Bulaklak

Media

Part of Bulaklak

Title: Bulaklak
Issue Date: Taon IX (Blg. 36) Disyembre 3, 1952
Year: 1952
Language: Tagalog
Rights
extracted text: 2 Nbuqadtmq lsinumlionij Sa Ktt. Hukuuian Dalawang abugadong may tinurang mga mananang;ol ay bawian ng karapaDalawang abugadong may bupete sa Maynila ang isinumbong ng isang mamamahayag sa Ktt. Hukuman dahil sa kanilang ginawi na ayon sa sum bong ay “ile gal" at “inmoral". Hinihingi sa sumbong na ang tan sa pagpapatuloy sa ka nilang propesyon. Ang usapin ay may kinalaman sa isang apidabit na ipina-notaryo. Dagdag na Dahon ng mga Balita Naniamatniigot: CONK ADO ACUÑA 2 PiisliiiiistLT Na Pinigil Sa Tungkulin Pinigil ng Kalihim Pablo Lorenzo ng Gawuing-Bayan ang dalawang postmaster na ipinagharap ng sakdal na pampangasiwaan.. Pinararatangan sila ng di pagka-matapat, masamang asal sa opisina at kapabayaan umano sa pagiingat ng lapi ng gobyerno. Ang rr.gb pinigil ay sina Maximo An dalus, postmaster sa Guma ca, Quezon, at Valeriano To ledo, postmaster sa Lunsod ng Sebu. Patitirahin Si Kamlon Sa Malayong Pulo Kapag Pinatawad Siya Ng Pang. Quirino Ayaw Kumibo Si Maqsaysay Sa Mqa Balita Ayaw magsalita ang Kali him Ramon Magsaysay ng Tanggulang Pambansa tungkol sa matunog na balitang pagkakandidato niya sa halalang pampanguluhan sa 1953. Niliwanag ng Kalihim Mag saysay na hindi niya tinatangkang kumandidato sapagka’t lalong malaki ang kanyang pagnanais na ipagpatutoy ang kanyang mga gawain sa hukbo alang-alang sa lubusang ikapananatili ng kaayusan na sa simula pa ay binalikat niya at, nais maipagtagumpay. Ang pahayag na ito ng Kali him ng Tanggulang Pambansa ay may kaugnayan sa binanggit umano ni Senador Jose P. Lau rel na si Magsaysay ay tutoong kinagigiliwan ng bayan kaya ang kanyang paglilingkod ay magiging kapakipakinabang sa lahat at idinugtong na "kung papayag siyang sumama sa amin ay tiyak na siya ay magiging dagdag na haligi ng aming lapian." Sinabi ng Kalihim Magsaysay na hindi siya aalis sa tungkuling ginagampanan niya ngayon * hanggang kinakailangan ang kan yang paglilingkod sa kapanatagan ng bansa. May Sumipot Na Kidnaper Ng Mga Bata Maa a ring makapamayani sa ibang dako kung hindi madadakip at maparusahan ng mga maykapangyarihan ang isang pangkat ng mga kidnaper na nabalitang dumukot sa 104 na batang nag-aáral sa Lunsod ng Sebu ma higit nang dalawang linggo ang nakararaán ngayon. Ang batang si Dionisio Español, may 14 na taong gulang, ay mahiwagang na* katakas sa mga dumukot sa kans ya at isinalaysay sa pulisya kung papano siya nahulog sa kamáy ng may masasamang loob. Dahil sa pagkabalisa ng mga Pinayagan Ang Pagfitinda Sa Mga Bangkeia Mahigit sa 100 tagapagtinda sa bangketa ang pinayagan ng Alkalde Bartolomé Gatmaitan na makapaghanap-buhay. sa Liwasang Miranda hanggang sa Disyembre 1 lamang. Ang mga kahilingan sa permi so ay inilipat ni Carlos Pilapil, puno sa dibisyon ng lisensiya sa tanggapan ng alkalde, kay Kapitan Jose Rubic, komander sa presinto bilang 2 ng pulisya, upang gawin ang ukol na pagpapatupad. Sinabi ni Pilapil na siya ay tumanggap ng utos ng Alkalde na bigyang pahintulot ang mga ambulanteng tagapagtinda sa mga bangketa sa Plaza Miranda. Ipinaliwanag niyang ang mga nagharap ng kahilingan ay yaon ding mga tagapagtinda na dating may mga "stair sa Liwasang Mi randa. ANG MATIWASAY NA DAIGDIG sa mala- ; pakang lapatf, Ayon kay Iirohg, "ang kuwndro king kuwadrong guliit ni Per Iirolig. Ito’y naka- ay siyang kabuuan ng aking inaasahan at balang sahit sa silangang dingding s:t gusali ng ‘‘Security arftw ay magiging ayos ng daígdig, salamat sai Council Chamber’’ ng Bansang Magkakaanib sa Nagkakaisang mga Bausa at sa pagsusumikap ng Nmveba York. Dalawang taon ang ginugol ng ar- mg ; e..'¡namay^u." Ang mga kasangkapan at palatistang Nonvego bago nayari ang kuwadrong ito | mull sa bulwagan ay bandog sa United Nations na may 16 na» talampakang tans at ?G na talan?- < ng I’amabalaang Norwego. HD Bahay Na Ñaiupok Sa IE: i1 Patay, 8 Suqatan Sa Sakuna P-2D,00D Napinsala Nq Apoy; Naliuluq Na Trak sa Banqin May 80 bahay ang tinupok ng ipoy sa nayong Maligayang Pulo ng bayang San Jose, Kabanatuan, Nuweba Esiha, kamakailan sa amaga. Hindi pa malaman ang pinagmulan ng sunog at sanglyon sa taya ng pulisya ay umaibot sa P20.000 ang napinsala sa nga ari-arian. Ibinalita na si Alkalde Arturo Pascual ay nagutos agad na mag;iyasat pagkatapos na iulat ng mga kagawad ng pulisya na nakatagpo ng mga trapong basa ng Magkaisa TayoSa Pagsasanggalang, Ani Eisenhower WASHINGTON (USIS)— Isina-himpapawid ng halal na Pangulong Dwight D. Ei senhower noong Martes ang panawagan sa malalayang jansa na magkaisa-isa sa pagpapanatili at pagsasangjalang sa mga kalayaán ng I lalalayang bansá. mugulang sa paglitaw ng bagong jangkat na ito ng mga kidnaper, mg mga tiktik sa Sebu at ang hukbo ay madaling kumilos upang .ugaygayan ang mga nandudukot ng mga batang ipinagbibili upang gawing alipin ng mga mangangalakal na moro. Ayon kay Español siya ay slnunggaban ng ilang hindi kilalang laiaki samantalang naglalakad sa mga daáng Sanciangco at Del Rosario at dinala sa isang natatakpang trak na kinalalagyan ng may 60 bata. Sinabi nlvang ang mga batang iyon ay Lila pinaamoy o pinainom ng isang uri ng gamot. | gasolina sa likuran ng bahay ng sang nagngangalang Jose Lu[uias na umano ay siyang pinangjalingan ng sunog. Karamihan sa 400 naging bikima ng malaking sunog ay wala '•a. bahay at nagsisipag-ani sa bucid samantalang ang mga naivan sa pook na piniyapis ng ipoy ay nagpanakbuhan at nagkagulo. Sa kabilang dako buhat sa Tagbilaran, Bohol, ay ibinalitang isang tao ang namatay at apat ang nasugatan ng malubha nang mahulog sa masukal na bangin ang isang trak ng kawanihan ng Ang karikaturang ito ay guhit ni Herblock ng THE WASH INGTON POST. Makikita ang pagkabahala ng mga “panginoong” Sobyet sa panukalang iniharap kamakailan ng Nagkakaisang mga Bansa tungkol sa pagbabawas ng sandata. Nakagulat kina Sta lin at Molotov ang pagdating ng kalapating taglay ang sinabing panukala. Ang lupalop ng ibinabandila nilang kapayapaan ay natatalibaang inabut 1 ng malalaking kanyon. Isang limbas ang nakatungtong sa kartelon ng kanilang "banal” na lupaln. grwaing bayan. Ang sasakyan ay nagkalasog-lasog. Si Policro mo Zapatos, 33, tsuper, ay ipinalalagay na biglang namatay nang madaganan ng trak. Ang mg i nasugatan ay sina Vicente Reyes, 45 (malublia); Vicente Boyles, 28; Bernardo Cutanda, 21; at, Carlos Boyser, 46, kapatas. Samantala, ang batang si Leo nardo Baya, 7 taong gulang, ay namatay sa pagkakagulong ng isang trak na pang-kargamento sa malapit sa kanyang bahay sa Dalisay, Nasugbu, Batangas. Dinakip ng pulisya ang tsuper. Lilitisin Sa P J III im in Sil hi At Paqpatay Si Hadji Kamlon, isang kilabot na líder ng tulisan, na sumuko rin sa wakas sa mga maykapangyarihan pagkatapos na makapagtago ng may dalawng buwan sa kagubatan, at ang kanyang 38 mga kasamahan ay uusigin sa salang panghihimagsik na may kalakip na mga pagpatay at malulubhang pamamaslang, sinabi ng isang ba lita kamakailan ná galing'sa Ho lo, Sulu. Ayon sa paratang na inihanda ng Piskal Panlalawigan Makapanton Abbas at Prokurador Ma riano Trinidad, si Kamlon at ang kanyang mga kabig ay nangharang sa mga kawal ng pamahalaan buhat nuong Oktubre, 1949. at hangga nuong sila ay mabihag nitong taong ito. Ipinararatang ding sila ang pumatay sa walong kawal ng kostabularya at 12 manggagawang sibilyan nuong Nobyembre, 1949, at pumatay ng 4 na kawal at nakasugat sa 15 iba pa nuong Agosto 2 ng taong ito. Sa isang pahatid ng Pangulong Quirino kay Komandante Heneral Calixto Duque ay sinasabing pinahahanap ito ng purok na mapagdadalhan kay Kamlon at sa kanyang mga kabig. Kung magkakatutoo ang balita, malarpang na ang sumukong lider ng tuli san ay patirahin sa isang mala yong pulo sa timog ng Sulu, matapos igawad ang patawad na may pasubali ng Punong Tagapagpaganap. Ang layon ay upang “hindi na maulit ang panliligalig ni Kamlon at mga kasama." Samantala, pinabulaanan ni Tenyente Marciano Patron kay Heneral Duque ang mga balitang lumabas sa mga pahayagang nagsasabing siya at ang kanyang mga kawal ay pinigil o ginawang “panagot” sa mga kabig ni Kam lon. Badakilain Anq Mqa Karapatan Sa pagalinsunod sa proklama ng Pangulong Quirino na nagpapahayag na ang Disyembre 10 ay gawing Araw ng Pagdakila sa mga Karapatan ng Tao, at bilang tugon sa isang kahilingang opisyal buhat sa Kalihim Joaquin Elizalde ng mga Suliraning Panlabas na nagtatagubiling pangasiwaan ng United Nations Asso ciation of the Philippines ang pambansang pagdiriwang sa araw na nabanggit, ang UNAP ay naghahanda na ngayon upang paningningin ang sinabing pagkakataon, sang-ayon kay Dr. Con cepcion A. Aguila, pangulo ng UNAP. Ang pagdiriwang sa taong ito ay magkakaroon ng malaking kahalagahan sa mga paaralan, pamantasan, mga samahan at mga mamamayan. Sa palatunt.unang inihahanda ng lupong tagapagpaganap ng UNAP ay hinihingi ang pakikiisa ng mga pahayagan, radyo at sine upang sariwain ang nilalaman sa Pahayag ng mga Ka rapatan ng Tao, sa pamamagitan ng pclikula, babasahin, kasaysayan, cditoryal at mga balita tung kol sa pagdiriwang. BlLAKLÁK Disyembre 3, 1952 ifSANGGUNIANK TAYO'Y MAGTANONG VKOL k 5A KAPALARAN r ' m ProA c/oakc^a ■ PATALASTAS—Sa simula'y matiyak ng sarili na ang hintuturo ay nasa gitna ng Orakulong ARAW at ipaikot ng pitong ulit. Pagkatapos ay turukin ng buong ingat; kung alin man ang mapapalarang maituturong b lang ng TITIK ay may katumbas na titik na may PAHAYAG sa ibaba nito at siya naman ang nagsisiwalat ng tinataglay na KAHULUGAN sa inyong PAG-UUGALI at KAPALARAN. o * Big.—4 HILIG -------- PAG-IBIG--------KAPALARAN a. —Pananahimik sa kabuhayan ang lalandasin. b. —Ibuhos ang pag-ibig at diyan kayo may pagunlad. c. —Siya rin ang inyong makakaisang palad. d. —May maningning na hilig. e. —Huwag maiinip at nalalapit na ang kapalaran. f. —Kaya’t baguhin ang kapalaran. g. —Maging malawak ang kaisipan at lakihan ang puso. h. —Ang bagong hinaharap ang siyang aasahan. i. —Unti-unting dumarating ang maiinam na pagkakataon. j. —Pagsusumikap at pag-papakabait ang kailangan. k. —Mayroong mabuting kahihinatnan. l. —Dating kasintahan ang siyang may pagtulong. m. —Kaya’t ipagpatuloy mayroong aasahan. n. —Ang hilig ay ipagpatuloy. o. —Mabuting pagsasama ang hudyat ng tagumpay. p. —Kayo ang lilikha upang magkaroon ng mabuting kabuhayan. q. —Maganda ang kinabukasan. G. LUCIO B. SANCHEZ. — Calawaan, Pasig, Rizal. Kayo rin ang makasusumpong ng panibagong landas sa isang mabuting hanap-buhay na sasarilinin sa ibang panahon. Hilig ninyo ang katahimikan at walang panginoon. G. DANIEL S. OLIVEROS. — Atimonan, Quezon. Katambal na isinilang ang malakas na balani upang umakit ng kapuwa, kaya inga tan ang pang-akit na iyan sa kababaihan. May dadaanan kayong kagusutan ukol sa babae. Gng. AMADA R. CRUZ. — Pamilihang-bayan, San Pablo City. Pagsapit ng ika-tatlong anak ay daon pa lamang magbabago ang lakad ng inyong kabuhayan, kayo at ang asawa’y niagkakatulong na mabuti sa hináharap na hanap-buhay. Bb. JOVITA A. TORNENEZ. — Corron, Aritao; N. Vizcaya. Hindi muna matutuloy sa pag-aaral at bibigyan ng puwang ang pag-aasawa sa ibang bayan. Kayo ang ligawin saanman pumunta at manirahan. Nasa buhay may asawa ang pagginhawa. G. ALFONSO BADILLI. — Ferrol, Odiengan, Romblon. Ang mahinahon at maingat na pag-uugali ang siyang kinagigiJginto EDILBERTO PAkULAN SR MRBUTXNC LRYVNIN Ang buhay ua siyang piinakamahalaga sa lahat ay siya rin namang madalas pagpahamakan ng tao at sa Hindi kakaunting pagkakataon «ay kinakasangkapan sa mga imbing hangarin. ¡ Ang ganitong pajngyayari ay lubhang nagpapababa sa kadakilaan ng pa-gkatao na siya sanang kinakailangang* itampok sa lahat ng sandali. Da pat ngang ilaan ang buhay sa mabuting layunin, at kapag ang buhay ay Hindi naitutumpak, at kapag Hindi nagagamit sa wasr tong paraan, ang buhay na iyan ay walang kakatukatuturan. Kung sia bagay, ang lahat ng.niliklia ay nagtataglay din na man ng buhay, at ito nga lamang tao ang kailangang mapaibab Kaya’t nakikita natin na ang ibang nilikha ay walang kaunlaran at wala rin namang kahihinatnan at sa tanang buhay nila ay walang dilang bagay at gawaing maipagmamalaki katulad ng tao. Ang buhay ng tao ay isang pagsulong, at sapagka’t pagsulong ay nangangahulugan ng pagkilos, pagsisikap at paggawa. Maliban dito, magiging pangkaraniwan¡ na} lamang ang taglay nating buhay. Kailangan nga na ang lahat at ang bawa’t isa a|y magamit ang kaniyang buhay sa mga layuning banal at dakila. Kail mgan na iang bawa’t isa ay magkaroon ng ganap na pagsisikap na. mafrsatugatog ang buhay at majgkaroon ng mga katangian. Kung kaya madalas natin makita na may mga tao na wala| sa tunay na hanay ng mga dapat dakilain. Bakit nga ganito? j Ito manan hil ang maitatanong, at ang angkop na sagot sa tanong na iyan ay ito. Hindi naipapahanay sa mga dapat dakilain siapagka’t b’nd: nga natutuhang gámitin at iukol ang kanilang buhay sa mga adhika at layuning sukat magpahalaga at magpadaki’a sa kanilang pagkatao. Kahinahinayang ang buhiay na Hindi napapakinabangan. Lubha ngang nakapanghihinayaiiig yaong mga lalaki lat babaing nagtataglay ng mayamang buhay nang Hindi naman napapnkinabangan at hindi nagdudulot sa kanila ng mga kasaganaan at kaligayahan. Ang panahon ng buhay ay napakaikli, at wala sinuman sa atin na nakakabatid kung kailan magwawakas tayo at kung kailan din naman papanaw sa dsaigdig na ito. Kung ito nga ay siyang katotohanan, bakit hindi samantalahin ang mga pagkaka taon at ang bawa’t sandali upang latng taglay na buhay ay ating maiukol at magamit sa mga gawain, layunin at adhiksang kapuripuri? Nariyan halimbawa ang pag-ibig sa bayan, ang pagtulong sa kapuwa, ang paghahasik ng magagandang laral at simulaiu, ang pagpapalaganap ng dalisay na asal at ang pag-aakay sa mga nailligaw sa landas ng katotohanan. Magamit nga lamang at maiukol ang buhay ng bawa’t isa sa atin sa mabuting layunin, ang buong daigdig ay magiging paya pa. liwan ng kapuwá sa invo. Sa ngayon ay dumarami ang kaibigan at kakilala. Hindi kayo maghihiran na tulad ng iba. Bb. PERPETUA D. VALINO. — Aduas, Kabanatuan, N. Esiha. Ang guhit sa palad ang nagpapakilaláng máy mabuting hina harap sa pag-aasawa at maging sa kabuhayan. Magpapasásá sá kaluwagan nang kabuhayan. Kahit kayo’y babae ay nasa pag-uu gali ang kase^anan sa pakikisama. Sadyang nagiingat sa bawa’t hakbángin. laluna kung nauukol sa inaángking hilig. Ang ilang hi lig ay matutupad na walang sagabal. K U P O N Prof. Joakens... Buhiklak Publications P. O. Box 1382, Maynila Kalakip nff kupong ito. aim aking tanoim na nakasulat, na nauukol sa tatamuhing kapalaran. Pangalan ......................................................................................... Gulang ...................... May-asnwa ................................. Dalaga ............................ Binata Tiraban ....................................................... Lu-<ln ... Disyembre 3, 1952 BULAKLAK * r ▲1 F ANIM NA LIBONG (P6,000.00) PISONG GANTIMPALA SA MAGSISIPAGTAGUMPAY ▲ ▲ r i ----------o Aug pagdaraos ng timpalak-patanyagan nitong BULAKLAK PUBLICATIONS, sa paghirang ng mga dilag na siyang gagawing sagisag sa taong 1953, ay muling binubuksan. ngayon at sisimulan ang pagtanggap ng mga kandidata sapul sa araw ng pagkaka’atbala ng alituntuning ito. PA TARARAN A T ALITUNTUN1N: 1. Ang timpalak patanyagan sa pagka “Bb. BULAKLAK NG TA ONG 1953’’, ay magsisimula sa unang araw ng Enero, 1953. Ang lahat ng mambabasa ng mga babasahing inilalathala nitong BULAKLAK PUBLICATIONS at maging hindi man, áy may . layang makapagpatala ng kanilang kandidata. Ang sinumang kandidatang ipapasok, ay kailangang maging isang dilag na ipagkakapuri at may malinis na kabuhayan kahit na maralita. Ang ^gulang ay "hindi kukuiangin sa labing-anim (16) at hindi naman h’higit sa (25) dalawampu’t limang taon: Kailangang nakatapos ng elementarya sa paaralang-bayan o pribado. Ang kandidatang kilalaning opisyal nitong BULAKLAK PUBLICA TIONS, sakaling mag-asawa o magkaroon ng kadahilanang hin di maiiwasan, ay maaaring palitan»ng ibang kandidata ng líder na nag’pasok sa kanya, upang huwag masayang ang boto ng dating kandidata. Nguni’t kung mag-uurong ng kandidatura, ang lahat ng botong nauukol sa nasabing kandidata, ay pawawalang kabuluhan ng Lupon Sa Timpalak. Ang sinumang kan didata, líder o tagapagtaguyod na maghangad labagin o luma bag kaya sa mga ALITUNTUNIN AT PATAKARANG panloob ng timqialak ay ITITIWALAG ng Lupon ang nasabing kandi data o ang kimaitukulan* 2. Ang pagtanggap ng mga kandidata, ay bukas simula sa pagkakalathala nito hanggang ifca-31 ng Disyembre, 1952 na ibabatay sa tatak ng koreo dito sa Maynila. Ang sinumang mahuli sa takdang panahon ay hindi na pahaha’agahan ng Lupon Sa Timpalak. 3. Upang kilalaning opisyal ang kandidatang isasali sa timpa lak, ay kailangang lakipan ng larawan ng kandidata (tarheta postal (5” x 7”) ang kupan sa ibaba nito kasama ang halaga/ng kabaynran sa isang taong suskrisyon ng .alinman sa apat na babasahin at ipadatia sa Lupon Sa Timpalak. 4. Sapul sa Disyembre, 1952 ang bawa’t labas ng BULAKLAK at ALIMYON ay magkakaroon ng Balotang pangkaraniwan na katumbas ng (30) tatlumpung ha]al. Ang BULAKLAK KO MIKS at MANILA KLASIKS ay may balota ring katumbas naman ng 20 halal. Bukod sa Balotang pangkaraniwang makukuha sa BULAKLAK, ALIMYON, BULAKLAK KOMIKS at MANILA KLASIKS, ay makapagtatamo rin ng mga BALOTA ESPESYAL sa mga tiket ng sayawan at suskrisyon sa alin man sa apat na babasahin, na gaya nitong sumusunod: Isang taong suskrisyon: BULAKLAK . . . P13.00 — 2000 Halal ALIMYON.............................. 13.00 — 2,000 >• BULAKLAK KOMIKS . . 5.00 — 1,000 H MANILA KLASIKS . . . . 5.00 — 1,000 >> Kalahatrng iaovc/ Mixkrisymi: BULAKLAK ........................... P 7.00 — 800 Halal ALIMYON.............................. 7.00 — 800 M 5. Ang bilangan ay gagawing minsan sa isang buwan, sang-ayon *sa mamarapatin ng Lupon Sa Timpalak, at ang mga balita at ulat, ay ilalathala sa babasahing ito. 6. Ang HU LING BILANGAN ay gaganapin sa huling araw ng Linggo ng Nobiyembre 1953» at ipipinid ang URNA Sa ga/nap na ika 2:00 ng hapon. Orasa/n ng Lupon S& Timpalak ang kikilanJing opisyal. Sinumang mahuli sa takdang araw at oras, ay hindi pahahalagahan ng Lupon Sa Timpalak. 7. Ang kandidatang magtatamo ng pinakamaraming boto o halal sa huling bilangan ay tataguriang Bb. BULAKLAK NG 1953. Ang pangalawa ay BB. ALIMYON NG 1953. Ang pangatlo ay BB. BULAKLAK KOMIKS NG 1953. Ang pang-apat ay BB. MANILA KLASIKS ng 1953, at pagkakalooban ng mga pabuyang salapi na gaya nito: UNA — “BB. BULAKLAK NG 1953”............................ P2 500.00 PANGALAWA — ”BB. ALIMYON NG 1953” .... 1,500.00 PANGATLO — “BB. BULAKLAK KOMIKS NG 1953” . . 1.000.00 PANG-APAT — “BB. MANILA KLASIKS NG 1953” . . Pl,000.00 Kabuuan................................ P6.000.00 Bukod sa mga gantimpalang nabanggit sa itaas ay pagkaka looban pa rin ang apat na dilag na mangunguna, ng mga han dog o kaloob ng iba’t ibang bahay-kalakal na tumatangkilik sa mga babasahing inilalathalá ng BULAKLAK PUBLICA TIONS, kung mayroong ipagkakaloob. Magkakaroon ng malalaking sayawan bago matapos ang tim palak, bi'lang parangal s*a mga kandidata. 8. Ang pagdiriwang o parangal sa apat na piling dilag ng taonay gaganapin sla isang tanyag na pook o bulwagang katangitangi sa lunsod nitong Maynila, na mamarapatin ng Lupon Sa Timpalak at gugugulan ng pangasiwaan nitong BULAKLAK PUBLICATIONS. 9. Sinuman sa apat na dilag ang tumangging dumalo sa gabi ng pagdiriwang, ay h ndi magtatamo ng gantimpala maliban kung ang hindi pagdalo, ay lubhang makatuwiran; katulad ng pagkakasakit o pagkamatay. / K U PO N_________________________________________________ LUPON SA TIMPALAK PATANYAGAN BULAKLAK Publications 935-939 R. Hidalgo, Maynila Ang nakalakip na larawan ay si ........................ . ............ ................................................. T. Postal (5” x 7”) may........... taong gulang. Nakatapos o nag-aaral sa ................................. Anak nina G. at Gng....................................................................... Ipinapasok kong kandidata sa pagka BB. BULAKLAK NG 1953. Kalakip din ang halagang P..................... kabayaran sa suskrisyon ukol sa (BULAKLAK) (ALIMYON) (BULAK LAK KOMIKS) (MANILA KLASIKS). Ipadala ang sipi sa pangalang .................5...................................................... Tiraban Líder: Tiraban: Ipamalas ang inyong kagiliw-giliw pa pagtanggap sa graw ng Pasko sa pamamagitan ng suwabe at malinamnam na Walang higit na sa inyony tunay na yahan nila. idulot inainani na paraan ng niga kaibigan kaysa a.ng dulutan mabuting inuming ito na tiyak na Sa Paskong ito at sa araw-araw, ang Ginebra SAN MIGUEL’ pagbati sila ng kasisiinuinin MIYERKOLES, DISYEMBRE. 3. 1952 ^AON IX TEOFILO E. SAUCO Patnugot EMILIO MAR. ANTONIO Katulong na Patnugot Mga Kagawad: CONRADO S. ACUÑA AMELIA M. ARCEGA EMMA MARIA CRISTINA CORAZON Y. ROSARIO Tagapaglathala: BULAKLAK PUBLICATIONS 935-939 R. Hidalgo, Quiapo, P.O, Box 1382, Maynila Tel. 3-39-71 Nakatalang Pangulawang uri sa Kawanihan ng Koreo sapul noong Abril 14, 1J47. FRANCISCO Q. G TRALLA Tagapamahalang Patnugot TEODORO VIRREY KHtiiiong na Taga pamahalang Patnugot BEATRIZ M. de GUBALLA Tagapangasi wa ALFREDO de taka lagapamahala sa Anunsiy JAVIER GUBAELA Direktor ng Anuns.yo ,, Sa Sirkulasyon : P' «¿NACIO >iff biiskrisyon Halaga Isang taon ................... Anim na buwan (Doble sa ibang bi 4 BULAKLAK Dis. 3 A ^■SIMEON ^ARCEGA ANO nga yon ang masasab, mo? Limang taon na ang nakalilipas sapul nang pagpikitan mo ng mata ang landas ng pag-aasawa. Tatlo na ang anak ninyo at magaanak ka pa nguni’t walang palatandaan ang inyong pamumuhay na kayo ay ngingitian ng magandang kinabukasan. Kung dangan ay hindi ka nakinig sa akin, kung da ngan ay hindi mo gi namit ang iyong pag-iisip kung kaya hangga ngayon ay bilanggo ka ng pagtitiis. Nang nanl ligaw pa lamang sa iyo si Ruben ay sinabi ko nang hindi ang uri niya ang makapagdudulot ng kasiyasiya at mat i w a s a y n a kabuha yan. Sinabi ko sa, iyo na sa buhay ng tao ay mahalaga ang salapi, sa pagka’t sa saiapi, ay maisasagawa mo ang lahat ng kalayaan. Subaji’t ang inga payo ko ay niwalan mo ng kabuluhan, in big mo rin si Ruben na z isang mababang kawani ngunl’t4 makisig nga lamang, Hindi man lamang sumaisip mo na, ang !fe- . kisigan ay hindi mahalagang katangian ng isang lahki at kada- j lasan pa’y ang kakisigan ang’fei- 1 yang sanhi ng pagguho ng mga tahanan «sapagka’t may mga babaing, dahil sa karupukan ng pu so at biglang s'mbuyo ng hanga rin ay nararahuyo at sukat. At. ano ang malay mo kung si Ru ben ay nasasarili mo? Ang buhay ko ay kunan mo ng halimbawá. Sa aking pag-aasawa ay ginamit J<o ang isip. Si Carlos ay hindi makisig. may kaitiman pa 4 at hindi mahilig sa pagsusuot ng mamahaling damit. Nang kami ay bagong kasal pa lamang ay marami ang nagsabing nilapasta- * ngan ko ang aking kagandahan sapagka’t si Carlos ay hindi bagay sa akin. Datapwa’t sa ka- * bila ng maraming kapintasan ay maganda naman ang aming ' kabuhayan at higit na maganda kaysa kabuhayan ng mga namintas. Magandang awtomobil, mga kasangkapang mahalaga, mama haling damit, mga hiyas at ifth pa. Ang mga bagay kayang iyan ay magiging akin kung ang pag-aa sawa ko’y hindi ko ginamitan ng matalinong kaisipan? Kung ako ay napatukso sa kakisigan ay marahil ay katulad mo rin ako ngayon, na nangungupahan lamang sa ganitong silid. Hindi malayong ang mga anak ninyo ay lumaki sa hindi sariling tahanan, / sapagka’t kung ang aasahan la^ Dia. 3, 1952 BULAKLAK 5 at tila si Ruben ay naghahanap ang kabuhayan. pahina 59) ng ibang malas ay pugad ng pag-ibig, hindi pa kasiyasiya ni Ema na sapul magsama ay may i mang ay ang maliit na sahod ng iyong asawa, hindi kayo makakapagpagawa ng sariling bahay sa sariling lupa at hindi pa. malayong, habang dumadcani ang mga an*ak ninyo, pabigat naman nang p’.bigat ang inyong magiging ka buhayan. ang nag-ukol ng ganyang pangungusap ay si Leticia at ang pinag ukulan naman ay ang nakababatang kapatid na si Ema. Sa tatlong magkakapatid na pawang may asawa na at may mga anak ay tanging si Ema lamang, ang bunso, ang hindi naging mapalad Sa maginhawang pamumu hay palibhasa’y ang naging kabiyak ng puso ay isang kawani, na ■- ang sahod ay katamtaman lamang upang hindi sila lipasan sa oras. Si Leticia ay mapagtagumpay na mangangalakal ang naging asawa kung kaya may kaluwagan sa paggugol. Ang isa namang kapa tid ay dalubhasang manggagamot ang nakatagpo kung kaya maganda rin Kung si Ema ay napapadalaw sa mga kapatid at ang mga anak ni ya ay napapagkalooban ng mga lumang laruan ng mga anak nila ay hindi maiwasan ang pagkahabag sa sarili, sapagka’t kung ang bagay na iyon ay maibabahagi ni ya sa pang-araw-araw na gugol, sana’y nadulu^an na niya ang mga anak ng kasiyahang-loob. Subali’t ang mga bagay na iyon na luwalhati ng mga bata ay ayaw ipahintulot ng karalitaan kahit na nagkakahalaga lamang ng maliit. Gayunman ay may kinabukasan pa naman na darating sa kanino man. kung kaya dito na lamang umasa si Ema. Baka sakaling ang kinabukasan nila ay maging ma ganda, nguni’t kung hindi maging maganda ay ano pa ang magagawa kundi pagtiisan ang lahat, Nabihasa na siya sa pagtit is kung kaya hindi na magiging mihirap ang darating pang pagtitiis. Nang mga sumunod na araw, ang ginuguniguning liwanag na tna-araw at ma-gabi ay dinadasaldasal na nawa’y dumating na sa kanilang buhay, ay lalo pang du* milim nang dumilim, mangyari’y si Ruben ay kinapansinan ’ng mga pag-iiba ng kilos at gawi na naghuhudyat ng palatandaang siya ay nakalilmot sa magandang asal na sa tuwina ay dapat ikambal sa sarili ng mga lalaking marangal. Sa kabila ng kaliitan ng sinasahod at pagdadahop sa pamumuhay ay Iyang Gawang Mabubuti, Katulad Ng Gintong Lahtay, Ay Marapat Na Itago At Susian Mo Sa Kaban. pa Sa ang pag-ibig nang sila ay kakambal pang pagtitiis. Sa ma las ay walang kahulugan Lay Ru ben ang pananabik ng mga anak 'uwi siyang dumarating. Nang mga araw na iyon ay hindi na umuuwing maaga si Ruben. Ang kalima sa hapon na dapat niyang idating sa bahay ay naging ikasampu na sa gabi at kung minsan pa ay hatinggabi na. Dahil sa mga huling pangyayari ay hindi naiwasan ni Ema ang mga hinalang si Ruben ay hindi na nagt^tapat. At hindi na rin napigil sa sarili ang panlbughong lalo pang nagpahirap sa mga dati nang hirap na tinitiis. Gayunman, naging matimpi pa rin si Ema. Hindi niya sinabi kay Ru ben ang kanyang mga hinala sapagka’t ang mga ito ay bunga la mang ng guniguni. Kahit na ang mga iginagawi ng asawa ay may palatandaan ng pagtataksil ay hindi pa rin nagpahayag si Ema ng kanyang niloloob,, dahil sa mahinala matuwid na ang hinala ay lamang. Maaaring tutoo aaring hindi. Hindi niya naisi na makita ang mga pangyayaring h in di naaabot ng kanyang paningin 0 kaya’y marinig ang mga sal tang hindi naman niya nar nig. Si Ema ay matahi mik. Maliit pa siya ay kumilala na sa kaganaahan ng katahimikan. Hindi siya ang babair.g. ang bahagyang apoy ng poot ay ipnaáalam sa mga kapit-bahay-sa pamamagitan ng pagmumura at pagsigaw. Hin di siya ang babiing. da hil sa init ng panibugho ay ginagawang tanghalan ang tahanan upang panoorin ng mga tao. Si Ema ay isa sa isag libo na kung kai(Sundan sa 0 BULARLA T< Dis. 3. 1952 ing pamamasyal ko sa bukid at ang, pagdalaw kay Delia ay Hindi ko nakakalimutan. Talaffanff Sa Kabukira’y May Kaibang Pagtangkilik, May Magahdang Pasunura’t Katutubo Ang Pag-ibig. (KlWSNTO AbEdANDRO (K FERNANDO I I BAKASYON na naman noon. Inasam-asam ko nang buong pananabik na isang taon na lamang ang gagawing kong pagpasok at paglabas sa pin to ng anting paaralan at isa na akong abugado. Matuling sumagi sa isip ho ang gayón sapagka’t ang mga marka ko nama’y maipagpaparangalan kahit kangvno. Nguni’t sa ayos. —Wala po. — At ipinaliwanag ko ang dahilan. Iyan ngá, Daniel, ang matagal ko nang sasabihin sa iyo, e. Kailangang pag-uku’an. mo - ang iyong katawan. Kung magkakatitulo ka man at mawawalá ña man ang iyong kalusugan, wala pagkakaharap ko sa salamin upang magsuklay ng buhok ay napansin kong tila bumaba ang aking katawan. Pag-aaliniangan pa rin sa aking híñala ay minabuti kong isukat ang aking mga lumang amérikana — sapagka’t kung mga polo lamang at kamlsadentro ay mahirap mapansin. —Aba, mayroon yatang lákad Si na ring gaanong halaga. t>aniel? — pansin ng aking ama ^ayo’y pinagkaisahan nanang akó’y mapasukan sa gayong m mag-amá na ako’y magbalalawigan—sa aking r t dusa ho, —at iniabot ma mak f I r r [ I .!U!T r®. PRANKS S XXX aking k na ululanan dumating sa himDIB. 3, 1952 BULAKLAK 7 bakasyon sa mga pinsán. x Ang treng ay malapit nang p»lan ng bayang aking patutunguhan. Dumungaw ako sa bentanilyá upang tapunan ng tingin ang pook na aking sadyá — sa pagka’t hindi pa ako napupunta doon. Sa may bandang bukid ang kiná Kuya Pedro. Mabuting pagkakataon naman, nataunan kong inilabas ng aking pinsan ang kan yang kare ela, kaya dito na ako nasabay. —Tataba nga ako rito... —aniko sa aking pinsan nang sabihin niyáng malapit na kaming sumapit sa bahay. Tuwang tuwá ang aking ama in at gayundin 'ang akirg mga pinsáng dalaga nang kami’y mating. Muli kong binanggit ang dali kong paglusog roon nang langap ang kakaibang simoy ng hanging dumadampi sa aking mukhá. Ang nakatu uwang ugoy ng hitik na mga uhay ng palay ay tila la ong nagpasiglá aking hapong katawan. Lalo "akong nasiyahan nang du mating ang gabi: masasayang tugtugan a; awitan ang pumukaw sa akin. Hindi gaya sa Mayn la na nagsasalimbayang tunog ng radyo, ugong ng mga sasakyan at kung mlnsan pa’y nasasabayan ng sirena ng bumbero. Niyayá akong makinig ng aking Ku ya Pedro, at labis akong naligayahan sa aking mga nasaksL han. Mga katuiubong sayaw ng ^ ating mga kada agahan sa nayon; mga awit na kundiman at tugtugan ng masasayáng kabinataan. Galak akong galak. s —Gabi-gabi ba’y ganito rito sa Í inyo, Kuya? —naitanong ko. —Hindi naman lagi na; kung i s’la’y nakatataposi na maaga -sa paggapas at maliwanag ang nag-aawitan Iyan ang amin. K nabukasa’y kinailangan kong bumili ng s;gari yong “Camel’", pagka’t ako’y naubusan. Nagtungo ako sa isang tindahan at dito’y nakitá ang tindera na siyang umawit noong sinundang gabi. Malambing ang kanyang t:nig at ako’y naakit niyáng lubha. —Kung wala kayong “Camel” kah t na hu anong sigarilyo mayroon kayo riyan ay pagbilan ninyo ako. Napansin kong naijgiti ang aking binibilhan. May kahulugan iyon para sa ak:n. —Alin hu ba rito?—ang tanong ng tindera. Nagkatamang mata gal ang aming mga paningin. Napukaw ang aking damdamin. —Kung alin hu ang nais n:nyo ay S'iyá ko ring gusto! —para nang pagbibiro ko. —Aba, mahirap hu iyon. —na kikimi niyáng tanggi. —E, dale hu, kung ayaw kayo ay sabihm na lamang ninyo ang pangalan ng mga sigarilyo ninyo diyan; sa pangalan na lamang hu ako mamim’li. —Eto ho, —at inisa-isá ng da laga — K API SANAN, LA IN SULAR, BATAAN, LA DICHA at PAGKAKAISA. At saka ngá hu pala ULIRAN. Anupa’t pawang gawá lang hu dito sa atin... Napansin kong nakatitig sa akin ang aking kausap. Titig na kung aking warii’y panunumbat dahil sa katagalan kaipala nang di ko pagtugon. Sa paano’y kahit alin duon ang aking hingin ay natitiyak kong sasakit na naman ang aking lalamunan. Sa gayo’y sumagot ako ng ganito: —Iyon hu bang may larawan ng dalagang iyun... —A, ULIRAN tulad ngayo’y huwan, sila’y at nagsasayawan. kaligayahan dito sa •6a akin ang isang kaha. , Sa loob-loob ko’y mahabang ubuhan kápag iyo’y naubosi ko. At dahil sa ayaw kong maha’iata, iyo’y binayaran ko agad. —Marahil uliran sa pag-ibig ang may tinda nito... —may ngiti kong pakli nang iniaabot na sa ak n ang sukli. Muling nangiti ang dalaga, nguni’t biglang lumingon nang mapansing hindi ko iniaal s ang t;tig ko sa kanya. Sa gayo’y natambad sa aki. ang kanyang maputi at mabilog na batok. “Gandang tagalog, aniko sa saril;. At... —Alin kuwan, ako po’y magpapaalam na, ngu ni’t... —at saka kunwa ay binibilang ko ang kanyang isinukli sa akin. luauaii s yang humarap na napalapit pa. —Kuiang hu ba ang sukli ko sa inyo.? NaKararamdam na nn ako sa kanya kaya a ko y lumugon ng: Oho, kuiang hu... —Hayan hu at hustu, a... —Hindi iyon ang ibig kong sabihin, —nakangit. nguni t paiyias na tugon ko —ang inyo nung pangalanKaiuiuoo na marahil sa mga dalagang mala yo sa pusod ng kabihasnan, matagal muña bago sly a tumugon: —A.. deia, ho. —nakikimi niyang pakilala. —Kay gandang pangaian... Aling Dely 0 Al ng Adelmg... —marnpos akong makapagpa sa^amat. —Hindi ho gayón, —maagap niyang hadlang —Déla lam'ang hu kung ako y palayawan. —biguni’t kung Dely ho ay lalong bagay na bagay sa inyong kagandahan... —Hindi ho uso rito sa amin iyon. Z Sa gayong pagtanggi ay naunawaan ko r ang kanyang ib g sabihin kaya hindi ko na iginiit ang aking mungkahi. At hindi man mya itinanong ang ak ng pangalan ay ako na ang nagbansag. Nakilala ko siya, makilala na man niya ako. —Daniel Sulit ho, ang aking pangalan. Bahagya ko nang naulinigan ang kanyang tugong; salamat hoH ndi ko man gusto pa ay napilitan na rin akong magpaalam nang tuluyan sapagka’t tanghali na. baka, baka sabihm sa kanila na bagung-bago akong kakilala ay masiyado naman ako. Ngu ni’t kinusa kong magdahandahan; p nagingatan ko ang aking paghakbang. Nang ako y malayu-layo na ay mabilis ko siyang (Sundan sa pahina 62) g BULAKLAK Dis. 3, 1952 ( papel ay dumalas kanyang d.bdib. & -■ /1/VG umagang igon, ay laganap n.a ang balitang S' /1 / Duben Miraflor ay \umalis ng tinalikdang gabi at. / w sumama sa pangkat ni Matang-Lawin, isang pangJl T kat ng mga taong nabubuhay sa pangungulimbat ng mga ari-drian, hiyas at salapi n>g ibang nilikha. Marami ang pinaghaharian ng pagtataka sa ginawang pag an b ni Ruben sa pangkat ni MatangLawin. Kilala nila ang binatang ito sa pagiging isang ulirang mamámayan, samantala, marinig la mang ang pangalang Matang-Lawin ay kinikilabutan na sa takot ang mamamayan, palibhasa’y hin di na iilang ulit na nasaksihan ng mga ito ang mga kakila-kJabot na kabuktutang ginawa ng pangkat na iyon sa nayon ng Malapit. Naroong mandukot ito ng mga kilalang tao at pinapatay at naroon namang gahasa ng mga babaing halos ay walang sapat na gulang. / Higit na nagh hinagpis at nag damdam sa nangyari ay ang ma Dito’y Sadyang Natutupad Ang Matandang Kawikaan “Na, Sa Likod Man Ng Ulap Nagniningning Din Ang Araw”. cha ay nababalisa nang mga sanda ling iyon; si Nora, ang mabait at mahinhing mutya ng nayong iyon, na itinuturing na pinagtipunan ng lahat na ng karilagang maáaring angkinin ng isang babaing Pilipina, na pinag-ukulan rin ni Ru ben ng mahabang panahong panunuyo. Sa hinagap ng diwatang ito ay hindi niya sukat akalaing tototohanin ng binata ang mga pangungusap nito nang tinalikdang araw, nang hapong huling dumalaw sa_kanya. —Nora, masarap ang mamatay, mangloob at mang-. kaysa mabuhay na ulila sa ta nging pagmamahal, —anang bi nata sa malungkot na pagsasalita. —danga’t ang magpakamatay ay isang kasalanan sa harap ng tao bait na ina ng binata. Si aling Concha, na nuo’y payapang na kaluhod sa paanan ng isang munting altar sa dampa nilang tahanan at nanánalangin sa Poong Mayka pal na rawa’y iligtas sa kapahamakan ang anak na siya n'yang tanging timbulan sa bu*hayKung ano ang ipinagkagayon ng binata ay nagsilbing isang bugtong sa mga taong nakakikilala sa kabutihan nito. Samantala, sa pagkakagayon ng binata ay mayroon pang isang kaluluwa na katulad ni Aling Conat sa Poong Maykapal, kaya, yamang ayaw mong pahalagahan ang aking mga paghihirap ay lalayo ako sa iyo at ihahanap ng lu nas ang sugatan kong puso. Isang maramot na ngiti lamang ang naging katugunan ni Nora sa sinabing iyon ni Ruben. Sa ganang kanya, ang binigkas ng bi nata ay katulad rin ng mga dating pangungusap nito upang makamit lamang ang kanyang oo. Ang totoo, sa pinakaubod na liha ng puso nito ay nakalimbag ang tu nay na damdaming iniuukol sa bi nata. —Dinaramdam ko Ruben, nguni’t ang hinihiling mo sa akin ay katulad lamang ng isang bubot na burtgang pilit mang pitasi’y mapait kung kanin... —ang sagot ng dalagang ikinubli ang tunay na isinisigaw ng damdamin. Sa tindi ng sama ng loob sa muiing pagkakamit ng kabiguan ay walang paalam na umalis ang binata, bagay na hindi gaanong pinansin ni Nora, sa paniniwalang hindi rin ito makatitiis na hindi siya daiawin. Datapuwa’t, kinabuaasan nga nuon, ay pa rang bombang sumabog sa mga pangdinig ng dalaga ang balitang si Ruben ay umabs at sumama sa pangkat ni Matang-Lawin. Halos ay magputok sa s^ma ng loob ang nagsisikip na dibdib ng dalaga,' at nuon niya nakuro sa sarili ang kalupitan ng kanyang pagpapasiya. Kung ipinahayag la mang niya ang tunay na itinit bok ng kanyang puso, disin ay hindi na umabot ang gayong mga. pangyayari. Sinisisi ni Nora ang kanyng sarili, nguni’t ano pa ang mangyayari. Huli nang lahat Kung saan pook maáaring .matagpuan si Ruben ay tanging ang may sariling katawan lamang ang nakatatalos. Isang liapon, samantalang si Nora ay nasa hardin sa harap ng kan Jang bahay at matamang inaaliw ang sarili sa pag-aayos ng haiamanan, ay may dumating na isang matandang lalaki, na sa ayos ng pananamit ay mahihinuhang isang magsasaka. —Aling Nora, —anang matan dang lalaki, sabay ang pag-aabot ng isang nakatiklop na papel na puti, —ipinabibigay po ko sa inyo ni Ruben. —Si Ruben? —napalakas ng kaunti ang sagot ng dalaga at r. ang mamalas ang sulat kamay sa nakatiklop na ang tahip ng / “Nora:— “Sa mga sandaling matanggap mo ang sulat na ito ay hi git kong nababatid na isa ka na sa mga nilikhang magkikimkim ng poot at galit sa akin, sapagka’t pko ngayon ay naririto sa panig ng mga ni likhang pinaghahanap at pinag-uusig ng pamahalaan. Pinili ko ito, batay sa aking sinabi sa iyo na ako’y lalayo upang ihanap ng lunas ang su gatan kong puso. Ito lamang ang inaakala kong pook na maáari kong patunguban. upang huwag na kitang muli pang magambala, Hang gang dito at lakip ang aking daianging nawa’y lumigaya. ka sa mga a raw na darating. Ruben," po siya BULAKLAK 9 I al muling ay sa saka. —na ang tinutu• « , Hindi namamalayan ay may mga luha nang gumawa ng landas sa kanyang mga pisngi habang t i n u t u n ghayan ang sulat na iyon. —Saan n i n y o nakita, Ing kong? —hi lan! sa luha ang mga matang t^nong ng rdalaga. —D non i n e n g, aking han. . koy ng matanda ay isang pook na lubhang napaka la yo sa pook na iyon, na ha los ay hindi nararating ng tao dahil sa kalibliban. Isang malalim na buntong-hininga ang hinugot ni Nora sa nagsisikip na dibdib at matapos na pahirin ang luhang nagbatis sa namumurok na pisngi saka nagsalita. —Kayo po ba magbabaljjt roon ? —Bukas ay magtutungo ako roon, pagka’t hindi pa tapos ang aking gawain,, sa bukid. —Maaari po bang magdaan kayo rito bukas at may ipadadala lamang ako sa (Sundan sa pahina 59) 10 BULAKLAK Dis. 3, 1952 0 9 it •* * A NG bantay na nagbukas s.a pintv.an ng estudyo ay tn mayo nang matuwid samantalang nag daroom ang magarang berlina at magalang na yumukod ito. Salamat, tsip,—anang maalindog na dalagang sakay ng berlina, sabay ng matarais na ngiti. Samantalang ipinipin d niya ang malaki at mabigat na pintong bak?l, ay hindi nap'gil na maibulalas ng bantay ang kanyang kasiyahan sa isang eks'ra, isa sa maraming aali-alig’d sa pinto sa peglulunggating makapasok sa malaking bakuran. —Sadyang iba iyang si Luz, —anang bantay. — Napakaba t nlyan. Ang lahat ng nasasalubong ng berlin ng marahang palapit sa opisina ay pawang nagpupugay sa sakay nito na magiliw namang tumu ugon sa kanila. —Maganda ka ngayon, --bati ng is?ng kilalang direktor. —Darling, —tawag naman ng isang tanyag na artistang lalaki. —Hiya Toots —pakli naman ng dalawang “crew” na k?puwa may pasang ilawBawa’t isa sa mga bumati sa kanya’y sinuklian ni Luz ng karampaang tugon. Ang masiglang batiang tulad noon ay lalong nagpaparilag sa kariktan ng bukang liwayway. Iyon ang dah lan kung bakit, gayong mpakahirap maglingkod sa pelikula, lahat mapasok dito’y hindi makatigil animo’y nakahitit ng api0n. • ng ng na J * B .1)' !