Magasin ng Bagong Buhay. Hunyo 23, 1957

Media

Part of Magasin ng Bagong Buhay.

Title: Magasin ng Bagong Buhay. Hunyo 23, 1957
Issue Date: Hunyo 23, 1957
Language: Tagalog
Rights
extracted text: S• p .. d•l1w M m .. n.yon noone lt11M1illato p.t, 1t ,..,. tl"t nHt ""h1l1I ntftf P1 .... ule, ti IM •Y "'11..,...i 111 n1. lticiti111M1'11·Pll1lll H mfl "''"""''''"· Mlkrl!itNtt IMMl't'1"9 Mllilti,..IHIMy d RM 11 ;,.,. l1l1ld"' "'SJ" ki1U1 1111 blt1, um1nl1l1nt n1fhihint1y n9 ,.P.ktt .. n •ne ._ pene n•· k1hlM)'M Aln. Sa' mga baka1 ni Mamytay Tu ta m..- 511wint lkl· nlf1riy19 ni R.M, m19i1111 noong klndid1to pe n P•ekl·P•nt ... lo, •Y '"' p.11• kikih1lubilo H 11191 duk· h1. N1119 11 ... m1l1w H Tíl1p.yan51, B1liw1f, 8u11· ktn noang Mlyo, 1'S3, ltunwiin •IY.nt k•Hla n1 "'91 m1gbubultid H Jilim ng pune ft9 MlmPll•. N~ 11At1Uw1niy11i~ Mr AS.ji S.ntM flij I•· - KAMPEON NG MAHIHIRAP niCARLOS~MARCELO lnuht ni RM by S.fia C .. M9ti11, ""'"''ª nt Association -of Rogers Act BcncCiciarics, lnc., a"9 i11ng kep11ly1° .. " "' p.11uul11n1t 1t 1111111 Mti.1yan "' p .. l1ín9 k11n• w ,...._"9tit "' H1111h1n. Kuh1 ·1119 l1r1w111 u h1llm1n1"' IJlt PlfllllUl"'9 Quitzon IMHfUtl· 11001111 19Sl. .... MnH9"'9 '"01"1 p1ft1uhin ng yumu111 P1ft9ulont S - ...... ,..., 1i HilMl"ll l1l11\C1 $ ....... ftlf\ftf puftO .. ,. ..t.irit UMtlHI St1t11 Mllltary AdwlMry Gr•to1P" !JUSMAG), ... 4vm1f1w 11 M1yni11 haOftof !"111eto, 1HS. ~kikit1T19 .. "'P ni RM t i Hobbs 11 bvlw1,.n nt Mtt.tt.T1y1ne. O.Rlt• '"' ª"Y. "' ,......... •aneul•nt •"'*' MaetiYIAJ' k•P6t w..MticY---411• .... ...,,.,.u •• ,... .................. y. NANG mahaJal na puno ng hansa ang yumaong Pangulong .Magsaysay ay nagsimula ang isang bagong panaMn sa lahing 11ilipino - nataas ang kalagayan ng karaniwang mamamayimg malaong na· pabayaan ng pamahalaan .!ca mababang antas ng li).Jllnan. Gaya ng kanyang pan;:ako noong kandidato pa, binuksan niya sa madla ang mga pinto ng Mala· kanyan¡. UbTlibong mamamayan ang hugos na naglabas-masok doon . .. bumali sa "Kampeon ng Mahihirap" na malugod namang tumanggap sa Jahat. Itinuturing na pinakamalaking pulutong ng mga tao an~ nagtungn sa Malakí'lnyang noong unang araw ng Enero, 1954 bu112.t noong pasinayaan ang Commonwealth. Napuno ng mga sasalcyan ang kab;~baan n¡ daang Aviles at nHgsikip ang maluwang na bakuran ng Mal3kanya11g ~a dami ng panauhin na karamiha'y nangakabak· y::ng matatandang babae. nilang tulad ng mat.talik na kaibigan. Kahanga·hanga ang ípi. n;imalas na kapakwnbahP.an ni RM. Ani iba sa r.1ga panauhin na nakllala n.iya sa pagdalaw sa ba· hay-bahay ay magiliw na tinapik sa balikat, o tína· wag sa palayaw, o kinumusta ang buhay-buhay. Nak2paglibot sa Jahat ng silid ng palasyo ang mga pa11auhin. Nakapag. 111kad nang nakatapak sa makapal na alpombra . .. n;ikapagmasid sa mamahaling mga kasangkapan doon. na naging palasak sa paksa ng tuligsa sa yuihaong Pangulong Elpidio Quirino, at nakaupo sa ma· lalaking supa habang nagpapahingalay. "Parang panaginip sa <>kin an2 karanasaing ito," anang isang babae. Kaipala'y lalong nasiyahan ang isa pang maralit~ng babaíng bumati kay RM nang kilik ang may dalawang . taong gulang na anak. Nagagalak na kin;¡imayan ni RM ang walang malay na bata, bago binalingan ang ina nlyon: "Tuloy . .. tuloy ka yo . .. " m.ta¡al na naptgb\Un ng pagkakataong makakill sa loob ne "Palasyo ne Bayan." Bagaman abalang-aba. la'y inalagata- ni RM ang kapakanan ng mga panauhin. Bl.¡hat sa sariliog gugulin ay hinandugan niya 11g pampalamig ang may 50,,000 kataong nagtungo sa Malakanyang. At. alln> ~~~0~a ~ag~1:~a~~a ~;\f !~ lakanyang, mahigit Da 19,000 bote ng pampalamig an¡ naidulot sa madla. Upang . mabigyan ne pagkakataon ang lahat ng mamamayan, nagtakda si RM ng tanging araw na kas madla. Mar' so, it ang ilang pin uno roon ·-'--- hindi pinahlntulutang mat.apaohlk sa itaaa •ne m¡a panauhin. ' Galit na tlnawag ni RM: r,ng kinauukulang mga pl· nuno at plnaacaralan. Jplnaliwan11 nlya:/i "ta• ~=ª~!ª:,:~~~~ nagsadya rito upug ma· kita lamang ang Malatu.yang lr:ahit aúnsan 11 tanang buhay nila." Subali't hindi nasiyahan si RM sa paghlhintay la· mang sa ''Palasyo ng Ba.· yan". Batid niyang napakaram.ing nais makaklta sa kanya, n¡uni't walan& pagkakatao::i o wa1anc kakayahan. Kaya siya na Malayang nakapasok sa ''Palasyo ng Bayan" ang r.1ga panauhin na isa-isa,ng Einalubon~ at kinamayan ni RM, ng naging Unang Ginang Luz Banwn Mag· ~:aysay, al ng noon ay Pangal:\Nang Pangulo at Gng. Carlos P Garcia. Halos buong magh~pon~ ":"ª· ('.iliw na nak1pagbal1an ~ina RM sa mga dukhang iyon na pinakitunguh;m Maging nang malamanc ildnalat ng ilang panauhin ang mga kasulatan .!'a tanggapan;' ng Sangay ~a Pangkalahatang mga S;11iranin sa ikalawang palapag ng gusaling pampangasiwaan ay hind_i nagalit si RM. Batid n1yang 11ananabik Jamang ang r;iadla na makatuklas n~ ·'katotohanan", pagka't (Suruf.a:n 1C1 pa:h. 20) MAGASIN NG BAGONG IUHAY Mga Sultt. . Sa Edi\:_or May sinusulat po akong isang artikulo at isang kumrnto. Nguni't hindi ko malaman kung alin ang dapat kong unahing tapusin upang maipadala sa inyo. Sa ngayo'y napapansin kong iilan-ilan na lamang ang inyong pinalalabas na kuwento, karamitia'y artikulo at iba pang lathalain. Alin nga po ba ·sa dalawa ang higit ninyong . pahahalagahan at 111amabutihing ilathala sa· haling ipadala ko sa inyong pasulatan? -Danilo Dizo, Pritil, Tundo, Mayr.ila. L1lon1 m1iftlm ho kune .11"8 1rtikulo •"9 lp1d1d1l1 r'linyo .,-1min. 51 ng1yon ho •Y hitit n1min1 hi11n111n <11"9 mga u1ikvlo 11 n1t•tan9insi l1th11l1in. -ED. Ako po ay may dalawampu't dalawang taong aulang. Jbig ko pong mag· padala ng kuwento sa inyong pitak na pangkabataan. Nguni't nangangam· ba po_ akon~ baka hindi ninyo tanggapin sapagka't baka aniko hindi na ako kabilang sa mga kabataang ~akop ng _ naturang pitak. -Ramon Santos, Jr., Binundok. Maynila. 51 ,.n1n1 llftin, Junior, 1y kltlillftl kl PI H klb1t11n. h11cl1l1 mo" '"'¡" 1n1 iyong 1kcl1. -EO. M a y napapinsin po akong isang bagay na hindi ko maipagwalang·baha· hala. At sa inyo minarapat koni humingi ng kuruku. ro tungkol sa bagay na ito. Tuwing umagang papasok ako sa aming eskuwe· lahan ay nagdaraan ako sa Abenida Rizal. Araw-araw po ay Dapapansin ko ang ~:mg bag;1y: ang. mga tao ay halos una.han pa sa ~!~:ili ~~es.mt P:~a~i sampu •Y palad nang macia« dalawa. o isa, 1 ng bumlbill ng diyaryong ta@:11log gayon~ kung tingnan ko ay .mga Filipino· nam a o a D g nagslsibiling iyon. Baki.t po kaya gayon? Ano ang masasabi ninyo lungkol dito? - Hele11 Bel· tran. Oroquiefo, Sta. Cruz. Mny~ila. M1y ni•Nb1n19it n1 ¡¡.,19 d1hil1n. N111ni't •ng prinsip•I, n1 1ly1 u l•m•n1 tvtvkvyin nilrnih, 1y NASYONALISMO. h:vl1 ... lil nt11yont1lisrno t1· yon, . "t9il P'ilipiNI ly1n "" HUNYO 23, 1957 p.an111n1ng k1ng11t•n 111 k•· t•nvng1n mo, Hel1n. -ED. Magaganda ang nilalaman na inyong magasin. Kawili-wiling basahin ang mga pitak, !aluna ang hmgkol sa mga salamang· ka o madyik at ang mga modang may kalakip na ruga dibuho. Nguni't Jalo sanang mainam kung ang mga komiks ninyong ingles (Mandrake at Wait Disney) ay papalitan ninyo ng mga komiks na tagalog. Ang mga komiks na ingles ay bagay 1amang sa mga p<thayagang ingles, at hindi sa pahay.agang lagalog. i~a pa'y higll na 1rnkarialiw ~;~ mga nrnmhabasang ta balog ang mga komiks na tagalog. Ano sa 1>alagay r.myo-:' - Beotriz de; As1s, /mus, Kflbite. P•g·Hr•l•n ho n• rnin . ED. Bilang isang Editor, masasagot marahil ninyo _ang itatanong kong ito na ma· laon ko nang ibig malaman. At huwa2 naman sana kayong magagalit, ho? Ang logay c. nakapag1at:i1 :0ng ngu lamang. '.'\;miniwala nkong "mnlawak ang inyong kaa!aman" sa mga h3gay-bagay. kaya mina.l"'lpat kong sa inyo magtanong. Ilan po bang lahal ang Oilang ng mga bituin sa lnngit?, -Romeo de Amor, Luneta. Maynila. N1k1tut11w& k1, Rorny. Sagi. Pinakamasi¡llang saudali sa maghapon ug p• .1ng 9i".1mit mong p1 ng•l•n! A.t diy.ata't u Lvnd1 r,, nak•li~•? T•l<-:91n9 p•lh biro k<i. Ptro hindi kami mi• S•!l'.llit. Al s•nounn din n•• min o1n9 lilno"g mo, 1yon u o1rnin9 n.1l•lam1n, Pilri hindi •no n.1m•n k•mi "m•is•han". Ang bil•ng n9 mg• bitvin H l•ngit •Y kuind•min9·k65j11d•mi n9 rTig• ~•mo SI bvong Lunel•. K•Y•, bil•ngin mo, h•ne? -EO. ~~~~ ... ~~~~~~~~~~~~~~~ I ~ '1':° Hayaang idulot sa inyo ng Coca-Cola ang pinakamasiglang sandali Upan¡.! masiynh;1:1 paJ!k:\lapos lll! isan!! mata¡!umpay na gawain- wala nang kasiya.,ü.va at naJ!papasigla kar~a kumikinang ni\ Coca-Cola. Ang kalugudIH¡!l\(1 at ma.-:;1rap na lasa nito ay - ,,·alanJ! katulad - ang nagpapalusog na kalan).!ian at k;ul:disay:m nito ay banlol! ~a buong daigdi~. · Maglaan ng marami nito. KinnJ![!dliwan ng h1.hat ;rnl,!' Coca-Cola! MAY PAHINTULOT MAGSABOTELYA, SAN MIGUEL BREWERY Arig 1nauan&:wg dalagang ito 11a pi11apay"11ga11 ng km1 . Nat1g ch3pcron a¡i 100/a11g iba kundi si Flor Ftrrtr. Mu. babakas s<i ka11i!1111r,r mr¡c, mukha a11g kasi11aha119 loob .•• SA SAN OIONISIO, WALANG BINATANG TUMUTUTOL SA PAGKAKAROON NG "CHAPERON" NG MGA DALAGA SAPAGKA'T SILA ANG "CHAPERON" Maaaring m.1rami sa mga kabataan ng San Dio. nisio ang hindi sumasang· ;1yon sa matandang kaugaJian na magkaroon ng chaperon an.e; mga dalaga, subali't hindi nila maiwasan ang pagsunod sa hinihingi ng pagkakataon. Tuwing ikalawang taon, sa pagsapit ng kapistahao ·ng kanilang patrono, masasaksi. han ang pambihirang kaugaliang ito sa San Dionisio. Pare-pueha ang binata't odalagang kasama sa pru. sisyon. Noong una, ang kapatid o pinsan ng dalaga .an.g chaperon niya, suba· li't ngayon ay maaari nang Ang kakaibang kaugat.aibigan o kasintahan ang liang ito ay ginagawa na maging katambal nila. ug mga naninirahan sa Nagsisimula ang sun-. pook na iyon noong ¡mna-duan sa umaga. Ang dala· · bon pa ng mga kastila, ga ay naghihintay sa kani- 'l:mg ang mga dalaga ay lang tahanan sa pagdating hindi pinahihintulut._n ng ng kaparebang kasama matatanda na dumalo sa ang ilang nasundo nang ano mang kasayahan ta· d a 1 a g ª· at ang mu- pag walang kasamang kasiko. Patuloy sila sa pag· i.ambahay o chapnoon. sundo ng iba pang tasa- Upang túndi naman lubmahan hanggang ang lahat bang tumaliwas sa matagal ny matipon. Sa tahanan ng nang kaugalfang ito, aog hermano mayor sila buma- is:mg nahirang na berma· babang sabay-sabay pa· uo mayor ay umisip ng tungo sa bisita ng baryo. paraan at ito ang naging Ang sunduan ay nagtata. simula ng pagkakaroon ng pos sa isan~ sayawan. tinat.awag na 11tnduan •• • MAGASIN NG BAGONG BUHAY M•pflpa•uin .ang ilong par~h4 ng mga botong nokiisi.: so i:linoos 110 sunjluan. HUNYO 23, 1957 ni BEN T. SANTOS Molunglcot 114 hinihinla11 · ni Marlita Macobuao (3Yz laong ,01dono) cmo Kan11an.o ch.aptron. SINO AKO? - AP1t ""' "1umuntl"I loro an1 nfltp1p1hin .. N kl· m1y, ulo 1t m11 b11ikot ni' Cartv Rennlson M Mother Coose Farm 10 Morldeft, Conn. 81w1't in 11 m .. "lorito" •Y moy pin .. l1nE1l'ie, Meertie, Mini• ot MH - neuni't i1• m1n so konil1'y hindi n11l1klkilol1 H Hrili. MACBINYAG HlNDI BlRO - lto m1r1hll •na n1ibulon9 ni Rtv. John H1inbuct:, hliwo, n•ng binr111en niyo n1n1 11b1y-s1b1y 1n1 slyom n1 •n•k n1 p1mily1n11 Gn.11 W1lt." nt Milw1W:~. Wi1. Ant .1ul1nt nt mt• bito 1y bi.lh1t so t. buw&n hon91on11 15 toen. BE-ROP·A·LULA !._ At sebly ... bly ne •blnuhet nt ,..._ mene111owo MI Kanlur1n1 S.rlin •"9 is.t. N omp Plli0"9 ........... no iHr01 so Kurfutt.Memm, Mkttr 1'11 Brit•nr• L11111olob•ul11• inql.laq!foo 1110011go1u1~lokipat Pohorafont t.AGOMG IUKAT n!~::.r:r;~"::~~::. ~~~ ,:~~!i'1o '"S .. "!;!~!'1A!.n~:.-L~ .. nd' ... ~~~ ... )la,.amall1~9•t : EDDIE RAMOLA CREGORIO lt. FLORENCIO lta9awad PEl"E VJ:Nnutt.ll Sa1ioin9 MAGASIN NG BAGONG BUHAY "ANGINA NG PELIKULANG PILIPINO 'j (P1kikip1n1y1m kay Dña. Narcisa Vda. de Leon ni M1ri1 S.lo"" Ton11yJ HINDI maikaklilang HI in· dtutriya ng pelikula H Pilipi· nas' ay malaki aog iniunlad al kaipala'y nangunguna na sa lann¡ang ilo sa Timog-sila· n1tn1 Asya. lto ay pinatutuHyan ng m&a llara.n1alang ti· namo ng Pilipinas sa mga idi· naos na "Asian Film Festival." S. mga karan11Ian at ta::;ump¡iy na natat.lmo ng pelifrnlang Pilipino ay isang bab1e ;:ng muasabing higit na dapat papurihln at pag-ukulan ng kar1Dgalan. Sa kanya utang ang pagkakatatag ng isang malaking samahan sa pelikula na nagbigay-sigla at pag-asa ~ i b a n g mamumuhunan ttpang pumagitna sa nasabin1 l1.r10gan. Ang babaing ito ay walan1 ibe kundi si Donya Nudsa Vda. de Leon, prodyuser na tagapagpaganap n¡ LVN Pictures, Inc., at lalong kilaJa sa tagurlng '1na og mga Pelikulang Pilipino" Ang karangalang iniuuJr:ol kay Donya Sis::ing (itg ang kinagawiang itawag sa kanva n" marami) ay hindi rúya lul;usan:; matanggap. Sapagka't m1niniw3la siya na wala pa siyan:; gaanon¡ "na.gag.11wa" at na:a~a mpanan upang pag.ukulan ng :ayong karan¡alan. lyan ang i~a pa sa mga higit na ikinadadaldla ni Donya Si· ~ang sa paningin ng madla: ;1ng kanyang kababaang·loob al pagiging mapakumbaba Hindi niya lubhang minama11;.laga ang kanyang mga "na· !:"~awa" sa buhay na i10; SI· pagka'l ayon sa kanya, ang mabuh¡¡y sa daigdig ay pansa· mantala lamang, al tungkulin 11c bawa'I tao na 1umawa ng ;ino man¡ mabuti at maganda p¡¡ra s;i, kanyan¡ kapuwa. Sa gulan¡ ni Donya Sisan¡; 179 na taon na siya ngayon) n)I wala na siyang mahihiling p::i bago ganap na mapikit ang kdnyang mga mata. Para sa hnya, ang lahat nang sanda· Ji ay maligaya al kasiyasiya. ~¡, gitna ng gaan~ man kasa· )·:ing pagkakataon,o sa gitn<1 ng ano mang suliranin, ay hin· di nagbabago ang kanyang damdamin. Ang l.ahat ay hi· naharap niya nan¡; parang rangltaraniwang hag:i_ ,., at rnav 11irio s.1 m1111 r~hi. HUNYO 13, 1957 Bukod sa pagiging '"lna" ng pelikulang Pilipino 21t ag sam::ihang. kanyang itinatag, ·si .Donya Si.sang ay isa ring bu· tihin al m1uulirang "ina ni t~hanal'&" M"araming maba· l:3ban11it tu1t11i:ol dilo, ncu· ni't ang Jalone mahalaga para k3eya ay •nr wastong pagparalü.i niya SI i:anyang mga analt at ang p1gmumul1t ni,,_., 11 m¡1 lto sa matuwid na la.adu a¡ buhay." At ikinararanaal naman niya ang ga)'on, sapagka'I ang wastong "pag·akly" n.iya sa kanyang m~a supling ay nagbunga ng 1uaguida. Ang kanyanc m,ga .aU: a)' napilakinc may-loob sa Diyos, mabuliuting mama· mayao al hicit sa lahat ay n11ngatuto ne tumpak at maayos na pamamalakad n¡ ka· n.ilang kabuh.iyan. Al lat-, l:ing anak ni Donya Sisang na nabubuhay si kasalukuyan (walong labat ang kan.yang uag'lng aaak) ay may kani-kaniyang tungkuling ginagampan1n sa kanilang samahan .Slna Abugado Manuel de Leon, lincarnacion at Gng. Bading de Leon·Eraña ay pawang matataas n.11 pinuno ng L VN Pktures, Jnc. na makapaepapa· ltil:ad nang husto sa kan\Jang kompanya kahil mamahinga na si Don.•«• Si~:ing. Suhali't ?Mlang mabubuting anak, ayaw nj)ang pumayag na di bi¡yan ne li.apangyarihan ang kanilang ina habang ito'y malakas al nabubuhay. Anc buhay ni Donya Sisang nc.ong raga unang panahon ng k:inyang buhay.may-asawa ay 1 i po s ne pagpapakasakit. Noonc nabubuhay pa ang kanyang kabyak ay lubha ilong nr:.1sasaktin, kaya't bukod sa r-angangasiwa sa kanilang ta· h3nan ay siy:i na rin ang nar.111hal¡a sa kanilang kabuhayan. Sa kabila ng lahal nang hirap r.a kanyang dinaranas nang mtta panahong yaon, lalupa't ;1ala¡atang may inaala¡aan Siyang asawang maysakít, aY nasisiyahan naman siya SI kanyan, kalagayan. S1pag'lra't naipakilala niya u kanyanc mga kun1k na siya)• i.s11ig Uutihing Jn., sa .gallap na kahulugan ng salilang iyan. S• pag.keltat1on1 iyon ay pinatunayan din niya ang kanyang p~giging isang ulirang·kabyak. Sapagka't bagaman siya na nga 11ng nangangasiwa sa kanUang kabuhayan ay hindi niya nila'3kdawan ang kapangyarihan at ~añalagahan ng isang "ama ni: tahanan". Bago niya isagaw:i ang Ano mang balak al (Su11dan so poh. 31) SAIGUP ll UliPIPllWIA 116 UliUT SI •t@@i@IJj• Cjl¡til1¡jf:füM• (6FIASPIRINA HIGIT NA MABISA KAYSA "KABABALAGHANG LUNAS" l'ugsubok na ginawa "'150 Amerikanong Abiador ay nagpatunay sa kabilisan ng CAFIASPIRINA sa pogpapobUo ng lagnat! llm•nJlile n(lklrot•I ~1:-=: op.,. '"ponlobln .. kll"Ol" I )' .. ma .. m•n• noglulublu.. onl...o llotol ~ monaop11'01. HCdudulot ns dot~ •t l:Mono)'Od no.. lln,...... At a;~r=~~~·-=~.