de Manila noon¡,; , 1931. Natapos niya ang k: .. runungan sa pagiging man:lnanggol sa Unibcrsidad r.g Santo Tomas noong 1935 na taglay ang karangalang M:igna Cum Laude. Nakasan1a :;a bupete nina Delgado at Taii:l· da. Naging "Solic:itor" sa K::i· l!awaran n~ Katarungan so Ang pagiging Kalihlm D( l'agluturo ni ,Gregorio Her· nandcz, an:ik, ay buong pi-e· kakaisan,i;: pinagtihay sa pu· · long ng "Conimission on Appolnttncnts"' nooni:: ika-29 rg Huiro ns 1954. Hernandci ay si~·ang pina· kabata sa m;:a nagin:;: Kahhim ng Pagtut11ro sa Pilipim11, al maituturin:;: 11;1 is:i rin sa pinakabatang kagaw:ul ng i;abinele ng P.lngulong Raml•ll llags:iysay. Bago na¡::in~ Kalihim 11~ Pagtuluro :iy nrnraming m.•· hahal;i~a n~ tuni;:kulin ::n; inialok sa kanya n;; Pan!!U· long Mat:saysay. !"oong una·~· siya ang kasani;g1mi ng atin¡: Pangulo ::a iba't ibang malta· halagan:;: bagay. lnalok siyang m111tin<! hukom sa hukum2n Bagu na~ing Kalihim ng fagtul11ro, ang Kgg. Gregorio Jfornanllcz a~· dating Dckar:·) sa Paaralan sa Batas ng Pamantasan ns: Santo Tomas, r.i siyang pin11ktapusan ng Jhlt:· aaral sa pagkarnanananU!'ll r.g k<lnyans lolong si 01)n Gregorio G. S11ilcianc:o, una!11 Pilipinong n¡¡ging Doklor :.a Datas sa Unibc:rsiclad Centrt.l sa J\tarlrid, naging hukom s:i panahon ng pamah:ilaang Kastila, al mar-ak1la ni.: aklal n1 Mga Payo ... (811ha1 ~ti pal .. 91 IÜl'laog ar suka< na ang n\il.~ walang-babala upang di ma pabiya ang kauma. SA DAAN Dapat bang batiin ang m~c kaibigang nakt.kasaluhong na abala sa pag-uusap'! Kung ang isang t:.o ay hin di napapansin ns dalawa ,, tatlong nag-uusap na nakasa· lubong ay wala nang pinaka· mahuting gawin kundi 11.g magpatuloy sa pag\akad sa· pagka't ans pagsasabad so: usapan kailanman a}' hindi ipinalalagay 11:. kabulihan¡: asa l. LAMPAS NA SA ORAS Kadalasan, 1,ng 111;,:11 binata ay nakalilimol sa oras Jalo na kung nagkakabutihan sa pakikipagkuwcntuhan sa dal¡igang ltaharap. lltasasabl ng dalaga sabina'ª !la. oras Da upan: sila\ !Tlaghlwal1y u lsaog para~n~ bindi ???eunk~:in 1!1~ da!!:':!:. min ng huli. >a pamamagitan ng pagtingin sa orasan at pagsasabi ng ··Dinaramdam ko, subali'l a.\·aw ng Nanay na makakita ng panauhin pagkalampas ng (kung a:\~ mang oras). Inaasahan ko ar¡g pagbabalik mo sa ibang araw." --oOoKayo at Ang ••. (811/101 su. pali. 9) sa pag-iin~al at 111s:·lwas sa n:ga kar;imd:unan at pas:·a:ila· gasa rnga maysakit. Maipak¡. kita nila sa inyo ang mg;, paraan ng paghahanda ng mga kagamit<ln sa isang bahay; yaong 111~a kailangan sa ór:H ng pagkabs::ikiL Ang mga sine, radyo, o I'!· lebisyon, ay nagsasama rin ng m:;:a bilang ukol sa kalu· ~ugan sa kanilang mga pal:ilUntunan. Ang msa sangay ng pa mahalaan at ni:: mga pansariling kilusan ay r.aglalayon::: lahat sa pagpi 1>arunong ni; mga roamamar11n ~un¡kot sa msa ba¡ay aa oau· uko! sa kalusucao. Sa Maynila ay !?':I!' !sa!!g m1hk!ng su!I.~· hang siyang nanguogulo s:oo pagsasagawa ng lahat ng mg:: balak par;i s:i kabutihan ne m&a mamamap n. Tunay r:a nap1k:iraming paraan upang malamang lahat ng isang taQ :ing mga w:astonc paraan upang ang kanyaoe aaak ay manatiling malusog at ma:t mabuting pang:ingat:awan. . Nababatay na m1laki sa ir.· )'Ong kagusluhan al kaha~· claan ang pakinabang na in· ~1ong tatamuhin sa ¡pagsas•· g::iwa ng mga karunungan ukol sa kalusugan¡; umiirat ngayon. MGA GILIW NAMING MAM· P A BASA: $ult1yb1y1n 1ng INiw•'f l1bis ng M-s¡Hlri ri9 BAOONG 8UHAY. S1 mg1 su· sunod ri1 ltll1n1 •V m1baben n1m1n u pit1k n1 llo 1rig m1hahal1g1ng p1yo okol H k1lotugen ng m1• m19ul1n!'. •ng P•tt-11l19;ii u n19ded1· l1ng lao. 1ng hllot 11 m1r1ml p1n1 ll••· How19 ktllglHnt sipllri ant b1w1't !abas u p19ka't m1k•· tutulon1 lto "•"V itt•l•kl H !nyo. Siyn rin :ing P11ngulo ag Lupon ng mga Rehente ng Unibcrsidad ng Pilipi,nas. ng l.upon ng mga patnugot ng Jose Rizal N11 tional Cente:\· nial Commission, ng National Board. oi Education at iba p:-. Namatay siya sa sakuna u aeroplano, kasama ng Pangu· long J\ta¡;saysay, noong . Jka· 17 ng J\tano. 1957. lto ang lstorya ... (811/ml so 11al1. 15) pananagboy. S•rio", rii hiMi ka m•n t1m1ng noklp19bllin . • . Sanon huw11 mo k1mif'l'¡f iw1ri (madala"s daw sabihin ito ni Aling Barang habanr. nananangisJ. S•non, usama ako. (lto raw :ay nang ipina· naog na 11ng kabaong ni litan;: Senon. Al hinim:itar dalY uli si Aling Baranc. Nang 1natauuiln daw ~i Aling Bar¡,ng ay nakasak:i~· na sa jHp at inaagapayan¡11 ng mga kapafüi na ~bac ni !\lang Senon. Pat11loy din ~a pananan;:is. h·on at iyon .::lin rlaw ang sinas<lbi. Para ra~v ang musiko, sabi pa ni Ba Kulas, iron :1t iron din :in:; linutugtug - punebrc! Sa simbahan dalY ay 1~:z. t~ap m~ng n:agkamalay si Alin¡; Barang. Hindi na ralY ipina· sok sa simbah::111 at baka doon pa mawalan uli ng malay. Nguni"t nagpilit daw na pa pasuki n sa simbahan. wa'lll raw na:;::iwa ang mga ka· patid n:i b:ab~ " ni Mang S<> AB!t!!. 2!. ~9-C'.J - mm. At sll taya raw ni Ba !\ulas ay nag"ad')'aski·d'yuki ang p¡,gb1baslns ni Padre Ayong sa bangkay ni Man¡ Seoon. Mangyari raw, tuwing magsasalita si P::idre Ayon;t ay sinasabayan ng panangis ni Aling Barang. Hindi :ll· man daw mailabas ng mg.i lalaki pagka't nagagalit !>ª raw si Aling Barang . Hindi ralY malaman ni B11 Kulas kunit paano tinapos ni radr1; A~·on~ ang pagbaha~· !ias kay Mang Senou. Ang natalal\daan daw niya'y n~ · walan daw uli ng malay si Aling Barang nang inilalab¡,:; ng simbahan ang kahaong n! lllang Senon. Tulog na tulo; dalY si Aling Barang nar11 muling isakay sa jeep. Nang m·al!kamalay d1w ~¡ Aling Bar:ing ;oy na sa umen· tcryo na ang libing. Panagh;,,· yan da w uhng katakuMak»I. Noon na raw nabingi ang ,J1r. sa mga nakipaglibil1g da!lil sa panana¡;hoy ni Aling B~ · rang at n;i: mga anak nito. Si Ba Kulas daw ay kil)ttllli an~ HIWAGA NGISANG BU HAY ni Cesario L. del Rosario NANG MAUNAWAAN NIYANG MAY DAPAT SIYANG PAINUMIN SA KANYANG SARONG A Y SAKA NASAID ANG TUBIG SA BUKAL g1N~1:~fa~il~l!n1:!k~~~~~sa lipunan ng maririlag na babae ng lahi, Jalo na s·a Maynila? Tiyak na wal<1 zapagka't si Dánte Rigor ay isang ·'mahiwagan¡:( lalaking bukang-bibig ng lahat. Mahiwaga siya sa (lahilang dlnarakíla siya ng maraming mahihina!I~ puso ng kababaihan ga· :rong bantog na. banto!! ang kanyang pagiging ·'malikot" at "walang pa· tawad" sa larangan ncr lbig. -~ Nguni't ngayon ay ala· ala na lamang ni Dante Rigor ang nétiwan s~ Jiputiang iyan ng mga tiulak· lak ng Iahi. At maging any ¡;unita ng kanyang "kada· kilaan" ,;a pagluray sa mababangong talulot ng iba't ibang bulaklak ~v unti-unti na ring pinapi· ram ng lumilipas na P••· nahon. Ang dahilan'! lnabot ng karamdaman si Dante Ri· gor. . . isang mabig3t n:i karamdamang ipinalalagay ~!n~~:m~ali~~t:;.n~a;f. lulad siya sa _ isang mapusok na bubuyog na naha· gip ng matulis na tinik ng ;·~~~s at labis na nasugaSapaekct't mavaman si Dante Rigor at talo pang yumaman dahil sa "kaba· liwan" n~ mga dilag na nang nakaraan_g panaho1! ay walang panghihinayang·na !Hlj!h:mdog sa kanya ng: lahat sa kanilang buhay. ay nakatungo siya sa Amerika- Doon siya nar:· pagamot. Iyan larnang ang nata· talos ng lahat at wa!J. nang iba pa. Hindi na ni· la nabatid pa kung guma· ling si Dante Rigor, kung ano ang nangyari at hindi na nakabalik sa Pilipina:;, kung n;1g-asawa na roou, o kung tuluyan nang na· mayapa . !