-AjT $ . turo ang na—G. Decoroso, hindi ako huli, —malambing nguni’t may panunadyong bati niya sa mukhang mabagsik na lalaking nakaupo sa is-ng malaking mesa, sabay sa orasan. Napanganga nang kaunti ilang artista, ang kawaning kar.rinig, sapagka’t b?tid nilang may ilang minuto na ang pagkakahuli ni Luz. Batid din nilang hindi nakikipagbiruan si G- De coroso. Wala siyang itinatangi sa, pagpapatupad ng mga alituntunin; sinoman ang mahuli’y kanyang minumultahan. Subali’t may kahalo ring pagbibiro ang itinugon ni G. Deco roso- Dinukot niya ang kanyang bantog na orasang pangbulsa at sandali itong pinagmasdan. —Ano bang hindi, —tugon nltong walang katawatawa. —Huli ka r n! —Sandali siyang tumigil upang idiin ?.ng sasabihin. —Buweno, pata wad sige, mag-ayos ka agad at nang makapagsimula ting.’/Malaking eksena pa naman ito. Napawi nang ganap ang agamagam ni Luz at dinampot ang ngayon. Sige. na ang ‘shoopagdadala ng na kakaibLuz ang kan“make-up box’’ na ipinatong niya sa isang mesa at madaling pumasok sa silid ng mga artstaKasunod niya ang daLgitang kusakay niya sa berlina. Halos nagkangpuputot ito sa suson-susong damit nganin. Agad inilapag ni yang kahon sa hapag sa harap ng malaking salf-min, binuksan ito at isa-isang inilabas ang mga la man- Samantalang kanyang ina,ayos ang mga, maliliit na bote, Ipulburera, kolorete mga suklay Jsepilyo at iba pang samut-samot Ina hindi mapaniniwalaang malu 1 luían sa lalagysn ng isang babae, 'ay naramdaman niyang may naglapit ng likmuan. —Maupo ka muna, —anang isang kilateng bituin. —Baka napapagod ka pa. Isang magiliw na ngiti, na sinundan ng isang mariing yakap ang masiglang itinugon ni Luz. —Salamat, aniyang halik sa tisita. Hindi nakapagsisimula si Luz sa kan yang ginagawang pag-aayos ay umalingawngaw sa labasi ang ugong ng salita ni Greg Trillana, ang bantog na direktor. Hindi maikaila ang kanyang pagdating; bawa’t kanyang madaanan ay binibiro. —Okay, G. Decoroso, —anang tinig na lumutang hanggang sa bihisan. —Nahuli na namah ako. Wala na naman akong dahilanBasta, tinanghali ako ng Magkano ngayon ang multa? Tumayong dahan-dahan at umisod palapit sa isang artistang nág-aayos. —Naku! Itong si Greg, hindi na magbabago! — anyang paanas sa kinalabit. Dumating na isang dalagang silamat, salamat, — sunud-sunod, kasaliw ng pisngi ng ma bait na appa h<los natatagalang gising. aking sá Luz pala —pakli ng lumapit sa kanila. —Tingnan ninyo’t tayo ngayon ang aapurahin! Nagngisihañ nang marahan ang magkakaumpok, na ang wa’t isa’y sumusulyap nang nakaw- sa p/nto. Masarap magtsismis, subali’t hindi nais na matutop. Nagitla S'ila nang bahagya nang isungaw ni Greg ang kan yang ulo sa pintuan. yang tinukoy na sino siya’y magtan ong. —Ano, gayak na bapaang mía Wata gi man nang hinmatikman ang magsiya’y nagmamadali maingat din si Luz. ba• kayo? Magpahiwatig lamang kayo’t maáari na tayong makapagsimula kapag apos na kayo. —May kaunting tuya ang kanyang tinjg, subali’t walang nasaktan sapag ka’t gayong talaga si Greg. —Nftkita mo. na? —turol ng isang artista- * Nagkatawanan lamang ang mga artista. Si Luz ay natawa rin, subali’t lalo niyang binilisan ang kanyang ginagawa. Sa tagal nang kanyang ipinaglingkod sa estudyong yaon ay hindi pa siya nagiging kadahilanan ng pagkabalam. Biro man o hindi, d niya nais sisi. Bagama’t ay n,aging Maselan ang pagpapahid niya ng kolorete, at pinatungan niya ito ng pantay na pulbos. Isa- sa ni yang inayos ang kulubot ng da mit na pinili sa sabitan. Parang isang mapagkupkop na nakatatandang kapatid tinulungan niya sa pag-aayos ang lahat ng malapit sa kanya. Hinigpitan niya ang sinturon ng isa at ibinaba nang kaunti ang alon ng buhok ng isa. Hindi niya mapayagang mapalampas ang ano mang kapintasan. Alam niyang walang maita'ago sa kamera—Napakabuti mo, Luz, —anang isang ekstrang hiyang-hiya. — Akalain mong ikaw pa ang nagayos sa akin. Kaya ko naman ito. —Para iyon lamang... Sa di-kawasa’y tumunog nil ang timbre. Hudyat na yaon ng pags simula ng “shooting.” Isa-isang naglabasan ang mga artista sa 9 Kung Sa Tingin Hahatulan Bawa’t Buhay Ng Artista Ay Talagang Sasabihing Sila’y Sadyang Maligaya. —Buweno, pata wad ngayon. Sige, sige mag-ayos ka agad at nang makapagsimula na ang siyuting... naman ako pakukuha silid patungo sa estudyo. Ang ta ngí na lamang nalalabi ay sina Luz at ang kanyang kasdping na dalaga. Kapuwa s la nagkukumahog na matapos agad. Everybody on the set! —sigaw ng ¡sang artistang lalaking ynmayagyag. —Tinatawag na tayo —ani Luz, samantalang gahul na gahol niyang itinutumpok ang lahat ng inga kagamitan sa kahong sisidlan. »Nang kanyang maipinld ito’y napuna niyang nawala na ang kanyang kausap, kaya patakbo siy^ng humabol- Naabutan niya ang kasama bago ito pumasok sa bulwagan. —Ngayo’y matutuloy na tayo, —salubong ng hubad-barong si Greg. —Narito na ang bituin! Samantalang ang “clapper boy” ay humanda na s& harap ng k: j mera, mabilis na inilabas ni Lu ( ang salamin buhat na kahon. Sa isang kisap-mata’y nailab? din niya ang espongha ng pulbo: ; —Mabuti na lamang at ipinasundo mo ako sa iyong berlina, Zeny, —bulong ni Luz habang humahabol pa siya ng ilang dampi ng pulbos- Sana’y makapagpahid pa siya ng kolorete. —Nabingit ako sa sabunan. —Hindi Dis. 3, 1952 BULAKLAK J J kung ikaw ay wala, —tugon ng kausap. Pinisil nito nang bahag ya ang bisig ni Luz bago humarap sa kamera. Ngumiti si Luz nang buong kasiyahan. Itinaas niya ang kan yang noo nang buung pagmamalaki- Nakata taba ng puso ang gayong pagpapahalagá sa kanya. —Cut —sigaw ni Greg. —Luz! Kaunti pang pulbosd —Opo —ani Luz na hindi magkantututo sa pagbubukas ng •make-up box. . W A K A S AHAUGA ! Abanga'n . . . Umagap.... At Magpalaan Agad Ng SIPI Ng Lalabas Na TANGING RILANG M PAMASKO NG Hi I. ihl.Ui (Htyas ng Tahanan) Lalong Makapal... Lalong Maganda... Lalong Pili at NAG-IINAMAN MGA KUWENTO... KUNG KAILAN?... Aoangan Ang '1 anging Biiang oBULAKLAK Sa iAa-17 Ng Lyisyembre, Na lalabas At ipamamahagi SA~ 1KA-11 NG D1SYEMBRE, 1952. ABANGAN... UMAGAP... MAGPALAAN... 12 BULAKLAK Dis. 3 1952 PAPASOK pa lam,ang si many Cenon s.a iskinitang pa tango sa kanilang bahay ay naramdttman na naman niya ang malakiaa vaypupuyos ng damdamin na anti-un^i na sanang humuhupa. Paasik na hinawi ni mang Ce non ang buhok na lumaglag sa kanyang noo, at pagkatapos ay mariing ikinaskas ang kanyang bisig sa tagi’iran ng kanyang polo shirt. Sa pakiramdam niya ay inis na inis siya. at sa dibdib niyang pinamumugaran ng matinding paghihimagsik ay patuloy pa rin ang naghuhumiyaw na pagtitto'. Muling gumtihit sa kanyang gunita ang huling pagkikita nila ng kanyang hepe at ang sumunod na pagsasagutan ni’a. —Nguni’t Mr. Sanchez, magirsang buwan na po ang aming pagtitiis. Jtanong po ninyo kay Felix, kay Placido, kina Tomeng. Wala go homing ipakain sa aming pamilya. —Aba, hindi ba pumirma kayo sa kontratang hanggang hindi naibibigay ng kompanya ang hinihingi noting kaluwagan ay Ma lang magtatrabaho isa man «wz atin? Hindi ba, mga kasama? At ang malakas na pagsangayon ng mga kasamahan ni mang Cenon, na katulad din niyang nagugutom, ay tila mabagsik na hatol na iginawad ng isang hukuman. —Oo nga po. . . nguni’t Mr. Sanchez.., —Aba, Cenon, walang pumipzlit na magtiis ka sa welgang ito. Aba, maraming maihahalili sa iyo! Lay! ay ang mga balikat nl mang Cenon nguni’t ang mga ugat sa kanyang pilipisan ay nangag-usli sa mainit na dugong dumadaloy nang magbalik siya sa hanay ng kanyang mga kasama han. Ibig niyang magsa itang muli at ihantad ang pagtutol na nakukuyom sa kanyang dibdib; nais niyang ilarawan ang kasakitang kasalukuyang dinaranas ng kanyang mag-aanak, tu ad din ng pagtitiis ng mag-aanak ng kan yang kasamahan, sapul nang sumapi sila sa welgang itinadhana ng n aka tata aw nilang pinvnn. At yaon ang matinding paghihirap ng kanyang ka’ooban na walang layang maibulalas, at siyang kimkim-kimkim niya hang gang sa kanyang pag-uwi. Pag-akyat ni mang Cenon sa kani’ang hagdan ay nakita niya ang nakakalat na lupang tumapon sa isang nabasag na paso. Lalong tumalim ang kis’ap ng mga mata ng lalaki. A’am niya kung sino ang may kagagawan nito. Kaya’t hindi pa siya luKung Sa Buhay Noting Ito, Mabigo Ma’y Umaasa, Sa Anumang Salaghati’y Kailangan Makibaha. bos na nakararpting sa kabahayan ay tumataginting na ang kanyang tinig. —Rosaaaaaa! Hindi niya hinintáy ang anumang kasagutan. Batid niyáng sa gayong oras ng kanyang paguwi ay wala siyáng madaratnan. ma’iban kay Peping, o kung minsan, maging ang.anák niyang ito ay wala rin. Isinásama ng kanyáng asawa, na sa gayong oras ay nasa pamilihan pa at nagtitinda ng gulay-gulay at isda, isang gawaing bina’ikat nito mulá nang mahinto sa pagtatrabaho si mang Cenon. Inihagis ni mang Cenon ang kanyang sumbrero sa nag-i'sang silyáng naroroon sa pinakabalkon ng kaniláng bahay at padabog na tinipon sa isang sulok, sa pamamagitan ng kanyang mga pa a. ang lupa at bibingang nakakalat. Pagkatanos ay nagtuloy siya sa banggerahan. —Lintik na buhay ito, oo,— ang pausal niyang nasabi nang kakalahating basong tubig ang Lima bas sa giPguretang itinuwad ni ya. Inisang-lagok lamang niya iyon, nguni’t biglang napasama ang kanyang mukha; kakaiba pa ang lasa ng tubig —Phweeeeeeeeeee!— Malakas ang tungayaw niya’t tulny-tuloy na idinahak ang tubig sa bintana. Lalong sumubo ang naglalatang na galit sa dibdib ni mang Ce non, at isáng walang-katuwirang pagbibintang ang pagdaka’y humali’i sa kanyang pagkabugnot. —Iyang si Rosa, oo, talagang walang kuwentang asawa,— ang mabilis na gumuhit sa kanyang pag-iisip. Luminga-linga siya tila upang mapatunayan ang kanyang bin tang. Kung hindi ba ay bakit wata nang matino sa bahay. Hayan, tu.lad ng kusina, nangangamoy na sa duming mapahid-dili. Pdti si Anita, si Peping, ang dudumi... ‘sus! NaiiniS na binuhat ni mang Ce non ang la’agyan ng tubig at balak niyang isahod sa gripo nang mamataan niya ang dulang na nakahantad sa sulok ng ma’iit ni lang kusina; nakabuyangyang pa rin sa ibabaw nito ang pinggan at mangkok na pinagkainan ni ya at ng kanyang dalawang anak nang tanghaling yaon. Hindi pa rin nanupunasan ang dumi. kaya maraming iangaw ang maingay na nagliparang palipat-lipat sa mumo at duming naiwan. Samantala. ang anak niyang si Peping, na ang kamiseta’y pinanggigitataan ng bani1, av patalikod na nakadukwang sa dulang na iyon. Tiyak na hindi alumana ng batang lalaki ang paglakad ni mang Cenon, sapagka’t ang pa<rkalupasav niya sa harap ng dulang ay hindi nagbago. Hawak-hawak ni Peping sa- kanyang kanang kamay ang isang pamatay ng langaw na karaniwang nabib:li sa pamilihan, at buong bilis niyang iniwawasiwas upang hagipin ang nangagla’akihang langaw na noo’y nakadapo sa dulang. Isang umaagting na poot at panibagong kawalang-katuwiran ang marsh as na mimu-nr» ca Vamalayan ni mang Cenon. Ang pagbubulalasan ng kinukuyom na damdaming matagal nang kinimkim ay ti'a nakakita ng pagbubuntuhan ng galit. —Walang isip, wa’ang hiya.-..! — ang pahingal niyang siga>’, —laro ka nang laro, hindi mo linisin ang bahay!— At ang makapal na sinturon na hinugot ga kanyang baywang ay sunudsunod na itinaas-ibinaba sa murang likod ng kanyang anak. Narinig niya ang malalakas na pagsigaw ni Peping; nabasa niya ang bigldng pagkatakot na kakambal ng matinding paghihirap at ti’a mandin pagtataka, na napinta sa nambibilog na mata ng musmos ang pag-aray-ko-po...! inaku-pu...! huwag-na-po-tatayko-po...! Nakita niya ang kinang ng mga matang nagtatanong, nanunumbat mandin... Ang la-. hat ng iyon, sa isang iglap, ay nakintal sa kanyang nahihibang na pag-iisip. Mabilis na ibinalibag ni mang Cenon ang makapa! na sinturon sa sulok ng kusina, at simbilis ding nanaog siya. AT SA pag-iisa ni mang Ce non sa kanyang pagkaupo, na nilalambungan ng kadiliman, ay larawan ni Peping ang naglalaro sa kanyang guniguni: ang nagtatakang pagkatitig nito na tigib ng pagtatanong, at ang pagtataas ng kanyang maliliit na bisig sa walang-saysay na pag-i’ag. Dumating si aling Rosa at Anita. Mula sa kanyang kinauupuan, nakikita niyang nakatipon ang kanyang mag-iina sa salas: nakalikmo si aling Rosa at marahang hinihimas ang likod ni Peping, samantalang si Anita ay walangimik na nasa tabi ng dalawa. Mahigpit ang yakap ni Peping sa hita ng kanyang ina; at sa liwanag ng ilaw-dagitab ay nakikita ni mang Cenon ang mga guhit na biglang lumilitaw sa mukha ng kanyang anak kung ito’y napapaingit sa paghaplos ng ina. Alam ni mang Cenon kung paano naratnan ni aling Rosa si Pe ping nang hapong dumating iyon mula sa pamilihan; ang pagngunguyngoy ng musmos sa isang su lok pg kusina. at msvii’Rng-ma’ Día. 3, 1952 BULAKLAK 13 Muía sa kanyang kinauupuau aakikita niyang nakatipon ane kan yang mag-iina as aala« pula ang manipis nitong likod Sa maraming latay. Alam din ni mang Cenon ang nagmamadaling pagbaba ni aling Rosa; ang pagpitas at pagbunofc nito ng ilang dahon at ugat sa likod-bahay nila, at ang inga ito, mata pos mailaga, ay siya niyáng ipinaghilamos sa ibig-lagnating ba ta. At si mang Cenon, sa kanyang pagkaupong nag-iisa. ay ginigiyagis ng malulungkot na alalahanin. Nais niyang lumapit at marahang haplusin ang naglintos na likod ni Peping; nais niyang lumapit at buong-pakumbabang humingi ng kapatawaran- Nguni’t ang balak na yaon ay hindi niya maisagawa. Tiim-bagang na nagtindig si mang Cenon at nagmamadai ng nagtuloy sa maliit niyang silid. Kinabukasan ay maagang bumaba ng bahay si mang Cenon. Para siyáng nahihi*yang kung paano sa kanyang dalawang anák na sa anyo’y nararamdamán niyang tilá noon lamang siya nakilala. -Hindi rin niya matagalan ang walang pagbabagong pakikitungo sa kanya ng kanyáng asawa na ni gaputok na salitá ay waláner inun^kat hinggil sa kanyang ginawa. Nang tanghaling dumating si mang Cenon ay naratnan “ niya sa bahay si aling Rosa. Marahil ay maaga iton? du mating buhat sa pagtitinda, sapagka’t maayos at malinis P ang buong bahay. Maging si Peping ay mukhang pinaliguan. —Ano ba iyan, ke dami, ' —ang 3 napapatakang salubong sa kanyá ni aling Rosa. Nagugulumihanan siyang tiCSundan sa pahina 67) VERA C. GADDI [4 BULAKLAK Dis. 3, 1952 ng Ina ni i Samantala, si Nene ay lumuluhang kausap Fidel... nakana sitk jb AT AG AL nang Im/S ang trak IVI Kqf!n^va' n ™ Nene ay J-fJ- naroroon pa rin siya. Walang katinag-tinag ma nakapako ang kanyang mga pa~ ningún sa bahay nina Fidel. Ngayong naririto na siya sa kamyang sadya ay tila htndi mya magawa ang tumuloy. Ang balak niyang kangina lavnang ay buong-buo sa isipan, ay waring naglahong lahat —Hindi ko yata magaga^a!-—naibulong ni Nene sa sarili kasabay ang paglalandas ng mga luha sa namumurok niyang mga pisngi. NaM ganoon siyang ayos mng maalala ang dahilan nang pagkakasadya, noon... —Hindi mo rin pakikinabangan ang huli ng iyong patibong! — natatandaán pa niyang sinabi sa kanya ni Sitang isang hapong pagsadyain siya ng kaibigan. _ At dapat mong malaman, Nene, - na ñiligawan ka ni Fidel hindi aapagka’t ikaw ay kanyáng inii big.' Ako’y ibig lamang pasakitan niya! At nasaman'ala mo naman ang panahong kami ni Fidel ay nagkakagalit. —Hindi ko akalain! Ikaw na itinatangi ko pa namang kaibigan ang umagaw ng aking katipan!.., —Nguni’t, Sitang, h’ndi ko alam na siya ay katipan mo! Hin di mo sinabi sa akin ang katuiyong katipan siya sa akin...—j Wala ka bang 1 akong nalala- J Ang ta-^ tohanang siya ay nang ipakilala rno ■—Para ano pa! pakiramdam ? —Nguni’t wala tnang talaga, Sitang. ngingf nalalaman ko’y iniibig ni- | ya ako at iniibig ko naman si* ya.„, Iniibig ?. .. —pai'ang rianunuyang. ulit ni Sitang. —Dapat mong malaman, na kami ay pakakasal na sa linggong darating!... —Si... Sitang, subali’t paano ako, paáno ang kanyang... —Napabahabag ang tinig ng dalaga. —Ha bialaman mong pasv * klíi iyfiJt, dti.ptii niú i'ifig iiifilii mang labasan! -pagwawalang bahala ni Sitang sa sinabi ng dalaga. —Nguni’t, Sitang... - At nasugod ng dalaga ang kanyang kaibigan. —Maawa ka sana sa akin. Sitang, ikaw ay malinis pa, wala pang bahid dungis ang iyong pagkal^bae. Nguni’t.. , . ako, Sitang-.. • Ano ang maaaring ibungs Rung ako'av ilwan ni Fidel? —Dapat mong- malaman, Nene, na iniibig ko si Fidel nang higit sa aking- buhay. —Subali’t, natiis mo siyang "hindi pakipagkitaán sa loob nang niay apat na buwan? Ang tulong kong magagawa, Nene, ay salapi; salapi upang ikubli sa mga niakasaianang mata ng tao ang iyong kaiagayan; salapi upang iligtas ka sa kahihiyan. —Salapi ?... Ibig mong sabihin ay patayin ko ang nasa aking ginapupunan? Hindi... Hindi! —Kung gayo’y wala akong magagawa, —ani Sitang, —iyon la» mang ang tanging nalalaman ko na dapat' mong gawin. —Iyan ba ang kanyang ibig? Iyon ba. ang sinabi ni Fidel sa iyo? —Hindi, hindi niya sinasabi sa akin ang gayón. Nguni’t nala laman kong di niya tututulan ang bagay na ito kung... —Hindi... Hindi maaari! — Pag Aug Puso Ng BabaPg Marunong Magpakasakit, Sa Wakas Ag Nagtatamo Ng Ligaya Sa Paff-ibig. malakas na naisigaw nl Nene, na napasubsob ang muklia sa sandalan ng sopa. Nagbuntong-hiningang tumindig si Sitang nt. narinig na lamang ni Nene, ang mga papalayong yabag nito at nang magtaás si.va ng mga paningin ay wa la na si Sitang. At yaon nga ang dah”\n kung bakit siya ay nasa pook na iyon. Kakausapin niya ang mga magulang ni Fidel. Ipagtatapat. ,niyang lahat. At hihilingin niya tuloy sa mga magulang ng binata na kung maaari’y doon na siya. magtira. Pakukupkop na si ya rito, yaman din lamang at. wala na siyang makhang ipakikiharap* sa kanyang mga ma gulang. Matapos ang ilang sandaling pag-iisip ay kinalasag ang kata gang “bahala na!’’ at siya ay tuluy-tuloy nang bumagtas sa malawak na bakuran nina Fidel. —Magandang a ra w po! —tawag niya. Isang matandang lalaki ang sumungaw sa durungawan, na natiyak niyang siyang ama ni Fi del. —Ano ba, Ineng, ang atln? —E... e, mayroon po sana akong sadya, —tanging nasabi ng dalagang pinanunuynan ng lalamunan. —A, e, tuloy ka, ineng. Matapos siyang paupuin ng matanda ay lakas loob nang ipinagtapat ni Nene sa ¿ima ni Fidel ang lahat. Walang kaimik-imik ang matanda samantalang umiiyak na. nagsasalaysay ang dala ga. —Ineng, kung ang isinalaysay mong iyan ay tutuo, bukas na bukas din, —sa ayaw man at sa ibig ni Fidel ay pakakasal siya sa iyo! Dumito ka, Ineng, at ngayon din ay tetelegramahan ko si Fidel, Kinabukasan... Humahangos na. dumating si Fidel, na hindi nalalaman kung ano ang dahilan nang biglaang pagpapauwi sa kanya ng kanyang ama. Subali’t, sa pagbungad pa lamang niya sa bulwagan ng kanilang bahay ay bigla siyang napahinto. Natanaw niya si Nene, na nakaupo sa tabi ng kanyang ina. Nasulyapan din niya ang ama, samamalang lumalakad itong patayo at nakasalikod-kamay na pabalik-balik sa harapan nina Nene. Noon pa ma’y natiyak na niyang si Nene Dis. 3, 1952 BULARLAK 15 --- -------- --- ------------- ----------- • ang dahilan kung bakit siya ay pinauwi. Muling tumalikod si Fi del, at akmang tatalilis na sana nang... —Fidel, magbalik ka, —tawag ni Mang Tiyago na nakita na pa la siya sa pagpanhik pa lamang. Tungo ang ulo ay bumalik si Fidel. Matapos makahalik sa kamáy ng ama at ina ay pasalagmak na naupo sa isang sopang malapit sa ama. —Fidel, nakikilala mo ba ang babaing katabi ng iyong ina? — pagpapasimula ni Mang Tiyago. —Opo, —bahagya na lamang lumabas sa, lalamunang sagot ni Fidel. —Katipan mo siya at ikaw ang ama ng dinadala niya sa sinapupunan ngayon, hindi ba? —Opo, nguni’t... —Sa anong dahilan, at ayaw mo siyang pakasalan? Siya ba, Fidel, ay nasubukan mo nang gumawa ng hindi mabuti, na siyang ikinaaayaw mo sa kánya? —Tungkol po roon, ay wala akong masasabi. Marami siyang kaibigan at ang lahat ng ito, ay walang nag-aálinlangan sa kan yang kalinisan. Nguni’t, sa katutuhanan po ay di ko siya inii big. .. —A, Fidel, magtigil ka! Diyata’t hindi mo siya iniibig? Ngu(Sundan sa pah ina 68) i ‘I 1 gayo’y hnmanda ka, Bella. Susundin kita bukas... S'! AYON nd lamang ang tuwa ni Fernando nang maK pasang-ayon niya ang kanyang asawa na maqbaa a kasyon sa nymti nilang asyenda sa Tuktukin. Ilana ** gabi ring inungut-nngutan si Bella upang maqtujf," “ l,JOn’ Sa Ha?haha-n0^ niyang masarili ang !ms,B°nB PWlmluimla sa susulating kuwentong luLlanok niya sa bmuksang timpalak ng LA TONDENA. Ang hangad ni Fernando’y mapawalay muña sa kanyá si Bella ng mga ilang araw upang makapagsiulat nang malaya nang hindi maáabala. Si Bella’y iubhang malambingan kay Fernando. Parang sanggol iyon na laging nagmumukmok sa kandungan ni Fer nando. kaya, kung nagkakaroon ito ng mga pagkakataong dalawin ng magagandang pangitain, ay naglalaho iybn sa isip ng ating manunulat, dahil sa malambingin at masintahin niyang asawa. Kaya, maagang-maaga pa nang araw na iyo’y gising na si Fer nando. Ipinahanda ang kanyang awto at ipinasiya na rin ang magpatakbo niyon sa paghahatid sa asawa sa kanilang munting asyen da sa Tuktukin. —Baka ibig mo lamang malayo sa akin nang masunod ang iyong hilig sa pagdada’u-dalo sa mga night club, ha Fernando, —wika ni Bella at saka inihilig ang ulo sa matipunong balikat ng asawa na siyang nasa likod ng manibela, —alam mong tunay kong iluluha, kung magkakagayon. —Ang taong ito kulang ka pa Pala ng pagtitiwala, ano? — tugon at saka nilingon ang asawa. —Sa isang manunu at at bantog na kuwentistang kagaya mo, ay hindi dapat magtiwala ang isang babae, Fernando. —Na naman... —Mangyari pa... sapagka’t matamis kang magsalita at nakukuha mong mapaniwala ang sinotnang nakakausap mo. —Nakaiimutan mo na bang asawa mo na ako ngayon? —Iyan nga ang sanhi kung baki nangangamba... ikaw’y maagaw pa sa akin ng iba! Kalahating oras pa ang nagdaan, at mayamaya pa’y pinapasok na ng kanilang sasakyan ang maalamat na nayOn ng Tuktukin. —Hindi ka maiinip dito Bella —wika ni Fernando nang nagpapaalam na sa asawa, —mababáit ang aking mga kamag-anakang makakasama mo rito, at magigiliw ang lahat. Tiyak na mawiwili ka rito, Bella. —Dalawang linggo lamang ako rito, Fernando. —Habol pa ni Bella nang si Fernando ay nakasakay na sa awto at pinasisimulan nang palakarin iyon. —Oo. at susunduin kita! Nang gabing iyon, si Fernando ay nagtungo sa isang bar. Uminom muna ng dalawang basong I serbesa at saka umuwi. Kinagawian na ni Fernando.ang gayón kung siya’y susulat ng kuwento. Ibig niyang sa pamamagitan ng ispiritu ng iinumiug alak ay pasamahin ’niyang pailanglang sa papawirin ang kanyang mapangaraping diwa nang sa gayo’y makatagpo siya ng inSpirasyon sa piling ng mga bituing nagkislapkislap sa kalangitan. At sa harap ng kanyang makililya ay naglamay niya. Hindi sia agad nakapagsimula, sapig<a’t wala pa siyang mahagilap na jaksa o balangkas sa susulating iuwentong isashli sa timpalakrng LA TONDENA. Kalahating oras na’y hindi pa rin siya makahagilap ng anomang balangkas sa susulating kuwento. Katakut-takot nang sigarilyo ang kanyang nahitit, ay wala pa siyang maisip na susulatin. Nang mar.nig ang sunud-sunod na kililing ng telepono ay napakunot ang noo. Parang itinatanong sa kanyang sarili kung sino ang abalang iyong tumatawag ( sa kanya. Marahan siyang nagtindig at mabagal ang mga paang tinungo ang telepono na nakapatong s.a munting lamesa sa isang pasudlong ng kabahayan. Muntik nang mapasigaw si Fernando nang marinig n:ya ang tinig sa kabilang dulo ng kawad át nang malamang si Bella ang kausap. —Ha! Si Bella nga ba ikaw? —Parang bugnot na tanong at nang malamang ang asawa nga ang kausap ay nagbago ng tinig sa pagsasalita. —Ikaw nga ba? Dis. 3, 1952 BULAKLAK J 7 Ibig kong night muling mo na Bella, saan ka naroroon at... —Huwag kang mabigla Fer nando, —tugon ni Bella sa kabilang dulo, walang nangyayari sa akin. Ako’y nagtungo sa munisipyo upang tawagan ka sa teleponong pangmalayuan. —Nguni’t bakit Bella? Ano ang nangyayari sa iyo diyan? —Wala, Fernando... ibig ko lamang ipaalaala sa iyong bukas ay kompleanyos mo. magkasalo tayo sa isang club at saka mo na ako ibalik dito sa Tuktukin. —Nguni’t... —Fernando, nalimutan bang taun-taon ay nagsasalo tayo tuwing darating ang kaarawan nj? iyong pagsilang? —Kung gayo’y humanda ka. Susunduin kita bukas. —Maghihintay ako, Fernan do... diyan ka na! Nang sumunod na araw ay pinarunan ni Fernando ang ma talik niyang kaibigan. . —Ramon, —ang wika ni Fer nando nang kaharap na ang kai- langlang niya sa papawirin sa bigan, naparito ako upang makiusap. —Kung nalalaman mong kaya ko rin lamang, ay hindi ka mapapahiya, Fernando, —tugon ni Ramon. —Ramon nais kong huwag akóng maabala sa aking pagsusu lat, kaya, ikaw na ang sumundo sa aking asawa sa Tuktuk-n. Dalhin mo siya kahi’t saan upang malibang. Nagtitiwala ako sa iyo, Ramon, kaya ikaw ang inuutangan ko ng loob. Alam mo na kung gaano ko kamahal si Bella, 5INULA1 N> nguni’t hindi ko ibig na maabala ako sa pagsusulat ng kuwentong ilalahok ko sa timpalak—Nguni’t pumayag kaya siya, Fernando? —Kilala ko ang kakayahan mo sa mga babae, Ramon, at ako’y nagtitiwala rin sa iyong katapatan. Hala, lumakad ka na ngayon din- Hindi ko ibig na mainip &i Bella sa kahihintay sa akin. Sa Usapin Ng Paffsintang Nakataya’y Karangalan, Ay Marapa t Mong Piliin Ang Pagkakatiwalaan. Gamitin mo ang aking kotse at eto ang dalawang daang piso... ibigay mo kay Bella ang kaldngitan sa araw na ito. Hindi siya tututol, sapagka’t ikaw ang makakasama niya. Ibig pa sanang tumanggi ni Ra mon sa pakiusap sa kanya ni Fernando. Hindi niya madalumat sa kanyang pag-iisip na baka ang gayo’y pagsubok lamang sa kan ya, sapagka’t nalalaman ni Fer nando na bago niya naging asawa si Bella ay siya muna ang unang naging kasintahan ni Bella. Ka ya lamang hindi siya ang naging asawa, ay natuklasan ni Bella na siya’y isang bohemyo at pusakal na manunugal. Ang boong maghapong iyo’y nalimutan na ni Fernando sapag ka’t ang kanyang diwa’y pinaiiDaghanap ng inspirasyon. Ngu ni’t nang siya’y magsis mula nang sumulat sa naisip na balangkas sa —Maghihintay ako, Fernando... diyan ka na! c susulating kuwento ay isang marahang tawag ang muling gumambala sa kanya. Nang buksan ang pinto ay isang kaib.gan ang nakita—Aba, ikaw pala, Bert, tuloy ka! —Fernando akala ko’y wala ka rito? —Bakit mo inakala ang gayón, Bert? —Sapagka’t tila namataan kong pumasok sa bakuran ng EL NIDO ang iyong kotse kanina. —Ano? mo bang nagtungo ko? —Iyon Parang kinurot si Fernando. Nalalaman niya kung anong uri ng tahanan ang sinasabing EL NIDO ni Bert. Madalas siyang magtungo roon noong siya’y binata pa at nalalaman niya kung anong mga babae Ano ang sabi mo? Ibig sabihi’y nakita mong sa EL NIDO ang kotse nga, Fernando! ang maáanng matagpuan doon. Para siyang kinilabuvan, sapagka’t nalalaman niyang si Bert ang pinagkadwalaan niya ng kanyang kotse at si Bert d n ang pinagkatiwalaan sa kanyang asawa- Nagunita ni ya tuloy ang ilang katagang nasambit niya kay Bert na: IB1GAY MO SA KANYA ANG KALANGITAN SA ARAW NA ITO. Nakalimutan ni Fernando ang kanyang panauhin. Tinungo ang kanyang sulid at kinuha sa isang kahon ng kanyang lamesa ang kanyang rebolber. Noon niya na gunita ang kanyang malaking pagkakamali na ipagkatiwala sa ibang lalaki ang kanyang asiawa. Inaakala niyang may panahon pa upang ituwid ng landas ang asa wa kung sakaling si Bella ay na* l.ligaw sa tinatalaktak na landas, nguni’t kung huli na, ay inihanda naman ang sardi na singilin nang mahal ang mga taong nagkasala sa kanya. Aalis na lamang si Fernando upang tumungo sa *EL NIDO nang marinig niyang tumunog ang te lepono- Madaling tinungo ito upang tugunin ang —Ano, ikaw ba 1 (Sundan ■ tumatawag. si Bella? Saan sa pahina- 67) LULAKLaK Dis.'3, 1952 -o A LOS mat i gib sa gafj laic ang malamang fl d.bdib ni private MaJ.JL in icio Alej andró, na ng ang bapor na kanilang Hnalululanang kasama ang Hang daang kawal-pilipino na nakipaghamok sa madugong larangan ng Korea, ay nagsisimalang dumaong sa piyer ng ating lunsod. Anong sarap na muling malangliap ang sariivang ha ngin ng sariling lupang tinw buan at makatalamitam na mull ang mga taong nagsasalita ng katutubong wika! —nasabi pa. sa sarili ni Ma uricio. —"Home sweet home", —narinig niyang naibuntung-hin nga ng ka.abing kawal na may isang guliit sa manggas ng suut na patig- Ang nag-uumapaw pa kaligayahan nito ay nakaguhit sa mga labing bahagyang nakabuka sa pagkakang.ti. Nakapukol ang mga matang walang kakurap ku* rap sa mga taong mand ’y sadyang nagsisipag-abang sa piyor na lulunsaran ng bapor. Napangiti sa sarili si Mauricio Alejandro. Ang nadarama ng katabing. kawal ay kanya ring nada rama nang mga sandaling yaon. Marah.l ay h git pa, pagka’t umuwi siya ngayon na isang karanga* lan ng kanilang bansa at ng dala* wang mahal sa kanyang buhay; si Conching na kanyang kabiyak at ang kaisa isang supling ng kani lang pagmamahalan-si Boy. Mamaya lamang, oo, mamaya lamang ay sasalubungin s la ng sangbayanang kanina pa naghihintay sa kanilang pagdating. Kakamayan silang isa-isa ng ilang puno ng siyudad at mga kilalang tao sa bansa. Hindi magkakamayaw áng h yawan ng “mabuhay” ng bata at matanda sa saliw ng tugtuging pambansa. At. sino ang makahuhulang hindi sila babatiin ng isang kilalang artista sa pu ling tabing na hindi nagkukulang ng pagdalo sa tuwing darating ang ating mga kawal buhat 'sa Korea. Maiaalis ba natin kay Mauricio Alejandro ang umasang mabilang siya sa mahahalikan o makahahal k sa ating magandang artista? Pagkatapos ng parangal na ya on ay isasakay sila sa mga nagsis paghintay na mga bus at mula roon ay ipaparada sila sa buung lunsod. Idadaan sa lalong kila lang lansangan sa Maynila- Ga ya ng Escolta. Nagunita ni Mauricio Alejan dro nang m nsan, sa pagkakatayo niya sa isang panig ng Escolta, ay walang kakurap-kurap niyang pinanunuod ang pagdaraan ng unang mga kawal na ipinadala sa Korea. Para siyang nakakikita ng mga “taong walang kamatayan” noon. Malakas ang pintig ng kanyang puso. Ano kaya ang mga nadarama ng mga lalaking yaon (ang tinutukoy ay ang mga lalaking nakasuut ng kupas na mga patig), ang naitanong sa sa rili ni Mauricio. SUMANDALING napapikit si Mauricio Alejandro, nang sumibol sa kanyang diwa ang isang mapait na katotohanan. Bakit nga ba niya naisipan ang magkawal? Katulad din kaya ng mga nakupatig na yaon ang kanyang layunin: lumaban alang-alang sa demokrasiya? Di sinasadya ay napailing siya at bumuntung-h’ninga. At, ang malupit na pangyayari ay muling nanulay sa kanyang pagdidili-dili. Noon, tandang-tanda pa niyang umuwi siyang malungkot na malungkot, pagkaraan sa maghapong paghahanap ng mapapasukan. —Kumusta, More, ang iyong lakad? —salubong na tanong ng butihin niyang maybahay na si Conching., Iling, mapait na iling la mang ang itinugon niya sa pagtatanong ng asawa. —Ang taong mahirap ay tila walang puwang na ma buhay sa siyudad na itoWala. Wala... —mariin ang pagkakabigkas niya sa mga huling kataga. —Huwag kang mawawalan ng pag-asa, More, —himig payo ng asawa. —Ang Diyos ay dakila at marunong sa lahat... Nananalig akong hindi pa lamang dumaratng ang ating suwerte... —Kundangan k a & i ’ y... ayoko pang... Nauunawaan ni Conching ang ibig sabihin ng naputol na pangungusap ng kabiyak. Sinisisi siya n to. (Siya nga naman ang nagmungkahi ng‘ wala sa panahon n ilang pagharap sa altar. Ang paggunita ng lalaki na “hindi la mang sa pag-ibig... ay ibinintang niyang pag-iwasi la mang niyon.) Sumakit ang kalooban ni Conch ng. Naghihimagsik. —Sige, sisihin mo na ña man ako! —maluha-luha nang wika ng babae. Nakaramdam ng habag si More sa butihin niyang may bahay. Lihim niyang nasisi ang sarili. Ano nga ba na man ang kasalanan nito. Lumap t siya sa kabiyak at buung pagmamahal na niyakap ito. —Ipinangangako kong hindi na mauulit ang bagay na ito, —ang pangako niya sa lumuluhang asa wa. —Pahirin mo na ang mga luhang iyan at darating na siguro si Boy buhat sa iskuwelahan. :. PANGILINAN • « ang Lingid sa kabatiran m Couching, si Mauricio Alejandro ay nagpatala b'lang isang mabababang kawal na ipadada_ la ng pamahalaan sa florea, upang mapalitan ang magsisirating na mga kawal na mayroong tinamong pinsala sa ka tawan. Bispiras pa lamang nang pagtulak ng sasakyang maghahatid sa kanilp. roon, nang ipagtapat niya ang lahat kay Couching. —^akit mo naisipan ang mga bagay na iyan More —lumuluhang wika noon ni Couching. — Papaano kung... —Ang lahat ay alangalang sa inyo ni Boy. Inaasahan kong mauunawaan mo ako, mahal ko... —pinipilit ni Moreng maging buo ang kanyang tinig- —Ano man ang ipagkaloob sa atin ng Diyos, ay bahala ka na sana kay Boy... —gumagaralgal ang tinig ni ya nang masambit niya ang ninakamamahal na bunga ng kanilang pagmamahalan.» Sa Korea... Nababatid ni Mauricio, na kaya lamang siya naruruon at nakikipagpatayan ay da hil sa ilang lidong pisong noiwan niya sa kanyang mag maha! sa buhay na ngayon ay* kailangang tumbasan niya ng pakikipaghamok sa kaaway. Mapatay o makamatay, iyan kabayaran sa sangdakot na salaqing hindi niya maidulot sa kanyang mga-ina sa pamamagitan ng pagbabanat ng butoKung siya ay itinalagang turnaliba kung gabi at nag-iisang yaotdito sa isang takdang pook sa buong magdamag ay malimit niyang naitatanong paulit-ulit sa kan yang isipan: “Napakamura ng buhay ng isang mahirap na tao! Sangdakot na salap! lamang! Talagang kahabag-habag ang buhay ng isang....” Kung minsan at naririnig niya ang pagbabangay ng mga gutom na asong sumisila sa nabiibulok na katawan ng mga nasawi sa digma, ay para niyang ang palapit na nang kamatayan. —Maáaring ngayon, ibang araw ay katawan ko naman ang nilalapa ng mga gutom na asong iyan. —ang naibulong sa nadarama palapit na bukas o sa Ang Hlgit Na Mahalagang Pasalubong Mo Sa Hirang Ay Ang Dangal Na Tinamo Sa Larangan Ng' Digmaan. ni nisarili ni More. Sa ilang buwang inilagi Mauricio sa larangan ay Hindi ya naiwasan ang di magkaroon ng mga kaibigan. Si Sarhento Tomacruz, na isa niyang kababayan. ay napalapit sa kanyang kalooban dahil sa kabaitan nito. Lagi silang malapit sa pagtulog at maging sa larangan ay sila ang parating magkabunguangbalikat. Minsan na siyang nailigtas nito .sa tiyak na kamatavanDis. 