~:F:: :k:!Jt, =~ Upang ~ ang lognol o si pon al nwling sumiqla ... ~ ....... ~ . ~~ <&~!!!J!6 ll·J - - - _ ...... .. ... _ ........ - -.... 7 EMPANADA ANG BALAT NG EMPANADA Mt• w1t11k1p.. 1: lasang asukal 2 pula ng itlog n; manok (bi- 4 na tasang 1rina (sinala}. nati) l tasang mantika 3 ~1 na tasan¡ tubig lc.auoling asin P•r•ari "8 p1gh1h1nd1 .. »a~ha lu·h:.iluln an¡ arlna, asuk1J. itlog. lubl~ al asín. ~auhinr, mabuti nang mea walon1 minulo. Pinuhin¡ m:.ibuti. 111111#: ~:i isiuu: mc~an¡: hinudh11ran nr, arina PaKulun;.;a n n;:! rollin1 pin hanp;~an¡: s.. n11mipi~ nang \.'! pulgada. Hiwa-hiw11in ang masa 11:>''>" ~~ nnis "ª laki. PANLAMAN SA EMPANADA M;1 Hngk1p .. 1 tasang giniling na baboy ng manok :~ kut.sarang hamon C hiníwa J ka hong pasas n;,ng pinung-pino) l nilagang itlog <hiniwa) J knls:ir:in~ ·mantik:> 2 butil na bawang (pinilpil) 1 maJakin¡¡; sibuyas <cinayat) t m1laking ka~atis Cflinayal 1 tasan; hinlmay '" laman nang maliliit) PerHn n9 p•fl\lh.1to ... Jlaga ang habo)', manok al hamon sa kaunting tubi¡. Igisa s:i mantika ang bawang, sibuyas al kamatfs. Isama ang ,giniling na bai:loy, hinimay na manok al ang ha· mong hiniwa nang pino. Takpan al hintaying maluto. Ihalo ang pasas al bago hangu.in ay isama an¡ nilagang illog na hiniwa " nang maliliit. Palamigin A.NG PAG8A.8Al.OT ~•lr•n n1 tie-iu't k•lah.11111 kuharit•n1 P•l•m•n •nt u . wa't atatlortt mffa. l~i~lop nant tP•·trav•r.ttul• an1 moa 111au, 8auln •nt IN· h91d UPlnt m.,cllklt na m•buti • ng m•1k1bilan1 fNI".._ Diit•n nt tinltlor ..,. "'9• tilld nane m•1k1roon nt 1¡u;. gltll tulad n9 m•kiliit• u l•nw•n.. M•e·lnit "' mantrti:. " b w•li •t ipirlto ang- empamid•. "SOUTH SEA SALAD" Mra s.anrkap .. 2· sunkist l kutsaraug asuk11l paminta P•rHn nt P"'fillh .. h• nd1 . . . 1 ¡, niyu¡: Ckinayod) % na tasang katas n¡:¡: hla· mansí a~in Talupan ang 1unki1t al putul·putulin nang gaya n" nasa larawan Timplahan ng asuhl. paminta at asín ang k.atas ag kah1mansi. Kayurin ang niyog lhanda ang isang platoni hugis dahon na nahahali ~a tallong panig al pagkaraa'y putul-putulin. ang 1la~g dahong luntian (m~aaring Jetsugas o repolyo) •.t 1hanay sa isan¡i: bahagi. Ipaton~ ang sunkist na t1nuhog ng "toolhpick". Isalin anf tinimplanjj: sawsawan H. katabi ng sunkist at ang niyoc ay ilafav sa isang !'lani¡::. Ito'y isan: urJ ne salad na mabuting gawing pam· pagana sa pagkain. N1baba. o;v din'1 ihain sa mga h:indaat1. MAGASIN NG BAGONG BUHAY ni O<. F• d • I M ~ n ~ o l1lnolln .. To9ol o1 ni PMolu.,,on$. A1pillon "'8o Unang BuUX1n Ng Sanggol Anti .. .,..r N b1ngg1n1 3 linggo, maurl iHnt ltvw1ng 9ul1n9· na 5iy1ng: bityan ng ilang url AQ1 Jing¡uhang ibinibig:at ng bit,mina. Sa un1ng buwan, DI Hng:g:ol sa loob ng: unang handa na si.y1ng tum1ngg1p liraang buwan ay mga 4 hang- ng katu ng: dal1nd1in o k1lag:1ng S DI onsa; kaya't sa mansi. Bigy.n muna ng ilang uming bull.'an nito, ang dapal -p:ltak ng: kllamansi o kall· niyaD.! ·má&ing timbang ay sa hating kubarit1 ng d1landan pagilan ng !~'z hanggang 9 na sa 2 o 3 ons1 ng tubig, at libt1. Ang itataas niya ay mga timplahan ng klunting asuk1l 1san1 pulitada at ang ulo ay up1n1 ma,gkalasa. Ito ay ma· 11.3.lahating pulgada ang nai- aar.afd.a1an h1r1gg1ng sa maid!lf'1gda1 na laki. norn na ang: kalu ng buong M1p¡¡pan5in ninyo na sa s:a- dalandan sa g:ulan1 na dal1· r.itont gul;ing ng san¡¡ol, siya ' w.an1 buwan. illl marunong nana masUaw. An1 sumu¡unod ay maa•· !C1•ng minsan. tila siya nadu· g.awang ~nuntunan sa pa¡1luling dahil sa hindi pi k•· papakain ng: iung buwan1 ;,l1m1og i1yon ni; wasto ang: .:ul¡¡ng oa u nnol: · inga san,kap ng paningin. Sa um111: S1ya')· marunon:: nang sumi· Pagpapasuso 51 ika·3-6.9·12 !Iª"' al gumawa ng mga di- Bit..rTiina al kltas sa ika-10 pangkaran;.wang pa~·1mgay, ba hapon: m:iy Jaglay nang panlasa, at Pagpapasuso sa ika·3-&9-IZ nag¡H1p:ill.i111 na rin ng karu· Kung siya ay gising, maaanuniang ngumiti. ring bigyan ng 2 o 3 onsa n11 S. unang buwan ang sang. t·inakuluaRJ tubig sa pagitan aoJ ay d11pat kumain tuwing r1g pagp.apasuso. Sa ganitong ikallnng oras at mga 10 bang- ¡;ulang; maaari na ring ihln· i::aog 15 minuto ang itinata- lad sa araw n1ng mga liinang '1.11 sa bawa't 11.uso ng ina. Sa r·linuto hanu:ang kalahatillJ pagilan 11! pa1s11so, siya ay O!'a5 an9 unuol lalo na't •nahimbing na natutulo¡. May ma¡anda 1111 panÍhon. Kun1 til81 20 ous ang ilinu.tulog nt i<iy1 ay nabigy~n na ng bas~n.u:ol sa maghapon, at naci· kun~n~ BCG nang ipancanak, 1111n, laman¡ kung basa, na- m11b1b1¡yan na rin ne pagsu· ¡¡ug:utom. I_> hindi matiw1say l1uk na "tuberi:ulin"' sa loob iil~g hlagayan. Dumud11mi ng ika-6 al 8 buwan upang ¡1ya ng mga apat na beses sa malaman kung naging mabisa maghapon, at mga 15 hang- ;;;ng nasabing bakuna. J;lng Z.O beses kung umibi. S• ib-3 buwa" Kung siya'y pinasususo sa Kung malus.,g ang sanggol loole, mga 4 hanggang 4Y 2 onsa Sil gulang na ito. dapat na 5¡. ~ pormula ang kanyang mm· Y"ng tumimb11ng !11 mga 11 ubos. Sa gulang na mula 'ª ? h11n1?.i:•n~ 13 libra M;t;¡ai·i ring bnmii:;it pa rilo kun~ kayo 11, maalal!a s~ k:.n)'ang pa~kain Noong araw. kaibnlo(ang 1na-~inl,! i\nim n;; buw:w na ;on( ~an~11.o! upang nud(¡tJle anlo! kanyan¡¡ timb::an~ "'•"!.: irioni:a· ;1ak . .' n¡:uní"I m·;o~·mi. i1 o ay maaarin::: man:~·:1.n Sl! ikat· long huwan pa iamani;: Ang i!inataas niya ay mga 3 pul<gada al an.: hilo¡! nr,: ulo 11}1 nadarat:tta:an n::: 1% pul· gada. Na¡;$a5ilra na rin o tu· 11mtig;is n¡i an;: kany11n1: bum· bunan !poslcrior fnnt11nillc1 sa un;ing 2 buwan pa laman~ Kung siyll ay itataob. marU. nong nang ma¡;laas ni: ulo al tuminRin sa mga ba¡ay sa if3R)'an; paligid. Maiaayon na ni~·a ::ang kilos nr. kany.:1.ni mala k::ar~ hin· di na maUalas 111aUuling !(;iya ng mga unan;: buwan. Maru· r.ong na sÍ)·an•: lumilig al su· munod n~ tin;in. 111ai:Jaro. maki.kilala al makinig sa mil• l:ooses al tu¡::t .. ¡:. Natutulog na sira n¡: bu· /',al sa 15 haniti;anr,: 17 oras maghapon. An:? tan~·an¡: pa=· 5uso ay cu~1ng ika-4 na c;ras, Jalo na al $iy;i 11)' ~ina $lmay H ganitn. Pati otn;! paii:· ' Jlllpakain sa hatinr,:¡::¡;hi ar unti-unti nang mHalíS h;in!f· 1enc ika~ na ng umaj1"a. Maaari na siyan~ tiiJ:y<in ni.: rn1gkain1 m1;v laman ~ .. kanAnt .p1cklkaroon DI . U••la at El& Ptnini•all1 ta iyo QJ: kapwa ·ay isang pagpapaluDty na Jkaw ay. nil1lao1 R8 maJ Sll'illDI karan11lan at uita· ta¡lay ne wuton1 isip. Maaarinc aatutupad mooc llhat aa1 iyoor mga tun1kulin al dumaratin,:: ka ria u Óras DI iyong pakikipagtipan, sub11i't i.kew ba'y naaua· han¡ guma"nap sa ibang b~l•Y liban sa iyon¡ gawaia! Napei· kakatiwalaaa ka ria ba ng m11 lihim? Hindi ka ba m•U· nawaan og iyon¡ mg:a ltasama dahil sa iyona: paglcaltaroon na jl&bafU·b!\'!On¡ isip? ADI !yo bang katuwaan ncayun· n¡ayon laman¡ ay aahahallahan .acad 111 pa1klw1!1n1· kibo? Hindi ba nasusuood ane iyon¡ mea b.al.ak dabil sa P•f· babago ng iyo.og islpf Ang pag:kakaroon mo ng: kar:.n¡alan at 1nc pagtitiwata n¡ lb::a sa mea sin.asabi mo ay naeasalalay nang malaki sa iyon¡ pafl'.kakaroon ng matataz na hangarin, nang sa gayon ay tuman¡¡gap ka n¡; pagsang. ayon at pa¡g.alang ng kapuwa. Magkakarooo ka ria ng Jubos oa pagtitiw.ala sa sarili kun.i 11anaisio. mo. lfalalam1D mo kuq l&aw ay •paQlaiwalaan. aa pqwDlll· Ñlt ami"il pdalutu ay na~apdloob Id bofaly1n9 lfo. lto'y P'" 1f fl'lot5isiC)lan9 t.-m91•upinfaroat iba , p11n9 dbtl1n9 m1n99191won• m.d1lin9 n.u1ubus1n ng sigla. Gdnito lamMMJ: Bir~ley's Ct-;olata 1n9 inwMI pM• " lnyo. Pinasisigldkyo191dnito. lto'y i11n9 i1K1min9 na9papdl11~111. n.o)fal61Jley ng g•f•t. Ang tunay u llisan; ttalol.to,;;....•"9 ndgchldWot itg ftlletatap "' kiNhtrt. Si4Lllin ang etnillg patal1d11' BmLii·s CAtlfftÑiI OfüGl, iHT., ~. l toe DI papagot. SI sumwunod n1 m¡a ta non¡ .. . 8il1a¡la ana: lahat DI 111ot DI OO.. . . J. GiDu¡ulo mo ba ane b:lPID ng m11 taoni a11llllinó:od .H iyo sa pam11n11ltaD D¡. pa,gb4bl.l11 D.I" mpüar'amioc utos, pagtltapo.s . •Y •DC pagbab• go n1m1Jt u mia lyoal" 2. Aa1 aila¡daang kalib1yan o kasulatan ba ang nü•plgil sa iyón1 11.inafawiaq pagsira H m¡a bin.ltlwang pan¡ako? 8; Lubha ka b101 makalimu· tlii! t M1dalas ban,¡ hindi ta nal.ikinig sa rnga basa.r u da¡:lat 11n1'1 pa¡·ulu· tan mo· a¡ matamang p1n11n? ~ , Kapritsoso "ka ba al bJndl ka maunawaan tuwly dahil sa iyong pagbka· roon ng "sumpon&"? 6. Mahusay ka bang UIJ'liwas 11 mga gawaln, sa pagba· bayad ng tungkulin. H mga kagusutao al kameliall( kinasasang\utan. mo! 7. Ma(lint matapat ta ... lr.apag .ang: iyon1 .bibill•D ay nasa: pae¡11nib o IEaya'y oansaoa:ailan¡an ., t\lloq. ~tasua , ..... , ... mo ba siya at ea¡blbi¡aJ ta n¡ m¡a dahilan upan.¡ inak1Iwas 91 pa¡tu!oea 91 boya? l. Nilalakipan mo ba ne tutay n¡ pa¡-iblá anc l1bal ng Wnukuweato mo'l lil. Inihuhull mO baag pwia 1dg b1¡ay n1 k.inaiiabaD mo? 10. Magtataka ba ang lyoa.¡ lllla ll:aibig1n, kamac·aa•k 11t mg1 ku1mahaa 1-.. 1•· wain kung mababatid ni· Ja.n¡ 11•1suabl.kl nf mga bagay na !aban sa kanila? Katul'nbu n1 IRJJI $1(Gt na oe . .• ':'-10 ... 1111bubunya1 na ihw IY hindi pa¡kakatlwalaan llallanman, maraming mga ba¡ay an¡ kallancan monc baguhin. . . sa iyoug per¡:onalidad at ugall. J-6· .. . may ilart pang mga DI· 4ay ña nagbubunSod ·ta llan na paratangan ka bilang isang taong hindi lubh11ng mapaNniWallan • •. isa na rilo ang iyong hindi pa¡kakarOon ng ilsanf patakuao. Pililint baguhin an¡ kamalianf ito. 0-1 .. Ikaw ay may lsang sal!· ta, map11kakatiw1laan 1t map&AÍalwalau -mrm ' 10 D<ipat ugaliin ng mga kababaih~n ang pngsusuot ng delan- ' 1;1! J;it(l na kun.v. ang lahat halos ng kanilang panahon ay ilinitigil nila sa kusina. Itoy makatu1ulong nang malaki sa kanila - - - - - - sn pag-iwas sa kahihiyan, sapagka't kung minsan ·ay biglang s.:i-darating na Jamang ang ilang panauhin. Ngayon, kung s•la'y nakadelantal sa tuwina, hindi marurumihan ang kanilang m~a damit 'kaya makatitiyak silang malinis silang mararatnan ng hindi inaasahang mga panauhin. MAGASIN /ilG IAGONG BUHAY MGA DAMIT NA PANLAKAD Ang dalawang kasuotang nakalarawan ay nagtataglay ng üsang tabas. Ang pagkakaiba lamang ay nasa tela,· isang liso al isang polka. Ang mga paldang tabas pencil ay tinambalan ng pang-itnas na may "cap sletives'', kuwelyong nakaangat nang bahagya at kinabitan ng maliit na laso sn likura11. Bagay na baga y isuot sa pagdalo sa "shower';, -pagtitipong inihahandog sa isang dalagan~ malapit Di\ng humarap sa dambana. HUNYO 23. 1957 Magkatugong lnso sa palda al blusa ang nagpatini:kad sa pagkakayari ng damit na nasa gawing: kaliw<1. Ang nasa kanan namang mahabang turefJdur ay ginamitan ng isang blusang walan~ m:i.ngga~. Maraming pagkRkataon ang mapagsu :1uQtan ninyo ng mga damit na ito. 11 Pakikiponayom ( Ifaw J ni .6/ ario Nieou /NA: "ANAK KO .•. !" ANAK: '1NA Y, PAALAM!" LUMULUHA, NAGlilHINAGPIS... iyan si Aiing Anne. Nguni't hindi ang pagkakalayo- s;i kanya ns: artak na dalagita ang iniluluha niya kundi ang na· f uyang na_ pagpap¡¡god niya rfto. Naghihinagpis. siya ... ls.a'y dahil sa kasasapitang pagdurusa ng kanyang an2~ Isa pa'y dahil sa laging naka-lo' wai1t ang kan)·anr. naging manugang. Habang lumuluha at naghihinagpis si Aling Angfe, purnasok ang tagapanayam: T. Buwtin "!f Hurlyo .. buwan nt bsatan. lto po lc.iv'I •nt dahilan kaya nai1ipan nan9 "hwr1691Y " tah.i"'ik~' nt lrwont ª"'k7 S. Hindi! T. Afto pon, hindi? S. Hindi dahil sa ncayo'y buwan n¡ k;11salan, al hin· di siya talag'ang lumagay 1a tahimik. T . Ano po <1n1 maHring nas:·ing dahilan? S. Jyan nga ang ipin3ghihinagpis ko. Wala akong mlisip na dahilan para magtanan sffa. T. NagleNn po pala; nguni't bak• po n•m•n may d1hilen? S: Kung mayroon man ay anl!: kawalar. niya ng sa· pal na gulan.g. T. M1r•hil po, kaye niya nei~pang mi19t• nan ay d•hil H inHktla niyan¡ m•y j5jp ria liy•, hin'. di 'º !raya? S . '·Van nga! 'Y11n nga ang !niisip konc dahilan. Sinasabi ko na nga ba. T. Ano. po .nt tinaubl ninyo? S Kengin•'Y hinahanap ko eng tunay na dahilan ne kanyang pa¡tateoan. N¡ ayon ay nakuro ko riang iyon ay dahil sa pa1·aakala niyang may isip na siya kahit wala pa siyang sapat na guleng. J'. 8aldt po? S. Sapa11ka't nang minsa'y nasabi niyang dalaga na raw siya. T. Ano po an1 bu1nayan niyon? S . Nangangahulugang noon pa ma'y may balak na siyang lumagey H ifipit: T. E, sino nga po pala ang slnamah•rt "" inroos UNk'P S. Naku, isang istambay .riyan sa kanto. Joe Mac kuni tawarin nlla. T. Ano po aftg 9ul1n1 nlya? S . N~kasin¡rulang lang y ata anc dal•wllfg p¡ila· man. Puehong disisab ariyo,. T. Dftisel1? ~. Gaya ng iyon!f narinig. T . Mabpa,.asarlli na po kaya sila? S. Naku ... mala;.rung-malayo. T. M.JaYuftf-m•layo? S. Oo. npagka't wala pang hanapbuhay ¡mg lalakL Ang opisyo laman¡ ng palamara ay ma!!:bu,,..abad sa k::anto. T. M~meb11f 11 kanto? S . Teka,. n1pupuna kon~ lnuulit mo Jamang ang hull tong sinuabi sa pagtatanong mo, 11. P~ •. ta· raeang: wala · na y ata ali:ong nakilanli!' ' rliagaliD,c aa Joe M.ac na iyon. Wala nan¡ · trabaho'.y waJa pan¡ titulo. T. DI magi¡lq klwawa flO '"• l11y°"I IMk~ S. M'a.&i¡inf kawtwa n¡ a. Ntuni't mli'no besa a.lti11 • • . · ni hindi niya tiningn1n ang mga pajbibinp 12 lo. T. Hindi po kay• dahil u t1tl1y na bbatHn n9 anak ninyo? s. Maaar i: Subafff 1ng- tala¡:an¡: ipinae:hihinagpis ko'y ang Pagbigo niya sa akin. T. Paano pong kayo ay binlgcJ niya? S. Pinaasa niya iko nang pinaasa na kakandiliin sa aking katandaan. T . lpinangako po niya iyant B. Oo. Buhat pa man noong nasa elementarya hang· gang u bago siya maglana.n ay sinasabi na ni· yang hindi siya. ma_g-aasawa hangga't. hindi siya nakapagsil!ilbi sa akin. T. Anong p111i1ilbl ~1 S. Yaong tulon¡ ... tulong daw pagkapa¡tapps niya u kolehiyo. T . Ang hfrap po yata, o, hfMll 1iya nahp•1t•po1 rnat1 laman1 nt hai1kult S . Canyan n(a. lsipin mo na Jemang: magsisilbi raw pagkatipo~ ne p<i(·Hral. S1ka ngayo'y hindi pa nakatatapos ng hai,kul e. iniwan na ako! T. Dapat po k1ya silang lilihln 11 kenilan9 kepu' sukan? S. Si.,yempre pa. Kung dinadaan nian ng kabataan ang ibang baga~ sa biro ay ibahin sana nila ang tun1,ko1 sa pag.aasawa. T. Naklta na po ninyo marahll ang iltanl' ikinasal . . . 11 tagurl po't tunay na kahulugan ay tala· gan'l m1a bata. S. Nakakita na ako niyim: 'yung habani: ikinakasaJ ay pakandi:kandirft pa sa p31lakad patungong altar. \". Ano po al'llO rnauulW ninyo roon? S. Kinaawaan ko noon ane mga maculang ng mi:a balan!{ ivon. Ngayon ay naaawa ako sa akini: 8arili dahil sa 1anoon ang nonu ari sa akin1 an..~k. T . P11"° po be na9kakílal, ª1'.11 •n•k nínyo at si Joe MIC? S . Alam mo JJa 'yang mga istambay. Mahusay mal!:· pa.Chermi"9. Ito namang dalagindin.:; ko. napa· langay. 1". Ano po ang sumunod n• pangyayari? S . Pagkatapos niyon ay nabalitaan kong sinasab<1ran daw ang anak ko sa pagpHok sa iskuwela: i>all:katapos, lumakas na ang loob ni Joe Mac na du· malaw-dalaw r ito sa amin. T. Pagkalapos po? S. Ganito na nga. Natapos sa pagtatanan. Ang mga (ceruored) na iyan, oo. T. i, ano po an1 11a1awlr1 ninyo kun1 mamar1hika.n an1 d1law•? . s. Ano pa n¡ a ar.