\laging si llosita Dof1:1 . i>ng marilag na balo ni Don J\laximu Señor, ay hindi pa riu nakalilimot &t hanggang sa kasaluku· van ay du1,1arating ang mga sandaling nagugunita r.iya si Dante Rigor. Na· t.adarama siya ng masid· hing kalungkutan at pa· ngungulila bagaman kap!· ling niya ang kanyang tatJong anak na naiwan ng yumao niyang asawang si Don l\faximo. Sapul nang mabalo slya may tatlong taon na an$> nakararaan, ay lalo nang uaging · madalas ang pag· dalaw sa kanyang gunita· ng mga alalahaning ma~· kinalaman kay Dante Ri· gor. May dalawampun.~ t<1on na ngayon na hindi niya nababalitaan kung ¡ino ang talagang nangy~· ri sa buhay ng lalaking matagal din niyang hinangaan at dinakila. Binatil · yo na ngayon ang kani· lang panganay ni Don Maximo ay hindi pa rin ~iya nakalilimot Kung minsan tuloy ay pinagta· ako ... J'\ahilo si Tessie ... tawanan niya ang kanyang - ani Rosita na nalilito at sarili dahil sa kabaliwang dimalaman kung ano ang ito. gagawin samantalani: ina· Sikapin man niyan.g Ju- alalayan ang bunso na busan nang maibaOn sa magsasampung · taong gulimot si Dante Rigor na pi· lang na. nag-ukulan r.iya ng Jahat lsang lalak¡ ang biglang sa kanyang buhay nan;:- !>Umugod na papalapit sa panahon ng kanyang ka Ji:inaroroonan ni Rosita. bataan ay talagang hindi Magalang itong naghanniya magawa. Parang na· -:log ng tulong. darama niyang buhay pa si -Itulor ninyong buhaDante at ito'y magbabalik tin ko siya sa bahay ko .. upang minsan pang mag· -sabi ng lalaking matikas kalapit ang kanilang mga Jng timlig. maginoong ku puso. Hindi niya matiyak milos at magsalita, at ma kung iyan ay isang pangi- tipuno ang lt:atawan baga tain o isang pangaraping man may mangisa1 1gis<1 inaasam niyang platupad. nang puting buhok. -Na· Sinasabi ito sa tuwi na nr;· kita ko ang nangyari at kanyang puso, ng hiban~ hindi ako nakatiis. l(ail¡¡na pusong hindi yata tu· ngang magamot agad si.va. manda gayong siya'y apat- Napatunganga lamang si na-pung taong gulang na. Rosita. Wala siyang ni>_saAt. narito ang himala bing ano man samantang kalikasan. Pagpasok Jang malakas na tumak2· na pagpasok ng buwan ng ba ang kanfang dibdib haMayo ar kauna-unahant! bang nakatitig sa mukh<i ragtungo si Rosita Doñ;i rg lalaking iyon. na kasama ng kanyang Binuhat · ng lalaki ~¡ tatlong anak sa Antipolo. T<'ssie at dinala sa looh Nakagawian na nila ang ng bun••l•w na may gayon. taun-taon. ilang hakbang lamang ang Pagkatapos magsimb'.I hlyo mula sa kinahiluhan ay napagkaisahan ng ma~'.· · ng bata. Nagkatinginan !aiina na magtungo sa Hinu- mang ang mag-iina at w~ Iugang-Taktak upang ma· lang imikang sumunod sa ligo. Subali't nang mapa· mahiwagang Jalakitapat sila sa isang bagon:z Jnihiga ng lalaki ang katatayong bungalow s:i bata sa naroong magan· malapit sa makasaysayang dang kama. Pinaupo ni~o pook ay biglang qahilo sira Rosita saka dali·da· ang bunsong anak na ba· ~ing kumuha ng ruga kai· bae ni Rosita. langang gamot. Pasigaw na tinaw¡:tg ni -Mediko.ho ba kayo'! Rosita ang kanyang bin:;· - tanong ni Ben na hindi ,tilyo na nauuna sa pa_g. na nakatiis ·sa pagwawa· J¡¡kad. l;iw~-1.:ihn --Be11 lulungau mo !!in<l• l1-1kangiting pakli ng lalaki sa ma· babang tinig habang gina· gamot ang nakahigang ba· ta. -E, bakil marunong ka· yong gumamot? - tanong uli ng binatilyo haban;:;: nakamata lamang si Rosi· ta. -Natutuhan ko ito sa sariling pag-aaral, nguni'I ·wala akong titulo. . -Ito ho ~a aug bah<1y mnyo? -us1sa pa ni Ben Tumango fomang ang lalaki na patuloy sa par,· gamot kay Tessie. -E bakit wala kayoni;: kasama? Wala ba kayon~ ;isawa't mga anak? N~pawi ang ngiti n.'{ lalak1 at maltmgkot na na· pailing. -Ano ka ba, Ben, fa· nong ka nang tanong? ._,. hadlang na ni-Rosita. -Mabuting bata itc. Ginang . madali siyang makakikita ng kaibigar •. -- hakangiting sabi ng lalaki al tinanaw si Rosita. Biualinga~ uli ang bina· tilyo al hmawakan sa balikat. -Ako'y nag-iisa rito at wala akong kasama li· ban sa isang utusan na 1:amamalengkc ngayon. Napatango si Ben na hindi na nagsalita pa. - Ano ho ang pangalan ninyo'! - tanong f!aman ni Delia. ang dalagitang ~nak ni Rosita na sumunod kay Ben. Parang hu· mahanga ito sa kakisigan ng Jalaki gayong matandl! na at may bahagya nang· kulubot na balat sa pisngi. Ngullliti uli ::n1g lalaki at hinarap nama!l ang da· lagitang 111.ay labintal loo~ 1aong gulang na. -Ang dati koug pan¡;:¡1 l;rn na ipinamana sa akil' ng akjng mga magulaug •y hindi ko ipinag!i.tflpa~ t'.ahit na kangino. . -sa· bi ng Jalaki at hinawakan sa magkabilang balik;1t .1ng dalagila. - Subali"t sJ isang anghel na katulad mo·y ipagtatapat ko .. Rigor kung ako'y tawagin. ngu· ni't Jalo akong kilafa 1~oong una sa pangalanf Oanle Rigor. Biglang namilog anc mga niata .ni Rosita. Natu 1011 niya ang kanyang dibdib. Sigla siyang tumJ· naw sa malayo. Tumayo al c!umungaw sa binlana upang maikubli sa lal;-i· king iyon ang kanyang pagkabigla.· Pinagsikaprm niyang mapaglabanan an!? sarili · al mapanatili <lng r1ng kahinahunan. ·-Natauhan na si Tessi<'. Mang Rigor ... - malak..:is "ª sabi ni Ben. Hinarap agad ni Dante Rigor ang bata at pinai· i:om ng tubig. Pagkatapo¡': ~y hinaplt1s-haplos an~ 1100 nito. - Ano ang pakiramdam mo ngayon? -tanong ni Rigor kay Tessie. Napangiti ang bata _ :1! 