Magasin ng Bagong Buhay. Marso 3, 1957

Media

Part of Magasin ng Bagong Buhay.

Title: Magasin ng Bagong Buhay. Marso 3, 1957
Issue Date: Marso 3, 1957
Language: Tagalog
Rights
extracted text: S.lig MS..-,..nt Hiw .. • Komiki n• Rico Br.llo0111191p M uoik1; Ll. tol. r\. Buu111enl11r1 CECILIA LOPEZ • LEROV SALVADOR NITA JAVIER · f.ARLOS PADILLA, JR. EDDll RODRICUEZ . PU~O-NC.BITUINC 1 l .6. MADULANC TACUMPAY NC . . . ALFO~SU CARVAJAL KEBLcr.A DEL RIO OS&AR OBLIGACION fUSEBIO COMEZ 1 lllJY r.ARllONA •·"" ""' e;" ;"' VIC SllAYAN Pin1m1hal .. n ni MAN Ull SILOS CUATRO VIDAS = -~ • 'fil -~ 1 11'1 :.::: ,> - =-= +~ • *~~*~************~******PP~**********~**~****~ SvsutJOD SA D\JL.AANG OAL•~Y " WALA~G ~UGAT '' ~¡..NGO ÑG LVN SA w"~"NG i<AMATAYA>IG SA=OwE.~A NA MN' GAY0Nl71NG PAMAGAT NI ~1:.llE~l~O "6'(~S, MA~IO Mol'ITE~EG.ZO CHAIZITO Sous Tol'l'f ~MTO~ S11n rn.1n .m19h! .. 510 ang Pilngulong M.ignysay, l.ilo n.i u Jal1wigan, ay hato~ dumugin siy.i ng mga t.ion9-b.iy1ng karamlhan ay kabil.in!¡!';!~ m91 1nak-pawis .. , ''Mabaf!9011 Pa rJ_ga K~ ~¡ M~S~Qa9~ SA XASALUKUYAN, panay na nam~n ang usap-~sap3:~_ ng mga tao sa mea umpuk-umpukan. _Ang karamwang pa.ksa: puh..i_ka. Kapt.g napag-usapan ang pulitika, tiyak na-mababangg1t &ng Pangulo_ng J<.amon Magsaysay - -ang ldolo n.e: Bayan. ang_ "My Guy" n~ maranung mahihirap. Pag nabanggit si Magsaysay, nobenta-1-n~wcbc pors1yentnn,:t mababanggit din si Claro M. Recto, ang "mapangamb" daw na kalaban ng Presidente sa darating na halalan. . . At diyan na magsisimula ang mga debatihan - kam-kamyang ,pagtatanggol sa "minamanok" na kandídato at pagtuUgsa naman. sa kalaban. Nguni't mangyayari pang natatapoS lama~~ rra_nakabi~m ang salitaan, _sapagka't sa n_g~yon, ay wala pang makat1ttyak kun_g_ sino nga -sa dafawang malak:is na kandidato sa panguluhan ang nakas1S1guro sa darating na eleksiyon. Nguni't ... kung pagsasaligan ang reaksiyon ng ·mga ta~ sa lal;:i~igan, hangga ngayon ay masasabing "napakabango" pa ng atmg Presidente. Saan man siva magtungo, lalo na sa mga _ liblib na pook at nayon, DY dinudumo-g siya ng mga tagahanga. Halos iisa ang isinisigaw 11ang buong pagbubunyi: "Mabuhay ang Pang?tlong Magsaysay! .... Kay Magsaysay pa rin kami .sa darating na halalan! ... At ang mga makaMagsaysay <lY napapalundag sa tuwa. I-raios nakikinikinita na.nfla 2ng muling pag-upo sa "tremo" ng kanilang ldolo. Subali't kung ang galaw at mga bulung-bulungan nam,an ng maraming tao sa lunsod ang pagpapakuan ng pansin, mawiwikang marami ang nanghihinawa na sa Pangulong Magsaysay. Nais na nilang palitan ,ang kasalukuyang administrasyon na umano'y walang nagagawang lunas sa sulir:inin ng kawalang hanapbuhay at sa iba pang lalon~ malulubhmg problema ng hansa. Ganyan din sa panig ng maraming pulitiko, matataas na pinuno ng pamahalaan at "may matataas na pinag-ar:ilan", ang wika nga. May sarili silang mga matwíd kung bakit dapat nang halinhan ang "Pangunahing Tao sa Malakanyang", nasa ganang kanila"y "lumipas na ang tagiay na kabanguhan." Kung pagbabatayan nga ang reaksiyon ng mga tao tungkol sa dalawang mahigpit na magkatunggali sa panguluhan ng ating hansa, walang makahuhula kung sino an~ "magyuyuko ng ulo" sa ctarating ná Nobyémbre. Kaya, sa ngayo'y wala pang tiyak<.ng riukapagsasabi na "walanr, talo" ang kanyan.e: kandidato. Isang kabaliwan lamang ang pagsasabing "nakasisiguro" si Magsaysay, o si Recto . At huwag t:i:-·ong magpakabaliw sa ano mang kaparaanan. Samantala, nakatitig ang bayai'l sa darating na hala bn, na si yang magpapasya at hahatol sa kapalaqm ng sinusubaybaYan nating w¡a ülit1¡· n¡ b1m1a, , • Lun"1•b"' '""'"~ Lin~~o n~ wn<lf:o n.> k .. bkip n1: pi,J,3y~on~ BACOSG llUHAY~ Tano opan a• paoul•t"fl: 709 S"mpciloc A•·co•u•, Lun1od Qu.:zon So •iniftJ:: PF.TI n:SF.7.UF.l.A f Masdan .. : ANG DAIGDIG SA PAMAMAGITAN NG MANINGNING AT MALUSOG NA MATA ANG ARAW·ARAW NA PAGGAMIT NG ILANG PATAK NG EYE-MO AY NAGDUDULOT NG KABABALAGHAN SA INYONG MGA MAB tflm.C..-C"'-"-ol 1,., a..;, kJ1~ ,. , 1,.i.., .•• s.1o1-o,.111 ,.., -z. • .,, .,_,....,, 1/•·· MARSO 3, 1957 - MAGASIN NG BAGONG BUHA't- --3 ??w¡a BAt1r4 ~ L.'l~llWAAI You point better ,_ .... __ veo -' ' ANG UJtilANG GINANG NG &ANSA, Gng. Lm B. Magnysay {ikatlo mul.::a sa kanan) samanlalang sakar ng isanl, bangka nang riumalo sa isang paglitipon sa ltarangalan nina Kon.:· resista at Gng. Erasmo Cruz, na ginanap sa palaisdaan ng mi:a Halili sa Il/,kawc, Bulakan. • , Kasama sa larawan sina Sen. Franci_seo Roriri· ? go, Gng. Jose Bert\11T'do at Kapt. Hermini~ilcto .- / Abaya. • NANO MAGANAP ANG MALAl(ING SUNOG sa North Harbor ay madaling nagtungo roon aTI'(! Pant:ulong Magsaysay at nagka\oob ng tulong na salapi sa mga nasunugan. Sinah\ niya sa mga nangawalan ng tahanan n:i bum1..:o ng isang lupon upang makipagpulong sa k~r.· ya hlnggil sa dagliang pagpapatayo nG liaba)' '"ª u m1a ijiJl.WQa. 4 SALAPING UMAA80T.$A P•.000 :mg ipinai:· kaloob ng Panguiwaan ng Kagalingang Bayan noong ika-20 ng Pcbrero u mga naging bikti· ma ng pananalakay ni,! mga Huk sa lunsod ng Kaba11atuan. Makikitang iniaabot ng T:i· gapangasiwang Amparo Villamor ang isang ts~kc sa balong ~i Ariatalia Bautista. Naka· masid ang Kalihim Balao ng Tanggulan. IAMPUNG ARAW PANG PALUGIT ang ipi· na¡kaloob ng Pangulong Magsarsay kay r.Ju. imla_no Flor~sea na nakatakdarig hicayin noonl? ib·25 ng Pcbrero. Ang S3mpurÍg araw na <f ~a¡papaliban sa pag·upo ni Florcsc:i. sa ''silya ne h matayan" .:iy iginawad ng Pant ulo matapos mabatid an¡ mabuting paglilingkod niyon H huk))ong sand.atuhan. Ang .m1ngaka11pon.e: nagsisiluha ay sina Paulina al LC?Ovigilolo Florcsca, kapatid at ama ng bilanggo. MATAPOS isatagdan: 1111g bandilang Pilipino na :kahanay ng· animnapu't apat. na iba pang watawat ng iba't ibang bansang kasapi sa Samahan ng Krus .na Pula sa daigdig, tandaog ani Pilipinas ay µanib na ng Liga, si Gng. ;Aurora Aragon Quezon, ~~¡;·u~ania~ªb~~s~nªg Krus na Pula sa Pilipinas, ay humarap sa mga pa~auhing na'gkakatipon noon sa marangal na sere.monya sa Malakanyang at nagwika: "lpinangangako namin ;ang pinakamabuting ma· gagawa ng Pambam¡an¡ Krus na Pula ng Pilipinas tugod sa makabuluhan at !'.:ª~~~ntayf :.g.l~~.ngkod Ang pagtitipong yaon ,.y ukol sa pagpapasinaya sa Pambansang Krus na Pula ng PiUpinas, na ngayon ay isa nang samahang nagsasarili al hiwalay na sa Pambansang Krus na Pula ng Amerika. Noon ay Abril 15, 1947 at ngayon ay magsasampung taon na ang nakalilipas. At pagkaraan nga ng sampung taon, napatuna. yan nating ang Pambausang Krus na Pula ng p¡¡¡. pinas ax na sa katayuang .nangunguna sa m~a samahang ukol S<i mga kaga. lingang·pamln1yan - 11.t A111 11a1au111 m1a baha .. Ml11danaw, Kabikulan •t Hila· 'ª"' Luson noo111 195' ay pu· miMal1 n1 m1r1mift9 buhey •t eri-eri1n, k1tul1d n1 iina· w1n9 pamiminHI• 1111 iban!ill Hkunanlill tul1d .~ IUM9, H~· yo 1t lindol. May 36,912 m11· Hll•k na bi11ubuo ng 152,121 k•tao ang natulun11n 111 Kru1 "' Pula u 91ny•n1 mp ,.gk•k•taon. Sa l•rawa11 H kaliw• •Y makikit1 •ne mt• tnn1 n• 11in1 biktim• nt1 tunet 11a n111l1it&n091p nt pt11aklolo111 pagkflin buhaf 11 mt• t1uh1n nt Kru1 Roh1. ANONG LAKING GINHAWA ! ''ª"9 p<19ahaya ang himain ng d.ili• n. Af kung dum•rM<1S ng di p•g~•funaw. Sa Tablat•n9 Phillips lunas m<1kethmtan, Kayo"y sasangay-on p.ig "yong sinubu••n! P•9••in • f 1 .:ikas o1y k<1pwa no1ias<1yan9. W•lang ii9lo1. ho1po p<1fi p;ikir<1md<1m, K .. .ing ang pagkain di paginom ay mo1· ging labis at humína ang inyong panu· naw, humingi ng tabletang PH/LLIPS Mtt:1( OF MAG NESIA. Kayo'y masisiyahan sa taglay nitong lasang kanaisnais na nagdudulot ng mabilis na ginha. wa sa pdngangasim at panghahapdi ng sikmura, k<ibag at iba pang kaligaligM sa inyong tiy<in. Subukan .. , a t tingnan kung bakit angaw·é:ngaw nd tao ang umaasa sa tabletang PHILLIPS. Bago! T ableta ng PHILLIPS, ang hirang ng daigdig, pinakamabilis mdgsaayos ng masamang sikmura na ngayon ay nasa magaang na paketeng~cellophane'~ Kahanga-hanga para sa inyong lukbutan o hanbag ... A+ matipid pa. l unukin .:ino mang oras, kahit s<1an. lfo'y basta nalulusaw sa inyong bibig. PHILLIPS' MARSO 3, 19S7 - TABLETAS A MILK of MAGNESIA MAGASIN NG BAGONG BUHAY-· 81h111I "' 11in191mp1n•n11 p1p1I ng Kru1 Roh1 1ng p1gbibig1y n9 k1r1mp1t1n11 tulon9 H ib1't ib1n9 nnt•Y ng p1m1h1l11"11. lto'y n•t· p1p1tun1y n1 hindi l1m1n11 m91 k1r1niw1n9 m1m1mly1n 1n11 tin1· flngkillk n9 Kru1 n1 Pul1 kundl m19lnv 1n1 mg1 tum1t1n11kilik din 11 n1n11nv1l191 H m11 t10ng-b1· ··~ An11 kilu11n n1 S11n1h1n 11 P•til• tuturo 11 m1m1m1y1n ng m91 p1m1m1r11ng.p1n9k11i9t111b •Y m1bilis n1 lum191n1p, 1t um1bot 11 11,272 kit•• 1n1 n111ip19t1pos n1 m1y 11plt n1 k11l1m1n 11 ib1't lb1n11 kurso noonv 1956. An11 m91 9in1n9 11 l1nw1n 1y n1ng1tuto ng pagbibig1y ng p1n9un1n9·IU· "" o lirst aid, n1 tunt b1h111I n1 k1mp1ny1 "n9 Krus Roh1 up1ng m1imul1t 1n1 m111 m1m1m1y1n tu· ngo 11 "li11t11 1t w11ton11 p1mumu· h1y". An1 p1l1tuntun1n n1m1n ng Junior Red Cross p1r1 S1 m11 bill· t1n1 n1gsisip1g .. r1I •Y binubuo ne p•glulon9 H m11 n•n111ng1i· l1ng1n, p19p1p1buti ng p1mpurok ~ n• k1lusu111n ,, p19p1p1unl1d "' r p1991l1n11 at p11·un1w1 SI mga m1m1m1y1n n11 d1i11dig. M1kikit1 1n11 ilang kin1t1w1n ng JRC H· m1nt1l1n11 n•11isi1•n•p ng k1nl· l1ng tungkulln SI m111 b1tln9 pHylntl 11 N1tiona.I Orthopedk Ho1plt1!. -MAGASIN NG BAGONG BUHA Y GAYA NG SINABI NI GNG. KRUS NA PULA NG PIL siyang na:gsilbing pangunahing sandata natin laban sa paghihikahos at pagdurusa. Sa loob ng sampung taon ay napatunayan ang katatagan ng Krus na Pula sa pagtupad ng kanyang dak.ilang layunin. Hindi siya nagpabaya, s¡¡ pagh.ahandog ng tulong sa mga taong inabot ng mga sakunang nalikha ng bag. yo, baha. pagsabog ng bul)can, sunog at iba pang mga kapahamakang nag. banta sa kapanatagan, kaligayahan at buhaf ng mga nilikhang itong ta· nging sa kanyang tulong umaasa. · Sa gayon, pagk3.tapos ng mga taong iyan, ang pagtitiwala ng mga mamamayan at rnaging ng t b a !1 g mga samahang pangkawanggawa ay la. long nagiumibay. Lubos nilang pinagtiwalaan ang kakayahan ng Krus na Pula sa pagtupad sa Jayu. ning tumulong sa mga ~'jngangailangan . Nagsimula sa dating Muling duman•k an9 dugo H Kor•hidor noong "Anw ng Ba. taan", nguni'I hindi na d•hil SI digmaan. Ang p19·11buloy ng dugo na gin1n;1p n tun•I ng M1lint1 at inihandog ng ::~.::::;:::":.:~!ip~=~s;;•k•~:::~:n:g ª~r~:a n~•;:~a9 n:~ ~ ong 1956. Sa •buluyang ito a'f nakalikom .iing Pamb1nHng Krus na Pula ng Pilipinas ng 39,000 botelya ng dugo !'la ipinamudmod naman ng Banko ng Dugo ng Krus Roha il nabp1gli9tn u 22,000 m1y malulubhang karamdaman. Ang Volunteer Corps $pedal Services ng Krus na Pula, na kinauukul;1n ng mga naghahandog ng kusang pa9lilin9kod, ay may matiki ring nalambag u layunin ng Samahan noong n1ku11ng taon. Ang mg• tin11uri1n9 ''Gny L•dy" n• n;ii ngablarawiln sa ibaba ay n11sbip•gllngkod nang walang bavad sa mt• P•11•mut1n1·P•mb•y1n. AURORA QUEZON MAY SAMPUNG TAONG NA ANG NAKALIPAS, ANG IPINAS AY NAKATUPAD SA MGA DAKILANG LAYUNING PAMBAYAN anim na tuntunin at pa. mamaraan sa paglilingkod ng Krus na Pula - pagsaklolo sa mga inaabot ng sakuna, panggagamot, ka· galingang-pa_nghu~bo, pa· ngangalaga sa mga may. f'akit, paglilingkod ria pantahanan, at ang Junior Red Cross - ang gawain Krus na Pula ay lumawall pa hanggang sa makarating sa ibang larangang 1ubhang kailangan ng sangkatauhan. No o n g 1948 ay sinimulan ng Krus na Pula ang palatuntunan sa dugo na nga. )"on ay matatagurian nang isang institusyon. Noong 1951 ay pinasimulan naman ang palatuntunan sa ganap na pagtuturo ng mga pamamaraang.pangkaligtasan, at natatag ang palingkurang - pangkalig. tasan bi\ang hiwalay na kagawaran. At noong ·1952 ay itinatag naman arig Volunteer Cor'ps-Special Service. Ngayon. mayroon nang 55 panlalawigan at pan. lunsod 11 1 mga sangay ng Krus na Pula na nagmula sa bilang na 36 lamang. B i 1 a n g karagdagan ay nagkaroon na rin ng anim na malalaking sangay at tanggapan. Nakapagtayo na rin ang Krus na Pula ng limang pampurok na bangko ng dugo at 24 na' himpilang na sa mga pook na maraming naninirahan al madaling mararating ng mga mangangailangan ni saklolo. May 36,000 pinasasahod na mga kawaning nakatalaga sa lahat ng panig ng Y.:apuluan, ang Krus na Pula ay may mga. kawani pa ring umaabot sa kalahating milyon na. kusang-loob na naglilingkod nang walang sahod. At sa tulong ng matapat na hangaring makapagkawanggawa ng mga Pilipi,. no, ang Pambansang Krus na Pula ng Pilipinas ay nakatupad sa sinabi ng yumaong Gng. Aurora Aragon.Quzeon na ". . pi. nakamabuting magagawa r.g Pambansang Krus na Pula ng Pilipinas tungod sa makabuluhan at m.a~· linong paglilingkod sa .aming bayan . " Nang ibunsod ng sam2. ban ang unang taunang kampanya sa pangingilak noong 1947, nagkaroon ng pagkakataon si Gng. Que. zon na muling bumigkas ng mahahalagang kata· gang ito: "Ang ating malayang Pambansang Krus na Pula ng Pilipinas ay umaasa sa kusang.toob na tulong ng mga mamama. yan. Kailangan nito ang inyong tulong, ang aking tulong at ang kanilallg tulong. Kung wala ang mga ito ay hindi kami makapagpapatuloy •.. " Sa diwa ng pangungu. sap na iyan ng isang da. kilang babae ng bansang Filipino nasas;ilalay ang patuloy na paglilingkod sa sangkatauhan ng Pamban. sang Krus na Pula ng Pilipinas! ' X) Ang aming m1hi9it 1• '50 l•on1 k1ranasan, at ang p.agg•mit namin ng pinakamakabllgong m•· kinarya sa p19hahanda ng tab•ko sa p199zw1 ng mlltan n• uring t1b1ko atligarilyo;1v.an9 . inyong k.atun1y.an ng d1· napapantayang kasiy1h1n sa paninigarilyo. ~D CIGARETTE MF~.c'o'. JI TAYUMAN. MANILA TEL.Z·91-9'1 MARSO 3, 1957 - MAGASIN .. G BAGONG BUHAY-7 HINDI INAASAHANG MGA PANAUHIN (Ni Maria Jale Martinez '119 Libby) Kahil na sinon~ ina ng tahanan ay malihto kung biglang dumating 5a ~a nila ang · mga panauhmg hindi inaasahan na dala 11g kanilang kabiyak o mga anak. . Hinihingi ng tuntunm ng magandang asal na ang sino mang panauhin, kahit ·hindi inaasahan, ay d11pat salubungin at pakiharapang mabuli ng maypahay hanggang sa abot ng kanyang kaya. Anu-ano ang lihim ng 1:ag~~ing ~:~~ta~and:a~IT biglang dumating ang mga panauhing hindi inaasaban? Narito ang ilang ang kaayusan ng inyong tagubiling -dapat sundin katawan kahit na tambak ·upang hindi sapitin ang ang inyong gawain. pagkagahol, oras na du- Laging malinis na tahamating ang ganitong pag- t1an: Ang silid na tangga·kakataon: pan ilg panauhin ay daLnging maoyos na kata· pal maging laging maliwan : Ang pagiging Ja. ais, na hindi ikahihiya ging maayos at