Lakas ng puso

Media

Part of Ilang-Ilang

Title
Lakas ng puso
Language
Tagalog
Year
1945
Rights
In Copyright - Educational Use Permitted
Fulltext
-Hayun ang baliw ! -Hayun si Berto, ang baliw! Anuman ang gawin ni aling -Naku, kaawa-awa naman ang Tarcila, ay hindi rin niya nasabaliw na si Berto! L A K A. s wata ang anak. Noon di'y nanaog lyan ang mga katagang mari- · ~i Berto at nagtungo sa tabing rinig sa mga bibig ng taga lbayo Iiog. Nalalaman niyang tinata. sa tuwing makikita nila o sa tu- wag siya ni Regina. Ang tinig ni wing matatagpuan nila sa lansa- - NG - Regina ay dinig na dinig ni Berto. ngan ang baliw na si Berto Ilang saglit munang nagmasid Noong umagang yaon, nakagap u s 0 sa buong paligid si Berto, saka wian na ni Berto, pagsikat ng ,&....2)' Zw pagkaraan ng ilang saglit pa ay araw, siya ay tutungo sa gawing pikit-matang tumalon sa ilog. hulo, doon sa gawing ilog upang Mabuti naman at nang mga sanmaghapong mag-aksaya lamang e daling yaon ay dumating ang ng panahon sa pagmamasid sa tanda-hangga ngayon ay wala kanyang nalalaman sa paglangoy ilang kaibigan ni Berto na sinunagos ng tubig. pang nalulunod diyan ! na natutuhan noong siya'y nag- dan ni aling 'farcila. May ilang buwan nang gayon Maya-maya pa, ang dalawa ay aaral pa sa Mapa High School. Hindi sila nag-aksaya ng panasi Berto. nakikita nang masayang :nagsa- Nguni't siya ay nabigo, sapag- h?n at sinikap na maiahon ang Noon ay kapapasok lamang ng sagwan sa laot ng ilog. ka't ang buhay ni Regina ay ina- bmata. buw_an ng Mayo nang magkaroon -Kung ganito tayo kaligaya- gaw din sa kanya ng ilog. Buhat noon ay lumala na ang ng ~sang kakila-kilabot na sakuna hiro pa ng binata sa kanyang ka- Nagbalik sa laot si Berto upang sakit ni Berto. sa ilog na ya6n. Taun-taon daw, sint~han-ay hinahamon ko kahi't hanapin ang nawaglit na kasuyo. A;ig mga manggagamot ay naayo~ ~a mat~tanda, ~y may buhay na s1 Neptuno na. an_ia .ng mga si- Sumisid siya sa kailaliman, ngu- wal.an na ng p~g-asang mapapana 1bmu~uw1s sa ilog na yaon. rena, sap~gka't hmd1 s1ya magka- ni't ilang oras na ang nagdaan, gahng pa ang bmatang may-sakit. Ang sab1 pa ng ilan, ang ilog na karoon ng kapangyarihan upang ang kasintahan ay hindi na na- !sang umaga, si Berto ay nagisyaon ay tinitirhan ng isang sirena. papag-ulapin ang ating maayang tagpuan. nan na lamang ng lahat na humaN giuni't ang gayong matandang langit ng · pag-iibigan. Ang ihang kabinataan sa Iba- halakhak nang' malakas. pamahiin. ng m~rami ay tinang~ .. sa gaw~ng timog, ay isang ma- yo ay nakitulong din sa paghanap Pagkatapos, .ang. hiriata naman k~ng pasmungalmgan, isang araw 1tim na k1mpal ng ulap ang nata- kay Regina, nguni't isa man ay ay ~ahagulhol ng 1yak. m Berto at ng kanyang kasinta- naw ng dalaga. hindi nagtagumpay. ~1 Berto ay isa nang tunay . na hang si Regina. -:-Berto-wika ng dalaga-ma- Buhat na nga noon, si Berto ay bahw. ngayon. -Tayo na mamangka-matamis lasm mo ang gawing yaon. Tila naging tila isa nang tunay na ba- Bahw na nga si Berto, nguni't na anyaya isang hapon ni Berto may unos na darating! liw. ang puso ng ating hinatang hayasa kanyang kasuyo. . -Ngayon pa bang nasa piling Kung malakas ang ihip ng ha- ni sa ?ag-ihig, ay hindi haliw. -Nguni't hindi ka ba natata- k1ta, .ngayon ka pa naging mata- ngin, at kung mabilis ang agos Tuw1~g umaga, pagsikat na ng kot?-mahinang sagot ng dalaga, t~~utmg luhha? Ako, kung nasa ng ilog, huhat sa laot ay tila na~raw, s1 Berto ay tutungo na sa na ang mga mata ay nakapukol pllmg mo, sa palagay ko ba, ay karirinig ng tinig si Berto. ilog upang doon magparaan n2 sa mabilis na agos ng ilog. wala ~ang kamatayan ! At, kung mapapakinggan na. maghapon. Napatawa Iamang si Berto. -Siya nga ba?