3, 1952 BULAKLAK J 9 ------------------------------ • Sa kanilang pamamasiyal sa pobk ng taga-timog Korea, ay nagkakaisa sila ng palagay sa ka saman ng kaniiang kaaway na taga-hilaga na inuupatan ng dambuhalang kumunista. Unti-unting nag-uusbong sa kanyang diwa ang pagkamuhi sa di-nakikitang kaaway na ito: ang kumunista. Sa namamalas niyang paghihirap ng mga taong yaon na kadugo at kabalat ng kanilang kalaban ay dili ang di siya pinagsisiklaban ng poot! Naragdagan ang kinikimkim na pagkamuhing ito aa puso ni Mau ricio Alejandro, nang isang araw ay mapalaban sila at patay na bumagsak ang katawan ng kaibigan sa kanyang paanan. Isang punlo ng kaaway ang nagwasak sa dibd b ni sarhento Tomacruz. Nagtiim ang kanyang mga bagang at sandaling nahilam ang kanyang mga paningin ng masaganang luha ng pagdaramdam. Sa pagkakadapa ay napansin niyang isang nest rig kaaway ang pinagbubuhatan ng masinsing putok ng masingan. Pahalbot ni yang k'nuha ang nalalabing gra nada Sa baywang ng nasa wing kaibigan. Gumapang siya nang gumapang na papalapit sa dakong pinanggagalingan ng masinsing putok. —Ang mamatay ngayon 0 bu kas, ay pareho rin! —ang* inuusal niya habang gumagapang. Ang mga paningin ng mga kasamahan ay patuloy na in'hahatid siya sa mapanganib na patutunguhan, kalakip ang kimis na dalanging itinatahip ng bawa’t dib dib ng natitillhang mga kasama. At. s<a wakas. pagkaraan ng tda paghinto ng mga sandali ay ilang sunud-sunod na putok ng granada ang sumalit sa sagitsit ng masin gan- At, muling tumakbo ang mga sandali.. . Sa itaasi ng burol ay nakita nilang kumakaway si Mauricio Hindi kukulangin sa sampong pu lahang koreano ang nakahambalang sa labi ng nasabing tanggulan... WALA sa loob ay nakapá ni private Mauricio Alejandro ang tusón ng karangalang nakasabit sa kanyang dibdib. Nagunita niya ang ka bigang sarhento at nag<Sundan sa pahing 69' sa 20 bulaklak s la/ GUH>T M LEONCIO 6. ZAPATA 19 5?. pananaWk ng ko silang pagng sa> Pagman halos siya nakapagkina Imelda, Ang mga ito rin napansin o Oo mamakimahusay ng damit, magiliw at ma~ galang sa pakikitungo at nahirang na “Bituing Manlalaro ng taong 1950” sa Pa mantasan ng Sto. To mas dahil sa kahusayan sa paglangoy at paglalaro ng “basket ball”. Kung sino ang mapalad na binatang ito, bayaan nat'n ang kanyang mga kamagaaral ang siyang mag b ady a ng kan yang pangalan. —Mabuhay...! Mabuhay si Roberto Valdez... Mabuhay...! —halos panabayang hiyaw ng mga nag-aaral sa Paman tasan, nang ang bat kang manlalaro ay dumaong Sa Piyer 7, buhat sa isang pakikitunggfli sa Lunsod ng Sebu, na, taglay sa pag-uwi ang mga sagisag ng pagwawagi sa languyan at “basket ball”. Mar?m:ng sumalubong na manlalaro sa kanilang “idolo”, at, sabihin pa, bukod sa mga lalaki ay marami ang ya ay ganda, sig, magdalji, mga dalagang kamag-aaral r naghandog ng pagba.ti. —Maligayang bati, Roberto -• masayáng pahayag ni Imelda, na, pagkatapos sabitan ng kuwintas ng sampaguita ang binati ay kinamayan ito nang mahigpit. Ma sayáng masaya si Imelda, Higit kailan man ay noon niya naramdamáng kumabp. ang kanyang dibdib at fila bumilis ang tibok ng kanyang puso. —Kápurihan ka ng ating Pa mantasan. bumabati ako —nakangiting salubong ni Merylin, na naghandog ng pumpon ng bulak lak. —Tumatahip ang kanyang dibdib. Mayroon pa siyang nais sabihin sa manlalaro ay hindi na mabigkas ng kanyang mga bi. —Sagisag ka ng kabataan ating lahi, Roberto —bating lubong naman ni Editha. na, - ~ katapos kabitan ng bulaklak ang solapa ng amerikana ng binata ay mahigpit na kumamay sa manlalaro. Dahil sa kagalakang nag-uumapaw sa kanyang puso sa pagkasalubong na iyon sa kanya hindi j ' ' pasaiamat, lalo na Merylin at Editha. naman ay hindi na ang pagkukulang sa kanila ng manlalaro, paano’y nalulunod ang kanilang mga puso sa kagalakan. Sa lipunan ng mga nag-aáral Pamantasan ng Sto. Tomas, kung mayroong naipipintas ang mga kapwa binata, ay ang kalamigan nito sa pakikipagusap sa mga babae, hindi lumiligaw sa kangino man at ni hindi halos nakikipagsayaw kung mayroon sdlang id naraosi na pagtitipon. Samantala, sa dako naman ng kababaihan, ang pin tas ng mga ito, na hindi naman masabi sa iba, ay ang i pagkakumibo dili ni Rober to at ni hindi man magbulong sa kanila, maging sa biro o tutuo ng anumang kataga ukol sa pag-ibig. Nguni, ang tutuo, sa kabila ng mga kapintasang iyan, lahat sila’y humahanga at nagmamahai kay Roberto. Oh, kung magagagawa lamang nila ang pagpapahayag ng pag-ibig, na, di - masisinsay sa katutubong ugali at kabutihang asal, disin sana’y naipahayag na nila ang lihim nilang pagmamahal sa binata. —Sinasayang mo ang magagandang pagkakataon, Roberto’ —pahayag ng isa sa mga kaklase niya sa pag-áaral ng bat&s> —kung ako ang pagpapakitaán ng ganyang mga dalaga, agad bibigyan. —May panahon la, Mario, ako’y para sa kaninag-áaral pa; hindi sila ang- karerang iuuwi ko sa amin, —lagi niyang tugon. Sadyang mahina ka; ang lagay ba’y kung ligawan mo sila’y hihinto ka ng pag-aarai? Ibigay mo lamang ang kanilang hilig, wika nga. • Ayoko pang mabuyo sa mga pananagutan. Sa bagay na sinasabi mo’y madali ang pumasok, nguni t mahirap ang lumabas. Tila, ka naman hindi nag-aaral ng batas; maliligtasan ang lahat kailan ma’t marunong kang magtanggol sa sarili; nalilimot rtio na yata ang karapatan ukol sa “self-defense”. —Madri; nguni, ayokong sila’y papaniwalain sa hindi katotohanan —at pagkasabi niya’y tumalikod sa mga kaibigan nagtungo sa “canteen”, upang magpawing uhaw. Dahil sa pagwawagi ng mga manlalaro ng Pamantasan ng Sto. Tomas na pinangungunahan ni Roberto, isang sayawang idinaos sa Sky Room ang inihandog ng “Central Board of Stu dents”, isang samaban ng mga nagsisipag-aral. Dahil sa ang sayawang iyo’v sa Dis. 3, 1952 BULAKLAK 21 ' » karangalan ng mga manlalaro, si Roberto Valdez ay hindi naman naging patay na lukan, wika nga. Marunong din naman siyáng magbigay, kaya, higit sa lahat ng pagkakataon, ay noon nakita ng marami na ang kanilang “¡do lo” ay lagi nang sumasayaw. —Kumibo ka dili, Roberto, magsalita ka naman, —ang sa pagkainip marahil ni Imelda ay pabirong nasabi sa kasayaxy na binata. —Ano ang sasabihin ko? —pa rang wala sa ni Roberto. —Aba, wala mang sabihin ibig nang mayamot ni Imelda, pagka’t makalawa nang tanda si lang sumasayaw ay walang anumang sinabi sa kanya ang bina ta. Ang totoo’y naghihintay si Imelda ng anumang kataga ni Roberto ukol man lamang iyon. Natapos ang kumibo si Roberto, sana ni Imeldang purihin siya ni Roberto, magparamdam man la mang ng kahit bahagyang pagtatangi, pagpapahalaga sa kan ya, subali, lumayo kay Imelda na hindi humuma munti man. Pinamulahan ng mukha ang dalaNang sumunod na tugtog nakita sa gitna ng bulwagan ang kasayaw ni Roberto ay Editha. dalaga, ang tibok ng maliit na puso... —Kay ganda ng bulwagang ito, ano Roberto; at kung ganitong tayo’y nagsasayaw, ay kay-ganda ng yugto ng buhay, hindi ba? na si Masayang masaya ang sabik na sabik, mabilis r’y pagwawalang halaga sa kanya; nanghihinayang naman siyang makaraan ang pagkakataon sa mga bi sig ni Roberto, . . . kaya... kinusang ihikg ang mukha sa balikat ng binata, at parang isang musmos na nangangailangang ipaghele ng Ina. Nararamdaman ni Robertong nakadampi sa kanyang balikat ang mabangong ulo ng kasayaw, nanatili rin siya sa Walang Imik Na Binatang Kiming-kimi Sa Pag suyo, May Balisay Ng Pagsinta Na Sa Puso Nakatago. loob ay naitugon katuwaan sa pakikipagsaka bang nalala—pataka, nguni, sa kanya o ukol sa pagkakataong tugtog, hindi man Hinihintay —sa yaw na yao’y naging matabil si Editha. Nguni’t si Roberto’y tila wa lang pandinig, wari’y walang kamalayan sa nangyayari sa damdaming nagpupumiglas ng kasa yaw. —Hindi mo ba ako pinakikinggan, Roberto? —Ah.... Ehe... mayroon ka bang sinasabi sa akin, Editha? Ulitin mo nga —pagmamaangmaángan ng binata. Dinamdam ni Editha ang wanguni’t pagwa»> PALANG■ tur walang i walang bahala. —Idolo, Idolong pang-unawa — pagkamuhi ni Editha sa ipinakita sa kanya ni Roberto. Sa pagkakainan, ang nakasalo naman sa isang hapag na may kalayuan sa karamihan ay si Merylin. Bakit hindi matutuwa ang, dalaga? Bakit di niya iibiging makasalo ang Idolo? Katulad ni Imelda at Editha, bagaman hindi (Sundan sa pahina 63) KUWENTO NI VICTOR VALENCIA s 1 f' M ALABIS na ipinamigtuiti ni Mein .ang biglang-bigIu/k lang panglalainig ng lodb ng kanyang minamahal IwK ma si Rogelio, Date-rali ay bihirang magkulang ito 1.VJ- sa pagdalaw sa kanya gabi-gabl, subali’t ngayon ay may isang linggo nang hindi napappUgaw sa k.anila, Hin' di niya malaman ang dahilan ng biglang pagbabago ng loob ng kanyang minamahal, Kaya’t sa ntalabis na pamimighati ni Mely ay hindi napigilan ang pagdalou ng mapapait na luha. —Bakit kaya? Ano kaya ang nangyari kay Rogel? —ang himutok ni Mely sa gitna ng kanyang mga pagluha. Nasa ganyang malungkot na pagdidili-dilí si Mely nang mapasukan ng kanyang inang si Donya Lelay. Nang mapansin ng ina ang pagdadalamhati ng anak ay malabis na nagtaka. —Bakit, hija, ano ang dinaramdam mo? —ang masuyong tanong ni Donya Lelay sa kanyang anak na si Mely. —Wala niaiM,.,. Hindi na na.pagpatuloy ang iba pang sasab¡= bin ni Mely, sapagka’t muli siyang FSANDS-— napaluha. —Subali’t ano? Sabihin mo ang iyong dinaramdan hija. Huwag kang maglihnn. —Mama, si Rogel po.. —Bakit, ano si Rogel? •—Matagal na pong hindi siya nakik.ipagkita sa akin. —Baka may ikinagalit sa iyo< hija? —Aywan ko po- Wala po akong nalclamang dapat na ikagalit sa akin. , i —Baka narnan rnay kapansa* nan lamang siya kaya hindi me-* kadalaw rito, —Wala po narnan. marahil. sapagka’t patuloy rin siyang pumapasok sa unibersidad. —Hindi ka bg kinakausap kung nagkikita kayo sa paaraian? —Sa pakiwari ko po ay umitwas siyang makipag-usap sa akin,. Iyan po. ang malabis konp dinaramdant. -—Hum... Bayaan nw at ako ang bahala, kakausapin ko s>iya. Nagluwag ng kaunti ang kalooban ni Mely, sapagka’t na talos ni yang hindi siya pababayaan ng kanyang ina. • Sina Rogelio at Mely ay matagal nang magkasintahan. Buhat nang magkasabay sda ng pagpasok sa pamantasan ng pamahalaan ay nagkahulihan< na sila ng damdamin hanggang sa mabigkls ng pag-ibig ang kanilang mga puso. Si Mely ay magtatapos na *ng parmasya, saniantalang si Ro gelio narnai; ay magtatapos na sa medisina. Pinagkayarian ng kaSii-kanilang magulang na pagkaapos ng kanilang pag-aaral ay liHindi kamlaiig ria narunibugho si > ang pagkaiagas Ang dalawa ay hind saka gaganapin pag-iisang dibdib Si Mely ay ul’la ra sa ama ar ang kanyang butihing ina ang si yang nag-aaruga sa kanya- samantalang si Rogelio naman ay ulila na sa ina at ang kanyang amang si Don -Julio ang kanyang gabay sa buhay. Si Meiy ay mahal na. mahal sa kanyang ina at si Rogel naman ay gayón din sa kanyang ama Kaya’t nang magkasundo siiang pakasal pagkatapos ng kanilang pag-aaral ay surqmang-ayon naman ang kani-ka nilang magulang sapagka’t maha - laga sa kanila ang kaligayahan ng kanilang mga anak. Buhat nang magkaibigan sina Mely at Rogel ay hindi nagkulang ni minsan binata sa Mag’ng sa sukan nila kalaguyo, kaya’t ang biglang-bigiang pagbabago ni Rogel ay yang malabis na dinamdam Meiy. Malabis na ikinalungkot Mely ang hindi pagdalaw ni gei, nguni’t. man sa pagdalaw ang kanyang kasiintahan, pamantasang pinapaay palagi silang magsini ni Ro tund? naman niya alam na ang binata ay pinaghaharian ng malaking hinanakit, sa pagka’t hindi akalain nito na sa sang pagkakataong hindi sinasadya ay makita ang kanyang kaKung Ang Buhay Ay Katulad Nitong Sangasangang Ilogf Sa Dagat Din Nagtatagpo Ang Hiwalay Nilang Agon. sintahan na may kasabay na isang makisig na lalaki, isang hapong maparaan siya sa Escolta. Hindi sana niya papansinin iyon, subali’t ang paghawak-hawak sa b sig ni Mely ng kasabay na lalak ay siyang liag-iidyok sa kanya upang manibugho. Noon lamang nanibugho sii Ro gel. Ipinalagay niyang si Mely ay salawahang babae at hindi mapagkakatiwalaan. Ar buhat nga noon ay binalal na ni Rogel mi lumayo kay Mely at strain ang kan lang kasnndnan sa. pag-dsang dibdibAng pangyayaring iyan ngid sa kaalaman ni Mely, niya batid gel. Patuloy mga araw. nagkakaunawaan. ”Si Mely ay patrdoy na nagdadalamhati, samantaKng si Royal ay sakmal naman ng makamandag na panibugho, Sumapit ang araw ng pagtata■pos ng mga nagsisipag-arai sa pamantasan ng pamahalaan. Ang iahat ng nagtapos at magsisdtanggap ng diploma ay pawang maliligaya. Matangi kina Rogel at Mely na bagama’t magssitanggap din ng diploma, ay sakbibi ng kadungkutan. Si Rogel ay( nátapos sa pagka-manggagamot at si Mely naman ay sa pagka parmaseutika. Nguni’t lalo nang-sinaklot ng kalungkutan ang kanilang sarili, sa pagka’t ang araw na itinakda sa kaniiang pag-iisang dibdib ay waring nalalambungan ng ulap Si Mely ay nasa kanyang sari ling silid noon at lumuluha. Itinatangis ang pagka-siphayo ng kanyang pag-ibig. Bagama’t habag na habag ang kanyang ina sa pamimighati ng kanyang anak ay may isang lihim namang ikinagagaiak, sapagka’t may isang sorpresang inihanda si Donya Lelay na inaasahan niyang magdudulot ng kaligayahan kay Mely ©a gabing yaon. Lingid sa kaalaman ni Mely nang mga nagdaang araw, si Donya Lelay ay nakipagkita kay Rogel upang alamin ang damda min nito. Masinsinan silang nagkausap at- sa wakas ay nak lala m Rogel ang kanyapg malaking kainakan. Naghinala siya kay Mely nang walang katotohanan. Natales niyang ang binatang nakasabay ni Mely sa Escolta ay isang pinsang buo nito na sinamalian sa pamimili ng mga. kaga m.tang kinakailangan sa pagkakasal. Ipinaliwanag ng ina ni Mely na naikawal na ang kanyang pamangkin at naging abay pa si Mely. Kaya’t gayón na lamang ang pagsisisi ni Rogel nang kanyang malaman ang buong katoto hanan. Niyari niya sa kanyang ioob na humingi ng tawad kay Mely sa kanyang malaking pagkakamali Isasabay niya ang paghingi ng tawad kay Mely sa pa tanga) na gagawin sa daiaga upang maging isang sorpresa sa pagkakataong yaong ihahayag ang araw ng kanilang pag-iisang d bdih. Gayón ang kanilang na pa gkayarian ng ina ni Mely. Sumapit ang gabi ng pagdiriwang, sa tahanan nina Mely, ang mag-ama nina Rogel ay siyang unang dumating. Masaya silang sdnalubong ni Donya Lelay at pagka.tapos na makapag-usap ng ilang sandali ay pasugod na tinungo ni Donya Lelay ang silid ni Mely. Dinatnan niyang lumuluha si Mely at nakasubsob sa bunton ng mga unan, —Mely... Mely, anak ko, huwag kang lumuha, —ang masar yong alo ni Donya Lelay sa kan yang anak habang hínahagok ang likod nito. —Manta... mama ko, kay sawi kong paiad, —ang wikang naghihimutok ni Melyibig niriyong fiabiDis. 3, 1952 BULAKLAK 23 ■ - ------- —— W —Hindi ka sawi, hija. Ma paiad ka at dapat kang magsaya ngayon. —Ano ang hin? —Halika at sa iyo ngayon. ya ka na Inakay ni kanyang anak, silid. Nakabakas pa sa mga mala nito ang mapait na luha. . Malungkot pa rin ang kanyang mukha na larawan ng Lapis at pagdamay sorpresa ako Magiging maligaDonya Lelay ang at lumabas &ila ng ramdam. Subali’t pagbungad ni a sa bulwagan... —Mely, . . Mely, mahal ko, .— tawag ni Rogel na sabay lapit sa naluiungkot na kasintahan. —Rogel.. Rogel, salamat... —biglang napayupyop si Mely sa binata. —Patawarin mo ako, buhay ko, sa nagawa kong kamalian at pagkukulang sa iyo. —Oo, pinatatawad kita at huwag mo na lamang uulitin, sapag ka’t ikamamatay ko, Nang dumating ang iba pang panauhin ay masaya na si Mely. Wala nang bakas ng luha ang kanyang mga mata. May kislap na ng kaligayahan ang kanyang mukha. Kaya’t. nang dumating ang pmsan ni Mely na kasama ang kabyak ng puso ay ipinakilala kay Rogel- Lalong nalugod at nasiyahan ang binata. Nasa kainitan ang pagdiriwang nang biglang maghumugong ang palakpakan at- sigawang mabuhay, sapagka’t ipinahayag nina Don Julio at Donya Lelay ang araw ng pag-.isang dibdib nina Meiy at Rogel, Ang daiawang mapapaiad ay kinamayan ng mga kaibigan at kakilalang panauhin, Nang sumapit ang araw ng ka8?,i ay gayón na lamang ang pagkakamangha ng madia nang ma* batid nilang hindi lamang sina (Sundan sa pahina 71) 24 BULAKLAK Dis. 3, 1952 i > —US - malakong PETRONILO —Oo, at ano an^ ibig mo ng sabihin, Delfin —usisa agad ni Na ida . nm jgATAGAL nang Iw/S na'Pa'Pans^n ni ^e^en a>n& nialabis na pagkaligalig ng kanyang kapatid. Malimit niyang ma- ’ subukan itong sa pagiisa’y laying' kaulayaw ng b unt on g-hiningq*. Hindi niya malaman j kung paano aaliwin ito. Makailang ulit na ni- ¡ yang tinanong kung bakit nagkakagayon subali’t ang kanyang mg a pagsisikap ay nauwing lahat sa pagkabigo. Isang araw ay naisipan ni Beleng kausapin si Delf.n upang humingi ng tulong. Hindi naman ito nagkait at ipinangakong gaga wing lahat ang buong makakaya upang matulungan si Naida. At gayón nga ang ginawa ni Delfin. —Naida, —ang simula ng binata nang minsang masarili nila ang pag-uusap. —Marahil ay h ndi lingid sa iyo na kami ay magkasintahan ng iyong kapatid, hindi ba? —Oo, at ano ang ibig mong sabihin, Delfin, sa agad ni Naida. —Alam mo Naida, on nang napapansin ikaw ay may suliranin- Ang iyong kapafid ay malabis na nababahala sa iyo. Makailang ulit ka na niyang ti nanong subali’t nagkait ka D O 0 d Dis. 3, 1952 BULAKLAK 25 __________________• ng iyong pagtatapat. Alam mo namang waiang kasing mahal sa akin si Belen kaya’t iniht'ndog koang aking tulong upang kausapin ka sa pananakaling ako’y Hindi mo bibiguin. Ang palagay ko sa iyo’y isa na ring kapatid kaya Hindi ako nag-aalinlangang lumapit sa iyo. —ang buong pag tatapat ni Delfin. Isang mala! m na buntong-hininga ang hinugot ni Naida sa nags sikip niyáng dibdib. Matagal na tinitigan si Delfin at binabakas sa mukha nito ang kadakilaan ng isang pusong ewan niyá ' kung nahahandang magpakasakit upang siya’y matulungan. —Delfin, hindi ko nais na ang sino man sa inyo ay mal galig nang dahil sa akin. Sa ngayo’y iisa ang aking iniisip: Ang magpakamatay, —ang waiang gatol na pagtatapat ni Naida. Biglang nanlaki ang mga mata ng b nata. Hindi niya sukat akalaing gayón ang isagot sa kan ya ni Naida. —Naida, maghunos dili ka! Alamin mong sa gagawin mong iyan ay dalawang buhay ang iyong kikitlin. Nalimot mo na bang kaya wala rito ang Papa at ang Mama ay sa dahilang may sakit sa puso ang Mama na siyang dahilan ng kanilang pagtatawid dagat? Ano ang mangyayari sa Mama kung mabalitaan ang iyong ginawa sakaling ituloy mo'ang iyong binabalak? —paalaala ng binata. —Iyan na rin ang kauuwian ng lahat kung mabatid ng Mama na k nalakal ko siya sa ganitong kahihiyan, —ang buong lungkot na pagtatapat ni Naida. Hindi nakakibo si Delfin sa ga nitong naging pagtatapat ng da laga. Nuon lamang niya nabat d ang buong katotohanan kung ba- p kit ang kanyang hihipfgin ay lag; nang sakbibi ng matinding kalung kutan. Magkahaliling lungkot a habag ang umali sa buong pag katao ng binata—Naida. bayaan mo’t pag-uusa Pagpilitan Mang Umigtad Sa Tukso Ng Kasalanan, Dumarating Ang Sandaling Hindi Mo Rin Mdiwasan. pan iyan namin ni Belen at tignan natin kung ano ang ‘ mabut ng gawin, —ang pag-alo ni Del fin kay Naida. —Maraming salamat, Delfin. Hin di ko maalaman, kung ano ang aking gagawin kaya’t tulungan ninyo ako, —ang lumuluha nang samo ng dalaga. Tniwan ni Delfin si Naida na nagugulo ang buong pag-iislp. Nuon din, ay nagtungo siyakay Belen upang- ipagtapat kung ano ang napag-usapan nila ni Naida. Samantala, sa kabilang dako nap man, nang malaman ni Belen ang nangyari sa kapatid ay napaluha ito sa malabis na pagdaramdam. Nuon din ?y yumari sila ng isang Halak, isang balak na nangangailangan ng pagpapakasakit subali’t makapagliligtas sa tatlong buhay: kay Naida. sa tinataglay nito sa sinapupunan, at sa kanilang Mama kung sakasakaliMagkasamang nagtungo si Be len at Delf-n sa kinaroroonan ni Naida. Dinatnan nila ang dalaga na nakapangalumbaba sa ha rap ng durungawan. Pasugod na niyakap ni Belen ang kapatid na sa mga mata’y dumadaloy ang masaganang luha. Si Naida nama’y napayakap din sa kapatid at tila bat ang humihikbi—Naida,—ang simula ni Belen, —huwag kang mag alacia. Ikaw ay aming tutulungan ni Delfin. —Sa paanong paraan, Belen?— nagugulumihanang usisa ni Naida. —Napagkayarian rtamin m Deii-n na ikaw ay kanyang íalís dito sa ating bayan yamang hmdi naman nababa.iu ng taganto ang sinapit mong kasawian. Do on ka niya dadalnin sa isang bayang sa a cm ay waiang naKaKik.iaia. Samakavuwid ay maK.kilala ka ng lanat sa ba yang paroroonan ninyo na ikaw ay kanyang maybahay. N g a y o n, kung ikaw ay maK-ar^oj na ay saka magbabalis si Delf-n upang iraos naman ang ammg kasal, —ang buong liwanag na sinabi ni Belen. —Nguni't paano ang Mama pagdating nua rito? Hind, ba mabib.gla yaon kung maaiaSundan sa pahina 64) r r r - c r r N. BAZA SULAT DONYA TRININO AY NATANOOAP RIN Nl BELEN AN6 SULAT Nl DELFIN. 'I 26 BVLAKLAK Dis. 3, 1952 (IKA 5 LABAS) * NG MGA pangwMffusap na iyon at pag-amu-amo ni /1 Tommy ma dati-rati’y tulad sa balsamong sa sugat ¡-1 ng damdamin mi Fany ay madaling makapagpwpaJ. J. lubag loob. ay tila isáng kagamutan mgaywng wa7a nang bisa. Lalong tumimgkad ngayon sa dibdib ng mananayaw ang pagmamahal na inihandog mi Mamerto. Sawá ma si~ ya s.a gayong pagpapalagay mi Tofo my ma matapos siyang alglahhn at pagbuhatan ng kamay ay aaluimg tulad sa isang sanggol at pang ang akuan. Kung sa bagay ay talagang pa sas» si Fany sa salapi. Lahat ng kanyang maibigan ay walang liwag na ipinagkakaloob ni Tom my. datapuwa’t ngayon ngang lubusan niyang makilala si Mamer to at marinig dito ang isang pag papalagay na sa ganang kanya’y tunay na nagbubuhat sa puso, ay nagpasimulá siya, si Fany, na manguilla sa isang buhay na matahimik. Nguni’t Hindi rin naman nawaglit sa isip ni Fany ang mapanganib na kaligayahang nabubuo ngayon sa kanyang diwa. Labis niyang nakikilala si Tommy. At narinig pa niya rito ang pagbabala, kaya kailangan ang isang masusing pag-aaral at pag-iingat sa kanyang binabalak. Sunod man ang lahat ng kan yang maibigan kay Tommy, ay isinaloob ni Fany ang paglayo at pagpapalit ng palad. Hindi lamang salapi ang kanyang binahangad sa isang lalaki. Kung tunay mang isa siyang bulaklak na ang halimuyak ay masansang na tulad sa “dama de noche”, ay babae rin naman siyang may pu so at masakim sa pag-ibig. Ang kanyang kinakasama’y Hindi niya sarili- Malikot. itong tulad sa bubuyog na kung saan-saang taiulot humihimlay, at ang pag-uugaling iyan ni Tommy ang nagbun sod kay Faning maging matimbang ang pag-ibig na handog ni Mamerto. —Ano Fany, —ang tila pamumukaw ni Tommy nang makaraan ang ilang sandaling hindi pagsagot at pagkflos ng kanyang tamuneneng sa pagkaupong nakayuko at waring may iniisip. —Ayaw mo bang magbihis? Hin di ka ba sasama sa akin? At nang hindi pa rin natitinag si Fany sa kanyang malalim na pag-fsip, ay buong siglang niyakap ni Tommy at saka pinupog ng halik. —Come on... forget everything and let’s be gay... —ang dugtong pa rd Tommy. —Hindi man ako nagtagumpay sa aking lakad kangina, ay marami naman akong tinalo kagabi. Magbihis ka na. Nang bitiwan ni Tommy ang katawan ni Fany, ay humarap ito at ang sabi: —Sa tuwi-tuwi na ay ganyan ka... ’matapos mo akong pagbu hatan ng kamay, ay aamuin mo ako at pangangakuan nang kung anu-ano. Ano Tommy ang palagay mo sa akin? Bata ba akong musmos na walang damdamin? Nagagawa mo ba sa ibang babae ang iyong ginagawa sa akin? Bumulalas nang tawa si Tom my. Nagtindig siya at lumakadlakad sa harapan ng silyang kinauupan ni Fany. —Huwag mong damdamin ang aking pananakit sa iyo, —bilang tugon ni Tommy. —Sa lahat ng aking kinakasama ay ikaw lamang ang itinatangi ko- Nagbubuhat man ako ng kamay sa iyo ay dag11 ko namang ginagamot ng aking mga' labi ang pasa ng iyong kataw.au. Nguni’t sa iba........aba, hindi basta gulp! ang kaniiang inaabot sa akin kung ako’y nagagalit at hindi ko pa sila sinisipot. ng isang linggo. —Samakatuwid ay utang na lo ob pang ipinakikilala mo sa akin ang kalupitang ito. Sandaling pinagmalas ni Tom my si Fany. ’ Nakasuksok sa daiawang lukbutan ng pantalon ang kanyang mga kamay na parang may sinisinag sa mukha ng kan yang kulasisi, at nang hindi niya kayang lurukin sa sarili ay saka nagsalita: —Mukhang nagtataka. ako nga yon sa iyo... Dati-rati, matapos nating magbangay ay hindi mo ako tinatanong. Nguni’t ngayon ay parang walang halaga sa iyo ang aking pag-aanyaya at maging ang sinabi Kong pagbili natin ng reíos ay tila Hindi mo ikinagagar lak. Bakit ha? Maaari bang ako naman ang mag-usisá? —Tkaw na ang bahaiang sumagot- Talagang hindi ako man uring magnatuloy sa buhay na ito kung lag; mo na lamang akong sasaktan. Kung sa akalá mo’y pa taigat ako sa xyo, ay iwán mo ako at walang, samaan ng loob. Sa ganya’y maaari ka pang mamalagi sa piling ng iba mong kasintahan at. mababawasan pa ang iyong mga gugulin. —Nakapagtataka Fany.. Hin di ba’t salapi ang hanap mo at siyáng nagpapaligayá sa iyo? —Siyang tunay, nguni’t ngayon k<? nakilalang ang salapi ay lumilipás din at ang tanging mahalaga ay pag-ibig, pagmamahal at pagtingin. —Napupuna kong malaking luta ha ang maging ulol na lumayo ipinagbago mo ngayongkasintahan ka na ng isang musiko... Tila ibig mong sa akin ngayon.. aking kinakasama. ng panahong maka na. • 4 ATA —Kung ako ang tatanungm mo ay talagang ibig ko nang maging malaya- Sawá na ako sa buhay na itong bukod sa maligalig ay walahg masabing kanyá at sinasaktan pa. Muling nanguhmlim ang muk hang mabagsik ni Tommy. Buong * talim na ipinako nito ang kanyang mga mató sa mukha ni Fany at saka matapos pagtiimin ang mga bagáng ay umaagting ang mga lilid na kinuyom ang dalawang kamay. —Mag-ingat ka, Fany... Hu wag kayong makipaglaro sa kamatayan— anghihinga-hingang sa bi ni Tommy.— Kapag humiwa- " lay ka sa akin, ay alam mo na, nilagdaan ninyong dalawá nang lalaking sasamahan mo ang iyong hato!. Walang babaing makaga* gawá sa akin nang ganyan. Ako at hindi babae ang maaaring lumayo- Wala rin namáng lalaki ang maaari nang magtawá sa akin o maglayo sa Bibigyan kita kapag-isip... DIs. 3, 1952 BULAKLAK 27 Maririin ang paang inihakbang ni Tommy. Lumisan siyang nagiinit ang buong katawan, samantalang si Fany naman ay naiwanang s>a ayos ay may buo nang balak tungkol sa kanyang suliraninNang makapanaog na si Tom my, ay dali-daling nanungaw si Fanny. Sinundan niyá nang tingin kung saan napatungo si Tom my pagka’t ibig niyáng matiyak kung umalis ngá. At nang matanaw ni Failing sumakay sa taksi si Tommy ay nag-iisip na nagbalik sa kanyáng silid. Talagang ipinasiya na ni Fa ning layuan si Tommy. Ang pagkakataong inihahandog sa kanya ni Mamerto ay isinaloob niyang hindi niya dapat pabayaan. Ngu ni’t ñgayong mapaloob siyá sa sjlid at mapasandig sa malambot na silyon ay hindi niyá akalaing tila naging mahirap sa kanya ang Isang Balak Ang Binuo Sa Puso At Gunam-gunam, Nguni’t Balak Na Nabitin Sa Matinding Agam-agam. pagsasagawá ng kanyang kapasiyahan. Dati siyang malakas ang loob sa paghiwalay sa kan yang kinakasamá. Hindi niya ka il anman pinanghinayang^n ang panahong ginugol niya sa piling ng lalaking natuwá sa kanyang alindog. Datapuwa’t ngayo’y hin di niyá malaman kung bakit ga yón na lamang ang kanyang pangamba. At ang pagtatalong iyon ng kanyang isip, ay may pinagbabatayan si Fany. Mangyari’y hindi si Tommy katulad nang la laking nKpahinang na sandali sa kanyang puso- Si Tommy ay may isáng pangungusap at sadiya namang malupit. Ang sabihin nito’y ginagawá at hindi miminsang nasaksihan niyá, ni Fany, na humarap sa panganib nang walang pangamba. Si Tommy, ay isang taong nakikilala ng marami, nguni’t tinatawanan naman nang lalong nakararami. Lahat nang paningin ng mga alagád ng batas ay laging nakapako sa kanyá pagka’t lubhang kahinahinala ang kanyang ginagawang pamumuhay. Hindi na man mayaman si Tommy, nguni’t nabubuhay na tulad &a isang prinsipe. Lagi siyáng magara. Ma rami siyang kalaguyo at panauhin siyá gabi-gabi nang mga bahay sayáwan at panggabing liwaliwan. Ang totoo ay hindi na miminsang dinakip si Tommy at napaharap sa pagsisdyasat, nguni’t madulas si Toming tulad sa isáng palos, kaya hindi siya maipagsakdal. Walang maibuhat sa kan ya at ang lahat ay lumalabas na bintang lamang. Mangyari’y natatakot sa kanyá ang karamihan. Walang makapaglakas-loob na 6Umaksi laban sa kanyang marumal na gawainSi Tommy ay isang pusakal na mandarambong. Ang limpak-limpak na salaping ginugugol niya’y buhat sa kanyáng mga inaabatan. Sinomang lapitan niya’t tumangging magbigay ay agad ni yáng sinasaktan at kung magkaloob namang lumaban ay kan yang inuutas. May iláng tauhan din si Tom my na bukod sa katulong sa mga pangungulimbat ay kasing tigas din ng loob niyá. Han na sa kasama ni Tommy ang nahulog sa kamay ng maykapangyarihan, nguni’t sinoman sa kanila’y hin di isinangkot si Tommy, pagka’t ang takot nilá rito’y higit sa pangingilag nila sa husitisya. Ang paniwala nila’y maaabot sila ng mga kamay ni Tommy kulob na ito’y makulong sa bilangguan. Mahaba ring oras ang nakaraan bago napagpasiyahan ni Fany ang gagawin. Kinilala niyá nga yon ang malaking panganib ng kanyáng buhay kung lantaran ni yang lalayuan si Tommy. Isang liham ang ginawa ni Fany at saká maingat na itinago. Isinaloob niyang ibigay kay Mamerto ang liham na iyon sa gabi ng kanyang pagsasayaw. Labis ni Fining nakikilalg kung sino si Tommy, kaya minarapat niyang sumulat. Binalaan na si ya ni Tommy at upang ilayo sa anomang hinalá* ito ay sumulat nga siya. Al am niyang walá man sa kabaret si Tommy ay hindi rin mawawalan ng kinatawang lihim na nagmamasid sa kanyáng mga ikikilos. Maghapon nuong hindi sumilay si Tommy sa tahanan ni Fany. Lalo pang nagtining ang kanyang paniwala, ni Fanny na may sama ng loob ang kayang kinakasama. At nang magtungo na si Fany sa kanyang pinaglilingkurang bahay aliwan, ay hindi rin niyá nasilayan ang anino ni Tommy. Ga yón man ay lalo siyang nag ingat. Natitiyak niyáng may mga mata ruong nandidilat nang pagtingin sa kanyá. at upang ílavn sa ano mang paghihinala. ay isang kamananayaw at katapa^ang hob ang (Sundap sa pahina 70) ay sa kasalukuyang binabasa ang mahabang talaan ng mga kasapi na ang karamihan nangakaupo Ba rin pangalan. Nguni’t pag-^ T LUKSANG CIUIO^ 28 BULAKLAK Dis. 3, 1952 ■--------------- U ................ ■ ... un....................................... • - " — ABADO noon. Unang araw ng Nobyembre, 1951. Nagbubukang liwayway pa lamang at basta pa ng hamog ang makapal na damuJian sa munting libingan ng bayan ng B... Kasabay sa pagsikat ng araw ay isa-isang nagsisidating ang mga kasa-. ping panghabang-buhay ng isang malaking kapisanang nauukol lamang sa mga lalaki. Taun taon, tuwing sasapit ang ganitong panahon ay nagdaraos sila ng pagtitipon alang-alang sa pagsapit ng kanuang kaaraivan. Ang kanilang pangulong si Doktor Makalnihay ay nakaupo sa ibabaw ng isang maputing puntad at kanyang paligid. —Agapito Salonas... mahinahong tawag ng matandang doktor. —Naririto po, —sa got ng isang matabang lalaki. —Anacleto Gabriel... Anacleto Panaligan... Anastacio San Pedro... Benedicto Pascual... Ernesto To ledo ... —srunud-sunod na tawag ng pangulo. —Maalala ko nga pala, —pagiiba ng paksa ni Doktor Makabuhay, —sino ba ngayon ang ating kalihim? —Si Kumpareng Nano po, —sabad ng isang' matandang nakasalamin. —Mangyaring lumapit dito si mang Nano, —sabi ng Doktor. —Naia ko lamang malaman kung ilan ngayon ang ating kasapi. —Kulang po ng apat sa isang daan at apatnapu, madaling sagot ng kalihim matapos makalapit sa kinaroroonan ng Doktor. _ Kayo’t ako.’y kabilang na roon. Mayroon ba tayong bagong kasapi ngayon? i Mayroon pong dalawa. $ina Grhoong Perlas at Pedro Morente. At ipmagpatuloy ang pagtawag sa mga Dis. 3, 1952 BhJLAKLAK ¿9 „ PAG-IBIG PANGANIBAN dating sa nga'.ang Robertp Maniego ay walang sumasagot. —Roberto Maniego! — malakas na ulit ng kaiihim na siya nang bumabasa sa mababang talaan ng «nga kasapi. Subali’t wala pa ring sumasagot. Kaya’t lahat ng kasapi, pati na ni Doktor Makabuhay, ay nangagsipagbaling ng paningin sa gawing Timog ng munting libingan. Doo’y nakita nila si Ro berto na nag-iisang nakaupo sa ilalim ng punong akasya. Katulad din ng nangakaraang taon sa ganoon ding pagkakataon, siya’y nakapangalumbaba at nakatingin sa pinto ng libingan na waring may hinihintay. Di naglao’y may dumating na isang sasakyan at pumasok sa libingan ang isang babaing nakáluksa. Ito’y may kulubong na itim sa kanyang mukha at tulad nang nakaraang sampung taon, siya’y may dala ring mga puting bulak'ak na nakasalalay sa tila garing niyang mga bisig. Gaya k nang nakagawian na, kanyang B tinatalunton ang makitid na lan■ das sa pagitan ng-maraming mapuputing krus hanggang maraV\ tmff an£ isang puntod sa gilid Yu nang nilulumot na pader. 11 —Hayun na naman ang mahi'/! wagang babae na siyang pinakahihintay ng ating kaibigang Ro berto, —wika ng isa sa mga kasaka tabi. —Hangga ngayo’y isa pa ring hiwaga sa bayan ng B.... ang kanyang katauhan. At maging tayong nangaririto’y di natin nakikilala,—wika ng isa pang ka sapi. —Si Roberto lamang ang nakakaalam ng lahat, at marahil ay ang kanyang kaibigang Tenyente, —tila nagbibirong wika ni mang Nano, sabay kindat sa tinukoy. —Sino nga ba ang mahiwagang babae, ha, Tenyente Mirasol? Pag Taimtim At Dalisay Aug Layan Ng Isang Puso, Ay Talagang Matiisi’t Mapagbigay Sa Kasuyo, ynung-abala sa pagdiriwang na yaon ng Krus na Pula. * Pagkaraan ng gabing iyon ay naging malimit na panauhin ng maharlikang tahanan nina Elya ang kaibigan kong Boby. Sa simula ay naging magkapalagayang-loob lamang sila at walang pagtitipong dinadaluhan ang dalaga na hindi kinakikitaan din kay Boby. Lumakad ang maraming araw. Ipinagtapat sa akin ni| Boby ang kanilang lihim na pagmamahalan ni Elya. Li him, sapagka’t mahigpit ang pagtutol ng palalong ama ng butihing dalaga. Mula noon ay lalong nag-ibayo ang pags;sikap ni Boby na magkaroon ng isang maunlad na kinabukasian. At dahil sa di-pangkaraniwan niyang kakayahan at talino, ay pinalad siyang maipadala ng pamahalaan sa ibang bansa upang doon ay lalo pahg paunlárin ang kanyang kaalaman sa pagiging isang mahusay ná piloto... —Samakatwid pala ay nagkalajto ang magkasintahan, ha?—hadlang ni Mang Nano sa salaysay ng Tenyente. —Ganoon nga po ang nangyari, sapagka’t masakit m^n sa kalooban ni Boby ang malayo sa kanyang kasintahan ay sinikap din niyang aluin ang sarili sa pamamagitan ng alaalang kung siya’y mataposi na maluwalhati ay isang karangalan ang maihahandog kay Elya sa kanyang pagbabalik—At matuling nakaraan ang ma raming araw. Sa loob ng panahong ipinagkalayo ni Boby at Elya ay lalong-ibayo ang pagmamahalan at pagtitiwala ng bawa’t isa sa kanila, Ang dalaga ay patuloy sa pag-aaral niya ng “Education” sa “FEU” at ang binata naman ay nagtamo ng karangalang ipinagkakaloob sa mga Pilipinong nagsisipag-aral sa Estados Un dos. —Pagbabalik ni Boby ay masayang sumalubong ang tapat ha kasintahan. Át minsan pang ipinagbigay-alam ng dalaga na sa kabila ng malabis na pagtutol ng kanyang ama ay mananatiling tapat at wagasi ang kanyang pagmamahal. Sa gayo’y binalak ni Boby na sila ay magtaanan subali’t tumanggi ang dalaga sapagka’t kung malaki man ang pagibig nito kay Boby ay malaki rin naman’ ang pagnanais niyang huwag dulutan ng anumang sama ng loob ang kan yang matanda nang ama. Palibhasa’y lubhang mata pat at di mapag-imbot ang pag-ibig ni Boby sa dalaga kung kaya nayag siyang ipagpaliban na muna ang kanilang pagtataling-puso. —Pambihira din naman pala kung umibig iyang^si Roi/'berto natin, ano? —nakangiting nasabi ng Tagapangulo. —Hindi maáari ang ganyang sistema sa akin, —ang badya na man ng mapusok nh si Onofre. —Sadyang ganoon ang wagas na pag-ibig. Lubhang mapagbi gay,—ang patu'oy naman ni Ten yente Mirasol. —Si Boby ay nanatiling tapat kay Elya. Di mabilang na anak ni Eba ang nabaliw sa kanya subali’t naging bulag at bingi ang kanyang puso sa ibang kariktan. Tanging si Elya lamang ang babae sa kanya. Ma- < limit na inaabot na rin ako ng 1 yamot tuwing makikita ko siyafig naninimdim at nag-iisip. Suba(Sundan sa pahina 38) N ¿i I Maáari bang bahaginan mo kami ng lihim ninyong magkaibigan? —Ani Doktor Makabuhay. Sa gayo’y napangiti si Tenyente Mirasol. Ibinaling ang tingm sa - kanyang kaibigan. na nang mga sandaling iyon ay nakatayo na at buong-pananabik na hinihintay ang naglalakad na babae. “—Siya’y sii Elya, —pasimula ng Tenyente. —Nag-iisang anak ng isang mayaman sa Siyudad ng Maynila. Nakilala namin siya ni Roberto sa isang sayawang ginanap sa “Manila Hotel” bago magkadigma. Siya’y isa sa mga pu—Sino kaya siya? —tanong ng I I 30 BULAKLAK Dis. 3, 1952 Ika 24 na labas sumaknakatayo sa duruhumihitit ng isang NANG gabi ring ya on, Si Mercedes nabubuhay pa sa kadiliman. ngawan, matahimik na ay bukas at kasalukuyang nagpaparmig ng tuntunan. tanda. pangkamay. Sige pagbasa. —Ito po’y tungkol mga Huk, ang dibdib. Napapano kayo... Mercedes. —Mama,—ang lapit ni Danilo.—Narito upang itong radyo pakingW <J. GAL AU RAN Salud.—At saka mu mantalang nagaganap ang mMubling tinunghayan ang pahayagan. hang pangyayari sa tahanan nl Don Federico, sa loob naman ng sfid ni Donya Salud ay naghahari ang kapayapaan. Ang matanda ay matahimik na nakahilig sa isang silyon, nakapikit ang mata at matamang binubulay sa sarili ang nagdaang mga araw nang siya’y naman ay nakaupo sa lapag sa tabi ng ma tanda at malakas na binabasa ang isang bilang ng pahayagang panghapon. Nagin* ugli na ng dalaga kahi’t na nagbalik ang paningin ng matandang ale, na basahan ito ng mga balita. Si Danilo naman ay sigarilyo at tila nag-iisip ng malahm. gawing sulok ng silid, ang kanilang radye isang malambing na kundiman sa pala—Nakatulog na yata ang tiya,—ang mahinang wika ni Mercedes nang makitang matagal na nakapikit ang ma —Gabi na kasi eh... —ang tugon m Danilo na minasdan ang reíos na —Hindi, mga anak.—ang pakli ng matanda na ngumiti at saka idinilat ang mga mata.—Na kapikit man ako ay hindi ako nakakatulog. Mercedes, ituloy mo ang —Ituloy mo, anak... —Alinsunod sa kalihim ng kagawaran ng tanggulang pambansa, ay puspusang sinisikap ngayon ng hukbo ang pagbabalik ng kapayapaan sa Pilipinas, at.... Mercedes,—ang wika ng matanda na tinutop —Bakit po, Tiya? —Nagsisikip ang dibdib ko... Tila may sak sa aking puso... wika m at nag —Kukuha ako hg inumin, mama—ang Danilo na noon din ay tumakbo sa labas pautos ng inumin sa alila. _ Parang hindi ako makahinga, Mercedes.—Da ing ng matanda na tutop-tutop ang tapat ng puso. _ Humilig kayong mabuti, Tiya... Baka kaya dahil sa inyong kinain kanginang hapon ah.. —Marahil nga anak... Nguni’t, tila ako nakarinig ng isang tawag na galing sa malayo na siyang nagpakaba ng aking puso at nagpasikip ng aking dibdib. —Isang tawag?—Ang patakang usisa ni —Oo, tila may bumulofcig sa aking tainga. ako’y natulig at... ang inumin... Malamig iyan maalis ang pagsisikip ng inyong dibdib. —Salamat, mga anak...—at lumagok ng ilang lagok ang matanda. —Kundangan kasi eh, pamay na pampatakot ang nababasa mo sa pahayagan — paninisi kunwari ni Danilo na kimndatan ang da laga. — Mabuti’y ang ating DÍS. 8, 1952 BULAKLAK 31 gan. Kay gaganda ng tugtugin. Lumapit sa radyo ang binata at saka inilakas- Isa nga namang magandang kundiman ang inaawit. Si Donya Salud ay tila natahimik. Nakapikit ang mata, ang kamay ay nakasapo sa tapat ng puso at tila nak:kinig sa tugtuging yaon. Si Mercedes naman ay hindi umaalis sa tabi, samantalang si Danilo ay payapang nagmamasid. “Mga giliw naming nakilcnig, —ang maiakas na wika ng tagang sulat ng pagtatapat (Sundan sa pahina 55) radyo.—Itigdl ang iba pang J. * <3 J.'* Nagimbal ang sa natuklasang gabi... sina Mercedes na bi* X X X ♦Av 4».* 4- + pagpakilala sa ting sumandali lang ng aming palatuntunan upang pahatdan kayo ng lalong sariwang balitang kapangyayari lamang sa loob ng ilang sanda ling nakaraanbuong Maynila krimen ngayong Nagkat:nginan at Danilo, samantalang ang matanda ay patuloy sa di pag-imik Nasugpo Man Ang Suwail Sa Masamang Mga Hangad, Ang Kamay Na Nagparusa’y Hindi Ñaman Maibunyag. na tila na:idlip. “Natuklasan ng' pulisya ang isang patayan na kinasasangkutan ng isang lider pulitiko at ki lalang mangangalakal sa siyudad na si Don Federico Guevarra na natagpuang naghihingalo at ha los wala nang buhay dah 1 sa tatlong maririmg saksak sa kanyang dibdib sa loob ng kanyang sariling tahanan. Sa kanyang tabi ay natagpuan din ang isang A X + 4. 