kagiliw- kurig biglang dumating giliw ay hindi kung gaano ang mga panauhin. kayo kaganda kung du- lsang bagay ang inyong madalo sa mga pagtitipoQ:, idaraing kung maraming kundt kung ano ang in bata sa tahanan na ginayong ayos kung kayo'y gawang Jaruan ang silid dinaratnan ng iba sa na tanggapan ng panau~ Jnyang tahanan. Dahil sa •hin. Nguni't kung sakah ang -pag.aayos ng kata- mang marat.nan ng mga wan ay mahirap na laging panauhin na ma.gulo ang harapin kung maraming bahay dahil sa mga. b.ata! gawain sa araw-araw, Jalo huwag kailan man h1hmg1 na kung kayo ang naglu- ng paumanhin ukol sa ka. luto, naglalaba, nag.aala- guluhang ito. Kapag ginaga ng bata o naghahala- wí ang paghingf ng pau~ man, gumamit ng gLoves manhin, ang lahat ng kaat apron. Sa ganyan ay fat na na sa paligid ay lamapangangalagaan ninyo long madaling mapapan1-MAGASIN NG IAGONG BUHAY sin. Mabuting pagtanggap: Tanggapin ang mga pa. nauhin sa magiliw na pa_ raan sapagka't ang ma. buting pakita sa kanila ay h igit na di nila malilimutan kaysa sa mga bagay 11a pagkukulang ninyo Si\ .hapag-kainan. Sa pakikipaghuntahan, iwasan ang )'ag.uusap tungkol sa mga gawaing pantahanan, o mga suliranin ng pamilya, na siyang .kinayayamutan ng marami. Mabuting pakita at masayang pakikipag-usap ang magpapaligaya sa lahat at sa paraanJ{ ito ay makadarama ng kaginhawahan at kasiyahan na parang na sa sariling tahanan ang mga panauhin. Laging maghanda ng pagkaing .de-l.ata sa tahanan ; Ang mga pagkaing de-lata ay maaaring mapasarap at maging katakamitakam na hain para sa mga hindi inaasahang panauhin sa pamamagitan ng pagdaragdag ng kaunting gulay. lutuing tortilya o kaya'y salman. Jliligtas kayo nito sa pagkabalisa sakaling masubukan ~ayo na hindi nakakapamalengke. BlN!Bll\lNG MARISSA: Ako pu'y i.sang binatang may 23 taong gulang at y¡.a sa ikaapat 11a baytang 11g komersiyo. Nakakilala ·ko po ang isang dalagang nw.y 15 taong gulang na ang tinitirhan ay mal.apit sa aking pinangangaserahan. Nagpupunta po · siyq .sa oming lugar upang imanghingi ng bulaklak. folakagiliwan ko po siya, hanggang sa hindi ko nQ . napigil.an ang aking sarili at sinulatan ko siya. Pagkaraa1t ng walong sul.at au "tinanggap" niya akq at tiniyak sa aking minamahal din niya ako. Hin.di ko tinangkang katagp11in siya sa l.abas dal.a ng kobataan ng kanyang gulang. Gayon pa man, min. -san ay inanyayahan ko siya sa isang pagdiriwang na ttking dadaluhan. Pumayag naman siya nguni't natatakot na magtapat SQI kanyang mga magul.ang Jcaya ako ang nagsadya at siyang nagsabi sa kanyang ama't ina hanggang sa imungkahi ko pang pasamahhi ang i big ñilang pasamaltin sa. amin. Sa sa.yawa.11 ay wal.a kami halos pinalalampas_ ni:i tugtog, Minsan ay hiniling kong marinig sa kanyang labi ang katapata1r ng kanyang pangako at hiniling kong patunayan sa akin, at •ang gayo'y kanyang ikinagalit. Sa ginawi ko'y humingi ako ng paumanhin nguni't ang lahat ng pagsisikap ko'y nawalan ng. kabuluhan. Hanggang ngayon ay may sampung liham na ang naipadadala ko sa kanya nguni't ni minsan ay hindi 11iya al.:o tinugon. Ano po kaya ang .nararapat konq gawin? Kailangang bawiin ko po kaya·a11g lahat kong liham ·~O; ka11iJa ? _:_RQSAURO. ROSAURO : Ano ang mahahanap mo sa isang babaing ikaw na ring iyan ang nagsasabing napaka, bata? Kabit na ano aÍlg .• : bihin mo'y 15 taon lama.· ~ siya. Ang mga baba(B1tklatin sa poh. 20) "Victoriana" 1n11 ''ltll•· Jan ng disenyong ito ng d ~Uy na yari H gin;intsilyong sinulid 1t angkop ga· miting p• l1muti 11 ib11b1w n111 meu, tokedor 1t esklp.,1t1. kmrg ganitong tag-araw, mar.ami ang nagtutungo sa mga baybay.dagat upang maligo. marami rin naman ang nagpipinik sa malalamig 3.t mahanging pook. nguni't maging sa ganyang mga pagkakataon, hindi nawawala anll! mnda sa mga kasuotang naaangkop gamitin. ipinakikita ng mga modelong sina lydia antonio, ·norma medina at dolly collas ang ilang kasuotang nababagay gamitin, hrlo na ng kadalagahan, sa nabanggit na mga pagkakataon. .MARSO 3, 1957 - MAGASIN NG BAGONG BVHAY- t SA KABILA NG KASAHULAN 5'A MARAMING BAGAY AT SA MAHIGPIT NA KUMPITENSIYA NG MGA PELIKULANG OAYUHAN AY HINDI MAIKAKÁILANG MABILIS AT PATULOY NA ••• UMUUNLAD AN6 PELll<ULANG PILIPINO, SUBALI 'T ••• ,.----1 ~ 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 llllAPITH IG SIPON? .. _______ ... ___ ,, ~·rJ· ----~ ' . 1 ' . . 1 - - 1 ,.. 1 ,.,.,,,. . : 1 ~ 1 1 ..- 1 _ : Naito ang Dagling : :PANLUNAS!: ., ___________ ... MABILIS LISTAS • Ukolsasakitnguloat lagnat: 1 dahil sa sipon, lumunok ng 1 1 CORTAL! Kahanga·hanga 1 1 ang bil\s ng CORTAL sa I 1 pagdudulot ng ginhawa 1 lpinasisiglapakayo! 1 1 KAPAGSIMUMPUMG MG KIROT,1 :coria11 • DAGLl•UGTAS•TIYAK: 1 .......... ~ ... -· ................. .. ,, .~, 1 ~ ::-:;-~".:., .. .;.':;:-;.::..·;;. _ -.:;., "" Si Abugado Manuel de L•on, pangkal1h~t1ng t1gap1m1h1· la ng L VN, Silmilntalang kinilkilp•nayam ni Hanry H•rtlen· busch {kilniln) ng Anoci.U•d Pren M•nila BurHu at ng m•nunulat n• si o. P•ulo Diion tungkol t• m•l•king keun· ler111ftin•mo ng indHtriya ng pellkulang Plllplno. MA Y mga dalawampun1t pelikulang Pilipino ay taon ang nakararaan, ang maiagapay sa mga peliku~ pelikulang Pilipino ay na lang yari sa ibang hansa. sa kalag!lyang "napakabi- Sa kasalukuyan, ang na" na di maiaagapay, ka-. mga pelik.ulang Pilipino ay Jlit sa salita, sa mga peli- hindi na nakahihíyang Jrnlang yari sa ibang ban- ítanghal magin,g sa kabifi~n~at~~~st~a~ 10:g ~~~og s!b~1~pi~~s.d:~;t.m¿! mga manonood ang mga pelikulang sarili ay nakipelikulang Sarili na itina- kipag-agawan na sa mga. tanghal noon sa ating ba- pelikulang dayuhan, kung yan, kaya kung hindi man hindi man masasabing na. nalulugi- ang isang sarria- kahihigit sa uri at sa ka~ e~~. s:y ;!k~~:sw.:Cof.~~: ga~:f~~ ·niª~~~~~~~yar~ª hunan lamang, ang wika ang mga pelikulang gawa nga. Bihira B.ng pelikulang sa Kapuluan ay umabot kumikita noon nang mala- sa isang pamantayang ikaki at kasiya-siya para sa faranga! ng mga Pihpino kinauukulang estudyo. Da- ay ang pagtatamo ng kahil diyan, bagaman mara- '·angalan ng ilan nating ming masalaping marn,u. pelikula sa mga timpalak muhunan· ang nakapalaot sa Timog.silangang Asya. ,i:Kl pangangalakal, hindi J\labaOanggit ang "lfugao" fabhang mapagbubusa.n. ng Premienre Production ng pansin ang industriya na nagkamit ng "Golden ng pelikulang sa ating Harvcst Award" at ang bansa. "Anak Dalita" ng LVN na Nguni't sa pagdaraan tiahírang na pinakamahu)'lg mga taon, dahil sa ¡;ay na pelikula sa South. pagsasakit ng ilan nating cast Asia Film Festival. J;tababayan na nagkaroon. Isa p;mg katunayang ang ng. malasakit na mapabuti pclikulan6 Pilipino ay lubat mapaunlad ang indus hang malaki na ang ini triya ng pelikulang taga. \miad kung ihahambing sa log, ay unti-unting naka daling kalagayan av ang bangon ang industriyang ;>atotohanang mal'ilm111g ito sa kanyang pagkaka- pclikulani.: J.!il\\".1 ~a J\apu lugmok, hanggang sa du· !u;rn ~ng kumikit.i 11;rng tnating ang isang pana. 111;ilak1 sa ibang hansa_ nt hon2 ¿¡ng pamantayan ng 11a mabilang 11<1 peU!i.u10-MAGASIN NG IAGONG BUHAY - MARSO 3, 1957 ~itlg sa p::!t~~:/ i~:oan;g f~~flf~~l;~;~üa~g 5~cli~~l~~ dagat ang nagpanhik ng Ikalawa. ang ginagawang malaking pakinabang s~ pagtangkilik na ng mara. Jtinauukulang mga sama- mi nating kababa~·an sa han. Hanggang ngayon, ¡<arili nating ruga pclikula. !~~~fafa~~kul~~lª ~~ ~~lic:;a~ª~: 1~~~~~o~~alkna~~ ilang estudyo sa Kapuluan lo. ang pagsisikap ng ruga ang patuloY na umaani ng j:.;tudyo, direktor. artista salapi 'sa mga karatig· ;1t iba pang tauhan ng ika· bansang pinagtatangha- pitong -sining upang rua· lan. Mababanggít ang dulutan ang mga ruano"Krus na Kawayan'' ng nood ng ruga pelikulang Manuel Conde Production, -tumu!Ul,;Oll sa kanilang ang "Ikaw Kasi" ng LVI'i panlas;1. at ang "Hongkong Holi· lb::mg.iha na kaysa rati day" ng Sampaguita na ang kabuuan ng mga pehigit .na dinaragsaan ng Jikulang gawa sa ating mga manOnood sa pinag. hansa. Ang mga pinuno tatanghalang mga hansa. ng ating mga estudyo ay Lubhang malaki na nga nagsisikap na maihandog ang iniunlad ~g industri· sa bayan ang lahat nang ya ng pelikulang Pillpino, J.:abaguhang kinakailangan na siyang nagbibigay ng sa pagtatanghal ng mga lakas ng loob sa ating mga panooring naaangkop sa mamumuhunan upan~ pu. p;inahong ito. Ang mga dimalaot sa industr1yang rektor ay gayundin. Sinijto. sikap ng mga direktor na Sa kasalukuyan, µang bumago sila ng paraan sa pelik.ula ang ginagawa at pamamahala sa isang pelibatatakdang gawin sa. )mla, hindi na gaya nang layuning ipamahagi sa iba.· ,:latinj:(" basta makatapos ibang bansa. Ang "The lamang at tumanggap ng Day of the Trumpet" ng kaukulang sahod o kaba . C. H. Santiago Film Or- yaran kahit na manatili_ sa ganization ay nakatak- makalumang pamamaraan ~~~i si~::::!ª!a SAmerlk~ ra~ }fi~~~ih~yn~i~~l~~p ~~n~~l~:~an~~g~~~~~~f~ ~~t~g~~a s:ª k~~hu~~u;~n mn~ rian o balakid. Ang ilang J:iayang . tagatangk1l!k at pelikulang ginagawa ng makapagbigay - kasiyahan Everlasting Pictures, Sam- sa madlang bumubuhay sa paguita, Premiere, Peo- industriya ng pelikula, ka· ple's Pictures, Manuel Conde Productions, Tatnaraw Studios at iba pang samahan ay may "ganyan ding layunin. At ·dapat lamang asal;tang magtatagumpay ang kan!. lang hangar.in kung pagbabatayan ang mga nabanggit na katotohanan tungkol sa maunlad nang ·kalagayan ng i!'ldustriya ng pelikulang Pilipino. lbang-iba na Kaysa Rati... Ang malaking iniunlad ng pelikulang Pilipino at ~ng pagsapit sa isang ma. taas na pamantayan ay utang sa maraming bagay. Una, dahil sa luhos oa pagtulong ng pamahal:l~rn sa pagbibigay bluwa;..:<ln sa mga pan¡!an~:.iiLrn¡:;rn ng ating mga e.-;!tai:.'o at sa pakikiisa sa pagpapnla· ganap o sa anomang kilu ~an¡;: may kaugnayan ~a :ano man ang gawin ay hindi mangyayari sa tunay na buhay o sa kasaysayang pinagbabatayan. Si""lat ni Sa maraming pelikuJang ang Uan ay katata. pos pa lamang itanghal sa Inga pangur¡ahing dulaan .sa lunsod ay mapapansb ang mga sumusunod: P. S. ARGUELISS Katataw..anan ang istorya. Isang paogkat ng kabataan ang nagtungo sa isang bayan upang mag. .aliw-aliw, ang wika nga. Isang gabi, nagnakaw ng kabayo't karite.la ang pangkat upang magall!it sa pamamasyal. Nakakawala ang k.abayo at nag. kakagulong hinabol ng pangkat. Nakapagtatakang ang-- lahat ay nagsipasok l1i1 nl s1\a mamumuhunan ng malakin.g pagod at panahon. An_g ating mga 'tnanunulat ng kasaysí'lyang pampclikula ay may kaiba na ring patakarang sinusunod. Marami sa .ating mga manunulat ang bumibitiw na sa pagkatha - na mga kasaysayang pinupulik na ang buhay na inilalarawan at sinisikap nilang hangga't maaari ay.maitaas ang uri ng kuwclltong Pilipino. Ang atinJ? mga artista ay ibang-iba na rin kaysa ra. ti kung "magsikilos" sa harap ng .Je.amera. Bukod sa salaping tinatanggap nila bilang kabayaran ay .inaalagata nila ang kanilang magiging kalagaya.-Sa paningin ng mga kriti)co sakaling itanghal na. pangalan at smisikap nilang maitaas ang uri ng sining na kanilang kina:bibilangan. Dahil diyan, kaya ang mga pelikulang gawa sa ating hansa ay malaki nga ang iniunlad at patuloy na umuun· tad. JligÚ na Maitataas ang Ur i at Pamantayan . Subali't sa kabila ng nabanggit na mga kaunla,rang .sinapit ng pelikulang Pilijiino ay may mga ka. pintasan at k:1siraan pJ ring matulukoy na kung !pag-aaralan !amane. ma. buti ay lalong makapag. tataas sa uri at pamanta. y;1n ng mga pelikulang gawa sa ating bansa. Da. pal itong pag-ukulan ng pansin ng mga kinauukuJan. sa lalong ikauunlad ng industriya ng pellkulang Pilipino. Hanggang ngayon, may inga direklor na tila nag. papabaya at walang ingat ,'ia pamamahala ~a isang 'pelikuta. Gayon din ang Uang artista, ua kung minsa'y kumikilos nang lub. hang alangan sa papel na kanilang ginagampanan, bagay na nakasisira sa kagandahau ng isang pelila. Kung pag-aaralan ta. mang mabuti at sisika. \Ping malunasan, higit sanang maitataas ang pa. mantayan ng pelikulang Filipino hindi lamang sa sarili nating bayan kundi maging sa paningin ng ibang hansa. Sa mga pelikulang gawa 'dilo sa atm ay mapapan. sin ang ilan.2" bagay na di maipagwawalang . bahala, ~~~a~~f¡k~~~~g tafn°g ka~ buuan ng kasaysayan ay hindi naaangkop sa mga tauhang nagsisigalaw. Ma. kakapanood tayo ng mga pelikulang binubuo ng mga tagpong hindi kapa. !ni-paniwala at talagang k!b~~:,u~~~o~: ~~~~~k~~ silang baka may makahuli Sa kanilang kabulastugan. At nakapagtataka ring wala namang nagising na sino man sa mga maybabay sa malakas na salitaan at ingay na nalikha ng barkada, ilang hakbang lamang ang layo ayon sa ipinahihiwatig ng pin· tuani na sa harapan lamang halos ng pangkat. Buhat sa simula ng istorya hanggang sa magwa . kas, ay mapapañsin ang marami pang di .kapani-paniwalang mga pangy.¡lyari sa hangad lamang na ma. ging katalawanan ang tagpo. Bukod diyan ay hindi na _ yata napansin ng direktor, o kusang kinaligtaang pansinin, ang mga taong napapasama sa dakong likuran ng kuwadro Kitang.kita ang mga taong nangakatingin sa kamera at sa mga artistang kinu. kunan ni pellkula sa fa. hat halos ng tagpo ng ka,saysayan . . Ang gayon ay Jalong nakasira sa kagan. ,:la:han ng peUkula. kung mas.asabi mang maganda; dahil lamG!ng sa kapaba¡yaan at k,awalang-ingat :n¡ direldor oa_ wala m&r"a• Nant1 ti11•tant1•P ng bltu1"11 si Ro.• Roul buhat kay Ko1111r•• 1l1t• Floro Crl1oloto eng sartl· plko nt kar11111•l•11• hllang "Ar· tl1t1nt1 ...... "' 1956" "' lpinagbloob 11 bnya ng F .. doretiot'I of Bu1iMH a11d Profonlon•I Wom1n'1 Clubt 01111 lk•·1S ltll. E111ro. Si Dr. JH• Porer, p11111ka1 .. hat1111 t•11•PMt•h•I• n11 S•m· peeuit• Plcturff, H plling ng IHng k'/ili1•n1 lnt1lk. An11 Sampa9\llt1 •Y nak•t•kdan1 mun1h111I ng m11a po!a1t1la 1.\ it .. n1 b•nll 11 pokiki1Mgtvlun11•11 n11 IHnll 11mah1n w Hon8'1;on1. hil na sa isip lrundi ang patawanin ang mga manonood. Nguni't naito ang tanong: ang isa bang peJikulang katatawanan ay hindi magagawang kata. wa-tawa kung hindi papasukan ng mga tagpong imposible at hindi kapanipaniwala? Naito pa ang isa: !\fa. lungkot naman ang kasay. :Sayan ng pelikula at ang mga tagpo ay halos pa. wang kuh;:i. sa isang tahimik na nayon. Nagkaroon ng di pagkakaunawaan ang bida at ang kontra. bida ( mangyari pa) at nagsuntukan. Hindi naman kuwento ukol sa mga engkanto o duwende, nang suntukin ng bida ang. kon .. tra-bida ay lumipad na paitaas at napasabit sa (Sanga ng isang punong. kahoy! Aywan kung bakit ipinasok ng direktor ang gayong tagpo, gayong ser~ yong-seryo ang takbo ng istorya. At iyan ang- nakasira nang rnalaki sa maganda namang kasay. sayan. Sa isa pa: Ang kasay. Jayan ng pelikulan.Ef ito ay seryo rin, at tungkol sa i.sang asaw?