1.1miling. -Sino ka? -m·· katawang tanong. --Dante Rigor. - sa · Kot ni Rigor at ibinang'ln si Tessie. -Ngayon ay makapaglalaro ka na uli Sinamahan ni Dante Ri· gor ang mag·iina sa pat· tungo sa Hinulugang-Tak tak ngunrt parang hindi pansin ng lalaki si Rosita. Nagyáyang maligo an¡z mga bata nguni't tumang· gi si Rigor. Nang naliligo na sa ma· babaw na tubig ang ht!ong bata ay hindi na U:l· ~.atiis si Rosita. na nama· matay sa pananabik r.a makausap ang lalakir.g maluwat din niyang pina ngarap na masitayan. -Hindi mo na ba r11,;:, natatandaan? -pauna11¡.;: 1anong ni Rosita na k11· sang umupo sa tabi ng lalaki. -Maaaring h.indi r.a. sapagka't ang lahat ng bahagi ng aking nakaraar <!) ibinaon ko na sa limo!. -pakli ng lalaki na na!rn tanaw sa mga batang nag sisigawan sa tuwa" haba11g naliligo. -Ako? Nalimutan mo na? Si Rosita Doña na nar.· blgay sa iyo ng lahat ni:; iyong kinailangan noong ating kabataun? Nanlaki ;mg mga mata ni Rosita 11a l'inangingiliran ng luh:i. --May usapan tayong fl<\· kakasal na nang ikaw'y magkasakit. Naghinlay na ako nguni't wala na akong r.abalitaan pa lungkol >:a iyo kaya napilitan n:i ;ikong pakasal noon ka~: üon Maximo Napangiti si lligor ::l b:nalingan ng tingin ang kalabi. -Samakatuwid "~ Donya ka na ngayon? -Ang yaman ni Max•· mo ay pag-aari ng amin;:: mga anak ... subali't mar ~~~il~a~~~~Y~~m$~~~¡~~:~~'. lr1 pa ... ! Napahinga nang malíl· lim si Rigor at mulil1:~ tnmanaw sa malayo. -Sayang . .. -pahina~· pis niyang uasi\mb!t al 11<1· l'ailing pa nang . hpos k.'.1· ¡;aitan. - Bakit? Alin ang s.1· yang·~ -nanabik na l'l· nong ni· Rosita na la\" pang lumapit sa lalaki. •;rng va rin ni Rosita. -Ayaw kong magin¡;" l;abigan nila ako . .. kai· Jangang maging baton~· buhay ang aking puso ... ! Kung magiging kaibigan ko sila ay lalong masamrt ang mangyayari. Sana'~· huwag na layoug magk1 tang muli . . . l\Iatuling lumis:in si Dante Rigor. Naging da· gundong m1 nakatutulip. para kay Rosita ang Jaga~ · las ng tubig sa talon. N:m labo ang kanyang m;¡<1 m<il:l samantalang pátulo:· ang pagdaloy ng tubig ~íl Hinulugang-Taktak. (Xl -oOoAko ... ¡811l1af .~11 JHJ/I . J.'iJ .r·ako1111i1110¡1vuu¡.u1111,111u1 gtny l:o.~11k/am ·~11klam siy11 . «• paningin 11g simmu111¡¡ Ju/(lki. N11a11011 a11 1wip~f, · lli¡,anli J;o 11<1 cmfl aking '-'·· pcHiil ua /alol:i 1111 m1gpa!i wukul 1l11liil sa J;anyq. Sa/r. . mof sa ¡1ugl.:alrnlao11g lw· uu:wlo11sa(lki1111111aybuyc1I ,¡¡;¡ siya sa ma/akilly JHJglcul:1mta11g 11i11a .ta amÍll. Sa 11i· m1wa 1:0110 iro 11y 110/;al1u"d" fjkOll!J (1111gy1•.pi11 OU!/ pclrli " ml(J igugawt11I su aki11 . . . •• - Di~·os ko! .. -ang uni:· 'n ~ nasambit niya. G:i)·on. na lamang :rng !)a6· lwh:•h¡¡i= 11111 ~ :¡ kanya. Hindi mo :1kaJ:iing pagbabayaran ·din nira ang kanyang pa~ka· l<asala sa kamay ng iba. Wal:• lrn1~ nagawa kundi mal:1slu :mg pagluha niy:i sa napak:i ,;:1kla11 n:i kabiguan¡; tinam·1 og kanyi\11g palad. -Sayang at ako'y 1n; · kaganito . .. ! -Napatiimhagang si Rigor. -Anong nagkaganit•i" :-<ilakas;m mo na ang iyon;;: -kunot·nOo namang usis.1 lnnh :1a pagla1apat sa kany;1. llang saglit 11a)· ma1•;1!i;1r1 ka n;mg lmnal:as sa silid ua iynn. Hindi mo na i11ioa!!:J.1· tuloy an~ 1>ag":ialis ng beurla . ~a mukha ni Em~ . Alam ir .. 1 na k1111g ano a n~ anyu ni~.• ~.i likotl ng takip na iyon. ni Rosita. - Ema, bago ko alisin anJ: - Sayang at wala n:. h~n<ia sa iyong mu.kha ar 11ai.~ akong pagkakataon ng:i- konit: basahin sa iyo ang ~n· von upang kahi't isa man ~<lt 11a íto. ;ak~nagn~i~:1u:a1~~ ~lªa~~~:~ - Lalo mo r:ota akom: slna tan ko ng kasiy:ihan! Sa· ~~~~ ~~n~;;~~~~a;:~ª s:1~:.: !;a"y napaligaya ko, kahi't Ngayon a}" maliw:i~ay 0 .1 ang iyong kalooba11. Al ;;:1· r:ing nabawahau ang 111abigat na ¡1a1aw ,:¡¡ iroug dibdib. ri.1 ilanJ! al'aw din~ hindi na:;:r1<1· tilhimik sa in. Ka~·· laki M pasasalamat mo sa i\larkapa:. ~apagka't kung hindi sa akin ;,~· nakalikha ka ng isan::: :-!< pakalaking pagkakasala, ::1 kung hindi ako nangibah;iw s;i i~·ong kat:iuhan, marahil ;,~· hindi ka na n1agkakaruon ~,g kapayapaan habang nat-t~ · ikaw man laman,g! Sana'v l:il? 113tumbasan ko ng kabuti · ,\t nwl:1kas na binasa mJ han ang mga pagkukulat:~ :ing ,:ulat ni Dr. Alberto MM· ko sa iyo! Nguni't ako'y 1C'I. sumusuko na sa tadhana'. ··v(rn. u/.-o uuv '"'í1~1t11loy .;. Tinatanggap ko ang akir.:; ,.,pcrnsyo11 hlo 1.-1111 Eme;. 1•agkatalo . . . ~ Nyuui't l1indi oaya 11mi•1 -Hindi kita maunawa· i1u1a.~oliu11 mo u11y gilÜw;n ;111 . . . : - Lalo nang nap~· ko, so11<1ol:a'r !afo ko siytt11J kunot-noo si Rosita. -1\la pillapauyit. Winusak Jto U11-J ~ari bang ipaliwanag mo km11J011!J ¡.af11111dallm1! Ciiw1 ~a akin ang lahat? Malungkot na napangili si Rigor. Tumayo siya ?.t nagbuntunghininga. - Mahirap ipaliwanag, Rosifa, -sabi niya saman· talang nagsisikap na mag· pakatatfg. -Ako'y pi11zi· rusahan ng . katalagahan. Hindi na ako makapagdu· dulot ngayón ng kasi· .~ahan sa sino man~ ha· bae. Kaya ako'y lumalayo. uatutuhan ko nang mamu· hay nang ngig-iisa pagka ·1 kalalabisan na ako sa Ji. Punan ng mga tao! Na~· 1 kasakit ako, natatandaan mo. Noon ay isang mah::ilagang bagay ang nawala fa akin. Nabuhay Jang ako dahil sa himala ng siyen· siya! Tumayo na rin si Rosi le> na talagani;!: hindi m4!.kaunawa sa ibi~ sabihin ni Dant~ Rigor. Tinitig~~n niya nanl? buo.ng pagsnsu· ri anl? lalaki. - Hindi _ na ako ang lrt· Jakin~ hinangaan mo nang una. Rosita . .. ! Wala na ang tunay na kaganapan ng aking paekalalaki. ff!.1· wag mo nan~ han~at'int! tayo·~, maekalaoit pani: "lUJi pagka't lalo lamanr. lulubha ang kasawian mo :it aM aking kasiphayuan~ nivan ka na .. . ! -Ang mga bata . ibir. pagpapakasakit l<wyir 1 :0·11 .~a lm1wt <11 !1nr i11y pu11utt1 ay di·mmg11lutdi11g "'ª akiuu pog-a.sa: ifahil so rnrngad kong sila'y l11migayo. CIHfl k11/l:mry¡f>'!! l:m:1mg n~·ing sina/11n!J<l .~í/<1 1m111 .~CJkoli'¡¡ pawu11g imktrlimol. pulait111ri't llingi 11g aking pog.itog: l1u1rn' t 11agkalxlhid sa pagkakotisod "'' vallngasan 1m 11g tuha kong b11ho¡¡ " "ºdi 1 1ila ta11to11g ¡l(lg/iamak so olriii. mi110111orikit kong latay sa da111domi11.hayaai¡g 11U1gbaMs ot hmoog powiin, mag. <ril/iirm J;ar11gto11g rdring ponimdimili '"IY 111maagsi9<1¡10.~ .ro sawi J;cmg palad. iiliuada/a11gi11g /1ayka1t 11g /iu:onag: yoring puso'y walang iba pang po11garap /ib-i11 .~11 makit.ang sil.a'y b1tm11.~i/ak. l;ar111caa11 ko nong yarin" ponanalig ay 11agk11b11 la ~·/ak ng di·panaginip: auu ako'y lim1din sa oking sinakit, kalrw;a/hatian ng abang pag.ibig. buha) Aku n~<i ant.: pu111i· l;!il s~ i~·o. ako. 11:1 ironlj! tl'.