¡ ¡:a¡awín ko ... T. Ano npa po? S Di tatanggapin ko .. Hindi ako ang klas<.'ng luh<.tol sa dapat mangyari. Nakapagsama na sila. ano pa ang gagaWin ko? Heto, maghintay. T. Palitirahin po ba ninyo u inyong bahay? S. A.. iyan ang hindi ko ~agawin. MaJi;kandahirap· hiriip na sila. Kung hindi sila makapagluto ng pagkain, huwag silang kumain. Kung wala sil<1ng matirahan. maglagi sila sa bangketa. T . Kun9 hindi po sira makabili ng da"'it? S. Huwag silang ... e, huwag na silang magbihis. T. K•ilan po kay• matatapos •l'llg inyong ~ngu. n,ulita at P•1hihin19'pia? S . S::a pala~ay ko'y walani:; kat:ipusan . h.ingt:ang nacucunita kone naskaroon ,ako n¡¡: anak na mangun¡:ulila't rnaghih.inagpis sa .. 1n¡:e pal:ut ng lsanc oaU·lo' w•í1t • MAGASIN NG IAGONG 11.!HAT ISA.NG ARA \V, mula sa ma· liic na eskini1ang naglalagos sa llawing h&illran n¡ munisipyo us San Mateo. Rizal •Y buma1:. taf ne lansanean::·hayan ang isang Jibing. Mabibilang sa da· liri ang m~a kasama sa libing - . ani:: ama al ina· ng ihahatid na sa ¡nnliyon, at marahil, a11g il:mg Pininsan at ang nag· f\;i.wak doon sa binyag. Anim o llma Jamang ang maghahalid sa lratawang alabok na i;.ion s.a kanyang huling han· lungan. Nguni't íto'y hindi masasabin1: aba, sapagka't an~ 1 1ilibi.nt ii.y isang sanggol la· 1aan1An¡ libing na kalulad niyon ay kar.niwan nang di napa· ransin ng mga n:id:iraanan. N(\lni't an¡- nabanggit ay nab hllllad ng ibang mararang· yang libing. Naging kapansin· 11ansin iyon sa mga tao. Iniha· lid PI iyon ng lanaw ng mga :i¡¡kasafii hanggang sa maipa· ~uk sa simbahan. Dahilan: ka· ~ama ng Jibing ang isane di1•angkaraniwang banda ng lnu· siko. Baga man pangkaraniwan ung tanawin sa mga tagz. San Maleo ang pa¡ dara:in ne: banda ay walang nakatltiis na hlndi sundan·sundan iyon n; tincin. Al manapa. sa m1;. mutha nila'y mab:ibakas an~ ;.J14hanga pagka't iyon ang tiandang lnmalo sa labimp1 · tong malal1king banda sa l.~ng ParMe Competition sa Olongg1po; iyon ang l:fandang gumapi r in sa ilang banda sa i~ng !abanan sa San Juan del Monte, Rizal; at iyon din .inc baDdang sa loob· ng wah pant U.anll, taong pat kakatanang ban< b n¡:: ma~· ganitong •m na 11apalatog i;a San M a· t<.:o. Rlut p;,; ka't ang m:::• ama ng ibn sa m¡ a humubuo u¡:: 81t1 Vlctory Band na. na~· ~hmgtlaan din sa b tayu:m ni· l;i ng11ron, ay nao;::musiko rin ~:i. gul1o1ng na 71/ i h; nggang 14 mi laong gulang al nang11g~i· hu<.: rin ng bandang gayi'.I ng kinatniban ni!a n gay o n K11ng. ang dalawan; ban· tli!nt: 1 10. foluna ang Bata Vlctory Band, ay masasabing l:;irang;Jan n kapakinabangan ng s~ n Mate<>, hindi ma· lurutulanz i10·.\. naging utang ni,: nasabini: ha~·an kay G. Simon Ne-grito, o:igin;:: lland le11der ng Phllipplne Army noon~ nahraan~ Unang Dlg,¡ r'!'laang Panitai~dig at kualu· kuyani: naninirahan sa nasa· 1:.ing hayan. Sa pangnnguna n!ya at pagsusumikap natatal! ¡;ng. Bata Victory Band. Ang kanilang pagsisimula "Y wning himli hinalak. Sa tahan:m nina G. al Gng. Ne· ¡:rilo naninirah:in ang dala· ••::mg i'.lpo nila. Palibhasa'y na· ;caiintindi ng musika. kinap:ins1nan nila ang dalawan11: ba· t~ng ilo O!! nalalagong kaka· rall.;in sa pa¡l!h:iwak ng instrumento. Al slnubok ni G. Ne;;~ito na turuan ang d1l1w:i 1:~ pagtui;tog ng tr umpeta. N.-gtagumpay siya, at ila.ng , l.ngco laman'!:, · ang dalawang \Jalan~ iyon a~· naisama na sa blinda ng mga malalanda at kumila na ng salapi. Noon naisip ni G. Negrito ~ng muling pagtatatag r¡:: ban· tia ng mga bat:i. Nagpalalas· tas siya s::i mga magu.magi.1. iang ng mga b11.tang may nais MUMUNTING MUSIKO Sinulat ni PONCIANO SALEN pistan: bayan al iba·iba pang olrasyon. lron ang Bata Victory a.ftd Qa binubuo ni: m¡ a Ntanc: mula sa 7% han1ta?tc H na taonc iular¡1. Katuna· yrui, iyon ang bandaDi kailau laman¡ ay tumanggap n: alo)I; burutt sa isang komile ng isanf pagtatanghal sa Cali· fornia, Estados Unidos para t"Jmugtog sa bubuksan doong karnabal, alok na di·linanggap n:; karamihan sa mga magulang ng mga bumubuo n~ hilnda. PAGTATATAG Ma usabing ito'y ikalawa tag ay mayrooo nang "di·mahilan1 na nalugtu¡:ang" maa HUNYO 23, 1957 ma~·aral ni: p3J;'.111Un1usiko «l sa looh n¡: wala pang isan:: huwan ay may tinuturuan na siyana: lablng-isa. Al pagka· raan pa n,: ilang linggo ay dumami pa nang dumami ang 11agpaluro sa kBDya upang magin.g mga ·musiko pagdating ng araw. Pagkatapos ng isang buwan al kalahali, nakabuo na sila ng isang mutalawag na banda oa nakatugtog na' sa isang Flores de Mayo Ayon kay G. Negrito at kay KoroneJ Florentino Buenaven· tura, iS3ng datin¡: kapitan sa Hukbong Dagal "' Pilipinas r.t i.iyang kasalukuyang pan.gulo ne banda, anp: nagln¡ suli· u nin lamang nila ay maa instrumento. Kanunih:in sa ru¡i:i ma;:ulang 11g mga bata .iy walang kay:ini; humili n~ iil~lrum~ntont ' agamilin "" hanilang inga anak l'ahir11 pang nasnhi ni G. i'\"egrilo """ "mar;mi s.;i. mga magulan¡: 11ila, ng mga bata, ang nagsi· r .. gsanla n.: hagdan;m al bin· l1ni1, at nagbili ni: kalaba\\ l:panc" magk:aroon lamaitg ng iiislrumcnlo ang k:milang mga nnak." Sa panahon ng kani· l;mg pag.aaral ay n:inghihiram kung minsan :ing ib:i sa mg:i ~:akilalang cuay instrumento. Liban sa suliranin sa kagam1tan ay wala nan¡: iba pang ,,,kasagabal , sa pagkakabun. , ng l ata VictlM'"y 81nd. Mu isi· r.:isig an:: m¡a bata at "tala· ¡:ang may mi:!a angking talino sa musilca,'' Dasabi pa ng mga n~mumuno sa banda. Sa loob r.g wala pang is.ang buwang pag-aaral, ang- i.s"ang bata'y r1akahabasa na ng nota at na· katulugtog nasa kanyang ins· t,¡-umento. - Masasabing ant ikinndadali .1~ kanilang pagkalulo ay da· hil sa kw.nilang pagk~kahilig ·•t ka~igasi11ran at sa pamama· raang ginacamit sa pa¡¡tuluro ~a kanila nina G." Negrito al G. Gregorio Careamo, 111iu1nt band """ter n« banda.' Sapa· mamagitan ng E•lna M•tcidci de Solfeo ni Carillo, aklat bi· :an¡ isa. ang ~gbha ng nota :it pagtu.:log ng instrumento ;,iy pinagsasabay na nilang iti· uuluro sa mga bala. Sa gani· long paraan. wala pang isang l;uwan, ang isani; balang mu· ~1ko ay nakalutugtoi: na al na T,,:- ,,. ~ ... .· .;~ Ang Bata Victory Band """' kasalukuy1119 nakikipa9lall1n sila H l1blmpltong malalaklng b1nda "ºº"9 Riul Dav, 1956 s1 Olonggapo, Zombale$, Di to' y 111tk1mil sil1 "" iu ng tropeo bilan9 un1ng · ganlimpal• H nil1hukan nil1n9 Pnradt• Compi;>tition . . . ·::M Si G . Slmon Neg1ito al Kor. Florentino Buenaventura. Sa k.;inilang pamumuno, s• t\ilong ni G. Gr•· gorio Carcarno ay natatag .;ing isang bandang ma· llibihir.;ina . llo 1n9 B¿,\3 Viclory Band nang mav dal1w1r,9 buwan pa lamolng sil1ng na!• · 11t1 .. Mlblb1kas 11 kanilang n19a mukh• 1119 marikit na kin1bukaun9 ipin~ nf• · ng1ko "' kanllang .1'1'19kl"9 latino H musika. k:i~asama na sa mga asiste (pagtu¡tog) ni 8at1 Victory 8and. At sapagka'l masii;igasig na lahat, sa maiklin;¡: panahon ng puspusang pamamatnubay ni· 111 G. Negrilo ay nagkaroon sa San Mateo ng isang bandang kung di man nalatangi sa Ja. lrnl ay .mabihihira na. Ang mga pamamatnubay na ito nina G. Negrito, Kor. Bue· naventura at G. Ca.reamo ay walan.g kaukulang bic:ay-pala "" na¡ mumula sa mga maeu· l:ine ng m1ta batane mu~iko. ··11o·y na¡.;ing panala ko na l;imane •. " m1ijiahaya)! pa ni G. Negrito. "Malakini: bagay sa mg¡¡ magulang ng mga batang iyan ang aming nagaga"a at yi'.lon ;,,y parang tulong na ·namin," p:ibayag naman ni Kor. Bue· n:iventura ANG KINABUK ASAN NG '·MUMUNTING MUSIKO" S; kasalukuran. ang Bala Victory 8and ay may apatna· p:~'t dalawang musikong bata d ma~· sorili naDJ himpUan s;i Sta. Ana. San i\lah•u, ltiul At mula n;ing malata¡: 1wong i\lilrso, 1956 ay nagka· roon na sila ng asisteng ''di· na·mabilang" n.a. nangangahu· h1gang kumita 'na i;ila ng di· biru-birong halaga. Ang mea ua.g.aaral, l:iluna ~a high sehool, at kas3.pi sa banda ni kab.ilang paaralan ay hindi na tinutustusan ng kani·kanihuii: mga magulang. At pagki'.ltapo.~ r . i liman¡:- taon, i'.lyon sa k.l· nilang mga tagt1ri:imatn11b:iy. 1'ung nanaisin nn~ . halos ::i· (Sundan l<l pah. :11) 13 ílh·7 Labasl N AKA TITIG si Rafael sil fllUkba ni Man~ Tomas. Tili.g n• may kahinahunan, nguni't wala bahagya mang p~ngan¡:a· •lno. -Kuor totoo pon¡ ki.nuha naa ni Tinoy ang sinasabi nin· yong dalawampu.ng p,lso, - ani. Rafael na marahan ang RICWllita, -ay ipinagwawa· lan&·kibo na niya ang pag-ako kooc bayaran iyon. Nguni't n11higpit pong tumututol siya . . . ayaw niyang bayaran to a.ne nasablng halaga. -An« ib~ ba um.a.n ntn)'OftC sabihin, G. Rafael, ay ang sinabi ne bataQ.1 'yan ang ln)'ODI pin111i.niwalaaa at ang sioabi ko ay hindi. Para ring ipJnunumukba ninyong ako'y sinun¡:aling, ~wita ni Mang romu na kurnakatal an¡ tlnlt. Napasul1ap si Mang Tomu kay Dora.. 'Napating:i.o din si Rafael H dalqa. Wal!n& kibo 14 et Dora. Hindi rin ito nagsalita ~t hindi nagp3haya¡ ng sn i· hni,:p3Jac.ar. ·---Sa amine pook na ito"y walang nagpapalagay sa aking sinungaling. Hindi ko sasabi· h.>n¡ kinuha ng bataog •yan .r.n,g dalawampung piso kungdi totoo. Sa kalagayan ko sa bu· hay, rnaipagtatanong llinyo ••· bit kanino rilo, kung dalawampung piso larnang ay maaari namang ako'y magkaroon sa l.:ihay. Hindi alr:o magslsinu· ng~ling tuntkol sa bagay na f)'iln. - Huwag ninyonf lpagl:amaling ipinalalar:ay kong kayo'y !lilnungaling, Mang Tomu. -G1yon din ang magiging kah11lugan. G. Rafael .. - Tpinagkamali ninyo ako. --·•ni Raí:iel na bahagya~ na.iikibit ng balikat. -Sa panlniwala ko kay Tinoy ay hindi kc iniisip na kayo'y aagslsi· nungaling, knndi maaaring 1111ni,:y:1y11ri 13rnang Sil isaul!: p11gkakam11i. Maaaring kung ~3an . nim·o na1\agay ang in· )'"ng kuwalta, at maaari ria¡ m;iy ibang nakakuha. Jiinar:ip ni Rabel si Tinoy. -Ang s:insalaping kinuha mo, Tinoy, ay babayaran ko kay ~lang Toma!"! .. -Opo. -Huwag na po . . . huwal( :ia po. Hindi iginiit ni M:mg Tomas ang dalawampung piso. Tah•· ;.:;. namang alam niyang nat· sasabi ng toton si Tinoy. Sin.e:· imwenta sentimos !amane: 11n1: 1¡;1w:1la sa kanyang kahon. Sinabi l3mang ni Mane Tomas na dalawampung piso. Ang hangad nlya'y takutin s1 Aliog Senday - m:ipalaki ni· ~·a aog pagkakautang 1 :g mag1.ila sa kanya. upan¡ ltung magbalik si Tinoy ay may da· hilan siya na huwag bayaran ·'ª pagpapaalila. Um;.ia~a ~¡ iltang Too1as aa ~:1 m.:1'3n'I madali a}" babalik :,:i¡¡ hata. K;1pa¡ n.:igulom ito ~a paglabuy ay uuwi rm sa kanyang \ola, at Ciniliyaa: na· inan niyang ibibigay sa kanya •1i Ali11g Senday ang bata. Subali't hindi inaa.~ahan ni Mang Tomas na ma.Y kasama "¡¡ pagbalik si Tinoy. Kuo,g .!'inong Rafael ito? NariniJ din niyang nakaauto .:ing ka· ~ama ni Tinoy. At sa tlngin n:lman niya sa kausap ay hin· di niy:i magaganun.ganon ito. -Kahit ako mahirap ay m11· 1::1wawalang-bahala ko r ln ~~ung anC' dalawampung piso lamang, -saad ni Man1 To· rnas. -~Io't sinuahi ni Tinor :ia talagarig hindi niya kinuha. ~gum!ti si ?.fang Tomas kay 'llnoy. Jpinararamdam sa mga kaharap na hindi na stya na.t>ag¡¡Jit sa bata. -Bueno, -wika pa ni Mab.g Tomas, --ako'f hindi na maga-Btibaya.ra·n ko ;in~ ul.aLn¡: 11¡¡ lota mo al kun1 1yaw lrn )¡ay Man¡ . . Tomas ay walan¡,: r:iakapipilit s:a i)·o. Maasim ang muklla ni Man~ 'l':•mas nang bumarap '1i Raíael -Babayar;in ko aa inro. Mang Tomas, ang utang ni Aling Senday, -ani R.aíael.f¡¡ng-ayon sa pagkat~nda lr.ong 5ibi ni Tino)' ay dalawampun.r !'•SO. -Al inabulan ng isln!t dadalawampuing·pisu. --May tubo po 'yon . . ben· te por siyento po isanc bu· w.:'ln, -sabi ni Aling Senday. Dumilim ani mukha ll1 R•· i':JC'I. Nahal1ta anc bitlanc r.:igkamuhi nlya.. -Sa bente por siyento ni cl;dawampu ay apat DI plso. - wika ni Rafael. - E, ma,gkano po naman an1 1uweldong ibinibigay ni Maog Tomas: tay Tino)'1 · -Apat na PISO po. -Apnt n11 pl!o. -pagul1t lpinagtanggol Ni Rafael Ang Karapatan Ni Tinoy ·Nguni't Hindi Niya Makupkop Ang Bota Dahil Sa Pagtutol Ng Kaointahan :::,allt. Makau11wi ka na sa bahay, Tip.oy. -Hindi na po ako uuwi sa ir.yo, -sagot Di Tinoy. -Ke Mang Rafael na po a.lr:o uuwi. Al liningnan ni Mang Ton1a:s si Aling Senday, -Pero, iho ... hindi mo pa n.,Qabayaran aag atina: utang l:11y Mang Tomas. - Ayoko kay Maag: Tomas! - Ayaw ka sa akin . . . mabuti naman ang Jhlf papasunod ko sa iyo, - nakangitin¡ wika :ii Mang Tomas. -Al ikaw ay !:ata pa. . hindi ª°' austo 1:10 ang dapal n;i masunod kundi ang gusto ng iyon.¡ lota. Siya ang iyong maguJug, Hindi sumagot Ji Tinoy. Na· kalinfin siya kay Rafael at ang mea mata'y tila nlkildDSRP - tubusin siya lcay Man¡ Tomas. -Aline Senday, lr.unf papa;·a¡ po kayo ay b1bayar1.n. lc:o :·ng inyong utaal' by Man&" Tt mas. - Ba. e lcun¡ babay~aa po nioyo e paano nama11 kayo? Ano poDJ IF:oodis)'OD an¡: ibia: ninyo? - tanon« al Ali.N Sea· ria)'. - Wala poni koadilyo.n., - "'ni RafaeL - Basta 110 laman& babaya· ran ninyo? -Baba.varan leo qa po l1n1llne. -Kay· Mang Rafael po 'ko r11pu ok na al1la. -Sin-abl ko na sa iyo, Tinoy, ne. hindi ako 11an1a111aU1n¡:an. r~t aUJ1, -turi.n.r n.I Rafael 1ia sambit ni Rafael. May pllt ;.ng mga mata ni Rll1e1 na. napatitig kay Mang Tom.M. Tubo Iamang pala ana bala¡a ng pagpapaalil1 ni Tinoy kay Mang Tom.:is. -Sa hal:igang dalawampung piso'y nakabili kayo ne isang bubay Manf To· mr.s. . . isanc buhay ng isanf kawawang batang mualila nioyo sa babang paaabon Hindi ko akálaing haug¡ang m~ayon ay ganyan pa kamura an¡ buhay ng ta1.1. -Mura lamang an¡ buh&y ng tao kung hindi nakatatagpo ng habag sa kanyang kapuwa! -sarnbit ni Dora DI may pagaglahi ang pa¡sasallta. - Hindi IF:o pinilit si Aling Senday. Siya ang lumaplt H ;'lkin. -Talaganf ang taralit11a ay hindi n1 kailan1ana pUiUn sa m¡a sandali Df pan¡an¡ai· langan. -ani Rafael, at tu· fllUha Pa H kany&ng pUalr:a ng :ipat na mamiso. Kasama ang dadalawampuio ay íoiabot iyoo kay Maac To. mas. Nguni't nang aabutin iyon ng mataodang \Uutei-o. ll.Y sinadya ni Rafael na ibulog iyon. Kuroalat sa s1hil: ~ng kuwalta. Nagkasukatan an¡ titic nlna Mang Tomas at Rafael. -Mapupulot ninyo an( ba· yad sa inyo ni Tinoy, -wilra ni Rafael. Mali.gas ang nglting gumu· hit sa labi ni Man¡ Tomas. Yumuko si Mtng Tomas at pi· (Sundan so: pah. 31) MAGASIN NG BAGONG BUHAY •! MMMM .. sabagay, e, medyo ioniotok na 'ko. Gabi kasi upyon. Pero mabuti na sa gaIJi. Walang mas'yadong inga)". Walaflg istorbo ~a takbo ng :ikiog 'ika nga'y sump•ng. Wata ü:ong matirinif ngayon k1indi ang di na maintindi· ttani; h~apan sa lindaban ni l'inan¡:. Mt kalayuan nang konli'ng lindaban. Manmín; 1 st.ambay ngayon do'n. Gabi· ' abi'y naro'n ang mga bloi· lilyo n~ baryo. Nagdadala~a 111 kasi'ng anak · na panganay ni PiruUJI!! H1wun, me narjril"ig din akong kalantog ng mga bakya sa kalsada. Sa kalanlog lang e, masasabi ko na k<1og sino ·~·on - si Inggong Kubrador alyas Gahol. Dangan J.as.i'y lat:i nang nagagahol ang d'yasJti. (1,agi kasing napupu· t:d1an sa h'weteng. Laging nah1huli sa bulahan.) Bakit mahilig pa 'yang .si In¡go sa m.¡a 1 .. ~kyang mabibigat. Sa kanya 1utoy naJsísisl ni Alakaldc. 1..-ste Alkaldc, anc malakas na 11agUsira ng k1lHda dito sa l:;1ryo. Nauulinigan ko rin, may kilayuan na segur~ aog J;ahulan ng aso sa may pag''as" sa kabayanan. Tinatawa;:;11n seguro ng mga damuho :>ng laong-bayan para payagan 11anf kumandidato si Andoy, ::nf Dlkaisip ng isyung Dog l an .. B'wenu, b'weno. . deretso tayo sao 'ling lstoryahan . . . Kamakalawa Jang, napun. ta 'ko b Pareng Nano. Sl HUNYO 23, 1957 l';ireng Nanu aug kinlkilalang hilot sa baryo. Basta hinilol n'ya, tiyak na lalagutok an,g butong may bali ng nagpahi· lot. At pag lumagutok, ayon k.•y Paren11: Nano, naduglong o 11ahulm1 na ang napungga\ ra kasukasuan (kung kasu· k;isuan man ·~·on o ano pa man.) Ang W pan¡¡ inihilhcin¡a ng llla:a ta¡a.baryo sa aking kum· puenr hilot e, ito - kabit . ~aan kayo mag.