-ng inaapi ng biyenang babae. Magan. da ang istorya at talagang nakakatulo ng luha. Patu. ·!~~ª~~~- t~:Uboni'r\;~~:~~: bigla, -sa dakong · gitna ay jpinahiwatig na ang pana. hong kinaganapan ngl unang kalahati ng kasay~ sayan ay panahon ng ha· pon. Wala namang ipina. kita man lamang na isa!'lg tagpo, o isang pangyayari, o isang tanawm kaya na ~anahon nga ng hapon ang ipinahiwatig na p;mahon. Nakalimutan marahil .ng di.rektor, o nakaligtaan dahil sa pagpapabaya. Ito pa ang isa: Makato- · tohanan din ang inílala· ra.wang kasaysayan. Sa isang pangyayari, hinaboi .ne ~asuaman¡-loob an¡ 'bidang babae. lpinahiwatig na pag'od na pagod na ang babae at halos mawa Jan na ng malay-tao sa kapaguran. · Lima-tima:ig lalaking rnalalakas ang humahabol at ipinakiki· tang mga ilang dipa na lamang ang layo sa hinahabol, nguni't hanggang sa matapos · ang tagpong iyon ay hindi inabutan ang babae. Aywan kung ano ang nangyari, nguni't (Bukl.atin sa ooh. 20\ 1 '• 1 1 1 • • SAKIT•1UL0?1 i..; ____ _ _____ :.J 1 1 1 : Naito ang Oagling :PANLUNAS!: i.: __________ :.J MIBILIS LIGTAS Upan¡; mapawi ang ~akit ng ulosamadaling paraan, lumunok ng CORTAL: Ang CORTAL ay nagdu - dulot ng dagling ginhaw;i, at .. . pinasisigla pa kayo'. c~~t;¡¡ • /J.f6JJ.U6TAS·TIYAK 1 • ... --...... __, ........... • L-:-:-~·:_-;:::·.::. ~·.J MARSO 3, 1'57 - MAGAS¡,..¡ NG IAGONG IUHAY-11 NANG nangakaraang hapon, at banggang kahapon ng hapon, kaya doon sa sulok ng restawrang lyon laging lumilikmo si Dardo ay sapagka't mali:m.it na napag-üsa sip. xoon. Ayaw niyang isiplD¡ ng makapupuna sa kanyang paglalasing na siya¡ ay isang bigo, na ang ka~abj.gua'y nalilimot niya Sa paglalasi.ng. Nguni't ngayon, sa paglikmo . niya sa sulok na. .iyon ay hindi upang mapag-isa ang kanyang ha, ngad. Hindi rin upang magpakalasing sa serbesang idinudulot sa kanya ,ni Marcy. -Ito rin bang dati, Dardo? Napaangat ang kanyang paningin. Hi~t kailanma'y ngayon nagtng la~ long malambing sa kan,yang pandinig ang tinig na iyon. At una niyang ,napuna ang matamis na; .ngiti ni Marcy, pagkata, pos ay ang mga bote ng serbesang dala nito. -lbig mo bang mala~ing ako? -taoong niya., . -Ang tungkqlio ko rito'y magsilbi lang, at hindi ang gumusto o uma~aw. sa paglalasing ng aming mga su•d. Napaogiti si Dardo sa pa'gbibiro ni Marcy. -Nalasing nga ba ako kagabi, Marcy? -tanorig niya. Umupo ang tagapagling.1 )tod sa likmuang · katapat ng inuupan niya matapos ilapag sa mesa ang mga bote ng serbesang hindi pa nabubuksan. -Sobra.. nga ang pagkalasing mo kagabi kung gano'n. 12--MAGASIN NO BAGONG BUHAV - MARSO 3, 1957 MARUPOK ANG PAGTITIWALA SA KANYA NG KANYANC ASAWA. NGUNl'T ISANG GABING UMUWI SIYA AY MAY NABABAGONG TANAWING NAGPAHIWATIG NG M,\GANPANG KATOTOHANAN • •• -Baltit? -_Ipimihatid ka !ang namm, a. -Nang magising ako'}' masakit na masakit ang katawan ko. Pero ngayo'y hindi na 'ko maglalasing. Kapc na lang ang ibigay mo sa 'kin. -Bakit ka nga ba nag-· lalasing. Dardo? Bahagyang napapitlag ang tinanong . . -Uunawain mo ba 'ko kung sabihin ko sa 'yo? Umilap .ang mga mata ni Marcy, at tumayo ito. -D'yan ka na muna't Jtukunio ko'ng kape mo. -Balisa si Marcy. Sinamsam nito ang mga bote ng serbesang nangakalapagl u qiesa at tumalikod -Jniiwasan mo ako~ Marcy. Dahil ba sa ako'y may-asawa na kaya ... ?---, ~;nSat~~~d~;ih:h~:;:.inn~ yang inilakas ang kan'1'ang tinig. -Magbalik ka agad. Marcy. Lumingon si Marcy. .Ngumiti ito, at tumango. Unti-unting nawala sa¡ kanyang pandioig ang yabag ng mga sapatos ni Marcy. At ang paglayong iyon ng dalaga ang minsan pang nagbalik sa kanya sa kanyang sarili. Isang pagbabalik na sinalubong 11g alaala ng kanyang kabiguan. Iniibig niya ang kanyang asawa, si Linda. Ini~ ibig din siya nito. Nguni't· nang malao'y nakilala ni.yang ang iniibig lamang .sa kanya ni Linda'y ang 1magandang bahagi ni; kanyang buhay. lkinasa.l silang kapuwa umaasa sa maganda nilang llinaharap. Subali't ang ang hinaharap na indi dumating, sasa unang araw pai ng kanilang pag:Sasama ay nahayag ang ¡pangit na katotohanang pinipilit niyang ikutili sa¡ kaalaman ni Linda, sa~ pagka't hubog: sa makalu,mang Ugali si Linda. Labis na kinatakutan ni Linda ang katotoha· nang iyon. -H'wag kang magaalaala, -sumasamo niyang alok kay Linda. Tinangka niyang pahirin ng " kanyang panyo ang mga. luhang gumugulong sa magkabilang pisngi ni Linda nguni't pinalis nito ang kanyang kaway, - Totoong ang aking loto at ~~:n:k~~;;~a s~y b~~~~~~ .kanilang pinakasalan. Kapuwa sila makalupa, at may matitigas na pusong: hindi nabagbag ng luha ng aking Lota at ni Inay. Nguni't ako'.y isa sa · mga namumuhi sa kanilang kahinaan, Linda. Al isin.u. sumpa kong ikaw lang ang iibigin ko. -Hanggang bago lang .'yan, -tugon noon ni Linda. -Alam kong wala. kang ikinaüba :;a mg~ pagmamanahan mo, kaya¡ · ngayon pa'y inihabanda. ,ko na'ng sarili ko. Jyon nga ang napuna. "niya kay Linda. Laging ·umaasa sa kanyang magi. ging pagbabago. Laging naghiNntay sa hindi niyai ;pag-uwi sa oras na kanyang kararatingao. Laging naghihinala. Nang malao'y napansiQ niyang hindi na hinihintay ni Linda ang kanyang pagdating. Kung naglala~ .may siya sa kanyaog pi· napasukan ay ang kan;yang ina ang nararatnan niyang naghihint.r sa (Buklahn sa PahiM 19J ¡n~~yna V~r~i~~. Mi:!:b~~ daw. Bastos. Kanto-bo¡¡. Lasenggo. -Sa "bigote lang, sun:iu. sulak na·ng dugo ko, - ang minsa 'y sabi pa ni Maria ko, saka ibmuga ang sapa. -Pwe! Mabigat din ang loob ko kay Virgillo. Lamang, hindi ako nagpapahalata. At ,alam ko, hmdi sa akin ipinaririnig ni Maria ko ang gayung mga pintai niya kay Virgilto. Hindi ir'in sa mga m1ronlit na sa -aming lindaban. Batid kOng sa aming anak na da· Jaga. kay Sedes. Suball't si Sedes ay ayaw kumibo. Kung ano ang na sa loob · niya ay hindi ko alam. Nguni't ako'y kinakabahan, bagaman hindi ko tnaipaliwanaa: iyon. Si Virgilio ay anak ni Kaibigang Ponso, ang kahahalal na alkalde ng hayan. Magandang lalaki si Virgilio . . Mayaman. Ga. bi.gab1'y na sa lindaban namin at nak.ikipag-inu. man ng alak.. Al madalas k a y s a hindi, nabuhuli kong nakatingin kay Sedes. -Maganda namang magdala ng bigote, oy, - sabi ko kay Maria ko. Hindi tapat sa loob ko ang sinabi kong iyon. Suya .rin ako kay Virgilio. Ngu. ni't si Sedes ang aking pi. nakikiramdaman. 1 b i_g kong matiyak ang aking ,hinala. lbig kong mak.ita 3ng ikikilos ni Series. Nguni't wala akong napansing kahina-hinala kay Secfes. -Nagagandahan ka pala sa may bigote. -Galit si Maria ko. -Subukin mong magpatubo. Tingnan mo kung di ko • labrahin iang nguso mo. -Nagha-lakhakan ang mga miron sa aming lindaban. Pati si Ba Karyas na bihirang tumawa'y napahalakhak. Natigil an~ aming pag. uusap nang may jeep na biglang huminto sa tapat. Umaalimbukay ang alikabok. Parang mga sundalong nagsibaba ang mga sakay ng jeep. Mabibilis. Parang may hubulibin. -A, barkada ng anak ni Alkalde, -ang mahi-· nang sabi ni Ba Karyas al nakita kong nag.inut-inot ~~~tª~a\nm~~s~I~tasT ~~ Karyas. Suya siya sa bar= kadang iyon. Ang iba pang miron sa aming lindaban ay nagsialis din. Alam ko rin kung bakit. Sapagka't pag nakatuwaan silang painumin nina Virgilio at tumanggi ay alin sa dalawa: paliguan sita ng alak, o saktan. Naunang lumapit si Vir. gilio sa lindaban. Hindi man lamang naisipang magbigay.galang sa akin o kay !\1aria. - Barik tayo, Ka Indo. - At binalingan si Sedes. --Limang bote, Sedes, - -ang pautos 'na sabi.' Sapat ang gayon upang maunawaan ni Sedes· na .hinyebra ang ibig sabihin ni Virgilio . . -Sapak sana kung may "aw-aw", -ang pumapa· htak na sabi ng Jsa. Binatukan ni Virgilio ·ang nagsalita. -:-Kaya ka nag-aamoy "aw-aw", e. - ,At muling binalingan si Sedes. --Saka apat na pusit, Sedes. lnifapag ni Sedes sa me&ita ang pitsel ng alak at mga baso. Bubulung-bu· llong naman si Maria babang nagpapalis ng alika· bok sa mga garapon. Lumuwang-kumipot ang hutas ng ilong. Nakita kong sinalinan ni Virgilio ang isang baso at lumapit sa akin. - Para sa inyo. Ka Indo, -sabi niya at iniabot sa al:in ang baso ng mar· b·demonyo. M a tal i m ang irap na ipinukol sa akin ni Maria. Nguni't hindi ko matatanggihan si Virgilio, pagka't baka ako'y paliguan ng alak. Baka ako'y slkmuraan. At ako'y .uminom. Umi· nom nang uminom. Pikit· mata. hanggang sa malasing. Nakatulo~ ako, kaya hindi ko maliyak kung anong oras umalis sina :VirJ!ilio. Hindi rin alam ni Maria. Nakatulog din siya. Hindi ko rin rnatiyak !:ung ll<!gkasarilinan si - 'Sede-, at si Virgilb . Ang t;:ngi kong natandaan ay limas ang al;:k al ib:i pang inumin sa Jmia2" linda. han. Kl~AGt'KASAi'O ay ako wg nagtu¡Y.'!O sa b;iyan upm1_g lmm11i ng abk at iba pang rfe.botc. S;unan. lahng na~hihintay <iko ng rnasasaky;rng paoauwi ay sa.lalabns ang nlkaldc sa munbpyo. N:ik:itungo. 'fila m;iy iniisip. Nang m;ipatapat s:i akin ay bi nati ko -,\lkalde ... - ;miko. - Kaibigang Ponso. Dati ku siyang kakilala. '"K.úbigang J-'011sl)" kung siya·y L¡rn ;.g;n ko noong: hindi pa nagiging alkalde. !\gunn naug mahalal ay binago ko ang tawag sa kany<i. G in a w a kong Alkalde. l\'aglaas siya ng tingin al nang makita ako'y mahigpit na kinamayan. lyon ang ikiuapupuri ko kay Alkaldc. i\1a~11iw sa kapu· wa. l\labait -Jkaw pala, Kaibiganc Indo. -s¡¡,bi niya, at niyaya ako sa re.;tawran. - :\Iagkape muna tayo. Al<un kong ayaw ni AL - kalrle ng ruga inuming may alkohol. Kung baltit lamang nagkaaook siya ng may sugapa sa alak, wika nga. -:\lukhang may suJira11in ka, Alkalde? -inlan'lig ko sa kanya matapos siyang -bumingi ng kape. Ngumiti siya. Pilit at tila nahihiyang tumingin sa akin. -Tungkol sa anak ko, Kaibigang Indo, -sabi niya, -kay Virgilio. May bimmtal D:l naman daw kagabi pagkapanggaling sa inyo. Madalas daw ya. tang nagag:nvi sa inyo. -Aba'y madalas nga sa 'min, -'p~gtatapat ko. Dumaling <ing hinin4i niyang kape. Humigop s1ya. Humigop din ako. llang sandaling Ramagi·l.an sa amin ang paikpi.lc na katahimikan. Pamayamaya'y bumuntong.hininga si Alkalde. --Hindi ba narnan gumaga'ra ng gulo sa inyo? - tanong niya. -A. e, pamin~ap-min· san, Alkalde. Muling b•1muntong.bini· nga si Alkalde. At natuk'lasan ko na lamang na ako'y matam:ing nakikinig sa kanya. Hindi raw dating basag-!1lero si Virgilio. Hindi dating hambog . al laseng. f,"O. Lalong hindi katutu. bong b:?.sto5. Mabuli laman~ ma1dsama: nl?uni'~ n&g:k:miali s::i nngpili ng mga knibig:ln. i\farunong. Nagtapo-; na may karanga. lan sa liigh .<;c/LOnl at na ¡;a huling taon na ng abu. gasy:i n<ln~ iwan a!le -pag. aar:il. Nahilig S3 barkabarkada. , -Ginawa kon~ lahat :ing akin~ magag:::wa. Kaibi~;inc: Indo, - oah1loy ni Al!rnlde. -Nairnhihiyang sabihin nguni't totoo, na ( Buklntin sa pal1. 17) Sadyang makapangyarihan cmg pag-ibig-napagGnboa.:::> maging ang nagbalan1ulmn nang ugc ~i ng isc:ng tao! MARSO 3, 1757 - MAGAStN NG BAGONG SUHAY-·13 Dahil sa panganib na kinasusuungan ng bayan, minarapat nina Tandang Andres na lisanin ang kanilang tahanan sa ibabaw ng gulod (lka·7 Lab;1s ) -B~!;.¡: -t~~º~n~ inaalis ang pagkakatitig sa mukha ni Linda. -Nagsuka na nqman si Inay. . -sumisigok na tugon ni Linda. -Sumu· ka Siya ng dugo. Dugong buhay! -Nasaan? -Naghaha· nap ang tinging iginala ni Mario sa sahig. -Nahugasan na ng Nanay mo. -Mahiga ka uli, -sabi ni Aling Inggay kay Aling Sinay. Inalalayan .ng mag-ina. ni Mario at ni Linda sa paghiga si Aling Sinay. -Ano kayang oras na ngayon? -naitanong ni Mang Karyas. -Madaling-araw na si· guro, -tugon ni Tandang Andres. Matagal bago nakatulog uli si Mario. Naririnig niya ang abut-abot na hingal ñi Aling Sinay 3.t ang pagdaing nito. May damdaming naglalatang sa kanyang katauhan. Para siyang maaaburido. At nadama niyang hindi pa rin siya nakalalayo sa mga pan¡üt na isiping akala niya'y naiwan na niya sa kanilang pook sa Maynila. Sa naglalakbay na kamalayan ni Mario ay pumunit ang isang impit na hikbi. Inulinig niya iyon. At batid na ni ya: hindi pa rin nakakatulog ·si Linda; umiiyak ito. HINDI gumaling si Aling Sin ay. Jl;Jalaki rin ang ipinamayat nito sa loob ng isang linggo pang nagdaan. Ubos na ang bigas nina Mang Karyas, at dalawang araw nan~ nakikikain sila kay Tandang Andres. -Huwag ninyong alalahanin 'yan, -anang ma:tanda nang isang araw ay makarinig siya kay Mang Karyas ng pangungusap na naghahayag ng pagka4 hiya. 7 Yamang pisan·pisan na rin lamang tayo sa tahanang ito, ang akin ay inyo na at ahg inyo naman ay akin na rin. Wala akong ka{l'lag-anak na malapit dito. Matanda na ako. At sino ang makapagsasabi? Maaaring mag. kasakit ako sa ibang araw. at kayo naman ang magsisilbi at magpapakain sa akin. Sapagka'f. anihan na noon, isang araw ay luma; bas ng paggapas sina Mang Karyas bagaman walang sinomang marunong gumapas sa kanila. Si Tandang Andres at si Aling Sinay lamang ang· naiwan sa bahay. -Hindi bale, -ani .Mang Karyas. -Matututo rin tayo. Panonoorin na· tin ang ginagawa ng iba at gayon ang ating gagawin. Matututo 1'in tayo. 14--MAGASIN NG BAGONG BUHAY - MARSO 3, 1957 Walang hindi napagtitüsan ang tao. Tigi-tigisang panggapas ang mag-anak. Magkatabi sa saklong sina Linda at Mario. Isa·isang 1,1hay ang ginagawa nilang pagkitil ng palay. Naiinggit na pinanood ni Linda ang ibang mag-aaning mala• kas gumapas. -Kun~ gayon sana layo kalakas gumapas, - hindi napigilang sabi ni Linda .ka y Mario, -siguro ang dali nating makararami ng ani. -Hayaan mo, -ani Mario, -isang linggo lang siguro'y gayon na layo t~~~:~ m~ul3f.