4-NÚUNl'T, DAN». BAKIT MVKHAN6 BM LI SAN6 BAL ISA KA HAL IP HA IK AW AY MAPAYAPA DAHIL SA PAOKASAWI M> TAON& UMUU5I6 SA WO, AYux ~ lalak ng ayon sa pagkakilala ng pulisya ay isang pinalayang pansamanta sa pLitan. Ang lalaking natagpuang bangkay ay • si Pedrong Matón- Si Don Federico Guevarra ay dinala sa pagamutan nguni’t hindi nagtagal aknalagutan din ng hininga. Bago namatay ang kilalang lider pulitiko ay inamin niya na siya ang may gawa (Ika 31 labas) AGKARAAN ng saglit na panggigilalas ay si Atorny Vito Cruz ang umang nag tamo ng: —Ano ang sabi mo, Doktor.. .ulang yari sa ■ pagkit ba kamo iyan? Oo,.. . —Dagling sagot ni Dr. Musngi —ulong pag kit na nab abatatan ng isang uri mg pastang kulay-balat ng tao at matigas na parang —At kamukhang kamukha nga nitong si Alice!... —buong pagtatakang dugtong ni Fredy. — Napahusay ng pagkakahuwad, kahi’t sinong makakita ay walang hind; magkakamaling iya’y tunay na ulo nga ng isang patay...! ’ —Karamba!... suggab na pakli ng Abugado, —sino ba ang magsasabing hindi nga talagang bangkay ni Alicia iyan? —Siyenga po!... —sambot naman ng maliit na Binibining noon lamang nakahuma sa maluwat na pagkatigagal. —Ako ma’y nalito rin noong makita kong nakaburol iyan doon sa bahay namin! —Talagang animo nga’y totoong-totoo!... —muling badya ng Manggagamot, samantalang pinabibiling-biling ang hawak na ulong pagkit. —Ako’y may palagay na kung dito man sa Maynila ito niyari ay pihong ipinagawa sa isang dalubhasang Eskultor na dayuhan, pagka’t noong ako’y riiaglibot sa daigdig ay sa Paris lamang ako nakakita ng kahangahangang “obra de Arteng” katulad nito... Marahil ito’y ibinayad nang malaki ring halaga. At ang isa pang hinala ko ay walang salang sa Bagyo ito inayos nang pagkalagay sa ataul bago iniluwas d to sa Maynila, dahil’nga diyan sa mga sangang tuyo ng pinong binigkis at ginawang parang katawan—Marahil nga... —Sang-ayon ni Atomy Vito Cruz. —nguni’t ang hindi ko maubosi-maisip ay kung ano ang kahulugan ng gina wang iyan! —Ako’y nagkamali sa una kong sapantaha... —anang Manggaga mot. —Noong una’y inakala kong ang nangyari’y dalawang buktot na katampalasanan; alalaong balosa. ga’y sa paghahangad na maisakatuparan ang pagpatay kay Alicia ay kinailangan ang isa pang biktimang kinitlan ng buhay, upang gamiting panglinlang sa mga tao... Datapuwa’t ngayon ko nabatid na hindi tama ang hinala kong iyon. . —E, ano nga sa palagay nlnyo ngayon ang kahulugan ng gina wang iyan? —Ngayon ko napag-isip na ang Don Antoniong iya’y talagang nag-aangkin ng mataas na katalinuhang maka-satanas. Isang matal nong kriminal, at inisip niyang gawin iyan upang makinis at wa lang peligro ang ginanap niyang krimen. , —Panong makinis at walang peligro?... At bakit pa nga niya kinailangang magpagawa ng palsipikadong bangkay na katulad niyan, samantalang sa halip hang ilibing na buhay diyan sa loob ng katakumba ang batang ito, ay labis naman niyang magagawang ito’y patay in at siyang iburol sa bahay nila...? —Iyan nga ang sinasabi kong matayug na katalinuhan niyang taong gañid na si Don Antonio. Halos natitiyak kong maraming dahilan kaya hindi ganoon ang ginawa. —Pano? Anong mga dahilan iyon? —halos magkasabay na tanong ng Manananggol at ng binatang Reporter. —Una,... ibig niyang maging malinis ang kanyang kamay sa pagganap ng isang kakilakilabot na krimen, pangalawa,... tiniyak niyang masarili lamang ang tu nay na lihim ng pagkaligpit ni tong si Alicia; at pangatlo,... halimbawang ito nga ang kanyang pinatay sa pamamagitan ng sakal, o di kaya’y paglason, gaya ng ginawa sa kanyang ama; at siya ring hinangad na mangyari kay Donya Pilar, ay kakailanganin pa niya ang tulong ng isang Embalsamador upang embalsamahin muna ang bangkay bago iluwas dito sa Maynila at iburol sa kanilang bahay;. . bagay na maáaring manganib sa pagkabunyag ^ng ginawa niyang katampalasa nan kundi masusuhulan ng mala, king halaga ang kanyang kakatulungin.... Samantalang pano’tpano man, kung ang pag-aayos la mang ng palsipikadong patay naito ay makakaya na niyang gawing mag-isa lamang sa isang li him na pook doon sa Bagyo. 9 —Ganoon nga kaya... ? —Tila alinlangan pa ring pasubali ni Atorny Vito Cruz. —Hindi malayong iyon nga na man siguro, Tatay... —parang katig sa Manggagamot na salo naman ni Fredy, bago binalingan si Dr. Musngi- Ang hindi ko pa nalilinawang mabuti, Doktor, ay kung paano nagawa iyang makinis at napakagandang pagkakahuwad ng ulong pagkit na iyan, nang lingid sa kaalainan nitong si Alice. —Puwes iyan ay hindi na isang hiwagang mahirap isipin... — anang pantas na Manggagamot. Pihong si Alicia’y may maliwanag na larawang nakuha ni Don An tonio, at siyang ipinakopya doon sa hinihinala kong Eskultor na dayuhan. Ano ang malay natin kung... ,—Ah, naku, alam ko!... pabu lalas na agaw ng maliit na Binibini. —Naalaala ko ngayong noong mahig.t na isang buwan pa bágo idaos ang aming babangluksa, na siya ring araw na itinakdang pagdadala sa akin sa Bagyo ay isinama ako ng Antoniong iyan sa isang gusali sa Eskqlta, at ako’y pinakunan ng re tratong may apat na pusisiyon sa isang kilala niyang Pranses.... Isang kuhang paharap isang paulong pagkit na iyan,... Doktor? —Aba, ito’y lubhang mahalagá NQA /4N& INZU54MN KO. LIK ¿N& JMTINñ L4K45 KO AY Bawa’t Gawing Kabuktutan Ng Pusakal Man Salaria Ginagamit Ang “Talino” Bago Niya Ito Gawin. tagilid sa dakong kanan. isa ring patagilid sa dakong kaliwa at isa pang patal kod. At ang dinahilan sa akin ay nang makita ko raw ang pagbabago ng aking ayos kung ako’y turnaba pagkatapos ng aming bakasyon. Mayroon akong kopya ng mga retratong iyon ’sa aking maletín. —Aha! Kung gayo’y tama na!... —Pabulalas ding sambot ng binatang Reporter. —Walang salang iyon nga siguro ang ginamit na huwaran kaya naging kamukha mo iyang... —Buweno, tama na nga... — parang patapos na halang ni Atorny Vito Cruz, at bumaling din sa Mediko, —ano ang binabalak mong gawin natin ngayon sa para sa atin... —Agap na salo ni Dr. Musngi. —Kailangang maiuwi ito upang magamit nating Ebidensya pagdating ng araw - -Ganoon din nga ang aking iniisip. —Ah, opo, siyengal... —Magalak na sabad ni Alicia. —Dapat ngang mai-uwi at nang maiphkita natin tuloy sa nanay ko. Akina po, Doktor, at ako na ang maghahawak ng manikang pagkit na iyan. —O, sigi... —malugod na paunlak ni Dr. Musngi. —Heto, balutin mo ng iyong panyoleta, at pag-inga tan mo lamang na huwag mabunggo,... baka masira...! —Hindi po. —At walang pagkasiyahan sa tuwang kinalong ng Dis. 3, 1952 BULAKLAK 33 ------------------------------- - ---------• timtimang dalaginding ang napa kagandang huwad sa sarili ni yang larawan. —Ngayon, ano pa ang gagawm natin? —patapos na tanong uli ng Abugado. —Wala na... —magalak na sagot ni Dr. Musngi- —Uuwi na tayo, yamang natuklasan na na tin ang hiwaga, at natapos sa kasiya-siyang kalutasan ang ating pagsisiyasat. —At pano po,... —pagunita nl Fredy, —iiwan ba nating nakahambalang na ganyang bukas ang kabaong? —Aba, huwag!... —pabigLang salag ng Manggagamot. —Baka makatawag nang pansin sa mga Sepulturero ng libingan kung iya’y masilip diyan sa butas na salamin ng bintanang may rehas nitong Mausoleo. Maáaring maging magusot ang mga pangyayari kung malathal'a sa mga Peryodikong palsipikadong bangkay ang dito’y inillbing, at maiamang pang masira ang aking binabalak na sorpresa sa araw nang pagdakip natin kay Don Antonio. —Si Don Antonio po ba lamang ang ipadadakip natin? At si Donya Lina... ? Namanglaw ang mukha ni Dr. Musngi at: —Hangga’t maáari sana, ay ibig kong mailigtás ang baliw na Binibining iyan, nguni’t kung talagang dapat din siyang pag-usig:n sa salang kriminal ay wala akong magagawa. —Kung gayón po’y... —Kaya ko na nga pinahawakan kay Alicia ang ulong pagkit ay nang mapagtulungan nating ipasok uli sa nitso ang ataul na iyan. —0, sigi po,... halikayo, itay, pagtulung-tulungan natin at nang madali. Masigla namang kumilos ang Ginoong Mañánanggol. Pinahawakan ng isang kamay kay Alicia ang pananglaw na plas-lait at ang tatlo’y tulung-tulong nang nagdudumali sa paglalagay ng takip sa kabaong, ngu ni’t noong ito’y ipinapasok na nila sa loob ng nitso ay payamot na bumulong ang binatang Repor ter na: —Putres, nalimutan kong magdala ng tubig na panglahok sa. sementó; hindi natin malalagyan ng paletada itong bukana ng nit so, para ’ huwag mahalata ang pagkabukas! —Siyenga pala!... —ani DrMusngi. —Nguni’t hindi na bali,... sakali mang makaisip na (Sundan sa pahina 66) 34 BULAKLAK Dis. 3. (Ikalawang kay Ro ña ang pamimigat ng kanyang dibHindi niya akalain na gaang isalubong sa kanya nl Horacio na ama ng kanyang Tinutop ang labas) i r j ALOS ay natulig si Carmen sa kanyang narinig. Na ll - panganga ang bibig at napaurong saka napasanH dal sa dahon ng pinto na hindi malamán ang isaII sagot. Hindi niya akalain na ang mga katagang yaon ay marinig sa bibig ng —Hindi... hindi ko po maunawaan ang ibig ninyong sabihin, —ang naibuka na lamang sa bi big sa gitna ng kkgulumihanan. —Bakit hindi mo maiintindihan? Maliwanag ang aking pagsasalita. —At saka dinukot ang kartera sa tapat ng dibdib. — Magkano ang iyong kailangan.. ? —Don Horacio, —at ang buong katawan ng dalaga ay tila ginimbal ng pangangatal. —Iyan ba ang inyong ipinarito? Nalalaa?na ng binatang kasintahan. nakahanda akong tumbasan ng salapi ang lahat. —Humugot sa kanyang kartera ng mga salaping papel. —Hayan, tatlong li bo?.. • —Don Horacio.... —Apat ?... Lima ?... . Unti-unting pinagdimlan ng paningin si Carmen dahil sa pamumuo ng luha sa kanyang mga mata. Ang salaping inihahalayhay ng matandang yaon ay tila talim ng balaraw sa kanyang man ba ni Roberto ang inyong dibdib. Pinagtiim na lamang ang sadyang iyan?... —Hindi... At ito’y sarili kong kagustuhan. Alam ko ang nangyari sa inyo ni Roberto. Hindi lamang pala kayo magkasintahan at... may nangyari na. Iyan ang dahilan kung bakit masigasig kang malapit sa aming pamilya. At ang torpeng batang iyan ay sunod-sunuran sa iyo... Puwes, bagang, unti-unting sumulak ang kanyang dugo... —Don Horacio... Ano ang palagay ninyo sa akin? Mukhang salapi ? —Sukat na ang pagpapakunwari, Carmen, —ang tila pauyam na tugon na hindi man nilingon ang dalaga at patuloy ang matandang lalaki sa pagbilang. — FAUSTO y. GAl.AURAN' Alam ko ang layon mo berto... Kaya’t ako magsasakripisyo sa kahangalan ng aking anak. Hayan, tangga pin mo... Sampung libo! —Sampung libo!... Sampung libong... halaga ng aking kapurihan!... Inaakala kaya nmyong may kayamanang maáaring pumantay sa karangalan at buhay ng isang tao?... —Wala akong magagawa... Naganap na ang iyong pagkakaNariyan ang iyong ka.. sa karangaláng si. —at paaglahi pang —Si Roberto’y may Hindi sa mail... bayaran sa nasabi mo. napangiti. pangalan sa sosyedad... ko mapapayagang pakasal iyo na isang... isa ng.... —Utang na loob, Don Horacio, huwag ninyong piliting makalimot ako sa inyong katandaan. Buhat pa kangina’y pawang paghamak at pagdusta na lamang ang aking naririnig. Hindi na kayo nakutya sa inyong sarili na hindi magpitagan sa isang walang lakas na babaing katulad ko. Nguni’t ito’y sarili kong pamamahay, Don Horacio, at makapangyarihan dito, po ang pintuan... —Ipinagtatabuyan mo —Ang taong hindi magpakatao ay dapat paalising tulad sa isang hayop... Napadilat ang mata ni Don Horacio, kinuha ang bastong kamagong at hinawakang mahlgpit. Hinihintay naman ni Car men na siya’y pagbuhatan ng kamay, nghni’t matapos ang ilang saglit na panggigigil at kapootan ay minasdan na lamang ni Don Horacio ng mga matang nag-aalab sa galit ang dalaga at saka paragasang umalis at ipininid ng malakaa ang pinto. 0 ako ang Nariyan ako ?... marunong r Hindi makatinag sa pagkakahilig si Carmen sa gilid ng kan yang tokador. Gayón na lamang ang dib. yon Don binatang katipan. dibdib at marahang nagtungo sa kanyang sopang pahingahan. Naupo dito at sinapo ang mukha ng dalawang palad. Napaiyak ang dalaga!.... x —Senyorita... Senyorita... — ang malakas na tawag ni Belen na biglang napapasok nang marinig ang malakas na pagkakapinid ng pinto. Hindi siya kumbo... Iplnágpatuloy ng dalaga ang pagluha upang gumaang ang kanyang dib dib. Hindi kaila kay Belen ang nangyari, «¡Buhat sa kanugnog na silid ay dinig na d nig niya ang malakas na salita ng uma is na Don. Ayaw niyang lumabas at makihalo sa usapang yaon, sukat ang makinig na lamang at ihanda ang iinum ng kape ng kanyang panginoon. Nang makita ni Belen si Car men na marahang lumuluha, pati siya’y nahabag at nahambal. Marahsn siyang lumapit sa nakaupo at paluhod na humawak sa tuhad ni Carmen. —Senyorita.... —at sa mata ni Belen ay umagos ang luha. —Nar nig mo ang Khat. Belen, —ang marahang wika ni Carmen na nag-angat ng luhaang mukha. —Iyan ang pinakadakilang h-n* dog sa akin ni Roberto sa gabing ito ng aking pagtatagumpáy... Ang iba’y naghandog ng magagandcng bulaklak, siya’y isang mata'im na sundang na rtinarak sa aking dibdib!... —Senyorita, ano po ang inyong gagawin?... Dis. 3, 1952 BULAKLAK 35 Pinahiran ang luha sa kanyang mata at pisngi na nabasa sa pagiyak at saka marahang tumindig. Nagtungo sa harap ng nakabukas na durungawan, tumingala sa langit at saka bumuntong hininga. Sa buong buhay ni Carmen Mora les, —ang kasintahan sa puting tabing, ang maya sa pag-awit, ay ngayon lamang siya nakaranas ng gayong kabiguan- Nakaluhod si Belen sa tabi ng sopa nguni’t minamasdan ang kanyang panginoon sa tabi ng durungawan. —Senyorita... Unti-unting pumihit si Carmen na nag-uulap ang mukha Wala na ang luha sa, kanyang mga ma ta. Napagpakuan- ng tingin ay ang.talaksan ng salaping papel na iniwan ng matanda sa munting mesang bilog sa gitna ng silid. Matagal na pinagmasdan na sa labi’y nakaipit ang isang mapait 11a ngiti. —Salapi I.... kabayaran ng aking puri at dangal!... —Ang buong pagdaramdam na, *inusial. Pinagtiim ang bagang, nabadha ang galit sa kanyang mukha, nagb’ ;"T A ¿OHtr n unncio 5.ZRPHIR k / MORALES,-AN0 KA51NTAHAN SA PUWTABINGL.AN0 MAYA SA PAG-AWIT,-AY NGAYON UA- S MANG 61YA ÑAUARAN NG YON0 KA9<0UANx6ARAGiKA*rM. 5 Bawa’t Buhay Ng Artista Ay Tampulan Ng Hinala, Nguni’t Sila’y May Dangal Ding Hindi Dapat Na Masira. alab ang apoy sa kanyang mga mata... Napasubsob si Belen sa sopa at umiyak.... —Belen, huwag mo muna akong tangisan... Hindi pa naman lubos ang aking pagkasawi... Matuling nagtungo sa tabi ng kanyang tokador, hinaltak ang na isang makapal na “houri-coat” may dalawang mukha. Ang damit na yaong galing pa sa Tsina ay may nakaburdang isang malaki at mabagsik na dragon sa; likuran. Bihira niyang isuot yaon sa gabi, nguni’t sinadya ni Carmon na sa kanyang sadya’y lalo siyang mag ging marilag at marangyaNagbalik si Carmen sa mesa, sinaklot ang salaping papel, inilagay ng walang patumangga sa kanyang magandang hand bag at saka nagtungo sa pintuan. —Senyorita... Saan kayo pupunta?... —ang malakas ha habol ni Belen. —Sasamahan ko ka yo.... —Huwag na, Belen. Dumito k& at hintayin mo ako... —Ano po ang inyong gaga win?... Baka... Diyoakol... Nguni’t ang dalaga ay nasa la(Sundan sa pahina 39) 1952 Ni ARTURO GARCIA TULONG SA MGA 6UR0 AT NAG-AARAl Nqbuhaym Dr. JOSE RIZAL EMAWNAWRKR6TIN4 SINO ANG UNANG SUPO NI RIZAL ? -ANG KANYA PONG ¡NANG 5/ GNG. T£ODOPA ALONGO -- 0A&OT NI CONPAPO. SINO AH& KU MIL ALA SA KATALINUHAN NI RIZAL 04 KANYANG PAAKALAN ? • -ANG MGA PAZ! PONO NAGING SUPO ÑIPA - - GAGOT NAMAN HI 4P0E4O0N. IILANG WON ANG GULANG Ni RIZAL NOON? -LABING-ANfM PO. - GAGO^AGAPNI/ZILA. ILAN© TAON NA 01 RIZAL NANG MAGAR4L 04 ATENEO PE MANILA? -LABING-ISANG TAON PO. --TUGON NI KCAWO. KAILAN NATAMO NI RIZAL ANG KAP4NGALAN £4 «GKA'BMGHILLER ENAKTEG"? NOON PONG !KA -23 NG MARGO, &7 • - TUSON NI MANOLING. NANG 0UMUNOP N4 T40N, Ai 0AAN N4G4P4L 0' RIZAL? -- 04 PAMANTAGAN PO NG GTO. TOMAS - • TUGON NI tMtt Superbisor sa viga Sinnsabing si Bonifacio ay hí lala hindi lamang sa kanyang pagiging Ama ng Katipunan kundi gay°n din sa kavyang pagmamahal sa loikang Tagalog- Basahin watin ang sumusunod na kuwento: Sabado ng umaga. Sa silid aralan, sa tahanan nina aling Nena, ay abálang-abala ang magkapatid na Pepe at Leonor. Si Pepe ay nasa-ikatlong baytang ng haiskul at si Leonor naman ay nasa huling baytang ng mababang paaralan. Tinutulungan ni Pepe si Leo nor sa pagsulat ng gawaing-bahay nang si aling Nena ay dumating buhat sa pamlihan. “Pepe, Leonor...” ang tawag ni aling Nena sa dalawang bata, “abutin ninyo itong mga dala ko.” Iniwanan ng dalawang t'nawag ang kanilang mga aklat, lapis, papel at iba pang mga kagamitang pampaaralan sa ibabaw ng hapag at sumalubong sa bagong dating. Nang mapans'n ni aling Nena na hanggang sa pagluluto ng ka nilang pananghalian ay laging may pinagtatalunan ang dalawa niyang anak ay nagtanong ng ganito: “Bakit parang may kagalitan kayong dalawa, ha?” “Si kuya po eh,” ang simula ni Leonor. “Ay aho?” ang sunod na tanong ni aling Nena. “Hindi po Inay.” ang salo agad ni Pepe. “Wala po kaming pinagkakagalitan. Hindi po lamang maniwala sa akin si Leonor na si Banifacio ay manunulat din. Akala niya ay sa Katipunan la mang kilala si Bonifacio. Tingnan niyo ang simulat na theme ni Leonor. Hindi po ba, Inay, si Bo nifacio ay makata pa sa Taga log?” Si aling Nena, sapagka’t guro at kung kaya lamang tumigil sa pagtuturo ay dahil sa panghihina Paaralang Pribado ng kanyang katawan, ay hindi na-r kat’is at nagpaliwanag agad: “Alam ninyo, nang itatag nina Bonifacio ang Katipunan, ay nagkaroon sila ng pahayagang kung’ tawagin ay Kálayaan. Si Bonifa cio ay maraming nasulat sa babasahing ito. Siya ang may-akda ng Ang Dapat AI abatid Nang Mga Tagalog. Manga Aral na Gagawin nang manga Katipunan nang manga Anak Nang Bay an at ng Katapusang Hibik Nang P dipinas. Siya rin ang gumawa ng kauna-unahang salín sa Taga log ng Mi Ultimo Adiós ni Rizal, na kanyang pinamagatang Pagibig sa Tinubuan Lupa. Ang pangalang ginamit niya sa pagsulat ay Maypagasa. Anupa’t tama si Pepe, Leonor , kung siabihin ni yang si Bon:facio ay makata’t manunulat din.” “Kita mo na” ang buóng pagmamalaking sinabi ni Pepe sa kanyang kapatidHindi na kum bo si Leonor. Si ya man ay natutuwa sapagka’t nagkaroon siya ng karagdagang alam tungkol kay Bonifacio. “Mabubuo ko na ngayon ang aking susulatin para sa Lunes,” ang ñas siyahang wika ni Leonor sa kanyang sarili. At ang mag-iina, si aling Nena. Pepe at Leonor ay masasayang nagpatuloy sa kanilang paglulu to ng pananghalian. TALASALITAAN: abalang-abala — very busy gawaing-bahay — homework pagsisi —act of blaming someone pag-uusisa — inquiry MGA TANONG: 1. Ano ang sinabi ni Pepe kay Leonor tungkol kay Bonifac o? 2. Ano naman ang paliwanag ni aling Nena. 3. Patunayang si Bonifacio ay makata’t manunulat din. 4. Isaysay ang iba pa ninyong nalalaman tungkol sa ating bayaniDis. 3, 1952 BULAKLAK 37 Aug Lingguhang ito ay may Kapahlntulutan ng Kawanihan ng inga Paaralang Bayan, (BULLETIN No. 30, s. 1951) PAG-AARAL NG TULA Inihanda ni E. MAR. ANTONIO (Nagiing Guro Sa Paaralang Bay an) lto’y isang halimbawa na si Kristo ang nagsulit sa Kaniyang pangangaral sa narimlang mga isip: —-Hayun,—anya,—masdaii ninyo ang ulirang manghahasik ‘ 11a may punlang isasabog sa binungkal niyang bukid; bawa’t binhing ibinutsay na sa bato napahagis ay tinangay lang ng liangin at nalanta lang sa init. Sa gilid ng linang naman, bawa’t binhing napasaboy ay hayop ang kumakai’t tumutuka’y mga ibon; subali’t ang mga punía na sa linang napaukol at buhaghag namang lupa ang dito ay nagsitabon, nagsitubo itong kusa, lumabay ang mga dahon, nangamunga nang sagana, nagsilusog at yumabong. Ang butil ng karununga’t magagandang simulain, Hindi pala tumutubo sa di-linang na damdamin; itanim na gintong aral sa may isip na mahangin, ay aral na lumilipad sa matayog na hangarin; nguni’t dunong na ipunla sa may banal na loobin, karunungang yumayabong na ang bunga’y dangal, giting. PANTULONG NA MGA TANONG: 1. Ano ang kahulugan ng Manghahasik? 2. Bakit hindi nagsitubo ang mga binhing napahasik sa kabatuhan ? 3. Ano naman ang nangyari sa mga binhing napasabog sa gilid ng mga linang? TALASALITAAN—VOCABULARY Ang Manghahasik—The Sower simulain—principle binhi—seed dangal—honor Isanir pulufonir ng mga batane nng-naral na Snn Pablo Elementary School, San Pablo City, Laguna, na nasa llalim ng pamamahala ni Gng. Nasareth, guro sa Wikang Pambansa. Sa pagtuturo ng Tagalog ay BULAKLAK ang kanifang ginagamit na may pagpapatibay ng Kawanihan Jig mga Paaralang Bayan. ■ KAWIKAANG TAGALOG Inihanda ni VITO C. SANTOS (TAGALOG IDIOMS) (Manaiualiksik-wika, Suridn ng Wikang Pambatisa) APDO, (bile, gall.) A selfish person. Apdung-apdo ang kanyang tiyuhin. His. uncle is very selfish. 1. apdo sa loob, (bile inside*) (a) against the will. Apdo sa kalooban niya ang pagkapag-asawa ng kan yang anak na babae. The marriage of the daugh ter was against his will. 2. uminom ng apdo, (to drink anything bitter.) (a) suffer ill treatment9 e.g»> a wife from a husband. Kung ibig mong uminom ng apdo, ay siya ang ibigin mo. If you like to suffer, you love him. APOY, (fire») A person charac teristically fast or speedy in action. Si Kid Moro’y apoy sa suntukan. Kid Moro is a fast boxer. 1. apuyán, (to set on fire.) (a) to incite one to anger. Inapuyan nila si Juan upang hamunin si Berto. They incited J wan to challenge Berto. Same meaning is expressed in ginatungan, (which see). 2. kinain ng apoy, (devoured by fire.) (a) was burned completely; reduced to ashes» Ang bahay nila’y kinain ng apoy kahapon. Their I bouse ivas burned yester day. (Cf. nauwi <sa abo, reduced to ashes.) 3. maghapong walang apoy sa kalan, (no fire in the stove the whole day.) (a) did not eat the whole day. Said of poor fami lies particularly. Mag hapong wa’ang apoy sa kalan nina Aling Teria. Aling Teria1 s family did not eat Vie whole day. 4. has a high fever» Nag-aapoy ang kata wan, (the body is very hot.) (a) has cl high fever. Nagaapoy ang katawan niya nang dumating sa bahay. He had a high fever when he arrived home. (Cf. mataas ang lagnat, whit a high fever.) 5. naglalaro ng apoy, (playing with fire.) (a) said of a women who is not faithful to her es pouse. Hindi ko akalaing siya’y naglalaro ng apoy. I never thought that she is unfaithful to her hus band. (b) Sometimes the phrase is also used in referring to men engaged in shady business- Malaki ang ki ll i kit a ng taong iyon, pagka’t naglalaro ng apoy. That man has a big income because he is engaged in shady busi ness. 6. kumakain ng apoy, (eat fire.) (a) brave; lion-hearted. Of ten used in referring to a man zvho is ruthlessly brave. Maraming riatatakot sa kanya, pagka’t kilala siyang kumakain ng apoy. Many are afraid of him. because they know him to be ruthlessly bra re. 7 • pagsugba sa apoy, (plunging into the fire.) (a) intentionally dragging self to do a thing he knew to be dangerous. Ang pagtakas sa bilang guan ay pagsugba sa apoy. To stage a jail break is suicide. (MAY KARUGTONG) 38 BULAKLAK Día. 3, 1952 Luksanq Pag-ihig (Buhat sa pahina 29) li’t wala siyang nagiging tugon sa akin kundi ang mga ka».agang: “ang twnay na pag ibig ay sadyang mapagb gay- Unang isinasaisip ang nauükol sa kadgayahan ng iniibig.. —I sang araw na masungit ang panahon ay isinama ako ng kaibigang Boby sa malaking tahanan nina E ya. Matatapos na noon ang takdang araw ng hinihingi naming bakasyon. Dinatnan namin si Elyang may luha ang mga mata. Sa buo niyang katauhan ay mababakas ang taglay na dalamhati. Isinasaad ng kanyang anyo ang matinding kalungkutan. Ayon sa sari i niyang pagtatapat ay ipakakasal siya diumano ng kanyang ama sa isang lalaking hindi niya iniibig. At ang kagustuhan ng magulang ay kan yang susundin. Pakakasal siya sapagka’t ayaw niyang dulutan ng pagdaramdam ang kanyang ama na noon ay nararatay. — “Ikaw ay aking pinakaiibig, Bo by,” —aniya sa kasintahang tila hindi humihinga sa kanyang pagkakatayo. —“Pinakaiibig kita at laging mamahalin hanggang may KUNG TAGLAMIG AY LUMALAGANAP ANG tiao/ IPAGSANGGALANG ANG INYONG KAANAK SA TULONG NITONG MGA CHLORICODE NANG PANLUNAS SA UBO n< Bp karanhr&nr harabe m aba. Pinalalabas alte aag píeme» pinapisinhawa aa< pangbabapdl» pinalalawaf ang paaiaOdp sa lauranaa a* dlbdlk. Ang Isang lcaranhrang nbe ay maaaring magbmgi eg melu bhang karamdaman kundi agad faiunasaa. Umlnoas ■< Chloricode ukol sa dagline lunas! Higit aa mabisa, ang isang kutsarita ng Chloricode ay katumbas ng isang kutsara j baby CHLORICODE nalalabi akong hininga* lyan ay ipinangangako ko sa iyo at gagawing panata ng aking buhwy” —Magsasa ita pa sana si Boby noon nguni’t ito’y hindi niya nagawa... Parang may bikig ang kanyang lalamunan na humajjadlang sa mga katagang naia niyang sabihin. Tinanganan na lamang sa dalawang balikat ang lumuluhang kasintahan saka turna, ikod na mabigat ang dibdib. —Lalong matindi kaysa dati ang lakas ng hangin nang kami ay dumating sa aming himpilan sa Batangan. Doo’y isang patalastas mula s*a pinunong pangkaLahatan ng Hukbong Panghimpapawid ang sa aming dalawa’y unang sumalubong... Isang utos na nagsasaad ng pag'ilikas ng lahat ng eroplano sa aming himpi lan. Ayon pa rin sa patalastas ay kailangang ilipat sa himpilan ng Pampangga ang lahat ng sasakyan. —Minabuti ng punong mekaniko ang aming pagdating ng kaibigang Boby pagka’t mayroon pa di-umanong hindi naililikas na tatlong sasakyan. Ang isa ay sira subali’t ang dalawa ay maáari namang lumipad. Idinugtong pa niya na ang iba naming kasamahan ay kalilipad lamang at marahil ay di pa gaanong naka^aIslnatagalog ni: GERONIMO G. CRUZ Kagawaran ng Kalusugan Dr. Demetrio Belmonts Pangalawang Puno ng Kalusugan Lwnsod ng Maynila Dr. Belmonte*. Napamsin ko pong tuning darating ang tag-init au maraminy binubuiutong-tubig. Sa kasalukuyan ay may labing dalawang bata ang nag taiaglay ng ginitong sakit sa aming paligid kaya’t nangangamba akong baka hapitan din ang aking mga anak. Maaari po bang ipaHwaiuig ninyo sa akin kung ano ang daprft kong gawin upang maiiuasan ng aking mga anak ang sakit na ito? Lubos na gumagalang, Gng. Lydia Valdez Gng. Valdez, * Ang bulutong-tubig ay isang uri ng sakit sa balat na may kalakip na lagnat, pagkabalisa, pananakit ng ulo at pagkawala ng gana sa pagkain. Lumilitaw ito sa loob ng ilang oras at tumatagal sa loob ng ilang araw na matapos gumaling ay nagiiwan sa simula ng gamungo at datal-datal na bakas. Ang bahagi ng katawan na malimit dagsaan nito ay ang mukha at bumbunan. Ang paglaganap ng sakit na ito ay maiiwasan sa pamamagitan ng mga sumusunod: 1. Ihiwalay ang may sakit sa karamihan; sa isang silid na pinaglalagusan ng likas na hangin. 2. Ang sino mang hindi pa dinadapuan ng sakit na ito ay dapat magingat na huwag matabi sa may sakit. 3. Sumangguni agad sa manggagamot kung lalagnatin at magkakasingaw sa balat. 4. Ang mga kagamitang ginamit o hinipo ng may sakit ay da pat disinpektahin. Tinugon ni: DR. APOLONIO DEL ROSARIO Kagawaran ng Kalusugan KARAGDAGAN: Ang bulutong tubig ay malimit lumitaw sa tag-init kaya’t lalong kailangang panatilihin ang kalinisan ng katawan at pamamahay sa panahong ito. Maligo araw-araw upang maiwasan ang pagkahawa. Sa kasalukuyan ay wala pang natutuklasang gamot sa sakit ni it'kaya’t ingatang huwag kayong mahawa. Laging isaalang-alang ang apat na paala-ala sa itaas nito. Inyong lingkod, DEMETRIO BELMONTE Pangalawang Puno ng Kalusugan .Lunsod ng Maynila layo. —“Madali kaming naghanda ni Boby na mula pa sa Maynila at hangga nang mga saglit na yaon ay di nagbubuka ng bibig dahil sa ma’aking pagdaramdam na tinataglay. Gayón pa man ay isinaayos namin kapwa ang mga kailangan sa aming paglipad at patakbo halos na tinungo ang da lawang eroplanong itinuro ng mekaniko. “—Habang ako’y nagpapainit ng makina ay napansin kong tila wala sa loob ni Boby- ang kan yang; ginagawai Ni hindi niya; tinitinguair- ang; mga- “instrumen to” n^ dapat munang suriing: mabuti ng. isang- abyador bago lumi? pad; Nakattngnr siya sa malayo* at matamang nag-iisip. Ang ga yón ay hindi ko naman pinansin sapagka’t malaki ang aking pana na ligsa kanyang kakayahaiL “ —Hindi nalaunau ay pumahimpapawid na kaming halos magkadikit ang pakpak. At di pa kami gaanong nakatataaB ay nabalot na kami ng makapal na ulap... Unti-unting ipinadpad ng malakas na hangin ang aming sasakyan hanggang mailayo sa dapat naming kalagyan. Walang anu-ano’y bigla kaming hinigop ng malakas na hangin at hindi masugpo ang mabilis na pagbaba ng aming eroplano... Nagpingki ang aming pakpak at naramdaman kong sumadsad ang tagiliran ng aming sasakyan. —Bahagya ko nang naramdaman ang; dampi ng malamig at malakas na hangin aking ka tawan,.. Nagdilim ang aking paningin at ako’y nawala sa aking sarili... —At ngayo’y naririto ako, ka mi ng kaibigan kong Boby. Kap wa walang silbi ngayon sa bayan bahagya nang naalaala ng mahalaán. Kung Hindi pa duinating ang ganitong pagkakataon ay... —Pinananabik mo kami, Tenyente Mirasol, —nasabi ni Doktor Makabuhay na marahil ay ibig nang makapagsimula ng pulong ng kanilang kapisanan. —Ano ang nangyari kay Elya? Natuloy ba ang pakikipag-is^ng dibdib niya sa lalaking binanggit mo kanina? “—Dinaramdam ko pong Hindi masagot ang inyong katanungan, pagka’t ang bagay pong iyan a^ di ko rin nalalaman, —mahinahong sagot ng Tenyente. —Nguni’t ang masasabi ko sa inyo ay naging tapat siya sa kanyang Vangakong si Boby lamang ang ^kanyang iibigin. Kayo man ay mga mata ring katulad ko. Nababakas din ninyo sa kanyang anyo ¡ngayon ang matinding dalamhati, Ngayon ay wasak ang kanyang puso at sugatan ang kan yang damdamin. —■-Masdan ninyo siya. Siya pa rin ang dating si Elyang hindi nakaiilimot. Sampung taon ko na ngayong nasasaksdhan ang wqlang patlang niyang pagdalaw dito tuwing sasapit ang ganitong araw. Lahat ay nagpukol ng humahangang paningin sa matimtimang babaing payapang nakaluhod sa harapan ng puntod ni Roberto Maniego. Minsan pa niyang linilinis sa pamamagitan ng kanyang maputing panyo ang nangingitim nang krus at muling nag-ukol ng mataimtim na dalangin habang dumadaloy ang masaganang luha sa mapupungay na mata. At marahang nilapitan ni Ten yente Mirasol ang kaibigang si Roberto. Sa kanyang paglap t ay naulinigan pa niya ang ibinubulong ng walang kamatayang pagibig ni Roberto sa kasintahang si Elya. —Elya, —ang mahinang bulong ni Boby, —kung bagama’t di nagtamong palad sa lupa ang ating pag-ibig ay nananalig akong di magluluwat at sa pagkikita natin sa kaluwalhatian ay mabibihisan na ang lukaa mong pag-ibg. Matapos masabi ang gayón ay walang kibong nil ¡san ng magkaibigan ang ulirang babaing wa lang katinag-tinag na nakaluhod sa harap ng puntod ni Kapitan Roberto Maniego, ang magiting na abyador na nagbuwis ng kan yang buhay sa oras ng paglilingkod sa Inang Bayan. Noon naman ay nagsisimula nang magpulong ang mga kaluluwa. x May Uinaqa Panq Daratinq (Buhat sa pahina 35) bas na ng pintuan. Isang manipis na sutlang tila munting alapaap ang itinabing sa kanyang magandang mukha, si Carmen ay m^tuling lumabas sa gusali. Salamat naman at hindi siya nagtagal. Isang paupahang taksi ang lumapit sa kanya... Isang malaki at maharlikang tahanan ang kanyang tinutungo... Sa gitna ng malamig na s’moy ng gabi, si Carmen ay pinagpupusan.. Kay Iakas ng kaba ng kanyang dibdib. Ang sasakyan ay tumigil ng may ilan pang hakbang ang layo Ea malaking pintuan ng tahanang yaon. Alam niyang hindi pa nagkakatulog ang tao sa loob sapagka’t maliwanag na maliwanag pa ang kabahayan. Nang siya’y bumaba at bayaran ang tsuper ay b'gla pa niyang Rng marikit ng BELEN na ¡to y maaaring maging INYO! Patinqin sa dentista makalawa ‘sanqtaon! I Sa bawat lahok, maglakip ng 1 kahitía ng Kolynos na I : kasama ng kupon, at ipadala sa: | KOLYNOS SLOGAN CONTEST I I P. O. Box 950, Manila. I J Pangalan ................................................ j I (Gawing maliwanag) I I Tinitirhan .......................................................................................... ¡ I Lalawigan ............................................... I I iBUL-8) MAGDUMALI! ANG TIMPALAK UKOL SA NOBYEMI BRE AY IPIPINID SA IKA-15 NG DISYEMBRR 1952? ’ Gumamit nq KOLYNOS tatlunq ulit maqhapon! Aug KOLYNOS ay namimigay ng 60 pangrelihiong likhang-sining bilang gaat impala sa bawat buwan ng Oktubre, Nobyembre, at Dlsyembre! 2 UNANG GANTIMPALA 20 BELEN na may pigurin (napagkaugalian); escayola; mainam ang pagkapinta; ang pinakamataas na pigurin ay 20 cm! 10 I KA LA WANG GANTIMPALA Iyon ding magandang BELEN, pinakamataas na pigurin ay 9 cm! 40 IKATLONG GANTIMPALA Makapal na BELEN na karton sa buhay na kulay; tanawing nakaukit; wari’y buhay na pigu rin; madaling itayo! SUNOD NA 68 GANTIMPALA Mas maliliit, magagandang BELENG karton sa mainam na kulay. Maaaring makita ang lahat ng gantimpalang ito sa Catholic Trade School 1916 Oroquieta, Maynila Sundin ang madadaling tuntuning Ito: 1. Sumulat ng isang salawikain (siogan) na may sampu o kulang na salita. na akma sa pasta sa ngiping KOLYNOS. Halimbawa: “NakaJsiya sa lahat ang KO LYNOS. 2. Sulatan ang kupong nasa baba. Ealakip ang inyong salawikain. magpadala ng 1 fcohita ng KOLYNOS. Magpadaia ng kahil ilang salawikam ngunit lakipan ang ba wat isa ng I tahOa ng KOLYNOS. 8. ISULAT KUNG MAKAILANG ULIT KAYO AT ANG INYONG KAANAK GUMAMIT NG KOLYNOS SA LOOB NG ISANG BUWAN. 4. Ipadala ang lahok sa KOLYNOS SLOGAN CONTEST. P. O. Box 950. Maynila. Lahat ng lahok ay magiging ari ng Muller & Phipps. Ltd. 5. Ang mga saiawikaing magtalagumpay ay pipiliin sa tlmbang ng kahulugan at katangian. Ang hatol ng inampalan ay pangwakaa. Hindi makalalahok ang mga kawani ng Muller & Phipps (Manila) Ltd., ang mga tagapaganunsiyo nlto. at ang kanilang mga kaanak. Ang buong talaan ng mga nagsipanaio ay ipadadala kanginumang magbihigay ng sobre se ly ado ng may ngaian at tinitirhan. iiarínig ang maiakas na tawanan buhat sa loob ng tahanang yaonMatagal siyang tumigil sa madilim na 6ulok na malapit 6a pin tuan. Nakimatyag muna siya. Ibig mangalog ang kanyang tuhod at tila t natakasan ng lakas ng loob. Hang ulit siyang huminga ng malalim.... Ngunl’t neng marinig niya ang malakas na tinig ni Roberto ay nabuhayan siya ng loob. Naruon sa loob ang b natang hinihintay. Hinigpitan ang hawak sa b?g at lumapit sa pintuan. Tututupin sana niya ang timbre sa tabi ng pintuan nguni’t bigla itong nabuksan at lumabas ang isang alilang babae. —Ano po ang inyong kailangan? —ang tanong sa kanya. —Maaari bang makausap ang senyorito Roberto mo?... —buong galang niyang sinabi sa alila sa -WAKASdis. a, 1952 bulaklak 39 ------------ ----------------------------- • bungad ng pintuan. —Eh... isa hu ba kayo sa kany<ng mga bisita?... —ussa ng alila—Bisita... Bakit, marami bang bisita?... —Mayroon pong ilan... Ano ba ang pangalan nila at sasabihin ko po? —Hindi na bale, ako na ang bahalang makikipagk ta sa kanila. —Kung gayón ay tumuloy na kayo, inutusan po ako ng senyora at hindi ko na kayo masasamahan —Oo, salamat... Magpatuloy ka na... Nang makaalis ang utusan ay marahang pumasok si Carmen sa loob ng bahay. Bawa’t sulok ng tahanan, bawa’t kasangkapang (Sundan sa pahina 42) I I 40 BUBAKLAK Qis. 3, 1952 ¡SZzw^zX^Z, AMEU6A M. ARCE&A ALAALA AMDRESfW SOLOMON Ika 3 ng Nobyembre nuonNang umagang iyon ay masayang-masaya si Togo at isinayaw sayaw pa ang kanyang asawa, at sinabing: —Ebeng, ako na ang maghahatid sa mga bata sa eskuwela at tutuloy na ako sa istudyo pagka’t kukunan daw kami ng iarawan para sa kalendaryo. —Ikaw ang bahala at umuwi ka sana agad at nang makapagpahinga ka, —ang masantahing wika pa ni Ebeng Anupa’t bago umal s si Togo ay nilagdaan pa ng halik ang pisngi ng asawa. Kaya’t anumang palatandaan na ito’y may dinaramdam av wa lang napansin si Nieves. Mangyari ay talagang ganuon ang ugali ni Togo. Maalalahanin, mapagmahal at napakamasayang tao. Matapos íhatid ang kanyang mga anak sa kolehiyong pinapasukan ay nagtuloy na agad sa istud yo ng LVN. Pumapasok pa la mang siya sa bakuran ng nasabing isLudyo ay masayang masaya na siya. Agad pang biniro ang ilang kaibigang nasalubong sa daan* Nang dumating ang ika 12 ng tangahil ay nagpaalam at sinab.ng uuwi muna siya. Wala namang napansin ang kanyang mga ka.bigan ng pagbabago sa katauhan ni Togo. Alalaong baga’y maáaring nagsisikip ang kanyang dib dib nang mga sandaling yaon Pati na ang kanyang kumpareng Nano ay wala ring napansin sa kanya. —Kung napuna ko bang nagsis:kip ang kanyang dibdib sana’y ako na ang naghatid sa kanya sa ospital, —ang wika pa ni Pugo nancr kausanin ko siya. Anupa’t dumating si Togo fia kanilang tahanan sa G. Tuazon, Balik-Balik, Sampaloc. Pagdating na pagdating niya ay agad idinaing kay Ebeng ang paninikip ng kanyang dibdib. —Hagurin mo lamang sana ang aking dibdib at hindi ako makahinga, —ang wika pa ni Togo. Palibhasa’y talaga namang madalas sumpungin si Togo ng gayung pakiramdam kun^ minsan kung kaya nasanay na rm naman si Nieves. H nagod niya ang dibdib ni Togo at ang sabi pa: Baka na man nagugutom ka lamang, ang mabuti ay kumain ka na muna—Hindi naman ako nagugutom, at saka walang anuman ito, maáalis din ito maya-maya. Nang makita ng asawa na hindi nagbabago ang kalagayan ng asa wa ay minarapat nang dalhin sa osp tal. Nguni’t hiniling ni Togong makita at makausap ang kanyang mga anak. —Nara ramdaman ko, na ako’y mamámatay na. Nalalapit na ang aking wakas. Nais ko sanang ma kita ang ating mga anak... .—Huwag kang magsalita ng ganyan... h ndi ka pa kukunin ng Maykapal... Kailangan ka pa namin ng mga anak mo... lakasan mo sana ang iyong loob... ang Iumuluha nang bigkas ni Nie ves. —Diyos ko... ang namulas sa mga labi ni Togo. —Kung kuku nin mo rin lamang ako ay huwag mo na ákong pahirapan pa... Buong puso akong sasama sa inyo kung sadyang kailangan na ninyo ako... Nasa sasakyan pa lamang si Togo ay napansin na ng kanyang maybahay na hindi na ito makakilala. Ayaw nan'/ magsalita... Nang idating si Togo sa ospital ay agad linapatan ng kaukulang lunas. Nang mga sandaling yaon ay naroon na si Pugo at inaalam kung ano ang lagay ng kanyang kumpare. Mahal na mahal sa kanya si Togo kung kaya ang bawa’t saglit na lumijjgs ay kanyang pi n akikiramdaman. —Duktor. Kumusta ang lagay niya? —ang tanong ni Pugo sa manggagamot na tumingin... Umiling-iling ang manggagamot at sinabing wala na siyang magagawa-. Patay na si Togo. Napahagulgol ng panangis si Gng. Nieves Solomon. Napaha gulgol din si Pugo. Talagang napakasakit, sa kan lang damdamm ang pagkamatay ni Togo. Ganap na ika 2 ng hapon nang pumanaw Dis. 3. 