¡¡bot, ituro n'yo \.1man1 ang inyong pilar al "ra mismo, hibilulin kayo. Pa· l~gay m1ng nasalubong si Pa· reng Nano ng isang may pilay. ~asa kalsada sila. Sasabihin ng may pilay na bali o naalit; ~a Jugar ang gano'n o ganito n'ya, Mismong sa kalsada, hi· hilutin s'ya ni Pareng Na11•i. H'wa11: Juyo, 'ba, laging mar bioulsang botel~·a ng In· ngis si P.areng N1no Kung pa'nong hindi Dll.Pól· ¡:uma o n1p1pasama ang mea hinihilot ni Parenc N:ino sa kung saan.s.aon Jan¡: na pane· h1hilot niya ay isa pang ini· l1ahanfa m1min sa kanya. E. nando'n m:a 'ko sa ha· l1;1y ni Parevg Nano no'ng Lliycrnes. Nasa hagdan kami at pinag-uusapan namin ang mga, ~isiw na pinalutuka niya. May mga lahing leksas daw ang mga d'y~ing siy1pln. Sa-dautin1 ang apo ni Antaog, si T't?dok. lika·ika si Pedok. -Bali seguro'ng tulatod ng tinamanan¡; pogkit na ito, - 1'11lon11: ni Parr.n:i- N:1nn ~• 'kin at dinukot na 11 'bulu'n¡ botelya ne langis Wal.::i naug mar.ami pan,g ;~;~:ª~·a!:i~~t;•;~~~~a~~ ~~: lll\' at binirahan na ne hilol. s; hagdan na naithilntan. Nang nagbih1lut1n na'vg da· lawa, bnmira na ng pagngiwingiwi ang apo ni Antang. Mas:1kit daw. Hindi n~man nang llindi si Paren¡; Nano. Binana•:in na ng walang puknat na hilot ang pilay ni Pedok. Hindi ako na.katiis, parang 11aawa ako sa d'y1Skin1 si Pc;dok, talaga namanc: nami1nilipit aog pohre. Nacpaalam u1una 'ko sa Jtumpare ko. Umun¡¡ol Jang s'ya. Pero, hindi pa :i:o nakatatalikod e, sukat b:i namaoc: 'llalaio n'yon¡: maka· rinig ako ng mga ltalabo¡. Na· lmlaan ko p.a'ng nangyari * di u!~u nagkamali - nabulog: sa hagdan si Pedok, al . . . hi-hi hi .. pati'ng Pareng Nano ko. Ngayon, si Pareng Nano c. nagpupunta sa kabayanan tuwing makalawa, N:igpap:ihilot siya sa nagturo sa kanya n,g ri:ini:hihi\ot. Hi·hi-hi. 1'eka ... teka . .. Gusto n·~·o u .. ng lumama S;I h'weteug~ Al;,m n'yo ba kung pa'no kayo rn;ikatitiyak na tatamaan D')'O ;.r,g in~·ong panaginip! ',Elo'ng p~.r:ian ns pag·anuns1yo sa mga panagioip. Walang paltos. Palagay na'y napanaginipan n·yong n1kipagbar ila11 kayo. Ayon sa libro ni lnggong Kub· rador, manming numero ang ll!akukuha rilo. May numeroog . l;:dapal ang inyong sarili, ang 11;l)(alaban n'yo ng barilan sa inyong paoaginip, ang mea b:t1.·il,ang ioyone idad at mara·. mi pa. rero, tiyak na pagtama ang h1ilangan na1in !laya ani:: hin· di mahahalaga o hindi maba· bagsik na parle ne pavaginip 1 ·, hindi n.i natin aonunsyu· h • .m. Kuk11nin na lang natin r:ig inyong numero, ang nu· mero ng baril n'yt> at ng in· fong kó!.labao .. Ang inyong kalaban ay 10. J>lumero 10 ang lalaki ayon sa !foro ni In.ego. Kalimutan na natin ang kanyanj idad. Hindi makukuha'ng numero ng idad nito pa¡ka't bihira sa mga n11papanaginipao ' natin ang 1~ai.:sasabl ns kanyane: iilad. Ka· yo. pala¡:ay na)• tatlumpung 11 ,on, trcnta'ng numero q'yo. i<..&ya mero'n n;1 kayo'ng 10-30. Ngayon, kclangan naruang i~ama natin ang mga baril. Mababagsik umano ang mga baril sa panaginip. Ang nume· ro ni: baril - ('1). Parcho b · yong may h;,wak na bat'il, ka· ya ang mga numero n'yo'y ma· d¡;ra¡::dagan ng 7. 17·37 ng;i 11ero, kadal&S<Oo. kun¡ tu· 1;.1ataya tayo sa b'wcteng, e, :iababawasan ne lsa o naduagda¡an ang tin.11ruo natin. Ang 17 ay na¡ iging 16 o na¡;ifing 18 at maaaring ID&Cing 36 o as ang 37. Pero lampas na'n¡ J8, kaya tiyak ang 36. 110 nc:a· ;:on ·~e: anunsiyo - 18·36. 'Yan ang tataraan n'yo nga· yon. Per1;1 ito lang ang paala· la ko: R'.ungdi n'yo matataya;:n ang anuns'yong 'yan sa ;;1·aw-araw nang dalawang beses ('yan ang hirap sa h'weteng, araw-araw na'y umaga't hapon pa) e, h'wag n'yo nang alagaan ang anuns'yong 'yan. Pagka't naging bisyo na ng 111.ga anuns'yo ang _..glabas sa araw na hindi n'yo natayaan. Asus ... aso .. aso. . Teka e. . . Hayan, nagkakakahul na m:~buti'ng aso ni Tinay. D'yan s;: me Jikod-babay sina Tina7 r~i-.'t naman kaya naisipang magtatahol ng damubo'ng . 'yon.. 'Ba, bases ñi Tinll)' ... Tinay: Sino hu ba ':ran? Tano, pakitingnan · mo kung: sino 'yung misa tarangkaban. Napakadilim, e . . Hindi ko makilala. &os.t·lalekl: Ako bo, Aling Tino·, e. meran hu Jan¡: sana akong Tin1y: (pasabad) 'Ku, ba't hmdi kayo tumulo7. &osas-lalaki: Ang aso bu n'yo, e. . Tabul nang tabol Baka .. Tinay: Ava, tsu ... Pubis na a~<i 'to, a . . . Sinabi naq: 11 magnanal¡;aw lang tatahol, e Tsu .. Patuloy u pa.gt.11hol si Av.a, l<.!kat ang pan¡alan mahi:1iya'n¡ 'markana. Tinay: 'l\1107 kayo. Sa mea magnanakaw lang hu al masasamans islpiritu na(kakagan· y¡m ang asong 'yan. e .. 'Ba, naku, 'yang si Tinay, "º• masakit s;i 1enga kung dumiga, a! O, ano naman kaya 'yong l!maalingaw-ngaw sa kabilaD,fkalsada . . Hmmm. nagbubuhat kina Busyan¡ . .. Na¡kaka¡;;i)it na aunan s,ezuro'ng mag.asawa . 'Ku, napakala~~~ . n¡" bibig ne: taonc 'yan, Busyan•: 'Ba, nak.u, SIUDU• ~cbra naman kayo, Mang Ano (Mang Ano an¡ tawac ni BUJ· ~ng kay Kune kapag caioni ~alit na siya sa asawa.) Magkar:o · . . ma¡kano'ng ibiniJ:IT u'yong sahod sa 'kia'! Dose. µesos. 'Intrega ba naman ag Me pamilyan1 tao ang doee pesos? Kune: (Wala all:ong marinif. l'iyak na paanas na naman lcung magsal.ita. Gano'n 1¡ Knne, kapa¡ nígsisisi¡aw na. si Busyang ay panay punas namaa siya. Pata n'yo na.nf narinl1 en¡ iniauas ne d'JU· ki . . . Ganito: (May balonc paac:ii¡igil) 'Yuc bibia mo, utang na loob. Nakahihiya 51 mga kapit-bahay. Busyan9: (pa¡katapo¡ DC ka· tahimikan) Oo, marW10Dr Uq mabiya sa mga ta'pitbahay at .~a mga magulang ko'y hindi. 'Ba, sapul nang kuain mo 'Je.o sa 'mln e, hindi na 'ko nlkakatikim Df me sabaw a, hindi na 'to nakakapil&suot ne di ,pina¡lumaan ne rn¡a kapatid kong dalqa, hindi na 'ko na~kapamuyal D1i.n lamaq. Di hindi ko na malpakl&lot 'toq: t.uhOk ko kaya 'eto, 'eto .. , (tiyak Da ncayon ay ipioq:waswuan ni Bw;yang sa mutha ni Kune ang mahaba niy!lng bubok) 'eto, tingaan mo, i.ng haba-haba. N~rlla· bulan ng pafhaba sa listahaa ng utang natin .. K~tahimll:an uli. Pa'no SI· 5agot na aamaa d.1111,f paanu si Kuae. ('Yoa Jane uc Ud.na· pupuri namln t e KuDe, blodt n11pa1p1tol aa asawa. Pa'no'y kunc bakit daw Ja¡ing p.nq: i:akitlta a'ya'a¡ mutha D& pa· reng nagbsal t11 tuila ni Busyanc kapag siAusumpnng siya ng pa¡kqalit u asawa. At kapag hindi na aumagot si Busyanf tiyak, binirahan Di Kune ng panaor. 'YOll Df• l.1ng, sa pagpan.IOg ay data 11'y1 uli ang iniiatrega n'yang ayaw kunin ni BQIJ'aag. Buweno banu:ang dito na tan¡ muna .. . Di ko na mai· dHat an¡ mfa mata ko dabil sa kaantukan (lllkab ... bibb) (May K11unM) 15 M Ah~~~~!~a~~~:daª:~~~:: li1. l'allu¡¡su·bugso an~ ulaa. .it m;1nak:im1kilni,: hurnabaginit ;uJJ> 11; 111;;111. M:u1mil ang pag· ;;.tuiit n¡¡ J1.1tll:tt sa madium na 1,.t1awa1t .. n na sinusundan ng o.isuncloni; ng kulog. ::.uoa111 sa gitaa ng kasungi1:111 n;;: panahon, isang babaíDg nali.alJ111<.1vng al mar dalang ~'ml:¡,;Oi anl: maluling naglala1 ;;.iu :.a isang lansangan. :\ /\¡; b:ibac ay si Sisa. Tuma.i.:;,s "''Yª s;, ospital na pinagli.;walan niya ng dalang sang;;1tl. Al ani; munting kalulu· '~ani.: ~·;,io·y dinala niya sa pa¡;;. \¡¡Jiu up:..ng itapon. · M;m¡¡yari"y is:in¡: kulan¡:J•i.l:id s1 $isa. Siya·y luinagµaK ~a k:ima)' ng Jsang ¡:anld. Pi1• .. ;s:i111:1ntoili1han ~iya at nihm1y <111¡:: k:irangalan ng kan· ~·an:; puri. Al hindi lamang an.;; pa¡:l;apalungi ng kanyang kapillaran an¡: na¡¡ing tmnga 16 lii; kanr.1ng kas~wian. Sa kan~·::n,: paf:hduha¡:i "Y tatlon; h lul11wan;:: n1ahDI sa k<lnyang l1uh<1y ang naparamay, bukod \•o. 3n:¡: J>"&kllt1m11w ng ksb1•· hionyan nilani:. inag-an::1k. i\NG m:a pilngyayari ay r.agsimula sa araw' ng kani· l.:.ng kual DI Dadong. Maligayang-maligaya siya. ,\r.g kanilang kasal, kung hin· di man maharlika ay hindi na111an p¡¡ngk:iraniwan. Pofasaya ~t makub:y. MabuU ang hanr!a, kahít an¡: pnnahon ay tagsalat. At. marami silang pan11uhin. Maraming nDkikilugod ·., .. k!tnih ni Dadong. Noon, t'indi pa man napacbububol •·n..~ kanil.ng lllg:i palad ng ialaking simula"t wakas ni: k:myang pag-ibi:;, ay para bang isan¡ hn~il ani: kanyang nara1·ating. Nguni"I nuni: idinaraos na ;w::? kanilanl! 11ag-iisan:!p:ilad ni Dadon1 s1 simbahan n¡ kanilan¡ hayan ay bigla na lamanr: dumatin¡: ang isans p:ingkat ng m1a k.:iwal-Hapo· ues. S; hindi malamaoi dahi· Jan ay hinuli si Dadong 1l an¡ b:anyani ama. Gapos na gapos halos ang dalawa nang ilayo s.1 kanya. Sa poininiwala niyang si Da<1ong at an¡ llaoyang ama ay napagkanl.alan lamang, siya ay J¡¡kas'·loob na bumabol tit sinundan ang, dalawa sa ga:riS<lllg kinahihimpilan ng mga Hapones. Nd:aharap niya si Koroncl· Karuda, ang mataas na ph;iuno sa garisong yaon: l\;igpaliw.anag siyaoe an¡ dabwang hinuli ay walang kua. lanan bahagya man. Halos Jumuhod siya al hagkao ang k:imay ni pioakiusapana: si J(aruda, alanc·alang sa kalia:· h1~an nft dalawang mabal s¡¡ kanyang buhay. Nguni't siya'y nabigo. lündi niya naba1bag ;;;rg maligas na kllooban ng suwitik na pioUno. Sa hallp ••Y nabatid niy.1ng isa paog 1rarusin¡;: na. pag-iimbot ang J;;in.gad nito sa kanya. Sa ka· nktan niya'y nat[lkam ang m~a matang singkit nito na m.arunon.:! din p.:alang kumila· :;i ng kaQ andahan. Al sa isang i):iap, si Sis:i"y sinaklrit ni ha· l1m11w. iiya nang si¡aw. B;ahaw na ba· h.1w na anc kanyang tinig. Al !tilo siyang napasicaw nang r~nan¡is nanc makita niyang tinutupok ng ;ipoy ang kani· lang tahanan na kabilang s11 n.araming sinindiban ng mga walang kaluluwang Hapones -pagka't natitiyak niyang ang kanyang ina Hg nakulrulong lloon na sa nabbihindik na paghingi ng saklolo ay walang sumaklolo! MULA noon.ay hindi na si.ya napahiwalay kay Karuda at sa m.ga kasama nito. Ku~ saansaan siya dinala. Kunf sa111.~.11an siya itin.110. Di mirnin· !anc tinangka iúyang lumalcas u magpaliwak'al, ngunrt la:i siyang nahahadh1n¡an ni Ka· ruda. At minsa'y nahablot niya 1 .ng reholber ni Karuda. lündi ito ang tangka niyang pata· yin, kundi ang kanyang sarili man lamang. S,ube.li't naag11w · ni Karuda ang sa"ódata. "Hindi ka maaaring mapahiwalay sa aking landas . . hindi! Sapagka't ikaw ay altin akin!" At humal.lkhak ang Hapones nang siya'y mahigpit na. y11.ka¡1in upang muling Jl~gsaman t:llahan. hahan« sira DY 1131· \~awala. '.\'¡¡nlabun si Sisa. Na¡tang¡ol. Sa paglalakbay n" maa bu· Sa k;awalang-dang:d ng nilik· wan ... s:i sin.1pupunap niya'y J;;mg katung¡ali niya .ay sinaid n:igk.1roon ne luwag na rna· :•ng kany.1nc lakas. At isang kasibnl ang makamandag na noarHng tampal niya ang uma· hinhi ng may bjh;g sa kanya. 1 ot sa mukha ng HaPones. Na· tsani uaw, · anc pook n¡¡; rílni~ ito at nagmukhane-Sa· pi11 aitalaguan ng mga HaPotanas sa matinding galit. Ga- nes na nagsama kay Sisa ay .111m1ui. siya'y hindi sinaktan. l:igl11 na Jam;mg nakubkob ng :'-<:!uni"t kinaladkad siya sa ki- r.1 ga gerilyang-'Pilipino al mga nakukulungan ni Dadong at 01¡: kawal-Amcrikano. Napalis na :.:anyang ama n:. halos hindi l:ihat ang m¡?:a Hapones. Tuuiya nangakilala dahil sa ti· mina sa paligid ang dugo ng n.:inggap na mga pahirap na ~u¡;a ito al si Karuda ay kasa harop ma'y hindi nabAba.- · bilanl!" sa karamihang wasak xay. ~n!! dibdib sa b.1n.gis ng pagAt sa huap og nakahah11m- hihiganti n!;'. mga umusig na to.t na katayuan ng dalawang !:.iwal ng Katarungan. \nlaki av doon ipinlgpatulo~· Gayon na !amane ang pasa· 111 Kar~da ani: pachalay su ~Hlamat ni Sisa sa Diros. Si k:onya. Kitlng-kita niya nang Karuda'y nawala sa kanyan¡:. ~i D:idong, sa pagpupunyagi l:indas al siya'y 11as<1&!!iP ne r.itQnp; maip<iglanggol siya sa mga m<lpagpalang kamay. Saa11umanl!" paraan. ay bayoneta· r agka't malaplt na siyang maliin ng isang kawal al ulusin r.ing ina. ipinasok siya sa osnaman ang kanyang: ama! 11ital ng mga nagliglas sa kanNawalan ng malay si Sisa. y::.. sa ba~·ang na:rating nila. IJalos palay siyantt pinanung- Doon niya iniluwal ang kanhan ni K:.rllda al ng mga ka- yang sang~ol, na sapagka't wal nitong nagsisihalakhak pa. rnnla n!! isan'! lahing kinasu· Dalapuwa't nari.g mapadilat suklaman at isinusumpa niya ;ing kanyang mga mata ay na- ay ipinasiya niyang kitlan \J:1tid niyang tumatak:is ang ni:: buhay sa pagsilang p:I la1•1ga Hapones sa paglugis ng man¡¡t'. At sa pa,ilalaodas nga 1q;a J'ilipino at mg:. kaw:.1- ni Sisa sa Iansan::;an nana ma· Amcrik:lno. Kas1r\1a siya iti ~ungit na g.1binC >'ªº" ay buo J<;iruda at buonc tuling itina· nn sa kanyanf sarill anf na· u.kbo ni? i~an;i t.rak. Sl~a....- '"apan11ingilahnt na aa8&l\'ln; itatapon niya ang una:ol na l..anyfln,z dala, Papatayin niy• '""' walana mala y na nlli.k· han¡ yaoog pamana ng isaag: k:isump:i-sumpa al nakariri· marim na Jahi - at buhay na katib<lyan ng kaoy:.mg kauwian. Alam ni Sisang ang daigdig uti ilo ay bulag, merabas at 111alupit. Natalakot siy,ang 11.ul· y.1io, paratangan at pagkamalan. Nalalaman niyang maq:yayari ang gayoo sa darati.n& na panahon, kung ang kan· yang anak ay lumaki. At Jalo pa niyang k~natatakutan lmng :inc nllikbanc iyan ay pall:ilusin ng dugong-Sat.inas na dU· madaloy sa mga ucat nito. Na· lalaman ni Sisan¡ ne IDllSI· mang biobi ay muam"a .rin at lason an.g bunga. Al sa pa¡iginc ;na niya ng ¡anyang uri og tao - siya ay dudustaln sa hahang panahon. Kaya, ipinasya nga niyang kitlin ang buhay ng sanggol ua yaon. Sa gagawin ni)'a ay mababawasan ang kañyang aamdamin at mahubugas.10 ka· hit baha¡ya ang kanyang mga tiisin. Maipakilala rin 'ni)'11I sa n;.nanDhirnik na lta\uluw.1 ng l;anyang ama't in;i at kay Dadong no. .1ng kanilang na11nc ;:1arawal na k.1pal.aran '"" ipln:ighihigantl nlya sa 1no mang paraao. AT JSANG TULA Y ang bn· }"an¡ n.1ratl~. Natuwa si.ya. Voon nlya maitatapon anc kan· yang anak. Ang malakin¡. ilog sa llalim ng tulay ay ila¡q:111¡::alit. JUaliwaoag ni1anc naririnig ang ragasa. Ang ilog no _ iyon ang mag-iingat ne kan· ~-.,.n¡ lihim. · · Samantala'y patuloy ang kasungitan ng panahon. Laga_ nap l'ng dilim. Malimil ao1 pag· t:tthit nf kidlat. PatuloY ang Jiabucsu-bugsong pagpatak ng alan. Malakal! ang hangin. Lu· malangitngit 2ng sanga ng mf;a f'Unung-kahoy. Dumunghal si Sisa sa tuJay. Miosan pa nlya.11.1 nulnac ao1 J:alaliman ne nancncangalil na iJog. Al. .ikinilos ni ya anc kan· yang inga kamay. Ultapuwa't nang bibitiwan u:;i lamang niya <lng saqgol o.y biglang gumutlit ang in nf n;ikasi.silaw na kidlat na si· nundan ng isang nakatutulig na putok ng kulog:. Sa may dakong ulunan niya, sa tabu·, yang isinasayaw · ng h.1ngin, ;,,y humuni nang nakapaninin· o;Jig-baltthlbo ang is.1nr: kuwago & l mula sa malayo'y narinig .,_ng 1 mahabani:: alulonc . ng isanf aso. Kaipala, u paftta· MAGASIN NG BAGONG 8UHAY i;lllat. . ang bata ay biglang umuha! Parang may isang tínig na ¡:u1nukaw sa diwa ni Sisa. · Walang lihlm na hindi Ko naklklta d nalalaman. Ang 11'19" mata Ko'y laganap ... Ba· bae1 ang kililooNn Ko ay hu· wag mong suway;n sa tungku· llng inlaatang Ko · sa iyong ballkatl · Nalito si Sisa - at siyll. ay m1takot. Ngunita niya noon a¡g isang bagay: mayroong Diyos. Naalaala niyang ang kauyang gagawin ay hindf niya karapatiin. Nagunita niyang sa pagmamahal niya aa Dakilang Lumikha na si,yang pinagka· kautangan nlya ng kanyang buhq ay kailangang mahalin din niya ang kalooban Nito. Hindi naituloy ni Sisa ang Ji:imyang gagawin. 'Natigilan ~iya. Nag-iba ang pinti,g '1f kanyang puso. Tinibukan ng pag-ibig at pagm.11.mahal: ang ntunting kaluluwang muntik uang ilibing niya sa tiyan ng i.log ay mahigpit niyan,g naya· kap. M.!liy mainit na Iubang dumaloy sa kanyang mga ma· ta! "Diyos ko. Diyos ko~" buong kalaimtiman niyang nasambit. "Patawarin Mo Po ako!" Pagkatapo~. . buong higpit n1ya sa mukha ng nilikbang y:.aong nanggaling sa kanyang katawan ay tila lalo at lalon¡;: nabubuksan ang kanyang pa· ningin. Napuna niyang ang lata ay isang angbelitong dalisay sa kawalang-malay. Yaon ay waring pinilas sa kanyang sarili. . kamukhang-kamukha mya. Jsang katotohanan ang gumi.