ª.s: _-;~: )'a pa at sinikap gagarin ang paggapas ng ibang marurunong. -Siyanga. Marunong ka na nga yata. Sinikap naman ni Linda na tularan si Mario. At napatawa si Mario nang makit.i ang ginagawa ng katabi. Napatawa rin si Linda nang makitang pinanonood siya ni Mario. N g un i't pamayamaya'y napasigaw si Linda. Nang tingnan ni Mario ay nakita niyang hawak ang kaliwang kamay. May du~?nEind~~utulo sa daliri -Nataga ka ba? -ta4 nong ni Mario at dali-daling .nilapitan si Linda. - Kasi, ikaw. . . ginagaya mo agad ako, e ... Hindi malaman kung paano ang tfagawin, nag. paJinga·linga si Mario. Malayo sa ka_!!ila ang ginagapasan ng kanyang ama'b ina. Isang babae ang naka_, pansin sa kanila. Nilapitan nilo si Linda. Pagkatapos ay pumitas ito ng mga dahon. ng kui:ig anong dam.o. Kmusot 1yon at 1piniga sa sugat ng bata. --Huwag ka nang wni4 yak, ineng, -wika ng babae. -Gagaling na iyang sugat mo. · -Huwag ka nang gumapas, -sabi ni Mario kay Linda. - Hindi mo maihahawak ng palay iyang kamay mo. Maupo ka na roon sa pilapil at bantayan mo na lang ang bunton ng mga ginapas ko. Sinunod ni Linda si Mario. Maraming mag-aani kaya hindi nagtagal ang gapasin. Nang magkatulong nang naglilikom ng ginapas sina Llnda at Mario, napansin ng huli na ang ilan niyang bunton ay nakakasamang llkumin ng 1sang batang lalaking na. katabi niya sa saklong. Dali-dali iyong nilapitan ni Mario. -Hoy, -sabi ni Mario sa bata, -aking bunton iyang kinuha mo, a. Ibalik mo rini. -Alin? -tanong ng bata. -Ito ba? -At iti· nuro ang hanay ng mga bunton ng ginapas ni Ma4 rio. -Akin ito, a. Hagip iyan ng saklong ko. -Amin iyan, -patutoo ni Linda. -Talaga nanl.ang ito ang saklong ni Mario. a. Magnanakaw ka pala! -Sino. . sino'ng magnanakaw? -Ibinaba ng bata ang hawak na kimis ng palay, at hinarap si Linda. -Bawiin mo ang sinabi mo~ . . . - -Huwag iyan ang barapin mg, -sabi ni Mario. -Babae iyan. Ako ang nagsasabing talagang magnanakaw ka! Sinugod ng bata si Mario. Nailagan niya ang suntok niyon. Sanay lumaban ng away si Mario, at ilan pang sandall'y kinukubabawan na niya ang batang nailugmok niya sa magkasunod na suntok na ibinigay niya. Pinagkaguluhan ng ka.ramihan ang dalawang nag·aaway. Dumating ang ama ng bata. Pagalit ni~ tong hinaklit si Mario at lsinalya. -Iyan ~ -umüyak na wika ng bata at itinuro si Mario. -Nang.aagaw ng bunton. . pagkatapos e, siya pang matapang. Hinarap ng lalaki si Mario. -Hindi ho ako nang-aagaw. Siya nga ang dumakot sa bunton ko, e Nang hinihingi ko'y nanuntok agad. Sinuri ng lalaki ang mukha ni Mario. -Wala ka namang pasa sa muk( Buklatin sa pah. 20) NAKATUTUWA si Indo. Gayong kay-lüt ay marami nang kapilyuhang. natutuhan . . . mga kap1lyuhang naging sauhi ng mga ti~~t~~~a¡;w m~:a;aebk!~ si Pekto ang nagturo ng tnga - kapilyuhan ni Indo. Hindi makibuin si Pekto. Ito pa nga ang sumasaway kay Indo kung nagliUkot. -Saan mo na namal'.\ dinala ang aking sapatos? -Galit na galit si Pckto. Hindi kumibo si Indo. Kilala niya si Pekto. Sapul nang m~gb~nata ay lagi nang mah1gp1t sa mga ari·arian. Si Indo ay malilimutin. Kaya hindi niya masabi kung saan nga niya nada. la ang sapatos ni Pe~to. At kung alam man mya ay hindi niya kukunin. E'ababayaan niyang magalit nang husto si Pekto. Pag umalis na iyon ay saka niya Halabas al ilalagay !i>a dating pinagkunan. Yamot na yamot na si Pekto. Ibig na ibig na 'niyang hambalusin ng tangang sinturon si Indo. Kaya nagpupuyos ang kaloobang lumapit siya kay ·· lndo. Itinaas niya ang kamay na may hawak na sinturon. - Hoy. ang taong ire ... Kay Aling Tinay ang finig na narinig ni Pekto. Kusa na niyang pinawi ang kanyang galit. Wala ring mangyayari. Pasugod na lumapit si Indo kay Aling Tinay. Kinuha ang bitbit 11iyong basket Hirap na hirap man sa pagdadala ay inako na niya iyon. Dahil doon kaya hindi siya pinababayaan ni Aling Ti· nay. Sa madalas na pagkakataon, sa mga amba ni Pekto. HINDI kaila kay lndo ;~eton~!¡~~g-i:i~ªSi~:na:~ magkatabi sa pagtulog. Madalas noong magpuyat . ang binata sa paglamay sa mga liham na walang katugunan. Hindi man nakauunawa si Indo ng ano mang tungkol sa pagibig ay nakikipagpuyat siya kay Pekto. Walang nauunawaan ang munting si Indo kundi ang kailayang kinatatakutan. -Mama . .. -Ho? Halos mabagsak ang lahat ng. nabanlawan nang mga pinggan ni Pektt?. Hindi agad siya nakak1Jos. Na sa harap niya ang isang binibini - maamo ang mukha, nguni't nakakunot ang noo. -Aba . .. -Mama, 'yon hung panyolito ko, -sabay turo ng r~~~i~g~:nrndo dil:: m:; paanan ni Pekto. TiningSa pamamagitan ng pilyong si tndo, dalawang pus o n g _ pinaglapit ng mga pangyayari ang nagkaunawaan at ngayo'y nakatitig sa ligaya ngan siyang magpuyat. lyon ang ginagawa ni Pekto, kaya dapat niyang .tularan. Takang-taka .si Pekto, isang umaga, nail.g humahagibis na dumati~g si Undo. May dala 1yong isang panyolilo. Kulay rosas. Naghuhugas ng roga pinagkanan si Pekto. Hinila ni Indo ang kanyang pantalon. Yamot na yamot si Pekto. Kamuntik nang mabagsak ang isang hawak na pinggau. Tinabig niya si Indo. Nguni't marahan lamang. Ayaw rin niyang masaktan iyon. Mahal niya si Indo. Iniwan ni Indo ang pan· ~·olito sa may paanan ni Pekto. Yaong makikita ng binata. At saka mabi. lis na tumaülis si Indo. ,Hindi na siya nakita ni Pekto. Mabilis sa pagtata. go si Indo. Ma~o0n sinan ng binata ang itinuro ng babae. Naroroon nga ang panyolito. Hindi niya napuna iyon kangina. Matagal ang pagkakati· Jig ni Pekto sa panyolito. !binaba niya sa banggera ang mga nahugasang ping. gan. Saka niya dinampot ang panyolito. Lumapit siya sa may hagdanan. Sa may kinaroroonan ng ba· bae. - Sa inyo hu ba ito? Hindi kumtbo ang binibiui. Nakatingin sa mukha ni Pekto. May mga tilamsik ng bula sa mukha ng binata. Pagkuwa'y nagbaling sa s u o t na ¡apron. Lihim na napangi· 1 ti ang panauhin. Pinamulahan ng mukha si Pekto. Nagunita rin niya ang kanyang anyo. - E, heto ho. -Iniabot ni Pekto ang pacyolltong kul.1y ros:i. •. :'ifay iblg pa &ana siyang sabütin nguni't naumid na siya. May balak na pumasok sa kan· yan2 isip. · Ang may-ari man ng panyolito ay hindi rin nakaimik. Palibhasa'y na· kauunawa ng wikang ini· lhahayag ng mga kilos. Jsang "salamat po" l~· .mang ang kanyang na1sukli. Napatango naman f>i Pekto. Paghabang.pagbaba · ng naging panauhin ay ma~iksing nanungaw si Pekto. Sinundan ng tanaw ang dilag. Sa katapat na bahay iyon nagtuloy. Sa ibahay na matagal na na· bakante. Kasintagal na ng ~~~~~¡~:¡¡~in 1~g ~=:~~: pilit niyang lumimot sa . mga bigong pangarap. Sa bah a y-paupahang íyon tumira ang dating pinamuhunanan ni Pekto ng di-iilan2 gabing pagpupuyat at pag-üsip sa ma'gagandang salita. Doon naglulumagi ang kanyang 'pananaw kung wala na siyang ginagawa. At sa bahay na iyon pilit ibinabaon ni Pekto an2 malu. lungkot na tagpo ng kanyang pagpupunyagi. Nangingiti si Pekto sa pagkakagunita sa naging ,panauhin niya habang na· katanaw sa katapat na ba· hay. Talagang pilyo si Indo, naisip niya. Kinagabihan ay magka· tabi na namang nagpuyat sina Pekto at Indo. Katu. )ad noong ruga gabing ma;sayahin pa si Pekto. Noong mga gabing hindi pa Iumilipat ang dating nililihama11 ni Pekto. Inip na inip na si Indo. Hinihintay niyang dumu. kot si Pekto ug sobre sa kahon ng kanyang mesita. Pag kumuha na iyon ng sobre. pag tiniklop na ang ginawang sulat malapos daanan ng basa. malapit J1a silang matulog. Pabi· ling.biling na naghintay si Jndo. Mangyari'y matagal sa pag-iisip sa isusulat si Pekto. Kitang.kita ni Indo na inilagay ng binata ang sulat sa ibabaw ng mesita. Pagkatapos noon, natulog na si Pekto. Natulog na rin si Indo. TAKANG-TAKA si Aling Tinay kinaumagahan. Pi· ;nagpapawisan si Pekto. ~~~~0~gª1ah~:gb~:ª~a~ yang mesita. Naroon ang dumukwang sa ilallm ng kama. Noon lamang gina. wa si Pekto ang gayon. Hindi pa iyon nag-aalmusal. Marahil ay may malubhang nangyayari, pagaalala ni Aling Tinay. Na· nunuri ang mga matang pinagmalas • niya ang ba. wa't kilos ng anak. Natanaw ni Pekto si AJ~1n;;~¡<~Yo ba ang ku· .muba ng . . . -Hindi na.. naituloy ni Pekto ang pag~ tatanong. Ayaw niyaog ipabatid sa ina · ang kan. yang hinahanap . - Ng ano? - Wala ho. Hindi na kumibo si Aling Tinay. ·Naisip ni.yang walang malubhang mangyayari. Dati nang naging maguluhin si Pek. to. - Kumain ka na nga, hoy! -Naggagalit-galitan si Aling Tinay. Luminga. !inga siya. -Si Indo . . . nasaan'? Napaisip si Pekto. May nabuo .siyang hinala. -Si Indo . . . si Indo .. pihong. . . Jnay, si Indo? - Aba? Wala sa bahay si Indo. Hindi siya nagisnang katabi ni Pekto. May piountahan si Indo. Sa katapat _ ng bahay nila, sa naging panauhin ni Pekto. At ang Jiham na sinulat ng bina.ta para roon ay sumaka,may na ng dalaga. Nakangiti iyon habang nagbabasa. Tanging si Indo ang nakasaksi niyon: JJil1ibi11i, Una'y ilühihingi ko ng ¡mumanhin ang ginawi ni Indo. . iyon bang nagka.maling kumuha ng inyong; panyolito. Alam nin yo'y ki11agalilan ko siya kangina daliil doon . At marahil 1zaman ay hindi ninyo ipagtataka kung sabihin kong balrngi na siya ng aking huliay. Kari ho'y (Buklatüt sa p. 31) DAMEA~ ~ jn{~¡,U- AAAR'.Tf."'~ p., PANTALEON at1 GR"liiii$0S!IO R:. FLOR'~~ -~_J Subali, sa maraming hi· nalang mabuo.'mabasag sa kanyang hin3gap ay wala siyan~ mahagilap na kasa.,gutan. Lalo lamang sumi·sidhí ang kanyang panibugho. -Sinadya kaya nilang pakita sa akin upang pasakitan ako? -nausal ni A ida. t Ika-25 Labas J NAKATlTIG si Ginoong Buenaflor kay Aida ha'3ang sumasakay s~ aw.to. J(aipala'y napansm mya :;!n ~~g~~~~a~a~s~ª-~~ buyo ng gallt lllil tinitimpi roya sa sariü. Nang binubuhay na ang makina ng awto ay nali iJ.gapan ni Ginoong Bue naflor sina Eddie at Chit na lumalabas sa kant.ina. Saglit na. sinub:::ybayan ni- · ya ng nananalim na tingin &ina Eddie at Chil na papabpit sa tarangkahan. htalapit na sa tar::.ngkahan sina Eddie <ll Chit nan~ umusarl ang awto. Sa sabmin ay nasulyapan ni GinooHg B:ienaflor na naka1ing•m si 1 \ida. ' Dahan-dahang n:rnumbalik ang. pormal na anyo ·ni Ginoong Buenallor. Kapagkuwan ay nabadha sa kanyang mukha ang kasiy:?han. Nguni't nr11naL1gi styang t:;.himik, pnsuly;:ip.sulyap sa s::iiami\1. Alam ni Ginoong Bue naflor na nagrlnramdam si Aidn dnhil sa nasaksihang i!dni~ii:>s 1:ina Eddic at Chit. All1n niyanr, naninibugho si Aida. At iyon ny lihim uiylng ikin.aga. r,<:lt1k Sinu.p:mtaha ni Ginoong RucnMl.> r n;i lumalayo na ;o;i Eddie !:ay Aida. Na, nababaling kay Chit ang t1nnsin niyon. Na, .pinagaaral:mg limutin si Aida hab3n~ maaga . upang hind.i. lalong maging masakit :mg pagkasawi. Malayo na ang nalalakb.:iy ng awto nang magsalt;i si (;inoong Buenaflor. - Marahil ay may matuwid kami ni Tindcng na m;t¡¡higr it sa iyo. -aniya. Hindi sumagot si Aida. - Nakita mo siya kani- ~ r.a. ~patuloy ni Ginoong Buenaflor. - Kas2ma si eh?t. ang iyong kaib1gan, na tila napag.uukulan ngayon ng pansin. - Utaug na loob, T1yong, -sumasamong sabi ni Aida. - Huwng na sana ninyo akong pasakitan. - lpinagtatapat ko lam:in¡; :;a iyo ang.k<itotoha~ nan. Ai.:la, --pahwanag ~1 Ginoong Buenaflor. - Is1. .pin m::> :ine: mga pangy~· y::ri. ({;.lim;,a•.va ;:mg nakJ. t:i mo ngayon ... Hi11di umimik si Aid3. - Batid kong hindi ta· pat nng pag·i::iig niya sa iyo, - s<:mbJl ni Ginoong Bue:1nfbr. -Marahil ay ibi~ lrnng paglaruan fa. mang, pagka't hindi niya gaga1•:in ang gayon kung tabg<mg mahal ka. NaR"hihimagsik man ang blooh;m ay nagsawalang. kib::> si Ai:!a. Nangangam. ba siyang baka kung mag~~ama·.v m:li!l:1l<\1<1s ang lab.3t nt:: hi!i<lllakit niya kay (i itlOCtl.~ P.::~!l:lf\Or .. . ha. ka ma\>'tib n. siya ng pita· gan illaging nang nagpapa· hingalay na sa kanyang ~ilid ay naghihimagsik pa , ring damdamin ni Aida. nguni't hindi kay Ginoong Buenaflor lamang, kundi pati sa mga pangyayari... sa buhay. Wala siyang mahip na malibay na da. hilan upang 'magpakasa, ~~~'tu~~f:~~~on.hindi niya Matay mang iwaksi'y hindi makatkat sa kanyang gunita ang .tagpong n<isaksihan niya sa paaralan -ang pagniniig nina Eddie at Chit sa kantina, ang paglabas na magka. sama. At pauJit.ulit na naitatanong niya sa sarili: Saan kaya silo nagtuloy? tln:> at11} kanilang ·pinag. usapan? Nguni't hindi nagagalit si Aida kay Chit. Al~m niyang sa simula pa'y may pag-ibig na si Chit kay Eddie. Katulad niya, si Chit ay matagal na naghintay at umasang maaanekin ang pagtalangi ni Eddie. MASA YANG.· pinatuloy ni Chit si Ramon nang dumalaw isang gabi. Magkaharap silang. naupo sa tabi ng bintana, sa pagitan ng bilog na hapag. -l\falaon ko nang binalak na dumalaw upang makausap ka, -ani Ra·mon pagkaraan ng kagyat na katahimikang namagi. tan sa kanila. - Lagi naman tayong nagkakausap, 'B, -naka. ngiting wika ni Chit. - Nguni't ang ipinagtaDahil sa ~ahahalata ni Aida kay Eddie, tumindi pc:mg lalo ang kirot ng may sugat niyang puso! fapat ko'y hindi .ko pa na· $asabi sa ·iyo ka1Lan man, -agaw ni Ramon. -Ma. dalas na tinangka kong isiwalat sa iyo sa paaralan, maging nang dal~win mo ako, danga't m1i::;ip kong kailangang magsadaya ako rito. Ayaw kong magkaroon ka ng bad imprestion ·sa J:~~iii~go si Chit. -Napatunayan · k o n g ang mga katangiang hina· banap ko sa isang babae ay. - . -Tinataglay ni Aida ... -hi.mig-blrong sambol ni Chit. -Oo, nguni't hindi siya lamanlil'. ang nagtataglay niyon, - ani Ramon. - May ibang nakahibigit sa kanya, Chit, Sinulyapan ni Ramon si Chit na muling tumungo. -Hinangaan ko ang isang kagandahan, -patuloy ni Ramon. -Akal2 ko'y maganda rin ang kan¡yang isip, ang kanyang puso, hanggaog sa matukfasan ko ang katotohanang nagkamali ako. -Kay.dali mong nagbago, Ramon. -nasambit ni Chit. -Noon ay halos samba.hin mo ang kagandahang yaon ... -Sapagka't panlabas na anyo pa lamang ang nakita ko sa kanya noon, - matuwid ni Ramon. - Hindi ko pa alam ang kanyang ugali. At nagpapasaJamat ako pagka't habang ·maaga.'y nakilala ko ang tunay niyang katauhan. lbinaling ni Chit sa maJayo ang kanyang tanaw, waring nag-iisip nang ma. Jalim. -Ngayon ay nakilala ko ang babaing bigit na ka.rapa.t:dapat' mahalin, - antig ni Ramon. - lsang babaing ang magandang mukha'y salamin · ng mabuting kalooban. . . marunong manindigan . . . Kaipala 'y naunawaan ni Chit ang katuturan ng pangungusap ni Ramon. Hindi na kailangang tiyakin upang malaman niya kung sino ang tinutukoy niyon. Si Aida, dah.il sa pagkakaugnay . sa dala. wang lalaki -kina Eddie at Luis; siya na bigo man sa pag.ibig ay may sari· ling paninindigan. - Marahil ay kalalabi· san nang liwanagin ko pang an.e: bab~ing n~ging dakila sa akm. Chit, ay ikaw, - sabi ni Ramon. Hindi kinamalasan ni Ramon ng pagkabigla si Chit, parang inaasahang sa gayon hahantong ang kanilang pag-uusap. Ngu. ni't nang hawakan niya Ar-:c ~:o:::..Ar:o ITO AY KAS'\" .O'~ UYAW3 l)INA~AOUl.A ARAW·AR.6.W MALIBAN KÜNG LINGGO SA HIMPILANG D z M y (830 5., Pihil·.::n "!J R¡¡;;yoJ MULA SA IKA· lt:30 HANGGANG IKA-11:45 NG UMAGA. ang palad ni Chit ay marahang umilag. Hindi niya n3'tlnawaan ang maka· hulugang ngiting namintana sa mga labi ni Chit. -Chit ... Hinarap ni Chit si Ramon. -Sagutin mo sana ako, Chit. -Lumuluhog ang got nang tiyak, Ramon. -Hindi pa kita masasagot nan~ tiyak, Ramon. -Kailan, Chit? -Aywan, -paiwas na wika ni Chit. -Maaaring bukas. sa isang linggo, sa jsang taon, o sa ... -O sa oras ng aking kamatayan? , Napatawa si Chit. Napatawa rin si Ramon. Bagaman hindi sinagot nang tiyak ni Chit, si Ramon ay masayang umuwi nang gabing iyon. Nahalata niya sa mga kilos ni Chit na may sinimpang pagtingin sa kanya. At sa paglisail. ay binaon niya ang pag-asang magtatagumpay ang kanyang layunin. Subali't sa maraming araw na lumipas ay tinagby ni Ramon ang gayong pananalig nang hindi niya natamo ang tiyak na 1.asagutan ni Chit, baga. man laging ipinahihiwatig na may pagmamahal sa kanya. Maging si Eddie, katulad ni Ramon. ay buong pananabik na naghintay. Nguni't si Eddie ay higit na nababahala, pagka't hindi sila nagkakausap ni ,\ida. At unti-lmti, pinapawi ng pagkainip at kabiguan ang kanyang pagasa. Samantala,- hindi nagbabago ang pagtitinginan nina Aida at Chit. Sila ang pa\aging magkasama sa paaralan bagaman kusa nila iniiwasan ang pagtalakay sa kanilang mga suiliranin sa pag-ibig. Subali, lihim silang nagkikimkim ng damdamin sa isa't isa. BILANG bahagi ng kur$0 sa Kasaysayan, ang mga estuyauteng na sa unang taon ng kolehiyo sa pamantasan nina Aida ay kinailangang magliwaliw sa maaalamat na pook. -Pihong papayagan ka, Aida, -nagagalak na wika ni Chit. Mapait ung ngiting isinukli ni Aida. -Kung may chaperon, -aniya. -Kahit walang chaperon, -agaw ni Chit. -Hindi mo pa yata ka. bisado ang mga otd ko. -Kabisado, Aida, -ani Chit. -Alam kong mahig. pit sila. Nguni't almost 1.mre ako .na papayagan ka, pagka 't hinrli makasasama ang pinangingilagan nila. Napatitig si Aida ay Chit -Narinig mo ang paliwanag ng propesor natin :;a meeting kanina, --dagdag na wika ni Chit. - Exclusive sa freshmen ang Educational Tour na gagawin natin. Saglit na natilihan si Aida. -Samakatuwid, hindi makasasama sina Eddie at Ramon, pagka't · disqualified sila. -l'viadaling gumawa ng p a r a a n, Chit, -nag. aalinlangang b a d y a n i Aida. -At sakaling makasama sita at malaman ng mga Tiyong at Tiyang, la. long magiging mahirap ang kalagayan ko. -Don't be so pessimistic, Aida -panghihikayat ni Chit.