•d hi. tXJ ---uOo--Pagbabago (811/wt 811 pal1. 161 Tanggapin r.ahn sa atini;: mita puso an;,: maagang kainatayan ng is,1 pang Dakilar.g \!alayo, at ialay pa rin natin · "ª Diyos ang magiging kam:1Uyan ng mga nilikhang s11sunod sa mga bakas ng kMI· yan::: rnpak, kung ma)'rO<'n man. sapagka"t sa ganyan~ t:ri lamang 11g 11agb3bagO -r.a· kapaghahando; ang p.inahon n::: mga nilikhang ang mga vang11lan lty malinaw 11.a lr.·l· riapalimbag hindi lamang <tl puso· ng ~ambaranang pihpin•· kundi n1agini::: sa ptt~o ng 1;anl':· k:it11h:in. tXl - - oOolto ang lstorya ••. tBulwt. sa pah. 17) m;rn lilin:::a. Wal:1 1"41\\, nakapi¡;il ka~· Alini;: &aran;: sa 11agtungn a 1:ibi n;! hukar nang ihuhulog na :on:; kal>.long. Sampung ulit 1law p ta ng Jakas ng panangi~ 11iya sa t)¡¡hay al sa simbahan :•n¡: ;;inawa ni Aling naran.::: sa pantiyon Pilit daw nakipagsiksikan si Alin::: Barang sa mga na su tabi ng h;ikay. Talaga raw hindi mapigil-1'igil. At habao~ .nakikipagsiksikan ay patuloy ?.ng panana;;huy~ Senon, U · UMI 1kol S1usame eko, 'ie· non! Huwa9 mo akong iwan, Senonl Huwag mo akont iw1nl Senon. 51111111 1kol Pi\it daw na kuinakawala si Aling: Barang sa mga nagslsl· pigil. Hindi raw tuloy mapa b111i an¡¡e paghuhulog ng !la· haon~ sa hukay. ITO RAW ani; parl<'ng •na· ~ ::ya sa libing ni Mang Senon, ayon kay Da Kulas. J\bs:t)".l para sa inga gaya ni Da Kula~. Nang maihulog na rilw an~ kabaong. !al.o raw nagpipiglas si Aling Barang. Nanganga. wil na ra1v seguro ang mga nagsisipigil sa kan)·a at nabi· tiwan na si.ya ng iba. Si B:• Kulas na lamang daw al an;?. isang kapatid na lalaki ni :O.hn.~ Scnon ang natitirar..~ pumipigil kay Aling Baran~ nang tinatabunan na ang k¡¡· '1aong. Palulo~· pa rin al higi: na malalakas ang pananangb ni Aling Barang. ·Al lalo r;i1·: malakas ang pagpupumigliis. hanggang sa mahapo na riu an;? kapatid na l:.laki ni Man.:: Scnon at bun1itaw na rin sa 11agpigil kar Aling Darang;. Si D:i Kulas na lamang driw ang nalirang pumigil kar . \ling D11rani:". Nguni't palo· Joy pa rin daw i;a pagkaka· wala al malakas na panana· í S1mdm1 sn pal1. 30 l kang makasama ng m~a bala sa bahay . ~ -Harl· AIUtlL 21, 1957 - MAGASIN NG BAGONG BUHAY-19 i lka-14 na Labast SA Pinaglabanan. au:,: bayang kinaroroonan ng sinalakay na garison ng mga Haponcs, ang mga mamamayan ay tigib ng pangamba nang magi.<:ing kinabuk;isan. ~aging usap-usapan sa mga umpukan ang naganap na pan~·a.\'ari nang nagdaanc gabi. - Palay raw lahat anA mga Hapon. - ang wika ng isa. -J\Jabuti nga sn kanila. Labis na ang pahirap na ginagawa nila sa atin. - Subali. biglang napipi an;; nagsalita. Napatutop sa b1 big na tila may nagunita. ::it tila natatakot na iginala ::ing paningin sa mga kaumpok. -Kaiingat ka, iloy, - anK pagbabala ng isang matandan~ kaharap sa umpukang iyun. - Ala1 mo nang dilikado an~ ating lagay ngay"on. Sa Kulyaw naman, ang nayong nilikasan nina i\lang Karyas at ngayo'y itinuturing na nilang sariling nayon, ang mga ki. los ng mga tao ay katulac\ din sa kabayanan. sa Pinaglabanan. · Sa mga umpukan ay ang naganap sa kabayanan kagabi ang pinag-uusapan. Nguni't pipi rin sila. Hindi nila maihayag nang buo ang Jaman ng kani· lang damdamn. Laging na s:.i umpukan si Tinin· ting Kiko na pinaghihinaJa"'n na nila ng di mabuli. At marahil ay nagmamanman ito ng maaaring mai· turo sa mga kaibigang Hapones. · Sa bahay sa gulod, sina Aling Inggay, Linda, Fred, at Victor ay sakbibi ng :1gam·a11:am. Hindi na na· tuyuan ng luha anj? mli(:'l mata ni Aling lnggay. - Ang ltay. . ano m1 )'.anya'ng nangyari sa kan· ya? - malimit ay naitatanong ni Victor sa ina. G.ayondin si Frccl. Si Linda naman baga ma't hindi gaanong nag. kikikibo, ay naninimdim din. Dalawang kaluluwa ang ipinamimighati niya, si l\fang Karyas n;:i ilini.1· turing na nlyang parang tunay na ;ima, at si Mario na mahal sa kanya. Dilawang araw pagka· man ng pananalakay ng mga gerilya sa garison sa Pinaglabanan. ang mg:t Hapones ay biglang-bigla na lamang sumipot sa ha yang iyon. Nakarating sib hanggang sa pinakaliblih na nayo11 sa paghahanap sa mga kamag-anak ng mga gcrilyang kinulong sa garison at naitakas 03man ng mga kasamahan:; namumundok. Sapagka't ang marami sa mga gerilyang kinulong sa garison ay taga-Kulyaw, sa nayong iyon ipi· nalasap ng mga Haponecs ang lupit n-" paghihíganti. Kinalap ang laffat ng mga taga-nayon, mabab't ma· matanda, at kinulong sa kapilya at sa bahay-paara· lan. Kasarna sa mga nakulong sina Linda at ang mai-inani Aling Jnggay. -Ano kaya ang gagawin sa atin, Inay? - takot na takot na wika ni Victor. -Ewan, -ang tugon ni Aling Inggay na pinanginginigan n2 tinic. -Dumalangin tayo . . anak. Llnda, magdasal layo. Sa kapilya sa nayon sila nakukulong. Hindi ·makaluhod sina Aling lnggay sapagka't nagsisikip sa dami ng tao ang loob ng kapilya, at nagkasiya na sila sa pananalangin nang nakalayo. -Ama namin, sumasalf!ngit Ka, -pangunguna ni Aling Inggay sa pagdarasal, at ginaya siya ng karamihan. -Sinasamba: namin ang ngalan Mó. Nagambala silit sa póigdarasal nang marinig nila ang sigaw ng isang lala· king kasama nilang kinulong. - Naku, - anang lalaki. -binubusan ng gasolina ang palibot ni;:: kapiJ~·a' Sisilaban marahil tayo •1an'l: buhay~ Napatili an2 mga babae. Nagpalahaw ng iyak ang mga bata. Datapwa't wala silang magawa kundi nng gayon. Hindi sila ma· kapangahas umalis sa loob ng kapilya sapagka't mahigpit na natatanuran ng mga kawal na Hapone~ ang palibot. l\fayamaya'y nakarinig sila ng mga putok. Nagka· e:ulo an~ mga Ilapon~~. Sinamantala iyon ng mga na .<:a looh n!?: kapilya. Nag· takbuhan silang ¡lalabas. N_guni't may ifan din sa kanilang nabaril ng mga kaaway. Nakisama sina .·\ling In¡gay sa mga kanayon;z nagpapanakbo. Malayo na ang kanilang uatatakbo nang maramdaman nilang may balang humahaging sa kanilang 'abi. Binababaril sila n¡: isang Hapo· nes na nakakita sa kanila. -Inay! -ang narinig ni Aling lnggay na tili ni Victor. Nang lingunin r.i· ya ang anak ay nakita niyang nauupos ito sa pagkakatayo. 1\1migil siya sa pagtakbo. Tumigil din si~ na Linda at Frcd. Nilapi. tan nila si Victor. - Diyos ko! Ang anak ko! Nabaril! -at humagulgol ng panangis ,.