\:JDg sa kanya: sa kakaharapin pa niyang bubay at mga araw • . siya'y may gabay at tuJ;ud. Gumanda ang kanyang pag-asang nalakipan ng mga gibintuaog pangarap. Kaya't Jalo tuloy oaragdagan :•ng kanyang pagtawag sa Di· yos sa tuwina. Hioibiling ni:;ang ang kanyang anak ay pagpalaio. Salamat naman at ~a tulong ng Lumikha at ng mga manggagamot ng bahaypagamutang kinalalagakan ni¡¡,ng mag-ina, ang kanyang i;r..ak ay naagaw sa kamatayan. JSANG araw ng Linggo, na· p11kaw si Sisa sa kanyang pa· I:'anahimik. "May dalaw kayo!" ang wika sa kanya ng kanyang nars na lagapag-alaga. NapakisloJ si Sisa at kuma· l:..i ang kanyang dibdib. Para ,,iyang d.inalaw ng isang himah. Hindi niya maubos-isipin ni CALENV C. TOPACIO MAN.UAVSAV lsang Katotohanan Ang Gumisi'lEI Sa Kanya: May Gabay Na Siya Sa Kakaharapin Pa Niyang Buhay n.i. niyakap niyang muli ang kung i;ino ang maaa1·ing magkanyang anak. We.ring ibig ni- kamaling dumalaw sa kanya, yang ikumot dito ang init ng ~apagka't sa bayang yao·r wakanyang katawan, sapagka't la siyang kakilala isa man. r.oon Iamadg niya nadama ang Nguni't ilang ulit niyang nakalamigan ng gabing yaon. At kusol ang kanyang mga mata humakbang siya - pabalik sa nang ang ibinalitang dalaw tinakasan niyang ospital. Nag· niya ay iluwal ng pinto ng 1!1amadali siya. s:lid, at kanyang makaharap. Nadatnan niyang bukas pa Hindi niya mapaniwalaang si· ang pintuan ng sil.id na kan- y-:> ay gising nang mga san~·ang pinanggaliDgan. Walang daling yaon, kundi siya'y nasinumang nakamalay sa kan- · ngangarap. ~·dng ginawa. Ang nars na Si Dadong ang kanyang nai.:angina'y iniwan niyang na,g- kita, ang tanging Ialaking papahingalay ay inabutan ni- lumggang sa huling tibok ng yang naghibilik pa Pin sa ki· kanyang puso ay siyang nag11asusubsubang mesa. ~ari ng kanyang pag-ibig at Kinabukdan. pagmamahal. Si Sisa'y nagising na nilalag- Si. Dadong, na inaaasahan nat. Ang an.ak man niya ay ga- uiyang malaon nang nahihimyundin. Hirap na hirap 'ang 1'm,g sa tiyan ng lupa, hindi !::ata. ¡;ala ;natuluyang namatay at Noon Jalong nadama ni Sisa nailigtas ng mga gerilya. Kun· <"ng kanyang pag1..aina. Na- clanga'y hindi na sila n3gkita, rantdaman niyang ang kan- sapagka't &iya nga, si Sisa, :;'ang anak na yaon ay bahagi ay tinangay ni Karuda. 11g kanyang buhay, dugo at "Salamat at natagpuan din Jaman. lsang damdaming pang· kita pagkatapos ng malaon J.:iob ang nag-ugat sa kanyang nang pagbahanap ko!" ang sa· f.USO. n1 sa kanya ni Dadong. "Panginoong Diyos. maa- Subali't napaluha na n g waing Diyos!" taimtim niyang buong kapaitan si Sisa. nasambit. "Ako na Po ang "Dadong! Hindi na ako ka· kuoin Mo. . buwag ang rapat-dapat sa malinis mong :iking anak lligtas Mo Po ang pag-ibig. Hindi kaila sa iyo ang :•king bunso!" At sa malimit na pagtiti.g (Sundan sa polr. 20) HUNVO 23, 1957 Mag~'ffirnt Ta.Yo ,.,.;.; BA "¡¡"° "DIYES PARES" KlJNG SA SINE ay may bantog na ''doce pares", kayo ay maaaring magkaroon ng "diyc·s pares" naman sa mga baraha. Sa pamatnagitan ng diyes pares, maaari ninyong mabilÓg ang ulo ng kahit sampung katao na ibig ninyong pahangain. Kumuha itayo ng dalawam"pung baraha nang hindi pinipill. Ilapag ang mga ito nang patihaya sa mesa, dala-dalawa o pares-pares. (Tingnan aqg larawan sa dakong k<!liwa.) lto na ang tinatawag na "diyes pares". Bawa't isa sa inyong. kaharap aY papagtandain ninyo sa isipan ng tigi-tig-isang pares. Patandaan ninyong mabuti ang dalawang baraha sa pares na kanjl:mg pinilL Kapag ang b~wa't isa'y maJ' nat~tandaan na, pagsama-samahin ninyo ·mg sampung pares nang hindi tinitingnan ang mga baraha. Pagkatapos 1y gumawa kayo ng apat na hanay na may tiglilimang baraha. Ang pag· hahanay .ªY padaskul-daskol upartg. mapaghiwalay ang mga pares. Ipahanap rrinyo sa baw<!'t isang kaharap ang pahalang na hanay ng magkapares na bnrahang kanil<!ng tinandaan. Pagkasabing·pagkasabi nila ng hanay na kina1·~roonan ng kanilang tin~daang pares. maituturo na ninyo ang k<ini-kanihmg dal~war¡g baraha o pares. @0 ~[ij~ ~~ ~ [!] ~ M u T u s ~ ~ tJ ~ [!] " o M E " ~ @E .~ ~~ El G @@] ~ D E D ' T . qi K ~.~ ~ ~El ~~ Ang tunay na llhim ng madyik ay n<1.sa apat nasalitang latin:, 'd U.TUS NOMEN DE D 1 T e o e 1·s Sa pighahanay ninyo ng pínagsama-samang baraha, ipalalagay njnyong ang mga salitang ito'y nakasula.t sa ibabaw 11g mesa, tu· lad ng nasa dakong kanan ng larawan. Mapupunang <•llJ;(" mga titik sa mga salita ay sampung magkakapares na titik. Ang mga p.'.lres ng titik na iyan ay tntapatan ninyo ng mga pares naman ng baraha, kaya lumalabas na bawa't pares ng baraha ay may knni'kaniyang katugong e o pares ng mga titik. Hindi talagang padaskul-daskol ;:ing paghahanay ninyo sa mga baraha, na gaya ng aakalain nilang ginawa ninyo. Sa pamamaraang nabanggit, ang barahang L r ouso) ay inilapag sa titik M ng salitang MUTUS Jt ang barahang J (na katambal ng 1) ay inilapag naman sa M ng salitang NOMEN. Ang magkapares na barahanJ;(" 3 ( diyamant.e) at Q ay inilapag naman sa titik T ng MUTUS at titik T ng DEDIT. Kapag sinabi ng pinagmamadyikan ninyo na nasa una't ikalawang hanay ang kanilang tinandaang pares, 3lam na ninyong iyon ang nasa titik M ng MUTUS at ti1ik M ng NOMEN. sapa~ e ' 5 ka 't ang pares sa titik M lamang ang nasa una't ikalawang hanay. Pag may nagsabing_ ang kanilang pares ay nasa ikaapat na hanay lamang, batid· na ninyong ang dalawang baraha'y ang nasa mga titik C ng COCIS sapagka't ang titile C lamang ang magkaJ'ares na titik sa ikaapat na hanay. Sa pagsasagawa ng madyik na ito, kailangang ka· bisadµng-kabisado ninyo :o.ng mga titik ng mga salltang latín upang maging tiyak ang kababagsakan ng ihahanay ninyong mga baraha at maging mabilis ang pagdampot ninyo rito kapaJ;(" sinabi na ang kinaroroonang hanay. Su.smwd: Tatlo Lamang) 17 KARAPAT-DAPAT BA ANG INVONG KANDIDATO? Sínulat ni AR. T. GOLE CRUZ l~Gna~:i:;~ al ::, 1 :::: ni:Úbayanang maogbahalal sa ating ba._a ay bugos na mu· lh!g magsasadya sa m¡a presinto sa bawa't purok sa buong Kapuluan upang sa dakilang araw na h·on ng halalan ay ititik nila sa balota ang mg11 pangalan ng napipisil nilanJ; mga kandidato mula sa pina~amabah:a hanggang sa plnaka· mateas na hiklukan¡::-bayan. aa q &ÜQI hansa at n1a,o'' kDndidato na naman u pan¡u· luhan, napadaJa~ oa ba alya ~· iDYOllC tabanln, ea aara umpukaa .. ID)'ODI pook, Da· kamayan na ba aira kayo at nausisa kung ano ang masese· Ion nlnyoog auliranin na na· n¡angallangan ng tuwiran niyan¡ pagkllm? At lrun¡ lto'y nan¡yari sa inyo, ano naman Dng naeing bunga ag bakba111 niyang i100? Natupad ba niya :¡in¡ magagaadang pangako sa inyo bilaa¡ Pangulo ng bansa? Sa p11!1in1 Pangulo ba niya'r na1karoon lr:ayo ne pa,glr:alr:ato.on¡ madaJÍI~ &fya sa ·Mali.· kuyan¡? . Na¡ing bukas ba ao¡ piDtuan DI kaoyang ta· bao.an o tang¡apan sa mp maraHtan1 H ltbat a¡ sandall ay nan¡an¡ailangaa , ng kan· yang tulong sa buong pana· Samhalenyo na •• dJko111 bu· li'y napatanya1 htDCIL laman.e n atinf han.,, kundi sa buong daigdig man. Ito'y ang ~· m:ion¡ Paq:uloog Magsaysay, nn1 Idolo ng Hayan at paogunahiog kalaban ng komunismo ~a Asya. Kaya't aa pqpili ng isang kandidato, hiadi dapat isanlan¡-alang anc baba ng ka,ra· nasan 1a pulitika. Ang lu~ l!i:ng , mabalaga'y ane lr:anyang pa¡katao, ang linataglay niyang lr:ataailan. na d.ito'y kasama na anr talino na lubhang kailangan aa isanc lr:an.dldato sa plnakamataas na lun¡lr:uJing.hansa. Ngunl't tinatat;tay 1>a lto ng i111ong kandidato! BUang isang karaniwang mam1ma· yan, slya ba'y may lr:ltulu· bong patr:mamaha! A ~arill ni· Maguyaay at Quaon - ay mga tala111 sa lahat ne p.aaa· hon ay natutun¡hayao. oa.Un, up1nc slyan¡ ma1Jn1 pblJ s:i atiD¡:: Jandb sa pathlraog: ng mea piounong pqtiliwa· laa"n na atiog boto sa daraüD¡ na balalan at sa susunod pang mga panabon. Kung ang iayong 11.aocUdllto sa pinakamaflas na tun.gku ling-bansa ay naetataglay ne mga kl.tangian ng alimu.n sa da1awang dakilang lider. na ito, ay tiyak na kaunlaran, kaginhawahan at katiwmyln nng blnabarap ng ati..: bilr:ahos na bansa. Sa maramiDI pangalaoi "nakabain" aa b.arap natin SI maa araw na Jto pa· ra sa plnalramatau na t.was· kulin sa bayan ay ldlatisi.n na· tin ngayon pa, kung aa kani· la'y matatagpuan ang mga Bakit kayo boboto? Nizayon pa'y dapal na ninyonc pag· :1rt1lang mabuti ang kaurutan sa k<ttannngan,g ito. Kayo ba'y boboto sa dilhilan laniang na kayo)· 'nakabngo sa isang la· piang hindi ninro maaarin!? 1.mggihan? Boboto hn kayo hi· lang pagl;inaw ns utang na loob sa isang lider-pulitiko ka· hit na sino pa ang mga kan· didalong itinataguyod nitó? O h }'O ba'y boboto sa dahi lang ibig ninyong masaman· tala ang karap~tang ipinagkaka!-Oob sa inyo ng batas sa dakilang araw na iyon ng hal;a· Ang P•n11ulon11 C11rlo5 P. G•rcia H in H m11• pa9tatalumpaH nlya. Dlttio''f k11sama niya si Sana· dor Gil Puy•t, iu sa m111 kualuJ1:11yan11 aspirante 11 panguluhan nt banU sa daratina na halalan u Nobyembre, 1957. Alam na ntr lati•t IH kandldato rln $1 panguluh•n •nt Pan1ulong Garcl•. hm. upan~ mapili ª"' mg11 kandidatoog sa paDiDiwala 1.:atao? Siya ba ay may bigil :ay~'!nsk:;~~:~~~~~ ":i!: ~~di~a:~i:a~a~s:k!~:::nka:; :>fang sa ikagiginbawa at ikau- siya H pina1lulunggat.ian1 unlad n¡ ating naghihirap na tungkulio? Bukal ba sa loob b.insa? niya aog pagbahangad sa Kune itong buli ang dahilan tungkulinf}bayao o siya kalnmg kara kayo boboto, tiyak ya'y nauudyuJitan lamang ng n::i ang inyong hakbang ay kanyang mga kapanalig? Siya kapaki-pakinabang at . hindi ba'y m11 kannasan na sa puninyo pagsisihan sa dakong lítika o sa tun¡tkuling-bayan? huli. llo'y nangangahubulu- Kung may 11.aranasan na ¡::ang ang kandidato ninyong si Y a sa panunungkulang. napili ay nagfataglay ng mga , bayan, b.11kasin kung anu-anong k.atangi.11ng higit kaysa ibaDJ:: kaunlann, H: kanyang nagak:indidato. na si5·ang dapat wa u pook na kanyan1 kinataglayln ng isaog pinunong- r 11wan sa huong panabon ns bayao. k<inyang panuDuDgkulan at Nguni't ano ang mea ka· lhambing iyon sa iba pang t::ingiang ito na dapat tagla· naghawak ng gayonding tungyin ng isang kandidato sa kulin. Siya ba'y nakabibigit 1 .ungkuling·bayan, Ialo na sa sa kanyang m¡;a sinundan? Sa r:inakamataas na tungkulin sa panahon ba ng kanyang pagillansa? Ang mga kJtangian ging pinunong·bl')'an ay na-. bang iyan -ay tinataglay ng tuto -siyaog makiha1ubilo sa ir,yong napipisH na ka,ndidato? in yo, · upaog matalos ang fn· Karapal·dapat bang ihalal ang yong mga suliranin? Ang ginainyong hndidato? wa ha niyang pakikitungo sn Naito ang ilang katanu- inyo nang siyo.'y nasa katungU {!"ang <lapat ninyong sagutin kulan ay kalulad din ,ng gina· 1<a pagpili og iung kandida· :;awa niya n1ayon sa hangalong Pagtitiwalaan ninyo ni:( rin niyang mabihag ang in· boto: yong boto? Alalaon¡ ba1a. Mabuti ba ang kanya.ng pag- kung siya'y nagiog Panculo 18 hcio ng kanyaoc panunungku· lan? Kung síya oama'y isa pa la· man¡ baguhan ·ea Jarangao ng pulitíka at sa panunungkulanc. bayan, ano nam1a anf m,p katangiaog tleataglay · lrlJra upang: siya'y pagtiwalaan 'Din· yo ng ioyong boto sa daraUng na halalan? Sa malltllng ¡ianabon ba ng panununglrulan niya sa hayan at pagiging baguhang pulitiko ay may nagawa na siyaftl kapak.i.-paltina· b:inc na mga bafay, na nag· papakUata111 kun¡ mabibigyan pa slya n¡ paakakataon¡ ma· nuo(kulaa aa daratin¡ na m¡a panahoo ay magi,¡ing: karangaJan siya ng kanyHg: labi hin· di lamang-sa lr:aoyade bayang sinilang:an kundi sa huong daigdig man? Pinatunayan ng huling p~ngyayari na hindi sa. lahat ng pagkakataon ay nakabihi· git ang isang pulltikong may mahaba nang: lr.araaa.1an 11 pdingkurang-bayan, n.an¡ sa hanay ng mga bagubang puli· tiko ay biela na lamanc su· mulpot an« isao¡ di kllalanit >U' hayan. alia.llHl11$ baca'y may pa¡mamalasakit ba &iya' sa wlkang sinuso .sa dibdib ne lupa niyang tinubuan; maru· nong ba slyaog magpabaJag1 sa mga banal na aral at slmulain ng ating mga dakilang bayaoi ng labi na pioanguDgunahan nina Riu.I, Booilacio, del Pilar, Mabini, Luna, atiba pang lilagigiting na PillpiDong nagsipatbuwis ng bubay alangalan¡ sa atine bayan? Na· nsnangan din ba siy1 aa dakilaag simulain DI yumaoDI Pangutong Quezon na "An¡ katapan ko .sa akinr tapian ;iy doon oecwawakas sa kata· patao ko sa akin¡ blyan", na an1 ihll .sabibi'y bayaa muna, higit sa Jahat, ang d1pat niyan1 Iiqapln? Ang mga ywnaong Paniu· long Quezon at Pangulong Magsaysay ang mabubuting balimbawang dapat panunun· tunan ng sino mang kaodida· to para sa pinalramataas na tungkuling-bansa. Anc ioyo ban¡ kandidato'y nagtata,glay ng kanilang m1a llatan(i.an? An¡ m¡a p.an¡als.n o¡ dalawan¡ pan¡unahln¡ Udar H h·11n ng atin¡· ball.51 - sina kat.aogian n¡¡: daJaW"llll 7U1Daon1 Pao¡ulo ná aabaDftft 11 unahan. Kuoc slla'7 pawu¡: mahuhuti, sa buntonc ito ag mab~buti'y pilün uiDJO ai:ic klong mabuti at siyang iba· la!. Kung sila nama'1 rnasasama, pilün ninyo ang hindi kasamaan kung sa talaang ilo'y wala nang sukat mapagpillan. Makabuluhang hanuitin dile ku!lg sinu-sinb anc ·rnga kandidato para sa panguluban sa daratiDJ" na .Nobyembre na t.aong lto, at kung sino man an¡ in,yonc mapili sa kaQIJa ay ltanonr ninyo sa sarlll kuD¡ an1 mga katan¡iaac nabanuit na ay tinata¡lay nila. Narilo ang talaan na: mea kandidato at ag mga nagbab&D1ad na . 1nalfi.D1 "'kandidato sa pangulu· bao, batay sa mea pabayagan hanggang sa mga sandallng sinwulat ito: PaD(Ulon¡ Car· los P. Garcia, Senador Claro M. Recto, Senador Jose P. J.aurel, Alkalde Arsenio Laci:on, Senador Gil Puyat, na&ing. taca pangulo ng PCAC at komlsyonado oc Aduwaoa Manuel P. Manaba.u, datin¡ Hu· .MAGASIN NG 8AGONG IUltAY kom Antonio Quirino, datiog Espiker Jose Yulo, Quintin Paredes al Senador Eulogiu Rodriguei, pangulo ng Parli· do Nasyonalista at pang:.ilo ng Senado. Sa pagka-pangalawang pangulo naman ay sina Espiker Jose B. Laurel, Jr., Jose Crisol, Macapagal, Pelacz, at marami pang iba ang naririnig. Alinrnan sa mga pangalang iyan ay hfodi mawawalan ng !alabas na mabuting pinuno 11g bah ay sa. susunod na mga panahon. Ang kailangan lamang ay kilatisin nating mabu· ti at kilalanin kung sinu-sino sila, sa pamamagitau 11g k11.nilang mga karanasan. Ang pi· nakagabay nating dapat taluntunin ay ang kanilang mga n11gawa at mga gagawin bilang mga pinuno ng ating hansa. Piliin ninyo ang pinakamabu· ti sa kanila, at kapag ito'y naisagawa ninyo, makaaasa kayong hindi kayo magsisisi sa clakong huli, at masasabing ang napili ninyong ltandJdato :.y siyang pinakamahqsay, ka· ya karapat-dapat pagtiwalaan ng inyong boto sa darating na halalan. (X) Rizal Hulog ka ng langit upang magln& tanglaw Sa lahin9 slnaklot ng lilong k1rlmlan, Dlwa kang nagturo ng tuntunlng banal At diwang lumagot niyong kaallpi\an~ Pu1on9 nang tudlain ang buhay na taglay, Ang dugon9 nabuhos ay Luha ng Tanan ... ! Namatay ka up8ng mlbuhay na muli At lalong mag·usbong ang iyong lunggati; Hindi rin nabansot ang matabang binhi Na inihaslk mo sa bayan mong sawi, Manapa'y sumulio sa magi1ndan111 mithi Ang mga dayuhang may rnasamang budhi. ! Ang mga dakila at ginto mong aklat, Ayaw ipabasa ng dayuhang sukab; lto ang dahilan kung bakit inutas Ang buhay mong angkin na lubhang marilag .. At sa ngayong tayo'y malaya nang ganap, Sa Noli at Fili'y mayro'n pang Satanasl lmulat na sana ng Dakllang Diyos Ang taong sa iyo'y may ta9lay pang poot; Sa Noli at Filing mga bungang hlnog, Huwa1 mapaitan at namnamlng lubos. 