· -Basta sumama tayo. Tutulungan kitang magpaalam kina Mister Buenaflor, kahit panagu. tan kita. At pinayagan · nina Ginoong at Ginang Buenaflor si Aida ... Tuwang-tuwang sumakay sina Aida at Chit sa isa sa tatlong bus na kina·sundo upang maghatid sa kanila sa Bataan. Habang hinihintay ang pagtulak ng mga sasakyan ay masaya silang nagbalilaan. Hariggang sa naglalakbay na sila sa lansangang pambansa sa !abas ng Maynila ay masaya sinaAida at Chit. Nakikisunod sila sa karamihan sa pag. awit ng "Mabuhay". Nguni't ang kagalakan nina Aida at Chit ay nalu nod sa pagkakatuwa ng kanilang mga kasama nang maagapay sa kaniJ.ang sasakyan ang isa sa dalawa pang bus na nagtatangkapg lumusot. N akita nila si Ramon na halos ipaglawitan sa bintana ang katawan sa pagkaway sa kanila. Nakangiti si Ramon. Masaya. Sa sarili'y naitanong ni A ida: K asam.a ka ya ni Ramon si Eddie? At mag. kahalong pangamba at pananabik ang nadama ni Aida. · (ITUTULOY) -o O oSulyap ... (Karug. ng nasa p. 13) ako'y nabigo. Nag.iisa ko leasing anak. Batid na hindi ko siya matitiis. Ba)dt ay ulila pa nga sa ina. 'l'umangu-tango ako. -Ngayo'y ito na lamang ang aking pag-asa, Kaibigang Indo, -at tumanaw sa tabas ng restawran si Alkalde, -ang umiliig siya nang tapat. Umibig nang tapat sa isang babaing hindi iibi.gin pati ang kanyang mga kaplntasan. Alalaong.ba ga, huwag siyang ibigin sa kalagayan mya ngayon. Kung ma~utuklasan ru Virg1J10 ang bagay na yaon. ,na kaya hindi siya maibig ay sapagka't siya'y "gayon", maaaring siya na ang magkusang bumalik sa dati myang sanli. Dumalas ang !lking pagtango btlang p1pmg pagsang-ayon sa sinabing 1yon ni Alkalde. NANANANGHALIAN kami nang maibalita ko ¡>a aKing mag-ina ang napag-usapan namin ni Al· '.k.alde. -At akalain mo, oy, - sabi ko pa kay Maria ko. -Na sa hubng taon na pala ng abugasya nang numinto sa pag-aaral. -Talagang loko, e. - At nilakasan ni Maria ko ang paghigop ng sabaw ng simgang na hipon. May ibig sabihin iyon: walang halaga sa kanya ang aking ~inasabi. Si ~edes ang sa palagay ko'y mteresaao sa akmg sinasabi. Banayad ang kanyang pagnguya. Banayad ang paghigo,p ng sab a w. Maminsan-minsa'y biglang mapapatingin sa akin at biglang mapapalungo ka p a g nahuhuli kong nakatingin sa akin. Tila nais maunawaang lahal · ang aking ibinabalita. KINAGABIHAN, tul ad nang dati, ay naroroon na naman sina Virgilio sa <1ming tindahan. Nag.linuman. i\Iaiingay. Tila ipi)1agpaparangalang sila'y mabubuting magslinom ng alak. Nguni't ako'y hindi na nanaog. Baka painumin 11a naman ako. -Wala yata ang Ka Indo, ho, Ka Maria? -ang .narinig kong tanong ni Virgilio kay Maria ko, Gaya rin nang dati'y hindi nagmagandang.gabi si Virgilio. ~l\Iabigat ang katawan dahil sa pagkalasing kagabi, -sagot ni Maria. Alam ko ang ibig niyang sabihin; hindi mabuti ang ·ginawang pagpapainom sa akin ni Virgilio. May ka lintikan din naman si Maria ko. Nagta\•/a si Virgilio. -i\fahina pala sa alak si Ka Indo, -ang sabi. -Di paris ko. -At nasilip kong kinabug-kabog ni Virgilio ang niliyad na dibdib. Umasim ang mukha ni Maria ko. Nguni't lalong maasim ang aking mukha. Nakatulog ako. Kung gaano katagal ay hindi ko alam. Nang magising ako ay papaalis na sina Vir. gilio. Nakita kong tila malungkot si Virgilio. Nakita kong naghihilik si Maria. -.\ng lintik. -nasabt irog ko'y diyan .,. kinnkawayan ka'y halinang lapitan ang aking nabanggit na punungkawayan'tingnan mo't' anaki'y panikin ng armo sa kan?1ang anin.ong kumiling na suhay. paminsan-minsan kong diyan pagtananin ·ang buntmighiningang hindi ko rnapigil; sa lilim din niyan madalas tapusin ang moa sandaling rnasaklap sa akin. sa nariyang hukay akinq itinabon, ang layaw na hindi nais pang sumibol; diyan din Sinigan ang ?UJ{Jsilbing la.son :sa aking pangarap na di-napayabong. sayang na panahong hindi na mabawi, rliyan 1.nunsal niring mga labi; ,sa panaginip kong walang makawari, diyan sinarili't nang hindi mapawi. . at, sapagka't diyan wawakasan, irog , a?!.g sanhi ng aking madlang pagkatisoddiyan dilt ibig kong malcitang umusog ang isang nagisnang simulang nilimot. ko sa sarili. Si Maria ang aking tinutukoy. -Parang mantika. -At ang dati kong kaba'y naramdaman ko na naman. Baka. -MUKHANG nasusu· hulan ka na ni Virgilio? -naisumbat ko kay Maria nang umagang yaon, pagkagising niya. Pinandilatan ako ni Ma· ria. Mahirap daw mangyari ang bintang ko sa kanya. Kung ang pag-ayaw koraw kay Virgilio'y sampu, siya ay limampu. -May kaba ako, oy, ____, ::;inabi ko na kay Maria ang nasasaloob ko. . -Ako rin. oy. -At humanga ako kay Maria ko. Matalas din pala ang pakira~dam. Gaya ko. NANG sumunod na gabi ay muling huminto ang jeep nina Virgilio sa aming tapat. Mananaog sana si Maria. Pinigil ko. -Subukan natin, -anas ko. Nasisiyahang tumango si Maria. --Lilllang bote, Sedes, -narinig namnig bungad ni Virgilio. -Walang alak, -sagot ni Sedes. Halatang galit. Hindi tumitingin kay Vir. gilio. Nakahalukipkip. Nagkatinginan kami ni Maria. Bakit mawawalan san ni kasama. Nagsibalik ang mga iyon sa jeep. Naiwan si Virgilio. • Kinuha ko sa takyaranJ .ang aking pisaw. Magaga. mit ko rin yata ang pisaw ko. nasabi ko sa sarili. Nahalata kong tila naaalinsanganan si Maria. Lumapit si Virgilio kay Sedes. May sinabing pabulong. -Sinabi ko na sa'yo kagabi a:ng niloloob ko sa bagay na 'yan, -sabi ni Sedes. -Kung hindi mo masusunod ay wala akong ipinangako sa 'yo! Matagal na napatitig si iVirgilio kay Sedes. Tila sumasamo. Tila napahahabag. -Alang-alang sa 'yo Sedes, -ang sabi at marahang tumalikod. Lumakad. Huminto. Bumaling kay Sedes. -Pinangangako kong ang lahat ay 'gagawin ko alang-a1ang sa 'yo. Magbabagong-buh3y ako. Sedes, magbabagong-buhay ako, gaya ng f Buklatin sa p. 31) Tumulong sa Krus na Pula sa pakikibaka.sa kahirapan. Sumanib at magli11gkod-mag-abuloy sa Krus na Pula! MAk.;O 3, 1957 - MAGASIN NG BAGONG BUHAY--T7 NOON, sa baryo nina Kad yo, ang maging kunduktor ng bus na bumibiyahe sa -kanilang hayan ay isa nang mainam na trabaho. Pasigaw-sigaw lang daw, pasingil-singil, patiket-tiket al pasukll-sukli ay na. pakalaJti na raw ng kinikita. Umaabot ng pitong "piso isang araw ang kita ni Masong na kunduktor. "Masarap pa raw ang bu. hay ng klinduktor, laging _sa restawran ang kain Jagi sa Menila, at laging nakakakita ng magagan dang·dalaga (mga pasahera) al lagi raw may bawak na kuwarta. At kung magkakasarilinan pa kayo ni Masong at ipanganga. kong walang makaaalam ng kanyang mga sasabihin, ipagtatapat pa niya ang kanyang mga ~ide ffne {daw). Sa mga sukliao daw. Sa mga tikitan. Sa gasolina ng bus na· pi:n a g k u k u n d u k t uran. · (Ayaw lang ni Masong ipanabi pa sa iba pagka't baka raw matutu· han ng ibang kunduktor ang istrok. Basta magkun· duklor daw sina Kadyo at nang makita nila.) . Al nagkunduktor nga si Kadyo. Nguni't pagkaraan ng dalawan.J' araw ay nagbitiw at ipmangalan. dakan na sa kanilang na-. yon na - wala na raw pi. nakamahirap, pinakawa. lang.kuwneta, pinahamakunsimisyon pinakamasaklap, pinakadelikado al pinakamalas na trabaho kund.i ang magkunduktor. Halos gabi-gabi'y nagd.idiühensiya si Kadyo ng makakausap upang sabihin sa mga ito na gano'n ·at ganito pala'ng magkunduktor, saka durugtungan pa niya ng 'Ku pa,. f"e. huwag kang mo.gkaka. moling pumasok na. kunduktor. Mabuti pa'y mo.g. hukoy ko mz lang ng ilog at bak_ a sakaling · baguhin nng Blbliya, e, mababalita ka pn sn buong mundo. (He.he.he). Ngayon ay marami nang nakukumbinse si Kadyo sa kanyang paninira sa pagkukunduktor. Paano, ba. go slya manira ay ikinukuwento muna niya ang nangyari sa unang araw ng pagkukunduktor niya, ang sa buong buhay n"fya'y pinakamapait na raw na ·istorya . ito . ·:"'············ INALAT LANG SI KADYO Third-tJ"ip sa umaga ~~~;~m~;a ~fasbi~~~t:~: Jamang ay inUabas na nila ni Tino ang bus mula sa terminal na malayu-layo rin sa linyang pagbibiya. hihan. Nangangaligkig sa ginaw ang dalawa. Parang may dalang tubig ang hanging nasasagip ng mga bintanilya ng bus dahil sa mabilis na pag¡)apatakbo ni Tino. Nguni't kung tingnan ni Tino, si Kad yo'y tila hindi nagiginaw. Malikot ang katawan ni Kadyo. Punas dito, punas doon sa mga upuan. Suugaw: dilo, sungaw doon sa mga blntanilya. Wa. lang.malay.gawin si Kad· yo sa loob ng bus. - Huwag ka munang humanap ng pasahero, - puna ni Tino sa pagsungaw .sungaw ni Kadyo sa mga bintanilya og bus. -Wala pa tayo sa ating linya. - 'Ba, hindi. Alam ko l~amang hindi pa natin linya ito, e ... -malik· sing sambot ni Kadyo. Hangga't maaari'y ayaw niyang masabing may di siya alam tungkol sa pag. kukunduktor. Pitong araw siyang nag-cstlldyante sa pinalitan niyang kunduk· .tor ni Tino al pag nagkabisala siya o nahalata si· yang hindi pa pupuwede ay papalitan din siya. Bumagal ang takbo ng bus. Sumapit na s.ila sa p~na~~puno llg linya. At hmd1 na nakuhang sumigaw ni Kadyo. Biglang nagkaldagan ang mg:a pa· saheroni sa malas ay matagal nang nagsisipaghintay doon. Nalito pa si Kady.o. Puno na ang bu~ ;.y hindi pa halos naititigil ni Tino. Nani mullng paandarin ni Tino ang bus ay apaw na ito. May naka!abit na sa estribo. Parang sardi. nas ang nangakatayo. Parang hilong-talilong, nagtiket si Kadyo. Sa'n. 'k_ayo? Tiket. Sa'n kayo, t1ket. tiket. . . tiket .. . Klik. klik. . klik .. . klik. . Hindi malaman ni Kadyo kung sinu-sino ang kanyang uunahin. 11-MAGASIN NG BAGONG BUHAY - M•ASO 3, 19S7 Nguni't kahit nalilito'y · uatutuwa si Kadyo. Sa ~oob.loob niya'y hindi Ja. mang pitoni piso ang kanyang kikitain pag ga. yon nang gayon ang biya· he. Tíket. tiket . . . tiket Panay ang klik ng kanyang pambutas ng tiket. Hindi maubos.ubos ang mga tintikitan ni Kadyo. Hindi naglulubay nang katitigil ang bus. Sakayan pa rin nang sa. kayan ang mga p:isahero. Isang lalaki ang tumapik kay Kadyo : -Padre, lkinalulungkot ko. Baka i'Sabíhin mong nagdidis· kump'yado ako. . Pero, bababa na ako. e hindi mo pa yata ako susuklian. - A. e, sandali lang, hoss. . . Magkano ba'ng bigay mo'! -Medyo napa. hiya pa si Kadyo sa humihir.gi ng i;ukli. -Nakita mo na, e, di nakalimutan mo na nga ... 'Ku, huwag naman, Pare. 'Yan na lang ang pera ko at baka maglakad ako sa pagbalik. 'Yan. 'yang nagiisang lilimahing hawak mo ang bigay ko. - Hinawakan pa ng lalaki ang lilimahing kasama ng ma. raming pipisuhing nakai. pit sa mga daliri ni Kad• yo. Dali.daling nagsukli si Kadyo. May palaway.laway pa siya sa hintuluro nang binibilang na ang lumalagutok na kuwatronobenta. Pagkasukli ni· ya'y pumara ang lalaki al bumeb:1. NatuwA pA sa sa. rili si Kadyo. Tamang.ta· ma sa bababaan ni lalaki ang pagkakasukli niya, mabilis kasi siyang bumi· lan~. e, naisaloob pa niya. S1ge si Kadyo. Singil, sukli, tikcl. .. Sakay, baba. Baba, sa· kay ang mga pasahero. Alas-sais pa lang ay pi. napawisan na si Kadyo. Nakahalata siya sa sarili. Pagod na siya. Nguni't hindi naaalis- ang katu· waan niya. Malaki naman ang kanyang kikitain. Walang anu-ano ... biglang nagbreak si Tino. Napalingus.lingos si Kad· yo na kasalukuyang nagbibilang nang ipanunukli .sa isang pasahero. Sa cstribo'y nakita niya ang isang pasaherong naghihi· lahod no sumampa. Bíg. lang nahawi ang mga na sa estribo at ang kasunod 11a nakita ni Kadyo'y isang pulis. Mainit ang tingin sa kanya niyon. Saka nai. sip ni Kadyo - tiyak na nahulog ang pas"aherong iyon at siya ang manana· got. Sagutin ng kundoktor ang kaligtasan ng isang pasahero, kailanpama't ito'y na sa sasakyan, ang bilin sa kanya ng manedyer na tumanggap sa kan ya. Hindi na pinag-usapan nang matngal ang hulihan pagk;i't maaabala a n g mga pasahcro, kinuha ng pulis ang sedula ni Kadyo. Halos ibig nang ku· b<iin ni Kadyo ;:ing nahuh~ ~~1 C!stribo na isang 1Jin:1!il~· '· nguni" t nt11tRW8 naman siya pagka'l naba. lian yata iyon ng kasu-ka:suan. Walang nagawa si Kadyo kundi ang maghinagpis nang lihim. Nagu. nita niyang tiyak. na mag. mumulta siya. Naglaho ang pag-asa sa buhay ni Kadyo. Bigla siyang na. lungkot. Ngayon ay marami sa mga pasahero ang naka· baba na at iilan-ilan na lamang ang sakay ng bus. ,Nainip na si Kadyo sa pag. sapit nila sa Dibisorya. Napaupo si Kadyo sa laki ng sama ng loob, ngu. ni't bigla siyang napatayo na.ng makatanaw ng isang kawang pasahero. Sa tingin niya'y may dalawampu ang mga iyon, at pumapara. Napasugod si Kadyo sa estribo. Tinigi. Jan nila ang isang kater· bang pasahero. Sa tingin ni Kadyo ay m~a probin- · siyanong bagong salta ang mga iyon. Al naisip ni· yang gumanli sa mga iyon para sa pagkakahuli sa ~anya ng pulís. Tinik.itan niya ng tig-bebeinte ang mga probinsiyano. Angalan dilo, angalan doon ang nangyari nang makila ng mga iyon ang kanikanilang tiket. Sos, Bayaiv. kamamahal pata naman ng pamasahe sa Maynila, ang sabihan. Sa atin. c. isang daa11g kilometro e, diyes ld· 1 1 g, a! . . . A11ong diyes, singko lang pag sa. ~-areta ka sumakay ! Ibig sanang matawa ni Kadyo nguni't kailangang maggalit.galitan siya. -Tama na 'yang mga abla, mga Pare. -pi. natigas pa ni Kadyo ang matigas na niyang mukha. \\talang nakakibo sa mga probinsiyano. Nagkatinginan lamang ang mga iyon. Nguni't isa ang biglang napasigaw . . . --Teyka, teyka ... Kuyang. . Sa'n ba, papun. .ta'ng tarak na ito? Nagkalingusan ang mga probinsiyano. - 'Ba, hindi dito ang si. nabí ng Tatang ko, Bayaw. . ·-bulalas ng isa. -Para, para. . . Pare ... 