Magasin ng Bagong Buhay. Enero 20, 1957

Media

Part of Magasin ng Bagong Buhay.

Title: Magasin ng Bagong Buhay. Enero 20, 1957
Issue Date: Enero 20, 1957
Language: Tagalog
Rights
extracted text: Mapapan5Í< 1 s.i larawang ito ang kinasusuungan9 panganib at matindin9 hirap ni dinar•· nas ng mga 1ac 11g humihila u andu ng Mah.I na S•nvor NH ar•no u Oui• po tuwin9 ip• y· puprusisy:>n s~ """" ng kapist•h•n. M•ging .in9 iba p•n9 debolo •f mg• m• v p• n• t• •v g• n· y<ln d i., •ng nangy• yari u hang•d na m"hh•wak mtn l•m•n9 u1 lubid o m1kaha lik kaya u M ~ h • I n~ Senyor sa gro ng prusisyon. LW!llW.bu 1 .. ,..;,, ~ L i n c~ nf ...,..... ""' i<alalip o po.haJ'Unf 8A(;ONG •URAY ~ T • no•p>n 11 p:u .. i.1.n: 111") ~:unp•loc A•·onu•, L""'od Qanon. Ku•pi u t.·.u1td p,...,, l'hili~::< ~;~i<Z~<~';,:,:-i~N~~\·si~.',,.. Fui ..... srn"i<••e, t.·a11.a NonumalDu(<ll.: tDDlt R.A!IOLA K>nw>d: GRtGOl\IO R. FLORENCIO Sa 1ini1u:: Pr.J'!. \'F.~!l':UP.LA ADC l>b11 ,,..,, ,.:i., o p>dalaaf·Uil<>n• u M101iD • iu> >r ipadola .. , M~:uin n1 BAGONC BlJHAY, 209 Su.poi°" An., Qu-o City. 2-MAGASIN NG BAGONG BUHAY - ENERO 20, 1951 SA LAHA 1 nang Patrong tpinagpipista sa Ka· E:1~ªaº.Jf :aaise:;o~airf=:n~usi: Q~¡!;:.ª&~~a::~ rayo ito ng napakaraming tao buhat sa lahat nang dako, bukod sa mga tunay na deboto at may panata sa Mahal oa Senyor. Noong ika-9 ng buwang kasalukuyao, min· san pang nasaksihan ang dakilaog kapistahan ~g Senyor Nasareno. At gaya ng mga nakaraang taon, naging tampok ang idinaos na prusisyong sinamahan ng makapal na tao. Ito'y nagpapatunay na banggang sa mga panahong ito·ay nananatili pa rin ang matapat na pananálig ng mga deboto sa sina· sambang Mahal na Senyor sa Quiap~. yon, na nagiging sanhi tuloy ng kapahamakan ng ilan. Bak.it k.inakailangan pang magtulakan at maggitgitan upang makalapit lamaog sa andas o malea· balik sa Senyor Nasareno sa oras na inililibot ang prusisyon, gayong maluwag namang maisasagawa sa loob ng simbahan, kung maayos at tahimik na ang lahat? Bak.it nagpipilit pa ang marami na isapanganib ang buhay upang maipakilala lamang ang matapat na pagsamba sa Patrong pinipiotaka· si? Sa ganitong paraan kaya ay "napapalapit" sila sa Diyos? Kailanma'y hindi ninais ng Maykapal na ang pagsamba sa kanya ng tao at maging sanhi pa ng kápinsal~an at kapahamakan n~ maram~! . At sinabi rin ng D1yos: "lngatan mo ang 1yong sarih at üngatan kita." At sa kusang pagsuong sa panganib ng mga kinauukulan sa hangad na maging karapatdapat sa Diyos ay ~ila lalo pang nilalabag ni,la ang kalooban ng Maykapal. . Kung pakalilimiin nga lam¡,,ng ng mga kinau· ukulan ang bagay na iyan, kaipala'y higit na magiging mahalaga sa Diyos ang kanilang matapat na pagsamba at pananampalataya-. Higit ding. magi· ging maayos, mapayap_a at masaya ang pista .ng purok ng Quiapo, na sa kabila ng lahat at ano man ang mangyari, ay mananatiling isang natatanging araw sa kalendaryo ng mga Katoliko ... Naging "m1l1ka1 na d•ok., u ki1uHn ng mga Huk •n1 pagsuko nt Lui5 Taruc P•I• karun ng m1ta9al n a pamumundok. Makikitang kinabpanayam slya nina Pangalaw1ng Kalihim Jose M. Crisol ng Ta nggulan at Tanyant1 Han1ral Juus M, Vargn, naglng puno ng Hukbong Sandat1han ng Pilipinas, ID· 111ant1lang naka111asid ang llan9 malalan na pinuno ng hukbo, IVEUT/MtlrMIO: l.lllCA~ tlA PAtlA~GGol '8G M6A PULAHA~ SA pagtutungg~li ng dalawang laka~ ngayon &a daigdig -Demokrasya at Komunismo - ay ligt::s kaya ang: mga bansang walang kinikilingan, o neutral? Nguni't dapat munang itanong. T.ilaga kayang walang kinikilin;:;:an ang mga bansang neutral? ANG DOKTRINA NG NEUTRALISMO A N G Neutralismo'y tsang lakas na pananggol ng Komunismo na maaaring ikas'1wi ng mga mamamayang mapaJ mahal sa kalayaan kung hindi mahahadlan¡,:an nang mab:sa. Bakit? Sa mga bansang neutral ar ipina'1ihintulot ang p.::.gtalata¡.: ng mga ~mbahada .i t konsuladong Pulahan. Ilo'y gina¡::amit na s<:ntt·o 11 g mga prvpaganda al paniniktik ng mj!'.a komunisla. Jpinahihintulot din sa ncutra1 i~ mo ang pakikipagkaJ¡¡ka· Jan sa m;:¡a Pulahan. Sa gayon, naplpilitan ang malalayang_ b<insa na makipagkumpitcnsiya sa mga komunista na nakapilgpapabuba r,g hal<1:,;a ni,! mg:t kalnkal pagka"t ang huli'y hindi gumugugol sa pa~ gawa. Sinasabi n¡; i\ang ina· panuligsang kritiko ng pamabalaan na m;:ibu\ing rnaging neutral ang maliliit at mahinang bansanL! gaya n_q Piii:;inas Nguni-t isani::- pain 'l<imang ito, pagka't ang m!!a bansang t1C'ut ra\ ay hindi Jigtas sa p;1nanak0p ng ko· munista. Kaipala., sa. aJir, m:ing: bans:ing ncutrd ay may komunista na m:;aaring mah.:dal na pimu~o ng pamahalaan. At kung magk<tL 'Jl.Jn na ng kapangyarih., , ang mga kawal na Pulahan "Y magpapala8~ for all ~9 and old ! ENl:~O 20, IH7 - MAGAS IN NG BAGONG BUMAY-3 NEUT~LISMO ••• • ' ' or interiors - [LIZAIDE PAINT & OIL fACTORY INC -1-MAGASIN NG IAGONG IUHA y \!.) Up•n1 m•hHMla 'I• m11tl11n1 P•ldkll•b•n H Pul•h•n lt m•ipa9!1n11tol •ng Dlm6kra1y•, n•1d101 n11 ,. ... , • n•y u B•n11kok, T•yl1ndir1, ang m91 b1nun11 k .. nib M "Sou,hilHt A1i• Tr .. ty Or• 91niHthm" (SEATO). - ENIERO 20, 1957 +. .. ~ .:' • ,;, • ~ e o ./ " •'!> • • '.? ,j ~ o ? e;> o o o o :> kas hang~ang sa ibagsak ang pamahalaan. Ayon sa pinaniniwala• ang doktrina, ang Ncutralismo'y nasasali¡..: sa panar.alig sa Diyos; sa pagibig sa banso, o nasyonalismo: sa Dcmokrasra, sa pagkakapatiran ng lahat, sa katarungailg patilipu• nan. Nguni't bakit pinahihintulutang mabuh:'ly sa Neutralismo ang Komunismong nagbabawal sa rellhiyon? Kung ang mga b<insan.i: neutral ay mn.pagmahal sa hansa, bakit kinikilala ang pamnh;ikiang n?.gwawasak sa malig ot tradisyon? Kuug mak:i·Dcmokrasya')· bakit 'kinikilala ang _ pamahalaang pinamumunuan ng mga diktador? - At, kung tutoong ang mga bansang neutral ay gumagalang 'sa katarungang panlipunan, bakit pinapayagang umiral ang Komunismo na humahamak sa karangalan ng paggawa, sa pang-aalipin sa mga anak-pawis at kumakamkam sa kayamanan upang kasangkapanin sa pananakop sa daig• dig? l\IAGTATAGUMPAY ANG KALAYAAN ANO ang pilosopiyang napapaloob sa doktrin• ng Neutralismo? Ayori sa propa~anda ng mga bani:ang neutral: "Mabuhay al bayaang mabuhay." Ito'y matatanggap nr,: malalayang hansa. sapagka't mabubuhay ang l.amng demokrntiko kung babayaan sa kanilang sarili Nguni't sa katotohanan, ang kahulugan ng Neu• tralismo ay ito: "Bayaang mabuhay ana komunismo at b:i.yaang ito lamang anJ:! mal)uhay." At, an.; doktrinang ito'y h:ndi malatanggap ng malalayang mamamayan upng paalipin sa Pulahan. Hin<li rnabubu'1ay nang magkakasama ang Demokra~ ya, Komunismo al Ncutr:ilismo sapa gka't hindi maaaring malaya at alipin anl? mga mamamayan s..1. iisang pagkaka• taon. Gaya ng sinabi ng Pangalawang Kalihim Jose M. Crisol ng Tanggulang Pambansa nang magtalumpati noong Nobyembre 3, 1956 sa di-pangkaraniwang panayam ng "Asian People's , AntiCommunist League" sa Maynila, "napakaliit ang daigdig upang mabuhay na magkasama ang Kalir yaan at Pang·aalipi?." DahH <lito, lahat ng malalayant? bansa'y dapat magkaisa at magtulungan hindi Jamang sa panininciigan sa ikapananatili ng Demokrasya kundi sa pagpaoalaya sa ibang ba· hagi ng daigdiR na nasa· sakop n~ Komunismo. Ang Malayang Asya ay da¡::at en a k is a n i b sa Malayang Europa, Aprika at Ame r i ka sa ~agtatata~ ng Malayang Daigdig. Sa ganito, mata• tamasa ng sangkatauhan ang biyaya ng Demokrasya -an,i:: pagsamba sa Diyos, ang p:igsasarili ng pamahalaan, ang kata· ruo1gang panlipunan. · Nguni't sa pagtutung. gali ng dalawang lakas -Dcmokrasya at Komunismo -ay magtagumpay kaya ang una? Magtata• gumpay. Sapagka't an¡ Kalayaan ay siyang tuaay m1 Iika i ne t•9. PULAHAN VS. PULAHAN Hanggang ngayon ay patuloy a-ng himagsikan sa Europa. Patuloy ang pg-aaklas ng mga Unggaro sa pananakop ng Rusya. Hindi matatawaranJi!: isa sa mga pangu· nang layunin nila'y ito: luma ya. Nguni't ang iba sa mga kilusang laban sa Sobyet o Rusya ay_ maaaring mga "pakitang-tao''" lamang na ginagawa ng Pulahan upang makapagpalawak ng larangan sa malalayang bansang mapasok na ng Komunismo. Sapagka't ang pagpapa· lit ng lider ng komunista sa kapuwa .lider ay hindi )aban sa komunismo, o maka-Demokrasya. Si Josef Stalin ay tinuligsa ni Nikita Khruschev Nehulog u kemey n9 beles 11 Gulllermp Cepedocie, m•· t•es ne lider. ne Pulehen, n1n9 mepetay ng m91 kewel ng p1meh1l11n H Kebiny•· en h•b•n• lihim n• nentHkit n11 m1111 kep1n11l11 . . sa talumpating binigkas noong Febrero 24 sa lklil· daláwampung Kapulungan ng . ~apiang. Komu• riista ng Sobyet sa MosklL 4ni ,Khruschev: "Sinimu· Jan ni Stalin attg patakarang 'kaaway ng mga ma .. mamayan' ... Sa katotoh1,nan, ang tanging pa• raang ginagamit sa pagalam n.e; kasalanan ·caa (Buklatin sa pah. 31) D1l1w1n9 m1t115 ne k1111w•d ng Politburo s• PilipinH. sine Angel Beking et S•m•on Rodri· guH, eng neh•tulen ng Hukum1n9 \Jneng Dulugen ng Meynile ne m11ioi11ng90 u lc111l1n1n9' p19b1ngon leben H p1m1h1IHn. N1k1d1mit·sibily1n, mekilciteng tinetenuren sil• ng m91 ka· ·W•I mule se bulw•11•11 n1 hukumen noon' nililitis pe. ENERO 20, 19S7 - · MAGASIN NG DAGONG BUHAV-1 ANG KRIMEN AY DI PJNAKIKINABANG,611 HINDI NATUTUNAWAN' MAGKAMIT NG TUNAYNA DAGLIANG LUNAS SA . PAMAMAGITAN NG MGA TABLETANG PHllllPS' MILI< OF MAGNESIA 6-MAG"ASIN NG BAGONG BUHAY ~ H•WAGA e PAGICAWALll ~ Qinlln.g PCJlma "Tumutol al nanglaban si ya. ngunft, nang si· ya·y maibilangga. ka sa aking mga bis1g, at nang nailapat ka ang aking mga uhaw na labi sa kanyang mabangong bibig, ay na· ramdaman kong magtatagumpar ako sa aking hangarrn, dahil sa anc kanyang mga · bisig ay unti·unting pumupulupot sa a~in upang. lalang magkaditt ang anung katawan. Nguni't biglang-bigla ay nakaramd<im ako ng ma· tinding kirot na siyan¡ íkinabitiw ko sa kanya, sapagka't ang kanya palang "pagbibigay" sa akin ay isan, pakana lamang upang ako'y masaktan niya ;:it nang siya'y biti· wan ko, ;it ito'y ginawa niya sa pagkagat s;i aking dila s;1mantalang kami'y naghahalikJ.n! Naputol ang dila ko, at dahil .sa kirot, ay biglang nagdihm ang aking paningin at siya·y bigla kong hinawakan sa lecg. at binigti sa pamamagit:m ng aklng sinturon hanggang sa siya'y malagutan ng hininga." Jto, humigit·kumulang, ~ng salaysay ni Purhimc Ciclo, :H taong gulang, nang ipagtapat niya kay Brig. llen. '.\lanuc! F. Ca· bal. puno ng konstabularya, kung paano niya pina· tay si Ginang ?\on ' rnia O. Palma, is;ing mayamang taga.lunsod ng Dabaw, at pinagsisilbihan niya bilang tsupcr, nang ito'y lumalun sa kanya nang pagt;ingkaan niyang halayin sa isang ilang na pook sa Jabas ng siyudad. Ayon kay Cid o, p:igka· lapos niyang: patayin ang kanp ng amo, ay inilagay niya ang bangkay nit<J sa lik,Jd ng kanyang minamanehong kotsc at siya'y nagtungu sa Kotab<ito at doun ilinapon sa isang pook na makapal ang mga tabhih :\11g krimen ;iy n:mgyari 11 o u n g nakaraang ::>cp· - ENERO 20, 1957 Sinvl•t ni Tito V. Carballo tiyemhrc 28. 1956, at ·n~ng kum;ilat :mg b:ilita na si G!n;mg Palma ny nawawal;1, sampu ng kanyang lsupcr .at kolse, ang kuru·kuro ng mga mama· mayan ;iy dinukut ng m:i· s:isamang-loob :ing may;i. mang ginang upang pagk;itapos :'y hingian ng ma· Jaking h;liaga si l.iinoong Rkardo P;dma, na isang clck;ino sa Ateneo· de Da\'ao al isa sa mga maysalapi sa n;ilurang lunsod. Pagkatapos na maipaghig:iy-alam ní Ginoung P;llma sa mga may-kapangyarihan ang pagkawala ng kanyang kabyak, l.~u¡wr ar kotse, ay sini· nmlan din niya ang pagh;ihanap na n~hantong sa k;.ioy.a hanggang sa Misa· mis Oryental Nguni'l, bigo at pagod, si Ginoong Palm.-, ay nagbalik sa Dabaw pagkatapos ng 15 araw na paghahanap, nagulo ang isip sapagka't ang lahat ng: kanyang na· pagtanungan ay pawang dinukot sapagka't hindi tumalanggap ang kanyang pamilya ng sulat mula sa mga dumukot na humihingi ng salapi, ang buong Iakai{ ng konstabularya sa ika-3 at ika·4 na purok militar ay pinakilos ni Hen. Cabal upang hanapin ang nawawalang ginan¡ at ang kanyang tsuper. Ang paghahanap kay Ginang Palm.1 at kay Cielo ay nagbunga noong nakaraang iJs,a-11 ng buwang kasalukuyan, pagkatapos ng 3 buwan at 10 araw, nang itong huli, dahil sa takat, ay kusang-Ioob na sumuko sa alkalde ng ba· yang Cortez. Bohol, na si· yang bayan nlya, at nagbi· gay ng isang gawa·gawang salaysay na ang kanyang pinagsisilbihang glnan¡ ay dinukot ng apat na sandatah~ng .lalaki. Dahil sa ang pagkawala ni Ginang ·Palma at ni Cielo ay nakatawag ng pansin ng buong hansa, PANSAMANTALANG NAKAIWAS SA BATAS ANG PUMASLANG KAY GNG. ONG PALMA, DATAPWA'T INUSIG SIYA NG SARILING BUDHI HANGGANG SA KUSANG SUMUKO •• nagsipagsabing hindi na- ang Pangulong Magsaysay, kikita ang uawawala ni· pagkatapos na matanggap y:mg asawa. ang balita na· sumuko ang Ang mag-anak na Pal· ~~~~.e'(;a~l ~=gp~~º:asi~,i. m:i, mula nang mawala si an ang p<igSisiyasat sa ma· Ginang P;:ilma, ay hindi na hiw:igang pangyayari. Sa nanumbalik sa daling sig- utas ni Hen. Cabal, si la. Sila'y nagdanas ng Kom. Constantino Navar· isang P a s k o 't Bagong ro. isa sa mga pinuno ng T;iong sakbibi ng dalam· Criminal Investigation Ser. h:iti lalung-lalo na ang vice ( CIS) ng re, ay Iukanilang mga anak na hi- rnipad sa Bohol at kinuha nahanap·hanap hanggang si Ciclo ;:it dinala sa KarrY~ g <l~va~~ n:n~1a.kalinga ng pa C r a m e, himpilang pangkalahatan ng konstaD.ihil sa hindi makita si lmlarya, upang doon siya· Ginang · Palm:i, at hindi satin. . na man mahinaliing ito'y .~ Sa harap ni llcn. Cabal, inulit ni Cielo ang kan· yang salaysay sa alkalde ng Cortcz, Bohol, nguni't pagkat<Jpos ng mahabang pagtatanong sa kanya, ito ay nagb:i.go ng isip at nagsabi nang katotohanan. A~·on kay Cielo. noong ma!.:-iika· • ng gabi ng Sep. tivcmbre 28, 1956, tina: w:i,g siya ni Ginang Palma al lpinalabas sa kanya ang kotse, sapagka't habana· · pin nila si Ginoong Palma. Pagkasakay ni Ginang Palma, ayan kay CielO, ay· iniutos sa kanya na magligid sila sa siyudad, al ha· bang tumatakbo ang kot· se, ang kanyang pinagsisilbihang babae ay tanong n:ing tanong sa kanyá. kung kilala niya ang kaia· g:uyo ni Ginoong Palma. Dahil sa sinagot niya si Ginang Palma na wala siyang nalalaman tungkol sa kalaguyo ni Ginoong Palma, dugtong ni Cielo, nagalit si Ginang Palma at sinimulan siyaug mura· hin sa loob ng kotse. Pag· katapas, sapagka'l lila hindi pa nasiyahan ang ginang sa .ginawang pag-ali· pusta sa kanya, ay inalis nito ang sapatos at ipinuk· pok sa kanya. Nang siya'y pukpukin ng sapatos ni Ginang Palma, ani Cielo, ay na sa may t:ipat na sila ng kampo ng mga babaing cskaut ng Dabaw na halos na sa !abas na ng siyudad. "Dahil sa galit ko," pag. tatapat ni Cielo, "ay itini· gil ko ang kotse at pinagtangkaan kong agawin ang . sapa tos na ipinupukpok sa akin. Dahil sa pag-aagawan namin, siya {Ginang Palma) ay nayakap ko, at dilo nagsimula ang hanga. rin kong halayin ko na si" ya nang tuluyan." Ayon kay Cielo, nang maibilanggo na niya si Ginang Palma sa kanyang bisig, ito ay nagpahiwatig na pumapayag sa kanyang n<1is. Nguni't nang mag· k:irpon .ng pagkakataon, s¡,imantalang _ hinahalikan • niya, ay bi~J;mg kinag.at KllAPITH IC SIPON? , "'----------.... 