5111 sana'y ganap na magbagong-loob At maunawaan ang buti at buktot ... " -NlCOMEDES G. ATJENZA Kap. DIWANG CINTO Batangan, Balangan -oOo-Tag-ulan Na ... Sa himpapawirl'y lagirig natatanaw Ang lunday ng dlllm na ulan an11 ta1lay; Sa lamlg ng slmoy ng hanglng magalaw, Nagbabalan11 unos ay rnasankslhanl ... At sa biglan111 bug10 ng ulang malakas Kasaliw ª"I kulog •t guhit ng kldlat, Sa bagong panahon, naglng lsang bakas Ang katag .. rawang lvmlsan 11 wakasl .. Mailap ang hunl ng Bakaw at Tikllng Sigwa ng panaho'y babalang darating; Ang tlgang na lup.1ng Sii lnlt nalalng Sa pananarlwa'y may blyayang tanlm. Ang Maya at Pipit ay pakunday-kunday, Sa sanga ng katl.oy ay naghahabulan Klrlng Marya-Kapra ay sasayaw·sayaw Sa batls na hiy11 ang tubit na krlatall. Tag·ulan na naman, anyay.1 ng lugod Sa mga halamang inlt ang kumupkop: Tag.vlang sinugo ng nagpalang Dlyos, Buhay at pag .. sang may blyayang hand09I HUMYO 23, 1957 HALOS sa lahat ng dako ng ating Kapuluan ay nasasaksihan ang sakit na umiiral sa mi:=a kabataang halos ay may gatas Pa sa ruga labi - ang pagkagumon sa gawang masama. Hindi naman natin ruasasabing iyan ay tinaglay nating mga Pilipino mula sa ating mga ninuno, sapagka't noong mga unang panahon ay napahRnto¡ pa sila sa pagtging mabuU at mga huwaran. Baldt nga sa kasaluku'yan ay umiiral ang sakit na lto ng wga kabataan'? Sa atlng mga pang-araw-araw na pahayagan •• KABATAAN: Ipad.:>la sa pitak na ito ... ang ·•unang hunga ng inyong pa!litik" at abangan. Kung "ruaaari" rin lamang ay tiyak na malalathnla. Ang karampatang pabuya sa bawa't malathala ay masi· singil ng may-akda sa tnnggapan ng "Bagong Buhay'', Gusaling Times, Florentino Tol'res, Maynila. Tandaan: huwag kukulangin sa kalahati ( 1/2) at huwag namang hihigit sa isa't kalahati (1 %) ng karaniwang papel·ruakinilya ang haba ng hawa't akda, at ruakinilyado sa dalawang patlang (douhle space). Maaari ring sulat·kamay, kailanpama't maliwanag ang pagkakasulat at may malaki-laking pat· lang (space). Ilagda sa ihaba ang huo ninyong pangalan, kalakip ang edad at direksiyon, o paaralan kung nag-aaral. Ipadala ang inyong akda, sa: ITO ANG AKING AKDA, Magasln ng Bagong Buhay, Manila Times Bldg., Florentino Torres, Maynila. KASALUKUVANG SAKIT NG KABATAAN ¡¡,y karaniwan nang matutung· hayan ang mga batang nagnanakaw, nandudukot, nanghabarang, IUIJlagawa na: ¡ulo, pumapatay na kung millsan ay aa: m&a ma¡ulang at kapatid. Bakit · nangyayari ang ruga Jto sa kas~ukuyan? Isa sa lalong nagpapablgat sa sullranin ng atíng Pamahafaan ay ang lumalaganap na sakit ng kabataan. Ano mang pagpupunyagi ng ating Pamahalaan ay hindi maampat ang sakit na ito ng kabataan, na karaniwang nagmumula sa li· bu-libona: tahanan sa Kapu· luan. Maram~ sa ating mga ma· gulang ang nagkukulang og turo aa kanUaq: mga anak at lubbang maranli rin naman an¡ labis n·a nagpapala:vaw. Marami aa ating mga ina at ama ana nan¡akalllimot na 11 panganpraI. at wastong pamamatnuba:v 1a kanilang mga anak aapagka't ang tanging nua isipan ay paghahanap· bubay at pagpapaunlad H kanllang kabubayan. Kailan man, ang mga natulutuhan ng mga bata sa paaralan ay hindi sapat upang siya'y mapanuto sa landas Nana: dahil sa iyo, kung ang mga mag1;1Iang ay hindi makikiisa sa magandang layunin ng ating mga paaralan na mabigyan ng magan· d¡¡ng kinabukasan ang mga ba· tang nagsisipag-aral. Una sa labat ay dapat na imulat ng mga magulang ang kanilang r.:1ga anak sa pagkatakot sa Diyos at ikalawa'y makiísa sa Jayunin ng ating mga paaralan. Anupa't nasa mga ruagulang na rin ang ikapapanuto ng nting kahataan. Pagka't, sa pa1 aang iyan lamang natin mahubunot ang mga ugat ng sakit i?.g kabataang lurualaganap sa kasalukuyan upang ruadulutan s1la ng ruagandang kinabukasan. Sa gayon, sila'y magiging saligan ng kapayapaan ng :lting hansa. (X) -Rogelio Sanch&t. Rizal, Nuweba Esiha Ngayon ay gumanda ang buhay og tao na nang una'y pangil, At 3nl layu-layo ay nagagawa mong rnagkalapit-lapit; Nang ikaw'y singkawan ng lakas ng tao, Kay daming mabuti ang nangalikha mo; Ngayon ang daigdig ay guruandang mundo Na Iaging may bihis na bago nang bago; 1'\guni't anhin ko meng pakapag-arala't suyurin ng isip, Ang m¡a naga\va mong ruagagandanit bai:=ay n!!ayo'y nanganganib Dahil din sa !yo• ·-F~liP. Ramos Bautista Kr nadaan, San Rafael B akan lt 20 Balong malahm, puno ng pataliln (Bibig) Dalawang batong itim. m!llayo ang nar;1rat111~ (Mata) Isang supot na uling, naroo't bihitin-bllin (Duhat) Hinila ko ang baging, nagkakara ang malsing {B1ti"g1w) Pumili ako ng alipin, mat:ias pa sa akin (S1mbalilo) Lumalakad ay walang humlhila, tumatakbo'y walang paa (B1ngka) Dalawang"katawan. tagusan ang tadyang (Hagdan) Nanganak ang aswang, sa tuktok nagdaan , (SagiÍ\g) Mar ulo'y walang buhok, may tiyan, walang pusod (Palaka) Dahon ng pinda-pinda, magsinglapacl silang dalawa (Taynga) Blito't bala!, lnmilipad (Saranggola) Kung araw ay bumbong, kung gabi a~· dahon (Banig) Matanda na ang nuno, hindi pa naliligo (Pusa) Isa ang pinasukan, tatlo ang nilabasan (Kamiseta) Kampeon ... (Buhat sa pah. 3) ang nagkusang -dumalaw, ;;:atulad noong kandidato pa siya. Ang ganitong pagmaqiahal ni RM sa karaniwang iao ay napatunayan sa buhay ni Juana Pascual, 60, ng Dampalit, Malabon. Riial noong Abril, 1954. Na~atira sa dampang sumaksi sa mga taong nagdaan sa kanya, si lmpong Juana, gaya,ng tawag ng batana sa nayon, ay nagkaroon Jamang n g isang masidhing adhika sa kanyang mga huling araw ng katandaan -makita nang ·mukhaan si RM. Dahil dito'y lumiham siya sa isang malaganap na pa· hayagan at hiniling sa pam~rnagitan niyon na maki· ta si RM bago siya mamatay, kung sakali. Kay Jmpong Juana, napakabuting kapalarang makaniig si RM, kahit sa loob Iamang ng ilang Jj:aglit; pagka't ayon sa kanya'y wala pang Pangulo ng Republika na nakarating sa Dampalit gayong malapit sa Maynila. Hanggang lecg kung mababaw, kung malalim hanggang baywang' At pagkaraan ng ilang 2raw ay parang nagisnang pangarap na natanaw ni Impong -Juana buhat sa pintuan ng kanyang dam· pa ang humintong maganing awto sa katapat na (Tubig sa lapayan} Dalawang magkaibigan, unahan nang unahan (Dal1wang p111) Habang kinak:ün. lalo kang gugutumin (Purga) nakita ko at 11\akoy ako n[¡ gaurlrrng llllsiltll: .~a :naWWtaga11 11g maputi:ng ulap; ang nalalang}wp ko lwbang lmnalakadusok 11g inse11so11g /111ma/1a!imuyak. inihatid kami ng mga tugtuging hinabi sa batis :na masatamisim: ong dulo 11g landas nang ami:ng sapitiu, di-katitis11ra:n a:ng m.ga tanawin. bahagya ma'y hindi nahapo't na:nghina, waltlng 1iaTamdama:ng si:nayaTO:ng lupa; nasalubong :nami'y awit :ng kampa:no, na:ng kami'y_ m1m1~la11 sa !mlzok ng tala. maltlwak na pook 1ui waW:ng ha:nggahan, pawaflfil maluningning a:ng masuSulinga:n: a:ng di:ni sa lupa ay hinahangaanhangi11g lumilipas, bulang napaparam. iyang gu11ig1mi ng makatang.isip 11a sa lupa'y homak na bunga:ng-pa:nitik-ay kariktang sakdal .~a :na:ngasa-langit, so hiha sirmlat - ang lunda'y pag-ibig. Kayo At •• (Hulmt .m p¡d1. 9) yang ika·3 buwan, sa ika·lO ng umaga bago ibigay ang gatas; al sa ika-6 ng gabi, pagkaraan ug dal.awang linggo. Sa mga unang lin,ggong pagitan ma1,ibigyan na rin ang sanggol· 1 ng mga binutil na pagkain (cere¡¡ls), bungangkaboy at mga gulay. An,g mga pagkain s;. lata ay lalo11g mabuti 9aJlagka't madaling matunaw at madali ring ihanda. Ang mga · r·agkaing sariwa ay maisusunod na rito. M'.asisimulan na rin ang ¡¡agpapaineksiyon taban sa dipterya, ubong-aso at tetano. Maaari na ring ipasyal ang bata nguni't iwasan Ianiang llDg mga pook na matao. Ang , .sumusunod ay magagaw8ng ¡;anuntunan sa pagpapakain .sa sanggol na may 3 buwang gulang: Sa umaga: ' 2:00-gatas (niaaaring wala n•) 6:00-gatas 8:00-katas ng dalandan, bit-amina, paghahaSad sa araw. 8:30-pagligo 10:00-may lamang pagkain at gatas Sa hapon: lansangan. Jsang matipu· nong lalaki ang humaba, iuminga-linga na waring may hinabanap, saka lumapit sa kanya. · Madaling nakilala ni Impong Juana si RM dahil sa_ natunghayang larawan niyon sa mga pahayagan. Gayan man ay nabadha sa kanyang anyo ang malabis na pagtataka. Tila hin~ siya makapaniwala sa katotohaDang nag-abalang dumalaw sa kanya ang Pangulo na: Republika. "Alam kong darating kayo," lumuluha sa matincling kagalakang riasambit ni Impong Juana. "Nananabik din akong makita ka yo. . . gaya ng pananabik ninyong makita ako," sagot ni RM. 'l'inangkang tumayo ni lmpong Juana sa tulong ng tungkod, subali'l hindi mandin makaya ng mga paa niya ang bigat ng kanyang katawan. May tatlong tnon na siyang pinabihirapan ng rayuma, aniya. Masuyong inalalayan ni RM sa pagtindig si .lmpong Juana. Sa sandaling pagni· niig ay nabatid niyang may iba pang 'kapatid iyon na nais ding makakita sa kan· ya. Dinalaw rin ni RM ang dalawa ¡)ang matandang kapatid na babae ni Impong Juana. Katulad ng anak na· malaong nawalay, (Su:nda:n sa pah. 30) 2:00-gatas 6:00-may lamang pagkain at gatas 10:00-gatas Ipinaaalaala sa gagamit na ang patakarang ito ng pagpapakain ay maaaring mabago 11yon sa pangangailangan ng ~anggol. 1 Sa ika-6 na buw1n Kung dinadala ninyo aa manggagamot ang inyong sanggol, maPapansin ninyd mi may nadaragdag sa kan· yang 1 Yz libra sa buwan·bu· wan o mga 5 o 6 na onsa sa bawa't linggo. Kaya't sa kan· yang ika·6 na buwan, ang timbang ng sanggol· ay nása pagitan ng 16 at 17 libra na. lto ay mabilis na pag.unlad .~apagka't mabigit naog dob1e ng kanyang timbang sa panga11ganak. Nagdodagdag din siya ng ;111im na pulgada sa taas o 1sang pulgada sa bawa't buwan. Ang kabilugan ng ulo ay l•~daragdagan na ng 3 pulgada ~a ngayon, o kalahating pulgada sa bawa't buwan. Simu· la sa gulang na ito ang pag. laas ng timbang at haba ay hindi na magiging kasimbilis ng mga unang anim na buwan. Ang sanggol ay nakagugulong na ngayon at nagpapakita na ng kagustubang malra11• Paghihiganti (Buhat sa pah. 11) lahat~" ltinuro niya sa lalaki ~ng sanggol na bunga ng kan~·ang kasawian. · Tinitigan siya ni Dadong, hsabay ng isang ;natamis na r.r,iti, at marahang kinuha ang ba~ng noo'y naiidlip. Kitangkita niya nang ang k¡lllyang anak ay lagakan ni Dadong 11g sunud-sunod na halik. "Sisa!" an,g tinig ni Dadong ;;y buhay at m.atatag. "Sa pagibig ko sa iyo'y iniibig ko rin :ong iyong kasawian. Ang pangyayaring ito 3y bandog sa atin ng kapalaran at hindi maiiwasan!" Nakita 1f Sisa sa mga mata 11i Dadong ang katapatan ng siaasabi nito. "Kaya, ma,gpapatuloy tayo sa ating mga pangarap. )t:agtutulong tayo sa pag..aandukha sa batang ito." Inilapit ni Da· d<mg kay Sisa ang hfawak na senggol. "Gigisingin natin siya ~a kabutifl,an, sa pag·ibig sa Diyos at san¡katauhan. Ipakii..;lala natin sa kanyia ang malúwid at katarungan, ang lahat ng \:aiuturan ng gawang kabutihan at kabanalan. At niakikita mo '.. . kung sa kanyang diwa at kalulliwa ay matanim ang makatao at makaDiyos na damdamin - siya .r.a rin ang,susumpa sa lahi ng kanyang ama. At diyan ka rnagtatagumpay, Makapa,gbibiganti ka sa banal na paraan!" . Si Sisa ay napasubsob sa dlbciib ni Dadong. (X) po. Nakikilala na· ang mga taong malapit sa kanya. Sa gulang ring ito nagsisimula ang 1:agngingipirl, na ang dalawang panggitna sa ibaba ang una_ng nagsisilitaw. Ito'y susundan kaagad ng tig-isang ngipin pa sa magkabila. Kung ang sanggol ay malusog, ang pagngingipin ay hindi daram· damin. Kadalasan lamang ay naglalaway ang bata, nagiging masungit nang kaunti, o nawawalan ng kaunting gana s:i pagkain. Ang sanggol ngayon ay kumakain tuwing ikaapat na oras at ang pagsuso sa ika6·00, o ika·lO:OO ng gabi ang ;Sisa nang huli ~yang pag· kain. Kung siya'y sumusuao sa bote, maaari na siyang bigyan ng isang buong pormula n,g kalahating gatas at •kalabatlng htbig, o isang kutsarang pulbos na jatas sa 2 on;¡ang tubig, Ang ibang ina ay nagsi· simula na ng pag-awat .sa suso sa panahong ito, nguni't ma· rami rin naman ang nagpapatuloy pa ng pagpapasuso hangi::ing ika-9 o 10 buwan. Mabuti rin naman na turuan ang silnggol na sumuso sa bote kung ito ay mga 4 o 6 - 'r.a buwan pa laroang upang rnagin,g madali ang pag·awat. (Suftdansopa•.31) MAGASIN NG BAGONG BUHAY Kapaki-pakinabang para sa inyn ... --- - ---- - - - PAGBABAKOD Ano m3ng kllhoy ay maaaring gamifing pamb¡i¡koct. kailan pa ma't ilo'y h.la¡al, m11g;rndang tingnan at mura . .'\ni! m),(a pakong dapat gamitin ay yaong hindi kinakalawang. Ang kalawang ay ma· kasisira ni:: kariktan at kalinisan ng-bakod. Ang mga putol ne kahoy ay dapat magkapatung·palonc nanc flll ª 1h''. Apat na pulol ""' hhoy ang laayos na pahalanc ~ likod upang pagkab\1an. Ang layo ne bllwa·t pulol n:i pahalang ay i5anc t1lampa· kan at nakiipasok sa mga kamahan 53 daJ¡¡w1mg poste sa magkabilang dulo ¡¡g bl· ..... ~ ,___. - ....... """" .. (Tingnan ang !:.ira ··~n ~a dakong ítaas.) Isang mura n1¡uni't pant!matagal1ng ba· kod ang makikita sa !<1.rawan ~a kaliwa. Jmg ginamit dito'y matitiba}' na :i:an~a ng punong·kahoy, al kinabitan lflann pahalang na matululis na alambre. Ang karaniwang ha· ba ne: gAnitong pambakod ay 10 yarda. :1ngda;1:~ª.~~ul~~~-~:~;b::n:: ::¡:!;:!~ bílan1 dulo. Baro itayo ang mga kahoy o sanga na siyang rn&gigin¡ pinakaposte, -tiyaking ang rn&a ito'y may 11lkdraa upang hindi ma. b\alok a¡ ad. Pagpipintura Ng Mga Kasangkapang Mela! Kuni ninanais an¡ makintab na pinta 'aa p:i~pipinlura ng ano man¡ klsan1ka1-an1 mclal lulad ng pu,on, ang mahusay na pin· htriin¡: 'may markang "Brunswick Black" an.: dapal gamitin. Kung naii; naman an¡ di·kumikimmi: na itim, gumamit ng·pintu· ranc "Btrlin llh1ck", Para ~~ mga ''rar\i;i\or". lubo ng tubig :11 1tt.> ( o;:11i.: g;o_1:1 n¡;: nii:a itn, ang pi11tur1 uu: .o!um ~ nyo ~y 111ain;in1 ~:.milin. :~,~;1111::1·;.:: ·\ .~::: :~ll i;'1'11 ~i · ~~ :," ~ •. ~ ~~~;,¡111i,ni:~, r ~;! tv•kat n.· ~ ·.: .<'•;0•1¡• ';1 ,1,,;,< An,~ -: ir l•' "'' 1 1:ig. l:•ko :ol' ''ain,t u·; ' li••l,1 .. 1:. ;,l,,oa 1•f\'. HlJNYO 23, 19S1 (Tin¡ n1n ang larawan si kaliw1.) Ang tubig ay hindi dap111t gamitin h ilan· man sai mga kasangk111pang metal. Kung kakailanganin, punasan ang metal ng basa· baog ibinabad sa "turpentine". Kapag nagpipintura ng anumang kasang· kap1ng.rnet1f, pililo ang tuyong panahon laluna sa .:iga panlabu na pagpipinta. Ang pintura ay hindi dapat gamitin SI basa·basang kasani:k1pan sapaglca'l ito'y mabnbakb~k. Upang maiwasan ang paghpit ng ali· kabok ~a baFang pintur.a, wisik:in ng tubig ~ne n hii; kun¡; ma}· ¡:inacawa 1<a loob nrg l);1h3y, M;:iaa~ namanc magut>:t ng m~a 11:.,;1 n~ <lan;.l upan1 hindi h1:~· ;pad ans :•1il;:." :nk. 1Masdan •• : ANG DAIGDIG SA . PAMA· MAGITAN NG MANINGNING Al MALUSOG NA MATA ANG AUW·AJIAW KA PAGUMIT NG ILANG PATH NG EYE·MO .AY NAGDUDULOT NG KABABA· UGHAN SA INYONG MGA MATA j1 ~NDRAKE ang SALAMANGKERO mnaLEE FAU<" PHIL l:IYK H ,"'if'~/J{f~~~~S/NG FIL-E. CL.El!!K SA l/P/SINA/l/G PfNA,GTi\TleAJIA>ltJNIVJ,ATGINA.WA $J'/A.)/6 VCOl<:k:EEf'Ell:, /J'Af 'AT St'WA.f./G /KA.TVWA #!YA /717. KllNG Pf,S\WJ>~/NQ /'Nlll:A.llli=efr AT J>Ae. KA.MUHI $k ,lc;.l.,NY.A.'*i; IL.A.Nf;~HIVl ~ A ll'ldtNA, tAJ.JING. W.O~ N6: CMl~F CLERX NA 51 M~ft. l=-iJ.V/O. fl.AliAGPAN,¡; 'tJBUAA'IM Mut.I AA AA· MANG NAT/\A!i 51~PO/ ••• UP1'~ i??A f>-G~AK ,._VMUL-1~ MAL.AGAf',lo.J<.'!' Af'Alt?AN ,wa. GU5UNOV NA yugw 51'. S:UH>-V ..,aA\· MJi...YA 1'11 AR · rMNt70,SA l<t'• SAY5AYAt'G llz:>MG UlHt.IGrOl' MIJI.>. SA /<.4• J...A.í,t.,títl'~~, MAGAilNNG8MGMGIUHAY ~Jlfú.'' . ( ;f/<1;,/<¡ K/I..-, Ma/,.;¡/ ~ o ... ) · ~~1:;.:~~ ,. t:.~SA A">' HlN.AtJGP-~ ,,u L-t:"A>J"'t;' ·..V..· lo:"AIJS'"'P •IJ Ao.,J • .:. P'~,a..,rJo WA.• ~ ,,,;1YA. S 11VA • 6 • "" ,JOl-llJ~T, <UJ6 ,..,,..is ....... b " ,J,,.. ~V'CA.tJ f'I' L-fip,Nprz.c,_ ,JA HUW-'G ¡J~Y AN(f;: P11-rn1J AÑG A YA\IJ MA• '°"'""..4G·USAP. 1"111\JV< NA t«VMISO ~ BllJA\A. IÑU·IATIPl'll .JOt<IJÑYSuJA 'T~ize~.fl/l,.;;.' .s.tJ,.o..s1...!I• ~tJt-IY"'A IJo<:~IT'NG P'AL.AGA-·· HUNYO 23, 1957 MltJA.UA I< AAO ,uJG "('UL-OIJG tJA 1tJIMAMAtJOD\Z i<:O ' SA 1 YO··· ,....,......_, Ao.lG 5..,...,,...._ ..... r P&i=o 11'0Ar-iG -rArJP ~MO: tfAH.AB\JC..OJ' MO ALN At<.O PAW· OATtf\aQ ,..iANcJ Afl./IW{ 21 HCA YON ay parang naipit tko sa nag-uumpug.n¡ bato. Wala akong malaman,a: sull· n¡¡,an. Saan man ako bumalin;: '>' tiyak na kapahamalun ang akia¡ bsasapitan. Sa pala¡ay to'y •alang: lunas an,g akin¡ l.,";11a¡ayao. Kaya. . paraq ibi.g ko nang mamatay. Kunc muari'y üo na rin an( tu· mitil 5a sum tong buhay. Ma· buti n.a ang ·gayon kaysa sa iba pa maaggalillg ang atin¡ bsawtan. ~ may .dapat sisibin sa tiDalapitaa kon¡ 110; ay hindi llo mal.aman. Kayo na an1 pi· ruhaha.IDI ko kung sinona ta· Po UC c\apat bigyan.