'Ba, teyka. kami'y malili· gaw . . -S<1'n ba kayo pupun. ta? -tanong ni Kadyo. - -Sa Kayapo... Kayapo, Pare. Ang sabi ng Tatang ko'y matami raw restawran do'n. Napakamot sa ulo si Kadyo. -Do'n nga. Pare. Alam mo'y papasok kaming taga.hugas ng ping. i::;an, ey. . - pagrnamala· ki pa ng isa. - E, siya. .. siya .. .Sige. magsibaba na kayo. Hindi hu ito ang papun~:~~ n%~~~~~~ ·hu ~~~: Sige. magbayad na kayo ,,, · ··Bumallng si Kadyo kay Tino. -Patigilin mo nga, Pare. Tumigil an¡, bus. Nag. 1 mamadaling nagbabaan ang mga probinsiyano. 1 Biglang nahawakan ni Kadyo sa polo ang isa. -Sos, at baket mo ba ako pinipigil, Pare . . . hindi ba pinabababa me> kami? -anang nahawa. kan ni Kadyo. --Oo nga, pern magba yad muna kayo. -nananakot ang boses ni Kadyo. -'Ba, ikaw ba'y nagha hanap ng hirap ng kata. wan! Nakita mo nang napagkamalan lamang na· min ang inyong tarak ay pagbabayarin mo pa kami. --'Ba, ba, baka ikaw ang naghahanap ng hirap ng 1.:atawan! ... Basta magbayad kayo. . . Hindi ka makabababa hangga't ni Kadyo ang mga de-bulka11. at mga kulay.ube. - Baka balutin kita ng pera. Ano'ng malay ko kung ni. loko ka no'ng unang hu. mingi sa 'yo ng sukli. Namutla na si Kadyo. Pero, hindi niya maatim na suklian uli ang lilima. hing iyon. - Sukli na't bababa na ako. Hindi pa rin makakilos si Kadyo. Muling dumukot ang lalaki. Baril ang inilabas niyon, kalibre 45! B a g o namalayan n i Kadyo, nabilang na niya i<!ng panukli at naiabot na niya sa lalaki. At kasunod daw ng lalaki, umibis na rin si Kdayo. Umayaw na sa pagkukunduktor. (X) Noon siya natutong magpagabi at maglasing sa restawrang pinagliling. kuran ni Marcy. (At nag. kalapit ang mg11. kalooban nila ni i\larcy.) Nagpapa. gabi siya upang huwag na niyang maratnang gising si Linda. At kung gising ito, ang bisa ng ininom niyang serbesa ay ¡;apat na upang magpa. manhid sa kanyang damdamin. Sapat na upang huwag siyang masaktan sa ikinikilos nito. hindi mo pinagbabayad ang iyong mga kasama. Pagtitiwala ... ya~o~~~k~~n~rk~l~~b~i:: fKar1101tm y i1r1 nasa pah. 121 Datapuwa't malimit na lumalabls ang kanyang naiinom. At sa paglabis na iyo'y unli.unti niyang nauunáwaang naghihimagsik ang kanyang damdamin, na ang pinaghihi· magsika'y ang kanyang paraan sa paglunas sa ka· biguan ni ya. ang paglalasing. Kaya ayaw na niyang maulit ang nangyari sa kanya nang sinundang ga. bi. Lalo siyang masasak· tan kung pagtatawanan siya ni Linda. At upang huwag siyang mapagtawa· nan ng kanyang asawa ay uunahan niya ito, sa pa· .mamagitan ng pakikipag. ugnay niya kay Marcy. sa dumukot iye>n. Pitaka marahil ang dinudukot. naisaloob pa ni Kadyo. Nguni't bigla siyang namutla - balisong ang inilabas ng probinsiyano. -E, di. . . sige, subu. kin mong huwag akong pababain nang magpa.vulcanize ka ng mga piyesa mo .... -anang probinsiNano habang itinutuon kay Kadyo ang balisong. Ayaw na ayaw ni Kad. yo, pero binitiwan niya ang probinsiyano. Parang binitiwan niya ang tres sisenta. Labing\valo ang mga probinsiyano. Tinikitan níya nang tig.bebente· an~ mga iyon. Mangiyak.ngiyak na na· paupo na si Kadyo. KasaJukuyan niyang pinagdi· dili.dili ang kanyan~ sinapit nang makarimg siya . ng isang malakas na hoy. Napalingon siya. Isang tila boksingero ang nakita niyang nakatingin sa kanya. Tumayo siya't lumapit doon. -Na sa Dibisorya na ta· yo'y hindi rno pa ako sinu. suklian, a! - nakakatu. yang sabi ng lalaki kay Kadyo. - Magkano ba, boss? - tanong ni Kadyo at nagbi· lang na ng panukli. -'Yan lang namang akin ang hawak mong li· limahin, e, tatanung.tanong ka pa . . . Parang sínikwat si Kad. yo. Sumaksak sa isíp niya ang nasuklian na niya pa. ,ra sa lilimahing hawak tiiya. kanya upang maghanda ng kanyang pagkain. At malinlit niyang malaman sa kanyang ina na matiyagang pinagpapaalalaha· nan nito si Linda hing. gil sa malamig na pakiki· tungo sa kanya. Sui>ali't siya'y tao Ja. mang. l\fay hantungan .ing kanyang pagpaparaya sa inaasal ng kanyang asawa. Al umabot sa hantungan ang kanyang pag. paparayang iyon nang magpatuloy sa pagwawa. lang·bahala si Linda. Natutuhan niya an) magdamdam kay Linda. ang mamuhi. Nagdaramdam siya sa pagwawalangbahala_ nito sa katapatan ng kanyang pag.ibig. Na· mumuhi siya sa pagwawa. lang·bahala nito sa pag. aalaalang kanyang iniu. ukol. Kaya nang piliin niya nang hapong iyon ang su. Jok ng restawrang laging kinasusumpungan sa kan. ya ni l\farcy ay hindi na serbesa ang kanyang sad. ya na maaaring maging dahilan ng pagtawa sa· kanya ni Linda. - Talaga . nga bang kape na lang ang ilnumín mo? - bungad ng nagba· lik nang si Marcy. Nang balingan niya ang dalaga ay nakita niyang may pag. 2alinlangan ito sa paglalapag sa dalang tasang may ka pe. Tíníngala niya si Marcy. GUWAROIYA: lkaw nil "aman, S;r, loob ne c&.lawam· pung tao", panay mukha mo na h1n9 ang nakiki· ta kong naglabu·masok clito sa b/Ubicl. PRESO: Kasalanan ko bl kung hanggeng ngayon e, guwarcliya pa ri" keyo? Kung natat•H ba kayo ng ranggo e, di hindi na "inyo eko makikite rito! Ido: SQrry, Lola, hindi ako ";iglilimos u kalude. - Pero, Pare, may na- 1 kahingi na ng sukli para sa lilimahing ito . . . A"SI "ililimusan ko lang ho e ang mga n~ sa harap ng 1imbahan. LOLA: kung gayon po'y hihintayin ko keyo H Qui .. - 'Ba, 'ba, at ang lo. kong ito. a! . . . Ano ba'ng palagay ino sa akin, ha?_. Dumukot ang lalaki. Inila. bas ang nangangapal na pitaka. Binuksan at ipi. nagwaswasan sa mukha .. lOO: Bakit ho? LOLA: M;iy u rili hu akong upisina u Quiapo, do'n nagpupunta ang mga suki leo kung uaw ng Blyor· nu. Nagsisipamilog ang mga mata niyon, nagsisipa· ngislap. - Oo, kape, -tugon ni· ya. -At dalawang tasang ikape, nang magkasalo tayo . . . Umupo ka. Wala, nama;.g kumakain, a. -Bigla kang nagbagoJ1gayon, Dardo? - May kaligayahan sa tinig ni Marcy. Urnupo ilo sa ma· '.lapit sa kanya. -Bigla ~ang tumanggi sa pagla·1asing, at ngayo'y idara· lmay mo pa 'ata ako sa pagdiriwang mo. -At na. ibadha ang pagbibiro sa mukha ng dalaga. -Ayaw mo bang maki· hati sa pagdiriwang ko? -Ku, at para namang talagang may ipagdiri· wang ito. -Mayro'n nga, Marcy. lpagdiriwang ko'ng pag. kakamulat ng ak.ing mga mata. -Sa'n? Sa'n namulat. Dardo? -Sa. katotohanang hindi pala sa paglimot lamang ,Anaaaring lunasan ang kabiguan. Malulunasan din pala iyon sa pamama· gitan ng bagong pag.ibig. Muling umilap ang mga mata ni Marcy. Tumayo. ~ubali't maagap siyang hinawakan ni Dardo sa isang kamay. -May magsisikain, Dardo. Baka ako kagalitan ng ka bise. -Pero, hih.intayin kita hanggang sa magsara ka· yo. Natitiyak kong hindi mo ako bibiguin sa kauna.unahan kong pag·aanya. ya. :\Iamamasyal tayo, Marcy. Napatigagal ang dala. g:i. Sa malikot na paggalaw ng mga mata niya'y nakalarawan ang malabis na pagkabahala. May pag . tingin siya kay Dardo, a~ ,11lam niyang hindi pama. .masyal lamang ang tinutukoy nito. - Hlhint a y.in kita, Marcy, - pagturol ni Dar. do sa kalooban ng dalaga. ¡Naramdaman niya ang marahang p a g bawi ni Marcy sa kamay nitong hawak niya. • -Huwag mong saya· ngin ang pagtitiwala sa 'yo ng iyong asawa. -Pagtitiwala ! -naibulalas niya. -Wala siyang tiwala sa akin, Marcy. -W aJa na nga si yang tiwala sa 'yo, e. . lalo mo pang patutunayang hindi ka nga karapat.dapat pagtlwalaan. - Basta 't hihintayin kj. ta. Hindi umimik si Marcy. Magpapaunlak ka ba. li-Iarcy? - samo pa rin ni Dardo. -Titingnan ko, -at wa. lang lingun-likod na ANC DAKILANC KAIBICAN SI LITA ay mabuting ma· kisama sa kanyang mga k:i· ki!ala at katunayan :;iy di n:;i m:;ibilang ang mga nagin.g matalik "iy:;ing k3ibigan. Ngunl'I u hi"di niya <na· lamang dahibn. ang lahal "an¡ kaibigan niya ay nagsi· silaro pagkatapos nii: maik· ling panahong pagtitingina!l nila nang masasabi niyar.¡t halos higit pasa pagtuturi· ngan ng magkakapatid. Kai· lan man ay ·hindi.siya na~·, luroon ng kaibi~ang pane:· matagalan. Kailan lamang ay nagka· tampuhan sila ni Lourdc~ sa kagagaw3n na r i " nito. Alam niyang nagku· \ang .si 1,ourdes at hinint:I)' lnmang niyan¡ aminin ni· yon ang pagkukulant n11. yaon. Nguni't hindi inamln ni Lourdes ang lahat, at labis siyang nasaktan. Ka· pag slya ang nagkukulang kay Laurdes ay buang pa¡· ¡¡>apakumbabang lnaanim nh·a al inihihingi ng pau· manhin. Dahil sa siya'y na. saktan. hindi na niya bina ti si Lourdes. Hindi na rin ¡ iya binatl ni J.ourdf!S at :u\U)'an nani: lumayo. ls;in~ araw, pa¡ karaan nang m;iy is;ing linggong paglalayo nila ni Lourdes. ay napi\itan siyani: lumapll sa 9irl counselor ng kani· lang paaralan. Inilabad m· ~·a ang Iahat nang namag1 · t11.n sa kanila ni Lourdes. Sinabi pa ni Lita "ª halos gayon clin ang mga paDJe· yayaring naging sanhi ni; paglayo ng iha pa niyan; k3ibigan. Pagkatapa~ marinig an¡.: kanyang pa11Jalahad ay "angusap ang ta¡apayo: -Alam mo, Lita, tamang ang pagkukulang :iy na s1 kanila: ngunn dapat mong ª "li"ing ikaw ang dahilan ng kanila"g paglayo. Hindi ka marunong magpauman· hin al magpat.:awad sa Jta. nila"g mga pagkukuh1ng. Ang pakikip11.gkaibigan ay isang pagpapak:isakit, pai unawa, al pagpapakum· beba. Pagpunan mo a kung kailangan ay pagdu· sahan mo ang kanilHg pagkukulang al hindi nila · matulutuhang lumaya .~.¡ iyo. Sa halip ay mapapa· mahal ka sa kanila nang higit pa sa irong inaasa· han. Hindi mo dapat hin· t;iyin kailan man na gawin nila sa iyo :mg mga iniu· ukol mong pagtingin s~ kanila. Kapag 11agawa mo ir an, ik3w na pi"akads.ld · Jang kaibigan sa lahnt na n~ pauaho"! - C.R F. MARSO 3, 1957 - MAGA.SIN NG BAGONG 8UHAY- .J9 umalis ang dalaga. Kinusa ni Dardo ang µnti.unting pag-inom sa lumamig nan2 kaping idi 11ulot sa l<anya ni Marcy. lbig niyang manatili sa 6ulok na iyon hanggang sa magsara ang rcstawran. Buhal sa sulok na iyon ay sinusubaybayan ni Dardo ang kilos ni Marcy. Nakikita niya ang pagka balisa ni Marcy, ang pagkaJito. Nakikita niya sa leilas ng dalaga na may pagtutunggalíng 11:::igaga. nap sa katauhan nito. Pagtutunggali ng isip al ng damdamin. Matagal siya sa sulok 11a iyon. Matagal na mata. gal. Subali't minsa'y namalaan niyang pumasok si ~:r~~sf:wr:~~ººXt 1ui:~~~ na niya nakitang Jumabas. Nang itanong niya ito sa kabise ay nabigla siya. Umuwi na raw. Sumakit daw ang ulo. at sa pinto ng kusina nagdaan. daman na lamang niyang :mahigpit ang pagkakayakap ttila l)i Linda, at mariiu an.I? pagkakalapal ng kanilang mga labi. -Unti-unti akong nani. wala·sa ipinapayo ng,inay. -Nasa linig ni Linda ang pa.e:hingi ng paumanhin. -At natutuhan ko sa kanya na kung minsan, ang nagiging dahilan ng paglayo ng lalaki ay nasa amin ding m';a babae. Wala kaming tiwala, kaya kami pa ang nagbubuyo sa inyo upang makallmot sa tahanan. - Salamat, Linda! Salamat! - Kagabi man ay ako na an.e: naghintay sa iyo. Pero lasing na lasing ka kaya hindí mo nalamang nag. . . nagbago na ako. Sa muling pagkakalapat ng kanilang mga Jabí ay natiyak ni Dardo na hindi na siya magpapagabi sa restawrang pinaglilingku~ . ran ni Marcy. sapagka't hindi na niya katatakulan ang umuwi. (X) Mga Suliranin.,. í Karug. 11g 1w sa p. 8) ing na sa ganyang gulang ay karaniwang hindi ma. pagkakatiwalaan at madaling akitin sa ngalang ro· mansa. Tinanggap niya an.e: iniluluhog mo na hin di na marahil inisip ang magiging kalagayan niya. 'finiyak pa niyang in1ibig ka bagama't síya, sa kan. yang sarili, ay hindi pa ~nakauunawa ng lunay na kahulugan ng kanyang binitiwang pangako. Hindi mo na sana hinin.gi pang patunayan niya ang kanyang katapatan. S a pa t nang sinabi niya sa iyo na "makaaasa ka." O bak<\ ·naman hiniling mong mahagkan siya o higit pa upan.e;-- patunayan ang kanyang pagmamahal sa iyo? Pagkaraan ng sampung liham na walang tugon. ay kailangang tang,gapin mo ang katotoha nan,e; nagbago na· siya ng pa\agay ukol sa iyo·~ Mabuti pa'y huwag mo nang .;ayangin ang iyong panahon sa kanya. -MARJS. S:\ . -oOoUmuunlad ... IKug. ng nasa p. 10) hindi naman pinalitaw na may anling-ating C1 taga. bulag ang babae~ Kapani. paniwa\a kaya'! Sa isa naman: karatliw;:n din ang takbo ng ka,5aysayan al hango sa tunay na buhay. Sumapit ung tagp('lng ;ing bidang batang lalaki ay hinabol ng mga kawal na sandalahan. Nahuli ang bata at ;!i:mlpi. . nguni't kalabas-labas, ang mga kawal p<l. ang nangagkabukol at nangabulagla at ang bita ay muling nakatakbong nagtatawa. Talagang bida nga'. Nguni't hindi kaya magawang bida ang bata sa isang paraang kapanipaniwala at hindi sa gaSa kanyang pag-uwi ay ~;:~da~=~u::.~hlª~f;:. ,-------------------------"'; ~~a~g k:~ :1:~ii a ~1ª!!1 ! ,Marcy ang pag-iingat sa j ~ ~ -;J~ r:::"f:::::,~~~ p~~y.~~: 1 , , fiii". ,~~ da siya namumuhi. Sa wa~ ~y _ -~ª~~~~n n~i 11c~~~a~~ k:::~ , - f.fJ f .fi. lbJg. Buo na sa isip niyang sasaktan niya si Linda. Kaya niyang mapatunarang iniibig pa rin niya Jto. Sapagka't hindi niya tnalilimot ang diwa ng natunghayan n i y a sa 4.sang aklat: Winawa..sa~ ng isang umiibig ang nilikhang kanyang iniibig. Jto'y isinasagawa ng ma. tapang sa pamamagitan nq sandata, at ng duwaq ·sa pamamagitan ng halik. Nang sumibat ang liwanag na naglagos sa itinulak niyang pinto ng kani· lang sala ay itinapat niya sa liwanag ang kanyang ~~~~~ro 1:~~~~~z~:~~: yang gising pa si Linda. Ngayon niya kakalusin ang pagwawalang-bahalang Jagi niyang nasasaksihan dito. Suball"t nang pumasok slya sa komedor ay hindi ang kanyan2 ina ang kanyang nakita. Si Linda ang nagkakang-aantok sa pag. babantay sa nakahandá niyang pagkain. At ang anyong iyon ang pumawi sa susun-susong hinanakit na malaon na niyang kinukuyom sa kanyan.I? dibdib. IN DESPAIR MAY ARAW KA RIN Na sa aking pagdaing. Na tila hindi mo (8uon9-pu1ong lnlh•h•ndo~ by OY ni OM; by Rutit ni Cyd; kay Tony ni Lalino; kay Pedy ni Min; kay Tony B. ni RoH Lun1; "' iHl"l9 "dilag" -H kany<ang nap• ••l•l•ng "t•lisuyo"; k.:iy Loy ni Cholit Lacdan.J (H•ndog kay NDC "9 iu~:i pinapansin n•~t•t•ngi; kay Raquel nl Ay may araw ka rin. Toti Reut" nq MLQ;5a la· hat n9 t.aga-PNC, pangkat 111, ni May Lontoc; kay C. Elin RonH ng kanyang mga tinuturuan H PCC) Ang ating kahapong You laught my heart how kay-saya to dream Kailan man ay hindingThrilling each moment hindi divine li.fawawala sa alaala -oOoRABANG, LALONG (Buon9-pagmam.t11I na íni· H lly kin.a Cl.aira, Llr, CI· ding, Ze n". at Annetle ni MN ng PCC.) Just for a while you were Tulad natin ay mga ibon mine Kumakanta sa himig ng Habang nagkikita'y lalong Now J'm alone in despair isang awit ng pagsinta nasasabik 1 never thought love Nguni't dumating ang Habang nasasabik lalong would end sandali ibig And broken dreams would Na akory iniwan mo kaya Habang magkalayo lalong remain lubos a"konf!: nagdusa naünip Changmg my JOY mto pam At ngayo"y na~babago Habang naünip, nayaya· Don't leave me now m ka'y halos ikamatay ko mot na di ko malaman · despair Án·g pag.