1952 BULAKLAK 41 mffa urawan. Ito ay i 11 ir mga pringa «uha.nahahuUyniya nff peÜkulang S' Togo upang makipiling na kay Bathala. ANUPA’T ang mga katangiang ipinamalas ni Togo nang nabubuhay pa ay hindi na maari pang malimutan ng kanyang kabiyak ng dibdib. Ang pagmamahal na iniukol sa kanyang mag-anak ni Togo ay wala nang makakatulad. Sa buong buhay niya ay sinikap ni Togong mapaligaya ang kanyang maybahay at gayón d n ang kanyang mga supling, at mga kaibigan at gayón din ang mga kamag-anak. Ayaw niyang may masabi sa kanyaHabang isinasalaysay sa akin ni Gng. Nieves Virray Solomon ang ulat hinggil sa buhay ng yumaong si Togo halos magkabuhol ang kanyang pagh nga. Walang tila pagluha ang kanyang mga matang pinamumugto sa matinding pagdaramdam. At sino ang hindi malulunos sa kalagayang kanilang sinapit. Kailan ba lamang kasamasama niya ang kanyang kabiyak ng dibdib. Kailan ba la mang sila nagsasalo. Kailan ba lamang sila dumalo sa kaarawan ng butihing si donya Sisang yaon, oo yaon ang kahuli-hulihang pagdalo ni Togo sa kasayahan na walang ibang kasama kundi ang kanyang mabait na asawa. Nguni’t ngayon, nasaan ang mapagmahal na si Togo? Wala na, nagbalik na sa kanyang p:nagmulan. Ganap nang nagpahinga, umalis na upang kailan man ay huwag nang magbalik. Si Andre9 Togo Solomon ay yumao noong ika 3 ng Nobyembre ng taong 1952. Ang kanyang bangkay ay nalalagak sa libingan ng Norte. Subali’t sa kanyang kinaroroonan ay sinubaybayan niya ang kanyang butihing mayba hay at ang mga anak. 42 BüLAKLAK Dis. 3, 1952 •“---------------------------------- ■---- - May Umaga Pang Darating (Buhat sa pahlna 39) tapunan niya ng tanaw, bawa’t palamuting nakasabit ra. mga pintuan at durungawan, ay nagpapakiiala ng kasaganaan at ka-* yamanan ng may-ari. Pinagtiim na lamang ni Carmen ang kan yang ngipin at saka bumuntong hininga. Ito ang tahanang ipinagkait sa kanya ng ama ni Roberto. Akala nga marahil ng matandang Don ay ito, —ang kasaganaan at kayamanang ito,—ang ikinarahuyo niya upang ibigin ang kanilang kaisa-ísang anak... Dahandahan siyang pumasok. Sa tabi ng.maluwang na pintuang lagusan upang tumungo sa lalong maharlikang bulwagan ng mga panauhin ay doon siya huminto. Buhat sa siwang ng isang kurtinang nakasabit sa pintuan ay minasdan niya ang nasa salas. Naruon nga si Roberto na kapiling ng isang magandang na^payating MANUEL ZAMORA $eri-$er¿ nq al?in$ óany^ol! Ang aking sanggol na si Herminio ay may infantile. Beri-Beri. Ptzulinom^ko siya ng Tiki-Tiki Extract Manuel Zamora. Ngayon siya’y ma lakas at malusog, gana? ng magaling ang kanyang Beri-Beri. 5a TIKI-TIKI EXTRACT Man ue(, Zamba. Ang Tiki-Tiki Extract Manuel Zamora ay isang mab Isang pampalusog na sagana sa Bitamina B complex, lto’y sumasansala at lumulunas aa Beri-Beri, diuresis at anemia; tumutulong sa pagtunaw. ng kinaln at sumusugpo sa nagsisimulang paglcatuyo. lto’y Isang ligtas na panlunas sa mga karamdamang nagpapahina. Ang nagdadalang-tao o nagpapasusong mga ina at mga bata ay kailangang uminom ng mataas na uring pampalusog na ito. SALAPING GANTIMPALA Isulat ang tunay ninyong karanasan tungkol sa Tiki-Tiki Extract Manuel Zamora sa 50 sallta at ilaklp ang larawan at ang polyetong nakabalot sa bawat botelya. Kung mapili at malathala, kayo’y tatanggap ng salaping gantimpala. may makabagong gayak at putol ang buhok, kausap pa ng tatlong lalaking halos kasinggulang din niya, st nagtatagayan ng kopa ng alak... Naruon din sd Don Horacio at si Donya Concha, mga magulang ng binata na may kau sap ding matatanda* Isang magandang dalaga ang nakahilig sa sopa at nagpapausok ng isang sigarilyong nasa dulo ng isang mahabang pipa... —Roberto, —ang narinig niyang tawag ng ina. • —Ika-sampung kopita na iyan ah... —Ang mama... —ang nakstawang balita ng binata sa kanyang kapiling na dalaga. —Nag-aalaalang baka ako malasing... Bakit?... Hindi ba dapat ipagsayang lubos. ang gabing ito, Gilda? —At kinawit ng bisig ang baywang ng katabing dalaga. — Malapit na tayong ikasal, hindi ba? —Oo nga... —pangiting tugon ng katabi na magiliw na kinuha dalagang sa binata ang kopita ng alak at ^(Mrs.) Cristina L. Redulg ManuuZa | LUNG DISEASES ] l/fíMwtl Z&mtfa 928 R. Hidalgo DR. TOMAS G. ESTRADA Aathma and Tuberculosis Chronic Cold and Other Respiratory Diseases X-Ray—Fluoroscopy « Home Clinic: Down Town Clinic: 666 Sta. Mesa Boulevard 102 Vlllabos corner Echague 7:30—10:00 A.M. 10:30—12:00 A.M. 2:00— 4:00 P.M. 4:30— 7:00 P.M. Res: Tel. 6-61-81 Office: Tel. 3-83-75 inilagay sa kaharap na mesitang mababa. —Ang pag-aalaala ng mama ay para rin sa iyong kabutihan... Lasing ka na? —Hindi ako malalasing kailan man at kapiling kita, Gilda.—At anyo sanang hahagkan, nguni’t sa pagpitlag ni Gilda ay nahagisan ng tanaw si Carmen na noon av walang imik na nakatayo sa fu ngad ng pinto. —Mama... may tao... —ang sigaw ni Gilda. Lahat ng mata’y napababng kay Carmen na noon ay hindi umiimik at nagmamasid sa kani lang lahat. —Carmen!... —ang pagiklang tawag ni Roberto. —Ano ang kahulugan ng kapangahasang ito?—Tugon ng ina ni Roberto na sinilip pa si Car men sa ilalim ng kanyang makapaí na salamin sa mata. Hindi rin kumibo si Carmen, marahan, nguni’t matatag siyang lumapit kay Roberto. Hindi niya pinansin ang maraming matang nakatitig at sumusuri sa kanyang pagdating. —Roberto... sa pa&kakataong ito’y... —Bakit ka pa naparito?... — ang tila payamot na wika ng bi nata na hindi maitunghay ang mukha sa dalaga. —Huwag mo akong tanungin ng ganyan, Roberto... —pasumamong wika ni Carmen. Biglang nagtindig si Don Ho racio at saka malakas na nagsalita. —Ano pa ang kailangan mo sa aking anak?... Hindi niya pinansin ans galit na yaon ng matandang Don- Si Roberto pa rin ang iAaasahan ni yang magiging timbulan na sasagip sa kanya sa mga sandaling yaon. —Naparito ako, Roberto, upang alamín sa iyo ang lahat... Ngayon, higit kailan man, kailangan ko ang iyong pagtingin. Ibig kong magpakalalaki ka ngayon sa mga isinumpa mo sa akin! — at sa kanyang mata’y sumungaw ang luha. —Anong kahibangan ang einasabi niyan, Roberto? —ang usisa ng matandang ina. —Rung kahibangang matuturingan ang lumuhog sa kanya, — tugon ni Carmen, —ay nagkakamali kayo... Inibig ko. ang inyong anak, ipinagkatiwala ko sa kanya ang lalong dakilang hiyas ng isang babae, ang kanyang puri at dangal, hinihiling kong tupdin naman niya ang kanyang panga* ko. —Pangako?—malakas na wika ng ina, —pangako sa isang artistang katulad mo? —Napakahamak naman yata ang pagkakatingín ninyo sa aming mga artista... —Eh ano, hindi ba tutoo?,, pah among sabad ni Gilda. —At ibig mong sabihin ay... —Huwag kang sumagot, at hindi ka kausap... —malakas na wika ni Carmen na' siyang ikinatigil ni Gilda. At pagkatapos ay* ^aka hinarap ang’matandang bababaing ina ni Roberto.—Huwag po, huwag ninyong hamakin ang, mga artistang katulad ko. Ang pagaartista’y isang marangal na hanapbuhay bagama’t naüligid ng kung anu-anong hinala ang kani lang karangalan- Naparito ako sa inyo upang malaman ko la mang sa bibig ni Roberto ang la hat kung... —Ang nakaraan natin ay pangkaraniwan lamang sa aking buhay at... hindi ko mapapanagutan. Hindi ko masusuway ang kagustuhan ng aking magulang. —Ang ibig mong sabihin ay hindi mo pinananagutan ang pangalan ng iyong magiging anak? —pahingal na tanong ni Carmen. —Binayaran na ng aking ama ang kalayaan ko sa iyo, hindi ba?... Umakyat halos sa ulo ni Car men ang lahat niyang dugo sa katawan... Napaurong ng bahagya... Nangatal ang kanyang mga laman nguni’t nag-apoy ang kanyang mga mata. —Wala kang bait ni bahagyang dangal!... Mabuti pang sa hayup ko naiukol ang pagtingin ko sa iyo’t marunong pang tumanaw ng utang na loob. Sayang at wala akong salapi upang ikaw naman ang tawaran ko’t bilhin sa iyong mga magulang... —Kararahan ka ng pagsasalita... —ang banta ni Don Hora cio na ibig lumapit, nguni’t pinigil ng asawa. —Ibig mong sabi hin ay mabibili rin kami ng sa lapi. Nanungaw ang luha sa kanyang (Sundan sa pahipa 66) Ani Purito: i on Sariwa! at Pinico ay tunay na nagbibigay la.si Katotohana’y ang pagkain ay sing inum lamang kasaganaan . . At ang katangiang taglay ng sarap sa pagkain! niaiitikang inyong ginagamit! Kaya’t sa kadalisiyan at •'P tipid gnniamit ng Pinico sa bawa't pagkain. '> A < AR I'^'i IVI.» TUficO pinakamatipid sa Hawaii!" Natalos at nasubok na sa labal ng mi ng kalan! pagsusuri ay sinabi ng mga maybahay, “Pinico’y muraming naihiluto! ' Agad ’nyong matatajos na ang nialakiemang Pinico ay matipid, “matapat” na mantika, sa paikpik na pagkakasilid nito sa carton. Kaya’t ipangluto ang Pinico, inyong makikita ang katipiran kawali... masdan ang dalisay, masaganang Pinico na nakalnlnto napakaraming pagkain. A N< . Matipid! PUR K <* Malinis! DONYA TEODORA ALONSO An? biitihin at ulirang ina ng walang kama taya ng bayani ng Jailing Kayumanggi, si I)r. Jose Rizal. Isinilang nuong 1H26 sa .Meisik ATaynila. Namatay dahil sa katandaan nuong ika-16 ng Agosto ng 1911.—(Basahin ang talambuliay sa Palitna 70). (Sa kagandahang loob ng FILIPINIANA, Philippine Library) ■ p-,: rvJ*>■•. ■ ■ ANA SAGI8AG NA OPISYALAT ANG K ¿LpIAWIGAN NG lA'UNION MAMAMA Y AN: SM,8M — LAWAK NG tC PÁRISUKAT XABVMJGAM: .«• Haas ay taaor taaawia aa ¿áafcaa^M..% •» «¿initaA ■» PaarK >rU4» ■« lalawlyaa. Aay UM JWa ay aabahaU te teteWM^b&lari^c^a^bllaa habita a aa aa^ ' flea* ac brtaatriya aa yayhahabl ay lalaariyaa M aa tu^h'^y JA«-JSrari»»a atea.-,haTa|fc«<ta«iRi m tabaka. Maaaar Riaaff alte Mf. kayaiaaaaa aa Phffaaaaka at aay ÍMalama1\»C>^“?/^..,a"w*K«*--'>t'1 «Mba-ay aay'aMlaklacinMallar / áa "jtaUyikí^ba laee aa^ba _ ' •'■. M.^.iíp->:^l^>4^'.«<(ia;lí«®agialiaair léib a*'rhniyplM» WeraHrrCatmmaa» MGA NAG-AARAL SA IBA’T 1BANG PAARALAN NA TINUTURUAN XG TAGALOG 1> .'Iga nag-aaral J.iikban Elementary School. Makikita sa Jarawan <uit na/ si Bb. Filar Sarin, Prinsipal. ua\undin an; mga guro sa Wikmig l’anibansa na sina Gng. Lourdes Abulog. G. Ramon Salvatu.s. G. Monico Venzuela at G. Moises Abulog. Isnng malaking pangkat ng inga nagsisipug-aral sa Atimonan Elementary School, sa Alimonan, Quezon. Ang tumpak na pagsu lat at pagbigkas ng Tagalog ay itinuturo ng mga gurong sina G. R Escasia. Isidro Satarain, Gng. Asuncion Escasia, Gng. Maura Lising, Gng. Nena Altami ra, Gng. Remedios tri. 15b. Rosario Castro, G. Cesar Diaz, Ernesto Altanor at Jaime Pasamba. *3) Mga batang nag-aaral sa Central East Elementary School, sa Kabanatuan, Nuweba Esilia. Ang mga batang ito na ginagamit na sanggunian ang Bl'LAKLAK sa pag-aaral ng tagalog, ay nasa ilalim ng pag futuro nina Gng. Sotera E. Balaira at Gng. Rosalina T. Perez. (4) Aug makapal na mga nagsisipag-aral na ito sa “Luis Falad High School” sa Ta yabas, Quezon, ay gumagamit din ng Bl'LAKLAK sa klase sa Wikang Pamitansa. Ang kanilang mga tagapagturo ay sina Gng. Anacoreta A. Glinaga, Bb. Eufrosina S. Orbe, at G. Teófilo B. Baldobin», si G. David Rióla. Prinsluul ;iy nasa gitna, unang lianay. (5) Pulutong ng mga tinuturuan sa Lucena Elementary School, sa Lucena. Quezon. Ang mga guro nila sa Tugalog ay sina Gng. Pilar Licata. Gng. Bebencia Meranio, Gng. Loreta Sudan, Bb. ApoIonia Lavida. Gng. J. Magsalin at Gng. Salazar. <G) Isa pang pangkat ng mga nag-aaral sa Candelaria Elementary School, Candelaria, Quezon, na sa pag- uaral nila ay ginagamit ang pitak na pampaarahin, suplemento ng mga bayani, mg^ inakasaysayaug «-agisag. Kasaysayan ng Pilipinas, at iba pang tala sa babasahing Bl'LAKLAK. Makikita sa laraivan ang kanilang mga gnro na -i/7ri (.112 Mrlici.i I oralba. Juanita tinglaran, G. C. García, G D I 'malí at Bb. I. Alia. Dis. 3, 1932 BULaKLaK •j ( ▼ ■TAPQs£ na ba kayo magrerena po. Maraming inyong pagdalo. saSa NAGMAMANMAN si detektib Fausto Vllegas nang mapansing sa nakahintong “jeep” at naghihintay ng paghudyat ng pulis trapiko, ay may isang magandang babaing ibig manaog nguni’t p nipigilan ng isang malaking lalaki. Nagkaruon ng híña la si Fausto. Mabuti na lamang at nakakapit siya sa “jeep” na yaon bago mabilis na nakatakbo. —Ihinto ninyo... —lumuluhang sigaw ng babae, —pahintuin nin yo, mama, —si Fausto ang kinakausap. —Para, —ang mabalasik utos sa tsuper. —Isige mo, —pasigaw namang utos sa tsuper ng lalaking may pigil sa bisig ng babae. —At sino ka ba? —ang baling naman sa detektibKaya lamang inihinto ng tsuper ay nang sabihin ni Fausto na ala gad siya ng batas. Sa gayo’y ma bilis na nagtalon sa sasakyan ang lalak ng yaon upang umiwas sa nagbabantang panganib. Hahabulin sana ni -Fausto ang lalaking mabilis na kumarimot ng takbo nguni’t pinigil siya ng ba baing halos manginig sa malaking takgt. —Ihatid na lamang ninyo sa amin, —pakiusap kay Fausto, —Mamang pulis. —Hindi klamo? —Hindi lamat sa ibang araw na. Si Masing bagama’t malapit sa kanyang ikatatlumpung taong gulang, nguni’t masisinag pa rin ang kanyang katutubong ganda nang yumaon niyang kabataan. Hindi lamang sa atas ng tungkulin. kundi sapagka’t nagkaruon na rin ng loob si Fausto kaya ba go niya inihatid ay nagpakilala muna siya saka nag-usisa sa bagay na kanyang ipinag-aagamagam. —Baka magalit ang asawa mo kung ihatid kita. —Wala hung magagalit na —nakangiti na ng bahagya ang mapupulang labi ni Masing. — Wala akong asawa. Natatakot la mang akong mag-isang lumakad. Baka man ako sundan yop na yaon. —Nguni’t sino lalaking yaon? Bakit hindi siya isakdal ? —Natatakot ako sa kanya. Isang matanda nang ina Masing ang dmatnan sa isang munting bahay nila sa Gagala ngin. Ipinakilala ni Masing ang detektib Fausto Villegas na siyang nagligtas sa muntik na na mang pagkakariwara n’ya sa kamay ni Porong. Nakikinig Jamang si Fausto sa pagsasalaysay ni Masing sa kanyang ina. yRANCISCO M. VASQUES ni —Kalalabas ko lamang hu, sa simbahan ng Kiyapo, —ang simu la ni Masing, —nang walang anuano’y makbayan ako ni Porong at itinutok sa akin ang baril na nasa bulsa ng kanyang pantalon. Sa pagkalito ko’y napilit pasakayin sa isang ‘‘-jeep’- na walang la man- Salamat sa maagang pagsaklolo ni Mr. Villegas. Biglang sumigaw si Aling Rita. —Iyan ang sinasabi ko sa iyo. Maluwat na kitang pinauuwi sa FAU5TO, AN6 TAON& ÜAY KINA LAMAN. . . ............ VAON 5A MADILIM KONG KAHAPON. SI VA AN6 LUMIKHA NG MALUPlT NA KASAVJIAN SA AKIN& BUHAN- SI PORONG ANG AMA NG WALANG MALAY NA Si NITA. 59 BULAKLAK Dis. 3, 1952 •--------------------------------------— mja nya mo, Napakatigas ng iyong ulo. Suma got si Fausto, —Rung kailangan n nyong pag-usigin ang taong yaon ay makatutulong ako sa inyo. —Huwag na po, —pahinagpis na tugon ng matanda. —Mapanganib po ang taong yaon. Baka lamang ¡along lumubha ang paghihiganti sa kan ya ni PorongHindi na naman nag-usisa ang detektib, nguni’t k.nuha niya ang buong pangalan ng lalaking kinatatakutan ng mag-ina. —Aalis na ako, Masing, —may kahulugan ang titig ni Fausto, — ano man ang kailangan mo’y magsadya ka lamang sa himpilan namin sa daang San Marcel.no. —Salamat hu, Mr. Villegas, — kumakaba ang dibdib ni Masing. —Hindi ko maáaring malimot ang nagawa ninyo sa akin. —Nguni’t Masing, —bumubulong si Fausto. —Matutuwa na ako kung hindi ka man magpasalamat subali’t alisin mo na naman ang pamumupo mo sa akin. Sa gayo’y ¡along magiging palagay ang loob ko sa iyo. —Baka magselo9 ang asawa mo, e- —at napahalakhak si Ma sing. —Diyan ka nagkamali—Ku, kayo bang mga pulis, — at napa smid siya nang bahagya. —kaliwa’t kan an. May sasabihin pa sana si Fausrto nguni’t naalala niyang baka hanapin siya ng tenyente sa pook na pinagtalagahan sa kanya, kaya’t nuon di’y magalang na nagpaalam sa mag-ina. Kinabukasan. Naghahanda na si Masing sa pagbabakasyon sa kanyang mga T.ya Terya sa Kabanatuan. Natatakot siyang mu ling dalawin ni Porong. Malaki ang takot ni Masing kay Porong. Ang Porong na yaon ang nagwasak ng kagandahan ng kanyang hinaharap. Gayunma’y naniniwala siya na sa pagkikilala nila ni Fausto Villegas ay matutupad din ang kanyang nilulunggating paghihiganti. Sinalubong ng buong lugod ni Al mg Terya ang kanyang pamangkin na maraming dalang pasalubong. —Si Nita, tiyang, —ang unang usúsa ni Masing—Nasa eskuwela pa. Darating na siya marahil. Tuwang-tuwa nga nang mabasa ang sulat mong maghabakasiyon ka rito, e. —Mataba hu ba si Nita? —Naku, napakaganda ngayon ng anak mo, Masing. Mapididongmapidido sa pagiging Elena. Pati ako’y napupuyat sa pagsunod kung saan-saang baryo. Mabilog na mabilog siya ngayon, —Siyenga hu ba?—at bahagya nang napangiti si Masing. —At saka, alam mo ipinakikiusap sa akin na ibig daw niyang sa iyo na pum.san at nang sa Maynila na makapagpatuloy ng pag-aaral. —Naku, huwag po, tiyang, —at hinila ni Masing si Aling Terya sa isang- sulok ng bahay- —Nalalaman na ninyo na hindi ko ib g makilala ni Nita ang kanyang ama. * —Nguni’t hindi ba kayo’y nagpalipat-lipat na nga ng bahay sa Maynila? —Opo, nguni’t nitong mga huling araw ay natunton din ni Po rong. Inaamuki akong makisama sa kanya at ipakilala ko sa kanya ang aming anak. —Naku, —at napalakas ang tinig ni Aling Terya. —Huwag kang papayag sa kontraband stang iyan. Napagtiisan mo na rin lamang ang labing dalawang taon, magtiis ka na, anak, hang gang sa siya’y mamatay. At isinalaysay ni Masing kung papaano siya muntik nang madag t ni Porong. —Salamat sa isang detektib, ti yang at ako’y naligta's. Kung hin di, hindi na marahil tayo magkikita pa. Talagang magpapakamatay na ako, tiyangNagambala ang pag-uusap nila nang dumatingsi Nita. Tigas na tuwa ng bata nang makita ang kanyang ina, Napaluha si Masing samantalang pinupupog ng halik ang kanyang anak na may ilan nang buwang hindi nakikita. Ibin gay ng ina ang kanyang mga pasalubong na damit, at mga pagkain. Walang malaman si Nita sa pagsusukat sa apat na bestidong may iba’t ibang tabas. --------Raspa, Apendicitis, Luslos, Bn koi o TIYAK NA WALANG SAKIT’ ilPERASYDN I LIBRE Konsulta sa mahlrap. Mlyerkoles at Biyernes 1_____ Tonsil, Pistola, Pilas, Apdo, Bato, Sikmura, Bituka, Buto Atbp. Walang anu-ano’y biglang natigilan si Nita. Sandaling nag-isip, at... —Maalaala ko pala, Iola, nariyan sa ibaba si Lito. Mayron daw siyang sasabihin. —Aba, e, bakit mo hindi pinapanhik! —at dumungaw ang ma tanda. —Aba, Lito, halika, sino ba ang kinahihiyan mo rito? —Si Lito ay kamag-aaral ni Ni ta sa unang baytang ng hai&kulNasa kabilang looban ang bahay nina Lito. —Ito ang nanay ko, Lito, —pakilala ni Nita. —Maganda ang nanay ko, ano Lito? —at hinagkan ni Nita ang ina. —Oo, katulad mo rin. Napatawa si Masing sa pag-uu sap ng dalawang bata. —Mabuti’t maisasama mo sila mamaya sa amin,—patuloy ni Lito. —A, siyenga pala, —ang paman ghang wika naman ni Aling Terya, —paruruon tayo mamaya kina Lito. —Ano ho, mayruon sa kanila, Tiyang? —Laglag-luksa ukol sa kanyang ina. —E, di sasabihin ko hong paru ruon kayo. Diyan ka na Nita. — Isama mo ang nanay mo, hane. Me rosario-kantada, e. Ika-8 pa lamang ng gabi’y bihis na ang tatlo nina Aling Terya. Ibig na ibig na makapakinig ng Rosario Kantada ni Masing. Noong siya’y dalaga pa’y naging mang-aawit din siya sa simbahan, kaya ibig niyang makarinig ng Rosar o Kantada. Sa gitna ng karamihan ng mga panauhin ay sila pala ang hinihintay ni Lito sa may tarangkahan. Kapagdaka’y hinawakan sa kamay ang kamag-aaral niyang si Nita. —Halikayo, Nita. Naririto ang tatay ko, e, —at hinila ang dalagita, kasunod naman sina Aling Terya at si Masing. Nguni’t biglang napahinto ?ig paglakad si Masing. Sa paano’y nakita niyang ang nakangiting sumalubong sa kanila’y si detek tib Fausto Villegas. —Ito ang tatay ko Nita. Bihira lamang sriyang umuwi rito sa atin kaya hindi mo siya nakikilala, e. Tumor, Matrix, Almnranas---------Sumusuri sa Dugo at Rayos-X DR. E. AUSTRIA 734 Ongpln, Manila 9:00-12:00 A.M.: 6:00-7:00 P.M. Dis. 3, 1952 BULAKLAK 53 Ngurn’t madaling lumapit ang ama ni Lito sa natitigilang si Ma sing. —Fausto, —ang marahang naibulong ni Masing. —Bakit ka nar.to? —may halong pagkagulat na tanong ni Fausto- —Ikaw ba ang sinasabing ina ng kamag-aaral ni Lito? Tumangong nakangiti si Ma sing, at saka malugod na ip’nakilala sa kanyang tiya Terya. —Sila, Tiyang ang sinasabi ko sa inyong detektib na nagligtas sa akin nang ako’y ib g itakas ni Porong. —A, si Fausto ba? Talagang magaling na bata iyan,—ang papuri ng matanda. —Hindi po naman, —ang pa rang nahihiyang pagtanggi ng de tektib. —S.ya, tuloy kayo, —at inakbayan ni Fausto si Masing na noo’y bagay din naman ang suot na bestido sa kanyang kagandahan. Ipinakilala ni Fausto si Masing sa kanyang mga kapat d, kamaganak at mga kinumparing dumalo sa babang-luksang yaon ng kan yang yumaong maybahay. Nuon pa’y lumaganap na ang bulungbulungan at lihim na tuksuhan na: “malilimot na ang umalis upang alalahanin ang darating.” Sa paano’y alagang-alaga ni Fausto si Masing at mga kasama lalo na si Nita. Nang matapos ang Rosario Kantadang patungkol sa kaluluwa ng yumao, isinunod ang masaganang salu-salo. Sa pagkakainang ito’y lalong napansin ang nakahihigit na pag-aalaga ni Fausto kay Masing kaysa ibang mga panauhin- Napapahiya na tuloy si Ma ying sa mga taong nagpapako ng tmgin sa kanila ni Fausto. Nang dumalang ang tao, nagpaalam na si Aling Terya. Aayaw pa sanang pahinlulutan ni Fausto kundi dinahilan ng matanda na pagod si Masing sa paglalakbay. Kmabukasan, hindi pa halos naililigpit ang mga gmamit sa handaan ng sinundarig gabi, si Fausto’y panauhin na ni Masing sa tahanan ng kanyang mga Ale. Tinanggap naman s ya’t pinakibarapang mabuti ng pamangkin m Aling Terya. Kay aga mo naman, Fausto, —ang unang biro ni Masing. —Hindi ako nakatulog kagabi, Q’ —at napatawa ang detektib. —Pinagmultuhan ka marahl, TaCLJlN J3-A (Lerma) España, Tagiliran ng Far Eastern University ng asawa mo, —at napahagikgik ng tawa si Masing—Ang lumipas na isang taó’y sapat na upang hindi niya ako pagmultuhan. Ilang saglit na naghari ang katahim kan. Nakatungo nuon si Fausto. —Mamayang hapon, —ang wa lang anu-ano’y naibuka sa mga labi ng detektib, —ay babalik na ako sa Maynila. Hanggang kailan ka ba rito? —Magtatagal marahil. Katulad ng batid mo’y may kinatatakutan akong tao sa Mayn la. —Kung isisiwalat mo lamang sa akin ang dahil ng pagkatakot mo kay Porong, manalig kang matutulungan kita sa abot ng aking kaya. Nagbuntong-hiniga si Masing. Pinapanlabo ng maninipis na luha ang kanyang mga mata. —May kinalaman, Fausto, ang taong yaon sa madilim kong kahapon. Siya ang lumikha ng malupit na kasawian sa aking buhay. Si Porong ang ama, ng aking walang malay na si Nita. Isiniwalat ni Masing kung paano siya inagaw ni Porong, may labing tatlong taon na ang nakalilipas, sa tulong ng kanyang pinamumunuang pangkat. —Dinala nila ako sa bundok, — lumuluhang patuloy ng babae. — Salamat at ako’y nakatakas din sa tulong ng isang babaing katu lad ko ring itinakas at pinagsamantalahan ni Porong sa pamamagitan ng dahas. —Itinago ako ng mga kamaganak ko sa Bisaya, —at pinahid ang kanyang luha.—Doon ko iniluwal si Nita. Limang taon na siya nang ako’y magbalik sa Maynila. Napasok akong kawani sa isang bahay-kalakal hanggang sa makapag-aral ang kaisa-isang bunga ng aking kasawian. * —Gayón pala, —ang hadlang ni Fausto. —Bakit mo pa pinigil ang pagdakip ko kay Porong nang muling tangkaing itakas ka niya ? —Sapagka’t nalalaman kong makawawala rin lamang siya. Napakaluwag ang mga batas natin. Kung siya’y makapaglagak, hindi niya ako titigilan hanggang sa muling malaglag sa kanyang mga kamay. —Sayang, —at napapalatak si Fausto, —sa mga bagong batas natin ngayon ay hindi na pinahiSa Pagpapatayo Ng Bahay Ay Kailangan Ang Lupa... Pagsasalitaan sa gitna na napag-kainan, hagdanang yari sa “marble”, isang pipang kasisindi lamang, isang pasong kristal na puno ng mga bulaklak, isang mwnting bakuran na nagsisilbing pananggalang . . . bunga ng pananalig, ' salapi , mga kapasiyahan sa Bagong Taon, mga pangarap, at pag-ibig... ang mga bagay na ito ay bumubuo ng isang tahanan... at higit pa! SA KABUTIHANG PALAD, SA SANTA MESA HEIGHTS, "ANG KAUNTING SALAPI AY LUPA ANG SUKLT Ang pag-ibig ay hindi ninyo maaaring Ibalot sa •‘cellophane” at ilagay sa ilalim ng “Christmas tree**. Upang maipamalas ito ay kailangan ninyo ang isang tunay na handog—tulad ng paunang bayed sa lupa. Ang lupa ay isang puhunan para sa kapanatagan—isang handog na patuloy sa pagbibigay. Ang Santa Mesa Heights ay naghahandog ng maginhawang pamumuhay sa lalawigan na karatig ng 1 unsod, madaling mararating at madaling matatamo sa magaang paraang hulugan. Gregorio Araneta, Inc. 343 Echague Tel. 3-29-41 ^^Í-aKLaK Dis. 3, LÜ52 hintulutang makapaglagak ang napaghihinaian sa kasalanang pandurukot. sapagka’t ang pinakamabigat na parusa sa nagkasala ay ang pag-upo sa “silya dectrika”, Napatitig nang maluwat si Ma ying sa kanyang kausap. —Ivan ang ibig ko, mabitay sana si Porong. Mabitay sana, .siya. Puríco1 oí th® week Morcon: Your family will thrill to this colorful and delicious? meat rolL Slice 14 kilo round steak about 3/4” thick. Flatten by beating -vfth steak hammer or wooden mallet. Soak meat to mixture of 2 tablespoons* ¿°y° and Juice of 2 calamansi. Set aside. Chop 2 slices bacon: 1 «mail onion: 1 big green sweet pepper and mix with 1 tablespoon blscocho crumbs Spread mixture on flattened beef and roll. Insert thick silver of sausage and hailed hard-cooked egg along the length of the roll. Tie around with twine roll in seasoned flour and brown in hot Purico over medium heat. Servé with any meat sauce or catsup. Cost P3.25; serves 8-in. Purico meals for the day: Breakfast—1 sm*ali glass orange juice 1 pc. f fried bacon & egg 2 pcs. buttered toast 1 cup coffee w/mllk Lunch —1 cup sotanghon w/shrimps & pork (recipe below) eggplant re lish (boii'ed eggplant w/vinegar, garlic). 1 serving enriched rice. Ates Merienda—poto maya \V/coconut & sugar Sapper —1 cup Picadilk* (recipe below) Avocado salad 1 serving enriched rice Macarone (recipe below) Sotanghon with shrimps and porfc If you’re watching your calories but can't resist noodles, then sotanghon (gluten noodles), is your dish. Wash 1/4 kilo sotanghon and drain: Set aside. Saute 1 clove minced garlic 1 small minced onion in hot Purico. Add 1/4 cup shelled shrimps; 1/4 cup diced pork; 1 diced tokua (soy bean, cake). When cooked, add 3/4 cup shrimp liquid. When this boils add sotanghon and 2 tablespoons patis. Simmer and seasons with black pepper. Garnish with a sprinkling of finely chopped onion leaves on top. Cost: Pl.45: serves 6-8. Picadillo: Saute in hot Purico 1 clove minced garlic; 1 sliced small onion; 2 tablespoons sliced tomatoes. Add 1/4 kilo ground meat and cook until done. Add 3/4 cup dice carrots and 3 cups rice water. When It bolls season salt and pepper and 1|2 teaspoooMSG (mono-sodium glutamate), to bring out flavor: Serves hot Cost: Pl.25; serves 6. Macaroons: Here’s a nutritious and delightfully chewy dessert Mix 1/2 cup sweetened condensed milk with 2 cups shredded coconut Put teaspoons of mixture on Puri co-gr eased cooky sheet. Bake in moderate oven for 10 minutes or until golden brown on top. Cook on wire rack and wrap in wax paper:. Napagkalsahan nila na magba* lik agad sa Maynila si Masing upang matukso uli si Porong na dalawin siya sa kanilang bahay. Ipinangako ni Fausto na susubaybayan nila s^ Porong. Bago nanaog si Fausto ay may isang puting sobre na lihim na naiabot kay Masing.—Ano ito? —nakangiti si Masing. — Taghoy ng isang ulilang pu so,—at tuluyan nang umalis si Fausto. Paglípás ng latlong araw, isang hapong nag-aagaw ang dilim at liwanag, si Fausto*y panaúhín ni Masing sa tahanan nila sa Maynila. —Sinusubaybayan na si Po rong, —ang unang balita ng detektib. Hindi ka ba dinadalaw rito? —Hinahanap daw ako sabi ni inang, nuong nasa Kabanatuan pa raw ako. May kasama pa raw na dalawang tao. —Mabuti—tugon ng detektib, —sa buong maghapon at magdamag ay may nagbabantay sa paJigid ng inyong bahay. Huwag kang magtatago. Kailangan ka niyang makita, at bahala na kamL Nguni’t siyang pagdating ni Aling Terya. Luha ang isinalubong kay Masing. —Kumilos ka agad, —humahagulgol ang matanda, —dinukot si Nita. Buhat sa eskuwela’y hindi na umuwi kanginang tanghali. Umiiyak na nakikiusap si Ma sing kay Fausto. —Ang anak ko, Fausto. Hanapin mo. Noon di’y nagpamalas naman ng malasakit si Fausto. Tinawag ang dalawa niyang kasamang nagtatanod sa paligid nina Ma sing. . —Alin ang uunahin natin?— ang unang tanong ni Fausto kay detektib San Pedro. —Alin p& di ang sinabi ko sa iyong “Eden Employment Agen cy” sa Grace Park. Naruruon sina sarhento Malig at detektib Puerto Rivas. —Sasama ako sa inyo, Fausto, —Ikaw ang bahala. Maaari ngang ftay maitulong ka sa amin. Ika-7 na ng gabi nang sila’y sumakay sa “jeep.” Hindi naghuhulaw si Masing ng kadadasai na nawa’y maligtas ang anak niya sa lumalaganap na ”sex gang”. Dumating sila sa “Eden Em ployment Agency” at ang unang natamaan ng mga mata nila ay isang batang babaing dungisan. at sira-sira ang damit, na kinakausap ni Sarhento Malig. Ngu ni’t biglang tumakbo ang bata nang masulyapan si Masing na. kasama ng mga dumarating na. lalakí. —Inang, —humahagulgol ang --------DR. L. E. .FLORES — Espesyalista:'SAKIT na LIHIM,. PAG- IHI, PANTOG at BATO, SAKIT sa DIBDIB, TUBERCULOSIS at HIKA . Karamdaman ng mga BABAE. May Bayos-X at LABOBATOBYO K LIN1KO (Pangsuri ng DUMI, « »0. DUGO at iba pa). B-301-302 Mercedes Bldg., Plajga Miranda, Malapit sa Simbahan jig Qulapo __________________OBAS: 9:00 A.$l. — 7.-ft!) P.M. — Tel. 3-84-04 bata. —Naku ang anak ko, —at ni y apos ng mahigpit na mahrgpit ng lumuluhang si Masing at pinupog ng halik ang natagpuang anak. —Salamat sa Diyos. Ang pangkat nina Fausto ay patakbong nanhik sa itaas upang magsiyasat. Ipinaliwanag ni Sar hento Malig kay Masing na sangayon kay Nita, paglabas nila ng paaralan sa Kabanatuan ay may isang babaing sumaiubong sa .kanya at ibinalitang ipinatata*wag siya ng kanyang inang nasa ospital sapagka’t nasagasaan ng trak sa Maynila. Sa pagkagulat ng bata ay. sumama agad. Hindi na naisip • na magpaalam kay Aling Terya. —Sa ahensiyang ito ikinulong ang iyong anak, —patuloy pa ng sarhento. —Sa pagkakagulo sa itaas, naisipang tumakas ang bata kaya’t kami ang nakapigil sa kanya rito. —Ano ang ginawa nila sa iyo, anak ko? —ang kumakaba ang dibdib na usisa ni Masing. —Wala inang. Kinaiong lamang ako at hinagfcazi ng hinaglkan noon ng isang malaking lalafci. Nguni’t sinampal sampal ko siya’t nagpumiglas hanggang fea magkapunit-punit ang aking damit. Kinabahan si Masing kaya’t noon di’y* nanhik silang mag-ina, Dinatnan nilang papanaog na ang ilang babaing nagsisiluha at saka dalawang lalaki at isang ba baing kabit-kabit sa pagkakaposas. —Ayun inang, —at it inuro ang malaking lalaklng nakagapos, na-, katungo at waring may iníisip, — Iyon ang. pinagsasampal ko. At iyong babaing iyon ang kumuha sa akiñ. Napakagat-labi si Masing. Madali siyang lumapit kay Fausto na noo’y kausap ng Hepe ng pulisya ng Kalookan na siyang namuno sa pagsalakay na yaon. Narinig niyá na dalawang babae ang kinulong at ginahasa ng lalaking máy-ari at tagapamahaia ng “Eden Employment Agency,” .sang-ayon sa Hepe ng Pulisya. —Fausto, —at inilayo ni Ma sing ang detektib sa kanyang kausap. —Ang malaking lalaking yaon, hindi mo ba natatandaan? —at itinuro ang tinukoy ni Nita. —A, oo nga, —napasigaw si ¡ I Dis. 3, 1952 BULAKLAK 55 Fausto. —Si Porong ito, hindi ba? Nguni’t bakit Rogelio de la Riva ang ibinigay na pangalan? Hindi bale. Makita mo’t mabibitay ang taong iyan. —Salamat, —at noon lamang napangiti si Maslr.g. —Nguni’t — at hinawakan ni Masing sa bisig si Fausto at saka inílapit ang bibig sa tainga ng detektib. —Kailangan pa bang makilala ni Nita ang kanyang Ama? —Huwag, huwag mong gagawin yaon, Masing, —pasjgaw na wika ni Fausto. —Huwag mong bigyan ng maulap na alalahanin ang hinaharap ng’ bata. Dadalawang linggo lamang ang lumipas, at isang pahayagan ang dala rii Fausto kay Masing. —Nariyan ang hinlhintayjnong simula ng maganda kong hinaha rap. Tinutunghayan ni Masing ang pahayagan, subali’t ang nasa isip ay ang hindi niya maunawaang sinabi ni Fausto. Datapuwa’t nanggipuspus din siya nang ma kita sa larawan na umiiyak si Porong sa loob ng pinaglitisang hukuman. Ang naging hatol kay Porong at sa babaing dumukot kay Nita ay ang bitayin sa silya electrika. —Ngayon, Masing, —nakikiuwap ang tinig ni Fausto. —Anong ngayon? —at napatungo si Masing. —Ano ngayon ang maisasagot mo sa una»t huling liham ko sa iyo? Wala na si Porong sa atlng landas. Napatawa si Masing. Sinasagot si Fausto ng kanyang mapupungay na mga titig na ang hinihintay na kaligayahan ni Faus to ay napipinto na. WAKAS AKING INA (Buhat sa pahina 31) na kumikilala sa pagkawalang sala ng isang takas na kriminal at ni Pedrong Matón. —D yos na maawain... —Ang nasambitla ni Mercedes na napalapit kay Danilo na noon ñaman ay maputlang maputlang nagmamalas sa radyo. —Dan... Dan... —Oo, Mercedes... Narinig ko .TI Marahang pinihit ang susian ng radyo upang ipinid... Nags sikip ang kanyang dibdib. Malalaking butil ng pawis ang sumipot sa kanyang noo. Nagtungo sa durungawan at saka huminga ng malalim... —Dan, —ang lap it sa kanya ni Mercedes na sinundan siya sa bin tana... —Namatay daw si Don Federico. —Iyan ang balita sa radyo,. Mercedes, nguni’t... —Kung gayón, wala nang uusig sa iyo, ano?... Binanggit ang: kanyang pagtatapat, ikaw at si... —Mercedes... —at minasdan ng binata ang matandang ¡na na tía tuluyan nang natahimik at naidl p matapos dumaing ng sakit ng dibdib. —Nguni’t, Dan... Bakit, mukhang balisang balisa ka?... Sa halip na ikaw ay mapayapa dahil sa pagkasawi ng taong umuusig sa iyo, ay... —Natupad d n niya ang malaon na naming pinangarap... —ang tila wala sa loob na salita. —Siya ang nagtagumpay, tinubos niya ng buhay ang aming kalayaan... —Dan, anong luha iyan? —pinsin ni Mercedes na nakatit g sa mukha ng binata na unti-unting nahihilam sa luha. —Halika, halika rito sa balkon... —At kinawit ang bis.g ng dalaga at sila’y nagtungo sa kalapit na pintuan. —Dan, hindi kita maunawaan... Bakit ka nagkakaganyan... Pagdating nila sa balkon, si Danilo’y b glang napaupo sa isang likmuan, tinutop ang muk ha ng dalawang palad at saka naBb. NORMA F. TORRES Aug maganda’t mayuming dílag na nagdiwang ng kanyang majuwalhaling kaarawan noong nakaraang Nobiyembre 22. Maligayang batí, Norma. M.J.J. pahikbi.... —Pedro, anong buti mo sa akin... —Dan, —at napakap t si Mer cedes sa bisig ng binata—Mercedes, ngayon mo matatatap ang lahat... — at minasdang may luha sa mata ang dalaTanging Tagapamahagi: It HAM FLAVOR <£)e/¿c¿oU'5 FOR rQR , BRCAD -CAKFS • SAHOWICHtS S ITOAY MASARAP NA PALAMAN ANG FRESCO HAM FLAVOR Pinakaiaabutí para — sa TINAPAY — SANWICHES — PUTO at BIBINGKA Inihanda sa Malinis na Paraan Maglaán lagi kayo ng FRESCO HAM FLAVOR T. H.MANUFACTURING - •TAN6GAPANI0I9ARLEGUI ST,-TEL,2-73-253 1 56 BULAKLAK Dis. 3, 195: Isansj tagpo ito sa pelikulang “TEXAS” (ang manok na nagsasalita) na ldcha ng SAMPAGUITA PICTURES. Pinangungnnahan nina. Pancho Magalona at Linda Estrella. Direksiyon ni Armando Garces. Sa 1 ara.wan ay mapa** pansin nin'on- nae-aavnv sina Pancho at Martin Marfil. Nakamasid si Linda Estrella. Kasama ang Hang ekstra. Si Boy Francisco at Corazon Rivas sa pelikulang “Sawa Sa Lumang Siniborio ng PPremiere Productions. Ang karamihan ng mga tagpo sa peliku lang ito ay kuha sa Sta. Maria. Hocos Sur. Ang nagsisiganap ng mga pangunahing papel ay sina Jose Tadilla, Jr. at Anita Linda sa ilalim ng pamamaliala ni direktor Gerardo de Leon. Kasalukuyang itinatanghal sa sine LIFE. gang kaharap. —Sa harden, noong alisin natin ang takip sa mata ng iyong tiya. natatandaan mo bang inabutan mo akong nakahandusay sa tama ng isang malakas na suntok sa pangá?... —Oo, bakit?... —Ang taong sumuntok sa ak n ay si Pedro , si Pedrong Matón. Pinil t ko siyang magbalik dito, at nang inyong makilala. Tumanggi siya at nang ayaw kong bitiwan ay s nuntok niya ako. . . At naAng Lupon ng mga Gobernador ng RFC nang ipinagpaparangalan sa kanila ang Kyowa-Engelberg Rice Huller-Polisher sa buhvagan ng Pacific Star, Inc., 1004 R. Hidalgo. Kiyano. Biihat sa hanay sa unahan: Inhenyero ng PACSTAR, Pangnlong Placido Mapa, Ta ga pama ha lang Panlahat ng PACSTAR George II. Wegwitz, at mga Gobernador Lino J. Castillejo at Carlos Rivilla, Du malo sa pagpaparangalan nguni’t hindi1 nakasama «a la raw an sina Gobernador Eugenio Ealdama at Ludo vico Hidrosollo. gunita mo ba ang lalaking nasa dilim nang ihatid natin sa tabi ng bintana ang iyong ale upang ipatanaw sa lalaking iyon? Ang lala king ang sabi mo nga’y kumaway pa sa akin, hindi ba?... —Oo, Dan... —Iyan ay si Pedro din... s» Pedrong Matón. At narinig mo sa radyo na siya ang natagpuang bangkay, kamamatay lamang kangina? —Oo Dan... —Ngayon ako naniwala sa lukso ng dugo at sa lipad ng ala-ala. Mercedes, kangina, kang'na nang payapa kang bumabasa ay biglang sumakit ang dibdib ng iyong tiya, parang sinaksak ang kanyang puso hindi ba? —Oo, at sinabi niya sa aking t:la nakarinig siya ng bulong na kanyang ikinatulig at siyang nagpasikip ng kanyang dibdib. —Sapagka’t nang mga sanda ling yaon si Pedrong Matón ay naghihingalo. Kaipala nang mga saglit na yaon, si Pedro’y walang huling gunita kungdi ang iyong tiya Salud. —At bakit magkakagayon, Dan?... —Mercedes, si Pedrong Matón, ang kilabot na kriminal noong araw ay walang iba kung di ang iyong pinsang buo, ang anak ng iyong tiya Salud, si Danilo Adriatiko!... —Diyos na maawain!... —ang pah ingal na wika ni Mercedes. —Tutoo ba ang sinabi mo sa ak:n, Dan? —Oo... Kabilinbilinan sa akin na huwag kong sabihin sa. inyo ang bagay na ito. Na maghihintay siya ng pagkakataon hang gang h:ndi natutupad ang kan yang paghihiganti sa taong naglubog sa kanya sa kasalanan, sa taong nagpasok sa amin sa bilang guan upang matakpan lamang ang sarili niyang kabuhunganKinausap ko siya sa hardin, ibig lamang daw niyang malaman kung nagbal k na ang l.iwanag sa mata ng kanyang ina^ Ipatanaw lamang daw sa kanya... At siya nga nating ginawa... Ngayon, jtinubos niya ng buhay ang paghiniganti... Kaawa-awang Dani lo!... Hindi makaimk si Mercedes... —Ngayon, wala nang nalalabi sa akin kungdi ipagpatuloy ang ating balak na pagdadaos ng kasayahan, at pagkatapos ng lahat ay saka natin sabihin sa iyong tiya ang tunay na katotohanan.'