1 1 1 1 1 1 1 , Naito ang Oagling : :PANLUNASI: ~----------- ... llAllLIS UBTAS • Ukolsasakitnguloittlagnat: 1 d•hil sa sipon, lumunok 11g 1 1 CORTA_V Kahanira·han¡a 1 l 1ng bihs ng CORTAL sa I 1 pardudulot ng grnhawa 1 IPina.sisiglapakayo! 1 IUPAGSl .. UMPUNG NG ltllOT, I Coiia11 • /JA6U•UBTAS•TIYAK: ~: :-~~~ ..:• :::;::;· ;;,:: ·~ ~ a.ng kanyang dila na sl- naniraban siya nang mga yang ikinaputol nito. ilang araw. Mula dilo ay lumipat siya sa Sebu, l3o· hol, Leyte, Samar, at ang huling pook na pinagta· guan niya, bago siya nagbalik sa Bohol, ay sa na· yong Ayugay, Esperanza, Agusan. "Dahil sa ayaw akong patahimikin ng aking budhi," paliwanag ni Cielo, "ako ay napili· tang bumalik sa hayan kong tinubuan, Cortez, Bohol, at doon ako sumuko nang kusing·loob kay Alkalde Oiosdado Rene. gado." Nguni'l, dahil sa takol niyang siya'y maba· tulan ng bitay kung ipag. tatapal niya ang katoto· hanan, ay gumawa siya ng isang ~alaysay na siya at si Ginang Palma ay dinukot ng apat na sandatahang mga lalak.i. Siya, umano ay pinato ng baril sa ulo at si Ginang Palma naman ay inilagay sa la· Oahil dito, dugton~ ni Cielo, ay kinuha niya ang kanyang sinturon at siya niyang gina_mit sa pagbigtl sa kanyang pinagsisilbihan, at nang malagot ang hininga, ay inilagay niya ang bangkay sa loob ng kotse. Pagkatapos ay nagbalik ·siya sa siyudad, sa kanilang tahanan, at ipi· nagbigay-alam sa kanyang Jsawa ang nangyari, na inutusan niyang magbalot ng damit al dalhin ang kinilang mga anak upang magtago. Mula sa kanila, aní Cielo, siya ay nagtungo sa Kotabato, al pagdating sa isang nayong malapit sa bayan ng Upi, ay kinuha niya sa kotse ang bangkay na nakapulupot pa sa leeg ang ipinambigti niyang sinturon at itinapon niya sa isang pook na makapal ang mga talahib. Pagkata· pos, siya ay nagtungo sa Kagayan de Oro at ipinag· bili niya ang isang gomang reserba ng kotse upang siya ay makabili ng gasolina. Ang kotse, dugtong niya, ay iniwan din niya pagkatapos sa tapat ng Ateneo de Cagayan;-sa. pagka't siya ay madaling mak.ik.ilala kung ito ay dadalhin pa nJya. ~ª:\~~s~~am:; s~11~~~t~~ sasakyan. Nang siya'y ma· tauban, ang kanyang dila ay puto! na. Inatasan siya ng apat na sandatahang 1a1ak1 na magmaneho banggang sa lunsod ng Kagayan de Oro, at doon slya pinababa pagkatapos na sabihan siyang umuwi na sa kanila sa Bohol. Dahil s~ ginawang pagtatapat 111 Cielo, inutusan nl Hen. Cabal si Kom. Antonio Briones, punong mediko-legal ng PC, at si Kapt. Mariano Ordoñez ng CIS na magtungo kaagad lla Kotabato upang hana· pin nng bangkay ni Gi. mmg Palma. Al noong ika·14 ng buwang kasaiu• kuyan, natagpuan an¡;; na· uagnas nang bangkay ng kulang-pnlad na ginang sa pook na itinuro n i Cicio. Nakapulupol pa rm sa leeg ni'( bangkay ang sin· turong ginamit Oj;! tsuper sa pagkitil sa buhay ni Ginang Palma. Walang nasabi si Gi· noong Palma nang lumulubang kapanayamin ng mga maykapangyarihan kundi ipinauubaya niya sa Diyos at sa batas ang na· ging kapalaran n"g kan· yang maybahay. Samantala. si Purísimo Cielo ay nahaharap ngayon sa isang mabigat na pag-uusig. Nakahandang ipataw sa kanya ang paruaa ng .batas nang naaayon sa kalalabasan ng J>aglilitls. Marami ang humuhulang habang bubay na pagkabilanggo o dili kaya'y kamatayan ang mafiging hatol kay Cielo sa sandaling mapalunaf;m ang mabigat niyang pag· kakasala. Ano man ang kahinat· nan ng krimeng ito, üsang bagay ang tiyak na kauuwian: ang paglanggap ng kaukulang parusa ne lpinakikila ni Purílimo Cielo, naglilplt na siy1n9 1H1miltay kly Gng. Ong Palma, k1y 8rig. Men. M•nuel F. Cabal fkaliwa) ang kanyang dila na umano'y kina9al ng biktima at naputol an9 k .. 1.ihali nan9 pina9tatan9kHn niy.1n9 h.11ik.1n .1ng g in.1ng. !to 1ng nak1pagp.sul1k H lcany1n9 dugo hang9an9 u bt,tihin niy1 H p1marn19itan nt kany.1n9 sinturor, 1ng b1ba1. Nalcamuid 1i Kom. Constantino Nav1rro n• Jiy.1ng n19sam.1 k1y Ci1!0 SI Kampo Cnm• buhat H S1b11, taong pumatay kay Gl· nang Palma. At isang bagay pa. rín ang pinatutunayan ng pagkapatay na ito sa ma· ¡aman_e· ginang sa lunsod ng Dabaw: na ang krimen, kailanman ay bindí pina· k.ikinabangan, sapagka't sa malao't madali, nakahandang lumitaw ani katotohanan upang t~mang gap ng parusa ang may pananagutan1 •NILALAGNAT?: L---------- ' 1 1 ¡ Naito ang Oagling ·PAN LUNAS!• i,: _____ __ ___ :.J 1 J Ukolsa sakitnguloat la¡tnat 1 1 da hil sa sipon, lumunok ng 1 1 CORT~L! Kahanga·hanga I :mg bilis n~ CORTAL sa 1 1 pagdudulot ng rinhawa 1 pinasi~igla pa kayo! 1 : 11.APAG SINUMl'UNG HG IUIOT. I coria11 : D_A_~L{:~l~'!.~·!f.Y!._K: L -:-;::.;·.::·.::·=:.:·.::- ;!;'.J ENERO l0._ 1957 MAGASIN NG OAGONG RUHAY-7 BINIBJNING MARISSJ\: Sa kasalukuyan po'y may 16 na taong gulang ako at na sa ikaapat na baytang na ng mataas na paaralan. Nakikipag-ibigan ~~al3kkoo;: m~~n~ l~~o~gg !~\ill~an~~~~~~o s:~i:~ paaralan, at dahil dito ay isang malaking karangalan pafa sa akin ang maging kasintahan niya. Nakakilala ko na po ang kanyang mga magulang at nadarama ko ang kanilang pagkagiliw sa altin. Sa maraming pagkakataon ay 1--MAGASIN NG 8AGONG BUHA Y isinasama na niya ako sa waan ay hindi nagkaka· kanilang tahanan. Alam Toon ng gabahid _ mang ng kanyang mga magu- ulap. Gayunman, isang lang ang aming katayuan bagay ang nagbibigay sa nguni't walang nalalaman akin ng pag-aalinlangan ang mga magulang ko sa kanyang katapatan. tungkol dito sapagka't Afaw niyang maghintay hindi ko siya ibig papun- ng siyarn na taon pa bago tahin sa aming tahanan. kami pakasal. Binabalak Sa paaralan na po lamang kong mag-aral ng isang ,kami laging nagk.i.k.ita. kurso sa loob ng apat na Ang aming. pagkakauna· táon pagkatapos ko ne: ISA PANG ~ M~~T~ Maligayang 1957 sa inyo! At sa mga hll"mihitit ng SOUTH SEA sa buong Pilipinas -salamat sa tulon.e: ninyo upang maging masagana ang nakaraang taon. Ang .SOUTH SEA ay ipinakilala sa inyo noong 1956 na naging masaga.1 nang taon! Ang SOUTH SEA, sigarilyon_e: iminumungkahi ng diIag ng Dagat-timog na si Nana, ay suwabe at banayad. Gawing SOUTH SEA ang inyong sigarilyo! - ENERO 10, 1957 pag·aaraf sa "llai~ul, at pagkatapos ay tutulungao. .lto muna ang aking mga magulang bl!:CO ako "lumagay sa tahimik." At d¡.. hil sa pagtutol niya sa aklng nais at sa mga ipinakikita ay hiniling kong.putulin na muna namin ang Nguni't siya ay tumaaming pagkakaugnayan; langgi.. Ano po kaya ang dapat kong gawin? - Alicia. 14J\HAL KONG J\LICIJ\: lnaakala kong mabuti n~ ~~a -~~~a~~::ii.~gis~ª t1::;:. gaya ng binabalak mel, bagaman ipagpatuloy mo rin · ang rnabuti ninyong pagpapalagayan sa pakik.isamang parang kapatid. $a taglay mong gulang ay wari b a n g napakaaga pang lubha ang magbalak ng rnga nararapat mong gawin pagkalipas ng ·siyani na taon. Magkakaroon ka pa ng mabuting ~~~:a~~t;o~a~'ki::;~:~~ gan mo sa kanya ay hindi matatalian ng isang ka· sunduan o tipanan. Sinimulan mo na sa maling landas ang pakikipag-una· waan sa kanya nang hindi nalalaman ng iyong mga magulang. ·· Higit kanino man ay sila ang dapat na makabatid ng mga taong plr¡akikisamahan mo. Dal· Mal. mo ang mga kaibigan m. sa inyong tahanan at bigyan mo ng pagkakataong makilala ng iyong mga magulang ang mga kaibigan mo at nang makatiyak ang mga magulang rno na ikaw ay na sa mabuting kal)lay. HUwag ~ong panatilihin ang U18· ling pak.ikipagkita sa iyong katipan · sa labas ng inyong tahanan. -Maris10. BINIBINING MARISSJ\: Ako po'y isang dalagang may 26 na taong gulang. Sa :kasalukuyan po'y may kahpan akong nakahihigit ng· tatlong taon ang gul~ng sa akin. Mabait po s1ya at mapagmahal, nguni't isang bagay lamang ang hindi ko naiibigan sa karwa Jalo na nitong mga hul~ng ~raw. Ito po ay ang labts niyang pagka-kon· serbatibo. Malimit pong pinanggagalingan ng pagtala!flpuhan namin ang pak1k1alam niya sa paraan ng aking pagbibihis at pag-aayos. Ako po'y maka· moderno at dahil na nasusunod ng aking mga magul.ang ang aking layaw a;¡ wala akong bagay na runais na hi.p.di né\.SUSUnod. Nguni't mal~t pong si· yi'.y sumasalungat sa ak.ing mga maibigan kaya't rnalimit na sa paglabas na· ming magka.sama ay umU· uwi kaming -kapúwa may hinanalrit sa isa't isa. Ta· ma po bang sundin ko ang lahat ng nais niya para sa akin? Ako po ay inaabot na tuloy ng pagkabagot at naiisip kor;)g makipagkalas na. sa..kanya yaman din la· ~p~~,as~·~gk~::1 k!am~~~ ~~f3{~b:~ªliYaNf~;~:! ~: di ko yata matitüs . na ma· wala siya sa aking buhay. Tulun·gan ninyo ako sa paglutas ng suliranin kong· ito. -Metba. MELBA: Sa taglay mong gulang ay natitiytk ko na· mang· kaya mong magpa· siya na sa mga bagay na marapat at hindi marapat gawin. Hinggil sa hindi ninyo ipinagkakasundo ng iyong katipan ay ikaw -na ring iyan ang higit na ma· kaaalam kung ano ang nararapat rn o n g gawin. Kung tapat ang inyong pagmamahalan ay ano't hindi kayo magkakapaI::"sªaº i~;~gay ª~a:i maunawain at mapagbi· gay. Lamang, ang masasabi ko sa iyo, balay na rin sa J)agtatapat mong ikaw ay maka-moderno, ·ay ito: Hindi sapagka't tayo ngayon ay nabibilang sa ma· kabagong panahon ay kinakailangang sumunod na sa... lahat ng maltita mong. ::~:~n:g iS~1~~ho~.o ~~i iyong mata at tingnan sa iyong sarili kung ang si· nusunod mong pamamaraan ay karapat·da,pat o hindi. Maging matalino ka sana sa pagsunod sa makabagong panahon. · Bi· bigyan kit a ng. halimbawa: Kung minsan, sa pagda· damit na lam¡mg, nauuso ngayon ang malalaswang tabas na halos ay wala nang naitatago sa iyong katawan. lyan ay nakapagaudulot pa ng ~~~~aka:Í~=ka:;insi::·. :; nag-aanyong . "rnumura· hin" ang may-suot, iyan ay hindi mo dapat sundin. Ang ugali ng iyo.RJ¡>kasin· tahan ay maseJran; at sa· pagka't mahal ka niya, hindi ni>:a gustong maging kahiya-hiya ang anyo mo S:. harap ng lipunan. Para sa kanya, nais ni· yang ikaw ay igalang . ng iba gaya ng paggalang niya sa iyo. lyan lamang, Melba, at inaasahan kong ' mauunawaan rno ang ibig kong sabihin. -MARIS· S<I.. l«!.9a.,daka'"9 -lool> ""Cka.,.¡fO Soli.s td::.. Cº'ª~" l2iv.as M-9"'-~~~ SNJ'T'OS F'O~íRAITS ENERO 20, 1957 - MAGASIN NG BAGONG BUHAY-9 s~ ~ f(tU;.ya-4f9~ pa#U#~ .......................................................................................... ~9Wll'.~ ANG Bll'l'IHING INA NG TAHANAN Sa pagkakataong ito ay minsan pa naming bubuksan ani: paksa ukol sa ma~ buting pa~sasama. na ,nag·asawa. Kaiba sa unang paksa pa natalakay na natin, ito ngayon ay may kinalaman sa matim· Ping ugaling dapat taglayin ng babae, ayon sa ugali at gawi ng kanyang NAPATUNAYANG PAGSUBOK IAGOHG TABIEIAHG MA111/S HA HAGOUOUIOT NG GIHHAWA UKOt SA lAKIT NG UIO, !/PON, PANANAKIT NG KAIAMHAH KASU, ~ KASUAHAT TUNGÍcASO! / 1 trn.ti.i.@1" •4'fiii@W• {6FIASPIRINA tuwirang lumalagos ang bisa sa Paligid ng Sikmura ! ••• sinusugpo ong kirot soon man nogmumulo ! ANG JU•GILAGILAIAI NA .. ,ANLAIAN I A KIJOI " NG CAJIAl ,,.!NA Al NAGDltPUlOl U IN10 NG 3 Ulil ng bi1Dng pamawi-ngkirot ng ospirin ! WALA HG MAu .... , ... 11 u IAGONG ,oeM.ULANG MA1 IAll\IHANG lllANG CAftAltlllNA U•Ol IA DAGtl.HIGll NAMAIAGAt NA Gl-AWA Kapa¡:kay,iy lumun.,kncp<1ma- ,\lalllha11in.11ni:l'•n-.1rtna a)· nai:du<lulot "'i ni: kit1>\ na kail~n.c1ndumun hin<li Jamant isa kundi da law~u¡: da¡¡;Jing t.asara tuinn1; sikm1,m1bai;uma· nagkaka bisang pamawin¡,:kitu!,atmaypakabuli.anl paJtkakamitn¡ginha· nKallo P11ncsangkapna na1tbibigaysi1tla.pi""' ey naantalo han1u:o.n1tsa mai:· na p.awi a n1t pant hihina. na malimil ka&¡ibat bukas1nt urahan. Napaf-A1•m~n n¡,: k1ro1. Ang 1atll>l'lg.san11kap na 11o·y u.ne mea m1ngga¡:;1mo1 na an¡ ilan ma - nma"1 sabay - s•biU' n11 nackak1blsa MI m11a $3ngkap n¡ kal"llniw1n11: upang mardulot ne m1~ilis n1 1:ir1ha ... ·H p&mawi ng klrot ay binabalam BaKO ninyo m1!1m1n. anc kirot M)' ua • •n1tp111:daan sapalicid n¡:sikmuu. pawi na PlllÍ n11: nakababag1b111: na ka · 1.11ib11n11 1 11rot. Napatunoyanntoi1Holyana1ntbo1on9 porm,.l•"t C.flaopirino •l' nopakobilh. "'º9pa9inhewo ..• itdy -papolunayan din nin~o. S.,,butian...,. Cafiatpirino ng•yon, ukoltocloefi. llanoyodattiyakno9inha- ...... ¡1"t"la, tipon,lran9kosaalpa. nonaliiln9kolo-n. lo-MAGJ.SIN NG BAGONG BUHAY - ENERO 20, 1'S7 """- Mlf"1°1 S•l.ms ~ kabiyak. lsang lunay na Iapi ay hlnd1 madalin¡ kt- PANGAiH9ALAGA pangyayari ang nagbun- tain a~ madaling dampu· $A SARJLI sod- sa amin úpang pak· tln kung kakailangamn. sain ito alang·alang sa Mahirap humanap ng sa.o (Kapadüuc·loob .i Ne"' kapakinabangan ng mga lapl. Kaya- nga ang pag- aa Uol'JDQla 1ll ...._) mambabasa. ü~pok ª'! lubhang kaila- Nalulugod ka mi • Si Julie iliY isang baba- ngan upang m_ay madukot pangyayarinl maremin1 ing masasabi nating ma- kung dumarahng an~ p~g· Uumarating na liham na Sagana! Alam ng mara- kakataon~ "".aJanJ k1nilúta ~agbubuhat aa ating mp mmg nakakilala sa kanila ~flS 8fn~ ng tahanan. Lalo mambabasa na· p1WIDI na ang kanyang kabiyak na sa tsang_ ~angan¡ala- nagsilipagtanoog DI na~ na si Mclencio ay mala- kal ~· tulad m Mana: Me- ukol sa kanilang IUliranln. kas ang kila sa ~nJanga· lenc10, ~apat malaman ng Ba pagpapaganda. Anl lakal. Kaya kinaiinggitan kababaihan na ang ka!a- .mga ito ay i.!a-isa IUllllln& ng maraming gin a n g g~yan. ni negosyo ay hm• tutugunin para . a bmng tahanan sa kanilan¡ di la~mg mahusa~. May lang tasijrabaa at nn¡ pook itong si Julie. Naki- mg~ pan~ong w1ka nga matulungan din "11 11 kita nilang laging masa- ng.~ba ~.Y maabot ~g ~a- paglutas sa bn.Uan¡ llUÜsarap na pagkain ang na- las , at kui:ig abutm ito, ranin kahaín s~ hapag ng mag- ay narlyan na ang hlrap, Up~ng hígit na Dlll· ;~!k P~8~~~ :~~~~ ~~!~f ~ m:aun:ag:a~~~:~~~ºia~~~ :::::: p~~:!:~~al~t nang ~aaan p~ng h1hngm nlan ang salapi at walang payo naming gumamit ·ne si Julie ;a kanilang buhay maipagkaloob agad ang ng isang palitong may. uasapagk~ t ang lahat ay na arna ng tahanan, ay hu· bpulup_ot na bulat aa du.· sa kanda na -kotse, ma· wag sanang magpapakita lo na bTnasa ng lan¡ia-. a garang bahay, madalas na ng sama ng loob 0 k,ya'.y buhok o kap'y buellna pagdalci: s~ . mga kasa;va- pagkagalit ang isang may- na ipinapabid aa m¡a pih_a!l at iba t 1~a pang.pa~- bahay. Sa )",alip, bigyan lik.-mata. t1t1pon. ~a b1glang t~ngm. ng lakas ng loob at maJi- . Ang baku ng bulutbalª.Y mahgayang-mabgaya giliw na paalala ang asa .. tubig ay pansamanLala Ja. 1:1la. wa upang higit na matst· fbans k.aya'l bilMll dlpat Nguni'°t lingid sa· ka· kap. Ang sama ng loob alaman ng marami, ¡j ng lalaki ay huwag &a• ,...,,.,..----:rt?'>-'-... Mang Melencio ay may U· nang patungan pa sa pa· 1~ JJ ¡,~ him na hinanakit sa kan.. mamagitan ni mararahas ~,,_. ,ri~~¡),4~ - yang maybahay. Oahil ¡a na pangungusap, lalo:t ~-~ ~ ~' blyayanc tinatamasa n¡ kung nabibigo ang kani· mag-anak ay nahilig ang lang nais sa pagkakaroon ~ """"' isip ni Julie sa pagmama- ng isang bagay. , ~ ,4- '$ labis. Sa lahat ng bagay Gayun din naman, dahll ~ ay ibig niya ang mga ba• sa pag·ümpok at pa.