¡ Aling Inggay. -Mga gtrilya . . . mga gerilya. . . -sigawang na· rinig ni Aling lnggay, nguni't hindi niya iyon jnilntindi. Ang kanyang .pansin ay napapabuhos sa anak na nag-aagaw-buhay. Binuhat ni Aling Inggay si Victor, at tila masisiraa.n ng bait na itinakbo ang ;mak. Malayo na ang k.a:i.ilang naaabot . nani mannlg nilang tigil na ang putukan. Humihingal na ibi· naba ni Aling Inggay ang pangkong anak. NABIGO KA Y MARIO ANG PANGARAP NI MANG KARYAS NANG MABATIO NIYANG ANG ANAK PALA'Y . - Juay, tingnan ninyo. Hindi na yata humihinga si Víctor, -ang wika nl Fred uang mapagmasdan ang ayos ng kapatid. Dinam<i ni Aling lnggay ang puso ng anak. At nannhagulgol siya nang wala siyang maramdaman,.;" pintig sa dibdib ni Victor. Hindi na ito humihinga. Patay na! Na n g tumunghay SI Aling lnggay ay nak.ita" niyang nalilibot sita ng mga sandatahang lalaki. Jyon ang mga gcrilyang: sumalakay sa garison. --Inay. . - narinig ni Aling Jnggay na tawag ng isang tinig na k~Jala niya: -1\Iario~ - Ntyakap m .\ling lnggay ang dumat!ng. May dalang ka! · bin si Mario. at ibinaba niva iyon nang makita angayos ng kapatid. -Ano'ng nangyari .kay Victor? -nagugulum1hl'I· nang tanong ni '.\!ario Ang matibay na puso ni M~rio ay hindi nakatagal ¡¡¡a tagpong nasaksi..'lan niya. Hindi siya napaiyak nang maklta niya ang sinapit ng. kan yang ama noona: ban1u..in nila ito at ~ng mga kasamang geril· ya sa garison. Subali't ngayon, ay napaiyak si Mario. Nasira ang tibay ng kanyang loob. ,Niy).kap ni)'a si Victor. Nguoi'.t sandali !amang ¡mg pagkakagayon ni Ma· rlo. Nang tumindig siya ay tuyo na · arig kanyang Juba. Matigas na matiga:s ani ka~yang · mukba. -Mga w a l.angh íya~ Magbabayad kayo! -an:g 11anum1ngayaw ili Mario. Nang bumalik sa bun· dok ang mga. gerilya ay kasama na ni Mario ang ina't kapatid at si Llnda. 'Isang kasamahang prilya ang pumangko sa wala nang buhay na katawan ni Victor. Nang makarating sila sa bundok ay talo nang nalu· ha si Aling lnggay nang datnan naman niya ang .:;.sawang nakabig a sa j~ang tiheras sa "isang ku'bong itinayo ng mga ge. .rilya. Putol na ang isang paa ni Mang Karyas. Pinutol iyon ng doktor na kasama ng mga gerilya sa pamutymndok. Jyon Ja. mang ang magagawang paraan upang mailigtas sa kamatayan si Mang Karyas. Natutulog si Mang Karyas nang dumating sina A1ing Inggay, at hindi binayaan ng mga gerilyang naghabantay kay Mang Karyas na malapitan ito tlg asawa't mga anak. -Hindi pa ho siya gumagaling, -ang sabi ng gerilya kay A!ing Inggay. -Huwag muna iiinyong lalapila'l baka mak2sama sa kanya. SA BUNDOK NA nanir ahan sina Aling lnggay, Fred, at Linda. Doon sa bundok µa iyon nalihing si Víctor. Tumutulong ar1g mag·ina at. si Linda sa pag-aasikaso sa mga su. gatang gerilya at sa paghahanda ng pagkain at pangangailar.gan ng. mg¡i. iyon. ·Magaling na si Mang Karyas. Bagama't payat pa, siya narnan ay nakª'· gagalaw na. Jsa na nga lamang siyang inutil. At ang gayan ay lubhang dinamdam ni Mang Karyas. Tuwing madarama niya "'ºg kan y a n. g walanc: silhing ka!agayan ay napapaiyak siya. - Big'l nang lahat ang aking pag.asa at pangarap para sa aking sarili, -isang araw ay sinabi ni Mang Karyas kay Mario nang makausap niya ito n a n g sarilinan. -l~ig kong maglingkod sa aJcin·g hayan. Nguni't sa kalaga. yan kong ito ay paano ko pa magagawa ang ga~~~~n~ª ~=r~~:ºfn~~~~~ sa mga gerilyang kasa. mahan ko. Hindi ktimibo si Mario. Hindi naghahago ang ka .. tig;¡san ng kanyang muk· ha. ·-lhíg ko ·sanang ang mga pangarap ko'y mapa.salio sa ·iyo, -patuloy ni Mang · Karyas. -Maliit pa si. Fr .xi. Hindi pa si ya. maaaring ma'glingkod sa hayan. Akala ko noong araw ~y higo ako ~sa iyo ... Parang may kumurot sa puso ni Mario sa narirúg niyang sinahi ng kanYª~1h~~ªko_pg maging isa kang hayani, Mario, - wika pa ni Mang Karyas. -Nagagalak ako't nakapaglilingkod ka sa ating bayan. Nagagalak ako't naisipan mong maggerilya kafüt batang-bata ka pa. -Hindi ko ihig maglingkod sa aking bayan! -Napalakas. ang timg ni Mario. -Ihíg kong .. , ibig ko lamang. . . pumatay ... ng mga Hapon! .. . Pamulagat na napatingin si Man3 Karyas kay Mario. -Hindi mo ihig maglingkod sa iyong hayan? --parang di makapaniwalang sabi ni ..A-tang Kar. yas. Hindi kumiho si Mario. Sa sarili niya ny hindi niya malaman kimg baltit gayon ang nasahi niya .. Hindi rin niya nauuna· waan kung ano ang kan~ yang dinaramdam. at hindi niya kayang ipaliwanag iyon sa ama. Hinrli na rin kumibo !ii. Mang Karyas. Hindi rin niya nauunawaan kung bakit gayon an~ kanyang anak na ito. lb1g niyang maniwalang mabuti si Mario. Subali't ihig din niyang maniwalang masama ito. Al napabuntunghininga na lamang Si Mang Karyas sa di pagkabatid kung ano ang dap~t niyang isipín. · Nang maghiwalay ang mag-ama, matagal na tu· mayo sa kadiliman si Mario. Nag-iisa siya. Isang di-mawaring damdamin ang lumutang sa kanyang 'kamala.Yan: masalimuot, tulad ng. pagiging masali· muot ng kanyang kamus .. musan at ng damdaming iniukit ng pangit na kapa .. ligiran sa kanyang katau· han. Napalingin si Mario sa langit na nilalagom ng ka.. rimlan ng gabi. Diyos lamang ang nakahabatid kung magiging ano siya sa haharapin. (ITUTULOY) Hindi Katakatab' lung .,.w .. t11ouret sin• Mino Huw_.. nen1 dum1ting H k1nll1ng b1h1v 11 S1n1dor Bl11tln. 01tl-r1tl, hln4& """ l1m1n1 1111 m1b1tl nlyon, l1lu"' kvne Nik111k1y 11 m111nn11 kot11 ..• -A.ne po b1'n1 1Hn? -t1r111ns ni te\&"f Huwan. -t ... w1l1 namlft. 1i.i11· k1 lant m1l1man kuhf ano 1n11 kll19ay1n ftln.,. rite ,...e m1kep19h1ndot •ko ftl 1ld1t9 tuleng, kunt k'1klllll'l91ftin, -n1ko1ltlnt u9ot ftl Mn1dor. . Napaltunot-noo 11 .Un, Huwan. Petlr'IWa'y 111pet1111u·l•n,. . •. -A, hlncll nte pele kataketek•nt m1tk.,.nlto .•• -4in9 naU1ulon1 H 111111. -MIJeplt ne 11111 ,.1a ulí •ne hll•ltnt V~ .. y·.:._ TANDAAN! M1pa9 kasuwabihan ng paninigarilyo ang pina~usapan, n•ngunguna ang SNOW WHITE. M•y s~~gkap na p•mpalamig upang m1gdulot ng n1ka~1s1yan9 4inamnam gayong nanan1tili 1ng billngo l'lg taltako. Ang SNOW WHITE ay idolo ng m9a m1y "01law1n9 T" -ant mp mar tinataw19 n• "tender throat,". Hindi mn1kit H lalamun1n 1t hindi ka_ yo U"!buhin - n1p1kmbuti at m1lami9 na hititinl 516 Del Pan, M1nila T els. 2-93-49: 2-93-52: 2-65-76 AIRIL 1'• HS7 - MAGA.SIN NG IAGCNG IUHAY-:?1 22-MAGASIH NG IAGON~ IUHA Y - AllltlL 21, l9S7 WNDRAKE ang SALAMANGKERO mnaLEE fAIJ(•1 PHIL AtYIS CD 1w rut..oyAIAIL 21. '957 - MAGASIN *: IMOHC IUKAY-U ~GASIN NG IAGONG IUHAY W°ALANG .-C.LJMIKll..05 5' L..IJN'\A.aJG; ·SAt'tA)I" S,A. IS.A."'14i!: J\..ot.A.• l.-,.11.)"otJa L..UPA•N ••• M.""'-•"'"" s,... Mr:#A OA.QA..