.. —Dan, lalong nagtumibay ang aking pagtingin at paghanga sa iyo... Sa g'nawa mong pag-iingat sa_ lihim ng aking pinsan, sa kabila ng kanyang inabot na kasawian sa lipunan, ay ikaw, ikaw ang tumubos sa aming pangalan, ikaw ang nagbigay ng karangalan sa ala-ala ni Danilo. Kailanga ka na ngayong magpatuloy... —Mercedes, ang ala-ala sa isang kaibigang yumao ay napaka-dakila sa akin... Ayoko nang magdalawang mukha... Kung ako’y rnaaari pang mabuhay sa mundong ito, ibig ko ang ak;ng sariling pangalan na hindi hiram sa iba... Tapu© na ang aking tungkulin... Sasagot pa sana si Mercedes, nguni’t siyang pagkarinig niya ng tinig ng kanyang ale. NagtnRAYÁNÍ INSTITUTE OF FASHION 1878 Juan Luna. 3 Raxabago (few blocks from Prltil Bridge) Enrollment going on. Day and Night classes DRESSMAKING — EMBROIDERY See or write the directress — DR. BELEN C. BAYANI Dis. 3, 1952 BULAKLAK 57 Kuha ang* larawang ito sa tahanan ng mga PEREZ-VERA sa Quezon City noung nakaraang kaarawan ni Dr. Perez. Makldta ang mga “BOSS" sa ngayon at sa hinaharap ng SAMPAGUITA PICTURES. Kaliwa-pakanan: Gng. Azu cena V. Perez kalong ang bunsong si Roberto. Georgina, Pepito, Marichu at ang mabait at simpatikong Dr. J. R. Perez. Sa larawan ay mapapansin na kapuwa masaya at nangakangiting pumapanhik sa eroplano sina Hukom at Gng. Jose O. Vera. Nog-iwan sila ng mga ngiti ng kasiyahan sa lahat ng taga Sampaguita, na nakipaghatid sa kanilang pag-alis noong Setyembre 24, 1952. dig si Dan. —Tinatawag ka ng iyong Tiya Salud, Mercedes... —wika ni Dan. —Ng iyong ina, Dan... —pagtutuwid ng dalaga na nakatingin sa binata. —It’nalaga ng langit, Dan, na ikaw ang tumungkol sa tungkuling iniwan ng aking pin san. Hindi ka na makatatanggi... Kaipala, sa kabilang buhay ay iyan din ang nals sa iyo ni Dani lo... Kung hindi gayón, kaipala’y sumang-ayon siya sa iyo sa loob ng hardin at hindi niya inabot ang ganitong kasawian... —Mercedes, saan ka naroon? — ang malakas na tawag na kanyang narinig. Sabay pa silang nagbalik sa silid ng ina... Nakita nilang ito’y nakaupo at gising na gising. —Tiya, may ka’langan ba ka yo?. .. —Wala naman... —tugon ng matanda. —Para lang akong sinagilahan ng takot dito- Ako pala’y nakatulog ng llang sandali... Bigla akong naalimpungatan sapagka’t-tila may isang lalaking lumapit sa akin at humalik sa aking noo, sabay ang salitang..' “AKING INA...!” Nagkatinginan si Dan at si Mercedes... —Tinawag ko siya, —pátuloy ng matanda. — Tinawag ko siAbangan ang Lalong Makapal at Lalong Magandang TANGING BILANG NA PAMASKO NG BULAKLAK yang anak ko... Nguni’t... saka ako nagising... Nang lingunin ko, wala pala kayo ni Dan sa s lid at ako’y nag-iisa lamang... —At natakot na kayo, ma ma?. .. —tanong ni Dan. —Oo, anak ko... —Nangarap lang kayo, Ma-* ma... —ang wika ni Dan na lu mapit sa ina at hinagkan sa noo. —Oo nga... Nguni’t para kong nakitang lumapit ka sa akin, Dan. Na.., na... duguan ang iyong damit na tila galing sa isang pakikipag-away... Ang halik mo noon ay mainit, tila nagbaga ang aking noo, kaya’t ako’y nagising... —Kumusta po ang pagsisikip ng inyong dibdib, tiya... —Naal s na, Mercedes. Malatang malata lamang ako... —Ihahatid ko na kayo sa in yong hihigan. Hatinggabi na po ah... —Ooo, mga anak... Dan, huwag kang lalayo sa akin... Nangangamba ako sa aking napanaginip na iyon... Baka magkatotoong ikaw ay... —Huwag kayong mag-ala-ala, Mama... Inihatid nila ang matanda sa kama at haos magkapanabay d’ng umalis ang dalawang magkasintahan sa silid.... —Ngayon, Mercedes, fianiwala ka na sa akin? —Dan, pati ako’y kinikilabutan sa sinabi ng Tiya... —Iyan ay kaluluwa ni. Danilo, Mercedes, na bago puma langlang sa himpapawid ay dumalaw muna sa kanyang ina.. . Iyan ay halik sa noo ng isang anak na yumao... —Sukat, sukat na, Dan... Bakahindi ako makatulog.. . I I Tel. 2-72-20 PULANG EilKETA SIU HAÑAPIN ang CHOA THIAN <27-429 Sto. Cristo, Manifc Isang dakilang biyaya ukol mga ginang sa paghahanda para sa kapistahan- Ang R-P Season ing ay nagdudulot ng sarap sa mga ibon, karne at sa mga pagkaing dagat. loante —Ito naman ang halik ng isang buhay na malapit na ring umalis. —At saka hinagkan sa labi ni Dan ang giliw na katabi. —Dan... —Matulog ka na, Mercedes.. . Mamaya pa ako magpapah.nga. . . (ITUTULOY) I 58 BULAKLAK Dis. 3. 1952 Sa isang pa talas tas (mensahe) na nanggaling sa Malakanyang tungkol sa pagdiriwang ng “Linggo ng Paglilinis,” ay sinabi ng Kanyang Kamahalan, Pangulong Lipidio Quirino, na “ang kalinisan ay dapat maging bahagi ng ating buhay na ipakikilala sa ga\va at ang pagiging malinis sa pamumuhay natin sa araw-araw, sa ating bahay, sa mga paggawaan at sa lahat ng pook, ay sl5 ang unang hakbang upang pa na tilihin ang malakas at malusog na mamamayan na siyang kailangan upang maitatag ang isang malakas, malusog at matibay na Republika.” Ang mga katagang ito ng ating Pangulo ay nagpapaliwanag ng kahulugan ng kalinisan sa atin, bilang mamamayan at sa buong bansa. Ang kalinisan na ipinakikilala sa gawa ay siya ngang ¡along mahalaga. Kung ang mga tao sa isang bahay ay malinis sa kani lang pamamahay at pag-uugali, ang bahay ng mga taong ito ay sapilitang magiging malinis din. At kung ang lahat ng mga pook ay tinitirahan ng mga taong may malilinis na paguugali, ang bansa na binubuo ng mga pook na yaon ay isang bansang malinis. Ang kakulangan ng kalinisan sa isang pook ay hindi lamang dahil sa kakulangan sa paglilinis kung hindi lalong dahil sa masamang kaugalian ukol sa kalinisan ng mga naninirahan doon. Hang£ ang hindi naaalis ang kinagawian Süu.tat ,ú n Puno ng Sanidad ng mga tao sa pagtatapon ng kanilang mga dumi o sukal sa paligid-ligid ng kanilang tahanan o sa loob ng bakuran ng kanyang kapit-bahay, o sa mga lansangan, ay hindi maaaring mapanatiling malinis ang mga lunsod o bayan, maglagay man ang Pamahalaan ng libu-libong tagapaglinis at tagahakot ng dumi. Ako’y maijaml nang nakltang mga lunsod na hinahakot ang mga sukal at dumi ng makalawa lamang sa loob ng isang linggo nguni’t yaon ay may higit na kalinisan kaysa Maynila na ang sukal ay hinahakot arawaraw. Ang pagkakaiba lamang ay ang kinagawian sa kalinisan ng mga naninirahan. Sa pagdiriwang ngayon ng “Linggo ng Paglilinis” ay kaila* ngang gawin natin ang lahat ng ating magagawa kung papaano kanilang mga dumi o sujcal ay itinatapon sa mga basurahang itinaiaga sa mga lansangan. Aug mga maglting at kaibig-lbig na paguugaling yaon ay maaaring itanim at paunlarin sa lahat ng tao sa lahat ng pook. Ipinagdiriwang natin ang “Linggo ng Paglilinis” upaug ang kalinisan ay maitanim sa ating isipan at damdamin. Pamalagiin natin sa ating kalooban at isi pan hanggang maging bahagi ng ating pamumuhay sa araw-araw. Bayaan nating ang mga Ina ng ^Casiano , Lunsod ng Maynila natin maitatanim sa puso at isi pan ng ating mga mamamayan ang kahalagahan ng kalinisan at kung papaano maisasagawa ang napakahalagang bagay na ito. Ang kaugalian ng kalinisan ay madaling mapauunlad sa mga bata, nguni’t maging sa mga matatanda ang kaugaliang ito ay mapauunlad din. Ako’y nakakita sa ibang lupain ng mga batang nagaaral na isinisilid sa lukbutan ang mga balot na papel ng “candy”, balat ng mani at iba pang mga dumi', sa halip na itapon sa lansangan, hanggang makasumpong sila ng basurahan upang doon itapon ang mga duming iniingatan sa kani lang lukbutan. Nakita ko ang mga Igorot sa Baguio na hindi ibig marumihan ang kanilang ma lilinis na lansangan, kaya’t ang Tahanan ay turuan ang kanilang mga anak na maging malinis sa kanilang pag-uugali magmula pa sa kanilang kamusmusan. Ba yaan nating ang mga paaralan natin ay humanap ng mabuting paraan sa pagtuturo ng kalinisan sa gawa upang maitanim sa isi pan at damdamin ng mga bata, na yaon ay bahagi ng kanilang buhay maging sa labas ng paara lan. Tayong matatanda na, ay kailangang higpitan ang ating sarili na magawa ang lahat ng paraan upang maiwasan ang pagta tapon ng dumi o sukal sa alin mang pook maliban sa mga ba surahan osa mga pook na itinalaga upang pagtapunan ng dumi. Dapat nating malaman na kung papaano namumuhay ang tao sa isang pook ay doon nababatay ang kalinisan o karumihan ng nasabing pook. Ang katotohanan na hindi natin maaaring pasubalian ay ang “Kalinisan” ay isang kaparaanan ng pamumuhay. TALES, ANÓ PA ANG KA/LAN6ANG MAG-ARAL ANG /VONG MGA ANAK? ALAM MO BA ANG KABAB/HAN ÑA MARl/NONG MAN AT MANGMANG AV BUNGO R/N PAG NA MAT AY? KAKAIB^Ua^>MIKKA^LüKUYÁN^>MAI(^UTU1l/AII6BB5AHIN ABANGAN ANG MAGAGANDANG KUWENTO AT NOBELANG KINULAYAN SA MANILA KLASIKS AT BULAKLAK KOMIKS! Dilim At Liwanag (Buhat sa pahina 9) inyo? —Maáari ineng, nguni’t hindi ko matitiyak sa iyo na siya ay aking makikita roon. —Baka po sakali, —pasubali ng dalaga. Ilang saglit pa ay nagpaalam na ang matandang lalaki. Kinabuliasan, hindi naman nagluwat at dumating ang matandang hinihintay ng dalaga at ibinigay nito ang sulat para kay RubenMaiaas na ang Araw nang d^t'nin ng matanda ang kanyang bukid- Laban sa kanyang inaasah<n ay inabot na si Ruben sa kan yang munting kubo at^siya rin pala ay hinihintay nito. —Ano po ang balka, ingkong? <—may halong pananabik na salubong ng b nata sa bagong da ting. —Mabuti naman. Naibigay ko kay Nora ang iyong sulat kahapong magdaan ako roon, at ngayong umaga ay ipinadala naman sa akin- ito... —at ang sulat na padala ng dalaga ay ini-abot sa bina a. Dali-daling binuksan iyon at halos ay nanginginig ang mga kamay na binasa ang nilalaman. * ‘Ruben:— . “Hindi mo mai-aalis na ikaw ay kasuklaman ng iyong mga ka-nayon, sapagka’t ikaw ay nasa panig ng mga taong nagpupunla ng lagím dito sa ha yan. Maaaring ikaw ay hindi masama. nguni’t dahil sa iyong karuwagan ay magiging ma sama ka na rin sa paniniwala ng mamámayan. Sinabi kong ikaw ay duwag, batay sa iyo na ring nagawa. Masasabi mo kayang katapangan ang umanib sa pangkat na iyan, dahil lamang sa iyong pagkasawi sa aking kapasiyahan- Diyan ka namali Ruben, kung ikaw la mang ay nagkaroon ng tapang at lakas ng loob, disin sana’y hindi nagkaroon ng batik ang iyong pangalan at pagkatao sa harap ng lipunan. Subali’t ikaw ay hindi pa huli. May pagkakataon ka pang ipakilala ang iyong kagitingan. “Natitiyak kong nauunawaan mo ang nais kong sabihin, sapagka’t kapag hindi mo ito naunawaan, ay hindi mo na rin mauunawaan ang tunay na itinitibok ng iyong puso. Nora” Pagkaraan ng ilang sandaling pagbubulay-bulay sa mga huling talatang nilalaman ng liham ay gumuhit sa mukha ng binata ang ngiti ng kasiyahan. Buhat nuon, si Nora ay wala nang ginawa kundi ang maghintay kay Ruben, sa paniniwalang sa sandaling tanggapin nito ang kanyang sulat ay babalik ito nang walang pagsala, nguni’t ilang araw, linggo at buwan ang ñakaraan ay hindi sumisipot ang bi nata. Ni maikling sulat ay hindi rin tumatanggap ang dalaga, kaya’t ito ay tuluyan nang nawalan ng pag-asa. Isang gabi, samantalang si Nora ay payapang nakahiga sa loob ng kanyang silid ay bigla na lamang siyang nagulantang sa malakas na putukan na hindi kalayuan sa kanilang bahay. Sa pagkakagulo ng mga tao, dahil sa pagkakasunog ng ilang bahay mataposi ang putukan, ay napagalaman ni Norang ang pangkat ni Matang-Lawin ay muling pumasok sa nayon ng Malapit at matapos na makapangloob ay nanunog pa ng mga bahay. Sa pagkagulo ng isip ng dalaga dahil sa magkahalong takot at pag aalaala kay Ruben na inaasahan niyang kasama ng pangkat ay hindú nito namamalayang s ya ay napaluhod sa harap ng munting altar sa loob ng kanyang silid. Nasa gayong anyo ang dalaga, nang walang anu-ano ay bigla na lamang mabuksan ang dahon ng bintana, at nang lingunin ito ay namalas ng dalaga si Ruben na nanglilisik ang mga mata at hawak ng isang kamay ang nangingintab na baril. Sa tindi ng ta kot ng dalaga ay bigla na lamang nagdil m ang lahat sa kanyang paligid. Nang muling mamulat ang mga ma<a ng dalaga, sa gilid ng kan yang kama ay biglang nakita niya si Ruben na nakang ti sa kanya. —Ruben,* —pagulat na wika ni Nora, —ikaw nga ba? —Oo, Nora, ako nga, —masaya at malambing na sagot ng binata. —Nguni’t, —at hindi na naituloy ang sasabihin ng dalaga sa pagka’t tinakpan ng kamay ng binata ang b big nito. —Alam ko na, --ani Ruben. — Kangina ay natakot ka, sa pagaakalang ako ay may masamang hangad sa iyo, hindi ba? Nguni’t ikaw naman ang namali. Nang tanggapin ko ang iyong sulat ay inisip ko na ang tumakas sa pangkat at umuwi rito, nguni’t ako ay nahalata nila at tinalibaang mabuti. Dahil duon ay sinikap kong muling magkaroon sila ng tiwala sa ¿kin hanggang sa ako nga ay isama nila ngayong gabi upang mangloob rito, nguini’t sa aming pagtungo pa la mang dito ay nagawa ko na ang humiwalay sa kanila at sa halip na rito sa nayon ako magtungo ay nagtuloy ako sa hepe ng pulisya at sinabi ko roon ang mangyayari, kaya’t kasama ako ng pangkat ng mga pulis na nagtungo rito at sa kabut hang palad ay natutop na lahat ang tauhan ni Matang-Lawin. Dahil sa na kita kong maliwanag ang ilaw dito, ang akala ko ay inakyat ka Itr 71 TITIl'mnitTr* T Talaga—mabibigo kayo sa anumang bagny lll/lBiBlUUllIb la/lUl.! kung balbasin ang inyong mukha! Any walang ingat na pag-aahit o pag-aahit ng ¡bang “blade” ay nakabibigo sa tagumpay. ¡GILLETTE .ANG IT ANG 1! : OPO. ANG GILLETTE BLUE BLADES! Dis. 3, 1952 BULAKLAK 59 ----------------------------------------- • na rito ni Matang Lawin. Salamat at hindi ka naman pala naaano, lamang ay k natakutan mo pa ako. —Mangyari eh!, ang akala ko ay nalason ka na ng kasamaan, —wika ng dalagang sa mga labi ay namllaylay ang ngiti ng ka siyahan- —Naku, talaga namang nakapangingilabot ang pangkat ni Matang-Lawin—Buhat ngayon ay wala ka nang pangingilabutan. Si MatangLawin ay kasama ring nakukulong sa piitang-bayan. Makalipas ang ilang saglit ay ibinilanggo sa mga bisig ng bina ta ang dalaga at sa mapupungay na mga mata ni Nora ay nasinag ni Ruben ang liwanag ng bagong umaga. WAKAS Ang Maqandanq Lihim (Buhat sa pahina 5) lan pa nagagalit ay saka hindi naririnig ang pagsasialita. Siya ang babaing ang sama ng loob ay naiilimot sa pagtitimpi. Siya ang baAnong laking kaibahan ang nagagawa nang pag-aahit araw-araw! Lalo na < pamamagitan ng Gillette Blue Blades—an*, pinakamatalim na magagamit - a pang 'ahit na Gillette. Matatamo ninyo an making madaling pag-aahit—sa lahat nj oras! MGA LA LAK ING MAY MAKINIS NA MUKHA AY LACING NAGWAWAG1! 1 - 60 BULAKLAK Dis. 3, 1952 baing naáaring makangiti samantalang nawawasak ang puso at nahihilam ang mata sa luha. Kung si Ema ay naging ibang babae, na ang pinakamahinang pagsasalita ay naririnig sa layo ng ikasampung bahay, o kaya’y kung siya ay katulad ng ilan na ang nangyayari sa ibang pook na kung hindi abot ng kanyang pani ngin ay nalalaman pa rin kahit hindi napapalathala sa pahayagan, sana’y ang mga pangyayari sa kan'lang tahanan ay marami na ang nakaalam, sana’y ang kanilang tahanan ay malaon nang naging dulaan. Subali’t si Ema ay matahimik, mahinahon at ma timp i, mga katangiang ikinambal sa kanya ng katalagahan, na gayong kay daling matutuhan at maisagawa ay mahirap matutuhan ng maraming babae. Anupa’t ang mga dahong na nga pigtal sa aklat ng buhay, sa halip na makatangay . at makapagpalimot sa mga sama ng loob ay lalo pang nag-iwan ng masidhing kitot ng dam damin at sugat Fletcher’s Castoria Ang laksante na sadyang ginawa para sa mga sanggol at mga bata . . . mga bata sa lahat ng gulamg. ang orihinal at tunay na i CASTORIA I i í ie fl Unr.-i UM/< ng alaala, sapagka’t lumitaw na ang mga híñala ni Ema na hindi pagtatapat ni Ruben ay hindi lamang hinala kundi may kulay na ng katotohapan. Nakita ni Ema si Ruben isang hapon na may kausap na magandang babae sa tapat ng isang restauran sa Kiya po. Ang tagpong iyon ay napakahapdi. Gayunman ay hindi siya lumapit. Ang masidhing buglso ng panibugho ay inihibik na lamang sa pamamagitan ng pagluha. Hindi rin siya nag-usisa kay Ruben nang umuwi ito sa kinagabihan sapagka’t ibinaling ang pag-iisip sa matuwid na hindi sapat ang pag-uusap ng isang lalaki at isang babae upang sa pama magitan ng guniguni ay yariin agad ang isang pangyayaring hin di naman nangyayari. Isang araw ay lalo nang nanagdagan ang paninimdim ni Ema nang dumating ang nakatatandang kapatid na si Leticia. Hin di pa haos nakauupo ay pinaulanan na si Ema ng mga sunud-sunod na tanong. —Wala ka bang napapansin kay Ruben? —Bungad ni Leticia. —Wala naman, —pagkakailang sagot ni Ema at saka nagdugtong. —Bakit mo naitanong sa akin iyan? —Aba, may kahinaan ka sa pakiramdaman. —Talagang ako ay walang na papansin sa kanya. Umuuwi sa i takdang oras na dapat idating sa bahay. —Patuloy na pagkakaila ni Ema. —Anong umuuwi ng maaga? Kahapon lamang sa gabi ay na kita kong kumakain sa isang resi tauran. —A, kahapon nga ay glnabi siya. Kaya pala hindi na kumain ng hapunan. —Kunwari ay pamaang na sagot ni Ema sa hangad na mailihim sa kapatid ang malaon nang paghihinala. —Hindi ang pagkain niya sa restauran ang mahalagá. Ang pangyayaring siya ay may kasalong magandang babae ang siyang mahalagá. —May kasalong magandang ba bae ... —Aba... ikaw pala ay walang kamalay-malay. Gayong naghihirap na kayo ay lalo pang mabubywisit ang inyong kabuhayan. E, hindi ba naman kinukulangan ang salaping ibinibigay sa iyo tuwi siyang sasahod? —Hindi naman. —Madaling sagot ni Ema sapagka’t siyang katotohanan. —Baka si Ruben ay nakaisip nang lumustay ng salapi 6a kanilang tanggapan upang makasunod lamang sa Anyaya ng kagandahan ng ibang babae. Hindi kakaunting lalaki ang nagdurusa sa loob ng bilangguan dahil sa hin di napaglabanang panunukso ng kagandahan. Ay...! naku...! Ema, talasan mo ang iyong pakiramdam. Sinabi ko na nga bang ako ay walang pagtitiwala sa kanyang kakisigan. Naiyan na ang mga pangyayari. —Ano ang malay mo kung ang babaing iyon ay kawani rin sa tanggapang pinaglilingkuran niya na nagkataong nagyakag o niyakag na kumain? —Sagot pa rin ni Ema upang iligaw ang paniniwala ng kapatid. —Maáari, nguni’t pag ang isang babae ay napayakag o siya pang nagyakag sa lalaki ay asahan mong payayakag na rin kahit saan. —Sa palagay ko’y hindi gagawa si Ruben ng gayón. —Ganyan ang palagay mo, ngu ni’t iba ang nangyayari kung kaya matutuhan mo ang pakikiramdam. Hanggang maaga ay sugpuin mo. —Tatanungin ko siya. —Naisagot na lamang ni Ema upang masiyahan ang kapatid. Ang tutoo ay hindi siya makapagtanong sa asawa. Hindi niya nais na malaman ni Ruben ang kanyang mga hinala na ma-araw at magabi ay sanhi ng kanyang pagluha. At sakaling si Ruben ay nalulubalob na nga sa masamang hilig ay ano pa ang magagawa kundi magtiis alang-alang sa mga anak. May ilang araw pa lamang ang nakalilipas sapul nang si Leticia ay dumalaw kay Ema ay walang anu-ano ay dumating naman ang isa pang kapatid. —Palibhasa’y hindi ka umaalis sa loob ng bahay kung kaya hin di mo nalalaman kung ano ang I FAMOUS FASHION INSTITUTE ULocy pahlntulot ng Pamahalaan 621 P. Paterno (Likod ng slmbahan ng Kiyapo) , Kurso sa PANANAHI at PAGBUBURDA ang tanging inihahandog upang mabigyan nang wastong pagtuturo at huatong kasangkapan ang nagsisipagaral. Naghahandog ng tanging klase kung Sabado. May Klase sa Umaga, Hapon at Gabi. Makapagpapatala sa lahat ng araw. PANANAHI: P10.00 isang Buwan — PAGBUBURDA P10.00 isang Buwan. Ituturo ng walang bayad ang LADIES TAILORING sa mga mag-aaral ng PANANAHI. ==DR. V. T. SANTOS—^. Ineksiyon para sa TIYAN AT SIKMURA * RAYOS-X * ALMURANAS R-210 Palomo Bldg., Azcarraga, Maynila Oras: 9:00’12:00 n.u.; 3:00-6:00 n.h. Tel. 2-60-69 _____-DR. F. A. FIDELINO Mga dalubhasa sa PAOPAPAANAK na walang sakit, BOCIO, ILONG, —LU8LOS?XBÁLÍ ng“bütó;’sakit nalihim, balat, iiika TUBERCULOSIS, (May Pneumothorax at Rayos-X) at mga BAT/1. Klinika: R-318 Mercedes Bldg. Oras: 9-12 N.U. — 2:30-6:80 N.H. Plaza Miranda, Quiapo, Tel. 3-33-26 Tahanan: Tel. 6-80-46 • | i Mea dalubhasa sa PAOPAPAANAK na walang saKit, buuu, ilu.w, LÁLAMUNAN, TONSIL, APENDICITI3, MATRIS, DAANAN NG IHI, nangyayari sa labas. —Bungad agad ng kapatid. —Kayo ba ni Ruben ay hindi nagkakasundo? —Aba... maganda ang pagsasama namin. —Sagot ni Ema. —Umuuwi ba siya araw-araw? —Oo. Ikaanim lamang ng ha pon ay narito na siya. —Sa palagay ko ay hindi ka nagsasabi ng tutoo, Ema, sapag ka’t kahapon sa gabi ay nakita namin ni doktor si Rub^n na sumakay sa isang taksi na may kasamang magandang babae. Nabanggit tuloy ng aking asawa na gayong kay liit lamang ang kinikita ay natutuhan pa ang pangingibig sa iba. —Baka naman hindi si Ruben ang inyong nakita. —Maáari ba namang kaming dalawa ay magkamali? E, anong oras ba nang siya ay umuwi kagabi? —Bago mag-ikaanim ay nari to na siya. —Pagsisinungaling ni Ema at sa pamamagitan ng mga pilit na ngiti ay.napilit na maili him sa kapatid ang suliraning malaon na niyang pinapasan sa buhay. —Hindi ka nagsasabi ng tutoo. —Giit ng kapatid. —Nang makita namin si Ruben kahapon ay ikasiyam sa gabi. . Ikaw ang bahala, sinasabi ko lamang sa iyo ang mga nalalaman ko. Kung sa bagay ay maano sa akin. Anupa’t sumid sunod na dagok ng pighati ang umabot kay Ema. Gayunman ay naáari pa rin si yang makang.ti. Hindi pa rin siya nahalata ni Ruben ha may lihim nang panibugho samantala’y patuloy si Ruben sa kanyang pagpapalalim sa gabi kung umuwiIsang araw ng linggo ay maagang nagbihis si Ruben. Ang pag-alis kung araw ng Linggo ay kailan man ay hindi ginagawa ni Dis. 3, 1952 BULAKLAk (JI Ruben, subalft nang araw na ¡yon ay tila may pupuntahan. Si Ema ay hindi na nakatiis. Sa magalit man o sa hindi si- Ruben ay talagang nilakasan na ang loob upang mag-usisa. Aang sd Ema ay lalapit na kay Ruben upang magtanong ay inunahan siya ni Ru ben. —Magbihis na kayo at balutin ang mga damit.—Ani Ruben.— Ang mga kasangkapan natin ay iwan natin sa may-ari nitong bahay. —Saan tayo pupunta? —Pagtatakang tanong ni Ema at hindi na naituloy ang gagawing paguusisa. —Lilipat tayo sa ibang bahay. —Sagot ni Ruben. —Saan? —A, huwag ka nang magtanong. Magmadali ka sa paghahanda at sa loob ng kalahat ng oras ay babalik akong may dalang sasakyan. Si Ema ay sumunod naman nang makaalis si Ruben. Habang inihahanda niya ang mga balutan ng damit ay hindi lubos na maisip kung ano ang pumasok sa kaisipan ni Ruben at sila ay aalis gayong mura lamang naman ang ibinabayad nila sa bahay. Isa pa’y hindi man lamang binanggit ni Ruben ang balak na pag-alis. Nang nakalipas ang kalahating oras ay dumating ang isang sa sakyan at kapagdaka’y umalis matapos makipag-unawaan sa may-ari ng bahay. Pagkaraan ng kalahating oras na paglalakbay ay tumigil ang hoy Lamang Pag Nasanghap Matatakam Ka Sa Sarap! i Anuman ang lnyong ulam Kapag laging slnamahan I Ng MEI-WEI-FEN MSG (pure monoBodium glutamate) Ang taglay na kasarapa’y Asahang iba ag pang-namnam. Ang garantiya ng Mei-Wel-Fen Kawagawan kristal mandin! Tanging Tafjapamahagt: GETZ BROS. & CO. Manila ♦ Cebu ♦ Iloilo Davao ♦ Bacolod sasakyan sa tapat ng isang bahay na kayayari lamang. —Diyan tayo maninirahan sapul sa araw na ito. —Wika ni Ruben nang sila ay nakaibis na sa sasakyan. - —Ano ba ang nangyayari sa iyo —Pagtat.aka pa ring tanong ni Ema. —Kung sa tatlumpung piso sa isang buwan ay nahihirapan, tayong magbayad ay diyan pa tayo mangungupahan ? —Ako ang bahala. —Sagot ni Ruben at saka niyakag si Ema at ang mga anak upang pumanhik. —Marami nang kasangkapan dito kung kaya pmaiwan ko na 6a iyo ang mga lumang silya natin. —Wika m Ruben nang sila ay nasa bulwagan na. Samantalang si Ema ay natitigilan pa ay siyang pagdating ng isang sasakyang may sakay na piano. Umibis ang isang magan* dang babae at tuluv-tuloy na pu manhik. GATAS KONDENSADA MARKA SEÑORITA! Lahat ng mga bitamina at mineral ng ganap na makremang gatas na sariwa na nasa Milkmaid ay lubhang mahalaga para sa malusog na paglaki ng inyong sanggol! isama ang masustansiya at pinatamis na Milkmaid sa bawa’t pagkain ukol sa: matigas at tuwid na mga buto ganap na malusog na ngipin! MILKMAID SWEETENED CONDENSED MILK Beat ^4 My! Beaifro't, a££/ —Akala ko'y nauna pa ako sa inyo. —Wika ng bagong dating np babae. —Pinananagutan ko ang kahusayan ng pianong dala ko ngayon. —Ipanhik na ninyo dito. Si Ema ay patuloy sa panggigilalas, samantala’y sa sarili ay hinahangaan ang kagandahan ng bahay, ang kagandahan ng mga kasangkapan, lalo na ang piano. —Ema, —wika ni Ruben nang mapansin niyang natitigilan pa. —ang bahay na ito ay sar.li natin gayón din ang lupang kinatitirikan. Ang mga kasangkapang iyan ay atin din at bayad ng lahat. Iyan ang bunga ng hindi ko pag-uwing maaga sa loob ng tatlong taon, mangyari’y paglabas ko sa aking tanggapan ay naglilingkod pa ako sa ibang tangga pan hanggang ikasiyam ng gab:. Ang aking dalawang daang pisong sahod sa isang buwan ay naging apat na sapagka’t napataas ako ng tungkulin. Ang karagdagan kong sahod at saka ang kini-. ta ko kung gabi sa loob ng dala wang taon ay tinipon ko upang madulutan ka ng kasiyahan sa buhay. Marahil ay nabanggit sa iyo ng ate Leticia na nakita niya akong may kasalong babae sa isang restauran. Ang babaing iyon ay ang kaáalis lamang na siyang nagbili sa akin ng piano. Si Ema ay hindi nakasagot kay Ruben. Sa sarili ay pinagsisihan ang kanyang mga hinala. Salamat at siya ay hindi nakapagtanong. Salamat at tinimpi na la mang niya ang mga sama ng loob. Ang pangyayari ay naging bukas na aklat na kinatunghayan pa niya ng mahalagang aral, na ang anumang bagay, na nalilihim ay hanggang hindi napapabilad ay hindi dapat na alamin. WAKAS g9 BVLAKLAK Dis. 3, 1952 •”--------------------------------------------Sa Malavonq Kahukiran (Buhat sa pahina 7) nilingon. Nakita kong mabilis d n siyang nagtago. Sinundan pala niya ako ng tanaw. Nang dumating ako sa bahay ay tatawa-tawa ang aking Kuya Pedro. Naunuwaan ko naman agad ang kanyang ibig sabihin sapagka’t abot ng tanaw buhat doon ang tindahan nila Dela. Nang sumunod pang mga araw. kung papaanong di ko nakakalimutan ang pamamasyal sa gltna ng bukid ay gayón din ang pagdalaw ko kina Dela. At kung hin di man namumutawi sa kanyang labi ang salitang Oo, ay nararamdaman ko namang nagkakauna-, waan na ang aming mga puso. Isang araw, magkaharap kami ni Kuya Pedro. Nakaupo kami sa dalawang tumba-tumbang kawayarT sa kanilang balkon. Siya ang unang nagsalita: —May napapansin ako sa iyo, Daniel. Tangi sa mabilis mong pagtaba kahit madalas kang mapuyat ay tila wiling-wili ka na rito! Nguni’t... ang gusto ko ay ikaw nga naman ang magsabi sa akin ng napapansin mo rito! Ang akala ko ay binibiro la mang ako ng aking pinsan sapag ka’t gayón ang madalas niyang gawin sa akin: —Anu pa, e di... masarap ang bigas dito, masarap ang itiog at lalong masarap ang gatas na sariwa kung umaga... —Hindi iyan ang dapat mong pag-ukulan, Daniel karaniwan iyan sa lahat ng pook na katulad nito. o May ibang ibig sabihin ang aking Kuya Pedro. Nabasa ko sa kanyang anyo ang malalim na palaisipan. Hiniling ko sa kanya na sabihin sa akin iyon. Ngun’t kailangan daw malaman ko iyon nang hindi magbubuhat sa kan yang bibig. Nag-isdp ako ng ma la, im bagaman natitiyak kong walang masama iyon ukol sa akin. Buhat noo’y pinalawak ko ang aking pakiramdam. Pinag-ukulan ko ng pansin ang pamumuhay at kabuhayan ng mga taga roon: ang kanilang pagsasamahan at ang kanilang laging ginagamit na sangkap sa buhay. Noon ko napagwari ang lahat. Pagkar^an ng ilang araw ay humarap na ako sa aking pinsan at sinabi ko ang lahat na aking papansin, r —Iyan!... —nasisiyahang tu ning agad ng aking Kuya Pedro. —Nguni’t bakit naman kayo ganoon? Parang nilalabanan ninyo ang sa iba? —-tila panunumbat ko. - —Hindi naman gayón, Daniel. Alam mo, hindi lamang kami ang nakapapansin sa takbo ng ating kabuhayan ngayon... Kinikilala iyan ng ating pamahalaan! Kaya napagkaisahan naming mga tagarito na hangga’t maáari ay... atin muña bago ang sa iba. Ma áari nga bang hindi tayo aangkat? WaJa naman tayo ng lahat ng ating kailangan. Kahit na ako labis na nasiyahan sa paliwanag ng aking pinsan ay hindi ako nagpahalata sapag ka’t higit sa lahat ay ako ang kauna-unahang dapat mapahiya. Ako pa namang malapit nang tanghaling isang abugado. Kahit na ang aking alaala. ay nakatuon kay Dela, sa dilag na siyang nagpatibok sa kong puso, ang mga bagay na pinag-usapan namin ng aking Kuya Pedro ay di ko nakalimutang ibalita sa aking ama. Nguni’t sa si mula ay nagkaroon siya ng tumbalik na palagay: —Karaniwan na iyan sa mga taga nayon, Daniel... —at saka sinabayan ng tila nag-uuyam na halakhak ng yaking Papa. Nabigla ako ng titig sa aking ama. Titig na larawan ng panu numbat at pagdaramdam. Mabuti na lamang at hindi sa akin nakaharap. —Nguni’t, papa, —nakuha ko pa ring malumanay na sagot — kung ang mga taga nayon ay nakagagawa ng gayón, inaakala kong* lalong makabubuti sa ating bayan kung marami pa ang makakatulad ni;a... Hindi agad tumugon ang aking ama. Naunawaan kong pjnagukulan niya ng pansin ang aking huling kataga. Nag-alaala naman ako. Baka siya magalit sa akin. Hindi ko nais madulutan ng sama ng loob ang aking ama. Ilang sandali ring namagitan sa amin ang katahimikan. Nguni’t sa huli’y nakita kong mahinahon siyang tumangu-tango at may ngiting larawan ng kasiyahan. Dumating ang pinakamaligayang sandali sa aking pag-aaral. Ako’y nakatapos ng pag-aaral ng Bata9. Ako ang nagkamit ng pinakamataas na karangalang ipinagkaloob ng aming paaraian. Bumigkas ako ng talumpati ngu ni’t di ko nakalimutang banggitin ang kapuri-puring napansin ko sa nayon ng Magsimpan —sa kina Kuya Pedro. Hindi malagut-lagot na palakpakan ang isinukli sa akin ng madia; maraming papuri ang aking inani. At... Ilang araw Lamang ang lumipas ay nasa kina Dela na aka na kasama ang aking ama: —Naririto na ako, Dela upang tuparin ang... —Nguni’t maging marapat pa kaya sa isang abugado ang isang dalagang... —Dela aking mahal, marami pa ang magiging abugado hanggang mayroong mga dalagang... At naramdaman ni Dela ang pihikan aking pananabik na magkaroon na ng katapusan ang aming sumpaan. ' WAKAS = ORA. CELESTINA G. TlM-ESPiniTiiSakit ng Babae at Bata, Panganganak na walang saklt, (by trilene) La ging nakukunan at Hindi Maganak, Pigilin ang pag-aanak, Slrang re gia, Masakit na pag-ihi, Ahnurar.as, Tonsil na gagallng ng walang tlstls, Nerblyos, Manhid, Rayuma, Tagyawat, at nag-aalaga ng Bata DR. DOROTEO C. ESPIRITU Nagtitistis ng iba’t Ibang sakit sa Bibig, Pilas, Pyorrhea, Dentatura, Maaaring bumunot ng nglpin sa bahay ESPIRITU MATERNITY & GENERAL CLINIC 3G4 Paz, Paco, Mga taga Hilaga! Sakyan ang “Pandacan” o "Sta. Ana” Bus sa Qulapo at bumaba sa Calle Paz. Dis. 3, 1952 BULAKLAK Marunonq Palanq Umibiq (Buhat sa pahina 21) sila nagkakaalaman, sadyang naghihintay rin ng pagkakataong masarili si Roberto—Hindi ka ba nasasayahan ngayong gabi, Roberto? —nakatanaw noon sa malayo si Rober to na tila may iniisip. —Ah, bakit hindi... —tuyot na tugon. —Ano ang sa pagkakataong ito’y maitatangi mong sanhi ng iyong kasayahan, Roberto —usisa ng dalaga. —Ang bulwagan, mga ilaw, at ang tugtog ng orkesta. —Wala na bang iba? Ang pagdakila sa iyo ngayong ga bi, ang pagtatangi sa iyo, ang paglulunggati ng ilan upang maging matalik kang kaibigan; ang kanilang.. —Bah... sukat ang pasalamatan ko ang lahat ng iyan, Mer lin. Hindi na pumakli si Merylin. Tumayo si Roberto at inaanyayahan ang dalaga na sumayaw. At, samantalang sila’y nagsasayaw sa saliw ng isang matamis na “waltz” ay malambing na nagtanong ang dalaga. —Ngayon, Roberto, ngayon mo sabihin sa akin kung talagang wala kang masasabing sanhi ng iyong kasa^ahan. Mabangung-mabango si Mery lin, mapupungay ang kanyang mga mata, mapupula ang kan yang mga labi at ang malalambot na daliri ay nakabilanggo sa isang kamay ni Roberto. —Ngayo’y lalo akong walang masasabi, —nagkaila si Roberto. (Pagka’t ... .wala ba siyang pakiramdam?) Natapos ang sayawan. Sa pag-uwi’y nagkasama-sama sa isang kotse sina Imelda, Mery lin at Editha sa anyaya ng isang binatang kanilang kaibigan. Wa lang may nais magbuka ng bi big. —Kay palad niyang si Rober to, ang ating Idolo —-nasambit May kasamanq csponqha—at nananatili Gumagamot sa may mga sakit na Tuberculosis sa bahaybahay. SAN VICENTE Clinic ** Btauadok. MmBa Ur. J. Uriaiwz T Especial ¡ ta sa T. B. ■ NajTBanay Ba pMrifl JL ■ Vienna, Londres. Gayundin su bughaw na kulay at ginintuang lalagyan na may e.^pongha. ng binatang kaibigan nlla. —Idolo ?... Idolong pagkit, — pakli ni Imeldang wari’y nagdaramdam. —Idolong atsoy,—tugon naman ni Edita. —Idolong torpe! —katlo naman ni Merylin. —Bah! Kayo lamang tatlo ang nakita kong isinayaw ni Rober to, kayo pa ang namimintas nga yon. Baka naman... Naunawaan nila ang ibig tukuyin ng binata, kaya hindi na si la umimik. X X X X Lingid sa kaalaman ng tatlong dalagang kamag-aaral sa Pamantasan, si Roberto ay katulad din ng karaniwang binatang marunong umibiq. Hindi nga la mang katulad ng pag-ibig ng mapupusok na binatang hindi nasisiyahan sa iisang kasintahan. Hindi siya mapagsamantala upang paluhain lamang ang isang babaing kalarawan ng kanyang ina. Nuon ay naisanla na ni Rober to ang kanyang puso sa isa ring natatanging kariktan sa kanilang Anq pinakabaqo* pinakamadaiinq paraan sa napakaqandanq kutis nayon, kay Mercedes". Naging matapat si Roberto sa kanyang kasintahan, kaya lag! siyang umiiwas na matukso ng iba pang dilag. Isang umaga, araw ng Linggo, naisipan nina Editha, Mery* lin at Imelda na dumalaw sa tahanan nina Roberto sa pinakamasayang nayón sa Bulakan. Si Imelda ang nagmaneho ng awtong sinakyan nila. Nagkataong nang umagang iyon, si Roberto ay nakasamang magsimba ng kanyang kasintahang si Mercedes. Kaya’t ang kapatid niyang si Mario ang tumanggap sa tatlong dalaga. Hindi naman nalaon at natanaw ni Mario na dumarating ang kanyang kapatid. —Ow, hayun na pala sila, — wika ni Mario sa kanilang panauhin, nang makita niyang kakawit-bisig pa ni Roberto si Mer cedes at kapuwa ito namumupol ng mga bulaklak sa malapit na hapilang patungo sa kanilang tahanan. Buhat sa durungawan ay na kita nina Imelda, Editha at MeryBago! Ang “Angel Face” na nasa ginintuan at may salaming sisidlan Sa isang pahid lamang ng Angel Face “puff” ay dudiPnt^n ang inyong balat ng makinis, di nangingintab at napakagandang ku tis! Nababagay sa amimang kutis! At ang “Angel Face” ay nananatiling matagal kaysa karaniwang pulbos, sapagkat ang saligan at pulbos na ito ay iisa! Hagay sa inyong “handbag”! Ngayon, ito’y nasa manipis, magarang lalagyang may salamin, espongha at napakainam na “Angel Face”—at ito ang tumpak na gamitin ninyong make-up! Handa upang dulutan kayo ng sariwa, bagong kutis sa loob ng 5 segundo—saan marg dako' anumang oras. At ito’y di maaaring tumapwu Maiibigan ninyo. Pumili sa 6 na mga kulay. lin ang dumarating na si Rober to na may kakawit-bisig na magandang dalaga. Hindi man sila nagkakaaiam, ay sumikdo ang kanilang dibdib sa paninibugho. ’ —Sino po ba ang kasamang iyon ni Roberto ? —ang di napigilang usisa ni Imelda kay Ma rio. —E, siya po ang magiging hipag ko. At... parang pinagtiyap ang pagdaramdam, ang tatlo ay hindi na nahintay sina Roberto at Mercedes. Nagsipanaog at nag§isakay agad sa awto at humahagibis silang lumisan. Umaalimbukay ang alikabok sa dinaraanang lansangan sa nayon. Nagtaka si Roberto kung ba kit biglang umalis ang kotseng natanaw niyang nasa tapat ng kanilang bahay, kaya’t.... —Sino ba, Mario, ang nanggaling ditong sakay ng humaharurot na kotseng iyon? —Sila raw ay sina Imelda, Editha at Merylin.... (54 BCLAKLAK Dis. 3, 1952 0--------------------------icapa^1^^ I ca?t palilitawin nating ikaw sa nang balo, —ang buong kasi'ahang pagpapaliwanag ni Belen. Nang marinig ni Naida ang nagandang balak ng kapatid ay juong higp t itong nayakap bago .inawaran ng sunud sunod na ha rk dahil sa malabis na kasiyahan. \Tuon din ay sinabi sa kapatid cung anu-ano ang kanilang daalhin ni Delfin. Nang magpaalam sa harapang yaon si Na da y sasayaw-sayaw pang tumali<od sa magkas/intahan- Samanala naman, ang dalawa ay naivang iiling-iling dahil sa pagkahabag kay Naida. Anim na buwan ang parang walang anumang nagdaan. Sa bu>ng bayan ng 0.... íakatatalos sa mga zundi si Naida ay :asama ng kanyang >a pagkabatid naman ng marani, si Delfin ay nadestino sa maayong pook. Samantala naman •>a bayang pinuntahan nila Naida xy mag-asawa ang pagkakilala sa dalawa. Walang pagtitipong ipinag-anzaya kay Delfin 'uhan ni Naida. lang manuod ng Silang kumakain restauran. Si Naida ay raging UBO. —E, bakit nagsialis agad? —Marahil ay dahilan sa iyong kasama, kuya. Napahalakhak nang ubos lakas ua lamang si Roberto. Ü (WAKAS) COW* A tftr r Kahoy Many... I (Buhat sa pahina 25) Ij nan ang mga pangyayari, —nag fl ila-alang sagot ni Naida sa kapaBtid 7 —Ako na ang bahala roon. Sa simula ay aking sasabihin na kami ni Delfin ay nagkasira dahil k sa isang bagay na di namin ipi■ lagkasundo. Pagkatapos ay sasam jihin kong ikaw ang kanyang biz’iialingan at kayo nama’y nagkabuti kjkaya’t kayo ay lumipad upang K nagtayo ng sariling pugad ng ■jpag-ibig, —ang pagpapaliwanag f ni Belen sa kapatidI —At sakaling magbalik ra si I Delfin pagkatapos na ako’y mak karaos? —nagalapaap na sagot Uni Naida. ■ —Iyan ay nasa akin na rin. rjBago marahil dumating dito si Delfin pagkaraos mo ay mauunt:unti ko na ang Mama. Sa gayan, masakit man sa kanyang kalooban ^>ay hindi na gaano pagka’t naka^ylraan na ang kanyang mahabang Jpagpapahinga. Pagkatapos, mai atakda na rin nila ang aming pag-iisang-dibdib at ikaw naman Cefamium ang lihim! Tanging VICKS ang mayroon nito! NGAYON ayv maaari na ninyong matamo ang bagong uri Hay maáari na ring dumalo pagng paglunas sa ubo—nang 1>- h palilitawin nating ikaw ay long mabilis at mainam sa dalawang paraan. , Salamat M bagong kahanga-hangang sangkap, ang Cetamium, kayo’jr makadarama ng malaking kaibhan sa sandaling matikman ninyo ang * Vicks Cetapdum Cough Syrup! • t.NAfWfiWr Madarama ninyo ? na ang mga L. panghahapding dulot ng uba ay napapawi samantalang ang Vick3 Cough Syrup ay nanunuut sa mga bahagi ng lalanrn» nan ña hindi maabot ng mga karaniwang likido — nagdudulot ng nagpapaginhawang la nas sa pijiakamumunting kulubot ng inyong tuyot at mahapding lalamunan. Z &&&**** g, Makadarama pa ka yo ng. kahanga-ha ngang kaginhawahftn, samantalang pinasisigla ng Vicks Cough Syrup ang likas na lasa lalamunan upang mapalabas ang pierna. Subukin ito! vicks CITIÍMIVM COUGH SYRUP ay walang pangyayari nagtanang kasintahanna di nila dinaMalimit din sisine at madalas Ba malalaking mabuting tagapaglingkod ni Del fin. Kapag ito’y may pinaroonan, pagdating na sa bahay ay dinudulutan ni Naida ng kung. anuano. Ginagawa ito ni Naida upang kanya ni Delfin na Sa isang matumbasan ang 'pinasusunod sa buting asawa lamang mahihintay ang gayong paglilingkod. Isang araw, si Belen ay tumanggap ng kablegrama buhat kay Don Luis. Ang pahatid ay nagsasaad na sila ay luían ng Pres,. Cleveland na nakatakdang dumaong sa Pilipinas sa loob ng dalawang araw. Ang galak ni Belen ay gayón na lamang pag ka’t daratng na%pala ang kan yang pinakamamahal na magulangNang sumapit ' ang nabanggit na araw, si Belen ay kabilang sa maraming sumalubong sa dambuhalang sasakyang dagat na yaon, Pagkababang-pagkababa ng magasawang Don Luis at Donya Tri ning ay sinalubong ng yakap ni Belen ang kanyang mga magu ían g. Hinanap ng mag-asawa si Naida subali’t nagsinungaling si Belen. Gumawa ito ng isang da hilan na makasisiya sa dalawang matanda. Katulad rin ni Naida, si Delfin ay hinanap ni Donya Trining na kaagad ay naigawa rin ng dahilan ni Belen. Pagkatapos ng may sampong araw na pamamahinga. si Donya Trining ay nagpasiyang dumalaw sa anak kaya’t luían ng isang eroplano, ang mag-asawang Don Luis at Donya Trining ay sumapit sa kinaroroonan ng dalawa. H ndi