íbig sa labls na Habi ñg nayayamot ang Loving you has be en the kamandag. puso ko nama 'y only way nasasaktan l've learned to make llfe Habáng nagt3tagal ang so gay - Koro- · ating pagiliw Now it seems you let me Lalong nagmamahal sa go astray Kay-dali mong magbago iyo giliw And J'm lost forever Kay-dali mong malimutan Haba;ig nagmamahal ako How can love sweet Ang sumpa mong ako sa iyo'y Jalong nangamemories lamang. . . ngarap Fadc like a dream with Ang tangmg pag-1b1g mo Habang sumasarap ang regret Ang pu_so mo t puso ko ating paggiliw And why must you Dati'y . nagkakaisa ~g Lalong M~hahanap sa Lc:~si~~p'::; now in Kah~~t~?~s:~ ~f;1~!~po iyo, gíliw.. , despair. Naglaho ang pag-ibig Habang nak1klta_ k.Jta y Ang iniwan mo ngayon lalong nasasa~1k Pasakit at Iuhang anoog Haba~g ,nasas~~¡~ lalong yong paraan na naginf!: ti la si "Superman" ? a~~ª¡ft~r~~.·itu;¡bj~º ar~~ b1dang babae sa b1dong lalaki. at sa ilang kadahi. 1 a n a n. nagbalatkayong isang lalaki at tumira sa bahay ng bidang lalaki. Kilalang-kilala ng bidang lalaki ang bidang babae, nguni't nang nakadamitlalaki na, hindi nama11 nagbabago ang mukha kundi an.I? gupit lamang, ay hindi na nakilal3.. Hin di na nahalata ang boses, ang kilos. ang dibdib, ang kabuuan ng anyo na ano man ang gawin at kahit na pagbali·baligtal'in ay l a 1 a g a n g makikilalang isang babae! Maganda nga ¡¡ng istorya, nguni't kapanipaniwala k;:¡ya .. . ? Ang ganyang mga "kakuwanan" ng marami nating pelilrnla ay masasabing maliliit na bagay la¡naug al dahU lamang sa kapabayaan ng direktor. pguni'l nakasisira nang malaki sa kagandahan ng isang pelikula. Kung pag. iingatan lamang na hu· wag maulit ang gaya ng mga nabanggit, kaipala'y higit na masasabing ganap na nga ang tinamong kaunlaran ng pelikulang Pilipino Sa lbabaw,.. <Karurtonr nr na sa p. 141 ha, a. Kung sinuntok ka ng anak ko'y di mababakas ko sa mukha mo. -Nailagan ko ho ang kanyang suntok. e. ' Dumating ang ama't ina ni Mario, at nag-uslsa ang mga ilo . _ -Pangangaralan n 'yo ang anak ninyo, - ga"lit na wika ng lalaki kay Mang ¡l{aryas. - Kabagu-bago r i t o'y nang-aaway ·na agad. N a n g makaalis ang mag-ama ng bata ay inusisa ni Mang Karyas ang •mak. Nguni't hindi kuml· bo si Mario. Batid niyang sabihin man niya sa kanyang ama na wala siyang kasalanan ay mágagaliL din ilo sapagka't lumaban siya ng away. Ayaw ng kanyang ama na siya')' .makikipag-away. I s a n g pingo! ang naramdaman ni Mario sa kanyang tainga. ) -Linda! - Hindi na niya napunang napakalamblng ang pagkakatawag niya sa pangalan ng kanyang asawa. At naram20-MAGASIN NG BAGONG BUHA Y - MARSO 3, 1957 pait sa ayo y umub1g. Nguni't dapat mong alalahanin --oOo- Talagang . . . hindi ko tuloy malaman kung ano a11g masasabi ko sa iyo, bata ka. Hanggang dito'y dala mo an~ ugaling siya. kong ikinalinis sa iyo noon.I? tayo'y na sa May~ nila. Hindi ka ba nahihiya 1liyan? Dayo lan1ang tayo sa lugar na ito. Dapat ta! yong makisama nang ma( Buklatin sa pall. 31) ~HDRAKE ang SALAMANGKERO ·~ ! Ar 1s1~A N>G /V6A pAtJ1f'./<l)~ TlMP.AL.AK SA MAY' \~ O~G SA>'.5"'-· MARSO 3, 19S7 - MAGASIN NG BAGONG BUMAY-21 (AN~ PANG-.'\LAN NG MGA TAUHAN AT ANG MGA PANGYAYARING &UMUBUO SA MGA KUWENTONG NAlALATHALA SA MAGASING ITO AY PAWANG KAn:ANG-ISIP LAMANG NG SUMULAT. ANG ANO MANG PAGl(AKAHAWIC SA TUNA Y NA BUHAY O PANGALAN NG SINOMANG TAO, BUHAY MAN O PATAY, AY ISANG PAGKAKATAON LAMANG NA 01 SINASADYA) 12--MAGASIN NG BAGONG BUHAY - MARSO 3, 1957 PAKANLURAN ANGMGA WEGONf MARSO 3, 19.57 - MAGASIN NG IAGONO IUHAY- 1J S"t"'1A81 K1ÑA. íp.,¡¡:::ZAJJ NG NAGHIHINGALc>..iG · Í.AOtJG -G.U~í f\JA 1$1tro.ÑG BAQAHJG P\.lft UMANO ,ANG RS-'r"NA .sA ISANG C\- K:AL.A.Yl.JANG íJ210o. L..0..v..AICA.t? PAíUNGONG HILl"GA ANG TAí'l..óNG MA...ii..At...AKB-A".I" UP.At-JG H.A..1-JAPIN Al-JG f\IP.PAG-A·i-~ f21SYN.A.--AT" PATUt-IAYA-N;s 1ya.J ANGPAAAANG1<=:1Ñ Ñl~l'E.F<:~YS. ~ ,{/' 'l4-M4GASIN NG IAGONG IUHAY - MARSO 3, 1957 .. .... 11-1e 1541 MARSO 3, 1957 - MAGASIN NG BAGOHG BUHAY-1' li',,1NASOK N6>""'6AlrJ>WAJ.""4"JNtS SJ>l.I. IW6USro. IJi'.úPAl;/BI'< S' u;:M..ITA AT SU-""'4AN65'16A.T .. N6 SI f)IUllEL . .w4PAT.16iYltl1014/ft;J116A HJl.FC>JES. w.....,..;ui;~IS/\14 5/t,ll'yNIJ,l';JJE,.Uf>J1'UN.JVIJl#;-4Jft NI ,IW6U$TC 11N6 8 1NA7AN/i 6E'llll..'f'ERO, ~Jl.NA.&ll.Al' Sl\14N61t'lrtE, JJ.'T. . • 26-MAGASIN NG l!IAGONG l!IUHA Y - MARSO 3, 1957 /J?Ya- p:é'ú.J lJa!UJw J,:u A KL AT, N G BU HAY MARSO 3, 1957 - MAGASIN NG BAGONG BUHAY-27 #At minsan, nakita kont ~agka.s.ma sila ni Sed.s .•. " MARAMI ang masasabing kulang-palad sa buhay na ito. At kaipala'y marami rin ang nababagoti nang mabuhay at nais, nang bumanap ng "katahimikan" sa kamatayan. Nguu.i't kung magmu'D.Uni-muni lamang ang) tao, gaano mang kasawian at kasaliwaang-palad ang dínaranas ay mauunawang iaging maganda ang buhay at hindi dapat manghinawang mamalagi sa daigdig na ito. Kung bakit, a.ng -aking buhay ay isang halimbawa. Maganda raw ako, ang sabi ng marami. Baga. man ayaw kong tanggapin nang harapan ang bagay na iyan, batid ko na· m a n g katotohanan ....._,. ayon -sa pinatutunayan ng aming salamin. Sa aking kagandahan ay marami ang riabighani. Mar:Hni ang naghain sa aki-l 11g pag-ibig. Nguni't pinid pa ang aking puso se. katok ng pagsuyo, ha•1; gang sa d"mating sa aki: --'. buhay si Rufino. l~a-4 noon ng Ht1\yo at ipin.,gdiriwang n.:; atin~ ban!.a ung Araw ng Kalaya¡,... nan¡ maekak.ilala kami ni Rufino. Jsa siyang kawal ng hukbong Pilipino na nakasama sa mala. king parada at ípin~kilala sa akin ng isang ka1bigañ. Sa unang sandali pa lamang ng· pagkikilala namin ni Rufipo ay kapuwa kani.i tinubuan ng liltim. ~a pag-ibig sa isa't isa, at .nang_ minsang dumalaw siya sa amín_. ay natamo agad niya ang aking pag. mamahal. -,-Ang pag-ibig daw na madaling nakamit ;ry madali ring magmaliw! Hindi kaya maging ganyan, lamang ang pag-ibig mo sa aki.n? -may pag.aala~:tfi ~:n;ªa~a~ª n:~~on~ tamuhin niya áng akíng pag-ibig. - Maaaríng ikaw· ang madaling m ag l a ho sa aking buhay, nguni't ako. kailan man ay hindi maaaring magtalo-sira sa binitiwan kong pangako ... - ang natandaan kong sagot ko naman sa kanya. Naging · matamis at Ji. pos ng buhay ang pag-übigan namin ng Rufino. Ka¡mwa karni lumilikha. n_g 'isan,e munting Qaigdig ng kaligayah;in sa aming mga pangangarap. Subali't dumatúl.¡ sa 21-f.1AGASIN NG BAGONG IUHAY - MARSO 3, 1957 buhay namm n1 Ruíino ang isang babaing nagpa~~i~ii~ag~~m!h~f!~. Sf ya'y si ·Sedes, isang takigrapa sa isang bahay.kalakal, na nakadaupang. palad ni Rufino sa isang pagkakataon. Sa pamamagitan na rin ni Rufíno ay natalos kong nais siyang "agawin': sa: akin ni Sedes. Hindi raw makakaila an.e: katotohanan, ayon sa mga pakitang-giliw at sa lantarang mga: pagpapahiwatig sa kany:a ni Sedes. -Nguni't huwag kang mingamba, mahal ko ... -ang wika ni Rufino. - Kailan man ay di ko maipagpapalit sa iba ang angkin mong Ji;agandahan ! Ang kagandahan . mong iyan · ay siyang lakas at kapangyarihang makapipigil sa akin upang mabuyo, pang pumatol sa iban( babae. Naligayahan ako sa ka.Q. yang sinabi. Nguni't isang bagay ang natanim sa aking isip : na ang kagandahan ko an.e: higit na ini{~~~ 0~aR~~~n~k~n~la~!~: daban, maaaring· maglaho na rin ang kanyang pae-ibi¡. Po_9lali>pai ~ ;so~ 1\Axf;sta ~ BE!JITO 1<-CAO<ZANO MANG KASAWIAN ANG SASAPITIN NATIN SA DAIGDIG NA ITO AY HINDI NARARAPAT MAGING SANHI NG ºAGKABAGOT SA BUHAY Kaya, sinikap kong nign .pang gumanda kaysa rati. ~nalagaan kong mábuti ang aking katawan at gu. tnamit pa ako _ ng mga sangkap ná pampaganda upang higit na maging kaakit-akit ang aking anyo. ,Ang lahat ay . dahil kay Rufino, sa pínakamamahal kong katipang di ko ~ais na maagaw pa sa akin ng iba. Nguni't sadya yatang rnapagbiro ang kapalaran. Kung alin pa ang pinakamimithi ko ay siyang ipinagkait sa akin ng mga pangyayari. Ang paghal;langad kong manatili ang aking kagandahan ay nawalan ng saysay nang magaoap ang isang di ko inaasahang sakuna. Nagkaroon ako ng aksidente sa sasakyan, at kinailangang \istisin ang kanan kong mata. Gumaling din ako, sa awa ng Diyos, nguni't napingasan ang aking ka· gandahan. Nabulag ang isa kong mata na siyang )lagpapangit sa dati kong anyo. Gaya ng minsang nabuo sa aking isip, napansin. :kong unti-unting nanlamig na nga si Rufino sa raming pagmamahalan. Sa ~,simula'y nais pa niyang ilihim ang katotohanan, pguni't n_anJi!: matutop ko 'iyang m1nsan na kasama ni Sedes sa panonood ng f . ine ay hindi na siya nakapagkaila. - W ala akong magaga~ wa, nguni't hindi ko na mapaglabanan ang aking damdamin. - wika pa niya 'noon sa akin. - Ngayon ko nabatid na minamahal ko rin si Sedes! Ha 1 o s mapugto ang ~aking hininga nang umu wi ako ng bahay. Nababa. tid kong kaya nagkagayon si Rufino ay dahil sa tinl - m o k o n g kapinsalaan. Naglaho na ang < fati kon;.: k agandahanJ? kanyang sinasambo, at ng~yLn ay na¡:laho na rin ang pag · ¡01g niya sa akm! Sinikap kong lunasan ang aking kasawian, lalo na nang dumating ang panahorlg mótiyak kong sadyang wala na akong kabuluhan kay Ruíino. Ni hindi na siya napapasyal sa amin at hindi na kami iiagkakausap man Jamang .. Si Sedes ang nababalitaan kong lagi niyang kasama. Subali't ano man ang gawin ko'y 'hindi ko malimot ang lahat. Sadyang masakit pala ang masawi sa pag-ib1g! At i~ang hapon, naka· buo ako ng marahas na bafak. Lihim akong nanaog at nagtungo sa TU· lay Ayala. ·Binuo kong wakasan na ang lahat yayamang ako'y isang sawimpalad at di na liligaya sa buhay na ito. Subali't nang isasagawa ko na lamang ang maka· salanan kong balak ay isang pulubing matagal .na palang nagmamasid ang pumigi\ sa akin. - J\.laghunusd i 1 i k a -ineng . .. - sabi ng pulu bi, na nang pagmasd an kong mabuti ay bul;ig diu ang isang mata at pulol pa ang kali\"ang kamay. -Nguni't ayaw ko "" hong mabuhay.... -umi iyak kon2 wika, at ipi11;i¡.:tapat ko ang sanhi kung bakit naisip ko nang magpatiwakal. May luha rin sa mat:l ang pulubi nang mulin~ magsalita . - Kay-dali mong mag hinanakit Sil buhay. anak~ Nabulag laman)? ang is;i mong mata ay nagkaka ganyan ka na~ . Tingnan mo ako. bulag din anJ;! isa kong mata al puto! oa ang isang kamay. naghihirap ako s;-1 buha}' al halos palad nan~ m_ a. karaos sa oras . . ugmu·t a?w'y n :aligap.~ Sa ganang akin ;i~· maganda pa ang buhar. lalo't km1g ma)' ( 8 ul;foti11 sa pal1. 31' Maram.i ang nagkaJca. mali n2 palagay sa mga direktor at artistang "sikat na", ang wika. nga. Hindi lahat nang direktor at bituing tanyag na ang pangalan al may sarili nang lu~ ningning ay "lumalaki ·ang ulo", gaya ng sabi ng ilan. Marami sa kanila ang patuloy na magiliw sa kanilang mga lílgahanga at malugod makitungo sa si· noman. Katunayan. diyan na Jamang sa pagsusuri ,ngayon n_g FAMAS sa. mga pelikulang ?ilipiJlong karapatdapat pagkalooban ng karanga. Jan, ang mga direktor a' bituin ng iba.ibang estudyo ay nagpapamalas ng kasiYa-siyang pa· kikitungo sa baJana. J<apag binati ng sino. man ay kaagad na ngingiti. Kapag biniro ng niga lagahanga ay sumasagot din nan2 pabi. ro. Kapag kinausap ay magiliw na nagsisisa· got. Al sa umpukan na. :man ng mga nagsusuri ·Sa ilinatanghal na mga pelikula ay· masasaya ring lahat. Tumutugon ,sa mga biruan at "naki· •ibagay nang busto", ,sabi. nga ng isa. Nguni't naito ang wika ng isa : '"l\lanatili sa· na silang ganyan. Baka naman kung ganito lamang nalalapit an2 pag. bibigay ng karangalan sa mga artista, dircktor a1 11:'1 pang tauhan ng pd!I- •1lang pilipino ma. 15asaksihan sa kanila ang ganyan. , . " S:i. palagay namin, ang sinoman_g kamala. san ng kagandahangJoob at katamisan ng <1gali sa mga pagkakataong tulad ng nabang. gil ay sadyang likas na sa sarili. Sapagka't ant 1:•1.:.it:ang "mataas" at l.!!alJki ang ulo", saan .inang !ipunan at sa alinmang pagkakataon ay makabati·dili. Kaya nga. hindi kami nag. aalinglangan sa likas na kagandahang-ugali ng tinutukoy naming mga direktor at bituin sa puting.tabing. ·b<i sa mga kapuri. pu r i n g direktor ng ~ampaguita Pictures ay Si T~ny Cayado. May sarill siyang paniniwala. at simulain sa pag·unawa sa mga bagay.bagay. No o n g nakaraang Lunes ng gabi, nang suriin ng FAMAS ang 1atlong pelikula ng Pre 1 miere na kasama sa mga pinagpipilian s:a taong ito, ay isa ;;i,y.e. sa pinakam.1Sarap kumain nang oras na ng ha punan,. "Baka naman kaba· ,gan ka .. . " pabirong .sabi tuloy ni Luciano B. Carlos, ang masaya. hing "script writer" ng Sampaguita na panay .din ang subo ng malu· tong na litson. "E, ano... bahala na! " Ayon kay Ton y, ka. hit saan ka naroon, kailanpama't bu o n g.pusong hinandaan ka nG pagkain ng maybahay, a Y kumain .··ka nang¡ ,busto. Magpakabusog ka at huwag magkun' ;wari. Siyenga naman ! Sapagka 't kung hindi ay ·parang dinadaya mo .lamang ang iyong sari.J1 at ang naJ?hanctoe: ng ; a1usa1 0. ilukod sa n · yan, higit na masiidyahan an2' isang mayoa. ,hav kapag nakitang na. IU"9 t.19po nt rom1nu nin1 Pu1lumtn tt Ro9tlio dt lt Rost w "SINO ANG MA'I ,'iALA" nt S1mp11uit1 Pict11rt1. N19sisit11p1tl din "9 m9t Ptnt1.1n1ne p1pel sint Glori• llomero, IHc ltodri90. Lolit1 llodri9uiu, Luis Gonules. tton Mit. Suun lloces, ltomto Vsqun 1t Tonr C1yado, 1.11 dirtklyon ni A1menclo G1rc-. PUTltlS-iiBING parapan ng mga panauhin ang idinulot na pagkain. Isa pang napansin namin kay Tony ay ito : hin· di siya makasarili lamang. Ganyan ang sabi namin sapagka't nakita namin si· )·ang nakikipagdebace sa Hang kaharap nang 01atapos na ang paghahapunan nang gabing yaon. Ang narinig naming tinatala· TANDUAY DllftLUll', INC, l .. T ....... , • ...... ........ &CO..INC. ._ .......... ~no k1y1 1n9 n1kikltt !1in• it.mpe P.1dill1 11 Lili1 Di1on u t1911C:in9 lton9 kvh1 11 "KANDILANG 8AKAL" n9 Ch1mpion PictvrH? Pinem1m1h1l11n ni Consuelo P. O.Orlo, k•n· ""ntl n191lii11n&p n1 m91 p1n9un1n9 p1pel sin• Reyn.lct. "D1nte 11 P&tri1 P11t1. py ay a~ isang pelikU· f!u~=oiv~u0~ :~ f.At:~~ "Napakaganda ng peli· ~~l~:g dir~,s~:O~:· an~nil:.: ;:¡aysayan. ang pagkakaganap ng artista_. .. talagan~ superyor! S1yento pors1· yeoto ang boto k.o roon pagdating ng ating buling botohan." "Pero, dapat mong alala. tianing taga-Sampagul~ ka!" makahulugang panrala ng isa. "E, ai.o, kahit na ba taga-saang estudyo ako, e! . \ng pinag-uusapan ay ang k.'