~ - AIRIL 21, 19$, 26-MAGASIN NG IAGONG BUHA Y - ABRIL 21, 195" "· .. et naptgpOu1n ko ne tintin •ne batane yaon. .. " T unay na Pangyayarf ,, HIGIT NA MAPALAD ... " Pagtatapot ng iBOng AguUHUlor luiy Benito R. Cadú MARA~U · ang nagkakamaH ni: paniniY•ala at pagkakilal::i sa buhay. Kapag naghihirap na at nagd;1ranas m: mga Jc11.. sawian, n;iwawal::in na ng p;i· nanalig Sll. Maykapal. Sinisbi ung kapalar;in. May paghihi· massik na nagsasabing mal:1· pil ang b1.thay at sanap nan:; pinaglalahuan ng pag·asa "ª kagandahan ng daigdig na ka oilang ginagalawan. Nguni't oashkamali ni;:a an¡; marami. S;ipa;:ku'I ang tu· too. Jaging maganda ang bu· hay. 1'ayo Jamang áng knn:,: Jninsa'y hindi nak a mamala ~ ng kaeandahan<; iyan, sapagk¡n "ng atin¡; peningin ay natatak· pan ng karimlan sa m:•· dilim na h:ihaging :.tin¡; kin:i· roru1.n;m. Kung bakit ko n¡¡sabi iy;in, ang aming buhar ay isang ha· l!mbaw;i. A: isang pangyayari ang aJ.;in.i: ;sa~¡¡luys;,y bilari¡: htun;,yañ. Kami" y n1alaon nans n;i ~a tla.nig ng kabinpHI -ako. ang aking asawa at ang amins tallong anak. Matasal na akons hindi m3· kakita ng mabuli·buting traha· ho. Nakararaos kami sa or;is al nakatuntong ng pallralan :mg aming mga anak sa pama· magitan l:¡mang ns pagpapíl· •ulo ko ng pawis bilans i san~ agwador sa :?ming pook sa mit)' San Francisco del Monte. Kadalasan, kung mahina ;•ns aking kita, ay tuya a dilis ~~~ª;fn ª~!r:i~!"~:!~:¡a:ª!~ langhafian at hapunan. Subali'l sa kabila ng aming pag· daralila, hindi kami nakalili· mol sa Diyos. Nagpapasal•· mal pa rin kami sapagka't hindi Niya kami lubusang pi· nababayaa n. Ng1:1nn. waring sadyan:: pinitglulupitan kami ng pala•J. ;nalimit pang magkasakit ani; akin1i: asawa. Ang naging sa· kit 'n,iya sa bai:a noong kemi'y hago pa lama111g kasal ay ma· dalit~ un1ulit l:alona kung si· ya~ nalalamigan, napupuy;it u lubhang rrapapagod sa P•t:· harap sa mga gawaing pam· bahay. Dalltll ng;i sa pagiging ma· s~saktin ng aking asawa, la· lung kinukulans ang maliit ko uang kinikita. NguN'.t hindi J:ami ganap na pinaglalahu11n ng pag·asa. Sa halip, patuloy hming nananalig na darating din sa amin ang awa ng i>iyo«;. Mahahango rin kami sa amirtg kalagayan. Sino ang maka· pagsasabi? Baka minsa'y mal:apulot na lama!"& ako ng salapi, dili kaya'y makapana· 'inip ako ng numero al luma· ma sa suwipsteyks. Maramin-;t paraan ng pagkakaroon ng sa· lapi, bilang kapalarang hulog 1,g langit. Paluloy ang daling Jak:id ng mga bas:ay·hagay sa pamu· muhay namiu¡: mag·an<1I:. hangg;mlt sa dumaling ang p:i· ua hong maragdagan ang P.ming mga suliranin. llo ay nan~ maglapos sa clementarya ang anak naming panga:1ay, ü Efrcn. Kadarating lo lamang.IKIOll' ng bahay buhat sa pag.aagu· Y•ada nang_ malungkot na !apitan ako ng aklnc anak. -Itay. . • kailangan daw namin ang puting baro, silka puting sapalos, -an8 sisinl;· hul·singhot na wika. lpi"naliwanag sa akin kun!: baklt. Jyon da"' an¡ napagkayariang isusuot nlla sa graduwasyon, bagaman hilldi n11man sapilitan. -Nakakahiya kung aleo laman¡; ang walang bagong bir· ro, saka bagong sapatos, Jtay •.. -dugtong pa ng akio;: anak. -Pudpod na ang takong ng npat.os ko, saka nakan~•· r.ga na ang suwelas. Nakal:ahiya kung i)'on pa ang isu· suot ko. -Hayaan mo at sagawa akc> ng paraan up.v.ng maibili ka ng bagong sapalos, kahi( mll• murahin.. -pagbibigay.aliw ko naman. Alam kong an: graduwasyon ng sinomang ba ta aY isa sa pinakamahalagan: yugto ng pag·aarat. !Calimita'y hinahandugan Pt l\g _ mahaba· Jogang alaala ng mga maga. Iang ang kanilang mga ar.ak na nagtatapos. Kinabukasan nang araw na iyon ay lumakad ako. Nilapi· tan ko ang aking mga ka!ti· lalang ipinalalagay kong ma· aari kong mahiraman ng ku· walta para Sa damit at sapa. tos na pa.ng.graduwasyon ng ,'.'king anak. Nakiusap ako at 11angakong ba_ hayaran din a11e kaunting halagang aking in11'. 1:tang. kung hindi man ng sao: Iapi ay ng makakayanan koi;g paglilingkod. Nguni't ako'y nabigo. Tala· gang bihira nga yala arig n:J~· titiwala sa mg3 katulad kon; mabirap. Nangalatakot na b~· ka wala akong ibayad at hin· di na mapalitan ang biblti· wang halaga. Maghapon halos na n.aglakad ako. Gumawa ako ng ibzns paraan upang makadilihcnsi· ya para sa kailangan ns aming anak. Ngu11i't sadyang n2uukol sa wal:i. Ako'y umu· wlne: bigo. May pananabik na slnalu· bong pa ako ng aming anak. Ncuni't nans malamang Wílla akong uwing salapi ay malun:>· kot na napatungo na Jamanf:. -Huwag kang malungk\)f. anak. . -parang ibig .kong maluha· nang kausapin ko siya. -Talagang ganito ang mahl· rap ..• -Alaril ko, ltay. . . -mara· han niyang wika. -Pero na· hihiya lamang ako sa aking mga kaklase. Pihong ako tang ang 1ira ang sapatos pag· tanggap ko ng diploma . ..:.Hindi na bale. Higit kang magiging mahalaga 'ª pan~· ngin ns: mga nakauunawa da· hil sa pansyayaring iyan, - pagbibigay·aliw ko naman. ·Basta malinis lamang an!{ suot mo at slyaynin mong ma· huti ang l~ma mong sapatos ay gaganda ka sa paniniin ng lahat. Masasabi nilang sa kabila ng ating kahirapan :iy nakuha mo ring pumaris s.a lbang mapapalad ·kahit na sa pagtatapos lamang ng etc· mencarya . . • Mai-ami pa akong binangf:it na pampalubag·loob' sa aming anak. At ako'y lila naunawun naman niya. Wala na ang ba-. kas ng kalungkutan- sa kan· yang mukha n:1ng mabiga k:i· mi nang gabing yaOn. Kinalm· kasan ay araw na ng kanilang graduwasyan: Subali't kinabukasan ng ha· pon, nang ang":ming si ECrcn ay kabilang oa sa mga balan.~ nasa paar.alan at .naghihintay "~ pagt~nggap ng kanilane diploma, ay hindi ko napigíl· •ni pangingilid ng aking !11· b,. Noon .ko naiinawang ako'y na,sisinungaJing sa aking anak oang nagdaang araw. N9 ako Pala ~ng unang·unan~ makadararn.. ng kirot ng ka· looban sa mga sandaling iy:in na nakikita kong tila kaw.,. wa . ang kalagayan ng aming anak sa piling ng ibang mga bata. At nang mga oraJ ~ ( Sw1da11 .sa pa/1, JlJ ABRIL 21, 1957 - MAGAllN NG l.t.GONG BUHAY-27 {AN::> PANGALAN NG MGA TAUHAN AT ANG MGA PANGYAYARING BUMUBUO SA MGA KUWENTONG NALALATHALA SA MAGASING ITO AY PAWANG KATHANG-ISIP LAMANG NG SUMULAT. ANG ANO MANG PAGKAKAHAWIG SA TUNAY NA BUHAY 0 PANGALAN NG SINOMANG TAO, BUHAY MAN O PATAY, AY ISANG PAGKAKATAON LAMANG NA DI SINASADYA) 21-MAGAllN NG IAGONG BUHAY Nlnsa'y oakita namin si Nida Blanca na nag·üsang bubulung·bulong sa isang panig ng estudyo ng LVN. Nagtaka kaming magkaka· sama. Naisaloob naming baka lrung napapaano na ang galawgaw na bituin. Nang lapitan ng isa sa amin ay saka 1amang nala· man ang · dahílan. Nagsasanay pala si Nida ng sali· tang bapon. Ayon sa kan· Y<l¡ ay mabuti na ang mara· m1 siyang naii.ntindihan sa T'flga salitang hapones pa¡,,Jatiog niya sa Hapon. Si · Nida, kasama sina Nestor de VUla, Rebecca del Rio, Luisa Montesa at marami pang bituin ng LVN, ay nakatakdang tu· mulak na. patua{;ong Tokyo sa magtatap<>.