¡- ' ·gay na de-primera klue- iimpok ang laginr kailaUmano'y kahiya-hiya &a ngan ng allnmang mag· mga kaibigan nila kun¡ aanak. pag-aralan sana malaman ng mga itong ng mga ina ng tahanan na sila ay bumibili nr mga masiyahan na .sila sa m¡a ikabahala. lto sry ná!;.ababijn~i~~.~~~~g~ :: baray na kanilang ~aka- baw sa tagal 01 panahon laki ang k.itain ni Mang kayanan. lsang kabali_wan di gaya ng tunay na bulu· Melencio ay hindi ria su• :ft! ~~;1.:f.!:ay: ::&:u:~: ~ da~:!n SI pa~an~~~g 4\tu!it lamang ang i.san¡ kapit:- yan, laloag 'lll~bubutia¡ .hingi si Julie ng salapl bahay 0 . makapagm.alaln ¡umamit DI puaduyoD o kay Mang Melencio ay sa mga 1~ sa Pl!gp~- moke-up na matia¡tad pabulyaw-bulyaw pa ac h~c.ang sila ay .naka 1" an¡ tuli7 tayu .litu na kung hindi siya mabi¡yau bili ng mamahalinl m¡a kulay na:· inJODI tutil. .Tj. ay ~asama ang loob at bagay. Jl.ÜDC ito ay sa iNDI Jd.. hindi k;Lkitaan ng· ¡Ww Ang kapayapaan nf lalang tindah&n DC IJilCPr9" nt lalakl isang mag-anak ay nasa- paganda b~. At= Para &I lnne lna ns ta- salalay lamang sa pa~· ::= ¡a'famJ.tm 81 hanan, ang dapat na pag• pasunuran at mabuhng ~do DI teyon¡ bid& ~i:~~~ng 0:i~.:i.i:= pagpapalagayan, gayon- ~JJ"OODI tutll ·U Ju~ mag-anak. Oapat " niyang :::=g~m~: ::fg~~~t !~~~ªin~~~~1g ·n~r~ :; banan. At an1 malakiDg 1a subutin muna naaa patul~y na nagsisilald at baha¡i ne .tunglculing . ito ·=fªm~~ 1 = : · kailanganl' paglaanan nila 8)· nak.~tang sa balikat gafOD ay makatiJak.kwl& ang mga araw na bina.ha- ng mga· ina. Sa PJlgpapa- angkop • hiDiblDil a_c f~~i~~ h~;g!~~·;:a:;: aunod sa kanilang kabiyak iniong tutil. tltipid at makapag·ilmpok at mga anak nakikilala AD¡ lubhanl ma1ü:ina d t ·1 ang b.husayan ng isan¡ hilbOg ng binU a1 m.. :~anl~ng "Ju~~tin\ª:O'; ina sa pamamalakad na aarin¡ malunaun se P8" mga araw na sila ay ma· tahanan. Ngun.i't ang pi· ~gi.tan Dl.ebenilydaC hihina' na ay hindi slla nak.atampok. na Ug~lin9 :n=.:"'ªat baC.S~ nsangapta-ngapa. dapat taglaym ng isanr isaDg IJh1:ti.. . _ , u Itanim din sana sa lslp ina ay aog pag-UDawa H ug · plnebrn•lülaf daJ,J. zlg kababaihan na ang s,a.. mga bagay·bapy. d •7. ~ at A p&mam. Ang maipapayo nambl ay, makipagkita Sila sa isan'g dalubbasa sa kutis upang siyang sangguniin sa k.anilang suliraniD. IWASAN ANG KAPAHAMAKAN SA LA SON Kapapasok lamang natin sa bagong taon at gawin nating isaog kapasyahan ang pag-iwas sa kapabamakan sa pagkalason sa taong ito. Al bilang tulong sa aming mga mambabasa ay· naito ang ilang ligtas na tun{unin uE_ang maiwa:;an ang pagkalason ng sino man sa inyong pamilya : 1. Dagay sa isang nasususiang taguan ang labat ng mga mapanganib na salon. 2. Huwag maglalagay ng mga bagay na nakalalason o nagdiringas ( tulad ng gaas, gasolina, lason sa daga, at iba pa) sa mga lalagyan ne pagkain o ioumin. 3 . B a sa hin nang buong ingat ang lahat ng etiketa al sundin ang mga "babala" roon. K,ahil na "ºg isang bagay ay walang tatak na "lason" ay ma· aaring maging mapanga· nib kong ito ay mailnoll) sa maling pamamaraan. 4. Huwag maghal)ajn o kakain ng mga pagkaing: hindi karaniwan ang ahyo at amo y. Tandaang ma· aaring makalasoq anc mga Jto ng mga alagang bayop sa bahay o mga hayop na ginagamit sa pagsasaka. 5. Tiyakiag apg labat ng mga Jason ay malinaw na natatatakan ng pananda sa lason. 6. Kung kayo'y nagtatapon ng mga kagamitan . o gamot na makapipinsala ay tiyaking sa mga pook na di maaaring maabot o makubi ng mga, bata o ( Buklatin sa pah. 20) MAllNAM NA PANGltEGALO - Ane '"fll IJl .. y .,. tul•d "' ,.. .. lu•w- •Y m .. ,.ne...,elone tlyek n• b1l1lllw- "' bMINlhen et m•n11Mtlllne IN"I .1 .. 1-. hindi kuliupu. Ant m•h•hel .. 1111 M .. t na lto, tulecl nt kosmoffko, pelt.ft90, 1leldlen nt •t.h .. , h•ncHNtl •t llM't IN ,., •Y tun.y '" P11ne111•t'l•l•nt .... ,. • • IMMMllUn1 Hrlw ........ " .. •-"' .-awnn. NAPATUNAYAN SA PANGGAGAMOT-NA ANG ••• Bv·a·at xrio"Po' AY ~USUGPO AN& UBO AT PINAPAWI PAMAMALAT 5 ulit na lalong mainam 1 Karakarakang nanunuut maging s9 pinokamumunting "puwong" ng mga himoymay. ~ 2 Pinupuksa ong mgo mikrobyo na nagig4ng sonhi ng halos lahot ng impeksyon so daanon ng hiningo. []]] ª Ang tonging gamot so ubo na ' 3 hindiñO'i'O'Sonsolo ng pierna .•. 1 mob;•ong n;luluno•on ong mgo bohaging nototokpon ng plemo. W Ang ponloob no bisa ay nog4 l~l~gos ..• pinoluluwag ~n~ noni. mk1p no doanon ng h1mnga. Ang blsong nagpapaginhawo ay 5 pumapawi so kirot ng masokit ot nonghahapding lolomunon. 11101 IA UIUISAIB ISIPll bmg ancaq 9amot aa ubo on9 bibilbin-B~l oosicryXylopol 0D9 pil1a.Rmabllie O<I 9\.1111\l.llUCJ• poaa W:io .Jclonc¡ .inobismic¡ pli!.apcrtri cmq W:io. ponc¡bahapdi Dq 1alamW1cm, pi.Daluluwa9 an9 Donqinqi.lalim aa pinna aa Dcminlkip DO d - DCJ' b.iniSlqO - S ulil AO lalo1>9 mobiSO" kay.a almmcm9 pcml.Wlas aa u»anq Da9amil DO Aiilyo. XYLOPOL AIG UIBHAI,"' Breacol lamanqanq may Xylopoll Az:u¡ Xylopol na may kaqila· qillllQlll ua bi.sanq oanU11uut. lumuluncm at pwnapatay nq m1bobya ay HINDI nll9Q.SOJlSOla ug pinna ua c¡aya aq IAHA T n9 ibmr.9 9amot so ubo . . . kaya'I 3reacoJ na moy XyJopoJ cm9 TANGING 9amot ea ubo na 111abia.cm9 lumulU11Q1111C1 mc¡a bahagi1:19 acrtotokpon ac¡ plemal MASUAP•G USA,GANAP NA WAIANG PANGAH poro so 11ga ltata. WAU.NG olkohol,WALANG •rkotilco.tto n91tinaaigitiwa11 ng lallat sa lahat ng panahoa ! Bv·a·at na may XYlOPOl PARA SA UBO,llAllGHAHAPDING LALAMUNAll Al PAMAMALAT ENERO 20. 19S7 - MAGASll\I NG BAGONG BUHAY-11 SA pagkakaupo sa tabi ng ring ay naririnig ni Mang Ofrc-, dating kam· peon at ngayo'y manedyer ng bantog na si L1ttle David, ang sigawan ng makapal na taong suma¡ak.:i sa laban;rng Litlle David·Flashy Rigor. - Vight, Rigor .. . figltt! Meron bang kampeong ganyan? - Ano, David, pasukin mo na. Ano pa·ng hinihintay mo? Napailing Si Mang Ofre. lkatlong raun na iyon ne !abanan at hindi pa na¡. babago ang kalamigan ni David. Tila kapwa ilag: sumapol sa isa't isa ang dalawang naglalaban.· At batid ni Mang Ofre na nangangamba n g a si Flashy Rigor. M<1l,akas manuntok si David. Nnkita niyang nap.:isuray si Rigor nang abutin kan'gina sa ikalawang raun ng da· Jawang magkasunod na suntok ni David. Hinihin· t:::iy sana niyang sundan ni David ang nagpaurung. urong nang kalaban, ngu. ni't hindi nito ginawa ang gayon. Hindi siya naniniwalang nangangamba rin si David. Batid niyang may pagtiti· wala ito sa sariling kakayahan sapagka't mula nang lumuntong sa ring ay hindi pa nakararanas matalo. Lahat ng Jaban ni David ay ipinanalo sa pamama~itan ng K.O. at T.K.O. Nguni't hindi niya maitanggi sa sariling r>inangangambahan niya_ nga: yon ang napapansm nt· yang katamlayan ni David. lnihudyat ng kampana ang pagtatapos ng raun. Nilapitan kaagad ni Mang Ofre si David. - Ano pa'ng hinihintay mo? - May pagkainip sa tinig ni Mang Ofre. - Bakit ka ayaw pumasok? Lumaban ka nang sabayan at natítiyak kong hindi siya tatagal. Mapatutulog mo siya. Nang ihudyat ng kampana ang pagsisimula ng ikaapat na raun at muling pagitna sa ring si David ay hindi na nasubaybayan ni ~lang Ofre ang galaw nito. Naglalakbay ang kanyang isipan. Nagugunita ni Mang Ofre na nagsimula ang gayong pananamlay ni Daüd nang dumating isang araw sa gym na pinagsasanayan nito ang asawa ni Kid Velarde. Si Kid Velar· de ay isang boksingerong hindi pa naman katandaan nguni't ang wika nga'y "palubog na'' sapagka't nakasikat na. Tumanggap si Kid Velardc ng matinding parusa sa kamay ni David noong huli nilang laban. Nalinsad ang panga ni Kid Vclarde, at ayon sa balita ay hindi na maaaring maglaro pa. Kasama noon ng asawa ni Kid Velarde ang dalawang malillit na ,anak n~ng pumunla sa gym na p1nagsasanayan ni Llttle David. 12-MAGASIN NG IAGONG IUHAY - ENERO 20. 1957 -Ganyan nga. magsa· nay lrnn~ m;ibuti . .. p;1n1 sa susunud mong !aban ay mapatay mo naman ang kalabau mo, - hindi na· katiis na sigaw ng asawa ni Kid Velardc. Nakita 11í ).lang Ofre na napatigil 110011 ng pagsuntok sa p1mchiug bag si David. Nilapitan nito an~ babae nang mak.ilala iyon. -Ikinalulungkot k.o, Misis, -malumanay na wika ni David. - Paniwalaan ninyong labis kong dinaramdam ang nangyari sa inyong asawa. N;.ih kiramay ako .. -Nakikiramay! - ga. gad ng babae, at hindi na vid ·ang dalawang balang Ofrc. -Ang p;igsasanay kasama ng asawa ni Kid ang pagbutihiu mo. :\fa. Velarde. Hindi na nagsali· lahanin mong nak.apin n;i ta pa si David, nguni't na- na layo sa kontrata p;ir;1 kita ni Mang Ofre na gu. sa fab3.n ninyo ni f'lashy malaw ang panga nito at R i g o r sa k;1mpl'o11ato. kumurap-kurap ang mga Kung maagaw mo na '°'ª mata. kanya ang korona, nauini Inilayo ni Mang Ofre wala akong· pasasalamalan ang asawa ni Kid Velarde. mo pa ak.o sa di k.o pag:Pagkaraan noon, nang tutulol ua ma~b:igo ka n~ makausap uli ni Mang isip. Ofre ang kanyang alagang Pinu_kaw sa pagdidilidili ~~~inn~e~ávf~~ito ~1gy:~ ~iiy~aanngg ~~,~~,.,:~g n~~ª·~~~~· ko na yatang magboksing. tao na tila itinotono sa Palagay ko'y hindi para sa isang tugtucin. May nari~=i~~~ W~1! g ~n~ g ~~b~ ~~~foy~i~a;g~na~~bn~g~~\; la~: akong makamatay balang kayo!" Al napakamot sa araw. . . ulo si Mang Ofre· nang ma· Napatawa noon sf M;ang pagmasdan niya ang pagO!re. gigirian Jamang at pagbi-· . - Mahalagang puhunan bigayan ng mga diyab ng' ang lakas mo, David, - dalawang naglalaban sa aniya. -Iyan ang mag· iing. aakyat sa iyo sa tagumpay. Mainit na ang tinig ni Balang araw ay magiging . Mang Ofre nang matapos kampeon ka. Paniwalaan ang raun at magbalik sa mo ako. . kanyang sulok si David : -Nakatagpo ko si Bill -Kung wala kang malaBaseo, kahapon, - wika ni !.akit sa laban mon).( ito, David na hindi pinansín gunitain mo man Jamang ang sinabi ni Mang Ofre. na dapat mong ipanalo -~indi na tin pala siya ito alang-alang sa akin at makapaglalaro, tulad ni sa mga hirap na ginugol Kid Velarde. -Tuluyan pala ko upang ikaw ay ma.siyang nabalda noong hu- hango sa aba mong kataling laban rtainin. 'At nai· yuan at tanghalin nga· isip kong may mga anak yon. din siya, paris ni Kid Ve- Nakita ni Mang Ofre na larde. tumigas ang mukha ni -Bago ka pa lamang sa David. Batid niyang di· boksing kaya ka ganyan. namdam nito ang. kanyang -At tinapik ni Mang Oíre panunumbat, nguni't hin· sa balikat si David. - Gan· di tliya iyon pinagsisihan. yan din ako noong araw. Kailangan niyang puka· Ngu..ni't naiaagpang ng tao win a1!g init sa puso ni ang kanyang sarili sa uri David. ng buhay· na para sa kin· SI DAVID ay daling HINUBOG NIYA SI DAVID UPANG MAGING ISANG KAMPEON AT SA GAYO'Y MATUPAO ANG NABIGO NIYANG PANGARAP, NGUNl'T SIYA'Y NABIGO DAHIL SA ANAK NIYANG DALAGA nito napigil ang pag-iyak. - Masasapatan ba ng pa· kikiramay mo ang pighating idinulot mo sa amin·.1 Mapakakain ba ng pakikiramay mo ang mga bibig oa itong sa kanilang ama lamang umaasa ng ikinabubuhay? lkaw ang nagwasak sa kanilang kinabukasan!. Natingnan noon ni Da· ya. Aug: buk.si11g ang flk.i11.;.: daigltig. ;1t Hu rir1 :1 ~1~ daigdig mu . .\g;1 youg hm di na aku 1 :1a<1ari sa riu:,: ay par;i kong n;1k.ik.ila .\;t iyo ang ¡.iatulo.\· na k•1lupara11 ng ak.ing mg:l p;t· ngarap. -Nguni"I - A, basta huw;ig· k:111~ mag·isip ng a11um;u1. · p:I· tapos na \\ika 11i ~Lrng kargador sa piyer. Nang minsang mapadaan sa pinegtatrabahuhln ni lJavid si Mang Ofre, nakita niyang pinagtutulungan ang binata ng tatlong tao. Naigupo ni David ang mga kalaban. Inalok ni Mang Ofre na magboksing si Da· vid, at dagli nam:in nitong (Buklafo¡ sn pahiM 11) Nabuhay siya so isang daigdig na magulo ang go1aw ng buhay at tigib ng kaingayan, at nang sandaling nakatolago no siyang tumakos so kaingayang yoon ay nakadama siya ng luwalhati NATAKPAN ni Mel ng kanyang mga palad ang dalawa niyang tainga habang pabalikwas na napabangon sa makitid na tablang kinahihigaan niya sa kanyang selda. 1 May iniiwasan siya: ang mga gunita ng mga pangyayaring nagsasangkot sa kanva at sa maraming nilikhang naging pakay niya sa kanyang mga pagkilos sa magugulo at matataong pook. Sa mga pook na 1yon siya naglulum~ak sa buong maghapon. , \I ang mga pangyayari roon . ang mga kaingayang naganap, ang isa-isang nagbalik sa kanyang gunita. Hindi niya maiwasang pagbalikan ang mga bakas na yaon, kahit na sa bawa 't paggunita ni ya roon ay parang dinuduro ang kanyang pandinig. At sa kahuli-hulihang alaala ng mga kaingayang yaon ay napatungo siya't mariing nagpikit ng mga mata. Jlang sandali pa'y ngingiti-ngiting nagtaas ng ulo si Mel. M3'apit nang malutas ang sulirartin niya sa aang-uusig niyang budhi. Ang kalutasang iyon ang kanyang pinakahintayhintay at pinakaisip-isip sa buong gabing hindi niya itinulog. Atalapit na siyang makaiwas sa nakatutulig na gunita ng mga kaingayan. Nagtindig si Mel. Marahan ang pagkilos niya at nabadha na sa mukha niya ang kapayapaan n2 kalooban. Tumanaw siya sa !abas ng bintana ng selda. Tahimik p_ a ang paligid. Hindi pa nakasisikat ang araw. Di hilad nang umagang yaon, noon ay sa magulong pamilihan ng Dibisorya nasasaksihan ni Mel ang kanyang sarili. Hindi pa ganap na nag-uumaga ay naroroon na siya't naghihintay sa pagdami ng tao. Naghihintay siya sa pagdagsa ng mga mamimili na magbubukas ng pagkakataon para sa kan· ya. Sabay ng pagiging magalaw ng pamilihan ay maghahari ang kaingayan Sa lahat ng dako ay may magtatawaran, magbibilihan, magsusuklian at muling maghihintayan sa pagkakasundo sa halaga ng mga nagtitinda't mga mamimili. Ito ang inaasam-asam na kaguluhan ni Me!. Magpapalibut-libot siya sa loob ng pamilihan. Mamanmanan niya ang mga abalang tindera sa pagharap sa mga mamimi· li. May mga pagkakataong ang mga tindcrang iyon ay lubu;;ang makalilimo1 magt<.1pon ng pansin sa kanilang panmda. Yaon na aug pagkakataon m Mel. Dad:~an siya sa malapit irn mi;a paninda at mapapabihs sa paglakad pagkabgpas doon. 1uagpapatuluy siya sa p;1glalakad hanggang sa makasilay siya ng mga m.i.mimiling may lubhang malalaking basket o ano nm1g sisidlan ng l'flga nap;1inili. Sa pag¡awad o pagtunghay sa ib ng p:.ininda, ang mamimili ay mapapatahkod s~ ibang napamili na niya. At mabilis na kikilos si P.frl. Hab:.ing patuluy na siyang lalakad na papal:lbas ay marami ang gigitgit sa kanya o kaya'y kus:i niyang gigitgitin. Malayu-layo na. siya at may mga bilbitin na bago niya bahagyang mauulinigan ang mga namumukod na tinig na mangingibabaw sa naroroong kaingay:m: NakH! Ang daúiwang ba11oos ka! flfalalaki po 11anum, 11awala! Magnanakaw! May tumangay so 11apa11~ili ka11g isang sa/op na bigas . .. ! Pulis ... pulís ... ! Piiaka? Aba, hindi llu a~u ang kumuha! May 110kda hu ako11g sumagi sa i11yo kangina, a! Nakangitin.