¡.ala aa ueing mapanganlb konc kalq.aylll. Nailo, liasalaysay ko n inyo .an1 mga pangyayari, bubat u sunula .. Bato pa lamang ako nagbi· binata ay hinan¡ad na ni Ina na saklawan an¡ akinr ka.u •. paun sa n1alang pag-ibig. - Kung mag·aasawa ka rin lamaor , anak, ay iblg namla a¡: ama mo na si Sioan¡ na .ni: lyonl' pakasalao, - ang madalu sabihlu sa akin ni 1~ Nruni't hindi to siya ini· lblr, lnay. . - ang naisagot .L:o. n.ang mlnsang muli nlyang aablhln sa at.ln an¡ ba,¡a7 a. baa .. - Ang pag.Jblg ay napatutubo ng !un¡ daUsey na p111Damahal, - anf Hfot naman alv. bOOn sa akln. -At nala· hraao JWDIDB pioakaraamabal ka ci Sinans. Di na mhninun.: nabal.ala aamln an¡ malabis 2, na ~grru11nahal niya H iyo aa nt:illmit namlng pa¡·uusap. Al nang magkasakit ani: aklnc ina al ni.kabingit na u k:imatayan, ay napilitan akon¡ mangako sa kanya ua paf(La.ta· p:i.Un ko ng pag-ibi¡; si Si· mu&g. . al paltakasalan ko ltang: ako'y tanggapln, na alya lamang nl71og inaasaban. Gl· nawa ko lllf gayong pagpapa· Jmsalit upang ruabigyan Ja. Dml¡ -C bslyahaq-loob &q üi111 lna u uHall ne nalatapit nb'anc pqJlaaD 11 dai¡dl¡. Naac masnatay •DI atiog Jna •1 tia11pad ko •DI üing ¡;an¡do. Al aa&ID.1 IUbUls ana m1.1 panl)'ayari. Hindi pa ako nd.apacbababanc·luba ay aatual u üo by SloaQf. Upang umiwas sa isang ma~ig· pit na Danginri~g kay Sinang nn na¡banta nang masama ~• amin ay lumuwas kaml si Maynila. S.a Junsod ako bumanap na: mapagka..hkilaan, 11 napa· sok n.aman akon¡ kawaol aa l:i.Jn( bahay·hlakal. Palibhasa't hindi ko iniibig 1l Slaanc at napilitan lamang akong lumigaw al pakasal sa kanya, ay hindi ako mali¡aya ,;:!I aming pagsasama. Kaya malimit na gioagabi ako ng uwl. Hindi namao ako nagpapa!Úmagak sa lrung saan·saang pook. Kadalasao ay nag-oober· toym ako. Kung minsan ay na· nonood nr sin~. Al kung min· u n naruan a)' nakitipagdam:a laman¡ sa barbtt)'ang pin1gpapacupit1n ko. Ayaw ko raga ]• unan¡ umuwi kaagad n11 )la· b.i.y, sapa1ka't sa tuwing 1111¡:· kakaharap kami ni f;inang 11 Jrnng bakit parang ibig maghi· n1:igsik ng aking kalooban. Naiisip ko anc nangyarins pag· kakasubo kong pakasal H hlnt: babaing h1nd1 ko inilbig d:ihil lamanc sa aking ma~u· Jang. At p;ig naisip ko iyaa ay nayayamot akong di ko inaw&ri. Kaya nga ang ibig ko, h¡ongga't maaarl, ay pbi nan& umuwi ns babay. Ngunl't ang ¡ayon, hindi to Jnauahan, 11 lumikha laman& ng lalo pang kaltgalifan al ka· buwWtaa H amin¡ maa-ua· wa. Sapqlr;a't nallttolll malll· bul!'ho si Sinani. Pinaratan¡.an niya ato na.., muam1. aa ma· llndt H Pa&·ni ko n.111:1 .. bL May ''tln.alolotoban" da• do. May ibl raw at:oac pl..Dd::Wtuojituhan. Han1gang sa mapi· Jitan na tuloy akong ípagtapat sa k.anya .ang tutoo. Nruni't J;afo l.amang lumala ang mga ¡:.angyayari. Ayaw nlya akon.t paniw.alaan. Kahit na anc tu· IClo'y nag-oobertaym no ato s;:i amiog upisina ay sinasalu· hong niya ako ng galit al m:isaukit na a.lila pa¡ -uwi ko ng bahay . - Nanggaling ka na naman sa kulasisi mo, ano'!' -an¡ padarag na isasalubong niya s.a akin at hindi na ako titigilan nang kasasalita. Kung n1!nsa'y tikis na hindi man la· mang ato ipínaghahain, kaya napipilit.an akong maghain na sa aking sarili kahil na pat.ang· pata sa patblrabaho ang atlng tatawan. Hindi lamang ly.an. Nanc iflaslya kon1 m11·uuwi na na11c ma;iga upan¡ maiwuaa na hmanc anc di·paglr:akau· n~waan namln&: maf·asawa, ay hindi na rin nacbaco si Sinan¡:. Huwac na hindi ako mana~g n3 bahay, huwa~ n:i hindi ako dillmln ¡¡a pag.uwi dahil sa mga p;ingyayaring biDdi JUal· w11san. a,y patuloy na hinaha· rap niya akQ na pvi5 n.r:: llatl. Fupunta raw :iko sa aking kal.1gu70. Sumaglil daw ako su aking babae. Binigyan kÓ raw ng per.a 'ang akill!I; kula· si si. . . at kung anu·anó pang n1k.1pa¡papantin1 n¡ l11yng11 ng isadJ taoa¡ •ala namaflt' g1na¡awan1 masama. Naac hindi ko na malll1 an¡ n1p nangyayari sa. amine taban.aa ay aatuloq mqbtmq. Nk •ne Ui•I kalooban. Sinad· D.abiJ SI fasiftg n¡a ako ai wala sa matinong pae·ilslp. a.in;: nasa taksi na ka.mi a1 kuni;: b;ikit paraAg natu.llso ako s:i kanyang kacandahan. Pinar· hahagkan ko si Sally, na billga· rna't hindi tumutol ay hindi ko naman m¡sabing Jubos ni samang-ayon. Noon na nag9imula ang pagl:rtkaugnayan 111min ni Sal17 na hindi ko maiw;isan. Buhat 1rnn¡ mangyari sa amin •D.C gayon ay "kumabit" na siya aa 1:kln nang.Jiusto, 11 Pl&~•n· tan¡ tung slya'y l.alayuan k"' ra ay magdidimanda s.iya. p,.. l!litawin daw rtiyan¡ di11a~ ko 1lya sa dahas naq ¡lbi.n¡ ~:ion. Hlodl u 1111 ato ukaJaJo "SINO ANG MAY SALA?" Pagtatapat ng lsang Kawani kay Benito R. Cadú . "lung araw ay sumipot na 1.meng A amin si Safly .. . at kung hindi ko nH .· w,¡t ang o1king Hawa, kaipafa'y .• _ ." ya ko n.a namang magpagabi ng pag-uwi upang makipagtiki· :.an kay Sinang'. Al &inadya kp rint mag·aral ne paf ·inom ng ;:i!ak UP•ng pansamantalang n1alimot ang k.inulasang kiaa· s11pitan ok sa pag-aasawa. Hin· d i ko na pinapansin ano rn•n ;mg sabihin ni Sinang. Hindi k·Q na iniintíndi ano man ang k;inyang gawin. Bastl ;1ng sarili ko na lamang ang aking hinaflarap. Al maturinga'I na lamang na umuWí ako ng ba· ha)'. At diyan dumating ang Jalo pang malas na pangyayari sa .:iking buhay. Sa bar na mali· mit kon1 inuman ~ alak a1 nakakilala ko ang lsan¡ w.Jitriitss, si Sally. At. nang minsan1 malasing ako ay siya an1 naghatid sa akio, sa sarili na rln aiyang kagustu. haD. al nakaiwas pa kay Sally. At n:ing lumipas ang m.ahlglt Dll iJnng taon ay nasumpuogan ka na lamail.g an,g aking s.arili .. h<1rap ne iHllf pana'n,¡ulu. N111kaanak ako kay 6all1, na tll ko maitatakwll at mapapa· bayaa11. L.along "humigpit" n akín si Sally nang kami'y m•L'k•· auak. At minsa'y slnabl nlya sa akin na di na maaartq n1 anatili kami sa gayong k_ala· gayan. Sinabl Diyanc lliwaJay:in ko na raw ang tunay konr asawa at si.ya ang aklng pd.I· samahan. Hlf(t ra• s1y1ng may-lr:arapatan •a akln pagta't na..:karoon alto .u b ,nya ng anak. lpinaliwana¡ ko to ~lly an11 batas. Sinabi ton1¡; sa hbi· la DI m¡a pangyayai1 ay hl.Pt na may karapatiin sa akin na tunay konc 311Wll. al hll> MAGASIN NG BAGONG BUHAY di ko magagawa ang nals rlP yan¡ mHCYari. Suball't sa halip na m1tabirti ang aldnf pagpapallwana¡ ay lalo pang oakauma. Sapa1ka0 t !san¡ araw ay sumlpot na !amane sa ?min si Sally at lnaway ang aking M•wa. Diyan n1 nabunyag ang la· J1at. Kuzig hindi ko naawat si Slnan¡ ay baila napatay si S1Jiy. At nang makapanaog na si S.Jly ay ato naman anc blnuap n1 ating asawa. -Bibigyan ldta ng dalawani Uns10! -an¡ paslgaw na sabl sa.• akio DI Slnang. --Pag aa 1oob n,¡ JllDi:bon¡ lyan ;iy hin· di ma lploaldtl at pinatunayan u din na laJayuan 1no na ana babaiog iyon ay idedernHda tita: At kung u kalinf mabi¡o ma.n ako sa pagsasak· dal ay hindi b rin makaka· lt«tas JM&h't uutasin kita! Hindi ko naipagwalang-baha· Ja aog bantang iyon n.i Sinang. Xilala 1lo ang kanyang u.gali d alam llong tototohanin nlya Hg gayon. Kaya ipinaaya ko.ng 1.:ausapln si Sally upang siya n11ng paldusapan. s.ubali't la1ong muama ang naglng banll sa akin ni Sally. -Sa ayaw mo at sa. gusto, kailangang ako an,g paklsama· han mo! -galit na sabi niya sa akln. -Sa ¡lnawa sa akln na: uawa mo ay ipakikilala ko namaa sa kanya kung sino ako! Pag hindi ako ang pinaklsamahan mo ay hindi ka na pakikin a b:ingan! Papa· hyin kita! Hindi baleng ma· billbid ato! Tandaan mo iyan! -At · idinugtong pa niyan¡ parang panunumbat, na hindi ko naman matutulan: - Ala· lahanln mong ikaw rin ang may kagagawan ng l1b0 at at sa iyo rln nagsimula ang•p1P1k;¡ anito ll:o, kun1 hindi ·mo pa naJUlmot an¡ mra pan¡yQarl! K:ilala ko rJQ. anr ug1ll ni lallJr,. Sa mahicit na iMQI taon narnln¡ malllnit na pqsuara.a ay hindi nlkakaila 11 akln an¡ ltapusukan ng ~an1ang 1oob at ang pagtututoo sa bawa't HblhlD. At npyan, hindi ko nga malaman ang aking gagawio. Natltlyü. kong saan man ako b'.llnallag ay tlyak na kapabamabn. an1 akin¡ kuusuun¡an. Walang lunas ang ü:iDC bla¡a7ua. Saan man ako pumnnta ay may panana· rat .. akon1 paglr.akasala, buhd • uquag111ib ug Wng ...... Alto . •. ano ang narU"apat .. º DPJODS· 111'rin? At sa kiDBlnl1mPD kong ito ay sino kaJI IJll bi¡i.t DI dapat bi&· yan¡ .. ili at bag11kan ng P•I· li:al:uala: a.to, ang aking asawa, ai Sally. . . o ang aking laa na alyana: nagin¡ sanhi ng pagli:akuuong ko SI ganitonf ka1a¡ayan? Sino nga a11g may sala sa kinasapltang ito ng aking buh.iy? A! . . ano n1ayon ane nararapat kong gawin? Jpinauubáya ko na sa Diyos ang kahatulan, ¡ayundin ang aking kap:\laran! (X) SA KAARAWAN NI Dlt, JOSE P. RIZAL . . "Guaunitain sa buong hansa an¡ kaarawan ng pagsilang ng ating baya· ning si Dr. Jose P. ·Rizal bukas, Hunyo 19 (noon¡: nakaraang Miyerkoles) sa pamamagitan ng mga idaraos na pagrliriwang al palat11nlunan sa mga paaralan, ng ilang kapisanan, ng C1b1Uero1 de Rial al ng mga misa sa ll:mg simbahan." Si Dr. Riul •Y iung dakilang an•k ng atif'lg bayan, iung dakilang ba· yaning karapat.dapat huwarin ng la· hit. At ang kanyang klaakila¡in • Y ginugunit1 natin at "itinatanim" H puio'I diw1 ng ating kabataan sa loob ng n•p•karami n•ng tHn. Nguni't H k1nv1ng ka•raw•n, (noon9 nak•raang ~¡/•tkoles) •Y hindi nawalan (o higit n• marami?) •n9 mga nakip•gdiw•ng n• "suwail, barumb1do at t•beld• H m19ul•ng na mga P•9·• ISI ng b•_ yan"; SA PAGTA:O.S NG MGA KALAGA NG BILIHIN .. " . . . Natalas din na kasalukuyang. kumikilos ang mga tauhan ng NBI kaugnay ng pagsisiyasat sa pagtaas ng halaga ng mga pangunang bilihin na waring isinisisi sa mga manganga· lakal." T•lagang 'yang mt• m•n9•n11•l•kal •Y mahili. H "panganw•l•kal". P•ro, Pl9 nag~uloy ang kanllang ,,.,._ "9•"9alakal" nang wala"'I n ...... wa"I remedyo •"9 m .. kinauukulan, rnaacri"9 m•y pulitlko. namang namumulltlko. TINIYAK KUNG SINO ANG MAKASISINGIL NG BAKPEY "Anr mga beterano lamang ng hu· 1inf di1maan - ang mf a kawal nf USAfTE at m(a kinilalanf 1erilya - ang makapaghaharap ng kahilingan uptng makasingil ng bakpey sa itinatadhana. ng batas bilang 1558 DI ~ publika, inihayag ni Vicente G. Gella, tag11·irJ.!lal·yamang pambansa." Pinid na sºa ngayon lJng p1ghaharap ng hhilingan sa bakpey. · Kung w•lan9 "mangangalakal •f mamumulitika" (na nam.n) sa pagki1111 nt m:J• tunay na garilya) tiyak na w1l1ng "mag9•11erilya" u listafian n9 ms• gerllyang siy• l1m1n9 kar.rap•t·d•p•t m1gt1mo ng b•kpey. NAPATAY NANG DI SINASAO'tA "Nasawi sa paK sasanay ng pag.agaw ng baril si J ose Osorio y Tobías 31, tsuper, ng 1027 Juan Luna, Tundo nin~ maglagos sa kanyang tiya.n ang isang bala ng rebolber ria 45 kalibre kahapong ika-2;15 ng hapon sa tapat ng 1057 Primera de Mayo, malapit sa Solis, Tundo." (Hunyo 18, 1957). Mlnklap 1n9 1inapit ni Oiorio. Di m1n lang siya nagkaroon ng patliakatrong m•p•kinab1ngan 1n9 kan. yang pina9-11ralan. Kaya, kung ma,_ ••ral kayo ng pang-a19aw n, baril, unahin n'yong ,,. ... r•lan Ht pagpl· til sa pa9putok nw baril na a•11win, MAWAWALAN TAYO NG MARI.MI "Nuweba York, Hunyo 18 (AP) - Ana lupong tagapagpaganap ng samaban H Amerika sa pa1l1labas 11g mfa pelikulang yari rito CMPEA) ay magsisimuJa ngayong Martes nt: minsan panc pag-a.aral o pa¡susuri sa napagkasunduan nila noon3 Mayo na P•I· putol ng pa¡papada:la sa Pilipinas ng mg:1 pelikulang amerikano.'' K•1Mw natuluy•ng nawalan ng pen. kul•rtg amerlk1no u Pilipi""' hindi" ~::.·:~1:'11n:::a~:w:1~~~:~':i.:".: man1awaw•l•n" n1 frabaho, m1rami pa, Mawawalan na rln tayo ng gaya nt mg• Jamas D11n 1t Marlon Brando ng Pilipinas (uyang, mg.1 1ikat p• nam•n y1ta ang mg• lto dito u atin) •tsetara, •fllt•ra ... Maw1w1l1n din tayo ng mg• m1y malal•king kin•I•· man ,. pa9g1wa n9 pelikula na ,... wan9 nagsisipag-aral u ldHI, Annu•, Univeru/, etc., etc., s• hal1g1n9 mula Pl.20 h•nH•"I m1hi9it ~· P2.00 H "b•w•'t klas•"· 111 P• pal•, m••-•· l•n na rin ang mga 1•nffang o mga rebald•n& pa!l-an "9 bayan (mabufi· buti rata ito). --:--GRF ANONG LAKING GINHAWA ! Megtamaw .. . kumain, uminom, meniga • rilyo, at maging maingat. Se unang tanda ng kaligaligan sa sikmura, bayHn bugawin ng dagling nagkakabisang TABLET ANG PHILLIPS' MILK OF MAGNESIA y•on9 mga bagabag sa loob ng tiyan. Ang banayad at kanaisnais na TABLETANG PHILLIPS ay isinasaayos ang masamang sikmura, pangangasim at kábaq. lnyong hahanap·hanapin, minsan masubukan. Si Tandanq J im Cole ay kawawang nilikha, , At ktn~º :'.k:iit~t~9k!Y 1d~~:·.r~~9.ns~w~~wa; Hanggang sa umasim ang kanyang sikmura. Ngunit ngayon si Jim Cole ay laging masaya T and~:n=~ºn~:~~·¡ig~i=·~. ~r!:~~ :b.. Tabletang Phillips, lumunok, isa o daJawa. PHllllps' TABLETANG MILK of MAGNESIA 27 ILANG SANDALI SA TUBUHAN 21 An1 l1raw.n1 lt. •Y kuh1 bito mqtu. "90 '"' n11gk1lbi· eansr 1int LILY MA· NALANG 1t ELSA BOUFFARD H Ex· perimental Farm "' Sin F1rn1ncle, p.,.. p1r1111. Mlntblilti n1 ftil• 1n111u•n•bY•• tr1ktor1 vp1ng m•· klr1tlnt •t•d n pi· n1n1n1blklnt pook. Ant d1l1w1ng d1l111• •Y MfNti1itn1 n11 lum•· l1kln9 m91 tubo. M•ur•n11·mll•Y• •il• klpw•. K•nr•ting ''"""' nf d•l•w• H tubuh•n .. . h•w•k nil• 1ng klt1i-k1ni11nt mt• nmb1lilot11 p•· n•nt~l.,,g H init n1 •r•w 11m1nt•l•n11 n11l•l•k•d u b1ku-b•kong l•ndu. L11nw1n u d1kong k11iw11: Pira kly Elu, 1n1 p1gklk1roon niy1 ng p1gklh· t1on1 m1k111k1y H k1l1b1w •Y is•nt ker1ne11nt hindi m1lilimot kli11nm1n. $1 d1kong llkur1n •Y m1ht1n•w 1n1 bundok ng Ar1yet. MAGASIN NG BAGONG BUHAY fbat iban Ang "prcmiere show:'\'? ng Bicol Expl'1llH, pang-ika-11 anibcrsaryong handog ng Prt. .. mie~ Productions, ay itatangti ... 1 sa Lifc Theatre sa lluwebes ng gabi, ika-27 ng. buwang kaululrnyan. Ipinahayag ng Premiere ra walang ipagbibilillc tiket sa pbtq: i)oan at "" mtipisipanood ay sa pa~lu luuang n¡ mea J19H~IYL N&DZ\IDIUU A tallan ng mea pinaan)'llTllban ng Preaiere pwa u ..iat.anging pa¡Utan.gbal ag Btc.I ExprffS ~tll PucuJong CwlGI P. Gartia. Ang iba PBI inimbitahan ¡,¡y ang rap prodJUSef', direkter, bituin, "stuiet", telmiko, mp licler~o .t Dlllmama"'''"Hin.di btulad DI ibu1.1 "premien dwwütc'". ..tan¡ "5la¡e ..... ............... t•.11.1· IWq.._. ....... ha s. piim:.maJak.ioi pro. 4utsiyon, ang Mc.I Eap,.... tKJ Dilalabuan ng Jahat nan¡ bituin ng Premiere at pinam.lhalun ng pitong direktor 11z samaban. N9a,..., •Y hindi na m•H· e.bine iw lam1n11 "d1l11intlinF" U N.nita Vidil, Sl•Y'• ng · t-.urt S. bn.,a ng muami. "0.la,A"'8-dlola,.." n• 1iya ft811)'9n s.p.gh't tu'"urtton1 N li11 S. hnran, ika-17 t""f IUI.,,., lpinetdhHnt ni ~t. t"s Ni(JdHn nly•hl kHr....-•n n Manhaltan •• M.ndar.,,..,..., •u .. 1, at dineluhu "9 kanrang rn .. k.uern1k1ng IHMn n LVN. SI M.MlllÍI Clero 1y ,..., ......._ ............. .... nit•, tul;rd din ng lbang kill· bi9•n "t m•r-"Hnw1n. Nvv· ni'f •r•"w ..wMn ni Nenita kung ene ·~ 9'1111 ._. kanya ni _M.n41"9o Welt NW dapet lnilkilal- klnMM alya IMn•"ll Tila dumar•tina kaJ Charito Solí.a an¡ lalo pan& m11•· gandaQC bpalaru. Ntn¡ nai· t;•nto siya .ta Tokyo noong oa· k;iraan«· Mlu Film Festival o;y nahtagpo niya roon ·sina llirektor Jobn HCMl.Ston at llr. ~heiderrnan ag United Artists. lfiningan _ siya ng larawan ng dalaw1q amerikano upang umano'y mqing "ala¡iJa ne kanila~ pqtikilala". Sin¡ibi ng daJ11nng ta'i•Holly. wood na si Charito ay nag. .a.ingkin ng lahal nang katan¡i.an ne· iuq: tuñay na bitutn, "'-l aais. niJang isam1 si Cha· rito. u i.sang pe)ikul.uc p«aw1n nil1 u Pilipinas tun¡ ltutulot ng pagkahtaon. Si Cart.s P•dill1, Jr. •Y bbil•ng ne "9ilron w rnga bi. ~11in ng LYN Pictu,..5. At ma5Habint1 muwwerte n•m•n si Sonny M ,...,í ... t nir• ng p¡.. n:;i1liline~ur•ng 11rn•h1n. Binigyan 191d 1iy1 ng rnahal•· ~~;::;":,,;¡~ . .:: •. ~::;';~;:. !aran". .