-: ng buwang ito. Gagawin nila roon, sa pagtutulungan ne: LVN at Oaiei Motion Pic· tures. ang Turi1t• na pa· mamabalaan ' ni Dircktor Felising ConStantino. Sa pagtungo sa Hapon nina Nida al Nestor ay iSang bagay lamang ang pinangangambahan n g maüwaag mga t.asamahan nila sa esiudyo - baka si Nestor · ay pagkaguluhan at di na pJuwün ng mga haponesang mabibihag ng kagandahan niyang lalaki. Gayondin si Nida. . Balta nga naman dahil sa kaga· lawgawan. nilo ay gumawa ng mgá kcipilyahan at ma· pasubo sa alaaganiD. At pilak ai eddie rañola mahirap na, pagka't mal:l· yo sila sa sariling hayan. " Huwag kayong mag· alaala," sabi ni Nida sa nanunuksong mga k.aibi· gan. "Magpapakabait tayo roon!" "Babalik kaming wa. lan_g · labis-walang~kulang.'' pabiiong wika naman ni Nestor. Halos kasabay ng mga taga-LVN, si Cirio H. San· tiago at si· Direktor Gerry de Leon ay tutulak ding patungo sa Tokyo at sa Hollywood upang gumawa ng mga pakikipig.ayos pa· ra-sa kanilang malalak.ing produkslyon - ang Tokyo Oddti at SwHthearh. Ang· dalawa'y · mananatili sa Tokyo nang bumigit-ku· mulang sa isang linggo, <it pagkatapos ay saka lilipad na patungong Hollywood, na k.inaroroonan ni Direk· tor Eddie Romero. Si Eddie ay kasalukuyang na sa Hollywood pagka't .ñinaharap ang "editing" ng pelikulang The Day of the Trvmpet oa nakatak· dang itanghal sa man· ming ' dulaan sa EstadlJS Unidos. Ang Toll:yo odori ay la· labaun nina Tita Duran at PanchO Magalona, sa· m~ntalang ang SWMthHrb ay pagtatambalan nina Zaldy Z&hornack at Shirley Gorospe, na ayon sa '"'ª bllÜllg balita ay magkasintahan. na sa tu· nay na buhay. lsang . araw, isang taga · FAMAS ang nagbulong sa amin ng· isa pang ha· eong balita. At ito'y maha· Jaga para sa mga tagaha· ng:a nina Gloria Romeru ª' Juancho Gutieuei. - lsang hapon daw na ug l.'iiMl:tlt:.h,~l. • ..,__, ......... ~"""""'·An1 •pat "ª P•"gvnahing huhan n• '"EL 11:080" n• t.VN - sine JoH Ver91u1, Armando Goyena, Deli1 Ruon •1 Cerios Padilla, Jr. kas a pin g ito ng FA· fyan na ipinaghinala sa da· MAS ay map·agawi sn lawa ay isa Jamang pagsa· - - - - - - - - Sampaguita ay inabot na sanay ng dalawang bituin nag·uusap ang dalawang sa isang tagpong ginagam· bituin. Medyo nakatalikorl. panan nila sa Mga Anak daw si Gloria at w.aring ng Olyos, na kinakailataimtim na pinakikingga~ ngang pigtlin pa ni Juaia· ang sinasabi ni Juanc"ho, :Cbo sa kamay si Gloria. samantalang ang binata ay "Nais Jamang naming ma· seryung·seryo at tila naki-' ging makatotohanan ang k.iusap. tagpong iyon kaya sinasa· Naputol ang kahinahi· nay nami.ng mabi.iti ... " ·nalang tagpo pagka't lu· paliwanag pa raw ng bina· mapit ang isang taga·Sam· ta. Kaya napakamot 113 r;i~~~~a:'sa niy:::t~:a maªfg lamang sa ulo ang isa. dalawa. Ang Evj!rlasting PicKung ano an~ sinas~bi _ tures ay masasabing pu· ni Juancho, ay s1yang hm· masok na sa ibang Jara· di nalinawan ng nagku· ngan. Hindi Jamang an~ wento sa amin. Nguni't paggagawa ng pelikula ang dalawa ay binata't da· ang hinaharap ngayon ng 1 a g a, at. maaaring . . . Sama han kundi ang. natJ· alam na natin kung ano. ukol naman sa musik3. At kung magkatutoo man Gagawa ng mga plaka ang • ay h i n d i masama. Si samahan, at mga awit ng Juancho ay hin.ata, at si sarili niyang mga bituin. Gloria ay dalaga. Ang . unang isasaplaka Nguni't ito pala ang ng Everlasting ay ang siste. Nang tuksuhin si "Jkaw Ang Una Kong Juancbo ng binabanggit Pag.fbig" m. aawitin ni naming taga-F AMAS ay Celia Fuentes, at Jl.11g salin nagtawa ang artista. Sa· nito sa ingle$ na aawitin pagb't aag lagpo p.aJa.ng namao ni Tony cñiz:, Jr. riiiiil ~ 01 interiors - r:~ :::.-· veo - Na9kak1tuwun ang 11191 bifuin nt S1m,,..u1te u la-rawant - ¡,°"" 'kuhe pa1katepos ng iwong ko<nperen1iya w "MGA LIGAW NA BULAKLAK". Kv"' ano eng ihiniuhmi1 ni D•i•r Romueldei " Hgont !"kl.s na 1¡ Mir .. ,,. D...S.n ,., m•hir•p m•hvlHn. Semenlela'y tirttn•n 11inyo en¡ anro nin1 Bella Flor••, Tony Ml>r· un 1t Romeo Ya111veil APIL 21. 1'157 - MAGASIN NG MOONG 8UHAY-2t Ang aw~ na ito ay inariri: nig sa Laki sa Layaw na kasalukuyang isinasapeliltula ng Everlasting. Ang susunod na isasaplaka ay ang kina Ruben .Rustia at Lito Anzu res. :-oa. tiyak na magugustuh:>n n_g madla. Sina Tito Arev::ilo at Jose Ma. Sarte 111 omg mamamatnugot sa l!:verlasting Symphony Or· chestra para sa mga plakang ito at sa mga susunnd pang ga¡;awin ng Stl· mahan. Ang Kandilan9 Bakal r'lg Champion Pictu.-es n;1 kMatapos lani;1ng itangh<tl sa Life a)' isang ma¡;an. dang simula para sa isang kasisilang na samahan. Ang malaking kinita nito ~a sampung araw na pa[!· tatanghal. na higit kays;i sa inaasahan ng mga p!nuno ng Champion. ay isa nang karagdagang puhu· nail upang ·ang samah.ang ito ay patuloy na pumagit· na sa larangan ng indus· triyl't ng Pelikulang Pilipi· no. Hinahangad namin <ing pagtatagump:iy nr, mga susunod pang pcliku· la ng Champion Pkture:;! Si Lilibcth Pcrcz. ;ipal n;1 luong gul:rng na ;in;ik nina Dr. al Gng. Josc l'e· l"t'O:, ay m::ipapanood sa Torkwata, ;iyon sa p:iha· yag ng mga laga·Sampaguita. l\ung ito'y tuloo, ¡¡y TIS. '"1i111Und1t1" 11i I1ldy Z.hornad: "'' bnylftl ukv•1t1 l1bln M ~· 111 Alici• Y1,...1 . . . et ne9kekebiM n•m•n fNtkl'• 1nyo119 nukit 1n9 p.19h1nga 119 hulil lto'y n•nt mlnwn1 magf' .. po 1ng "UKULELE BOY" 1t ""' bidlne INbff M .,MASKARA" ne Preml•N Produdions, lnc. SI . • _. R .. r, llftl bkl1n1 INM• 119 "BAOJAO'' ftl L VN; Mrn•"'-l•nt ine1y1,.~n ng rnake-up bil•nt p1fh1hand,. u l11no "locatiOn 1Motl119'', K111m1 w l1r1w•n tin1 Tony S1ntos, Luoy S1lv1dor, Jo11ph de Cordou, Vic Sil1y1n 1t Arhlro Monn INI lcebil•.nt s1 n1 .. i1i,.1Mp H pellkula. · - AlaH. 21. 1"1 T.,po PI u '!IL ROBO" ne pf1Mt111h11Hn ni Mln'"I Condl. Larow1n9 kuha .. "L1vrl1tl"" n1 h1ndo9 ni LMn Lopes. .... ,.....,Mi. 119 Centor Tl:IHlro, kin1 Dr. 1t Gn9. JoR Poro1- Ant rnt• ~ ..