~ lilingon si Mel. Sa tabi niya'y mayroon pa ring umuusal: Walanq habag. . walang l1abag! Isang b;ih1y na inuupahan niya ang kanyang tutuluyan. Naghihintay na roan .ang dalawa niyang kapahd. }'lakatatanda siya sa mga 1 yon. Malugod na sas.alubong ang mga kapahd niya at titingnan ang ka~yang uwi. Pagmamala_ sm laman~ niya ang iki· kilos ng mga iyon. l\latagal bago magkasundo ang dala_wa niyang kapatid. S1ge, Dora, magsaing ka 11a't magl1al!anda ako 119 pangga(ong. Pero sa akin ang malaking b011gos, ha? Babae ka na man, e. Muling bababa ng bah.ay si Mel._ liwan niya ang mga kapahd. Hiodi na siya nakikisalo sa pinaghahaliang pagkain. ~labilis siyang tutungo s~ isa pang pook na laging pmagdarayo ng mga mapaglustay ng salapi. Sa pagbungad pa lamang niya sa may pagpasok ay malakas na hiyawan na ang sasalubong sa kanyang pandinig. _ I,ogro 1 diycs . . . ! Logro d1ycs . .. Sa f>11/a! . . Sa pula .. 811 rmti!. .<in p1di. Apaluapu! Knsado.1 Matagal na lalagi si file! sa sabungan. Hindi siya n;1kikiisa sa nagsisihiyaw. Nguni't nakikilahok siya sa bawa·1 i11dayog ng kilos sa nagi;hikip na sabungan. Sa mga s;mdali ng pagbabayaran . .. sa mga sandali n~ pagpupwstahan ... sa mga sandali ni; hiyawan habang nagsasagupa ang mga kampon ng mg~ ma· nanabong - ilo ang mga ~andalin~ hinihintay ni Mel. Al hindi pa natalapos an,e; sabong sa hapon~ yaon ay l:1lab<1s na si Mel. May hliingat:in siya sa kanyang kamar. Abo, lii11di . l1i11di mo pn i/Jinibig"!I ano pusla ma! Na. tala na ako e g11sto mo pa akong dayain:· Vlol! Mapapakagat-Jabi siya nguni't may kagalakang ma::;Lilay sa mga labing iyon habang humahakban~ siyang papalayo sa sabungan. . . at papalayo rin sa mga kaguluhan al kaingayan. SUMA YA ang mukha ni Mcl ~a pagkakatanaw niya ~a l~bas ng kanyang selda. l'alumik pa rin ang pali· gid - kasingtahimik ng mga umagang hindi pa si· ya lumalabas sa kanyang pinaninirahanan. Nguni't hindi kasing tahimik . ng isang umagang mga kalok ng abgad ng balas sa pinto z.n¡: gumisinf. sa kanya Nagulal siya noon, nguni't naalJ.ala niyang. wala siyang narinig na namamayaning linig nang lisanin niya ang liwasan ng Quiapo nang sinundang hapon. Dati-rati, tuwing hapo.n, siya'y maglulumagi na sa ENERO 20, i9S7 · may liwasan ng Quiapo pagkatapos ng iba niyang gawain. Nagpapalibul-libot siya ... sa dakong tawiran, sa tabi ng simbahan, sa tapat ng mga tindahan, sa malapit sa pa· radahan ng sasakyan. Sa mga pook na ito siya naghihintay ng kanyang pagkaka(aon. Alam nlyang sa Quit1po nagkakasama-sama ang iba'l ibang uri ng tao. mayaman at mahi· rap ... marunong at mangmang ... maingat at bulag· sak. katutubong Manilcnyo at mga tubong-lala:wigan. Marami siyang nakikitang pagkakataon. At ang pinakamahusay ang pinipilí niya. l\fakikiisa siya sa mga umpukang nagkakaingay'. Kung saan maraming nag· (íluldolin sa Paldn:i 19) DltMEA~ ~ ~ .;;:,, ~-~;~,~v~ PAHTA LEOto4 tdt G~~c$0Al0 R : ;Lo~~~!? i hayang muli ang mga iyon. Nguni't sa kanyang pagbabalik·basa sa mga iyon ay siyaug pagkiriring ng tdepono. Nagmamadali 1iiyang: iniligpit ang mga hawak sa isang kahitang may .sadyang taguan sa kanyang tukador at halos patakbung pumasok sa kabahayan. Dinatnan niyang sinasagot ni Inday ang tawag:. At nang maliugunan siya nito'y iniabot sa kanya ang awditi· bo. (lka-19 na Labas) BAGAMAN lihim na inaasam na dumating para sa kanya ang gayong mga liham ay napamangha rin si Aida sa pangalang natunghan niya sa .llawak na mga sobre: Eduardo Santos. At wanng hindi makapaniwala1 .o.aui.igan niya ang nakama;.a !amang na sj lnday. -Matagal na ba sa iyo ang mga ito? -naitanong nzya. -May dalawang linggo lang ngayon, senyonta. Sund-sunod hu kung mags1datillg ang mga 'yao, e. -Huminto si lnday sa pag.;aJ:alica at nakitungllay sa mga nakasulat sa mukba ng mga Sobre. -Kanioo hu. ba galing? Alanawa-nawang na bawak.an ni Aida ang lSang kamay ni lnday. P~;;;5;~::~on~0 ~:S!>'S:~ b1·sab1 kahit kanino, ha? -Ay, sus, mamata)' man bu ako, sen y o rita ... -ani Inda y, -Kanino nga hu ba 'yan? -Ang mga ito ay buhat sa isang bago kong kakllala •. . Ang pangalan ni ya ay Eduardo Santos .. . -'Yun hu bang ... ? Hindi · na naituloy nl Inday ang kanyang saaabihitl pagka't nahalata ni· yang umiiwas-si Aida na mapag-usapan nila yaon. Matapos makapagpasalamat ay nagpaalam si Aida kay Inday. -Baka 'madatnan pa tay? ng tnga Tiyang, - 1iiab1 pa ni Aida bago lu• mabas sa silid ng utusan. Si lnday ay naiwang nagmwnuni-muni. Sa sariling silid niya nagtuloy si Aida. Tinunghan ang nangakasulat sa mga sobre at nang makita ang may pinakamatagal nang pe:san.~ tatak ng ko;co ay •binuksan iyon. Ang pambungad ng liham na yaon ay pangkaibigan lamang. Gayondin l'.T\g mga pananalita. Ngur.i't sa pagbabasa ni Aida ay nadararna niya ang damdaming nakukuyom i.a blwa't kataga. Kaya sa pu.So niya ay iba ang tumitigib na damdamin, hindi ang kahulugan ng mga katagang yaou . . . Sa liham na yaon ay naglahad lamang si Eddie ng mga pangyayaring na· ganap sa kaniJa ng mga . kaibig:an nilang sina Ramon at Chit. Aflg pamamaalam ng 1 i ha m ay pangkaraniwang·pan_gkaraniwan lamang: Sincerely yours. Nguni't hindi nakatiis na hindi ulit-ulitin ni Aida ang pagbasa sa pa· habol: Sana'y huwag magkakaroon ng dahilan kaUanman upang hindi ka makapasok at hindi tayo mag-abot-tanaw man lamang. Hindi niya maipaliwanag sa sarili ang kahulu· gan niyon; nguni't malinaw sa kanyang pangunawa . . malinaw ni· yang nadarama. Sa ikafawa at ikatlong liham ay halos gayondin ang natunghayan ni Aida. Sa mga sobreng may iba't ibang hugis at sukat siya nakap:: msm ng malaking pa¡;kakaiba. Ang mga yaon ay naglalarhan ng ;-nga larhetang nagpapan:iyag ng: m:tsisi<lhing damdamin n.'~ paggunita sa kanya ni Eddie sa tuwina. An~ is::.'y nngsasaad ng ganito sa tagalog: Lu• walhnting guni-gunitain. ka sn tuwi-tuwinu; at lalong luwalhati na i¡nabatid mong laging ::iluala kit!!, Nakalimot sa sarlli, na· kuyumos ni Aida sa kanyang dibdib ang: m_i:¡a liham; saka pinagtutung-Si Chit, ho, -sabi pa ni lnday bago tumalikod. -Ano?... Ano ba'ng nangyayari sa iyo at ...• hindi ka raw lumalabas sa iyong silid? -bungad ni Aida kay Chit. -Sinasabi · ko na nga ha. . . Kundangan naman,. e . . . Bakit ka uminom .. . Bakit mo pinagbigyan ang salbaheng iyon ... Alam na babae ka, aalu· kin ka ng alak .. Sa kanilang · pag-uusap , ay walang nahihiwatigan si Aida. Wala ang kanyang. pansin sa pagsasalita ni Chit· Umaapaw ang kagalakan sa kanyang puso dahil sa mga liham Dahil sa di nila t:1kalaing lakod ng mea pangyayari, si Ginoong Buenaflor ay btrrauo ng marahas na balak ni Eddic. Nguni't yaon ay tinitimpi niyang ipahayag kay Chit. . . Pinagb'abawalan siya ng pangingi· ming di niya mawari. -Ano. tila may íniisip ka ... Hindi ka na sumagot, -untag niya kay Chit na ilang saglit na di umimik sa kabilang dulo ng kawad. -Bakit, masakit pa ba ang ulo mo? -Oo . .. . b~it n,i:ayon: mo lang ba nalaman .... Kanina pa nga ako tumawag sa iyong Mama . . . Sabi nga'y .... -Gayan pala'y baldt hindi mo akO tinawagan kaagad? -0, hindi na bale ... Baka may ginawa kan¡ mahalagang bagay ... . . -'Yon ~·g; ·¡ng dahilan kun.ec: bakit ako tumawag s:t iyo kanina, e . . Hinahanap kang mabuti ni Ramonl -'Ba. ewan ko ... Pero may ipinasasabi si)ra sa iyo. Kinukumbida raw nila uli tayo sa isaD.g party. - ..... . .... ? -Hindi niya sinabi kung kailan. . . Mata gal pa raw na man. . . Saka alam mo, may ipinasasabi pa si Ramon sa iyo, Chit. . . ·? -Na kung hindi ka rin lang daw dadalo at hindi ikaw ang makakapareha niya, e, hindi na rin daw si ya pupurita. . . ehem! . . ! -0, tin¡nan mo. ito .. . Nagbibiro lang, e ... ~ .. sii~. baka masakit pa · nga ang ulb mo, e . .. . .. . ..... ? -Ha, e. . . -Si Aida'y kinabahan at napaisip. Itinanong sa kanya ni Chit kung siya'y papasok kínabukasan. Naaalaala nfya ang mga liham ni Eddie. an~ mga nilalaman ng rnga iyon;- -Ha, e . . . Hindi seguro, Chit . . . Hindi ... - .........• ? -Bayaan mo't saka ko na sasabihin sa iyo ... Sa· ibang araw lang, ha?, Hindi pa lang ako han• dang ipagtapat sa iyo. -N ang maipinid ang tele· pono'y nangingiti-ngiting tinungo ni Aida ang isang supa. At nagulat pa siya nang noon Iamang niya mamalayang naroon na pala ang kanyang tiyang ( Buklatin sa pah. 20) -- - - -- - - - - -- -·· - - -----------------ANG NO~r-· ANG ITI:> AY l<i\~11.lllk'UYi\NG 1:,t"l.6.S:\Dlll_ .... ,R.., ~~.w :·r:.".' !S::\'.•[ V.IJNG LINGGO SA HIMPILAN(; D z M y r;r.\t-; <:=- i ~<A ·11 .15 NG UM.AGA. NAPATIGlL sa pagkukuwentuhan ani::; barkadaog na sa tindahan ni Alin&: Marta. Ang pansin nilang. lah¡:it ay napabaling sa dumaraang si Ruben. Afatagal na nilang nakilillala si nub('n: sapul pa nang Iumipat iyon sa kanilane pook. Di tulad ng unang may pagkaligalig ang pagbati sa binata ng nagkakatipone; kabataan dahil sa k•tirunuan ng panganga1awan niyon. Pabiro at karblasa'v may panunuya na ang pakikipag-usap sa kanya. N!)on nga, hindi palahaH si Ruhen. Kaya't sa pagkakakita ~mang sa m:ititipuno niyang bislg al clib:lib ay kinagugulatan na siya. Nang mae:laon ay natuto siyang makihalubilo sa kayag na rio ng ibang kabataang naroroon. 8a katagafan ng pagkildlal1 nila ay natalris nila ang kapintasan ni Ruhen: May pusong babac si Rubeo. At ang gayon ay maliwanae; na pinatutunayan ng malumanay niyang pagsasalita at mahinay na pagkilos. -Halika muna, Ruben. -anyaya ng isang lalaking na sa tindahan habang itinataas ang hawak ko sa iyo'! Hindi maaaring Ullll.1vlU y;.m. llull\J:>d<i301.i ""'' 11. .... n~ ... 11 11 ya. ilaka uga 11 • .<111.iu uullll}'IS. J.11101 ¡i..i nu n.111abakasau 11g l';.grnwl aug anyo ni H.ubcn. Tiningnau pa mya ng uogpa.pasalamat na tingin ang nagsalita al saKa tumalikod. Humakb;;ug na siyaug papalayo. 1\1ay pupuntonan siya ... kina Anita. Alam din 1yon ti~ tahat ng na sa tmdall;iu. Kdala nilang lahat s1 .·uma u .. tutau ng pa~kakilala uila kay Ruben. ~~uui't ang aataga'y 1gin:.gabng nila. l'aliohasa·y sa l<>:ing kilalang pamantas<in iyon nag-aaral. Bago tuluyang nakalayo si Ruben ay narinig pa mya ang 1uang pangungusap ng namamayaning mga ti.nig: -Hindi ko malaman kung paano magkJkaroon 'yan ng pag-asa kay Anita. -~l ay nangyayari . pa rin~ him:ila nga}vn ... - . \1 m:.ia.:n11g sumapit kay bi11il.i1i1i:iu ttUJhinhin .. ha! ha! h:i~ Ang- mga halakhak na iyon ;;y sinundan pa ng hi;.{il 11 ;. m:i.~utunog at nagk:1bi.;:mg mgJ halakhak. N;ip;ik:tgal-1.ibi lamang si fü1bc .1 :->a bny;mg njirinig." TíyJk niyang siya ang linu L uJ;,oy ng mga na sa ti!1d .. h:h1. Hindi miminsang li;1.n\"lg siyang bil1ibi11i,.r1 1twl;i,1 /iin at pinagukulJn ng nanunudyong m:;::a h:ll;1!;Juk. lbig. niyang m:imuhi .".'.\ sarili sa pagkakaguni' a ~;L bnyaug kalagay:rn. iltaa:tri niyang maba.a,ri :wg himig ng kanyang p:i11an:ilita at pagilasin :rn~ bny:i.ng pagkilos, d:mg;,•i «t nananane;an si)"3: sa i :ng alituntunin: c;.yaw ni::.:i n ~ away. Ayaw niy ;•n,~ makipagbasai;:-ulo ! •l 1 n.1 ': Llmalaganap an( m:1•1:,· ·h -111:in ng gulong mg:i. ln:·:.:.:i-barkada. --lp:1;:'.;ü;.ll'.!!!ol :no ba ako k· 1ng sakaling may g11m :nn~:il .1 sa ating pagsasJ.\" ·w ' > k:lyJ·y sa aling r:ig ·w·i~ --\\"ari'y pagbibir · w11·-.riurin_g tanong ni \ •i' :t n~.ng k:iharap na tin üsipin ang gayon? Wan.i¡~ 11011lam1g sa pal\b.1p;..il:i-u<>ap SI A11ha. rti.DUi 1you ang inaasanan niy .. ,1g ILU~ugvr. m ttuoen. matagal na niyang tinikis aog binaia upang magbagoug-ugali. vati< ay ni binai mya ki.nikibo si Ruben at tumatanggi sa mga pammu,;.su ug ilan nilang kabaitan. Ayaw rin niyc1J1t; m a ka ka halubilo .;a mga pagbibiruao si kuben. Nang malagala'y imwasan pa nga niya ang IJ.limtipagkUa rito. Ngu111L JJakadama rin .)1yc1 ng kirot sa pagpal'"s.i11.h sa oinata. Sa kawal.i1l ug kibo Diyon ay :;:iya 11a ang unang naki· pagbaüan. At pinilit niyaug oaguhin ang ma.bJ.IlJY na kilos niyon, at ang malumanay na pagsasalita. Pati ang tila pambabaing mga pangangatwiran ni Jtuben ay tinangka niyang hubugin sa mga salita ng isang magilas na lalaki. ·1 il;. naulumo si Allita sa nari.nig kJy H.L:.ben. Hindi niya inakaJaog walang ka· hjhinatnan ang mga bangarin niya para sa bioata. - Tutuloy tayo sa Lingg..,, ha? -muling sabi nJ r • ..1bcn mmg hindi na kumikih') si A.nita. Nakaram"~ m siya ng pangamba. Tiniugnan ni Anita ang binata May binuo siyang balak. Marahan siyang lumangt• NgingHi-ngiti si Ruben nang magpaalam. Lubos niyang nalimutan· ang "pagtalanggol" na pabirong hiniling ni Anita. -Pai;:-uwi natin sa Linggo . . tingnan natin kung m:i.gpapakatunay kang lalaki. Ruben, - pagbubulay-bulay ng naiwang si AnHa. -l\ladaling kasunduin sina Berto, Tony at Pckto .. . At pinakalimi ni Anita anJ!'. mga hakbang na gagawin upang isakaluparan ang kanyang balak. Kinasundo niya ang magigilas na kabinataan sa kanilang lugar. Hindi tµmanggi ang mg:i iynn, palibhasa'y igi~~~ 2:-llarig nila ang dalaga. lpinolagay ng marami na <;iya'·¡ duwag, nguní't walang nakababatid ng katciohancmg kinukusa lamang niya ang magpakatimpi daha so lalong magagandang hangarin na baso ng alak. -Kalahating baso lamang ito. Kakaunti. Umiling lamang si Rubcn sa nag-alok. --Sabi ko na nga ba, e. - hang nakaupo sa silniya si P.uben at humiling na mJ k;ip;m~ha siya sa is_,., ,~ p:i~li'i¡)()n. Ang pagaany:i.vang y:i.on anR: sadya ni Rnb"'l sa.... clalaga. KINALINGGUHAN, malalim na ang gabi nang matapos ang dinaluhang pagtilipon nina Ruben at Anita. Wala silang kibuan h:>b"ri!l'. t?inagay~ay nlla ang iskinitang patungo sa bahay ng dalaga. Kapuwa sila na1~11inmoay ::.o. mga paKso.ug muaanug m<1.11a~ usapan. 