~¡ Softny •"I 111.,.,,, 119 ~"-""'"' ,.,.,, kilt•mkil fti &mma Al19r1, sa Basta Ikaw na fÑMrnlimilh1l .. n ni MI,. lintCefteh. lsafij!' blitang lal•ki ang babati Sil madJa, sa buna-wiah1ut¡ pagklllcal10n, Sil H-Lina Ga,. ag Lucy Santiago-Ricardo Balatbat Productiom. lto'y masasabiog karanhn n naJll lJalita, n¡uni'I ang ikinaüba sa kilraniwan, ang batan.g tlnu. tukoy namin ay si Ben Balatb11.t, anak ni Abugado Ricudo li:i.latNt, pangll.alahatang taga. pamahala nf Premiere Production.s. H•IM ..... ..-;" ª"' K1ma1 ni Kain "8 P109l1'1 Pktv ..... 11 an9 rnnawbi """'"" ay it.; ang palik\118"9 iyon •Y isar11 91nap N t.,..,.npay "' PP M lar•ft9i1• ng pellkula, at hin-• di Mtln lkilhihi1'•"9 ¡ ... ,., H fal• ,_,.. pin11k-huhuPY • ,.au11ng · yari H iblintba ..... A-. .,.......,_ ........ •if M pitllluJ. ., ~bi"I 1uparyor 8t k.S,.,•'Y IMlkilhlhi•it ~ 11 ilN119 p11ikul•"1 e.i1111a M tW'(WOOll, Kaya biMbati ..,,.... 11 Oil"lllctor 0. r•rdo • ~. na sly-. ..,. mahela .. "1Camay ni ltahl"", •• ,.., ..... n an,: ,.,....,. __ .,. til til •• - ....... taui..,.. .... luit..,111n11 11 ibpa9fat•111mPt1y "9~na"lihlL Noong Lunes ay naltita namin si Delia Ruon Sil •·toge" ng dulaang Lüe. K.itabi niya sa upuu ang i.5ang Ja. laking u. anyo al sa kilos ay tila bubulun«-bülong. Nagkala· bitan kalninc mag:bsama. Sa· bihin pa ... •a.s raap ag binaJa namiD •Y 111a Olarahil n¡ na. ging hinala q .iba. "Siguro';y 'boy friend' ni Delia . . . " •-e pabulong JMlll s•bi ng u.i. uming kasama. Na111 mat.apos aag palabu at magliwanac a.ac ilaw a,. saka D&mln naJam.ug malingmali pa.la aag .mblt ab!a. MlUO.nta ono tirig;n ni Bdla Flores dahit .so "ko!ikut4n" 11i ~:ddie Gorda. Sorntmta!a•y tila 11agpapo:·c.1t.o.nrii'llg''. nom.an si Su.san Roces ka:y Bert Olivar! To9po so. '"M'GA LJGAW NA 1.IVLAKLAK'.' 119 Sa.mpagu.ii.a. no. pi110!'ll4moholaan ni Direkcor To11y CaJIGdo. HUNYO 23, 1 i>S7 YCD Cleans as it waxes! • 1 1 1 - 1 .9Met!t~¡ FDR •LEATNEll • WOOD •METAL ELIZALDI PAltlT 6. OIL FACTOIY, INC 371 T.....,.,~ .. ~ • ,.!- Ttl 316'71 1 1 1 1 1 1 1 1 ' 1 Si Bi!l Phipt>s at si Eddie h1fantr, ~ ;.al/~oi~gR~:f~OE~~. ·:g11~. 0 :.y S~•~ tiogo F'ilm Or¡¡auiz<Uion Ang .,. :l " · _, , pelik1dn•1!1 i(o'y ma/apil nnng iUm¡¡lrnl so moa pon9111111hing sine/ion .;sa MC1ynilo. ko.<aOOy ng pagpapalubas .~a mga d1doo11 sa Estados Unidos. Gaya ng- makikilo $ll larowan, ang marilag na si Cecilia Lopez a¡¡ tumutupad ng papel na isrrng d.alagang bulag sa "PINTOR KV· LAPOL" ng LVN. Kalaml1al ni11a·~ si Mario Mo11tenegro, so pape! Mrn.ttri n9 isong bigong pintor. Direkri11011 11i Rin.o Bermudez. 1 1 11 "" h\ \ \\ • Aug 1>ubu1ung-bulong kay D~ lía ay wlllang iba't si Jase Curazon de Jesus, Jr., na ki· lalang-k.ilala na sa LVN sa pag;ging "madaldal". At kaya pala naroon slla ay upang ipaha1ai Hg m111 nagsipagwagi s; limpal.ü: ng "Topo-topo". liindi namin napan.sin agad ay Ji:l¡¡ma rin pala sina Mario MontentCto at Gemillano Pi· nr.d• ·PI Llwrt'Wlly, DI DIH dillkOlll llhrtD Dina Ddla. NabaQUit namin lto sap18· h't UI• iuq: m111ada'Jla aral. Kung hindi nagliwan11 ang il;.~ al nlkaalis kaml nang di nalaman an¡ lahat, nagkasala k.imi "'ª paghihinalang 'boy ~;::!/ig~~!~ ª:!gk~~::o~; si Joe lamang: pala, na siyang nagin~ tagapagsalita sa· barap ;1g m1kropono tungkol sa timpalak. ..._.,, iune line911 ay "••· tuneo H Htudro "' SelT\Pt· guit1 •"111 in nemin1 keume. At mey iun' n1~1tutuwen1 beliteng inihetid •• emin. NI· klte ,_ nly1 11 Ric: Rodrigo H lunt Nnig ng bakuran ne ••tuctyo: nq.l111n1 bubvlun.bulont, at '"'Y pehikbi-hlkbi pa raw kung ml,..n. Ma;taman d.iw ne plne1tnal11 nlya (ftl naglialite •• amln) ang anyo -' kilot ni Rlc:, Kung t1ntly• hin daw ni~ ay normal nall'lan •t •• , .... HgkJf"', Nant 1-.ltan llaw lat111nt nt lsane bMtnahan ay ulca nly1 111llMln kunt Nklt .. . s.,..nay ·~ ,.,.,,, ,,... ltiutfnllUcantllan NnNI~ t11 ...... t..,..,. .. .....,. penan ntra u Diyou. At a.,. daw •na ... " m.,. llhlm na pqtat..,...,.y ni Rlc bll1ne 1rtl1t. ·aa putln,.tablnr. ano p.1pa11n1y na mebuti ne tin1JtvpN nly1nsr pepal, laluna 1"9 mga diyelogo, upang lu. mabu na meketotoh1nan 11 putlft9't•blft9. Nakila nam.in minsan JI Celia Fuentes ne Everlastin.I. Hi¡it siyang maganda at ma· huo¡ kaysa n tL Ari¡ klpari~in -pansin ay l1lon¡ nagmuk· h~ng pilya. . al masiglan1· masi1Ja. Pabirong binali ng isa. naming hsama, at maii· Nal'l.g magtul'lgo . ..sa· Hollo¡¡;.·ood ay n:11m<11aw a11g mga taga· Sam~guit11 sa esiud~o ng Wtirn' r Bros., al d ilc fy hit1ondu. Qa•I Stla ng .sol.u.salo ng mga !'li~uno 119 11obon9gí1 "º somo· lton. Kulta a11g larowan sa '"Derb11's Ra11grrs". M11/fJ sa k.o/i. 11X1: Gnt1. Pr-rtt, lllarichu Ptte:, James Garner, Norma Vo!r:, E'wlp Yaks a~ Friirie Rui.t. • l.iw DI tlDUIOD blmlD llDC p.qhati. ''Talq1ng .1att1an en¡ lald &a lilyawl" m1bilis 11un•DC sambot ni CeliL At noon lamang n1mi11. 1:11elaal1ng si Celia nga ·pala ay siyang p1n,gu02n,c bituin H Liikl .. L~·· n& Everlutiog. si RM ay niyakap ntyon, samantalang nagkakaUpoá sa harap-bahay ang mga taga-nayong nagbunyi sa "ldolo ng Bayan". Minsan pang pinatunayan ni RM ang pagmamahal niya ~ mga dukha llang· magsuri siya sa Kab.te noong Septiyembre, • 1954. Mas.aya siyang nakipag-usap sa mga magsasakang nadaanan sa lansa· ngan, sa mga lindaban. sa kabukiran. Nang maklta ang ilang babalng gumlgük ng palay sa Palapala. Dasmariñas, 3J tumigil si RM. Maluwat siyang nagmasi.d, at nang nalis na'y si.nabi: "Natutuwa ako pagka't mayroon kayong makakain." Natutuwa rlng nagpasal;lmat si Gng. Carmen Sa· yote·Licut. Ayon sa k.anya, si RM ang kauna-una.bang Pangulo na nadalaw rooo. Baéo nagbalik SI -Maynila:y sandallng naklpagusap si RJI by Servlllano Nava.rette, m1y-arl ug maliit na lindaban Sii l"alapa· J.::i. Nabatid niyang nakagu· gol Jig P700 lamang sí Navarette sa pagpapatayo ng Ondahang iyon, nguni't nagtutubo ng P5 sa isang araw. At si)'a'y nasi:vahan. Dahil sa pambihirang pagmamalasakit sa kapa~ krnan ng mararalitang mamamayan. si RM ay ti· na.euriang "Kampeon ng Mahlhirap" - isang ka· rangalang hindi . natamo ng naunani mga Pangulo n¡: Republika. ~-pah. 20) Bllll¡ wa'o UI pgküuuao •t Mb\llOI 80( aan¡gol, 1iy1 Q matu.tulOll ·nana tWoy •• buoaa m111damas. Sa tulan& m lto, m11 lahlDtatll> lWlJ· San¡¡: lablDllmul& oru aa Zltr.IC· bapeD. anc lt~u.lOI ... bata. IWllwa o taUoDI beaea aa mq. fu!pP11 ilya. dwa.udumL Dapat 11& idJU& nabtaDJ· ,., .., mi• iaeüJJ'on Jabtn ,. dl¡lierya, tlboD&....O at teta· no .. pauboq ito. ICUDI wa· 1a al:Juli pUa o .,...i ai bala&. 11111&11'1 Da riDI ~ lwa· labeD M bulu!oal, Npml't maurl .... rile 11nta lto aa lb-8 o 10 huw• o UDlPDI aa iAD.I taoD u 11111 bata. AD& panaalawan& paga:u-boll D¡ ''tuberculiA" I'/ maurinl: pwin aa ika-0 u buwaa upo¡ matiyd llung ug bakuna 87' nagkallab..._ · • A.a& karaniwaq pa11.tmtunan .. pqpapakal.a .. lb-8 ... buwan ay ttona: awn~ ..• Sa uma¡a: l;.00-¡ataa aa nao o aa bot• 8:~atu, blt&mlzaa, at pl&UAllltÑ N atlW" l :JO-pqlll;a DI SUWldllD ........ lO:OO-"cereaJ", pu1a. na 11101. at gata; lulog Sa bapoa: 2:06--ptM 2:10-tu.log _, maa 1 • 2 .... e:~"cereal", llfC8w, .au1.,, matamis (leche pl10 o b9qaa,p&My) . iuadaa. ........ S:IO-Pqbabaad.I aa pa.¡tu. ... J0:0!>-1•• <•uaitnc h• -lalka-10 ..... KaUaqa .. _,_ _ laJ.opg¡qbatiJll ......... hU 111J boyan¡ kalikutan at papiloa a¡ biglt u rati. llaAnP IWll ......... )ata A ¡anitoog ,...._ aaptigb.'t muunon¡ .na 11.yan¡ ma,gpaki· ta DI mga "lebl7on" tQa 111 pa¡pal.U:p1k o pa¡ll.amJ)ly D& bye.bye". NUaiuiugod. aa •IY• at aakaaaliw. Maaarl na riDC makatayo sa b.nyq 1aiW .na twnataDJlll sa pali¡id a¡ \l.nylll.I b.l.p.aa.: at mua.ri N rlDa bumakb&Di-bllban¡ ll&Dlbu.oti. . llif mp 'I' p1Üpdl DI IAI lraayang tau hi¡lt Dd8 ai1•; 1 iplnanganat at tumitimbane na siya o¡ mga 18 hanggan¡ 19 n• libra, Mahigit na ring i&ang pulgadi. •Dil kabiluglll ng kanyaog u.lo. Mapapanait ua ngayon ang bhiaun 11& kany1og paglaki. Dapat aa rin 1!yan,g m.agtagl1y ag 4 na qt. pía aa barap S. ib4,ba, at m1a almula ne 2 n¡ipin uman 11 11.lu. KWll sak.all't llll bata .UI wala .pan¡ IDO maot llfl· p~ u papahon¡ ito. bu•~ Jtoa¡ ipan¡amba Npqka't aa¡ PllDli•slpia I)' mhU'J ria¡ mqaimula laniGll" tupi ilo')' niay iaan1 taon u . lbaarl una awatia •• 3UIO •ne bata at painumia n.· l• mang ng waloag oa1an1 ptaa, apat na beses isaog araw, buhat sa i.ung bote .. o tasa o baso. Makabkaio na siya n11 malun. bot aa pagkain dalawaq beses lung araw, Kiilaa¡aa na ria 11.l;ya 1q: m1bakuaah.an 11&a10D. laban sa bulutong. Aq paanuatu.oac .. pacp .. pakaia Da dapat suod.Ja q ba· taa1 may r•Diton¡ fulaDI 17 aar 1u.musuaod . •• Sa umqa: G :OO-pqpapuuso o ,.,.. illom ng 1ata. 7:00-pqbibilid u ... .,, 1:00-mra tatu DI prulal at hita.mi11¡1 9:00-Plllllo 10:00--malalambot u ..,. bin at ¡at.a ....... , 2:~opa,¡taom ... . . 1:00 PllP' ..... ... ,,.,._..,.....(_ - ..-.U• ... --) e:•' Ft+=t .. ..... - Aaa ........... tt.aJmahtatulo .. M izo'o na-. ..,. lalli. Ba¡ama't hiDdi uruapat na mqbl¡plt tumPol • ,... suaod dito, mmbu.butl namm ang magkaroon Di patabra11 11 pag-aala.ga, para sa .saog¡ol, para sa in;o, at para A lahat 111 samhahayan. (Swu.ood ·na l1b11. • • Ali& unan¡ taoa ng bata ... ang panAbon n¡ pa,¡IalU:ad at mea b•ll•Y·baaA1 u. lubbua m.aulaaa at u.pubuayaa D8 k> totolw:wl. twll)r;ol sa la:Tonf 1a1a lA&) MAGAllN NG IAGONG IUHAY Mi1111unting Musiko (B""4t so poi>. 11) u.ni lab1t ay inapapasc.k sa oi110 mang banda ng alininang h11kbo ns: Pilipinas O kung 1111gp,11patuloy man sa pag· ural ay mangakatatapos ng i';mi·Jianilang karera nang wal<1ng gu11ol dahil sa kanilang kaaa\man ,;a· paghawak ng . inslru~nto. Anupa't U,alr: an¡ magan~ k.inabukaau. n1 m.umuntia.f mlllikoDJ' ito lalo't 1111· 1iltl..i111 UI b.nl-Uailaa¡ mga JU&U)H&, NMpu DI'. m(a ftl· mamimo M hMU. 11 nabu· tKto ., ..., bpiMau1 n:in .. API•• 11 ~ - anti: KapiNDU DI ""ª Maculaog ftJ a.ta Vktwy "-el. (X) Álltl lna ... {8uhot XI "JNlt. 7) t:&kban,g ay ieinuan&guni muni riiya sa klnyang asawa. Na?:iniwall síyang tungkulin Iarnang niya ang gayon, ·sapagriu1ot an¡ kiu ..... _, -tdabuti IDI ¡inawa ninyo, Uan1 Ra(ael, - sabl · ni Dora. -Talaga pong hindi dapat ilibot ng bmay ang ganyang lmwaltang may dugo n~ mahirap. Nagtltaka lamang ako kuag bakit may taong nakak.:kain al nasisiyahan sa gan)"11"& puaan. Nang mapulot na isa·isa ni J.lt.ng Tomas ang kuwalta ay 1.11g·uo1t !to ng katawao. Na111umul1 ang mukh1. TUmitig by Dora. -Kun1 b.amak .n.g 1kift( kuwaltt, Dora, -wika ni Man¡ T~ts na nahnritinr tila na· nsunautya, -ana kuwalta ko r:n¡- 'ytn 1og na1du¡t001 sa bus.ay n¡ iyonc ama. Patl ik1w t)' kuama ng iyon¡ iDa 11 püikiuup 'ª akio .. . halos mqlumllhod. ka sa akln1 PIUH. Tioulungan ko kayo. N1ayo·y magaU01 na an¡ l)·oag aftlll, nguni't ngayon ay :ko pa rin ang masama at m.• uma pi rin 1111 alting kuwalta. Nakaoaníim aog mga ba1aog ni Dora. -Nililimot ko na n.ga una ª~! utang ninyo sa akin, - ndcatawang pa.rang nanunukso si Mang Tom11s. -Nguni't na· pabnmot mo oaman sa akio Kung matalang11p roo lamam1 HUNYO 23. 1957 Si Dello Razon at 4'1.g !0111/0Q' na bituing Rapouesa, si Kyoko JfttQall>O, na Mkunan ng laniwan sa faaq "'C:ira ~~i¡¡" sa Tok110 na dinaluhafl. -o moa bituin "'1 L VN, KG-0 ganapin &a nalurang rip4ad an¡;¡ "4· torÓang Asian Film. Festival. ka't diy1n napa¡klki\ala ang kagandahan ng pagsasama at Fagtítinginan n1 mac-asawa. Taon~ 1934 nang bawian ng buhay ang asawa ni Donya Sisan.;. Nguni't dinamdam man n¡ya ang p1gpanaw ng kanyang minamahal na kabyak ay t>indi siya nawalan ng pag.asa. Batid niyang hindi siya mahilurapan sa pangangasiwa sa 1..anilang kabuhayan sapagka't alam na niyang lahat ang pakaliwa"t pa\anan tungkol dito. 1Q38 nang itatag ni Donya Sis•ng •nr LVN Pictures .. Hin(lj siy• natakot pumalaot sa i.u111 iadUJtriyaQJ aoon ay wa1:. pan1 katiyakao l!:\ln1 .rna1tatll\lftlJMIY at wabd. Naoi· niwala sirang uc ta¡umpay "' ano mane bag1y ay n111a P"'!."!lisik1p, pagtitiyaga at pae:suakit. At hindi naman sÍya 111bifo. Dahil sa ginawa niyang hakbang. hindi nagtagal at sumunod na natatag ang ilan pang samahan sa pelikula .. Diyan na nagsimula an¡ pg-unla_d ng industriya ng pelikula11g Pilipino, hanggaa¡ s~ maka.nting sa kasaluk1.1· y ... ng kalagay1n na di na patinhuli sa industriya ne pelihula n h1long mauunlad na hin5a si buone: daigdig. Nang ipagdiwang ang kaara'' im ni Donya Sisang noong buw¡¡n ng Nobyembre ay kabiJ;ing sa mga nagsibati ang yum:1ong P.agulong Ramon Mag~;1ys1y. I11n¡ sertipiko ng ka1·angal1n ang ipinafkaloob sa il:anya ng 1dolo nf Bayan bi· lo1n1 paekifala sa naiabuloy ni· ya u 1tin1 ind.u.striya n.e: ~li J;ula. na piaag·Hnihan ft1 maiakin¡ Unqalan na PW~ $tika.sal~t11.Atlliodill· mane lyao uc dapat "tana. win" .kay Dooya Sisang. Kinikila.la rin ne lahat ang pa¡:bi· !Jiga.y niya "I tulon1 SI mai:aming walang han1pbuhay, na isang malakiog: suliranín ng hansa. Sa ngayon ay libu·libong tau. han sa kaoilang estudyo ang nabibigyan niya ng "magan· Oang kinabu.kasan", Marami (BILhat ta pal&., 14) ako'y rnapalllicaya ko naman Kaya lam1nt sira nap1llgaw sana kayong mag·anak. . . ¡a· sa pook na lyon at nakilala ynnman, hindi ako nawawob1a 1 ;iya ane mta taonf nakaharap nf pa1-asa, Dora, sa iban¡ ¡¡~· dahil ll:ay Tinoy. Si Ti11oy araw ay maaaring kailangarúD lamang ang dapat hiyanc pamo pa rin ang aking tulong kialamaa. . . . -Nagtawa naag malalr.111 Ngayong maiayos na niya sl si Maug Temas. Tinoy ay wala na siyang kaiHumarap kay Rafael. Nag· lílngan pa roon. Tapos na rin talawa pa rlo. ang tun.gkulin ni.va sa liata. -Hindi mahlrap yumuko Wala na· siyang da_ pat 1I11lahapara pulutin ang kuwalt11. At nin pa. huwag kayong mag-alaala. S. -Naihatid na kita sa lyong r1ga smunod na pagkakataon !ola, Tinoy, -wi..ka ni Rafael ay mallayuyuko pa rin ako. sa bata. -Al hindi ka na da· Diyan nt ka.yo, Mr. Rafael! pat matakot nfayon ltay Mang Tinun¡o ni Mang Tomas an.a Tomu. Wala na h.yol\g utang b1cdaoan at na.0101 .ot. fa lranya. ·uwan na klta! Natwaq r.oagbkabanp at- -Sasama po ako:sa lnyo .. na Ralatl at pora. Nang m:1- !Uama ro ako! -~abi ni Ti· ha.lb u si Mane Tomu ., "°>'· rapatiti1 siya 51 dalaga. Na• - Ka.ilangan lea ne iyong tiisipamula ang mga mata ni !ola, TiooY. Matanda na siya [)(Ira a_a. paring napapiiyak. ;at dapat· mong pagsilblhan. -Kainuhl·muhlna: tao lyul Tioiguan Di ·RÍllael ang ka· Uo:~iogatal •DI tinig ni ~~;baa~g ni;:p~~nºdl ~1j"ªTi~1~: NaUgllan si Rafael at hindi Kagpaalam siya kay Dora. Na· siya nakapansustp. Nalilito p:.tulin na siya ng pag.alis. ang isip niya. Nagigimbal ang , Nani nakasakay na siya sa cfamd.amin niya. Namumuhi ~~;:•~n~ut~at~~n.nªit,~~ak!~ ~~:i¡!t ::~ ~;~~el r:~::t y.in¡ makalayn sa lahat n~ ipanghjmasok . sa kanyang na~~!~Y n;•1Y:~~·,~~~h~~Y;~;a ms: ~~1~ª~~i~~kia:~11$15~~~:)' ~~ l~alimutan agad 11n; Jah~t. may buhay. (!\la)' Karugtonfi!") rtnf samahan sa tawanggawa !{Id Quezon. an¡t napagkalooban ng tulong Anupa"t af!g huhay al kas.,~ ni Donya Sisang, kabilang ang ~~!·an ni Donya Sisang, ang K.-us na Pu!J at Ptac• •nd "lna n4,! rclikul~ns Pilipino", Amalior•tion Fund Campalgft, n)' isang magand3nC halim~ill· ¡;¡yundin ani: mga kagaw.nan w~ng karapatdapat gallt'inc hu1:1¡: pulisya sa Maynila at Lun- \\arao 11& ILabab~ ~ kcipag cing bola •y ph•ahlhiropon ng klrot sa hlmut1.1boon1 nglpin, h09urin lo"'c"• ciog kcinyo"til 9ilo9id ng DELABARRE , .. 111111·r MAKAKATULOG NG MAHIMBING lpln.gbiDlllM ... pe-119ti1nohln•...._ n91y•nu11•mam•pil1n "" m11 pin11<1mtk"""9oil 1>i· n1hn,.....,led n• mlio;;...,. ......... ,h .... ...i • .., ...... k• ... 1n11...,o.,. ,,.. , _... nit.,,. w i M Pilipinu ! To· t1,,.H1hln nlnyo 1"8 m •li· ni•,llkontlu1not11>H.ot ·-· 11