- h•tvllfil ne ,. fUl'Sl•itt Est1d05 Unidos up1n9 "-'•9b1kuyon doon 1'.11.. ~ _ t1tlont buw•n. hiildi katakataka. Si Pepi· to Perez, na ngayo"y is"i 1rnng binatilyo. ay luma· bas din sa pelikula - at kinakilaan naman ng pam· bihirang kalangian sa pag;.:anap. Dapat lamang na· numg magkagayon. sapag· k;d si L>r. Pcrez. ang am;i r.g dalawang "'lfüuin", íly isa ring tunay na artista - sa puso al sa diwa~ Nag·aaral na mabuti si F'rccl Montilla ng Rock 'N Holl. aywan kung sino :rn¡.: pin;1ghahand¡¡an 1.1i· yang kaparcha. Ang mr,a n¡¡gtuturn s<1 kanya ay ani:;: mi::1 tin·cclyer n¡¡ sin¡¡ Ma· dchu Pc:1·ez at Liza Fcrrer. Nag-aalaala lamang kamins tiaka matiutas :m~ humbunan ni "Bondying" sa pag.aaral ng sayaw nJ iyan! · ---00olto Ang lstorya ... 1 811h.at Stl p11h; 19) Hindi '" rin l•n9 •ko m•9t•· t191I. Stume 1ko, Str'lonl Huwtg mo ekong iw•r'll Hir..· ra1uloy daw ang pagtoilabon ;it p;imrngi~ pa rin nan¡i piinani.:1s si AlinK Harang. Pi,,:ln pa rin n:m& piJ!la.~ . S•11mt oko t1bi, Hum1 511.U olko. . 8iliw1n n'yo 1kol S•· Hm• ilko k•y Senon.. Se· nonl huw11 mo •kon9 iw1n ..• Hindi na raw malandaaa Di ll:i Kulas kung ano naisir niya, ano ba raw at biniliwan nga niya si Atin& Barang. Natao11 pa naman daw sa :na· lakas na pagpiglas ni Ali:'lg Barang at lulu}'an daw na nahulog sa huki.y si Aling B;i· r::n¡;. Noon daw ay rnara1rii mm¡; ñaitalabon sa kabaon:. Sa¡;Ht Qa nagitla raw si Ea Kulas nani.: milkiteng nahulog din sa hukay si Aling Baran;:. (;.tyon noi lilmang daw ani;r ¡ia,:1<isi¡;awan ng mga nakaki· la. Luminaw daw ang natuli· rong isip ni Ba Kulas nang muling: 1n¡fsisi1?aw si Alin;: H:mmi.:: l~_hon riyo 'ko ritol l• h•n n'yo li:ol. B•k• -k• m1t1bur'lln . . l•hon n'yo 'ko( At dali·d:ili nw niyena iniahon si Aling: Baiang. CX) Higit na ... (Uuh(lt ía poli . 2U) iyo n. :;a kauna·unnt>;.in!! p;1¡J Jrnkataon ,;;¡ git1w n_~ am1n~ kahir11p;rn, ay nasi'i ko an,: m~a pan¡:y;iy;iri. W:iri11g lll<'Y p:munumb;il na nasa\Ji ko y:i sa i>arill kuns bakit ang mga k1tulad naming mab1tbuti na· ""ª""8 tl'O ay siya µ;mi: pin;1 b.UJayJaD ng l>iyos . .. Nguni't s• msa ora.S dinfl yaon. · lumant¡¡d sa <1kin an¡¡ iun<! ka(utohanan¡:: siy. 1nC: Luman¡Jlaw ~a n;1h1J;.ibu;in kun).! isipan. Sa d<1ko_ni: Jikuran n~ mga taung n;1¡:l:'isipo111nod n~ idi· narno~ n;i µaJatimtutwn a)•napai:pa kuan ko ng pansin . im ~ i!an:; h<1tani: Jah1king makaka.-a1;:-gula11¡: ni t:frcn. Mwun ~ is ;in;: ¡vn;m;1mit at sa an::o ;,y mapaghahalala ang pan•!;· ntfo1bulo sa m¡::u b:.tanl:( ki nabibila~an ng akin~ anak. l:.:111;: m<1tandani: \Jabaint nan11. huli'y nakilab kong Jo\1 ng bahmg iyon ang n;irinig kong nag.~alita ..• -Kung hindi ka kinamatayan ni; i)·ong amn't ina. man •. hil ay katulad ka rin ng m.1papalad na mga batang iy;111. Al n:mg 1!1ga sandalino; i~·on. bi¡¡lang nakita ko ang kamalian ng aking paghihi· nakd..,I sa aban¡: kalagayao n:? aking an"k. N:iiha1nbiog ko si Efren sa batang iyon na higit na kawawa at kulanJ· palad. Hindi ko kinukusa, napaf· ria.Jtu¡¡n ko naman n?. pansin ~ns isano; hat:ing kabilan¿! Sil iu)!:o llli1;!!:.1sip:o)!li1p••s. l'u•i rin ani: h;irn nch;,lani.: iy(l!I n;;u ni't.,ul,ihanani.: raro1.1l•>f> . uakat<int·b, l<1m;ong al h1¡¡it pan)! oi.ia arw k.,;1yusan k;1y>• s;1 akin¡: anak. Sa 11nang µa~· kwwla~ ko pa lilni:rn¡: ~" ha· lang iyon ay rli ko nap;11!la· banang rnakadanw ng paj.!kii· haha¡:, sapagka't nakit;i sa k¡¡nyaa11)!hi1;:í111akahir;1¡1ang rlin;1ran3' ka y ~a ~ a amín¡:! l;a· lagayan. At par .. ng ,atlyan¡: ipin.1· kit;i sa akin ni! 1 .. 11;:1l :1ne mga l1<i)!ay na rnak~pa,!!mun1v• l:it sa aking pang-urwwa. isa pan~ batan¡,:: kahilang ~a me.a 111a¡.:l<11apos an~ n;1p;1gpaku;n ko n¡.: tin¡.:in. Kung kawawa an:.: ayos ng akini:: anak 11:1. lu1na an.i: baro al sir¡¡ anJ.! sapalns. kung higil nll k;1wawa :ong halan¡.: iyon na sulsihafl. nn!! pantalon at nakatsinc>la" l;1tn;u11:, ani: halan¡¡ ito na r>i· nai.:masd¡1n ko ay lalu pa1·ci kahabag·habag ang kalagayan. Miilinis rin nga ang damil na puti at sa ;rnyo ni ayos ay mapagkikilalang n;ikaririwa.~~ sa buhay, nguni't putol han~ ¡:an.i: tuhod ang diilawa niyan')' paa at hindi makapagsuot ng kahlt sirang sapatos o m11:.-,urahing t~incl as ! Sa ginaw:i kong pag·uusisa s.a ilang n.aroroon ay nab:itid kong kaya laman¡: nakapag-aaral ang ba· tang iyon ay binubuhat ng mga kapatid sa. pagpasok al paglabas sa paaralan. Nang muli kong baling.an ng tingin ang aking anak pag· kilraan ng mah3bang sandaling paglilimi·limi H akifl§! ll1J!a na~aksihan . ar 1a3~ 11'3 orn¡: ;iking nuu ;il m;is;,y;i n3 ;ir1¡.:akin¡.:k;1tnohan_ S¡¡p,il!k:\'1 n;ipag-isJ(Hsip kunc 111;ipal.,1I ~ng akin¡.: ;inak' M<1p<tl.nl k~Y· s;i ~~ mga b;1f;1ng iyon na 111· lo p;1ni.: nig;, kul;1nµ ·p1tla<I At k11ng ;u,~ halan¡.: iyun n3 pulol ang paa ay mas.lsahin; siya nang pinakakawnwa ~a m;:a nnroroon, rnapalad pa rrn a11~ bala11,e: iyon kaysa Sl ih;ing may hi¡.:il pa.n,I! k a pi11~a · l;oan na hindi man l;imang n:ibl unton¡.: ng pa:iralan. Mula noon, han¡:.e:an,I! 11t:ra· .1·011 ;it magpakail:.n m .. n, tun tli ko iw sa~ahihing kami'y l:ul;inl(·palad sa g1tn;, 1h;111 ns kahirapan ,at 11g ano mang kapa11sa11an. Sapagka't nng lutno, ngaron ko napag·unawa, ay walang laong ciapat ma~hinanakit ~a huhay kahit ano pa an1f kalagayan. Pagkaab .. ·ilba man at kawawa man an¡¡ isang tao, 1nayroon pan.e: higit na kawawa at kulan,e:·palarl kaysa sa kan.va, hya siya'y masasabing higit na mapalad sa isang iyon! CX) Ayon Sa Kanila •.• (B11/1al sa pa/1. 5) Harinawang magpatuloy ~ng kasiya-siyang takbo ng mga pangyayari hanggang sa dumating ang araw na ganap ua manum• balik ang kapayapaan at katahimikan ng ating ba. yan. -David Q. Zere.t, Sta. Mesa, Mavnil(I. Tila ll'\IY dumaratin1 na. p1ng1nib, 1t nai$ ipaghnggol ni Alicia Ver9el ang mlnamahal na si Panchol Uo'y m.dutang tagpo naman u "THE DA'-· OF THE TRUMPET" n1 C. H. Santi.1gp ' 'lm Or91niation n• kau1lukuvanlil .inihahand1 upan9 it1n9t:1I 5a PilipinH al 11 Amarika, Sa anyo ni Susan Roces ay warlng "n•tatan91y n1," ni Eddle Ar1n11 na tila "d)Jmidiga" riaman nang hustol 1'a9po H "TORKWATA" n9 $ampa9uit1 111 m1laplt nang ltan1hal. 4"' ..,..¡,.. mahiglt .. 60 t .. ng kar1nHan, at ang peegamlt narnin "9 plnakamakaba90ng rn•· ldnarya H pqhehal'da ng tabako H p159rwa rt9 matan na uring tabako at 1igarilyo aY. 1n9 inyong k1tun1y1n ng di· napap.ant1yang kuly•h•.n 11 p.aninigarilyo. )1. TAYUMAN. MANILA TEL. Z:·M·lt A8R1L 2l, 1957 - MAGASIN NG IAGONG IUHAY-4'