1~gunn ru11U1 nawawoigJJt sa is1pa11 m Aul~il ang .Ka11y;.mg pag:;:1.1.buk. Pamwsan-minsan pa siyan~ s1.1musulyap sa bina1a upang manmanan ang ikinu-alu:;: niyon sa gayong kacullman ng gabi. l'llalapat süa sa isang punoJJg ballti. Tumaiaga na si .r\.ltita . lsang laJaking naka-jac· ket na him a.ng humad· lang sa kanila "'' nal:labas ng pat.alim. -he- ~erto! -Nanganga~OJl ~i ltuben nang lng. ka;;w ang pangalan ng namt.Lkhaa11g .i..aharap. -Aai.v HO ~ - ···\ilO pala, ha? -Al .srnabayan ni tserto ng ma· tuuog na halakbak. -Nag. date Kayo ni Altita, ka· ya- koilaugan ko rin s1yang mai-date. -liabi na, Be-Berto ... -Hindi pa tumitinag si ltu~t:d . .lwillguan mya si JU11ca. Nctg-anyong nabao .. mala ang ttalc1ga. ~aJta ria kayo mag-usap, Beno. lhahatid ko na saya. -Hakit ka ba nakikialam! l'inabig ni Berto si Ruben al saka hinila si Anita ;it dinala sa tabi ng pu· nong batid na kinaroroonan ng iba pang kasama. Suwunud si Ruben kay Anita subali't pinatid siya ni Berto. -Uli-uli. ay buwag ka nang makikialam! -pagbabanta pa ni Berto sa naümbuwang na si Ruben nang akma na Hong tatayo . .t'éolgkuwa'y hinawakan sa kamisadentro ang bina1a at tinuunan ng bawak na patalim. Mullo~ .naumbuwang s:i takot s1 .H.uben. Sinundan siya ni .Berto at ünuunan naman n¡ tan.seta sa Jeeg. Nangiugiuig ang kamay na naitulak ni Ruben sJ Berto. Nabitiwan ng huli ang patallin. Natakot s1ya sa maaaring gawin Di Ruben. -Tony! Pekto! Isa sa mga pumipigil kay Anita ang nakarinig sa sigaw ni Berto. Mabilis niyang hinudyatan ang isa pa. -Dalün ·mo't tinototoo ng lokong 'yon si Ber· to. Kinabahan si Anita sa pagdaluhong ng dalawa pang magkasama. Sinundan niya ng tanaw ang mga kinasundo niya. Si Ruben agad ang nakita ni ya. Marahang tumatayo si Ruben nang daluhungin siya ng dalawang bagong datiog. Nagsalit-salit sila sa pagsuntok sa mukha og (8?1!"11ti>1 sa Pulnw~ 19) yang kawayan at may hawak ding baso ng a\ak ang nagsalita. -Ano ang sabl -S:ihi nina Cesar ay w:ib r"'": m :in 'l"v~vt>ririq c:11 ]'"1_ --Tnaring biro ni RtitJe>·1 ;1"<! k;1•a nrnie:m ni Anita. -:\' saka bakit na- E;NERO 20, 1957 - MAGASIN NG BAGONG-~ Nagsisimula tayong tumunghay sa mari kit na kasaysayan ng .isang mag-anak na kaipala'y larawan din ng ating sarili at ng mga mahal natin sa buhay SA tabinc dasat, sa c:a· wing kanluran ng dikit-dikit na pulutong n,g maliliit na bahay sa purok ng Tundo, dalawang bata ang magkatabing nakaupo sa batuhang baybayin. -Baka mapalo ka na naman ng Tatay mo, - sabi ng batang babae sa katabing lalaki. - Maaatraso ka na naman ng uwi ngayon. Hindi kumibo ang batang lalaki. Idinako niya ang tanaw sa kalawakan ng tubig na dinarantayan ng silahis ng araw na malapit- nang lµmubog. - Baka magsumbong sina Victor, -ulit ng ba· tang babae. -Baka sabihin nila ni Fred sa Tatay mo na nagpahuli ka pa sa pag-uwi. -Pag nagsumbong sila'y. . -May pagbabanta sa tinig ng batang lalaki. lnilapag niya sa bato ang hawak na kuwaderno at aklat. Mahigpit na na· kuyom ang kanyang mga pala d. -Bakit, ano'ng gagawin mo sa kanila? -Bubuntalin ko. -Pero. . kapatid mo sila .. -Kahit na. Pag nagsipsip sila sa Tatay. . . makukuha nila. May labinlimang taong gulang lamang ang batang lalaki, nguni't sa kanyang mukha at nakakunot na noo ay nababakas ang katauhang pinatigas ng mga karanasang tinanggap mula pa sa kamus• musan. -Mag-us~p pa tayo, Linda, -w1ka ng batang lalaki. -Maaga pa naman. Sabay na tayo sa pag-uwi, n.ayamaya. Basta ... basta ayaw ko pang umuwi agad. -O. siKe. Kuwentuhan mo ako ng mga napagaralan n'yo sa klasc. 'Yong paris ng mga ikinukuwento mo sa 'kin. 'Yong 'ka mo'y sayan~ ang tawag doon ... - Sdencc. llinuturo sa amin iyon sa second year. -Oo. 'Yon nga. 'Yong tungkol sa mga bituin. Sabi mo, araw din ang mga bituin. Kaya lang 'ka mo maliliit e dahil sa m.a· layo. Sabi mo pa, meron ding ibang daigdig sa ita;1s na paris ng · aling mundo. E. meron bang tao 1 ·oun, ha, Mario? Napatawa si Mario· - Walang sinumang nakaaalam. Pcn.1 m•aari. lyon ang sabi ng titser namin sa sdence. Maaaring ang ibang m&a bituin ay may mga planetang katulad nJ:! sa ating araw, at maaaring may mga tao rin doon. Iba nga lang siguro ani: anyo kaysa alin. Na~bunt_unghioinga si Linda. - S1guro kung hindi namatay anc Tatay ko, pag-aar.ilin niya ako. Na· ----·---- --·-- - -- -- --- - - 1'-MAGASIN NG 6AGONG BUHA'I" - ENERO 20, 1957 hihili ako sa 'yo, Mario. Pinag-aaral ka ng Tatay mo. Kumulimlim ang mukha ni Mario. Hindi siya umimik. -Ano bil'ng sabi ng Tiyong mo. . . -mayamaya'y · wika ni Mario, -talaga bang hindi ka na raw niya mapag·aaral? Umiling si Linda. -Sabi niya . .. kulang pa raw ipagpakain sa amin ng Nanay ko ang kanyang kinikita. bakit pa raw ako mar-aaral? Tama na raw ang natapos kong grade six. -Pareho lang naman !'ilang kargador sa piyer ng Tatay ko, a. Bakit kaming magkakapatid, na· pag-aaral ni Tatay? Muling uyniling si Lin· da. Lumunckot ang kanyang mukha. -Mabuti pang hindi na nag·asawa uli ang Nanay ko ... sa Tiyong. , . -Mabuti pa nga, - ayon ni Mario. -Noong araw, hindi ka napapalo ng Tatay mo. Pero ngayon, malimit kang mapalo ng Tiyong mo. Kumurap--kurap si Lin• da. -Kung minsan nga, ayaw ko na ring malaral, e. N ágagalit lang sa akin si Tatay. Pinapalo niya ako pag ayaw kong pumasok. Sabi niya'y matalas ang ulo ko kaya dapat akong mag·aral. Pilit daw niyang igag<ipang ung pagpapaaral sa aming ma8kakapatid, Pero .. ewan ko ba ... nalisip ko lang na maraming katulad ko ang hindi makapag-aral. . . isa ka na nga N aaalala ko no'ng mafiit pa ako ... samasama tayong namumulot sa mga basurahan. Parang ... parang hindi ko matang· gap ang hangarin ni Tatay na maiba ako sa inyo ... tuwing makauwi ako ng bahay mula sa iskul ... nakikita ko ang ayos ng aming pamamahay .. , ang a'ming kahirapan ... nari· rinig ko ang laging pagsasabi ni Tatay na na sa aming magkakapatid ang kani~ang pag-asa. . . lagi niya kaming inaapura . .. mal·aral. . mag-aral. .. mag-aral! . . Para bang nasa pag-aaral lamang ang aming katubusan. Ewan ko. . . basta nadarama ko!lg tumutol ako ... hin~i ko naiibigan ang ako y Jaging apurahin, paghanapan .. , na para bang ang mga Cinagawa rang. . . parane ibig kong ~o'y hindi pa sapat, Palumayo. A, ewan k.o nga ba .. . Namimilog ang mga matang napatingin si Lin· da sa kausap. - Hindi 'ata kita maintindihan, Mario . .. Tumawa si Mario. - Iluwag mo ngang intindihin ang sinabi ko. Maski ako, hindi ko rin maunawaan ang sarili ko, e. Ginambala sila ng na· rinig nilang kaingay ng mga batang nagsidating. .Lumingon si Mario. Kilala niya ang tatlonc bata. Si Kulas, ang pinakamalaki sa mga iyon, ay kasinggulang niya at kasabay niyang lumaki sa kanilang purok na iyon. Maliliit ang dalawang batang kasama ni Kulas, kaypala'y makakasingguJang ng kanyang bunsong kapatid na si Victor. -Aba, eto pala si Linda, e?, -sabi ng isang bata. -Hindi ba hinahanap mo si Linda, ha, Kulas? -Oo nga, e, -ayon ni Kulas. - Pero naunahan ka na 'ata ni Mario, ~abi ng isa. - Nililigawan 1ata n'yan si Linda, e. Lagi ko silang nakikitang magka· sama. -Asawa. . asawa ni Mario ... -panunukso ng unang bata kay Linda. Nakitukso na rin si Kulas, at. ma:yamaya pa'y umüyak na si Linda. -Tingnan n'yo ang inyong ginawa, - galit na wika ni Mario. -Pinaiyak ninyo si Linda. - E ano ba sa 'yo?tugon ni Kulas. - Galit ka ba? Hindi kumibo si Mario. Nakatüm-bagang na nilapitan niya si Kulas at ::~~~g n~ª~~:~~i~~w~~nif.: panga. Bumulagta si KuJas. Nagsigawan ang mga kasama nito, nguni't hindi naman makatulong sa· paeka't natatakot kay Mario. Bumangon si Kulas, at isa na namang tuwid ang nagpabagsak sa kanya. Nagpahinga lamang siyang sandali, al muling sinugod si Mario. Niyapos niya ita. Nagpagulunggulong ang dalawa. Nang magkalas ay bumangon at nagpalitan ng mga suntok. Mayamaya pa'y rnay dugo nang umaagos sa mukha ni Kulas. Nabuwal siya. Kinubabaw ni Mario at pinaulanan ng mga sun· tok sa rnukha. -Suko na ako. Suko na ako, Mario! -humihingal na sigaw ni Kulas. Nilargahan ni Mario anr kalaban. Pinahid ni Kulas ang dugong kumalat sa kanyang rnukha nang makabangon. W alang kihong lumayo an2 bar ka da. · -Napunit ang damit mo Mario... Balta kagalitan ka nf Tatay mo, -nag· aa)aalang wika ni Linda. - Hindi bale. Sanay naman akong mapalo. - Walang siria ang tawang ibinuntot ni Mario. Tinalunton ng dalawang bata ang landas na patungo sa puluton~ ng mga bahay na malap1t sa baybay-dagat. Jlan pang sandJtH't na sa loob na si· la ng makipot at JubakJuba.k na islcinitang napa· panekol ng mga tahanang karamihan ay liray na. Huminto ang dalawa sa tapat ng isang dampang nabububungan ng pawid at nadirindingan ng kalawanging yero. Iyon ang tahanan nina Linda. Na· tanaw ni Mario na nakadungaw sa bintana an¡ Tiyong ni Linda, ang ª"° wang kauli ng ina nita. Mabalasi.k ang mukha QJI' lalaki. Matalim ang 1 •.c· kakatitig nito sa k ·• tia. ~~nla t~~gna;akAaM~;.~~ nawalan ng kulay ang mukha nito. - D•diyan ka na, Mario. ~Na.nginginig ang tinig n1 Linda, at rnay init na ~~a:: niªff::io~g sa kaPumasok sa tarangkahan s~, Linda. Nang ma· wala ito sa rnakapanhik ng bahay ay dahan-dah.ang humakbang si Ma· r10 na pauwi sa kanilang tahanan na kalapit 18mang. ng kina Linda. ~ala si}'.ang sigla. May 1san,. d1-mawaring darn· danun na lumU:lutang sa Jr:anyang kamalayan. Yaon din ang. damdaming nadaram~ mya tuwing siya'y uuw1 ng bahay, galing sa paaralan. Oukha rin ang taha· nang pinasok ni Mario, malaki-laki lamang nang kaunti sa bahay nina Linda. Dinalnan niya sa itaas ang kanyang ama. Kumunot ang noo niyon pagkakita sa kanya. -Saan ka ba nanggaling, bala ka? Bakit nga· yon ka lang_ umuwi? Tuwjd na sinalubonr ni Mario ang .titig ng kanyan.'l: ama: Hindi nagbabago ang kulay ng kanyang mukha. -Tlngn an mo ang ay o s mo. Bakit napunit ang damit mo? Lumaban ka na naman siguro ng away, ano? Walang pangunrusap na namulas sa mga labi ni Mario. -Talagang wala kang kadals-dala, bata ka. Hin· di ko malaman kung paano kita patitinuin. Kangma pa nakauwi ang mga kapatid mo. Sabi nila'y magkakasa· bay kayong umalis sa eskuwelahan. Pero pinauna mo na raw sil a. N agtuloy ka raw sa tabing dagat. Hindi ko malaman kung ano'na ginagawa mo roan. Lagi namang doon ka nagpupunta pag naaatraso .M:a ng uwi . . -Nariyan na ba si Ma• rio, ha, Karyas? -Tinig iyon ni Aling Inggay, ang ina ni Mario. Nang tumi· nc1n si Mario sa pinto ay nakita nlya ang kanyang ma na pumapasok mula :ia kusina. -...Etc.. ang magaling mong anak, -ani Mang Karyas, at muling hinarap si Mario. -Lumaban 1r.a ba ng away kaya napunit ang damit mo? Tumango si Mario. -Ang batang ito .. tala¡ang. . . -Basag ang tinig ni Aling Inggay. - Wala kanc kadala·dala. Tumindig si Mang Kar· yas. Pumasok sa sihd. Nang bumalik ay may hawak nang sinturong katad. Alam na ni Mario ang kahulugan niyon. Hindi na niya hinintay na utusan pa siya ng ama. Walang kibo siyang du· mapa sa sahig. Tatlong maririing hagupit ang ti· nanegap ng kanyang puwit. Pagkatapos niyon ay ang pangangaral ng kanyang ama. .-Hindi ko na sasabihin sa Jyo kung baklt kita pi· nalo. Ala.-i. mo na. Alam mo nanJ! tuwing makaga· gawa ka nK pagkakamali ay pinarurusahan kita. Huwag mong isiping hindi kita minamahal kaya kita ginaganito. Mahal ko kayong mga anak ko kaya r~,, rQ r ~4~JJ;f1 ~ \~ · .. • '~"Uvyr;;J sa dati kong kubo bogo mananghali-malapit la11g ditokíto•11 iaak¡¡ot sa luma kong kubo; a.ng ilang daralna119 i niwaug titmao - mgo a/aa/a11a rli ka masisino. sa bu11gad Hlil pinto: 011¡¡ masasolubong 119 mga mata mo'y a11g aki11g kahapon; 1naghdo11 ka't ikaw'y ma11 malwkapulong no isong larawarig so oanda 11aputol. 110 ulila119 silid nwaga119 11orala11 0119 k11111us111u.sa11 kong 1mw11lan. ng ilaw; Mr'l/6'n ang dambonang pinaghobilina11 ng alcing pana!m1g. di·11apa1nubayon. so pagbubukcu mo ng m1ll'!ting bi11tana, ang madud1ingawa'11 bokas ko sa lupo; <tiron kinolaro 11g longing songli.a110 1~1111 al.:0'11 wala pano maUiy so pogluha. ! O magoga/ao11 119 tingin 1110, irog, •1amulat img 1nuni't 1111m1g 111il11dok; ¡ari11g polad 1101110'11 naug/1i119i 11g lrnbtig :10 pmtong hapliy na'y 011aw pano polukod. nais kitang patinuin. Ka• ya sa kabila ng ating kahirapan ay iginagapang ko ang pagpapaaral sa inyo. -Pero . . . bi&o yata ako sa iyo, Mario ... oo .. - bigo yata ako. · Nang sulyapan ni Mario ane: kanyang ama ay nakita niyang wala na ang pangungunot ng neo nito. Kukurap·kurap si Mang Karyas. May pagkapagal na inihahayag ang mga mata. -Ibang-iba ka sa rn&a kapatid mo. Sabi ko pa naman sa aking sarili. . na sa iyo ang aking pag· asa pagka't ikaw ang pinakamatalino sa Jahat ng anak ka. l.kaw ang pinakamatanda. Ikaw ang ina· aasahan kong magpapamata sa kanila ng kabutihan. Pero.. taglay mo ang lahat ng kasamaang kinamumuhian ko. N"agsusugal. Naglilimayon. Ni hindi ka maasahang tumulong sa ina mo sa rnga gawain sa bah.ay .. Marami pang sinabi si Man,g Karyas. Pagkatapos ng pangangaral nito, Ju· mabas si Mario. Dinatnan niya sa kusina ang rnga kapatid na sina Víctor at Fred na tumutulong sa mga gawain ng kimilang ina. Matalim ang tinging ipinukol ni Mario sa dalawang kapahd. Tiyak na ang mga ito ang nagsumbong sa kanyang ama. May init na nagbangon sa kanyan.'l: kalooban, (ITVTULOY) Parisukat ••. (Kurugfong ug nua poli. ·12) tin;mggap ang alok na iyon. Nabatid ni Mang OCre anii; hirap na dinanas ni Dil.vid sa paghahanap ng trtlbaho. Ang isa pala sá mga nakaaway ni David sa piyer ay kapatas nito. Natitiyak ni David na dahil sa pangyayaring yaon ay maaalis Siya sa trababa kaya agad niyang ti· nanggap ang alok ni Mang Ofre. - Limutin mo na ang paghahanap ng ibang trabaho, -sabi noon ni Mang Ofre. -Gagawin kitang kampeon. Natitiyak kong maiibigan mo ang gawaing ito. Mula nga noo'y tinu· ruan na ni Man¡:: Ofre ng mga pamamaraan sa pakikil~ban sa ring si David. At nasiyahan siya sa nakikitang pag-unlad nito. Muling pinukaw sa pagdidilidili si Mang Ofre ng narini_g niyang sigawan ng mga manonood. Nagsisimula na ang ikalimang raun. at nakita niyang abut·abot ang suntok oa tinatanggap ni David. Na. pasandal si David sa lubid. Sinundan ito ni Flashy Rigor at muling inasod ng kaliwa't kanang suntok. -Ang hangal! --nasambit ni Mang Ofre, at napatayo siya. -Sumuntok ka! Sumuntok ka. David! na~r: !rr~ta~: g~eª~ likuran, at batid niyane !Íai~ga,ª~f M~~~~. ~~~i may laban si David ay nanonood ang kanyailg anak. Nakita ni Mang Oire na may dugong umagos sa mukha ni David. Al naramdaman niya ang dantay ng malalambot na daliri sa kanyang balikat. -Ipatigil mo na ang laban, Papa. -Tinig ni M)'l'na. -Baka mapatay,si David. Kahit matalo siya sa pamamagitan ng T.K.O ..... kahit hlndi siva maging kampeon, Papa. . . buwag lamang ... Nilingon ni Mang Ofre ang anuk, at may pagkaunawan2 sumilay sa kanyang mga mata nang makita niyang Iumuluha iyon. Napabuntunghininga siya. l'l!'ang siya'y bumaling sa ri.n~ ay nakita niyang bi· mbllancan . ng re peri si David. at oararp.daman ni~=~~w~~mJ~~;:: s~ªf~: yang balikat. Inili¡tas ng kampana sl David. Nang sumunod na ~aun ay nakipagpalitan na 1t~ ng suntok. Napansin ni Mang Ofre na ik.inatitigatig ni Flashy Rigor ang mga suntok ni David. At itakita na lamang niyang tumaob si_ Flashy Rigor !lang abutin ni David ng isan¡ e:ross sa panga. Hindi nakabangon si FJashy Rigor hanggang sa maka· tapas ng pagbilang an: reperi. Walang kaslyabang nalarawan sa mukha ni David nang itaas ng reperi ang kamay nito. Walang pagbubunying narinig si Mang Ofre kay Myrna, at aywan niya kung baldt wala ring pagbubuny.ing nulas sa kanynag mga labi. -PAPA, -wika ni Mryna nang sila'y makaratin¡ ng bahay, -may sasabihin ako sa iyo ... Ayaw ko ring ~agpatuloy pa sa boksing si David. Napag-usapan na namín iyon. Batid kong ang kan· yang puso'y hindi para sa larong ito. May nakikita akong kagandahan sa kariluklotin so l'ulti1rn 19) Bakahin ang Komunismo at Mamuhay sa lsang Daigdig na Malaya, Mapayapa, Moligoyo . Mosagana! iío IUIC 1g-ro1WA:..: 1 -····-··---------··---·-···-···• ,..;, vOW'ONe Hindi nakasagot si Turyo. Naisip niyang nabigla siya. Napatitig lamang si· ya kay Busyong. -'Ba .. 'lgang Turyo, pa· nahon na para magpaka· tapang ka. May anak ka SA LAHAT, iyang magta· pang-tapangan ang pinakadilikadong gawin ng isang mahina ang tuhod. Magtanong kayo ng sll.mpung nagtapang·tapangan 'at tiy;1k "" siyam ang nadis· grasya. At ang üsang nati· ra ay pihadong nakatsamb3 lang; 'yung 'ika nga'v kinaawaan ng kapalara1i. Nguni't ang nangyari kay Turyo~ na masasabi uating ikabbmg-isa sa mga nalalamJn ninyong nagtapangtapangan, aY siya na ya· taug pinakamalungkot sa lahat. Nakatsamba nga si· ya .