!¡pnda.han ng is a n _ g pclikula. Al dahil sa nakita ko sa pelikulang iyon ang mga kagandahang hipahanap ko ay dapat kong purihm!" Nagkamot na lamang DJ? ulo ang tinukoy. Kami naman ay napangiti sa .napatunayan naming ka¡hanga-hangang simulain at paninindigan ni Tony. Hindi kayo maniniwala, nguni't siyang tutoo: ang nabubuhay nating si Dr. Jose Rizal na dili iba't si Eddie del Mar ay paminsan-minsang nakakaisip din ng mga "kakuwanan" na ikinapap;nawa ng mga kasama. Noong isang linggo, nang magsuri ang FAMAS ~a· dalawang pelikula ng Sampaguita ay masayangmasaya ang lahat nang dumating sa estudyo. Lalong naging masaya ang pangkat nang pagsalu-saluhan na ang masaganang hapunang inorder pa buhat sa Hongkong, ayo!l sa .masisteng si . e h a r l n g Carlos. Panay ang blruan _at tuksuhan ng magkakaharap sa ilang hapag. M~ minsan-minsang umaalingawngaw ang malalakas na halakhakan. Napansin ng isang tagaSampaguita na hindi kumakain si Dr. Rizc¡il. Nang usisain, sinabing nakabusog na sa kanya ang amoy lamang ng masasarap na pagkain at ang . "nakabubusog" na tanawm ng masasayang magkakasama. Hindi na napilit kumain anJ!: boyani. Sumubo . na lamang ng dalawang p1rasong ''camaron rebosado" na pulutan ng isang bo· teng serbesa. "Talagang tinutoo ni ~o~~e nfnlr:~n~~-fio·:: bu'l'atawa-tawa lamang ,nang lihim si Maning Songco ng Ever~sung na siyang nakaaalai_n nang tuteo. Sapagka't Si Eddie ay naghapunan na pala sa down town na kasama ng isang kaibigan bago nag.tungo sa Sampaguita, ka· ya hindi makakam. ..Nabilog" niya ang ulo ng maram1. Nang mag.uuwian na, r:"Jay ilang nagbubuntunghininga. Mah.~ngkot ang huling: pclikulang sithlrl ng 1',AMAS at marami ang Jlatangay ng ka.lungkutan. Nguni't nak::ilahas na sa ·'projcclion room'' ang marami ay nananatili pa rin si Eddic s::i kanyang upuan ln1y<1'f nilapitan m Vic G~ui.-:roso 4 ang panguJo ng FAlllAS ¡ ;.t inalam kung ano ang nan¡:n-ayari. Umiiyak ang bayani, ba•liªY na ipinagtaka ng isa. .. Bakit .. ·~ ·· '·Napakalungkot ng istorya, e!'' walang katawatawang sagot ni Eddic. "Nagsikip tuloy ang dib· dib . ko at hindi ako makatayo. Hindi ko napigi. lang Jumuha!" Hanggang sa pasakay m1 sa bus at sa kani-kani. yang kotse ang pangkat ay bilib na bilib ang lahat n¡a sadyang natangay nga ng kasaysayan ng pelikulang itinanghal ang damdamin ng bayo11i. Saka lamang nagkatawanan nang ::~a~n;~& u~~~:r~~~bi~; sa mga kasama. Nag.1yakiyakan lamang pala si Eddie sa pamamagitan ng isang talop na sitfayas nai biga y ni Mario M. l..opez. Tapos na ang istorya tungkol kay Eddie del Mar, ang bayani sa peliku. lang ''Ang Buhay ni Dr. Jose Rizal". Talagang rnay ''kakuwanan" din naman itong si Eddie kung mio. san! Ngunft naito· naman ang isang katanungan: bakit may baong sibuyas si MML? Ito'y balitang wala nang kaugnayan sa FAMAS. 'fungkol naman ito sa numsanas na hangga nga. yo'y na sa ulo ng isang a~ista ng LVN. lsang hapong kinuku- 1 nan ang ilang tagpo ng ; "Cuatro Vidas" sa loob ng etsudyo ng LVN ay nakita nina Leroy Salvador at Nita Javier na kumakáin ing mansanas si Osear Obligacion. Aywan kung nagbibiro o kung tala¡:?ang ,r.apatakam sa masarap na bun¡:?an¡kahoy buhat >S? Paraiso nina A.dan, FIDCn~;as;m ni V.roy si " ""9 '"!TPO 1;y p1g-iibig1" roirl4 ffren Reyu 1t Olivie Cení11I u "ESPADANG UMAANGIL" ro11 Pnmiere n1 pln1m1h1!11n ni C1ndido M1n1h1n et pin1ng1ng1ti· w11n ni N•muio C1rv1n1. Oka. "Penge naman. o ... " ang wika. Tinatama<l yatang tu mayo buhat sa kinahihiligang punongkahoy, dumt~· kot si Oka sa bulsa at ib1 nato kay Leroy ang isang mamula-mulang m a ns a. tias. Nag.alanganin sa pagsalo ang isa at nasapol sa ulo, kaya ang nangyari, nagkaroon sa tuktok ng lsang maliit na mansonos. Hanggang sa mga san. daling sinusulat ifo, pinahihinog pa ni Leroy ang kanyang ma11sanas na masasabing gumanap din ng nakakatawang papel sa kasaysayan ng pagsa•apelikula ng "Cuatro Vidas"! Sa lbabaw ... (!Carugtong ng na u Pa. 201 buti 'Sa mga tagarito. -Bakit hindi mo sinabi sa Tatay mo ang totoo? -tanong ni Linda kay .Mario nang mapag-isa na sita. -Ayan .. , naparusahan ka tuloy. ---Maski na. . . maskl sabihin ko sa kan ya ... :kagagalitan din niya ako. lb1g ng Tatay kong ... 1umaki akong duwag . . . Pe10 hindi. Hindi ako magiging duwag. Naüsip ko tu lo}' na ... hindi siguro n'ya ako mahal. Dahil . .. tuwi akong Jalaban ng babag . . . ke kasalanan ko ke hindi. . . ako pa rin ang masama ... kakaunti ang naani nina Mang Karyas nang mapag-isang bunton na ang mga iyon. Nagtigiung sunong sina Mario at Mang Karyas sa pagdadala ng nagapas sa patyo. Pagkakuba ng kanilang hunos ay umuwi na sila. Dinatnan nilang balisa .si Tandang AndreS . -Naku ... salubong ng matanda kina Mang Karyas. -nakaahon na pala, ang mga Hapon. Galing di· to kangina ans tiñintii lbina\ita sa akin. I\akasal· t1a;.!b\~:.ng %~~p~~~~~t~~, raw ng tao. Nanggagahasa pa ng babac. Hindi agad nakakibo st .J\.lang Karyas. Nakita nJ .Mario na n:imumutla si Linda at ang kanyang .ina't mga kapatid. -Kaya pala kung ilang - .araw nang napapansin -natin na maraming sundalong Pilipino ang nag~ .papahilaga. Siguro'y napaurong sila ng mga kaJaban sa Tayabas. , -Oo nga, -ani Tan· dang Andres. -Gayon nga raw, sabi ni Tininti. Pinariritrit daw ng alkalde anJ!: mga tao. Pinalalayo sa tabing daan. MalapiL ·na raw ang mga kaaway. Marahil daw ay narito na .mamayang hapon. -:-Saan tayo pupunta? -Sa kanluran, sa ta~ bing ilog. Doon bumakwit ang karamihan. Sabi ni Tininti e saka na layo magbalik dito. Pag naka.raan na ang mga Hapon. -Ngayon na ho ba ang lakad natin? -Oo. Uunsihan ko ane aking paragns. Doon na· '.tin. ikakarga ang ~ting mga abasto. Ikakab1t na rin natin doon ang karitunan mo. Natingnan ni Man g Karyas si Aling Sinay na nakasandal sa dinding at mamata-mata sa kanila. Mabinang:-mabina si Aling Si na y, at sa gayo'y pinag-aalinlanganan,, ni Mang Karyas kung maka~ Jtaya nito ang maglakad, patungo sa tabing ilog. -Pasasakayin na na· tin sa paragos si Sinay. - ani Tandang Andres na nakahula ·sa iniisip ni ,Mang Karyas. -Malaplt Jamang naman ang ilog. .Hindi siya gaanong mahi~ hirapan . -Tanghali na, a. Mabuti kaya'y pagsaingin ko na mtma si Inggay. ~ta. Napapansjn namin sa ating mga bituin sa f<~t~~i~~::1~a ªkagni~a~~ ~aagbªlba~u:tg ~;:¡;fil~ iJa sinoman, lalung-lalo na sa kanilang mga ta· gahanga. Subali't ito ang kapuna-punang bagay na napapansin namin: sa mga pagtitipon at sa anó mang pagkakataong dinadaluhan nila, ang ginagamit nilang usapan ay ingles. Kung mag. usap man sila sa ating sariling wika ay bihira at siyempre isinisingit ang ibang wika. Kun~ sabagay ay hindi rin mñnan masama. Ngum't sa ganang amin, lalong makabubuting ang lagl nnang gamitin sa ano mang pagkakataon, la· lona kung kahalubilo sila ng Hpunan, ay ~ng ating wikang pambansa. Sa gayon, masasabmg sila'y tunay na makabayan at maka·wika - sapagka't ang tutoo'y sa industriya ng pelikulang Pilipino at sa wikang Pilipino sila nangatatanyag at sumisikat hilang mga bituin~ Bukqd di· yan7-lalo pang huhuslf;y sila sa . pagsasalita n.g ~~f:!º~a n;ª~;ragg~ª~~;m rufaª s~µ~i~~~~ ~! ~!: nilang ginagalawan. - Ireneo D. Y. Mendez, Sht ('riu~. Maynlla. . kakain muna bago fayo fomakad. Da 1 i-daling naghanda ng pagkain si Aling Jng. gay. Dali·dali rin ang gi11awa nilang pagkain. Hindi pa nakakakain n.; matigas si· Aling Sinay, at lugaw naman ang ipinakain dito ni Linda. Makailang sandaJi pa'y :1umalakad na ang "barkada. Si Tandang Andres ay nakasakay sa kalabaw na; lmmihila sa paragos na. '¡kinalululanan ng isang 6akoug bigas at ilang ka .. gamitan na: matanda. Na. kakabit sa paragos ang karitunan ni Mang Kar:yas na kinaroroonan na. man ng kanilang mga kag a mi tan. Nakaupo si iAling Sinay sa sako llg bigas· na nasa paragos., Naglalakad sina M a n g iKaryas, Aling Inggay, ,Linda, al ang magkakapaUd na Mario, Fred, at Victor. Natatanaw na nt Mario .ang pulutong ng mga ka"":ayan '1ta tabing ilog na ~anilang pin]punta. Min!fian pa niyang nilingon. ~ng kanilang p!nanggali· ngan. 'Malayo na sita sa lansangang par.ibansa. Sa gawing i:ilangan, maliit na l~mang kung tanawin• .ang ~abanan ni Tandang M\ndres sa ibabaw ng gulod. (ITUTULOY) -.ti.Indo ..• ( Kar11g. 11g na sa p. l á ) palagi ko siyang nakaka.. .s~ma sa mua lakad ko. Stya ~111 lio (mg umaalilv :ia akm, boga111 au l;indi sa poronu!J gilwonwa 119 ka.. raniwang nilal.ang. Hu,. wag ka.yang magagalit, ho? At kung maaari'y magturingan sana tayon 1. magkaibigan. Kung inyo>1g tpahihtntulot. Sumasainyo, Pektr Sa kanilang bahay, .rng walang kamay-malay sa nangyaring si .'>ekto ay buong pagngingitngit na naghihinlay. Hawak niya ang sinturon. Nakabantay lamang si Aling Tinay. Nag-aalalang baka may mangyari kay Indo pagda• tlng nito. Napamaang si Pekto nang pumasok na sa pintuan si Indo. Susugurin sana niya ang bagong dating. Nguni't naroroon 1i Aling Tinay. Bago ni~a mapalo si ,.,d_o'y ang; ¡na muna niya ang. kan. yang makakahar4¡,1. Nagtitimping kinuha n~ Pekto ang sobre kay Indo, Mabilis sa pagbibigay ang: huli. Nguni't hindi iyon. ang sinulatang sobre n~ Pekto. Hindi rin ang sulat niya ang naroroon. Nanginginig ang mga kamay ni Pekto habang nagbaba~ sa. Nakatingin si Aling Tinay. Ngingiti-ngiti. Tila nagkakahugis na sa isipari niyon ang takbo ng mga pangyayari. Pekto, Hindi ko naisip na pag~ aabalahan mo ang nangyari lrnllt1pon. K ung tutuusin ay ako pa nga ang dapat humingi sa iyo ng paumnnhin. Nabigla kasi ako kaya hindi na ako kumatok b~go p11manhik sa bal1ay ninyo. Saka. wa# la11g ko.salmian si Indo. f\'ainglag ang panyolito ko M•kikit• H itHl •nt il•n u mg• n•gsip•gw•gi H idinHl n1 m11 P•timP•l•k 1t p•liguh1n ng "SFES Club" H Sin Fern.ando, P.1mp,ang91. noong n1k.1r11n1 "V1l1ntin1 D.ay". Mul.a H k1liw1: D?. D1ni1I F1usto, Bb, P1ulin1 G.aon.a (Mun\. G. Crising V1lar ci•, Gng. Libnd1 Aquino, G. Manual Bund1lial"I, Bb. P1t G1on1 al T1ny C•nlH, ¡Nntulo ng klpinn•ñ. lraJa 1iya pinulot. Tungk?l " a11ian sa hinihiting '"'to, ako'y nahahari_dang taktpagkaibigan sa tyo .... r.1atalik 110 pakikipagkaibigan. Clarissa - Mabait siya, Indo. Hindi katulad ni. .. -Ma· , sayang.masaya si Pekto. Nakangiti siya habang isinisilid na muli sa sobre ang liham. Didila.dila la~ mang si Indo. Tuluyang nawala ang pangamba ni: Aling Tinay. Bum3.Iing si Pekto kay Aling Tinay. -Jnay, bu. ·mm nga kayo n~ · isang ,piriwmg hamon para kay Jni;to . . . l{inarga ni Pekto ang alaga. Tumahol nang mahina si Indo. Tanda ng pakikigalak. (X) -----oOoMagamla Pa ••• (Karug. ng na sa.p. 28) mahabaging mga palad na naglilimos sa amm ng awa! · Kumurap-kurap anR pulubing patuloy na nanatak ang luha. - Tingnan mo ang mga taong yaon ... - ang tinukoy ay ang mga kapuwa niya pulubini:: nagkakati· ~~~a.5ª ~~~gil~~k~a nfa~f¡~ ay pilay, bulag ang dala. wang mata. pipi, bingi. lumpo. at higit pang mga kapansanan. Nguni't sila'y hindi pa nagsasawa sa buhay. Katunaya·y nagpapakasakit silan.I! mama. limos araw.araw upan¡ manatili pa nga sa daig· dig . .. Tinitigan ako ng pulubi, saka nagpatuloy: -Ang ilaii sa mga kasama kong iyan ay ulila nang Jubos. nangamatay atlg ana~. asawa al magu·1ang. lhgit pa silang na· ngungulila ka y s a iyo. Nguni'l m1kakaisip ba si· ~ a n g nu1gpakamatay? Hindi! Nais pa nilang ma. b11hay upaug: makatalik sa gunita ang alaala na: mga ta1mg inagaw sa kanda ng kamatayan. Bakit ikaw ay magkakaganyan na, sainantaJang babahagya ang iyong kapansanan at isang kasintahan lamauJ?: ang nawala sa iyo, na maaari namang palitan mo ng ibang higit na karapatda. pat sa iyong pagmamahal? Sino sa iyo at sa mga pulubing iyan ang higit na s a w i at kulang-palad? Kung ang sino man sa mga pulubing iyan, o ako na, halimbawa, :1y magkakaroon ng pagkakataong makipagpalit sa iyo ng kalagayan, ituturing naming kamfy kabilang na sa mga Jalong mapapalad na kinapal sa ibabaw ng lupa: Bakit ikaw ay mang· hihinawa sa buhay mong iyan na isang langit na para sa ibang higit na mga kulang-palad? Hindi ko natatandaang Iubha ang iba pang mga sinabi ng pulubing yaon. Nguni't ang natatandaan ko, rnasaya na nang umuwi ako ng bahay ua nakatitig sa isang panibagong bu kas. At napatunayan kong maganda pa nga aqg buhay para sa akin. Lumipas ang mga araw, at nallmot kl'l rin ~¡ Rufino. Ngayon. maligaya na akong namu . muhay sa piling ng dalawa kong anak at ng Jala. king naging katali ng &king puso -isa ring sun. dalong tulad ni,Ru!ino. n· kagaya ko'y may tagla.t ding apansnaan :· pin~as ang isa niyang taynga. Sino ang mag.aakal; ... g pa~kalapos ng lahat ay malalasap ko pa ang gani. long kaluwalhatian sa pi. Jing ng mga ·katagni ng aking hininga? (X) Sulyap •.. (Karugtong ng nasa p. 17) hinihiling mo, kung sa gayang paraan lamang ako ·magiging karav.at.dapat sa iyo. - Tumalikod. Ma· .rahang lumakad. ANG mga iyan ay bahagi na Jamang ng kahapon. Ngayon, si Virgilio ay may n1agarang kotse Nakatira. sa sarili at makabagong bungalow sa kabayanan. Sa kongkretong poste ng pintuang bakal ay nakau.kit ' V/RG/LIO CONCEP· CION, Abogado. Tuwing araw ng Linggo ay hindi niya nakakaligtang dumaJaw sa amin. Nagmamano sa akin. Nagmamano kay Maria. Kasama si Junior, ang kanyang anak. Kasama si Sedes, ang kanyang maybahay. Kasama ang ·kanyang ama, si Balaeng Ponso na siya pa ring ttlkalde ng hayan, nguni'tl ako na ang bise. Hindi nakalilimot magkakanin si Maria ko tu· wing Linggn 1 X\ hlARS0.3, 1757 - MAGASIN NG BAGONG 8UHAY-S1 B.t9on9 Camey! Be9on9 Peb..n90! Bqon¡ blWi-IWinan¡ haliinuy.ó: ""'' id.midas u. O.,oa1 Cun.,.! >.,., aWWU:Un llt lnUDllhllling p11bm1oa¡ ito u bubu M mUllming bul.lclak. y m11t11tqpuan laman1 aa B11goo1 Cun.,.1 Suweben9-suwabe! Mebanayad! Aea: iayaog kutis ., pinakilcinis, piulaWn.bot o¡ bana.,.d u bula na 8~001 c..m.,.1 Pinanl.an:Waa:ina: Mriwa 11t IDl.lmda llDI m,.001 b,,JuaJad º' .. bitu.in .. putin.1 t11bai1! Ukol M 91nep ne •a9endehanl DiDudulut1111 karo ac 8..-.: C-...,. 01 iMn¡ pn.IP M puun M palP9P•1uid.! lto',. kahanp.baqa ukol .. iD,-oag m8bula:-a pWligo 11t Pfl¡lilÜ 111 buli.ok. Muttelm mmg teLi. llJ' b...,1 M1dl dm, Dlll.Jabbm n1 8•1001 Cun.,.! CAMAY ang sabon na kagandahan M.lkinff MI "DulHnl C11Hy •• Hi"'fl•fNwid,. tuwlnt Li"flO, 1:00-t:OG N.O. MI D:ZRH, '50 ui inyone radya. -.-..A.OAMN NO IAOONO IUHA Y - MARSO J, 1957