naman nagluwat at nasumpungan ng dalawang matatanda ang pinaghahanap, palibhasa’y sa loob lamang ng ilang buwang paninirahan ni Delfin sa bayan ng Talahib ay napamahal na sa tagaroon. Gayón na lamang ang pagkamangha ni Delfin at ni Naida nang makita ang dalawang mata tanda na kapuwa nagpakita ng lugod sa kanila* Nawala ang pag-aalapaap ng kalooban ng dalawa. Kaagad si lang sumugod at humalik ng kamay sa kay Don Luis at Donya ST. JUDE'S CLINIC & MATERNITY 302 Maria Clara, Sampaloc, Manila Tel. 3-34-98 UH. HAMON ATIENZA, JH. Nag-espesyalista sa Unibersidad ng Harvard, Cook County Hospital, Michael Reese at St. Catherine Hospital, Amerika Sa sakit sa puso, alta presiyon at mpa bata. DHA. FELICIDAD CALIP-ATIENZA Nag-espesyalista sa Johns Hopkin’s Hospital, Cook County Hospital, Women & Children’s Hospital at St. Catherine Hospital, Amerika. Sa hindi magka-anak, panganganak, sakit sa matris, at sakit sa obario. Trining na di naman nagkait ng kanilang basbas. Subali’t matay mang tingnan ng donya ang anak ay tila wala siyang mapansing pagbabago sa pangangatawan n to kaya’t nang hindi na makatiis ay napilitan hang magtanong sa anak kung ano ang nangyari sa sanggol na tinataglay sa sinapupunan’nitoIpinaliwanag na lahat ni Naida sa kanyang Mama ang mga nang yari. Ipinagtapat niyang nang magpipitong buwan na ang kan yang tinataglay ay nadupijas» ang kanyang paa at siya’y napatihaya sa kanilang paliguan at iyon ang sanhi na malaglag ang kanyang tinataglay ng wála sa panahon. Matapos sabihin ito ay linapitan ang kanyang Mama at saka may ibinulong. f Naunawaan naman agad ni Donya Trining ang anak kung kaya’t nagagalak na nagtanong kay Naida. —Naisulat mo ba ito Be len? —usisa ng donya. Si Naida ay umiling lamang pagka’t hindi niya nais bigyan ng sama ng loob ang kapatid. Nahihiya siya sa mga nangyari pag ka’t si Belen ay totoong napakabuti sa kanya. —Hayaan mo’t ako na ang susulat sa iyong kapatid, —ang wika ng donya sa anak. —Oo, Mama ikaw na sana ang bahala kay Belen, —pagpapatianod namang sang-ayon ni Naida. Kjnabukasan ay yumari ng isang sulat ang donya para sa anak, kay Belen nga. Ganito ang sinasabi ng liham: Mahal kang Belen, Dumating kami rito ng iyong Papa na lubhang payapa- Si Nai da at si Delf in ay nan gas a mabuting kalagayan. Ang ibinalita mo sa akin na tinataglay ng iyong ka patid ay nahulog at patay na nang isilang. Gayón man, si Nai da ay babago na namamg nagsisimula. Ayon sa kanya ay magdadalawang buwan na naman ang nasa kanyang sinapupunan. Hindi pa muna kami donating1 * * * * diyon ng iyong Papa. Dito kami magpapalipas ng Hang buwan. Ang iyong Mama, Trining. Ka&abay ng sulat ni Donya Tri lling ay tinanggap rin ni Belen ang sulat n Delfin na ganito nainan ang sinasab': Mahal kong kapatid, Marahil ay susumpain mo ako pagkabasa mo ng sulat ni Mama, subali’t bago mo la in ang gauftn iyon ay mangyaring tunghan mo ang sulat kong ito. Kagaya nang ating napag hasundwan, si Maida ay sasamahan ko sa isang bay an at ipakikilala kong isang asawa upang ikubli ang kanyang naging pagkakasala. Hindi ako nagkulang sa pangakong iyan at natutuhan kong igalang nang matagal ding panahonSubali’t nang lumaon ay m^bklala kong dinadaya ko pala ang aking sarili pagka’t sa tunay na karyagan ng aming may balatkayong pagsasama ay tu nny ko palang minamahal si Maida. Madama ko ang kan yang tunay na pagmamahal nang ako ay magkasakit at alagaan niya, isang pag-aalagang sa isang mairuging asawa la in ang maáa/ring masumpungan. Mllabag ko ang aking ipintangako sa iyo, subali’t paglabag na tumubos naman sa karangalan ng inyong amgkan at sa Mama dahil sa kanyang taglay na karamdamam,. Ba gama’t sa simula ay tumututol sana si Maida subali’t sa wakas ay napahinuhod ko na rin siya. Ka mi ay napakasal pagkaraang malaglag ang tinataglay niya sa kanyang sinapupunan. Pa ta war in mo kami. Ang iy(Jng bay aw DELFIM. Halos hindi na natapos ni Be len ang pagbasa ng sulat. Hilam na hilam sa luha ang kanyang mga mata dahil sa malabis na pagdaramdam. Sa bunton ng mga unan ay doon buong layang tinigis ni Belen ang luha ng kanyang kaapihan. —Ako qng dapat sisih’n sa lahat nang nangyari- Talagang ang KAHOY MANG BABAD SA TUBIG..........., —at hindi na naituloy ng kahabag-habag ang iba pang sasab hin. Malalalim na buntung-hininga na lamang ang namulanggos sa nagsisikip niyang dibdib. Dis. 3, 1952 BULAKLAK (J5 _______________________________________ _ __________ _______ M a yon Cooking OH pm sa ¡along masasarap na pinirito at ginisang pagkain! Sa katanitamang tig-isang “pintang” lata I ang isdang Higit na masarap pinirito sa Mayon Cooking Oil! Lalong nakakatakam ang manok na pinirito sa Mayon Cooking Oil! Ang piniritong hipon sa Mayon Cooking Oil ay lalong malasa! we Bumili niyong Mayon WAKAS 7^ rt! & Sariwa! Ang dahsay at 100% repinadong Mayon Cooking Oil ay nananatiling sariwa habang tumatagal! Kaya’t ang masasarap na lutuin ay nag-izbayo ang linamnam kapag pinirito o ginisa sa Mayon Qil... laging kasabiksabik at sariwa ang lasa! Maginhawa! Butasan ng dalawa sa ibabaw ng lata at ang Mayon ay handa nang gamitin. At ang tig-isang “pintang” lata nito ay totoong maginhawang hawakan samantalang kayo’y nagluluto... sadyang katamtaman ang laki paminggalan. na madaling maitatago sa inyong • I'. ng Mayon ngayon... lagi gagamitin ang sariwang Cooking Oil araw-araw! V fOWTEHrS -1 PiNT-47 I I I i w \ ^W^PAT. OFF. I opyrrphf I'WQ 19M. 66 BULAKLAK Dis. 3, 1952 •-----------------------------------------------------------------------------------------ALICIA (Buhat sa pahina 33) magbisita dito ang^ Maginoong kriminal at makitang nabuksan itong nitso ay hihinalain niyong siguro'y kagagawan ito ng nababalitang masasamang-loob na nagbubungkal sa mga libingan at pmagnanakawan ng hivas ang mga bangkay na nakalibing. —Hapat na lamang nating maigi itong lapida sa bungad ng butas. —Mahinahon namang payo ni Atomy Vito Cruz. —Ganoon nga ang gawin natin para hindi ganong mahalata. Binibigkas iyon ng Manggagamot at natatapos naman ang kanilang gawam. Sa dikawasa... Hang sandali pa at makikita nat ng ang apat na magkakasama ay boorfg pag-iingat nang bumabagtas uli sa pag itan ng mga nakahanay na bantayog, at talaga naman yatang kinakasihan ng langit, ay nakalabas sila sa tagUirang bakod ng Kamposanto nang walang nakapansm. Nagsipagdaan muna sa isang bukas na Restauran upang magpabalot ng pagkaing mapagsasaluhan sa “med a noche”, at masasaya na silang nagsibalik 6a Klinika ni Dr. Musngi. Sa madaling sabi’y gayón na lamang ang pagkakatuwa nila sa paligid ng bilog na hapag ng kainan noong mga sandal ng iyon, saman:alang ang tatlong Maginoo at ang ating maliit na Binibini ay halos hindi magkamayaw nang pagbabalita kay Donya Pilar ng tungkol sa matagumpay na pagsisiyasat nila sa kabaong ng palsipikadong bangkay na kanilang binuksan sa loob ng Mausoleo. —Akalain ninyong maisipang gawin iyon niyang komudong krim nal na si Don Antonio!... — ang sa dakong huli ng usapan ay masayang nawika ni Atomy Vito Cruz —Kung ibabalita lamang sa akin ay tunay na hindi ako _DR. B. M. VILLAPANDO^= i ESFESYALisTA SA MGA SAKIT SA MATA, ILONG, TAINGA, AT LA' LAM UNAN. Tumitistis ng Tonsil sa 2 minuto na hindi kailangang matira ng Ospital. Mga bagong kagamitan sa pagsukat ng salamin sa mata at Rayos-X. ' WALANG RAYAD ANG KONSULTA KUNG LINGGO ' Oras: 9-12 N.U. at 2-5 N.H. — Linggo 9-12 N.U. Pedro Cruz Bldg., Tagiliran ng Simbahan ng Kiyapo, Maynila Tel. 3-26-83 makapaniniwala, kung hindi ko najdta...! —Siyenga po, Donya Pilar!... —Nakatawa ring katig ni Fredy. —At ang lalo pong kahanga-hanga ay ang pagkakapagawa ni yang ulong pagkit na* mistula ngang larawan niyang inyong anak. Talaga pong kami ng tatay ko’y parehong naloko at pa rang namalikmata noong makita nam ng nakaburoL —Ako rilan! —Su^og naman ng pantas na Manggagamot. —Ako rin!... —Ayaw padaig na habol ng kaumpok na dalagita. —Nalito ang aking isip noong matunghayan ko iyan sa loob ng ka baong. at gaya ng naibalita ko na sa inyo, ay naisip ko tuloy na baka ako y isa nang kaluluwang nakatayo sa tabi ng aking sariling bangkay. Ang bagong buhay na butihing Donya, na noong mga sandaling iyu’y nakasandal sa silyon at hinihimas-himas ang magandang mukha ng ulong pagkit sa kanyang kandungan ay mapanglaw ang ngiting napail ng nang banayad at pabuntong-hiningang nangusap na: —Ang salapi ay makapangyarihan at walang hindi nagagawa... Si Antonio ngayon ay saganang-sagana at walang hinayang na lumulustay ng salapmg nasis ngil sa mga paupahan kong pingkas, at mga pabuwis sa aking asyenda; kaya’t hindi dapat pagtakhang makagawa siya ng lahat ng maisipan niyang gawin. —Magpakasawa siya sa kanyang kasaganaan ngayon, sapagka’t malapit na ang araw ng paghuhukom sa lahat ng maka-dimonyo n yang kagagawan. —Iyan nga ang inaasahan ko. Magbalik lamang ang dating lakas ng aking mga tuhod ay laiakarin ko at aking kakausapin ang isang taong siya .kong gagamitmg matalim na tabak sa pagpaparusa sa magkapatid na krim nal na iyan; at kung dumating na ang araw na hinihintay natin,... ang panahon ng kasamaan nila ay matatapos sa pagsisimula uli ng panaljon ko naman. —Sino pong tao iyon, Donya P lar? —Magaang na usasaxng Manananggoi—Makikilala rin ninyo kung sino, pagka’t kayong lahat ay aking isasama sa pagsasaaya sa kanyang tahanan. At marami pang bagay ang ma sayang napag-usapan nila, kaya’t may kalaliman na ang gaDi nang sila’y maghiwa-hiwalay. Ano pa’t habang lumalakad ang mga araw... S: Donya Pilar at ang tatlong maginoong nakikiramay sa kanya ay patuloy sa lihim na pagbalangkas ng balak na mabisang paguusig at paghihiganti sa magka patid na suwan. At samantalang gayón... Si Alic a’y patuloy naman nang panunubok at pagsubaybay sa mga kilos at gawain ng mga da ting minamahal at itinuturing ni yang kapatid. Bukod sa roo’y sinamaniala niya ang paninwala ng ilan sa mga tauhan ng matanda nilang bahay na siya’y isang kaluluwang lumalabas at nagmumulto doon. Sa tulong ng matandang tagapag-alaga ng hardin ni Donya Pilar na si tandang Pedro ay madalas itong nag aakyat-manaog sa kanilang bahay, na nagdadaan sa hagdanang lih m, at patuloy din sa ginagawang pananakot. Alam ni Aliciang maselang na lubha ang libangan niyang iyoib nguni’t s/iya’y parang dagang may matalas na pang-amoy at maligsing nakapagtatago upang umiwas sa nagbabalang pangan b. Ang isa pa’y ma cibay ang kan yang pananalig na hindi siya pababayaan ng Diyos sa pagtupad^ ng itinataguyod niyang tungkulin. ANO KAYANG PANGYAYARI ANG MALILIKHA NG KUNYARIÑG PAGMUMULTO NI ALICIA SA MATANDA NI LANG BAHAY? KAYLAN NAMAN KAYA, AT SA PAANONG PARAAN ISASAGAWA NI DONYA PILAR ANG BANTA NIYANG PAGHI HIGANTI? ABANGAN ANG KARUGTONG NG NOBELANG ITONG NALALAPIT NA SA KAN YANG KAHANGA-HANGANG WAKAS. (ITUTULOY) May Umaqa Pang Uarating (Buhat sa pahina 42) matang hindi malaglag-laglag, nguni’t nagngangalit sa pagp pigil na sinuyod ni Carmen ng paaglahing tingin ang lahat niyang kaharap. —Opo, inuulit ko... Kay hamak ng pagtingin n nyo sa amin, akala ninyo’y nasisilaw kami sa salapi ninyo... Nguni’t kami’y may dangal din, naiint ndihan ninyo, may dangal ding higit kay sa dangal ninyong mapagpakunwari at mapang-api...—binuksan ang kanyang bag na dala. kinuha ang salaping papel at saka nihagis sa sahig sa paanan ng don. — Nariyan ang salaping katulad ng salapi hi Hudas... Nguni’t hin di ko káilangan. Iibigin ko na ang mabuhay sa kasawian nguni’t may dangal pa ring hindi ninyo nabili. Don Horacio, Roberto, may wakas din ang jahat... Kung gaano ang taas ng inyong paglipad, siya ring lagapak sa inyong pagbagsak... Minasdan si Robertong hindi makaimik. Marahang nflapitan—Maliit lamang ang daigdig, Roberto... —ang pahingal na wika na puno ng pagdaramdam. Ang ganti ng katarungan ay h git na masakit. Magkikita pa tayong muli... Hindi ka patutulugin ng iyong budhi, Roberto... Ang Di yos ay di natutulog. At pagkasabi nito’y h’ndi na hinintay pa siyang sagutin o hadlangan. Matuling matuling tila may humahabol na iniwan ang pagkakatipong yaon na hindi ha los makahuma sa mga narinig ni lang sumbat ng dalagang umalis.... (ITUTULOY) HILL VIEW SANATORIUM makabagong para an ng pag-gamotng JUBERCULOSIS may MGA SILID PPRIBADO SA MABABANG HALAGA , DR. J. M. PUNZALAN Datine EsDeayallsta sa Quezon Inst, at sa San Lazaro Hospital. —JOTIBACTIR (Pan'unas sa Sakit sa Ba’at)== Mabisang panlunas sa Taglhawat. Anan. Bunt Anghit (B O ). Sugat. Gali’ at Ealakubak. Ipadala ang kupon na may na üíUns F1.50 kay DR. G. Y. LOTIACO. Sto Cr sto Cl-e ini «.••.(•nth Avenue West Side. Grace Park. Caloocan. Rizal. _osa ®' Box 'iV'6 Manila) at tatanggap kayo ng isang boteng ANTIBACTER. Pinanagutan: . Ihabalik sa inyo ang halaga ng gamot kapag Ito’y hindi nagkabisa. Pangalan ........................................................................................................................... Tinitirahan ..................................................................... — ASTHMA — TUBERCULOSIS DR. NEMESIO R. CALDERON Nag-espesyalista sa TB sa mga Sanatoria sa Amerika SiHd^Blg. ?05-C6ia I Pneumoperitoneum, Aero- | Tel 3-89-1i 624 Rizal Avenue | sol & X-Ray Service. I Local 18__________ Dis. 3, 1952 BCLAKLaK (J 7 Asawa Afj Kuwentista (Buhat sa pahina 17) ka naroon...? —Malakas ang cinig sa pagtatanong. .—Aba, di naririto ako sa Tuktukin? Nakalimutan mo na ba ang ating usapan kagabi na ^ko’y susunduin mo upang tayo’v magsalo sa araw na ito? —Nguni’t p'.nasundo kita kanina pang umaga, - - —Kanino? —Hindi na bale, ngayon di’y tutungo na ako riyan! Bago nagtuloy si Fernando sa Tuktukin ay sumagila muna siya s¡a EL NIDQat nakita niya doon ang kanyang kotse. Sa hangad na ibig maiaman ang kasama ni Bert, sa tahanang iyon ay umakyat siya. Pagkatapos makausap ang katiwala ng tahanang iyon ay naghintay at mayamaya ay turna bas si Bert. —Fernando, nagkasaia ako sa iyo.... —Ano? Ano ang sabi mo? • —Hindi ako nagtungo sa Tuk tukin, sapagka’t nakita ko... — at saka binuiungan ang kaibigan, —halika kung gusto mong makita. AJam mo napagkasunduan na ming ikaw at ai, Bella apg aming gagawing ninong at ninang sa aming kasal. Fernando, ako’y handa nangmagpakasai, sapagka’t ngayon ko lamang nakilai? ang mga una kong pagkakamali sa buubJoHdin Gouirh naffdndulot ru? ginhawa Syrup ..____ na ubong likha nú: Sipón, Brongkitis, Pulmonya at Tuberkulosia aa pul món. Subok at pinagtibay ng Board of Pharmaceutical Exam iners ang Chloridin Cough Sy rup ay bnro, ligias at mabisa. .Sa mga pnnggol at mga bata, hingin ang Baby Chloridln. ♦ formula ÍACH FLUID OUNCF COHTAJNSi AMMOftiuw oioaipi THIOCOl 7M COOFlHE FttC^»H*7í I OK Cr.lORCtOFM « OJT AIjTO.'IO» COMTTWT 3%. WiniLlCOTlCÍ rilWTttOl nay. Naging magaan ang mga paa ni Fernando nang nananaog na siya ng hagdan ng EL NIDO, sa pagka’t noon iamang niya napatunayang nagkarpali siya sa una aiyang akala tungkol kay Bella, at kay BertSa kahilingan. na rin ni Bertay sinakyan niya ang kanyang sariling kotse. Masigiang-masigla ang kanyang katawan at lumulukso ang kanyang puso sa malaking galak. At, habang itinatakbo siya ng kanyang magarang kot se, ay lumilipad*ka kaitaasan ang kanyang diwa, sapagka’t nakatagpo na siya ng isang magandang balangkas sa susulatin niyang kuwentong isaaali sa timpalak ng LA TONDEÑA» —Kay in am-in am na balangkas iyon, —ang nasabi ni Fernando sa sarili,—at ang kuwentong iyo’y pamamagatan ko ng ASAWA NG KUWENTISTA! WAKAS Sa Bawa’t Buhay Paqsubuk (Buhat sa pahina 13) nitigan ng kanyang asawa, At. rnarami nga naman ang data niya: dalawang balntan iyong pansit gisado; may anim na balót; may maiaking supot na namumukoi sa mapupulang mansana&. At mayroon pang; babolgamdaiawang pakete, —Ah, iyan ba, —ang pagwawa lang-bahala ni mang Cenon. —nakadilihensiya ako sa aming f°rerriariL, Mabait iyon e: saka ko na raw siya baya ran. Nguni’t ang Hindi niya masabi sa kanyang asawa ay ang pagkasangla niya sa isang kasamahan ng kanyang sinsing na ginto upang makabili ng gayóng pasaiubong. Hindi rin niya maipaglapat na hindi niyai halos hinatulog ang alaalang kalakip ng pah gamba ng siya’y inii’agan ng kanyang mga anak; kaya upang n.apawi sa mga walang-malay na kaisipan ng mga ito ang gayong pagkatakot sa kanya ay sinikap niyang uwian sila ng mga dating naiuuwi niya noong sila’y hindi pa nagdadahop. Hindi rin niya maibingá sa kanyang asawa sap^gka’I, tila siya n.auunahan ng iiiya, na kaya siya naging wnlang pakundangan noon pati sa kanilang bun so ay sapagka’t ang rnal inding sakit ngjoob at pag■•¡ihirap na kinimkim ng nadadarang niyang dibdib ay Hindi na niya nasawata sa pagpupumiglps mng mga sandaling yaonPuma.sok si mang Cenon sa sa las at bahagya niyang kinawayan 3i Peping. Si Bb. Faustina Mantead ng Map* Gaiguinto, Bulakan, na nasd'aranx ^kamakailan sa kanyang maiigayang kaarawan. Binabati siya ng kanyang mga kakilala at tagahanga. —Peping, halika, o, mansms para sa iyo. Saka babolgam pa. —Maamong-maamo ang kanyang mga mata at sa labi’y nabitin ang ¡sang tila nag-aalangang ngitngit. r A great era of Radio-Tele vision prosperity is on its way. Big opportunities will be available to properlytrained men. NOW is the time to prepare for YOUR future in this fast growing industry, i Show You How to Start Your Own Rodio-Televh sion Business, without Capital i can train you, In your spare time, right in your own home, for a successful Radio Television business of your own, or for a good pay job. Many of my students also earn money in their spare time, while learning. The future can be YOURS, if you PREPARE for it NOW, Take the first step, send below coupon for my big FREE 56 page book.. C. H. MANSFIELD, President HOLLYWOOD RADIO & TELEVISION INSTITUTE ansi. ¡«¡Jr-— C. H. Mansfield, Pres., Dept Hollywood Radio & Television institute 7078 Hollywood Boulevard, Hollywood 28. Cain. Spnd me your FREE book, "Your Opportunities in fi'iia. Television Electronics", which tells how you can pr< are me for « bright future in Radio and Television Matagal pa munang nakatindig ang rnusmos sa giHn mfsii* hago siya, dahan-dahao a1 ’ Ha hihiyang lumapir. Tila binusuri ang mukha ng kanyang ama. Nguni’t nang abutrn niya ang namumukol na supot ay bukas na bukas na ang kanyang bibig sa isang maiaking tawa. -—i tay. aking lahat? —At ang kanyang mata’y nagniningming sa ka gal a kan - XXX —TALAGANG ganoon ang su ma sapi sa welga. Rosa, —ang tila paliwanag ni mang Cenon, —talagang ganoon- nagtitiis. naghihintay. —At sa invong pagtitiis ba’y tiyak na naibigay ang inyong ka hilingan, pagkatapos ng higit sa isang buwanj? pagrnamatigas? — Nguni’t nakang.ti si aling Rosa. Sa kan ila ng pagkakaupong rnagkatabi ng kanyang asawa ay marahan pang nakataban * ang C. frL Maasbeid, Pres. Yüü Lean» Through Actual Practice by builataf Scores or Radio Circuits, ¡naxing hundreds of tests, ttitñ iü big kits of Radio psits I send you with your training^ I I I I i I I 3 I I .Cevtfry. g§ BULAKLAK Dis. 3, 1952 •---- -------------------------------- — kanyang- kamay sa bisig ni mangCenon. —Aba. oo. Tingnan mo, may bayad ang overtime, labinTmang araw ang bakasyon sa bawa’t taong paglilingkod; walang bayad na pagpapagamot na pinananagutan ng kumpanya kung ang sakuna y inabot namin habang nasa gawain. Nguni’t may isang kondisyong lalo kong naibigan. —Bumaling muna ang lalaki sa kan> ang asawa, na nakita niyang nakatinging mataman sa kanya. —Kami, Rosa, —at dinahan-dahan pa niya ang pagsasa’ita, —ay na, iahat kaming pi sa union, kaya ngayon ay h nd; na kami kaagad maiaalis tulad ng karaniwang laborers. —Tila nagmamalaking inisa-isa ni manoDr. Fernando B. Duran X-Ray, Fluoroscopy, Pneumothorax Espesyalista sa TISIS at iba pang sakit sa dlbdib. Oras ng Konsulta: 5:00 N.H. hanggang 7:00 N.G. 611 Quezon Blvd, malapit sa Daang Kaon, Kiyapo, Maynila _____ Quezon Institute sa pamamagitan ng kafUingan. Dr. Perfecto G. Mendoza ESEES YALiSTa SA -íiaia, TAINcrA, ILuag at i .Ai.AMUh an . -^agsanay sa niga capital at Urubersidad ng Alemama. Maingac at walang sakit na operasyon ng CAxARATA tFilak) GLAUCOMA at NASLuATAaG MATA Oras: lu-12 n.u. at 5-6 n.h. K-2vl Lap^ral Bldg. ^1 Rizal Avenue, Manila DR. V. G. LOPEZ Tuuciuulosis—sahxL na unan—sa uaiac at in<xixg naiamuaman sa iood ng kata wan. Liore ang PagsJip sa X-Ray tUWJlg LlLuco, OdudUU at .LallggU ng C maoa Km-208 Margarita David Bldg. R.zai Ave. Kanto ng Azcarraga. Tel. 3-83-07 SABATnalLONG 6 titistisin. bumangguni Kay DE. AMANDO V. SANTOS Klinika—Kuarcu -lo ^alu.mu Aparraga Kanto ng O’Donnell Esp-syillsta ¿a inga saKit sa AÍAiA, TAY.sGA 1LUNG at LAhAilUNAN. Konsulta: 9-12 N.U. — 3-6 N.H. DR. JESUS A. ERISDLOGD Kuhat sa inga Rangunamng Knrnka sa BERLIN, EARiS, VIENNA, LUinDkES at NUEVA YORK Espesvausta sa aiAiA, iAiauA, iuv^^G at LAL AM U a AN. Mcdisina Heneral at Siruhiya. Oras: 8-12 a.m.; 2-5 p.m. Araw-araw—lei. 3-33-6U—1058 R. Hidalgo Qpo. DR. MANUEL E. FERNANDEZ Espesyaiis¡.a sa baA.it sa x«aiat at -raoga.nut sa KAYOS-X Oras: 10-12 n.u. — 4-6 n.h. R-211 Palomo Bldg., Axcarraga Cor. O'Donnell — Office Tel. 3-20-35 Tisi3, Hika, DR. ANDRES S. TORRES Sakit ng inga Bata at sa Sikmura; at iba pa. X-RAY Af 1'LL'OKUSCurf 628 Ave. Rizal Aurea Bldg. Or A3 urnaga 9:00 — 11 Hapon 3:w — 5 LIMKÁKO INSTITUTE Naging Punong Manggagarnot sa Culion-Leper-Colony Mabisang gamutan sa Lepra at Tuberculosis May taung karanasan sa panggagamot 949 Bilbao. Tundo, Maynila 162 Aaon.su aiíi, San Juan, Rizal -SANTAMARIA’S ELIN1E — DR. P. A. SANTAMARIA Konsulta: 11:00 n.u. — 1:00 n.h.; 4:00-6:00 n.h. Nag-oopera: Tonsil. Mata, Adenoid, Lamad, Trachoma, Tumor sa Lalarnunan, Luga ng Tainga at Malabo ang mata. Sinusuri ang Sinusitis at sakit sa ulo sa Rayos-X 755 Avenida Rizal T¿1. 3-39-92 (Malapit sa Central Hotel) Cenon ang ibig sabihin sa Taga log ng mga salitang Ing’es na inisaisa niya sa kanyang pagsasalita. —Kaya, ikaw ay hindi na magtitinda sa palengke, alam mo? Nakangiting tumango si aling Rosa. At ang kanyang pusongina’y nakahuhulang ang kaligayahan na sanda ing nagtampo sa kanila ay muling mapapaningning sa kanilang tahanan. —3V A K A S — Paqpapakasakit (Buhat sa pahina 15) ni’t bakit ka sa kanya nangibig? Hindi na hinintay pa ni Mang Tiyago ang magiging kasagutan ni Fidel. Tumalikod na ito at si Nene ang hinarap. —Ineng, humanda ka at bukas na bukas din ay ikakasal kayo ni Fidel. nilang kasal ay nagdulot ng ka ligay ahan para kay Nene. Sapagka’t, sa tuwing siya’y sinisinghalan ng kanyang asawa ay mayroon siyang tagapagtanggol, ang kanyang biyenan. Lagi si yang inaayunan ng mga ito. Kaya’t kahit na niya kinaliahalataán nang di mabuting pagtingin si Fidel ay naliligayahan na rin siya. Halos araw-araw ay sinisinghai siya ni Fidel. Subali’t, pagtakbo niya sa kanyang mga bi yenan ay laging si Fidel ang nakakagalitan. JCaya, nang lumaon, kapag kaharap nila ang bi yenan niya ay mabait na mabait si Fidel. Tingnan lamang ni Fidel nang mabagsik na tingin si Nene ay kaágad na itong ngingiti at ang wika: —Sige ka, kapag hindi isinumbong kita sa tatang e, sige ka! —At si Fidel naman ay di na kikibo. Sumilang ang kanilang anak na gaya rin nang dati ang ka nilang pamumuhay. Laging nagkakagalit, laging nagsisinghalan. Isang araw... Kagagaling la mang noon ni Fidel sa opisinang pinapasukan. Hang sandali lamáng sa bahay at akma na na man sana itong papánaog nang pigilan siya ni Nene. Subali’t hi narap siya ni Fidel na nangdidilat ang mga mata at ang wika: —Hoy!... ikaw nga babae ka, e, huwag mo akong mapigilpigilan sa aking lakad, ha! —Bakit ?... Asawa kita, at may karapatan akong pumigil sa iyo, lalo na’t kung ang pupuntahan mo’y walang kapararakang bagay lamáng, —sagot ni Nene na sanay na sa ganoong salita ng asawa. —Basta... aalis ako! —Sige ka, Tata... Madaling tinutop ni Fidel ang I eft 3 a 405 SAN LAZARO» MANILA • TEL.2-68-42 •VAA« T-9-52 . FOPMULA: MENTHOL OAOGHl., SALICYLIC ACID I 5OGM .RESORCINOL 30OGM..ZIHC OXIDE S OO GM.,PnCIPn£TED SULPHUR 3.OOGM.,B£HZOItiATT.D LARD 30.OOGM.,OIL OF Btf&AMOT Q.S. ll bibig ng asawa. —Magsumbong ka’t pag hindi sinampal kita, e! Sinusupil mo ako sa pamamagi tan ni Tatang ha? —Sa ako ang kinagagalitan, e. Hindi raw kita pinipigil, —napalakas ang sigaw ni Nene. —Ano na naman ba iyan, Fi del, ha? —tawag ng matandang ina ni Fidel, na narinig ang si gaw ni Nene. —Wala hu, natakot hu lamang sa butiki si Nene e, —naisipang dahilan ni Fidel sabay lapit sa asawa at paánas itong sinaway. —Huwag^ka nang magalit. . . makakagalitan na naman ako niyan, e! —Butiki na naman... —nagaalinlangang ulit ng matanda. — Nene, inano ka na naman ba ng hayop na iyan? —Wala po, inang, natakot nga po lamang ako sa butiki, —si Ne ne na ang sumagot sa matanda. At saka pa lamang umalis ang matanda nang magsalita si Ne ne. Nang makaalis na ang ma tanda ay nakahinga nang maluwag si Fidel. Ang totoo’y ayaw lamang bigyan ni Fidel nang ikasasama ng loob ang matatanda kaya’t ang «pag-iwas niya ay gayón na lamang. —Buwisit na buhay ito! —ani Fidel. —Tayo ay bubukod ng bahay. Hindi na ako makatatagal sa bahay na ito! Puro Ta tang... tatang. Ipaiiwi ang ba ta—tatang. Aba, pasasaán ka sa buhay na ito! At humirang ka naman ng laiaking iisa pa na man ang anak, e, nagkakandakuba na sa pag-iiwi ng bata? —Ku.., iyong iba riyan, ka hit hindi pinag-iiwi, e nag-iiwi nang kusa. Ikaw naman, pinagiiwi na e galit pa! At saka ang tutuo naman ay hindi ako ang may gusto niyan, a? —Hindi ikaw? At sino pa kaBALAKUBAK ! KUNG MINSAN ANG BALAKUBAK ANG SANHI NG PANLULUGON NG BUHOK. MADALING NAPAPAWI ANG BALAKUBAK SA PAMAMAGITAN NG KATIALIS. IPINAGBIBILI SA MGA BOTIKA ______ OSA LABORATORY© LOCRE. HALAGA: MALIITNA SISIDLAN PO.65, KATAMTAMANG LAKI 11 ■L Dis. 3, 1952 BULAKLAK £9 ya, ako? Sa ganyan natapos ang pagsisinghalan nila sapagka’t siyang pagkakarinig nila ng mga yabag at kapag ganoon na’y si Fidel na ang kusang lumalayo sa asawa. At nalipat nga sila ng tirahan. Sa Maynila sila lumipat at dito na nagsimula ang kalbaryo ni Ne ne. Hindi na naglalagi ng bahay si Fidel at kung umuwi kadalasa’y hatinggabi na. Kung dumarating si Fi(jel at maratnang gising pa si Nene ay hindi man lamang tatawagin ang asawang naábutang naghihintay sa durungawan. Susunod na lamang nang kusa si Nene. Isang gabi... Ikasampu na ng gabi noon subali’t gising pa rin si Nene. Nang araw na yaon ay galing roon ang ama ni Fi del at napag-alamang lahurt ang mga ginagawa ng kanyang anak. Walang anu-ano ay siyang pag kakarinig niya ng mga yabag. Nakita niya si Fidel... —Fidel, lasing ka?... usisa ni Nene. —Hindi, uminom lang ako nang kaunti. Ibig kong sa pamamagitan ng alak ay malimot ko ang mga ginawa ko sa iyo, mahal ko. Napagulat si Nene. Nanibago siya sa salita ng asawa. —Fi del, lasing ka nga. —Hindi sabi, e! At para mapatunayan mong hindi ako lasing, ay pakinggan mo ako. Alam mo, pinuntahan ako ni Tatang sa opisina kangina. At alam mo ang sabi? Magbalik daw tayo sa Kabanatuan. —P.nababalik? At bakit? —Nagagalit siya sa akin. Napakahangal ko raw, na ipinagwawaláng bahala ang isang asa wang katulad mo. Kahit daw tinatrato kita ng pawalang-hiya ay pinagtatakpan mo pa rin ako. Ano mang uri ng mga lutuin ay labis ninyong kas:siyahan kung may Washington Food Seasoning. W ASHINCTQN F O O D ( SEA'S O N. TO G Saglit na tumigil si Fidel. Itinitig ang waring naaáwang mga mata sa buong kaányuan ng asa wa at saka muling nagpatuloy. —Ako raw, —sabi ni tatang, .—ay mamatay at kung mangyayari ay isilang na muli at mu ling mamatay at isilang pang mu li, ay hindi na raw ako makatatagpo pa ng isang babaing ka tulad mo. Katunayan daw, ang hirap at pagtitiis ay sinugba mo nang dahil sa akin. Samantalang ako’y tila walang puso, waláng pakiramdam, na hindi ko nalalamán ang lahat ng ito!... Naiyak si Nene at akma sanang tatalikod nang batakin si yang papalapit ni Fidel. —Huwag kang umalis, Nene, pakinggan mong lahat ang sinabi niya sa akin. —Akaja mo ba, ay di ko nalalaman ang inialis ninyo sa Ulawigan? Inialis mo sa amin si Nene, sapagka’t hindi mo magawa ang bala mong maibigan. Pasalamat ka at mahal ka pa rin ni Nene sa kabila ng iyong pagkukulang. Kung hindi... magagawa naming itapon ka at si Nene ang aming ariing anak.” —O, Fidel, kung ganito ka la mang sa tuwing ikaw ay nag.alasing, disi’y k-hit ipagnakaw ay ipagnanakaw kita ng alak. —Lasing man ako, mahal ko, ay nauunawaán ko ang aking sinasabi. —Sagot ni Fidel na lalong humigpit ang pag'kakayakap sa baywang ng asáwa. —At buhat ngayon, ako, ay magiging ang dating ako. Ang Fidel, na una mong nakilala at ang Fidel na siyang naghandog sa iyo ng pag-ibig. Sisikapin kong mapanumbalik sa iyong paniniwala ang una mong pag-aakaláng tapat ako sa aking pag-ibig. —Naniniwala ka na ba, Nene? Naniniwala ka na bang ikaw ay iniibig ko at handang magpakaAC T W’IVF Dr. A* V* MAURICIO O JL jEJL X* Espesyalista sa Hika Gumagamot ng Hika na pagagalingin. Garantiya: Kung umulit sa loob ng 6 hanggang 12 buwan ang sukit, ay gagamuting muli na walang bayad. R-207 Wm. Li Yao Bldg., Republic Super Market Oras ng Konsulta: 8:00—12:00 N.U. — 4:00—6:00 N.G. • Ang mga pangalan ng pook o tad, bub ay man o patay sa mga kuwentong napapalathala sa' babasahing ito ay pawang likhang ifiip lamang ng mga kumatha., Ang anumang pagkakatulad sa mga pá ngala» ng sino mang tao o< pcok ay hindi sinasadya. At pagkakataon lamang. - • Ang lahat ng nilalaman ng bilang na ito ay pag-aari ng Bulaklak Publications. Ang sinumang may uais na gumamit ng mga kuwentong nakalathala rito sa anumang pai'aan ay kailangang may pahin.tulot ng Rulrtklak Publications. sakit? Isang piping tango laming ang tanging naisagot ni Nene sa mga katanungan ng asawa. Galak na galak siya. Si kaliit-liitang himaymay ng kanyang puso ay may kasiyahan siyang nararamdaman. Kasiyahang, gumapang sa buo niyang katawan. At sa nakapikit niyang mga mata’y nasisinag niya ang is 3ng maiiwanig na kinabukasan. Liwanag na ibang-iba sa karimlang kanyang pinagdaánan. (WAKAS) Naqbalik Na Bayani (Buhat sa pahina 19) banta ang ilang patak ng luha sa kanyang paningin. —Dahil sa. iyo, ay mayroon na akong mukhang ipakikiharap nga yon sa aking mga kababayan na magsisipagbunyi sa aming pagdating. Tuwiran ko nang matititigan ang sinumang mag-uukol ng pagbati sa akin! —Ang sa sarili’y naibulong niya habang nakikipag-unaban sa pagbaba sa andamyo ng malaking bapor. Malikot na malikot ang kan yang mga paningin habang siya y kinakamayan ng magandang artisiang si Rosa Rosal. —Hello here! Gmd to hive tfou home agam... —nakangiting salubong ng magandang artistang babae. Hahalikan na lamang ni Rosa sa pisngi ang bayani, nang bigla itong sumugod na papaalis- Mapangiti na lamang sA Rosa nang makitang yakap ni Mauricio Ale jandro ang mabait na kab^yak. habang nakamalas ang muncmg si Boy. — What a hero! He sure deser ves this fine hoiqe-commg! — ang nawika ni Rosa habang minamalas ang kahili-hilmg pagyayakap ng mag-asawa. —WAKAS— NAKADADALO AT LUMALAHOK SA MGA KASAYAHAN NA ANIMO’Y WALANG SAK1T—S A L A M A T SA ISANG MAKABAGONG GAMOT! KARANTWAN, kapag ang Isang may-hika ay sinumpong ng kanyang sakit, wala nang magawa kundi magtiis hanggang sa' makalipas ang sumpong, na kung magkaminsa'y bumibilang ng araw at linggo pa. SALAMAT sa poTmula na nayari ng isang espesyalista sa baga (na may hika rin), ang mga may hika ay hindi kailangang magtiis ng gayong paghihirap. Ang gamot na ito, na mabibili saan mang botika sa pangalang Sirop Norel, ay bumabaka sa hika sa tatlong paraan: 1. TINUTUNAW ang pierna na nakababara sa mga dnannn ng hininga at siyang nagiging sanhi ng paninikip ng hininga. 2. PTNALALABAS ang pierna, nililinis ang mga dnsnan ng hininga (na rcrrr mo’y isang purgante sa bugx), pins* luluwag ang paghinga. 3. PINIPIGIL ang muling pagsump2«*g ng hika. at sa gavo’y nagkakaroon ang may sakit ng pagkakataon at lakas na gumaling. NAITO PA ang mabuting balita! Ngayon. matapos na mnragdagan ng isang sangkap na "ekstra”, ang Sirop Norel ay du dulutan kayo ng higit na mabilis at higit na tumatagal na ginhawa at ipagsnsanggalang ang inyong puso laban sa mga komplikasvon. Ang pormulang Norei ay mabibili din sa ayos tableta. Hingin ang Sirop Norel o Tableta Norel sa in yong suking botika—ngayon! fORVVI A Each 10 cc. Pot Id 0 300 Cm. eph. sulf 0 025 cm. <al o loo cnv IK h-ii.: donna 0 200 cc, pheno <od 0 U1 0 gm. <od ben» 0 30 am, aminuphyHint 0 ¡00 jm; syrup q*. 70 BULAKLAK Dis. ¿, 1952 Daw Ng Aking Mga Mata i Buriat >a pahina 27". binulungan ni Fany. —Tayo Maring sa ating silid bihisan at mayroon lamang akong sasabihin sa iyo, —mungkahi ni Fany—Bakit pa sa silid-bihisan? —Mahalaga s.ng ibig kong itulong mo sa akin. Nagtindig si Maring at nagtuioy sa silid bihisan. at nang makaraan ang ilang sandali av sumunod naman si Fany, —Bakit ba, ano bang impor tante ang ibig mong sabihin? — agad usisa ni Maring nang mapaloob si Fany sa silid bihisan. Nagpalinga-linga muna si Fany at nang matiyak na sila’y walang ibang kasama ruon ay saka paanas na nagsalita: —Tuiungan ’ mo ako^ Maring Ibig ko nang humiwalay kay T nmmy. —At kay Mamerto ka na sasama? —Oo. Taiagang Iuka na ako kapag tinangglhan ko pa ang ma gandang hangarin ni Mamerto. —Sa palagay mo ba’y liligava ka sa piling nt Mamerto? Masuhod kaya niyang lahat ang iyong luho? —Maáaring- kapos sa salapi si Mamerto, nguni’t ako naman ay h'ndi katulad ngayong kung ibig si putin ni Tommy ay saka lamang nagkakamit ligaya. Si Mamerto’y magiging akin lamang. Alam mo DR. F. T. CASTANEDA PAGKAHILO, PANGHIHINA, HAPO, Sakit ng DIBDIB at LIKOD, , Sira ang REGLA, RAYUMA, ALTA PRESYON, Sakit na LIHIM, BALAT, Daanan ng IHI. ORAS: Umaga—9:00-12:00: Hapon—4:00-6:00 Silid 309 Borja Bldg. (Pagitan ng Sine Dalisay at Avenue) Tel. 3-34-81 — Ask for 50-47 Aparato—X-Ray, Ultra-violet, Infra-red, Aerosol, Diathermy, Fluoroscopy DR. ZACARIAS R. MARTIN lur.e-kulopis. Asma at mga sakit na Lihim, Karamdaman ng Babae at Bata, Ravos-X—Diathermia. Oras: 9:00 AIL — 3:00 P.M. Tanggap an—Alcazar Bldg., Carriedo, Quiapo Rayos-X ng Baga at Puso sa Malaking Piaka 710.00 DR. S. D. GUTIERREZ X-Ray sa mga nag-aanak «nata sa loot? i ng tiyanr Sakit sa Baga, Tisi3, Sikmura, \ Apdo Balat at iba pa. Libre ang konI suita at Patingin sa X-Ray I 420 Avenida Rizal, Gusaling York Town > Tapat ng Cine Ideal. DR. M. S. PURISIMA j Sakit sa BAGA—Sakit na LIHIM—sa BALAT. BATO, PANTOG at daa nan ng Ihi. Pagtistis, paggamot ng APENDICITIS. LCTSLO3, BUKOL. i LMURANÁS. PiSTULA. TONSIL, ADENOID. PILAS ang LABI atbp. I RAYOS-X Klinika: R-2Q1 Central Hotel Bldg., Ave. Rizal-Azcarraga. Oras. 9:00-12:00 A.M. — 3:00-6:00 P-M. DR. RERNARDO A. L1M1ANGAN POST-GRADUATE SA CORNELL UNIVERSITY Nagsan ay sa Bellevue at N. Y. Hospital i .-pesyiiiista sa Puso. Baga. Sikmura, Atay, Bato VLataa.-: na Preven. Dugo. Sakit na Lihim. DON EUSEBIO BLDG. ' • Silid 2m Kanto ng Carriedo ai R. Gomez Para sa Paggamot ng: Paralysis, R^yurna, Pananakit ng baiwang, Sakit ng Ulo. Pananakit ng Laman. Ek-serna, Nerbiyos at iba pang sakit kroniko — Sumangguni kay M. M. PAGARIGAX Lady Pbyeiotherapist-Ma3seu3e Constancia (near España) Samp., Manila ORAS: 8-12 N.U. — 2-3 N.H. Katamtaman ang pabayad sa mga pasyente RR. MARIAND L MERCADO 8-Taor. nagpakadalubhasa sa Berlin, Vienna, Paris at Nueva York Espesyalista sa Pagpapaanak. Sakit ng Babae, Bal at, Sakit na Lihim at Operaslyon sa sakit ng Tiyan. Ora3: 9-12 n.u. — 2-6 n.h.: Silid 310-311 Alcazar Bldg Carriedo, Quiapo, Manila Kes. lei. 6-78-75 — Off. Tel. 3-28-41 DR. B. S. RE ALIC A TUBERCULOSIS, HIKA, at MGA SAKIT SA DIBDIB, RAYOS-X. PNEUMOTHORAX—AEROSOL CLIZ-nCA SA QUIAPO: R-219 Doña Mercedes Bldg., Plaza Miranda 4-6 P.M. — Martes, Huwebes. Sabado — Tel. 3-84-14 CLINICA SA PASAY CITY — BOTICA ANGELES 228 Libertad, Tel. 5-16-45 — 4-7 P M : ARAW-ARAW SA UMAGA: Quezon Institute I I KLINIKA SA DATA-DU. JOSE TALAC sa Madrid, Vienna, Berlin at Paris. Eepes- aiista '¿a karamdaman ng bata. Sa pagpapalusog at wastong pagpapasuso sa mga sanggol. . Konsulta; 9-12 N.U.: 4:00-6:00 N.H. Klinika: 706 Quezon Blvu. liang Sulyap Sa Buhay Sa malkling paglalarawan ay naipakilala ni Dr, Rizal ang kadakiiaán ng isang in’s: ‘Ang pag-uugali ay nahubog sa> turo ng aking ina nuong mga araw ng aking kamusmusan.” Sadly ang mapalad si Dr. Rizal sapagka’t nagkaroon siya ng isang inang mabait, matalino at marunong huningap sa. kanyang mga anak! Si Donya Teodora Alonso ay nahuhay sa tangkilik at pag-aaruga ng kanyang mga magulang na sina Lorenzo Alberto at Brb gida Quintos, Ang kanyang ama ay naging delegado sa kapulungan ng matataas na tao (Cor• es). Ang Isa niyang kapatid na> ialaki ay nakapag-aral sa Euro pa, marunong ng wikang Aleman, Ingles, Kastila at Pranses, at nagtamo ng “Knight of American Order of Isabel the Catholic.” Ang unang naging guro ni Don ya Teodora Alonso ay ang kan yang ama. MakaraAn ay nag-ai-al siya sa Sta. Rosa College sa Ma nila. “Ang aking ina,” anang sutat ni Rizal kay Propesor FerNi Donya Teodora Alonso dinand Blumenttrit nuong 1888, ‘ay isang babaing nag-iiwi ng pambihirang talas ng isip, mala wak ang kanyang nalalaman so pagsulat (literatura) at higit na marunong siya ng Kastila kaysa akin, Mahusay siya sa matematika at nakapagbasa ng maraming akiat,” Si Donya Teodora Alonso ay ikinasal kay Don Francisco Mer cado ng Binyang, * Laguna, nuong 1848 at nagkaroon sila ng labing isang anak, dalawa. ang ialaki at siyani ang babae. Si Don Mer cado ay tanyag na magsasaka samantalang si Donya Alonso ay isang ‘‘malakas” na mangangalakal. Ang buhay at mga nagawa ni Donya Teodora Alonso, ang ULIRANG INANG nagkaloob sa atln ng isang bayaning nagpakasakit at nagbuwis ng sari wain g dugo nang dahil sa bayan, ay sadiyang karapatdapat sa papuri at pagdakila ng lahat sa pagsapit ng ’maluwalhating ARAW NG MGA INA. ra narnan ang ugali nating mga babae. Hindi ba’t ganyan ka rin? —Oo nga, nguni’t ang inaalaa!a ko lamang ay si TommyHindi naman kaila sa iyo ang •igali ng taong iyan. . . Baka ka saktan, at kung hindi ka man pagbuhatan ng kamay ay baka lagi na lamang kayong guluhin niya. —Tiyak na gagawin m Tommy ang iyong smabi, datapuwa’t may paraan naman akong ini sip. —Ang taong ito’y parang nga yon lamang sa kanyang kinakasama... —ang walang paniwala’y sambot ni Maring. —makai’was ka ba sa lealupitan ni Tommy. —Oo- Pagsama ko kay MarnerLo’y hindi na ako magsasayaw, Maninirahan ako sa malayo at sa sirnula'v hihilingin. ko kay Marnertong dadalaw n na lamang ni ya ako hanggang sa dumating ang araw na tahirnik na ang lahat na kami’y maáaring magsama. Matapos ¿zukatin sa isip ni Ma* ring ang balak ng kanyang kaibigan ay saka nagsalita: —Kung sa bagay ay maáari r n nga ang iyong sinabi, nguni’t aywan ko... matalas ang pang-amoy ni Tommy at marami siyang gaJamay. —Basia’c tuiungan mb ako. —Aba oo, iyon lamang pala... alarn mo namang tayong ’dalawa lamang ang magkasundo rito. Ano ang ibig mong gawin ko? Hatago na ba kita? —Pulos ka namang biro e... maselang ang ipagagawa ko sa jyo at kailangang matupad mo nang buong.linis. Dinukot ni Fany sa loob ng kamison ang ginawarig liham at ¿aka ipinagpatuloy ang kanyang pagsasalita: —Ibig kong ibigay mo lamang ito kay Mamerto nang walang nakalcakitaInabot ni Mating ang sulat at matapus1 pabiling-bilingin ay saka tumugon: —Wala bang kasagutan ang li ham na ito? —Wala. Itago mo na sa kamison at baka may pumasok ay makita pa iyan. Sumunod naman si Mating at pagkatapos ay saka nagsalita: —Ito ba lamang? —Oo. Nasa liham na iyan ang aking buhay at kamatayan—Maáa&ahan mong darating sa kamay ni Mamerto. —Tayo na at baka may naghahanap na sa atin. Aba, maalaala ko pala, mauuna akong Jalabas at mamaya ka na sumunod. —0. K. Inayos pa niuna ni Fany ang kanyang buhok at mukha sa hai'ap ng salamin saka lumabas sa --LOANZON CLINIC - X-Ray — Fluoroscopy-Pneumothorax And Pneumoperitoneum with Laboratory Facilities. Specializes on CHEST DIESASES only. 3766 Taft Ave. Ext., Paaay City Tel. 5-23-06 FELINO V. LOANZON M.D., T. B. Specialist bulwagan ng sayawan. Hindi naman nakaraan ang isang oras, at ang liham ni Fany. ay naibigay sa kinauukulan- Gam yan na lamang ang pagtataka ni Mamerto nang mabatid na buhat sa kanyang nilalangit ang kan yang tinanggap. At palibhasa’y kabilin-bilinan ni Mar ng na ingalang huwag makita ng iba ang liham ay nagkunwa si Mamertong magpahinga yayamang kangina pa naman siya tumutugtog. Lu mabas siya sa bahay saya wan at napatungo sa isang Bar sa tab: rin ng kanyang pinaglilingkurang aliwan at duo’y binasa ang liham ni Fany. ITUTULOY Mapapalad (Buhat sa pahina 23) Rogel at Mely ang ikakasal kundi pati nina Don JulLo at Donya De lay. Lingid sa kaalaman ng kanilang mga anak ay nagkakaibigan din pala sina Don Julio at Donya Lelay at napagkayarian nilang dalawa na pagsabayin na ang kanilang kasal. WAKAS I gunnig-Jiv'a ng mabubuting tabako at sigarilyo mula pa noong 1898. ALHAMBRA BLANCO sa paborito ninyong sigarilyong ALHAMBRA Ang parehong pagkalaon at ang maingat na pagkakahalo ng tabako di to sa Pilipinas — ang dating kilalang uri ng ALHAMBRA at ang dalubhasang paglikha n i t o ang isinagawa upang matugunan ang inyong kasiyahan sa sigarilyong ALHAMBRA . . . sa halos wala pang isang sentimo ang halaga ng isang sr garilyo! Masdan ang bagong baba ng halaga na natatala sa bawa’t ng sigarilyo at MAHALAGA SA AIGA AHENTE AT MAMBABASA...! Sapul Sa Mga Susunod Na Bilang Ng BULAKLAK KOMIKS at MANILA KLASIKS • AY DALAWANG KULAY NA z\ng Mga Nobela At Magagandang Kuwentong i Isinalarawan. I Iyan Ang Pagbabago’t Karagdagang Mapapansin ' Ninyo Sa Dalawang Babasahing Inilalathala Nitong* i BULAKLAK PUBLICATIONS NG A YON PA AY... 1 UAGPALAAN NG SIPL... ! UPANG HUWAG SÍAUBUSAN....! 