-naduro niya ang gus· to ni)•ang duruin .. . ngunft. .. Jto ang istorya. ··TURYO, HUWAG MO K.4MING IWAN!" Noo!1g dalaga pa si Scb· ya ay n:ilaw<i Jamang ang mahigpit. na nanliligaw sa kanya; Sl Busyong na ba· lita sa katapangan at si Turyo nga na nangunguna noo~ sa listaban ng mga mah11ig makipag·debate at ng mga takb11hin ng nayon Si Turyo ang pjnih ni !:ieb· ya, sil109ot. sa terminong pag·ibig, pagka't aniya, hindi niya kailangan ang isang asawang matapang nga·y darating naman ang araw na hindi niya pakiki· nabangan. Ang gusto daw niya ay yaong tahimik na tao. hindi marunong s:J· mubo sa away at mangyari pa, iyong umüwas sa disgrasya. At parang may krus ang dila ni Scbya, hindi pa sila natatagalang nagsasama ni Turyo nang magkatutoo ang kutob niya kay Bus· yang. Napasabak si Busyong_ng paluan ng tubo at nadale sa magkabilang lu· lod. Mula noon, ang kina· sama ni Busyong ay daJa. wanf!: tungkod na ipil na ginawa para sa kanya ni Lilong Kulas. Sa nangyari kay Bus· yong ay lalong lumaki ang pagmamahal ni Sebya kay Turyo. Wala na siyang sinasabisabi sa asawa kuodi ang magpapakabait. Kahit na r.::iw masabing duwag siya at takbuhin ay hu\\;ag s~subo Sl away. lyang pak1kipagdebate, kung ma· oari'y iwasmt mo na rin. Nogsisimula rin ang away so dabote, a! nasasabi pa ni S<'bya. Panay naman ang tango ni Turvo. .Nguni"t palibhasa'y pinagkatigasan na ng mga bulo ni Turyo ang pakikipagdebate, isang gabi'y nahikayat siyang sumali sa pagtatalo nina liusyong. ( Ang mga tungkod na ipil ang ikinukumpas ni Busyong pag nagdidiskurso.) - Hayan, buhay na buhay si Turyo, t::anungin n'yo kung sino ang may hawak ng salan ngayon at pag hindi iyon ang sina· bi, e. . -salubong na parinig ni Busyong kay Turyo nang pumapasok na ito sa sibi ng tindahan ni Ka Islaw. -&kit, 'lgang Busyong, ano ba 'yang ayaw nilang paniwllaan? -ani Turyo habang umuupo sa tabi ni Busyong. -Ba. e, ayaw silang maniwalang si J s l a w Forty-hoo (42) ang may hawak ng salan sa kabayanan ngayon, - paliwanag ni Busyong. -'B3, tutoo· nga 'yon ... Sabagay e, hindi ko pa ki1.ala ª?g lslaw na iyon, pero s ya nga ang nababali:aan kong matigas daw d'yao sa salon sa kabaya· nan. -Nakita n'yo na! - Naikumpas pa ni Busyong ang kanyang tungkod. - Sin<isabi ko na sa inyo, e ... Paglululukuhin ba naman n'yo ko, e . . . !"eWed general tayo sa basag-ulo! - 0, s'ya, naro'n na ka· mi Sl sinabi mong siya ang pinakamatigas at si· yan·~ humahawak sa salon, -sabad ng isang kasali sa umpukan. -Pero, mahirap namali 'atang paniwalaan 'yung sinabi mong kahit hi.ndj ka kumikibo e . . . bibirahan ka nti Jslaw 42 na iyon! - Ba't naman hindi ka· yo maniniwala . . . -Mu· ling naikumpas ni Busyong ang kanyang tungkod. - 'Ba, kahit hindi si Jslaw 42, mambubuntal pag nakakursunada . . . Siya pa? Baka hindi n'yo alam kung ano ang ibig sabihin ng bansag sa kanyang 42. .. Ang ibig sabihin n'yan, apatnapu't dalawang beses na siyang nabilibid. At ngayon ay tinatanggihan na siya ng Muntinglupa. N a g k a tinginan ang magkakaumpok. Natahi· mik ang lahat. Nang mat¡¡himik ang umpu!,:an ay hindi nasiya· han si Turyo. Hindi niya gustong matigil ang deba· te. Hindi pa siya nakaeentra nang busto. - Pero, hindi rin nga - !NERO 20, 19SJ na. Nakahihiyang mapagako naniniwala sa sinabi kalakhan kang. . . ' ni 'Jgang Busyong na ka· -Tama na! -sambot ni hit sinong makursunada· . Turyo. -Utang na loob han, e, bubuntalin ng huwag mo 'kong <.fidiret· Jslaw na 'yon, -nasabi ni sahin nang ganyan, ha? Turyo kapagkuwan. Inaanim kong duwag ako, Napaismid si Busyong. pero h'wag mong ipariri( B a k a nakakalimutan nig sa akin. . ninyong noong kabinataan Sa umpukan ay may na· nila'y magkaribal sila ni pangiti, may kinakabahan Turyo.) (maaari na nga namang -Ang hirap sa 'yo sagupain ni Turyo si Bus· 'lgang Turyo, wala ka na'. yang, pila y na ito), at mang nalalaman sa b'unta- mayroon namang nagsisiali:an, e, tila kokontrahin sam na sana'y magkaba~ mo pa'ng sinabi ko, e. . . bakan na arlg dalawa. -Halatang napipikon si -Talaga namang mahiBusyong. -Bakit hindi rap paniwalaan ang sinam_o subuking magpunta sa bi mo, e. .. marami ka salan. pang sinasabi, -halos pa. Napika rin si Turyo da- bulong nang parinig ni hll sa sinabi ni Busyong. Turyo kay Busyong. Insulto personal 'yon pa· . -Ba't hindi mo nga ra kanya. 'kako sub_uking magpunta -At kung batatakot ro'n, nang makili:a mo'ng kang m a g punta nang ~inahanap mo? nag-üsa'y sasamahan kita. - Basta w<ilang ginaga--dagdag pa ni Busyong u.:ang masama ang tao na nagngangalit ang mga hindi makakainitan . .. ugat sa leeg, -para mapa- -Ow, basta wala na tunayan mo lang ang mga tayong maraming ttsapan sinasabi ko. Ayaw ko ... Hinahamon kita nang n'yang tila pinalalabas pustahan, magpunta ka mo 'kong naglalako lang. rp'n . .. Pag hindi ka gina· c. " law, talo ako. Pag ginalaw Naanghangan yatn sa ka naman al pagkatapos salita.ng natatakot ka, tU· ar pak~kinabangan ka pa luyAn nang pinagpanti· r.1 Sebya, talo pa rin ako. ngan ng tainga si Turyo. Ang panalo ko lang ay - Ba't ako matatakot? kung ginalaw ka't pagka· -paangil na niyang sukli tapos ay baldado ka na . . kay Busyong. - Bum-aling si Busyong sa di -;;;~V:~bJk~? e · · · Ba't mga k~umpok. - Hayan, marammg nakakariníg. Pag hindi ka naman pum;.yag sa kaundisyong 'yan, c ... -Jlilas'yado namang mababa ang; pagkakatingm mo sa pagKai<i.l<&ki ko, e .. . -Tumayo na si Turyo. - Kungdi ka lang pila y, ba· ka .. -A, a ... 'Jgang Turyo ... Huwag kang magsasalita ng ganyan, ha ... -Mas'yado kang makainsulto, e ... -Ano namang insulto? Para binigyan lang kita ng isang kundisyon para huwag na lang tayong magdebate pa... Baka naman nabigla ka la.ng kanini:ang sabihin mong hindi ka natatakot magpunta si¡ salan ngayon, e. . . wala na tayong pi· nag-usapan. na;gT~PJt~t~~~t ~J~ªt:!~~ sabi mo, e!. . . Bayaan. mo't ¡)U punta ako ... Pero pa~ walang nangyari sa ekm, ewan ko lang. ·~. - Magpuntang-magpunt~ ka lang. ipagpapamisa kita. . . -sulsol pa ni Busyong. -Saka eto pa'ng isang kundisyon, matuloy ka n<i lang. Kahit hindi si Islaw 42 ang gumalaw sa 'yo ro'n e, talo ako. Ma· ~~m.kn:la s:~ron do'n, ba· -Kahit na simaron pa silang lahat do'n, pupunt.a ako. -birada naman ni Turyo . ...;....Nang makita natin kuJJg sinong · sinungaling ... Humanda ka! Hindi na ipinagmaka· makaingay ni Turyo ang napagkasunduan nHa ni Busyong. Matagal niyang pinagdilidili yaon. Ang t_ utoo'y andap ang kalooban niya. Ni kay Sebya ay hindi niya masabí iyon. Nas.isi niya tuloy ang sarili kung bakit nakasali pa siya sa debafing iyon. Nguni't kagabi'y .naipasiya ni Turyo na magpunta sa salan para matup~d ang pustahan nila ni Bus· yang. Ml1~ sa kanila, hang· g~ng sa papasok na lang s1ya sa salan, ay abut-abot ang pagdarasal ni Turyo. P_ero iisa :mg dinadasal mya -sana'y walang .magkamaling kumursunada sa k<inya sa salan. Sa gayan lamang ay mapasisinungali~gan na niya si Busyong. Panalo na stya. . sa _!alon a~· simplingsunpleng pumtiwesto si Turyo. Mapapagkamalang santo sa kabaitan ng mukha. Ang talaga niya'y magpapatagal Jang siya roon ng mga kalahaling oras at pagkatapos ay c;alis iia siya. 1 Nguni't hindi pa siya natatagalang tumatanga sa mga nagsasayaw nang may kumalabit sa kanyang isang patpating uubu-ubo:. -Pare. . . -aniyon sa l\anya sabay hawak sa kanynitg baba. -·l'ila na· bab~go s:i akin 'yang mukmo, a. . . -Paus na paos aug boses ng lalaki. 1'ialabig pi 'furyo ang kamay ng labki. Ang bas· tos 1 1a tco't ... baka ipagwa9u:agan kita, e . .. sa· lovU·loob lang niya. IJahil sa kallican at kani· pisa:t ng lalaki ay hindi na~akot si Turyo. Ni hindi pum::asok sa isip niya na siya ay n i sa s·alon, sa te· re. ~· r)o ng mga maton. At u:l1lg muling magsali· ta iycn ay Saka pa lamang siya natauhan .. -Gusto mo bang mJg· Jaro t::ayo, Pare? -tanong ng lal.ud , na alangang nakangiwi at alangang na· kangiti. -A-anong !aro, Pare? -Kinakalambre ang boses ni Turyo. -Pumili ka. . Kung gusto mo, burahcm 119 1m1kha, kung gusto mo naman. saluhan ng granada. May dala akong dftlawang granada ... At noon naniwala ~ Turyo sa mga sinasabi m Bu.iyong. Nguni't kung isipin ni ya 'y hindi ni ya maaatim na patato kay Rusyong. Maangas si Busyong at siguruhang hihinugiri siy;l niyon sa kantiyaw. ls~mg baliala na ang pu. masok sa ulo ni Turyo. At itiualaga na nga ni Turyo ang sarili .. . -Sagot! -lJulyaw sa kanya ng patpating lalaki -Sinabi kong kursunada kit.a, ku.ya pagbigyan mo ako .. -Kung ano ka, e. nalJigla ring sagot ni Tur· yo. i\Iabifü pa sa kidlat na 1.!:llaldabis ang lalaki. Parang nílputukan ng kany.·n, nlg·iigkílsan ang mga paa't mga kamay na na· paigtad nang pag·ilag si Turyo .. At. .. BOG! UINDI mawari ni Turyo ang nangyari. Ang natatandaan niya'y umilag siya .. Nguni't ngayon ay malinaw na nakabulagta sa harap niya ang patpating falaki. Mahihiya ang bangkay sa ayos nito. Pinagkalumpunan si Turyo ng mga tao sa salon. Nagbubulung.bulungang naglapitan kay Tur· yo ang mga lalaki .. - Ranga ako sa iyo, Pare .. . - anang isa. - Ikaw fang ang suma~upa d'yan kay 42, - anang isa pa. - Pata pon na 'yan, e . . kaya Wíllang pumapatol. Naghahanap na lang ng dam::ay 'yan. Hinrti akalain ni Turyo na si lslaw 42 na pala ang kah;:np uiya. At sa mga narínig na yaon ay wala siyang nasambit kundi. . Ha! al paraug linibang tumumba siya sa lilbi ui lslílw. (PATAL.\STAS: ll;mg. g::ang sa mg!' sandaling ti· natílpos ang istoryang ilo'y hindi pa natíltauhan si Turyo nn buong tiya· gang inüyakan ni Sebya ng: Turyo, huwag mo kamiilg iwan! (X) Mga · Kaingayan (Karu(tonr ne- nasa p. 131 kaka1 ipong tao ay· doon h1g1l na maganda ang kany,111g pagkanataon. lsi· nasabay 111ya ang kauyang pa¡¡,kllos sa sancialing ka· SUl\UU!an ang kaingayan: pagbúsina ng mga sasak· y .. u, pag.silbalO ng pulis, pag·iinngan ng mga hindi na~kakasundo sa pagbibílihali sa bangketa. Sa mga sandaling ito'y makikipagghgnól.n siya. karani· wa y sa mga may·kaya. At kapag papalayo na siya'y mauulinigan niya ang napgingibabílw na tinig. Pui1yales! An' pitaka ko. nawala! Hil1di, l!indi ako! Tumabi kayo.. llayan na'ng p11lis! Kung minsan naman, ang ginagawang pamama· r;lan ni 11.lel ay karaniwan lamang. Sapat na ang pagyukod ng kanyang pakay · dahil sa kadahilanang lik· ha rin niya, upang maisagawa aug kanyang sadya sa magulong Quiapo. • At wala siyang ibang kaingayang maririnig maliban sa karamwan nang ingay na nalilikha sa magulong pook na 'yon. Nguni't kaiba sa inaasahan niya, isang maingat na nilikha ang nakatuklas sa kanya. Sinundan siya sa pag.uwi niya at kas.ama iyon ng pulis na gumising sa kanya H pamamagitan ng katok sa pinto kinabu· kasan. Kaya pala wala sí· yang narinig nn hinaing nan;! sinundang hapon. Kasabay ng pagbababa sa kanya ng bahay ng ala· gad ng batas ay nagising din ang nakílbabata niyang mga kapatid. Hindi na i\nJ?: gula sa pamilihan .ng Dibisorya ang umuntag sa isip ni Mel nang umagang yaon kundi anli! sigaw ni Dora habang akay·akay siya ng pulis na papal.ayo. K uya. p<1paano kami ? Bitmtdik ka, kuya . bumalik ka! Sa hukuman huling nasaksihan ni Mel ang mga kaingayang dati'y nariri· nig niya sa magugulong pook na kanyang pinagsasadya. Natagpuan niya ang k;myang sarili na tampok sa pílglilitis na yaon. Sa kanya nakatingin ang lahat. Walang nangu---OAHIL sa kabutihang ionaglingkod at sa kabai· tang ipinamalas niya sa among Amerikano ay ipinaguma , ¡ Tikok ng mga iyon sa ·Amerika. Pagkanan ng ll.ang buwan .ay nagbalik si Tikok. Hindi maubus·ubos .ang kanyang mga pagbahlili· ta ·sa mga k.akilale. At minsan .. . TIKOK: Tal.agang d'yan sa ~merib ay matatalino 'af.ang lahat ang mg1 tao. K1y1 stguro sikat na sikat •ng bayang iyan, el $INDO: Bakit mo nasabl 'yan, P.are? Tff:OK: 'Ba, e, akalain mon~ kahit s.wn ako niasuot e, nakakaikita ako ng batang marunon9 mag·ingglH. Si Sindo'y muntlk n•n$1 mabuwal at napakapit sa kinaJpuang silya. BANONG: (Matapos surlin ng doktor.) An::i ba'ng dip'rensiya ko, Dok? OOKTOR: W.ala namen, malakas lang ang tibok ng puso mo. ' BANONG: E. ba't tila nalulungkot kayo . . Masama b•'ng m•lakas •ng tibok ng puso? OOKTOR: Hindi naman. Beka lang 'kako malanng 'y1n9 mg1 parilya mo S3: lakas ng 'yong pulso. · Nalungkot din si Banong. ngusap sa mga kaha.rap Nagkaroon si· Mel ng ~U':ig~~~~~fl waa~~n~a~~~: ~::.º~~ 1;;!fa~ s~a p:~~~: kaingay ng mga nilkhang man ito nali.arating. Higit nakahalubilo niya .. ·. ng na marami ang sumaksi mga nilikhang nagkaroon sa paglilitis. Higit na nagng lihim na gaUl sa isang kaingay nang bitiwan ang hindi nila nak.ikilala. hato!. Ang tinig ni Mel /IJay t11mangay sa napa· an1 namayani. mili ko . . . Kamatayan . . . kamataNatalo tia ako e gusto yai~ . . wala kayong hamo pa akong dayain! bag! UlU~lang habog .. . walang NANGITI pa si Mel sa habag ! pagkagunita sa mga pangK uya, papaano kami? yayaring yaon. Saglit na Bumalik ka, kuya. . bu- Jumamlam ang kanyang malik ka! mukha sa pagsagi sa k"a.n· Ang tiuling nagsusuma· yang isipan ng dalawang mon~ tinig ang nanuot sa nakababata niyang kapa· puso ni Mel noon. Habang tid . .. dumudi.Jlog sa kan· walang tigil acg panig ng ya sa kanilang íkabubupag.uusig sa pagtuligsa sa hay. Nguni't muling su~ kanya ay dumadaloy ~ng maya si Mel. Nakasisiya maraming butil ng pawis sa kalooban niya ang isi· buhat sa kanyang noo. ~:~igaw ng kanyang bud~:1~~~~~~osS~d~ny=~= Si 1 a n g naghahangad pagpupuyos na yaon nang ~buh.ay ay dapat magsailahad ng huwes ang ka- • ki.t sa t~~pagtatamo ng kaparu.sa~~q sa kanya. f~~r;fga1n ª:C~:"::ta:;~: . Hmd1. A!1g halag!'Jn~ lalang ang magpakasakit 1sandru:mg piso ay hmd_i nguni't hlndi ang magpa!:~~a;g;~~lu:::kab~~n~: ~~!:~a~ra sa mga p~naggo. Hmd. i mokatarungan. At saka nagunita ni Mel Hindi! Hmdi! ang katumpakan ng hatol. Diglang napatindíg ~i Magdurusa siya sa pagi~;~g :a~!g:::g!a~31~a~!: gi~Yal!';í5t8mn~nngiy'iumikat tuon sa mukha ng tala- ang araw. Dalawang naking nagsuplong sa kanya kaunipormeng tauhan ng ay nagdilim. lsang kung piitan ang umakay kay anong makapal at mabi- Mel, ¡japalabas. gat na. bagay an~ nahawa- Maliligtasan na ni Mel kan mya at na1pukol sa ang mga kaingayang hindi ang mga kaingayang naging bahagi ng kanyaug buhay. Sabay sa pamama· naag ng araw ay mawa· wala ang gunita ng mga kaingayang yaon. Pau· upuin siya sa naghihintay na luklukan. Saglit na mangangatal ang kanyang katawan. At madarama na niya ang ganap na katahi· mikan. (X) ----00<>-Binibining ... (Karug:¡mg 11g 110. so Jl(Jh. Jj:J binata. Nang makatayo si Berlo ay nakiísa iyon sa pagpapadapo ng kalalakas na suntok kay Ruben. Napamaang Sl Anita. Hindi yaoil ang kanUang napagkasunduaq. Hindi niya inakalang patata· maan nang busto si Ru· ben. Datapwa't hindi siya. makaino. Naghihintay pa rin siyang manlalaban ang bina ta. Hindi gumag~nti si Ru• ben sa mga unatanggap na suntok sa mukha niya't katawan. At sa minsang pagtayo niya buhat, sa pagkakatimbuwang ~y isang pangwakas na b1gwas ang ipinadapo ni Berto. Nalugmok si Ruben na p:i.sapasa ang mukha: D~ muru¡o ang kanyang b1· big. Maitim ang magka.b~ la niyang mata. Nagp1lit siyang tua)indig na tutop ang noo. Buhat sa pinagkukubli· han ay lumabas si Anita. Lumapit siya ka.Y Ruben. ::~::1?nd~; P:a~~º r::!