-tanong ng da- ni Berto ang tinig na yaong tHa Yaon ang kinagawian ni Berto. -Natatakot ha ang sahi mo?- laga. . tinig ni Regina, saan man siya Isang araw, si Berto ay inabutanong naman ni Berto, -Oo, ~egma-tugon ng bagong- naroroon, ay agad tutunguhin ang tan . ng malakas na ulan sa ilalim -Mangyari pa. Nalimot 1110 na tao-kah1't na subukan tayo nga- ilog upang maghapunang pagalain ng 1sang puno sa tahi ng ilog. bang sa ta6ng ito · ay wala pang yon ng tadhana, ay mapatutuna~ng mga mata sa paghahaka-saka~ng hangin ay lumakas na mabuhay na ibinuhuwis ngayon di- yan kong w~l~ akong kam~tayan lmg matagpuan ang kasuyo. buti. yan? Baka, tayo pa ang mag- kung n~sa pil.m~ mong lag1. !sang gabi, si Berto ay inaapoy Buhat sa Iaot, doon sa gitna ua buwis, el - At, tila nar1mg ng Katalagahan ng lagnat. ang ag_os ay nag_ngangalit ay muli Hinawakan ni Berto ang kali- ang sinamhit ng bin~ta, ang unos Si aling Tarcila na ina ni Ber- na n~mang ~~pakinggan ni Berto wang kamay ng kanyang kasuyo n_a nagbahan:a sa T1mog ay big- to ay naroroon at siyang nagba- a?1g 1sang tm1g na tila siya ang at saka pinisil. Jang huma~sak. . bantay sa anak na may sakit. tmatawag. . -Wala nang sireria ngayon ·Sa . Nagn~aht ang Iiog, at sa Ang hangin ay umiihip na ng Tumayo s1 Berto. ilog na iyan-anas pagkatapos ng i~ang k1sap-mata, ang bangkang malakas. -Oo,. Regina-sa pag.iisa ay binata. k~~alulunan ng dalawa ay tuma- Buhat sa laot ay tila may tinig n~sam~1t ni Berto-:--naririnig kita~ -Ha? wala nang sirena? At g~hd at sa pagk~kawala ng loob na napapakinggan ang ating biHi~taym ~~ ako ! Papariyan ako saan nagtungo? Umahon ha sa m Berto, ay nab1tawan ang kan- nata. Tila siya ang tin a ta wag ng sa iyon~ p1lmg ! . lupa at nakipagtagpo sa · isan~ yang sagwan. tinig na yaon. At, s1 Berto ay tumal6n. GI ?:...:...tna pahirong tanong ng da- i;Berto ! Berto !-sigaw ni Re- Si Berto ay naghangon sa pag. Si a~ing Tarcila · ay huli na nang laga. g a. ., , kakahiga at lumapit sa durungadum~tmg. . Isa pang ngiti ang namutawi sa .. Ngum t anuman ang gawin ng wan. K1tang-k1ta pang dalawa niyang lahi ni Berto. ~rnata, ang marahas na agos ng -Berto-wika ng ina-huwag mata ang pagtal6n ni Berto sa -Oo, wala na sa ilog ang ::;i- ilog ay. ~akapanaig din sa kanya. kang magtagal diyan, baka lalo nagnga~galit na ilog. rena·, sapagka't naririto ngayon at -~egma,. huwag kang hibitaw lamang lumafa ang iyong sakit. -Anak ko !-ang halos _ p1pmg hawak-hawak ko pa ang kamay- ?a akmg bahkat. Lakasan mo ang -Nguni't nanay-sagot ni Ber- tawag na lamang ng ina-Regi. at muling pinisil ni Berto ang pa. iyong looh. Makaratating din ta- to-naririnig ko ang tinig ni Re- na !-dugtong pa ng matanda-gilad :ng dalaga. yo sa pampang. gina. Tina ta wag niya ako ! Si n~wa ko ang lahat upang pigilin -Taong ito ! Pulos na hiro, a! , At, ang dalawa. ay nakipagla- Regina ay huhay ! Hayun ang s1y~, nguni't. totoohg makapang. Noon, si Berto ay kausap na ban. sa n_agngangaht na ilog. kanyang tinig .. Hindi mo ha nayar1h~n ang 1yong puso. Nawa'y si mang Teong na madalas ni- Gmawang lahat ni Berto ang ririnig, nanay? magk1ta kayo sa langit ng aking yang hiraman ng bangka. anak.! ldadalangin ko sa Diyos -Mag-iingat sana kayong ma- Kuwento Ni ang m~ong ganap na kapayapaan buti, hane-paala-ala pa ng ma- JESUS S. ESGUERRA sa kabilang buhay! -WAKAS6 ILANG-ILANG Nobyembre 10, 1945