72 BULAKLAK Dis. 3. 1952 & (KATAPUSAN) SINULAT Nl Jtcuen Linda Sanli SINAN&...MAKINIG KA... AKO ANO PUMATAY SA AMA MO'T D/ S/ £FP£N. KAY-LAK ING PAGKAKAMALL.. ANG NAG AW A KO ...NGUN/'T ANG LAHAT AY... DANIL SA PAG-/B/G KO... SA'YO/ PAT A WAR/N N'YO 'KO/ £>A KABILA MG PAGSISIKAP Nl DIA NONG NA MAITAKAS . NIYA Si SlNANG AY INABOT DIN NINA E.FREN AT MARINA. NANEABAN PA MANDIN SI DIANONG, NGUNI'T NANG WALA NANG MAGAWA'Y TUMALON SIYA SA BANGIN SA HAL1P NA ISUKO ANG HANYANG SARIL1... IgUNIGYAN NG MGKAKATAON Nl MARINA NA MAKAPA6-U5AP SINA EFREN AT 5INANG.LUMAYO 3IYA 5A DALAWA... AKALA KO'Y PA TAY KA NA SAL AM AT. SALAMATATNATAGPUAN DIN KITA! ----—----------------------S WALA 'KONG SAKIT...MAX TINO ANG ISIPKQ.NAGKUKUNWAR! LANG AKO... NAGRIRINTAY LANG AKONG TALAGA NA MAKATAKAS g KAY DIANONG! Dis. 3, 1952 BULAKLAK 73 VIBORA, IKAWAY 15ANG BAYAN!... GA'YO UTANG ANG PAGKALINI5 NG ATING BAYAN GA MA5ASAMANG■ LOOBf Il5INAULI NILA GA MATKA^ANGYARIMAN ANG KAYAMANANG NINAKAW Nl DIANONGw KA. ^♦WAKAS I5INA5APEUKULA NG ROYAL PRODUCTIONS • KASALUKUYANG ANG TABAK NA NA ANG KANYANG TUNGKULINf KANYANG BlPAKIKIR4G^I5ANG DIBDIB NI EFREN.ANG KANYANGA4GA TAPAT NA TA IWAN AY NA GI NG TAHIMIK NA RING N\AMAMAYAN. HlNARAP NILA ANG PAGSASATTO'Y DAPAT KO NANG ISAULI5A KANYANG PINANG~ GAUNGAN) MA00N6ANATUPAD TRUNCO NI EFREN ANG KLIWEBA NG KANYANG KAIBIGANG ERMITANYO... I5INA5AULI KONA PO ANG TABAK NA /TO... MINGAN PA PONG NA GI NG TAGAPAGTANG - GOL 'YAN NG KAT'WTRAN A TNG MG A API! \ r NAGA I5ANG MABUT/NG ~ KAMAYANG TABAK NI VIBORA ...IBINABALIK KITA 54 DAT! MONG LALAGYAN. BALANG ARAW AY KAKA!LANGAN/N KANG MUL! GA PAGTATANGGOL NG KAT'W/RANf 1952 N»TO iciPATID SI DANILO ÁTANG A kauurohg ni delia'y nagKAPANAHON SIYANG MAK U HA SA’HANDBAG • AN<5 KANYANG REBOLBER. KAYA'T... IKA- 25 LASAS IWFJ KHWBNTO lYICTOR TOLEDO MARCOS BAhAS NG NA KARA AN ,\A ATUFOS M_*IPA(5TAPA-r NIERWI/aa\^'~ PE LIA AHG P1NAGBAR.A £-*uTAYAN N!vA 5A fa MlNiWALANc HIND! t----- - ■ --------HINDI KAPAS’. •>-IAN NI DELIA SA HANYANG C4? D6. NANG TALAMPAKIN SIVANG HINDI A'AIIB'G KAILANMAN AY loibiitjip ANG pm. TO AT LINAFITAN SI DELIA NA PA’WAS NAVLANG UAMJR0NG huwag kang l alapit HINDI KA PA AANTÜHIN Ns APING FFBO/EBF i GuhiT ~ R'JBgk~M.FAB!AN! /X\r BIGLANG SIN.UNG’GRBAH HI EFLWJNIO ¿rXJANG KAMA"’ NI DELIANG MA /TA NGANG SAN DATA. H'NDI KITA BIBITIWAN NGGA'T HINDI KO HAH AM-rA^J AL'f’ KAKA MTAN ÁNG KING NA/5 f PA ANG HAWAK MOY HINDI AKO. NATATAKOT/ UTANG NA LOOB/ FATAY/N MO MUNA A^q KUNG GUSTO MONG MA GTA GUMPAY ANG /YONG MA NUM ING MANGAD/A/GE PATAY/N MO AKO ! MAMAMATAY PA PIN LAMANG KAPAS HINDI MO AKO P/NATAYfWALA KA PAN LA MANG WALA AKONG UTANG NA LOO&F / KT HINDI BA ?GAGANITUHIN MO BA AKO I KUNG MA HU NOHS KANG TU MANAW NG UTAN& NA LOO&, GAY ONG KUNG HINDI SA AK/y PATAY KA NA HINDI KA Bl BIT /WAN N/ DAN I BL NANG BilHAy KUNG HINDI KO SI YA I NA WAT I-, Lhs. 3. 1952 BULaKLaK 75 [\UAALAALA Nl vJ ERM1NIO NA LIX-IINILIGTAS NGA PALA SIYA Nl DELIA. NA GUNITA RIN NA KAPAS NALA MAN NINA LU KAS NA .SIYA ANG NAGSIWALAT NS PAGpapanggap Nl DANILO/ MANGANGANIB ANG KANYANG BUHAY. AKONG HIH/LING/N BA IYOHINDI NA HITA PIPILITIN KUNG SADYANG HINQI MO AKO MAIIBIG. NGÜNI T MAY ¡SANG BAG AY LAMANG LUK AG >• MAN... 1816 KONG /PANGAKO MO SA AKING HINDI SASA8IHIN KAH/T KANlNO.NA AKO ANG NAGTAPAT SA ¡YO NG PANANA N/NA MANG MATUTUPAD ANG. KAHILINGAN. KUNG HINDI MÓ NA AKO GA6AM¿.AIN KA! LANAT U PANG MANATILI AKO SA KALAGAYANG AN AH NINA DON DAMAso'y ka/langang B/GYAN KO SINA MANG L.UKA5 NG TAT LUM- t PUNG A I BONG PASO.' ► 1’ Z3 AMANTALA.. SA PUL NANG HULING KAUSAPIN SXNINA MARIANO S\ DANILO AY HINDI ITO CL/NAPAGKATULOG- MADALAS GABI NA'Y,,. NA HATINGBUHAY PALA 6! DANIEL HINDI KO NA NAG/SSA MAYNILA GA PAW SILANG EAKADJ L0 MT NANG ¿nADUMATlNG ANG 5ABAD0NG TI PAN AN NILA NINA MARlANO'y PINASOK Nl DANILO Si DELIA SA DILIP NITO„. NAN ANG MGA NANAY. BAK/T. SAAN BA SILA NAGPUNTAP MAY MAHALAMABtUTIJ WALAS/LA /AT SAWAKAS AY DUWT/NG DIN ANG PAGKAKATAONG ITO NA MATAGAL NANG PINA KAHWNTAY KO/ /7\NO ANG BlP\NABALAK Z/iAnI DANILO KAY DELIA ? SA AN KA YANG TALAGA NAGPUNTA SINA DONYA LUISA AT DON DAMA SO ? MAY KAUGNAYAN KAYA SA PAGPAPANGGAP Nl DANILO I ANG PA SKA KA- 1 ALIS NA lYON ? I NG MAG-ASAWA? 76 BULAKLAK Dis. 3, 1952 BUNDOK... PAN&INOON ANGBABAE ¿APASTA/M TH* NG N/ JUAN DE SAMAN/E&O EDWE yuzon &7JULA NANO SUMIPOTANG MAHIWAGANG BANAL NA KALIS, AT SABIH1N Nl PADRE FAL CON ANO KAHULUGAN NiyON AY NABALISA NA SI ERAMO. IPINASYA SA SARILING HANAPIN NIYA ANO KALIS AT HINDI NATULOY ANO KANILANG KA9AL. KA9AMA SI PAGAS AY NAGLAKuniw ixrvi«n-. =i \ BAY NA SIYA SA PAG HAN AP AT ITINURO SA KANILA NG ER/AITANYO ANO IKAPITONG GL/^fT A7 G/NAGAHASA NG A NG -LALAK! Dis. 3, 1952 BULAKLAK 77 UBALI'T BIGLANS HINARANG-GINA ERAMO AT PAGAS NG MSA TUL I SAN... W44A TAYONG MAGAGAWA.PAGAS... PARA SILANG LANG GAM SA PAM! I MAHIGPIT NA PAKIKIPAGLABAN NINA ERAMO AT PAGAS AY NAWAWALAN NA NGSAYSAY. UNTlUNTI NA SILANG NAGAGAPI MGA TASAR PANG/NOON, P> PA BAL/ ANO AT/NG pAGKATAPOS NA MASAM5A/A ANG KAMI LANG KAGAWTAN SA PAGLALAKBAY AY IPlNALAKAD SILA SA /AAINIT NA DISYERTO ... [PAGAS, NARINIG ANG RAN HANG St NASABI. •• IPAGBIBILI TAYO SA PAMI-, LIMAN N& AUPlN! PATAYIN NA MUNA NILA S/ PAGAS BAGO MAGAN SA 'TIN 'YON/ • 0 ■1..W PANG [NOON... HALAGAN MO 'KO UWAN NGA KAYA MAGAWA KAYA KA HIT WAN ANS MALA NANG PANAHON, PAGAS... ANG MGA TUUSAN AY TILA NAPAPANS/N TAX... UWANNA K1TA... ISA MAN LANG SA 'T/N AY MAKATAKAS NI ERAMO SI PAGAS? NIYA ANG TUMAKAS MATAPAT NA ALlPlN ? ;g BULaKLAK Dis. 3, 1952 DIB. 3, 1952 BULAKLAK 79 KU LAGPlYOGKOf MAY NAGMUMULTO NA YATA- T/NATAWA& ANG PANGALANS/ P/NAN& AKO-GAAN KA NAR.UON ? GAKL-OLOHAN mo . AKO/ / TUN AY g>A ? 5/ P/NANG KA E>.A?H/NP/ KA SA MULTO? 00, G! PlNANG AKO--- BUKGAN MO AKO AT NARI TO NA G! PON HUWA& MONG PA' PAGUKIKl 57 PINANG. MELO-- MELO- HUWA& MATI&AG ANG UL-O MO- PAPATAY/N KITA KAPAO K/NULONG MO G! PlNANG 80 SULAKLAK Día 8, 1953 KAKATASN ANS MI NIMINS ANS AKINS SAPIAKL2 Y NA0KASALA/ PATAWARIN AIS' ft? AKS». .Zsa PaeusANS iTS'y NAKATALASA 1 84KA5 N¿ h/ARARAAN ’ . ’C.A YUNSI5 ^&bPoy NS "■* KAsALANAN Ay .MANAMA N|MAl?IS NA NASPlRlNSAS ANS KANYANS KATAWAN... I4INPI SIYA MATUPSK-TUPSK nsunpt narapa-MpavUN Ni va ANS ¿Akit NS PAS KAUHAW. ISANSTINlS ANS NAS. SALITA SA KANYA AT si NA DINS MAKAllNOM LAMANS SlYA SA NASAWAN NIYA NS KAPUTIWAN... sUMlPST SA KANYA SI SSNYA AT PI HULUTAN SIYA NS TUNIS’. NSUNi'T ANS- TUPIS AY NATUTUYS SA PAS SAW SA KANYANS LAPl’.-.SAKA NIYA NASUNITANS PI SIYA KARAPAT-PAPAT SA KAPUTIUAN . . SSNYA NOBElA ■'"i JOSE L.SANTO5 * * - » ■ m i^^r i ------------------------------------ ii ***^-j^- _______ |R IS LANS NASKASS ANS KALASAYAN NI MAPIÓL^NA■<SUMPUNSAN NA LAMANS ANS SAPILi NA NASA SIYA NS ISANS PAEANS TPMPLP humaylp ka.-Zans PASKAKATASNS IYAY iPlí!_± i/ wa AKO ANS’ SIMULA AT WA <AS> ..Stt éAYO'y N API - g'TS KANS MULI SA PASA PAN <&... &\&£> &AUNAN& PA<SKAKATASNS iS/NISAY SA patawapZ paTAWAPZ I^A PA ISA PA PANS PA&3ISAY SA IYP>MAY ISAYS PAL ANSI NS NASHAU AN PSS NS- PASPAPAKASAKIT PAHIL SA IYSZ YIASPALK KANS MUU SA LUPA/ DIB. 3, 1W2 BULAKL.AK g] I. — ■ ■ 1 . —— ----------- —---------------- - - ■ Anú PAIANÚINÚ IY¿2N Nú PAúFAFAkA^AKIT '•"•AY NAc&e-UNAT KAY PATNA NA NAú&lú/SI AT NA<2’B>A6AO<ANú'LzX?0... I makiú» o, AúAWA \'X* •. kawawa MAMAN SIYA r PlNAóKALú¿2gAN PA Anó KALULUWA NI AWl<PV NAúrAub. -’A KANYANG zr' K ATAMAN £4 IMA PANú pAúKAKATAGN .. ■ KAANúALAAN LAN<9 ANú NAIPULPT N<5 AKlNú PAú'Iglú «SA KANYANú gUHAY. LALAYP AK¿7 ÚA KANYA AT lúlNUSlWA <0 AKINú SU HAY AT KA' YAMANAN AY IUUKPL K<2 SA PA<3KAKAWAN¿PéWA... ULI 4KP Nú bUHAY, SÚNYA Aí^INUúUMPA KP NA ÚÁ 'yOW5 ML&PAPAUAiFUTI NA AKP> SI PIVTNA .••PUMA^K «AJ??ANú AMfTJNAN/lNlUANPPú ANú KANYAN<5 LILlN^KA’P SA PAú-AAlA¿54 Nú/tfúA PATA Nú KARP5PALAP, ATANú KANYANO KAYAMANAN AY ip|NVSKALóüB- SA AAAPUNAN AT ..’A PANú 5A/HAHAN SA PAúKAKAWANú" <á>AWA A TINUNú¿7 HI MARlú ANú PIYANCN AT ’ &IUANÚ UUUNú PAúl/NITA KAY AVI NA AY . TINUúTAú NIYA ANú 'SIMULA ATWAKAS' 82 BULARLAS Dis. 3, 1952 St NATA AY TÜMAYO AT T SAKA NAGSALITA»NANG MAKALAPIT SIUA MGA KASAMA...MINPI LANG ANG PAG Bl Bl - LOG NG BUWAN ANG PAPAT NATING PAGINGATANZ NGAYON. NAPAHAMAK SI SAP HEN TO. ANG LAHAT NG GABI AY PAPAT NAT ING pangalagaanZ Dis. 3. 1952 BULAKLAK g3 > SA TANANAN Nl MANG AMBO >. ITINULOYANG PATAY KAGABI I KAYA PITO ©INURI NG POKTOR.... MAKAMANPAG ¡¿ALONG NARAGPA* I GAN ANG ALALA UANIN N^MOATA-. GA NAYONG MABURAK PAMILSARAGKAMATAY NI SAR MENTO ALONZO. KINABUKASAN. NANG TANGGA PIN SA HIMPILAN NG HUKBONG KOS^ TA0ÜLARYA ANG BALITANG PA6KAMATAY NGKAWAL NA SARMENTO AY ISANG RANGKAT NA MAY KASAMANG POKTOR ANG NAGSAPYA GANAYON. NA IMPAKTO-' NANG NAG PARA AL AM NA ANG MGA KAWAL NG KOSTABULARYfcj NA PALA ANG GANGWAY NI SARMENTO ALONZO'AY JÍATA-I PUNAN NGTINGIN NG POKTOR ©I ROMANA.NANG MGA. t KAYONG MOA NANINI RAMAN Pl. □ KAYO...LUBMANG MABAGS1K ANG «AMANDAS «£> IMRAKTONG SA INYONG NAYONZ MAGINGAT NANALAKAY PITO...5 JI4.ATAPDS RL6UKULAN NG MASIWIH6 TMGIN NG POKTOR ANG PAL AGA AY UMALIG NA ITONA KAGAMA ANG FHUGKAT NAMIL N6HAKB0HG KOGTAPULARYA ÑAPALA ANG GANGWAY Nl _ SARMENTO ALONZO. SAMAN1ALA. HONG SI ANTONIO HA XAKAPANGIN SA INANYO NG POKTOR AY^. MAKAHULU6AN ANG TITIG NA INIUKOL H© POKTOR NA 'YON KAY ROMANA... MUKMANG MAUUNAHAN NANAMAN AKo. MM'..PAHALA NA.... MM4U.1K KAYAANfi POKTOR UFANGMAKILALA 91 ROMANA T «I AkTONIO.MAMATfel KAYAH® SATIMUM UALAMANd AN® IUUKOL NiYAHG KAY ROMA NA?.... , rruruuoy 84 ÉULAKLAK Dis. 3. 1952 J' -A 7/77//"'■ //////' 4/ SA LAFAWANL CONRADO ACUÑA GUMTskZ BES PASCUAL NAPARTO AN© MGA MALAYO t. IIMAAN ANG MAI RAMING TAON, • ANG MGA MALA YO AY NANDAYUHAN 9A Pl LI PIN A» SA PAMAMAGITAN NG KANILANG MGA BANGKAANG K AR AMI HAN NG MGA MALAYONG ITO Av ' NAG6UHAT SA HABA AT SUMATRA AT ANG IBA MAMAN AY SA PULO NG GILANGANG INOIYA. SAN AY 3A PAN OAR AG AT -n—n----------------------NG MOA MALAYO AY MAY LIKAS NA KATA PANO AN. MALALAKA^. ANO LOO® NILA AT ^>NPI NATA1AKOT NA MAGTAWiP- PA <5 AT. SA PAGHANAP NG MAKAKAIN AY GUMASAMIT GILA NG BUSOG. AT RALASO, KAMPIT AT KALAGAG' AT ®A PAKl KI PLOMA NAM AN AY TA0AK AT LAHTAKA 2 A Zl ¿TV} MAKA-AAN0AT SA ITA AT INOONESYO NG MOA MALAYO AY NAU BA SA MGA ITA AT INPONESYO- MA’ TATAAS SILA KAYSA MGA NE GRITO- HIGIT ANG KABIHASNAN KAYSA MGA INPONESYO- SIKSIK ANG . KANILANG PANGANGATAWAN, ÜNAT I AT MAITIM ANG BILHOK . KAYUMANG - ¿ Gl ANG BALAT. Dis. 3. 1952 BULAKLAK $5 01S. 0. PAHINAS < < list marikuoo, ang DATU ng PA NAYUON© ARAW, SA PAN AY AY MAY namamayakio MGA 1TA. ANO L PLANO NILA AY £>l f OAT LI MARIKÚDO. ANG OAT UNG ITO AY KILA3OT S»A TAPANG AT LAKA6. > HALOS SINBLLIS NG USA KÜNG SIVA AY TUMAKBO. SAMPUN© PATH —■ n. — «■ —/1— INPI NATAGAUAN AT AN© MGA BANGKA AY SUMAPIT SA LOOK. NA0SII0IS ANO SAMPLING PATH . KLNIKIUAUANG PUNO NG MGA IVON AY SI PAf TLA PUT I- KASAMA NG MGA PA TO ANG KANl- KANIUAN© ASA - WA AT MGA ANAK , AT ISA PANG KLNAYAG SA KANILAN© PAGUAUAYAG. 1 ------- ~ - /t- - — MAY NATANAW NA PUMARATLN© ~ -■ 5ANG A RAW, AN© ISA SA ' MGA KABIG Nl MARIKUPO AY NAKATANAW SA PAGAT N© MAPAMIMG 0ANGKAN0 PUMARATIN0 NA PATUNGON© PAN AY. M AU AU Akl ANG UAYA© N© MGA BANGKAN© IVON. AT AN© MGA NAHALU LAN AYMGAMAUAYO mat SA Borneo. NA BliS6 BULAKLAK Dis. 3, 1'952 Nobeia ni Pq/ainapor Aa. cas t i llo. i /KA -¿/I LABAS ^AFATULOY NA FAGTAKAS NGMGA ARAVY AY LALONG ^/«AG-ULOL ANG FAGKALAT n& BALITA LlKOL SA FAG* V+*+ + A, /JdJNTIK NANG 1ÜIMPMJKWOK M 61 FELIFE SA SAHIG'KUNPI i [TO NAALALAYAN NG LALAKING LUMAPIT 5A ME SA. RAGKATAFOS BAKIT HINPI KA MAG-V ME KATWlRAN^ PAKALALAKI ?. MERON f KA KAIBIGAN . . KANG SALAFI AT MAAA- HIK/-. KAMA/ Rl MONO GAWIN ANG NA BAKAL ANG -5A’ KAILANGAN& ISAMANTALANG ANG ARBU" I GUFA KO SA LARyONG'/AN E I GANG ' SANTO-SANTIHAMFAS-LUFA LANG NA NAPAPFAP PITO SA SAN CRISTOBAL. . AUAUNTALA. SI SENPONGNAMAN NA KA6A^ MA NI FELIFE AY A1ASUSIN& NAGMAMA51P SA kausap NILANG KARARATING lamang. SINO KAYA ANG A WAN PANG ITO?.. TUTURL'AN FATI 6/ FELIFE NA WAGING MA6AMA. .. NABABAGO ITO RITO FELIPE, MABUTI 7AN ANG FASYA MO.. MULA NGAyO'Y KAIBI GAN MO SI PON MOI NAKAFA&TATAKA KILALAMO AKO? SES MONTALVO.. SALAMAT PON MOI6ES. .HIK/. INAA6AMAN KONG E MIK - • A KO'/ KAIBIGAN MO ÍJIAFATAWA LAMANG SI VIPAL. NAGGAUN NG ALAK UFSABASO AT MATAFOS UMINOM NG KAUNTl... n ■ ■ * *~ ■ ■'» —o- ,* • » • • AT 5INOHG HINPl MAKAKIKILALA SA 5|M* PATIKONG ANAK NI KAF1TANA BERNAKPA ?- • BA/.FELIPE PINA" TAWA MO AKO BA.'. .ANO BA ANG PINAGKA" KAGULUHAN NG MGA TAO ROON ? TEKA NGA. KAKASALUN6ATAN NG KURA FARO KO AT NG KA H AN GAHANGANG FANGGAGAMQT Nl SEGMUNPQ HANGGANG SA.,', r ~~ ~ —. >»— ---------- ■ L» •! ---------/5-A— • 1 * Díb. 3, 1952 BULAKLAK §7 \TO... I r 4*r+-»t r+»*++t 4 *♦ *4 4 *+♦ + 4 * ♦ 4a - AHA , AT AN(5 ARglJ _ LARYONG FUTOL PALA ANG FINAGKAKALIFUMFUNAN NGTAO RIÑE.. AT MAY GINAGAMOT NA NAMAN ANG SANTU5ANTUHAN... /jhLANGANG - VnANAHAEIK NA LUMAPIT ANG PARI 6A NAGKAKATIPONG MGA TAO SATINPA} HAN NI ALING l&KA,ATITO'y SAN PILING NA¡ PAHINTO NANG.. MAGKAKAUSAP HU KAMI RITO B. • BIG - LA NA LANG PUMAING NG FAGKAHILO AT TULUYAN NANG NAFAHANPU5AY.•• MAHAL RONG PATRON.. TULUNGAN MO PO AKONG MAFANUMBALIK ANG MALAY NG MATANPANG —— ■ ■ ■ ■ -^^1 ■ ■ ■ l ■ . " 1 I -| ANO SA M6A KAPA- y KAYO PALA.PARRE** ETO MU • PAGKAWIKA NITO'Y TUMAYO 61 5EGMUNPO AT NÍLI&ANlh ANG UMPUKANG lyON. ANG MAYSAKIT NAMAN Ay INlUYyi NG MGA TAO 6A PAMAY NITÓ . MfeH» «TS ______ AT SIGLA ÑÁ láñg ¿iñúmPONG NG KUNG ANONG SARIT . TINITINGNAN NGA HU HILA . . . ¿aATLOH& ARAW PA ANG LUMIFA6. I6ANG UMAGA AY .WrSINAKLOT NG PAGTATAKA ANG MGATAGA-SAN CRISTOBAL NANG... NGAYON LANG NAG^ToW E MALAY MINTI6 ANG SEGMUN-1 NATIN.. TALAS PONG 7UN.. ÑAMA- NA NG PIYOS TAY ANG ML 6AKIT NA GINAGAMOT NIYA ÉlUBAU'T PARA NAMANG SINAPYA NG PAGKAKATAONG NABIGO ANG BINATA 6A PAGTINGIN SA MATANPANG J f 6INUMPONG NG 5AKIT SA TINRAHAN KAYA... . J ^jr---------- ------------- ■ ------- y -A*.—---------------- -------- — ■■ -A*» I 1 I.. - .... .......... TIP?. ANO ANG NANGYARI KAY TANPANG IMFIYONG? / lYAN ANG HIRAP BAKAKUNG NAAANO NA ANG MATANPA AY MINPI fa Niyo iyuyVl SA KANILA.. MA LAY Niyo RUNG MAY PUKTOR 5ILANG > PATITINGININ pitan ... BAKIT KUNG TOTOOHG SANTO ANG GUMAGAMOT NA IYAN AY WALA GIYANG MAGAWA. - 5INABI KO NA SA INYONG HINPI MANANAIG ANG MGA TAONG GUMAGAGAP 5A KAFANGYARIHAN ng piyos í... PAPRfc, KAILANMA7 PI KO 5INABI SA KANILANG AKOY SANTO. .TINAFAT KO ñ¿ KANILA KUNGAUKAILAN ' NG BE6E5 NA AKO'Y TA ONG KATULAP NILA AT PI KO SILA PINANIWALA KA1LANMANG AKO NGA7 SANTO.. MASAMA ITO. ..'x LABAN NGA PALA ANG 1 PARI GA BINATANG ITONG NAG6AGANTUSANTUHAN PAW. . ANG FAGKAMATAY NG ME A’IAGBAGO PA 'U’kaya angpaLAGAY NG PARI KAYSE6MUNPO? HINPIKAYAMAHALINHAN NG ; ALINLANGAN ANG PANANA- • LI6 NGMGATAOSABINATA? ¡TUTULOY ' BCLAaLAK D'íj. 3 1952 0AKIT MELBA. ME KAILANOAN KA BA ANAK •?... E.,. \NAy ISA5AMA PAW AKO NI MILA 6A I^KZJie^iyON LINOOO. 10\& KOH& OUMAMA *»»» HI.'Ht/HI KIT A. MO ANO yow AHtS NANAY TAMA KA R1NT ^A^TA'T I5AMA MO AKO PAPAYAL PA.' 6ATA K4W»m — BAKA5 U6 NAKAPAAN . «yAUIL SAANYAYA NI MIL A KAY MELBA NASILA'Y 5A9AAAA5A l5KUB5iy¿)N. LUMAPlT 51 j MELBA 5 A «HA ®J[bZA\ra¿§ & NAKU...AMCAN4K HA ~O9 NA MAMAN ANO NAV51P.C HAMAHukPAI?A MINEAN UAN6» TAMA NA'YANS LANOID -LANOID 9A HAMA/.* o EUEM... INAK.v HUWA6 KA W NANO SUMAhAA > ANAK„vAT BAKA SliNPAN KA NA MAMAN NO PI ÑATA DiyAN SA ATINO KAPITBAHAy,.., Síes NA ÍNAY... MASHAPON MAMAN AKON6 NANAUI.. PAVA9AN NINyo AKO i HAKAÓ ¡NANG 60* 5 00UAv i r AN<5 NANAY TxoT z/w' /i > IL axz? a! ij V’Jí)/l(7 C£L1 u/i 1 IIB%SgI/íW«■r/z O SiyA... PALE^.I5AMA ,M.O SI RITARIT9..,. NANO MAKALAKAP KA„.. ISAM ÁÍkUINPI MAAAfcK 6ATA KA naka/ BAKIT RABA IT0 5UMAMASA’ A.-NAKA^U^oyA.’’ HMMM/ ,'A0AvSI i !KAL0ó?J 1 !-------SiyANOA PALA INAy V IK AW NAKA. GÜMAWA KA If" ■ 1'' ——— ' GAGAWA HO AKO MG GAYA'T PARO.» TOTAL.GA LI NOG O PA NAMAN ANG l^KARGiyOH. HO A0A HAMAN ANS ANAK NA AT NANG INAAKALA NI RITARITS NA HINDI SI YA NAPAPANSIH NG KANYANG IN A AT NI MELBA AY**'* ---o /'* • ? 6A9AMA H6 1400 AY NAPAHAGULGOL NG IYAK 91 KAL90». z ' SSST' Hl/HI/MI.*' 'y t BEL AT ANG BATA, / ~ / > A !/X PÜTI hl^A WAAA HU...U1J ABA.'tuMALAK NA NAMAN ANG KAPITBAUAY NAMIN. HA^.. SkaURO SI RITA NA NAMAN ANG ME KAULULAN NITO HÜWA6 KA , HANG GllMAWAA ANG BARO'T SrAYA NI INAy ANG I9ÜOT MO... m/Hi/HiZ o eiYA IKAW NA NGA _ ANO BAHALA< HA0AMG NA65ASAUITA SI RfTARlTS AUG MATA'Y HA- ’ KATITIG KAy TEfclOHiS KALÜO,^. yWAAK^CHB/^ O UU.„UU...\MAAA.... d ^AMANTALA**** _ •ZA?A.^HUMANAGDLGOL *, Gt r&Roy Ko..v. * BAKIT KAYA”? ;-----AT NAGSIMULA NANG MAGBüHGAHGA si ALIÑO KA RI AKA TALAGANG SABAGATE f ] . WALANG MODO/wALANG >7 PIN AG APALAA/.^ ANAK NG I SPROtZ'PUW'ENPENG BUHAy -UGALING PANIKE... KALAH AT-L AH ATAN- OO.PI NANAMASAMANG ANAK NI NUDAS.' AUNG KAkIAKA AY NAGPATUUOX^ AUNwAKP,..AKO'y LAKI *5A^> KOLEHIO...MAMIRAP NA LANG MAGSAL1TA7...FTRO 'YANZ J PHÜWE.<..MSA LAKI SA LANSANGAN KAYA MGA WALANG EPZJKASyO N .f.. .«..AHKU.KAYA LANG AKO HlNPl NAKATAROS... MANGYARI AKO ANG TAGA BUG AW NG LANGAW SA LOCB NG KOLEHIO.KUNO KUMAKAIN AN 6 MGA MADRE ^//'7 /7' ____ i * jR WEEDING and heartily dedicate **e song of mine to the rose Adelaida Guirra of Za—oña Pandacan. Greetings came from Melo. Ans awit na ito’y buong puso’t pagmamahal na inihahandog kay Teodora Ck Taplac ni Luring G. Villanueva ng Mataas na Paaralang Torres. Dedicated to Miss Celia Galinan oí AL Roxas High, by Col. de los Santos, also, to Mias Lydia Francisco of Go mez, Paco. Dedication coming from R.C. To Amelia Trinidad on the oc casion of her birthday last Nov. 24. Also dedicated to my best friends namely Linda Santiago, Hilario Espi ritu Jr., Hilbacito Espiritu, and espe cially to Teresita Trinidad and Liling Trinidad oí C.E.U. Dedicated bIbo to my cousins, Lourdes, Corazon and Pi lar Carmelo and to all officers and members of “The Green Years Young Club’’ — all from Dante Natividad of M.H.S. I went to your wedding Although I was dreading -The fears of losing you The organ was piaying but my poor heart kept saying Your dream, your dream comes true You came down the aisle wear ng a smile A vision of loveliness I uttered a sigh whispered goodbye Goodbye to my happiness Your mother was crying Your father was crying And J was> crying too The teardrops were falling Because we were losing you. PROMISE. ME This sone is heartily dedicated to Miss Naty Vicino of Sta. Cruz, Lagu na from Dady of G. Tuazon, Sampaloc. Also to Trinidad sister's B ¿en and Rosy from P-'-ping and Angeling. Promise me that your heart is , mine forever And you’ll never, never, never Leave my heart to love alone Take my hear: it is yours to keep and care for And my only love therefore It is yours to rule alone with Your k ss- giving life into my soul Complete Set with 56 cur.-is 3.ou; Refill 2.20: Postpaid add 0.50; Illustrated pamphlet mailed free. American Goods, 176 David, op posite ‘Crispa’’. Tel. 3-26-60. k $ s.________ ^>ITAK Ni EMMA MARIA CRISTINA ’ .'s’ My sense rest, I don’t recall A thrill life this I felt before Promise me, that your heart is mine forever And you’ll never, never, never Leave my heart to love a.one. “SO CLOSE TO MY HEART” I heartily and lovingly dedicate this song to my* dearest friend Llwayway de la Cruz of Torres H gh School, to Milagros Manongdo of Jose Abad San tos High School. Also to Mrs. C.eofe R. Icasiano of Rizal Elem. School to Liwanag and sis. Pilar and Edy Tri nidad of Torres High. Dedication came from Leoncia B. Francisco. Y’ou re close to my heart each night and each day You're still in my mind though you’re far away Can’t you see 1 am lost when you’re beside me Every night I dream and wonder If you think of me, now that we’re apart And f that could be, teardrops would no. start Lonely days and night have taught me just one thing That you’ll always be So close to my heartBAKIT MO PINALUHA Ang awit kong ito ay buong puso at pagmamahal kong Inihahandog kay Eb. Victorina R. Reyes d hil sa pag ipit ng kanyang kaarawan noong Nov. 27. Alay pa ria kina Bb. Remedios Martinez at Bb. Socorro Valero ng Sta. Clara. Sta. Marla, Bulacan. Han dog pa rin kina Bb. Veronica Duque at Bb. Anita Veri ng Aguinaldo Insti tute. Ang handog ay buhat kay Bb. Agripina S. Tuazon ng A. I. Ang ulila kong puso Kay dali mong maniwala Na ako-ay may kasuyo Huag kang magalh.laiigan At huag kang manibugho Tunay na ikaw lamang Ang tangi kong mamahalin. Coro Kung alinlangan ka giliw At ako’y pararatangan Bakit di mo pa tapusin Ang nalalabi kong buhay Mabuti pang ito ay tanghaling bangkay Kung d rin lamang paniniwalaang kita’y minamahal. “SA BUONG BUHAY KO” Ang awit na ito ay buong pusong inihahandog kina Bb. Maura V. Trini dad at Bb. Patnubay de la Cruzz sa kanilang kaarawan, ganoon din kay kay Bb. Leonila de Jesus ng Balubad, Bulakan, lalong lalo na sa aking mi na.. iana. al ilinatanging dilag ..a si Bb. Liwanag de la Cruz. Alay ni P.B. F. ng Samahang Gabay Ng Kabataan Alay pa rin kay Luisa de la Cruz ng isang nagmamahal, L. E. B. Sa buong buhay ko, iibigin ko’y ikaw Sasambahin kita ng walang ka apusan Sa aking puso’y di ka mapaparam Ligaya ko ang saglit kang mas layan Sa buong buhay ko, tanging yaman ko’y ikaw Sa buong buhay ko ay wala kang kapantay Oh, giliw manalig ka sana Puso ko’y ivo lamang Iyo habang buhay* D I W A TA Ang awit na ito ay buong puso kong inihahandog sa aking mga kaibigq^ sina: Remedios Bartolomé, Felisidad Diaz, Donata Fabian at sa aking kapatid na si Lauro de la Cruz. Alay pa rin kay Ines, Menes, Tomyong at sa maggakapatid na Rosa, Marla. Ticang, During ng Parada Sta. Maria Eulakan, at alay pa rin kina Teofilo de Jesus, Moises Alga, Asuncion Mar tinez, Lourdes de la Cruz. Av^llno Mendoza, Vicente Pantual, at kay Juan del Rosario ng Licod, Sta. Marla Bu lakan, alay ni Ruperto de la Cruz. Dinggin ang awit.ng pag-ibig Ikaw ang dahi’an magandang diwata niyaring dibdib, Kailan mo kaya iniis:p na ako’y hanguin sa dusa’t hapis, Di ka na naawa sa aking buhay, Lingapin mo sana kahi’t minean Isinusumpa ko at iyar. Ikaw ang pagibig hanj wakas. KORO. Magbuhat ngayon at k Hahanapin kita giliw Sapagka’t mahal kong Ang pag-ibig mo ¿a al Kung tayo ay magkap ^ Lagi kang susuyuin Ang lahat ay saiyo giliw Hnggang sa Libing- ' I, THERE’S ALWAYS/ HEART This song is heartily and dedicated to Zilma, Rosie a of NEMCO, Surigao, Surigao; ginia Tiujongco and Aunt Pe Placer, Surigao from a friend love one- from Nanong of Bad-, cer, Surigao. Exclusively to hi L. Want to know me personally If ever you are lonely Wanting affection Needing protection There’s aways my heart You have’nt earn o whom W 11 you turn to There’s always my heart • When you tied other arms (. And find them untrue My heart will be waiting for yoi And just that, there’s alwayb time in December There’s al wavs my heart. ■r'" “YOU BELONG TO ME”[ This song is heartily and lovii^ dedicated to brother Vic, to Bister ? zarlaand Lourdes Santos to Jut (alias Taquio)^nd to Rudy, a^ Rosie, Melie, Cely and tor'Mp an Mrs. Pab. de la Cruz and moqty'ecial j ly to lovely Na£y, and Mela /Tamaye^ and to Leopoldo Gavino of Phil. Den tal College, by Cyrano C. Santos andl with heart and soul to simple an™ sweet Ester Pagulo from the bjgy jns-xl door. I See he pyram'd along the nite. Watch the sun rise on a ct^pic Isle Just remember darling all the while K You belong to me. See the market place at old Send me photographs and souvenirs Just remember when a dream appear * You belong to me. I’ll be so alone without you May be jou’ll be lonesome too and blue Fly the ocean in a silver ’ plañe See the jungle when it met with rain Just remember till you have ' a^ain You belong to me. - ENROLLMENT NOW IN FULL SWING ~ Courses Offered: iDressmaking * BcáutS Cultura ' Hair Science ’ Embroidery * FREE Diploma • < Owr Method K Modern,'.Scientific. Shortcut. Fracti<-al and Mato-idc. Morning. Afternoon and Evening Classes InfitnirLions in: English ♦ 'Spanish *'Chinese v Painpanco Tagalog - Híh-hho - Visaya and other major dialects. The first One Hundred students to enroll from October first nill be giien FICEE instruction in all kinds of pleatings. AMERICAN FASHION SCHOOL -90-37 _______________________ Quezon. J>h d. cur,. Azcarrug», Manila £>ia. 3. 1952 BULAKLÁK g? ITO. . . i-WH 4 *■»+•> t 4-4 -» 44 4 + 4 4 4 44 7jbbcv^_z^í /Alangang - Vnananaeik NA LUMAPIT ANG PARISANAGKA'KATIFONG MGA IjTAO SATINPAí HAN NI ALING l&KA, AT ITO'y san Baling na¡ PAH INTO NANG.. v AHA.'ATANG ARBUlaryong futol pala ANG PINAGKAKALIFUMFUNAN NG-TAO FINE.. AT MAY GINAGAMOT NA NAMAN ANG SANTUISANTUHAH... MAGKAKAUSAP HU KAMI RITO E.. SIG LA NA LANG PUMAING NG FAGKAHILO AT TULUYAN NANG NAFAHANPUSAY. •• MAHAL KONG PATRON.. TULUNGAN MO PO A - KONG MAPANUMSALIK ANG MALAY NG MATAN PANG ♦ T+*t ©USALI'T PARA NAMANG SlNAPYA NG PAGKAKATAONG NASIGO ANG SINATA SA PAGTINGIN SA MATANPANGJ f SINUMFONG NG SAKIT SA TINPAHAN KAYA... T ^ANO BA MGA KAFA-^V KAYO FALA.PAPRE.'eTO HU^ TIP?. .ANO ANG NANG-1 AT SIGLA NÁ LANG SlNUMYARI KAY TANPANG < IMFIYONG ? AT SIGLA nA lang sinumPONG NG KUNG ANONG SAKIT É. .. TINITINGNAN NGA HU NILA • . ■ SAKIT KUNG TOTOONG 1 SANTO ANG GUMAGAMOT ’ NA IYAN AY WALA SIYANG MAGAWA. • SINABI KO NA SA INYONG HINPI MANANAIG ¡ ANG MGA TAONG GUMAGA-/ GAP SA KAFANGYARIHAN A . NG PIYOS E... » • PAPRE, KAILANMA'Y PI KO 5INASI SA KANILANG AKOY SANTO. .TINAFAT KO 5A KANILA KUNG AAAKAILAN NG BESES NA AKO'Y TAONG KATULAP NILA AT PI KO SILA FINANIWALA XMLANMANG AKO NGA7 SANTO.. • A T?V I PAGKAWIKA NITO'YTUMAYOSI SEGMUNPO AT Httl&ANlK ANG UMPUKANGIYON. ANG MAYSAKIT MAMAN AY INlUWIr NG MGA TAO SA SAHAY NITO . mm SAKIT ¿¡AATIOK& ARAW PA ANG LUMIPA6. ISlNG UMAGA Ayi .WF SINAKLOT NG FAGTATAKA ANG MGA TAGA - SAN 4 ‘CRISTOBAL- NANG NGAYON LANG NA6MINTI6 ANG 5EGMUNPONG 'YUN.. NAMATAY ANG ME SAKIT NA GINAGAMOT NIYA OW. E MALAY NATIN.. TALÁGA NA NG PIYOS ANG FAGKAMATAY NG ME (M65AGO PA ’U’KAYA ANG PALAGAY NG PARI KAY6E6MUNPO? HINPI KAYA MAHAUNHAN NG ; ALINLANGAN . " ANG PANANA- • LI6NGMGATAOSA BlNATA? £ ITUTULOV I \»v BAKIT MELBA. ME KAI LANGAN KA 9A ANAK •?... PAW AKO Nl MILA SA iSKtnesiyoN sa un<m& IBIG KONG GUMAMA BI’LaKLAK L»ü. J 195L’ (AEHEM INAY.... ANO NANAY ANO yoN BATA CAW PA.' PAKA6 M6 HAKAPAAN . 'tfWAUIL SAANYAYA Nl MIL A KAY MELBA NASILA'Y SASAAAASA ISKUQSIYON. LÜMAPIT SI j MELBA SA INA NAKU... AUG ANAK NA IRE^_OA9TO9 NA HAMAN AUG NAVSlP.'. NAMAN...PARA MINGAN LANG HUWAG KA NANG SUMANKA s ANAK...AT BAK A SUNPAN KA NA NAMAN N6BINATA DIYAN SA ATINO KAPITBAHAY.... SISE NA INAY... MA6MAPON NAMAN AK0N6 NANALII.. PA9A6AN NINYO AKO • MAKA. I NAN Cl 80!00UAv TAMA NA'YANO LANOIS-LANO IS SA NANAY.' o siva XXX PALE ux* I5AMA S| RITARITS.... NANO makalakap ka„.. PASTA'T 15AMA MO AKO x.. PAPAYAS ANO NANAY... BAK IT PA BA ITO SUMAMASAA...NAKASU5UYA.r HMMM/ ISAM AL. LUN PI MAAAR.I» BATA KA HI.'Hl/HI. ,..TT7¿r— ,'ABA.SI "t '.KALBO? J nakaZ SIYANOA PALA INAY KITA. MO NA... , HI.» HI.* HI.' Dit. 3. 19é2 BL’LAKLAK GAGAWA MO AKO NO GAYA'T PARO.»/ TUTAL%GA LINSGO PA NAMAN ANG i$-KAR«i/ON. HO.... NA KA. HU...U/I MELEE SUTI NGA OT MO WAAA. HU...UU APA NAMAN AH<2 ANAK NA HU WAG KA - MANG OUMAWAA.. ANO BARO'r ^AYA Nl INAY ANG l*XXr' ■-->lPo -tn IKAW _ RITA.HAf ui/hi/hiZ O <5»YA.«^ IKAW NA HGA_ ANO 0AMALA < (S11MAWA KA HA0AMG NA69A5ALHA SI RITARITS ANG MATA'Y HA- * KATITie KAY TERlONiS KAl-BO..... IN A AKA LA NI RITARITS NA HINDI SIYA NAPAPANSIN NG KANYANG <NA AT Nl MELBA AY...AY NAE4MA6ULGOL -------- * -----------------------------------SSSTZ Hl/HlZHlZ - ' BELAT ANG SATA. ~ > f~~ NG IYAK el KAL0O i' P&AfHUMAUAGULGOL j t^roy Ko PAKIT KAYA*? ¿T NAGSiMULA NAUS MAG8URSAHGA SI ALIÑO kariaka U TALAGANG SAPASATeZ ) WALANO MOPO/ V/AL.AN& PIN AG ARAX-AN.'ANAK NG SPROT.'PU WEN PENG 8X1HAY -UGAUING PANIKE ... KALAH AT-L AH ATAN- O O . PlNAMAMASAMANG ANAK Nl HUPAB/ aba.'tumalak NA ' NAMAN ANG KAPIT' BAMAY NAMIN. HAT?.. SiaURO ei RITA NA NAMAN ANG ME KAUL1JLAN NITO... AtANG NGIT-NGIT NG LOOB Nl AUNG KARIAKA AY NAGPATULOX.... AUNwAK0.>.AKO'r LAKI ~SA>^ KOLEHIO... MAMIRAP NA LANG MAG^ALITA.'..XPERO 'YAN.' PHOWE.'.MOA LAKI GA LAN^ANGAN KAYA MGA WALANG EPUKAGyON.f... ..«ALIN^KAYA LANO AKO HtNPl NAKATAPOS...MANGYARI AKO AN6 TAGA BUGAW NG LANOAW SA LOOB HO KOLE HI O.K UNG KUMAKAIN ANO MGA MAPRE J I WENT TO YOUR WEDDING I tenderly and heartily dedicate this humble song of mine to the charming rose Adelaida Guirra of Za mora, Pandacan. Greetings came from Melo. Ang a wit na ito’y buong puso’t pagmamahal na lnihahandog kay Teodora G. Taplac ni Luring G. Villanueva ng Mataas na Paaralang Torres. Dedicated to Miss Celia Galinan of M. Roxas High, by Col. de los Santos, also to Miss Lydia Francisco of Go mez, Paco. Dedication coming from R.C. To Amelia Trinidad on the oc casion of her birthday last Nov. 24. Ako dedicated to my best friends namely Linda Santiago. Hilario Espi ritu Jr.. Hilbacito Espiritu, and espe cially to Teresita Trinidad and Liling Trinidad of C.E.U. Dedicated also to my cousins, Lourdes, Corazon and Pi lar Carmelo and to all officers '•and members of “The Green Years Young Club” — all from Dante Natividad of M.H.S. I went to your wedding Although I was dreading The fears of losing you The organ was playing but my poor heart kept saying Your dream, your dieam comes true You came down the aisle wear ng a smile A vision of loveliness I uttered a sigh whispered goodbye Goodbye to my happiness Your mother was crying Your father was crying And I was crying too The teardrops were failing Because we were losing you. PROMISE ME Thi^ song is heartily d'-dicab-d to Miss Naty Vicino of Sta Cruz. Lagu na from Dady of G. Tuazon. Sampaloc. Also to Trinidad sister's B-Jen and Rosy from Poping and Angeling. Promise me that your heart is mine forever And you’ll never, never, never Leave my heart to love alone Take my heart it is yours to keep and care for And my only love therefore It is yours to rule alone with Your k ss giving life into my soul Complete Set with 56 cur-.s 3-tj; Refill 2.20: Postpaid add 0.50: Illustrated pamphlet mailed free. American Goods, 178 David, op posite “Crispa”. Tel. 3-26-60. My sense rest, I don’t recall A thrill life this I felt before Promise me, that your heart is mine forever And you'll never, never, never Leave my heart to love a.one. “SO CLOSE TO MY HEART” I heartily and lovingly dedicate thia song to my dearest friend Llwayway de la Cruz of .Torres H gh School, to Milagros Manongdo of Jose Abad San tos High School. Also to Mrs. Cieofe R. Icasiano of Rizal Elem. School to Liwanag and sis. Pilar and Edy Tri nidad of Torres High. Dedication came from Leoncia B. Francisco. You're close to my heart each night and each day You’re still in my mind though you're far away Can’t you see I am lost when you’re beside me Every night I dream and wonder If you think of me, now that we're apart And f that could be, teardrops would no start Lonely days and night have taught me just one thing That you’ll always be So close to my heartBAKIT MO PINALUHA Ang awit kong ito ay buong puso at pagmamahal kong inihahandog kay Eb. Victorina R R^y^s d .hil ?a pag > pit ng kanyang kaarawan noong Nov. 27. Alay pa ria kina Bb. Remedios Martinez at Bb. Socorro Valero ng Sta. Clara, Sta. Maria, Bulacan. Han dog pa rin kina Eb. Veronica Duque at Bb. Anita Veri ng Aguinaldo Insti tute. Ang handog ay buhat kay Bb. Agripina S. Tuazon ng A. I. Ang ulila kong puso Kay dali mong maniwala Na ako ay may kasuyo Huag kang magaliUangan At huag kang manibugho Tunay na ikaw lamang Ang tangi kong mamahalin. Coro Kung alinlangan ka giliw At ako’y pararatangan - Bakit di mo pa tapusin Ang nalalabi kong buhay Mabuti pang ito ay tanghaling bangkay Kung d rin lamang paniniwalaang kita’y minamahal. “SA BUONG BUHAY KO” Ang awit na ito ay buong pusong inihahandog kina Bb. Maura V. Trini dad at Bb. Patnubay de la Cruzz sa kanllang kaarawan, ganoon din kay kay Bb. Leonila de Jesus ng Balubad, Bulakan, lalong lalo na sa aking minaiiiunai at ¡tinatanging dilag . a si Bb. Liwanag de la Cruz. Alay ni P.B. F. ng Samahang Gabay Ng Kabataan Alay pa rin kay Luisa de la Cruz ng isang nagmamahal, L. E. B. Sa buong buhay ko, iibigin ko’y ikaw Sasambahin Rita ng walang ka apusan Sa aking puso’y di ka mapaparam Ligaya ko ang saglit kang was layan Sa buong buhay ko, tanging yaman ko’y ikaw Sa buong buhay ko ay wala kang kapantay Oh, giliw manalig ka sana Puso ko’y ivo lamang Ivo habang buhay. D I W A T A Ang awit na ito ay buong puso kong inihahandog sa aking mga kaibigan sina: Remedios Bartolomé, Felisidad Diaz, Donata Fabian at sa aking kapatid na si Lauro de la Cruz. Alay pa rin kay Ines, Menes, Temyong at sa maggakapatid na Rosa, Maria, Ticang, Puring ng Parada Sta. Maria Eulakan, at alay pa rin kina Teofilo de Jesus, Moists Alga, Asuncion Mar tinez, Lourdes de la Cruz. AvNIno Mendoza, Vicente Pantual, at kay Juan del Rosario ng Licod, Sta. Maria Bu lakan, alay ni Ruperto de la Cruz. Dinggin ang awit ng pag-ibig Ikaw ang dahi an magandang diwata niyaring dibdib, Kailan mo kaya iniis’p na ako’y hanguin sa dusa’t hapis, Di ka na naawa sa aking buhay, Lingapin mo sana kahi’t minsan Isinusumpa ko at iyang asahaiu Ikaw ang pagibig hanggang sa wakas. - KORO Magbuhat ngayon at kailan man Hahanapin kita giliw Sapagka’t mahal kong tunay Ang pag-ibig mo sa akin Kung tayo ay magkapiling na Lagi kang susuyuin Ang lahat ay saiyo giliw ko Hnggang sa Libing• THERE’S ALWAYS MY HEART This song is heartily and lovingh dedicated to Zilma, Rosie and Cora of NEMCO, Surigao, Surigao; to Vir ginia Tiujongco and Aunt Pepartg of Placer, Surigao from a friend. To my love one from Nanong of Bad-as, Pla cer, Surigao. Exclusively to her from L. Want to know me personally? Sur<-. If ever you are lonely Wanting affection Needing protection There’s aways my heart You have’nt earn <o whom W 11 you turn to There’s always my heart When you tied other arms And find them untrue My heart will be waiting for you And just that, there’s always time in December There’s always my heart. “YOU BELONG TO ME” This song is heartily and lovingly dedicated to brother Vic, to sister Nazariaand Lourdes Santos to Junior (alias Taquio) and to Rudy, also to Rosie, Melie, Cely and to Mr. and Mrs. Pab. de la Cruz and most special ly to lovely Naty, and Mela Tamayo and to Leopoldo Gavino of Phil. Den tal College, by Cyrano C. Santos and with heart and soul to simple and sweet Ester Paguio from the boy next door. See he pyram’d along the nite Watch the sun rise on a tropic Isle Just remember darling all the while You belong to me. See the market place at old agiers Send me photographs and souvenirs Just remember when a dream appear You belong to me. I’ll be so alone without you May be joudl be lonesome too and blue Fly the ocean in a silver plane See the jungle whqji it met with rain Just remember till you have again You belong to me. ENROLLMENT NOW IN FULL SWING Courses Offered: Dressmaking * Beauts Cultura : Itair Science * .Embroidery * FREE Diploma Our Method i« Modern, Scientific. Shortcut, Practical and .<taic*idc. Morning. Aftermum and Evening Classes Instructions in: English • Spanish * Chinese * Painpango ' Tagalog " ' rl«»«*;« no. * Visayu and other major dialects. The first One Hundred students to enroll from October first u ill i>C ghen FREE instruction in all kinds of pleatings. AMERICAN FASHION SCHOOL . Quezon. I>b<l. <01. ■ Azcarrugu Manila n i. t -37