~~~~ ang hin.ata. Pilit na nangu· sap si Ruben pagkakita kay Anita. -A. . . Anita, tama sila . . . dapat nga akong ta· waging binibining mahin· hin . .. Mabuti't hindi ka nila inano... Ayoko ng away, e . . Dinaramdam kong. . hindi ka maipagtanggol . . . Halíka na . . ihahatid kita . . . - Ruben! Ruben! (X) - 000--Parisukat ••. · (Karugtong ng 11asa p. 17) ~~~~;~~i·~\:i!~~~~a~~~ an¡ ·· kagandabang yao) makukuha . ring papangt· Un ng buhay sa ring. Magkakalipak ang kanyang damdamin. Lulunurin -si· ya ng tagumpay. At makíkilaban s i y a, hindi upang ipagtanggol na Jamang ang sarili, kundi upang panatilihan ang kanyang tagumpay sa ibabaw ng kasawian ng kan· yang mga nilupig. Hindi ... ~~t:~r; i~~~· B!~~s~~d~~: nagpatulog sa kanya . Nagkaguto sa hukuman. -~-=~--~=~~====~ Naghari ang kaingayan. ENERO 20. 1957 - MAGASIN NG BAGONG BUHAY-19 hindi ko nais magkarnon ng binhi ng panlulupig sa kanyang pu~o. Unawai.11 mo sana ako, Papa ... Matagal na napatingin si l\lang Ofre sa mukha og analc. At para Jliyang naKUa sa sarili ni J\Iryna Mng katauhan ng uamatay oa ma nito. Gayundin ang ina ni !Vlyrna·. Batid ni· yang bindi nakaligaya rito kail.inman an,q larong kan y a n g kinahiligan. Nglmiºi. huli na ang lahal upan_g pakinggan pa niya ang ma ni r..fryna. Nakaugat na sa kanyang puso ang binhi ng panlulpig. Hindi na niya matanggi· han p aang anyaya ng parisukat na lona at ang nakalnlasing na pagbubunyi n~ moidla. sang masagap ng hininga <111g singaw nito. il. lp agsanggalang ang inyong balat at mata kapag gumagamit ng lason sa hayop, pamuksa ~tg n~~;~nli~i~~ Jt:~~1::~!~ na mabuti matapos gumam1t ng mga baga.y na ito at hubarin agad ang damit na napuno nito. 10 . Huwag ha y a a n g anf!¡ pagkain o mga kagam1tan sa pagkain ay maµuno kung gumagamit ng mga pamatay ng hayop, lason sa daga o iba pang panlinis. l l . Huwag iinom o magpapainom ng gamot sa nrndilim na pook. Tiyaking nababasa ninyoug mabuti ang etiketa n~ bote o ano lnang lalagyan. Gamílin ang lahat ng pagiingat kapag tumatakal o sumusukat ng gamot. Dambana .•. (K:uurtonr nr na sa p. 14> ;¡t liyon,;. -Maupo ka, Aida .. May sasabíhin kami sa iyo ng 'l'iyong mo, -salubong sa kanya ni Ginang Bucnaflor. -Kanina pa ba kayo, Tiyong, Tiyang? -may himig pagfiingi-ng-paumanhing sngot ni Aida ... -Kani-kanina la n g Aida ... May ibabalita kami sa iyo ... Ewan ko kung paano mo tatanggapin ito... -Ang tinig ni Ginoong Buenaflor ay nagpapahiwalig ng pagkabagabag. -Alam mo, iha ... Ka· ninang hoipon, samantalang nasa ' hardin kayo ni Inday ay lumawag si Don Servoindo. -Si Ginang Buenaílor ang nagpasimula. -Kung maaari raw ay huwag-hindi kami mag~·unta ng Tiyong mo sa ki:inila ngayon ngang gabi. At ang sinabi nga ng matatanda ang sasabihin namin sa iyo ngayon ... -Masamang balita ba. Tiyang, Ti y o n g? -Si Aida.'y kinakab¡han, ngu· ni't pinagpipilitan niyang ikubli iyon. - Ewan ko, kung masama o mabuti para sa iyo ... Ng:uni't para kina Don Servando <ly itinuturing nilang isang napakalaking kahihiyan sa iyo at sa amin, -pagpapatuloy ni Ginoong Duenaflor. ~ Ako'y hindi na magpapaliguy-ligoy, Aida. Maaari bang . .. kung mamabuti• hin mo lang naman, na makita o malaman namin ang nilalaman ng dalawang liham sa iyo ni Luis buhat nang umalis siya rito sa PiliPinas'! A n g biglang pamumutla ni Aida at ang pagkabaghang nabadha sa kanyang mukha ay hindi nakaila. Natitigan siya ni Ginoong Buenaflor. Sa mga mata ng kanyang Tiyong ay nababasa niya ang masidhing pagnanais nito na matarok ang kan• yang niloloob. -B¡ikit, Tiyong? Ano ba ang sinabi sa inyo ni Don Sirvando? -Ang m,abuti, Pepe, ay ipaliwanag mo na muna kay Aida ang l~hat ... - pamamagitan ni Ginang Buenaflor. Maluwat na nag-islp si Ginoong Buenaflor bago nakapagpatuloy .. . -Alam mo •. iha ... Sinabi ni Don Servando na hindi matutuloy ang kasat nin yo ni Luis ... Hindi raw matutuloy ang sinasabi nila sa ating mada· -Nagugunita mo ba, Papa, nvong huli mong Iaban'! -muling wika ni Myrna. -May naluramay ba sa iyo noon nang matalo ka? Ti.nawanan ka nila. Laos ka na raw. Nakita t.ong hindi namatay sa puso mo ang mapanlupig na pag-ibig sa tagumpay. At natagpuan mo si David. N<ikita mo sa kauya ang larawan ng iyong sarili. Ninais mong gawin siyang kampcon. Ang kanyang tagumpay ay tagumpay mo rin pagka't ikaw ang lumikha sa kanya. Nguni't tulad mo, patungo rin siya sa pagbagsak. Hindi ko nais sapitin niya ang sinapit mo. At ayaw ko ring -------------------------~ liang pag-ilsang dibdib n'yo. .. , ~:~:~~1gan~1a~:~~~ing diNauunawaan na ni Mang Ofre. Hindi na kailangang ipagtapat pa ni Myrna -Hindi na magbobok~i:~a~a~ig D:t~·a;;gnOsr~!'. -Ang kanyang naipon ay sapat nang ~1hunanin niya sa ibaog hanapbuhay. Húwag Jcang mag-alaala. Sasabihin ko kay David. Batid kong iyon ang hinihintay niya. -At mahigpit na napisil ni Mang Ofre ang balikat ni Myrna. (X) - • .:i.ON MY WORD OF Irs forever, ever, ever, Al nawa'y lumigaya ka HONOR ever and ever Habang nabubuhay. Cross my heart and hope Lamang ang tangi kong .duong pu;ong lnih•h•ndOI ni to die. Sa iyo'y maiaalay Lor•to Vill•nu•v. key Aid• O-on my word of honor Ay itong puso kong ?.,~;.,:," 1~~•t L"u9n•~~95'i:ib~:· You mean everythin~ to Sa iyo'y laging nagmama· "' "KilHI G•ng" ., "9 .. 'Y' me hal G•nt" k•Y T•ledoro Cru.1 d•· I swear by stars above At sa bawa't tibok ... h~I u nekuHng k•u•w•n l'll keep my word my Ngayon ay nagsasaysay~·!:~t• "~,n~.u~nd•~~1~, :::. leve. Ma1igayahg batl sa iyo upit ng buew•n nito 11 ;ic.. Mahal ko sa buhay 27 ng Entro; ni OM by OY. -oQo- --OÜOOn my word of honor All my love belongs to · you Please put your faith in me You'll see how true I'll be. On my word of honor You can trust me this, your heart And 1 pledge mine to you It's yours my whole life through. SA KAARAWAN MO KUNWARI LANG (Buong puso't P•tm•m•h•I n.i (Buong P•tm•m•hel ne inlh•· iniheh.andog ni Letty Villute h•ndog ng TOMILE G•ng n.a kay Bel•n Ar•ll• ng LopH, blnubuo nin• Mile, Tonie, Ely ,Qu01on d•hil u ke1re- Crisostomo et Lite Mulñn ng w•n noong nito ike.11 ng Sto. Niño, Ple~iclel, 8ulebn Enuo; geyondin kine Lende. ·~ lehet ng ken1leng m1• kel· ~::?·N!~1~1."!; ~~,r~h~!"~:· 1c~: ~~~:~.~~"~·~:u~~~' N~~=~ ,::: yen11 k•petid et me• plnHn; n•, !=b1rln9, ~unding'. 8ertin1, lcine Mendo, Tony, B•n, Eking, C.nng, Ernmg, Rudmg, Her· Requel, Roget, Rey •t Abel et mln. et H l•h•t n1 h1epl H higit H l•h•f ey key Lind• V. k.ap11enen n~ luobetHn H n•· Osun• d•hlf n enw ng Icen. yon1 ito.) yeng p111il1n11 H ik.e·9 nt PeChorus b•ero, buh1t n.amen key Smnte Laging ako ay nakatawa S. . . ~~eioJ:,'::'h•~'P•Ar~~· •• ~·5:~: At a.ng kilos ko'y masigla lfllng... May this lips never kiss t• kin. Elvie, Pety, En. Co- Kah1t na saan man ako (Kamglo11:¡ 11g 00 sa poli. llJ you r~ •t Selly; 'i•Y G. Anto- magpunta Ali ag~in if theY tell you ~k~ K~b1~:1~~h¡r~. BPu•~~:~itNn~ M:!i~itanp; tuwina'y rnamga alagang hayop. 7 . Paalalahanan ang malililt na bata hinggil sa pag-üngat at di pagkain o pag·inom ng gamot, halaman o prutas na kanilang matagpuan nang hindi muna humihingi ng pahintulot sa magulang. Dapat na igüt ito sa kanila. S. Gumamit ng mga "fluid" na panlinis kung may sapat na hangin lamang sa paligid at iwaIt'~l~:::~!r, ever, ever, ~~.1:r~7~: :~!1c"~¡;:n~k!i1~,':,~ Ngu~i't ito'y kunwari and ever and ever n1e:. k!n• Lui, Pin1, P•ling et _lan~ . Cr1 ossd!í1Y heart and hope ~·:11:k1;9T~~;s:: R:~.P;;::~ ~~~~;~~~~~~~a~~~ na 0-:n ::.~ word of honor ~~J' n:uh8;~·~·~Y ";~.?L~~~ m~y _ lumbay . Y~e mean everything to KO). ~::~~'•tg ¡~ºw a~~gd~~~=;! I swear by stars above Magdamag na di ako kon,q l.mgit 1'11 keep my word my nakatulog Ginugunita sa Jahat ng love. Alaala ko ang iyong saglit May this lips never kiss kaarawan At ikaw ang panaginip you Bagama't .a.ko'y dagli Nguni't hindi ko masamAll again if they tell you mong mhmot bit ali right Narito ang puso ko't Kaya damhin mo sa nag-aal:i.y- hangin~ malamig N~ isang.. Maligayang Ang hibik ng pusong ".'" - " """11~ '"' f<!f'; BttGONG BUHAY - ENERO 20, 1957 hali. sa iyon~ kaarawan naghihinagpis ... ! Si Aida·y hindi nakapangusap. Nanginginig ang mga labi, napalipatlipat lamang niya ang kanyang tingin kina Ginoo at Ginang Buenaflor. At nang mapansin niyang kapwa nakatitlg ang mga iyon sa kanya ay bigla siyang napatindig. Naka• talikod na siya kina Ginoo at Ginang Buenaflor bago nakapamulas sa kan. yang mga labi ang isang lanong: -B•kit, daw ... Tiyonc? Nguni't si Ginoong Buenaflor ay hindi rin nakasagot kaagad. At nadama ni Aida ang ipinahihiwa· tig ng katahimikang yaon. Nangamba siyang nakakahalata sina Ginoong Buenaflor at Ginang Buenaílor na ikinagalak niya ang pangyayari ... -Maaari ba, Tiyong, Tiyang, na saka na natin pag-usapan ang bagay na 'yan? -ang nasabi ni ya nang humarap siya klna Ginang Buenaflor. -Hindi ko hu malaman · ang aking sasabihin... ang aking gagawin. -Saka ~iya nagmamadalin~ tu• malikod. Halos patakbong pumasok sa kanyang silid. Sina Ginoong Buenaflor at Ginang Buenaflor ay nagkatinginan. -Hindi ako nagkakamali ng hinala . . . Hi~di tayo nagkakamaU, Mablde. . . -mariing usal ni Ginoong Buenaflor kapa~kuwan; saka nagtindig at lumaba::i. Natigilan si Ginang Buenaflor . sa inasal ng asawa. Natigatig siya. Nguni't pagkailang sandali ay napatindig na rin siya at sumunod kay Gi(Buklatin sa pah. H) ANG M6A WEGONI • EN ER O 20, 17S7- MAGASIN NG BAGONG BUH ... Y-21 22-MA.GASIN NG IAGONG l!IUHAY - ENERO 20, 1'57 WHDRAKE ang , SALAMANGKERO mn1LEE fAIJ(•t PlllAtYIS HltJOl!'°tf3At..ITPI. /VO~G AtJG LAH-\T P\J' iSI<& MAKIT"A/IJG¡? Ak:::U .. Af'IG tv<A'1G'4.ll'<.li..AMr-r>Po s, PAP)lr\$l)l-"ftJ ""º S H ... ANG LSA.-ISA-'MJlGíAGO ¡..::¡p.,. u;Nc»ze.. Etl EF'<J 20, :157' f¡ . . .... ....... ~ ~·¡ N~~~~~~M~E, HIND1 .5UMAGDT' AIJG ;._(~fCU~L.oY.A." 11-'f 1rurot..0YMAGASIN NG BAGONG 6UHAY-2J fAN~ PANGALAN NG MGA TAUHAN AT ANG MGA. PANGYAYARING BUMUBUO Sf.. MGA KOWENTONG NAlA\.ATHALA SA MAGASING ITO AY PAWANG KATHANG.ISIP LAMANG NG SUMULAT. ANO ANO MANG PAGe<AKAHAWIG SA TUNAY NA BUHAY O PANGALAN NG SINOMANG TAO, BUHAY MAN O PATA.Y, AY ISANG PAGKA.KATAON LAMANG NA DI SINASA.DYA) 24-MAGASIN NG BAGONG BUHAY - ENERO 20, 1957 ENERO 20, 1957 - M.l.GASIN NG 8AGONG BUHAY-2J ~"LO' WAIST GANG'' ~'J\RMYE li-MAGASIN NG BAGONG BUHAY ENERO 20, 1957 señor /1!5ERA8LE , · . ; - -ffe!l~::i~~~ :::~ 6,.l UJPA.IN ÑI l\tO'.IMO NA WA • LA.HG TIGI{.. A/AMANSA K.(&. GA.W4 ,v.; PAAOll. ~ 8tNA.TA1 ~ /fU.UJ<.ING !J!.G~TA..M N!TtJ, 5A ~,4$6/Sll<A,1' Ar PAG71T/PIP AY NMAJ.wn.::. 118 i1lN«Ml"'6 ~AAG8J~.1.s;A,IJ6 (MBMt NA.GB/BtL.ANG Sr'YA ~ 5Al.AP1 ./5A.NG ANINO ,WG Pt NIYA N.4MA.LA.YAM:; f'AsuBtJ!< - !JUBOk N'°' NA.<>V,I( SA, KANYA.NG 8A.KUR.(#,Af.A,Y k!PKIP N.4 f({JNG A.~G BAGA.Y NA. llA.U>T ~ /JAJ.OT NG K.UM.OT. •. ENERO 20, 19S7 - MAGASIN NG BAGONG BUHA''- : (KARUGTONG> ANG PAGKAYANIG ng aking damdamin ay hindi naikubli ng aking .ª~yo. Matagal akong nat1g1lan at di nakapangusap. Halos mapapikit ako upang iwasang malasin ang napakapangit na larawang naka· tambad sa aking paningin. Ang kaharap ko ay isang babaing sarat ang ilong, makapal ang mga l.abi, singkit ang mata, manim at tadtad pa ng pekas ang mukha. -Ikaw ba ang . .. ang ... akil~g kasintahan? -na• ga· • ..-a iw ring bukhin ang aking !abi pagkaraan ng maraming saglit na pagkakatigagal. -Oo . .. at marahil ay ?r ::mvrn•1hi ka na sa akin !":;1yong m:1kilai_ a mo ak_o .. , -ang n!fbigkas myang katal ang tinig at :ila :li) ang-hiya siyang napat:Jng:o. Nahalata ko ang panli• liit niya I'l.an~ mga sandaling yaon. Ikmahihiya rin nlya ang kanyang sarili. Tinatanggap niyang siya'y napakaalangan sa aldn kaya ni rundi niya maisilay ang kanyang tingln. At parang tinubuan naman ako ng awa. Hindi ko nagawang lubusang ipadama sa kanya ang pagkagimbal ng aking damdamin sa pagkikilala na· ming )'aon. Hindi" ko nagawang sugatan ang kanyang puso. Kaya smikap kong mailingid ang katotohananR halos ikawasak ng aking dibdib. Minarapat kong dulutan din siya ng kasiyahan, kahit pan· samantala lamang. -Ikinagagalak ko ang lubusan nating pagkikilala ... NaliligayaBan ka rin ba, mahal ko? -pilitr akong ngumiti at sinikap konR mapalambing ang aking tinig, gaya ng mga nakaraang pag-uusap namin sa telepono. -Mangyari pa .•• -an¡ "Lalu 11kun¡,; rrn.nggifabs nang.,," ''A~G Alt•~ KA~l~TAHAN'' Ti rtsto n t Tir• & Rubber Co. of th• Philippines 2~MAGASIN NG BAGONG BUHAY - ENERO 20, 1957 ,agot niyang htndi rin tumitingin sa akin. -Ngu· ni't. .. ang ibig mo bang &abihin ay maligaya ka rin 1 Hindi ka ba nalulungkot ngayong makilala mong ako'y' isang napakapangit na riilikha? -Bago tayo nagtipan ay ipinangako ko sa iyong hindi ako magbabago, at maging sino ka man ay mananatili kang mahal sa akin. Kahit na ano ka pa at sino ka pa, ang nakikita k~ sa iyo ay ang kagandahan ng iyong puso't kalooban na siyang inibig ko at pinahalagahan sa mula't mula pa! At upang ganap na ilingid ang katotohanang umiiral sa aking damda· min, inanyayahan ko pa siyang manood kami ng sine. Hindi naman siya nakatanggi. Samantalang ka mi 'y nag\alakad na patungo sa Slne Dalisay, hanggan'g sa nanonood na kami at h.rnggang sa kami'y Jumabas, ay patuloy na naging magiliw ako sa kanya. Lagi ko siyang kina~:~;ªEí~~h!!~~~~ªºk'::;~ sa kamay. Ganap ko siyang pinapaniwalang maligaya nga ako sa pagtatagpo naming iyon at hindi ako nagbago, bahagya man. Sadyang dinulutan ko siya ng kaligayahan. Isang bagay ang napuna ko sa kanya. Hindi siya nagsasalita. Halos nabi· lang ko ang mga katagang nulas sa kanyang labi 'sa tuwing kinakailangang sagutin niya ang ilan kong katanungan. Nanibago ako sa kanya sapag· ka;t hindi siya dating gayon. Nguni't ako na rin ang sumagot sa bagay na j.yon. Nakikimi siya at ta· Jagang nahihiya sa akin sapagKa't nakilala kong siya'y isang pangit na babae. Iyori ang sanhi kung bakit ·wata siyang sigla at halos hindi makapangusap. . Kumain pa kami sa isang restiuran nang ma· kalabas na kami ng sine· han. At inihatid ko pa siya hanggang sa may panulukan ng kalsadang malapit sa kanilang tahanal\, Masaya pa rin ako. at ma· giliw nang sabihin kong hihintayin ko ang tawag niya sa telepono sa susu· nod na araw. Sa kauna-unahang ·pagkakataon buhat nang pagkikita naming iyon, naging masigla na ang kanyang tinlg. -Dakila kang lalakl!... Mabibihíra ang katulad mO! ... Hinahangaan kita! -ang kanyang wika,. na malayo !'ª 'dapat sana .niyáng isagot tungkol sa sinabi kong pagtawag ni• ya sa akín kinabukasan. Nang sumunod na·araw, tinawagan nga niya ako muli. Ngllni't nagtaka ako nang sabihin niyang siya'y wala sa kanilang upisina kundi na sa kanilang bahay. -May lagnat ako kaya hindi ako nakapasok, - ang wika pa niya. -Biglan¡;t-bigla ang pagkaka• sakit ko, marahil ay nalamigan ako kahapon, sa panonood natin ng sine. Kung maaari'y dumalaw ka rito sa amin. Ibig kil~,g ma~"::i::r;g~,.i!; ~P~~g1.~\gg1!:1.~ .~ ~uh~~~~:¡:;; gay na sasabihtn ako sa magandang· k.atotohanan; aa lilim ~ is8ng tahan.an. iyo .. Hihintayin kita nga- Anc na.ka-"date" ka pala ~ mga sa.ndali rta yol'lg•hapon... nang sinundang araw ay am.ing pagtatali.k ay maliN<!,ngako nam.an akong isang uhsan Jamang sa rnit .naming mapag-usa· !:t~~!ºP!ra';•;;.i~~· k~~~~ ~:~:¡ ~; ~~~~y"~o~i;•;:: ~!~k!~:a:ªk~~~ª!t ~~"Ji daman ay ibig kong ma- ~intahan, na dili iba't ako · nakasulit ,:;a ginawa laman kung ano ang sa- ang babaing aking kaha- niyang pagsubok, kaipa· sabihin niya sa akin. Ma• rap. la'y hindi kami. nagkaturahil ay mahalaga saplig- -Sinubok lamang kita 'luyan. Mamum,uhi raw J!:a't kung hindi ay di na· kunlit: ikaw ay isang lata- siyil. sa akin sapagka't akó :~=k~~aa;gar~fgkk~~! ~~~ak~8~~p~~n::n~:: h~~i ªlay~: :a~~~ kami ~nang sinundang -ang wika pa niy- sa. inaakala. ar<iw lamang. akin. -Him.ngad ko rin~ At man¡yari pang ang Kaya nagtungo nga ako malaman kung ano ang akin na rfna: sariH ang sa kanila kinahapunanr gagawin mong pakikitu~ pinagkakautangan ,ng Japagkalaba.s ko sa am.bJg ngo sa akin sakaling ako hat. utana ko sa akln .an¡ upis.ina. ~y isa ngang pangit na aming kaligayahan. Kung n~:ra8g~d~,nangd~~~~ ~~;:~ ~~ ·~:G:~: ~:~~: ~in~:::~:,p~ ang sumalubong sa akin bok, ako'y labis-latis na mapagbi,ay sa kapuwa, : p~n~~~¡~º: ~:h:kfong ~:~:i~~~:h~';¡w ~~;·::~~ ~:· i~=g ai::.::~ bisi,e; nang ihatid. ako sa naglng "kasintahan sa. makitungo nana: magillw isang Ii.kmuan. Lalo akon¡: pangarap"... kahit sa isang pangit na nanggilalas nang lumapit -At magin.g sa katoto· babae, ka.ipala'y hindi ko sa amin an~ isang pangii )\anan, hindi ba? --d.ug- ~atamúhln ang ganltong ::a;·J:i~~g ~~:~i~~n ~= ~l k~rg~y;~¡~u~~~ ~~~r~~~.!k:::~~~~nnia~ so ng "Coke'.', Ang ba- puso. balt, matalino at maipag· baing iyon ang aking "Ka- Nakangiti slyang tum"1' kakapurln( kabyak d\§ sintaban" na kasama ko ngo, at nang hawakan ko dibdib! (X} H8f1n~¡ nk~araan~!J~~ ~[~~in ~=/~i;~: 1:: ---oOo~~~:an:•k!~osga~~"w;~ YA~ tn~•u::[!· na yaori Oaftibena.., ~~~.~~;:~~ingkod sa ~i ~~a ::t~Tfn~:::tn~ (Kanlitong ng na .a pe., 20} -Alam-Kong magta.taka pag·libigan sa katotoha- noong Buenaflor sa tabas. ka! -wala . nang ~amu- nan, Kapuwa kami mali· Sa himatong ni Inday n.upong sab1 sa akm ng gaya .. , hanggana: sa tu• ay natagpuan ni Ginang ~:f~~~;gsa d:~~·:~ ~: ~~gg :a:kpa:~kl~~~~~ :ir~~~l~~ ~~~ap ~wr!es~ harap ko !A upuan. - pas lamang ang ilang bu- tang bakal na napaliligiNguni't ipaliliwanag ko wan. ran ng mga upuang bakal sa iyo ang lahat.. . nga- Ngayon, kami'y mag- din. K.aharap ni Gínoong yong makasulit ka sa kabya,k na n1~ " dibdib.: Buenaflor ang isang bote isan~ pagsubok... Mayroon na ftaming dala- ng alak· Sa kamay niya'y Sa gitna ng patuloy wang supling, iiang b.. isang basong Qlakukuron¡ M•kikita s• laraw1n 1n11 fupong p1munu1n ng "K1piun1ng Pin111buklod ng K1b1b1lh1n" ng Batanes Extu11ion, Sampalok, Mayni11, habany n1gsisipanump1 11 harap ng &ise-Alkelde JHUI Roo;es ng M1ynila. Muta u ka liwa pakanan: Anao;leta Almeria, tag;,pamayapa; Dolores 8. Sa lle, t11Huri; Consuelo Concepcion, tagapam1h1la 11 kauyahan; Josefina Naci1nc.no, pene. kalihim; Gloria M. P1o;et1, kalihim; Emili1 E. Guo;ia, pangulo; Lourlllff G. Regalado, peng. Pingulo; Cres.enci1 Charland (n1t1takpan ng bise.alk•lde}, ing1t-y1man; Est•lita M1llllllela, P•ng. ingat-y•man at Eulogia Ventur1, kuapi.Ang pagpapuinaya u klpinnan at panunum~ ng mgJ h1lal n• lupon pamunu•n ay giinanap sa gusaling Leg1rd1 M•morial (M1p1 Ann ... ·J u Sainoalok noong Oi5y1mbr1 30, 19S6 at di naluhan n11 maraming p1nauhin11 kin1bibllan11an n:n1 Konsehal Antonio Barrido 1t Eduardo Quinto5 ng Maynila, Kapitan Eugenio Mu• ngi ng Pre$inlo 6 ng MPD, 81n PerH, •rtistu1 putin!il t•bing, 11 G. 1t Gng. Antonio Sol klmaSatCI lam~g; -Pepe ... -tangin~- na sambit ni Ginang Buena· flor na nag-aalalang luniapit sa asawa. -Huwa~ kan~ mag·alala, Matilde . . . Sige, iba ... Matulog ka na . . . Ibig ko lang antukin akong ma· butl ... Hapo ako at ibig kon~ makatulog agad .. -Taong ito ... Ang hirap sa iyo'y hindi ka ma· runong magpigil .. . -basag ang tjnig ni Ginang Buenaf\or. -An(l'ng malay natln kung ang hinala natin ay hinala lamanlJ. Wala pa tayong nakik1· ENERO 20, 1'57 - 1.1:mg• rc:tuu1•,•u5 ........,_. lang ni ya ta yo ... I.san~ marahang tawa r.ne: isin<\got ni Ginoonlf Buenaflor. , . -Huwag kang mag-a1a• la, iha . . , Sige, matulog ka na ... At papanhik na ako. Kahit nag-aalala'y tu• malima si Ginang BuenaIlor. Alam niyang nagliH· him ang kanyang asawa. Jba ang sinasabi nito kay· sa nasasaloob. Kaninang makagaling sila kina Don Sen•ando ay nagkatsa sila n~ hinala na nakahaluta (Buklatin sa pa!:. 31) MAGASIN NG U.GONG BUHAY-2' Dulong ita.u: Ano ka.va an9 tila rruha(;. gang i utiranin9 nilulutu nina Arm1ndu Goytn1 al Carmtncita Ab1d u ta9pon!I iyong ku tia sa "DALAWANG lNA" ng l VN'l' Ukol ltl!ya u pananal1pi, mi1ya . . . o u ngalang pag.ibig'l' Ita.u: Tila may ltung .1non9 naltikita s.>1 mahiw19an9 bolang ltriUal sina Am•li~ futnl• s, Ntlly Baylon al Boy Al.1no u lagpong itong kuh1 nam1n sa "ISMOL BAT TERIBOL" ng Sampaguih na loau · lukuy1n9itinatan9halsadulun9Daliuy. l<anan: Sin1 Fitrn1ndo Pot. Jr. • I Z•ldy Zshornack, ~•m a nhl•ng " pumuporma1·• U d•law•ng dalagang k1pitbahay l• ng iu•y si Corazon Riv..s ) n•ng ~il.o'y m•i>· sip•gb•lt;11~yon. lung l•gPO nam•n ' " '8Al<ASYON GRANDE" ng L<ir ry S<111· ti•go Productions. ~GASIN NG BAGONG &UHAY - ENERO 20, 1957 1Bao1< kar>S•"ll&U 1¡1. ~ sa uiga .a~ sa u!& sa bpialuan &"IJ g.o n g katatatag na Champion Pict.ures1 loe. na p~gangastwaan ng DJga dati.Dg lti.wani at tau. bail ng Premiere ProducUon>, .. pongunguDA ni lloy PadillL ÑJg llDallg ¡,ellkialang ibah&nd.Ofl !11& Diadla ng ~pio~ · l'lc•ure. ay Allg ~g BakalPI lltu't:'~ ":f:"J:g llnggo. Ang :118• Qilulng ,o,as:sisiganap ns: msa Pª'" ~~~11:. :~ Lm: Dlwn ... paman¡ahalá ni Couuélo P:" Osorio. Ang Cti.Qllpioa Pi.ctures Jy ¡Wui.ta.kdang gumawa Dg .apat .na pelikula. sa laoog ita. Ang ·pagtulak na patu• ~~~a ~~g~a:~r-n~~.t8~~ sa SingapU1" ng C. H. ~ago Fi_ln¡ .Qrganiz¡· .,qn ay napaliban d8h.il sa bang kadahilanan. Isang ptJtatid-kawad ang ti· na.nggap ng samahan a.a raagsasabing makabubu·· ting sa buwan na na ~brero umalis ang pang. .kat. sapagka't apg katu· long na prody~r ng pelikula, si Run ltun Shaw, ay kasalukuyang na sa Dang paglalakbay sa Europa at inaasahang baN~ S& Singapl,ll' sa bu· wan pa ng Pebtero, Nais nl Sh•w - na masaksthan niya ang rr1ga·b11.gaybagay Ja ·mga unang araw ng wigsisiyuting ng nabang· git oa pelikula. Ang pangkat na patu ~ ng& sa i:;ingapur ay olna· r.gungunahan ntna DireJc. tor César Gallardo, Tessie Quintana. J~sus Ramos at Lopjtoc 5a mga araw na ito rry matindi ang "sakit ng ulo" ni Maring Sevilla, puno sa depad~mento ng mga kasuotan ng LVN. Kinak3ilangang yariin ng nabangg\t na kagawaran, 18 loob 'ng mada11ng pana· hon, ª1'1 mahigit sa tat· long daang mga uniporme ng Kattpunero. Guwardi· ya. Sibil at K:&sadores para u : pagsasa,pelikula ng "Walang Suga~ . Sa kabila ng halos .acaw•gabiIJ_g w&lang tigil na paggawa, na~ahan na(!lan si Allng Maring. Mabilis. ang pagyari nila ng mga kinakailangang .kasuotan at hindi sJla "map~pahiya" sa mga kinautik4,an. Lirhaug ma· nanahi" ang katulong ni Alinj( ~aring sa kanyang departamento. Bilang gantlmpala sa matagumpay na pagkakaganap nina Luis Gonzales at Amalia Fuentes sa "l&mol Bat Teribol" ng Sampaguita, mulJng iplnagkatiwaJa sa kanila ng mga pinuno njl' samahan ang pagtupad :rig mea pa .. ngunang pa¡)él sa dalawa ~"!ng ~~:~~: ~U: "Bituing Marikit". Si Luis ay siyang makakatambal ni Rita Gamez sa una, samantalang si Ama1ia ay siyana rnagigini;:: "kasinta. han" ni J uancho Gutierrez E& huli, kasama ang pa• ngunahing mapagpatawa sa putlng-tabing na si Dolphy. Samaptala, sina Tony Marzan at Romeo Vas· q\let na nagpamalas din ~ mahuhusay na pagga. nap sa "'lsrnol Bat Teribol" ay hindi napatangi sa _biyayang tinanggap njna Luis at Amalia . . Ang -dalawa'y bit1igyan din ng maünam na gan1panin b~~ lang mga katulong na bi• tuin sa "Pa.aang Krus''. at sa··"Sino Ang May Sala?" Na sa ·kainitan na ang pagsasapelikula ng "Kah8riang Bato" ng Tama· raw Studios na Pinan11:u· ngunahan nina Alicia 'VUi ~el, Cesar Rarhirez, MJr• na Delgado at Jesus Ramos, sa pamamahala ni DirektOl' Rolf Bayer. . Ang "Kahariang Bato" ay isang kas.aysayan ng "lumipas" na naglalara· wan ng mga unang pag· tatangka ng tao na mabu· hay Sa deigdig. Lubhang makasays~yan ang pelik u la n g ito at puno ng m ak a y a ni g-damda· min2 mga tagpo na ~ipala'y ngayon pa lamang masasaksihan sa putingtabing. Kagaya .O.E: umaHngaw· ngaw na balitéi tungkol sa ~~ano'y lihim na pag11b1gan nina Eddie Rodriguez .at Cha-rito Soll.s, ngayon ay laganap na rin a~g balita tungkol naman sa pag·iibigan nina Leroy Salvador at Nita Javier. Mabilis na kumalat ang b.alitang iyan mula nang sma Leroy at Nita ay ma¡katamhal sa "Bahala Na" ng LVN. Sa peliltulang ito, ayon na rin sa ~ga _nakapanood. ng mga Sly'Uhng, ay hindi "arte" laman.i;: ang mga kilos at pananali~ ni Leroy kapag naspapahiwatig siya n¡ loobin kay Nita. At si Nita naman, ay hindi nagkukunwari lamang sa mga pakitang-kilos niya kay Leroy sa pelikulang lto pagka't ang Jahat ay tu• nay na nagmumula sa kanyang puso. Ngayon ay muUng magkakatambal sina Leroy at Nita sa "Cuatro Vidas" ':~Sa s~&~p~~il~i maasahan ng marami na lalong "mahihinog" ang b~~igan ng dalawang - Neutralismo ... (Karug, ng na sa p. 5) ilalim n.i;: patabrang lto) salungat sa lahat ng tuntunin ng agham sa batas, ay par-am.in ng pinarara· tangan; at ea pagpapatU" loy ng pagsisiyasat, nata· tamo ang pa1-amin sa pamamagitan ng pananakit." Subali't si Khruschev ay isa ring komunista - pangunang lider na komunista, bagaman tinuligsa niya si · Stalin. MGA PAMAMARAANG PULAHAN Palibhasa'y nalalamang hindi tatuggapin ng mga mamamayan ang komunismo kung ilalantad ang katotohanan tungkol dito, nagbubunsod ang mga komunista ng iba't ibang ~=~i~~,'!f:""ni/1::~:~~ hang m•sar•ng 5•ndali ang tinatunn• nin• lui5 Gonuln, Rudy Fra(lcisco, Pirpito P.ret al mga kaum• u piknik na ito u Taliptip, Bulakan, na ipinag.anr•ra nina G. al Gng. Pirdro Gartia u m91 .bituin ng Sampa91.1ila kamakailanl Sa kabile n!f helOI w•lang tigil na paggawa, ang m9¡¡ bilúing na91i1ilab11 H "HOLIOA Y IN HONGKONG., ay nagkakaroon din ng p.19k1k•taong m1k.1p.19p1hinga al m11k.1pag-1liw·aliw "' kasama ng kanilang mga kaibigan, gay.1 ng pinal1.1t1.1n.1yan ng m91 l1nwan9 ito. 01.1long kJ>· liwil: 5ine Oolphy at 01i1y Romueldn, u piling ng dJ· l:~~¿:~~;~!:,.::;~:1:!t35.' ~:~~~~:~~:~:¡',~:R:;~~:~· p:; ralum~n. Glori• 11 0111y na n•gslpak1,1h1 ng larlw•n ka· uma n9 m9a m1t1qangal1kal na P ·~mb a y . pamamagitan ng propa~ ganda. At isa sa mga ga.· lamay ng Komunismong umuusad sa daigdig ay ito: Neutrali.<:mo. Nguni't hindi aaminin ll¡! Pulahan na kinakasangkapan 'nilo an~ Nc:1.1· tralismo. Gayunman, ka• hit hindi sabihin ay malalaman ng sino man an¡; katotohar.an kung susubaybayan al pag·aaralan ang takbo n~ mga pilng· yayari sa daigdig. · Paulit-ulil mang magbago ng pamamaraan ang komunismo ay mananatili &ng simulain nito -mai· bagsak ang pamahalaang demokratiko upang maagaw ang kapangyarihan at maalipin ang mga rna• rr.amayan. Kaya, kailangang puspusane: gumawa ang lahat sa ikasusugpo ng komunismo hindi lamang sa Pilipinas, sa Pulah:i.ng Tsina, o sa Rusya; manapa, sa buong ·daigdig. -oOoDambana ... (Karug. ng na sa p. 29) na nga ang don kay Aida. Na, maaariilg si Aida ang dahilan ng sinabi ni Don Sérvando na pauuwiin na si Luis sa lalong madaling panahon upang ipakasal na ito at ang kanilang pamangkin; at maaarlng sí Aida rln ang dahilan kung bakit iniurong ni Don Servando ang balak na yaon ... Maaaring napatunayan ng don na si Aida'y hindi karapat·dapat sa gayon nilang pagpapahalaga dahil' nga sa nahahalata rito. LlNGJD sa kaalaman ni Ginang Buenaflor, nang makapanhik siya'y luma· bas lig 'kani!an1.~ b;~lrnrnn si Ginovr1g Buenailor. Mabilis na naglakad hang· papalayo, Mga labir,dala· wang bahay na anf.: 1 2;¡0 niya nang lumigil at umawa¡:: ng isang taksi. -Sa L1 Lnma, 'Ei_gan, -aniya :;a lsupl:!r ma!apos sumakay Ang taks1"y huma ~1ois ... Nang makapasok sa pu· rok ng La Loma ay napalingor. kay Ginoong Bue· naf101· ang dri\'er. Sinabi niya kung saan siya dadalhin, Ang taksi'y huminlo sa tapat ng isang tila bt.>dei;:ang baha<;i:ya nang maaninag sl\ dilim. MataP'JS bayaran ang tsupel' ay na~amada.ling pumasok doon si Ginoong But:na· flor. lsang lalaking mukhan~ tanga ang sumalub•mg kay Ginoonr, BUenaf\(lr, Napangiti yatm nang ma· kita siya. Si Ginoong Buer.aílor ay nagtuloy sa loob. Sandali siyang nagpalinga-linga. lnisa·isa niya ilng mga mesang naghanay na pawang napa· liligiran ng m;ta manunu· gal. Parang wafang dumaling, iilan sa mga nag-· susu~al ang nagbaling ng tingin sa kanya. Nguni't sa iilang. yaon ay dalawa ang tumindig at lumapit .~a kan;va matapos siyang mapagsino. Nangakangising huma• rap sa kanya ang dalawa. Ha 1 os magkasabay na nagtanong: May bagong misyon ba kami, Boss? Sa halip na sumagot ay tinungo ni Ginoong Buenaflor ang pinaka•bar ng pasugalan. Ang dalawang lalaki'y sumunod sa kanya. (ltutuloy) ENERO '20, 1957 - MAGASIN NG BAQONG BUHAY-31 ltor tannp ªª pinasasarap ng Purico ! Bago, madaling pamamaraang-Purlco sa pagluluto ng masarap na "Apahap Na May Sarsang Kamatls"! BIJC!bwan n g pinaghalong arlna. aaiTI at ))9.mint.a, ang loob a t ]abas ng 2 Apahap na katamt.am..n anll' lakl. Prituhin Dll maluton¡r aa mainlt na Purlco. Bll.Ya&na" malnlt. Sa kawnlina plna¡rprituhlLJI, maadaadac pa n it ti kublaranw Purlco. Mf.arl1a nw 2 butil dlnlkdlk n a bawanir; 1 tinadtad n11o aibuyQ. Samahan ng 3 tuanll' nihitona k.amatb; 2 kut8a:rana ketup; 1 kutaarlt&Da aain; l\ang buUI na punlnta; kat.u na 2 kaltmau.I. Lutuin at haluln hanll'~ lumapot at ana ~ ay lumambot. lbuh09 !to H mainlt na ADabap. Tagumpay ang pagluluto ninyo tuwing gagamit kayo ng Purico ! ~ lumlll ng Joyrfco u l blw.,. kerton n. n .. .......... "oollophono'1 Dalisay, masaganang Purico ay mas maraming nailuluto---nananatiling sariwa! Likas na sarap lamnng ang inyong nalalasahJln sa mga pagkaing pinirito sa Purico ! Dagliang kinukn· yom ng Purico ang lika.s na sarap ng mga pagkaindí nag-iiwan ng sariling lasa! Ang mahuhusay na kusinera ay umaasa Bll Purico sa lahat nilang pagpiprito, paggigisa, paghuhurno ! Patunayan sa inyong sarili kung paano lalong napabuboti ng Purico ang sarili ninyong paglulut.o? lto'y hiolt rw1 Nrlw., hi9lt na m11/nl1 at .. lol'lf rMtlphf ... 1t1-. Ukol sa pinakamabuti · gumam.it ng Purico ! Co¡¡urioht PNC 195e